Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie:

Przewodniczący:	SSO Magdalena Sajur-Kordula
Protokolant:	sekretarz sądowy Edyta Pronobis - Prońska

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2015 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ś. (poprzednio: (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ś.)

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o ustalenie kwoty kosztów osieroconych

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 31 lipca 2012 r. Nr (...)

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustala dla roku 2011 wysokość korekty rocznej kosztów osieroconych dla (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ś. w kwocie dodatniej (+) 67 733 879 zł (plus sześćdziesiąt siedem milionów siedemset trzydzieści trzy tysiące osiemset siedemdziesiąt dziewięć złotych) podlegającej wypłaceniu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ś. przez (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w W.;

2)  zasądza od pozwanego Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ś. kwotę 477 zł (czterysta siedemdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Magdalena Sajur-Kordula

Sygn. akt XVII AmE 114/12

UZASADNIENIE

Decyzją (...) z dnia 31 lipca 2012 roku Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (zwany dalej „Prezesem URE”) ustalił dla roku 2011 dla powoda (...) S.A. z siedzibą w Ś. (obecnie: (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ś.) wysokość korekty rocznej kosztów osieroconych, jaką powód ma zwrócić (...) S.A. z siedziba w W., na kwotę (-) 37 397 322 zł.

W uzasadnieniu decyzji Prezes Urzędu Regulacji Energetyki podniósł, iż program pomocy publicznej ma na celu rekompensowanie wytwórcom kosztów osieroconych, powstałych w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych wynikających z braku możliwości odzyskania poniesionych nakładów inwestycyjnych w ramach działalności wytwórców na konkurencyjnym rynku energii elektrycznej oraz kosztów zużycia odebranego gazu ziemnego i kosztów nieodebranego gazu ziemnego, powstałych w związku z obowiązkiem odbioru zakontraktowanej ilości gazu ziemnego przez wytwórców wytwarzających energię elektryczną i ciepło z wykorzystaniem tego paliwa. Programem pomocy publicznej objęta jest powodowa spółka.

Dla ustalenia rocznej korekty kosztów osieroconych za 2011 r. dla powoda przyjęto następujące jednostki wytwórcze – bloki (...). Wymienione w załączniku nr 7 do ustawy KDT jednostki wytwórcze powoda – bloki (...) bloki (...) bloki (...) bloki (...) nie mogą zostać uwzględnione w korekcie kosztów osieroconych. Ponadto dla ustalenia korekty konieczne jest ustalenie różnicy pomiędzy rzeczywistą wartością wyniku finansowego netto z działalności operacyjnej, skorygowanego o amortyzację, a prognozowaną wartością tego wyniku na podstawie załącznik nr 5 do ustawy KDT.

Dla zachowania porównywalności danych rzeczywistych przyjętych do ustalania korekty z danymi modelowymi z załącznika nr 3 i 5 do ustawy KDT, dla powoda zastosowano klucz podziału ustalony w oparciu o udział mocy osiągalnej brutto jednostek uwzględnionych do ustalenia korekty (bloki (...)) do całkowitej mocy osiągalnej brutto wszystkich jednostek tego powoda uczestniczących w kalkulacji maksymalnych kosztów osieroconych, obliczony na podstawie danych przedstawionych przez powoda. Przyjęcie klucza podziału przy zastosowaniu mocy osiągalnej brutto podyktowane było koniecznością zapewnienia stabilnej metody podziału danych modelowych w całym okresie rozliczania programu pomocowego. Dla 2011 r. klucz ten wyniósł 38, 55% a więc w takiej wysokości przyjęto dane z załącznika nr 3 i nr 5 do ustawy KDT dla powoda. Uwzględnienie w korekcie nakładów inwestycyjnych na 100% majątku wytwórczego powoda oznaczałoby, że nakłady na jednostki wytwórcze, które przed wejściem w życie ustawy KDT spełniły warunek określony w art. 33 ust. 1 pkt 1 ustawy stają się w 100% kosztami osieroconymi, mimo że w rzeczywistości nakłady te zostały pokryte przychodami uzyskanymi sprzedaży energii elektrycznej wytworzonej w tych jednostkach wytwórczych. Wskazać należy, że konsekwencja ta jest wprost sprzeczna zarówno z ustawą KDT, jak również ogólnymi zasadami udzielania pomocy publicznej. Jedną z zasad pomocy publicznej jest zakaz jej udzielania w kwocie przekraczającej minimalną niezbędną wysokość. W tym przypadku niczym nie jest uzasadnione, aby dla jednostek wytwórczych, które spełniły warunek określony w art. 33 ust. 1 pkt 1 koszty osierocone były wyższe niż wynikające z definicji określonej w art. 2 pkt 1 ustawy KDT. (k. 4 – 18)

W odwołaniu od powyższej decyzji powód (...) S.A. w Ś. (obecnie: (...) sp. z o.o. w Ś.) wniósł o zmianę decyzji w ten sposób, że dla roku 2011 dla powoda wysokość korekty rocznej kosztów osieroconych ustala się w kwocie dodatniej (+) 67 733 879 zł, która podlega wypłaceniu powodowi przez (...) S.A. w W.. Zaskarżonej decyzji powód zarzucił naruszenie art. 30 ust. 1 w zw. z art. 27 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej, poprzez błędną wykładnię polegająca na ustaleniu korekty rocznej kosztów osieroconych z zastosowaniem niewynikającego z ustawy klucza podziału w wysokości 38, 55%, art. 34 ust. 2 ustawy poprzez wydanie decyzji stwierdzającej zobowiązanie spółki do zwrotu na rzecz (...) S.A. kwoty 37 397 322 zł pomimo że ustalona w tej wysokości kwota zobowiązania spółki przekracza sumę środków finansowych wypłaconych spółce na pokrycie kosztów osieroconych dla roku 2011 tj. kwotę zaliczki otrzymanej przez spółkę w wysokości 3 500 000 zł. Powód zarzucił również ewentualnie naruszenie art. 34 ust. 2 ustawy poprzez zobowiązanie spółki do zwrotu na rzecz (...) S.A. kwoty 37 397 322 zł pomimo że ustalona w tej wysokości kwota zobowiązania spółki przekracza kwotę 25 146 587 zł tj. sumę środków finansowych wypłaconych dotychczas spółce (łącznie 114 683 540 zł) oraz ujemnych korekt rocznych (korekta roczna ustalona przez Prezesa URE dla roku 2008 w wysokości – 89 536 953 zł) co w konsekwencji doprowadzi do powstania tytułów egzekucyjnych stwierdzających zobowiązanie spółki do zwrotu (...) S.A. kwot przekraczających łącznie sumę środków finansowych wypłaconych spółce na podstawie ustawy. Powód zarzucił również naruszenie art. 11, 107, 10, 81, 7, 77, 80 i 6 k.p.a.

W uzasadnieniu odwołania powód podniósł m. in., że do ustalenia rocznej korekty kosztów osieroconych w roku 2011 Prezes URE zastosował ustawowe wskaźniki skorygowane o dodatkowy niewynikający z ustawy wskaźnik tzn. „klucz podziału w wysokości 38,55%”. Powód wskazał, że w uzasadnieniu decyzji nie zawarto podstaw prawnych, w oparciu o które zastosowano i obliczono wartość klucza podziału ustalonego w wysokości 38%, podkreślając przy tym, że w świetle obowiązujących przepisów brak jest podstaw prawnych do zastosowania takiego wskaźnika w procesie ustalania korekty rocznej kosztów osieroconych. Podniósł, że do obliczenia korekty ustawa nakazuje zastosowanie wielkości określonych w załączniku 3 i 5 z uwzględnieniem postanowień art. 33 ust. 3 ustawy o rozwiązaniu KDT, przy czym Prezes URE dokonując obliczeń w sposób odbiegający od określonego algorytmu działał poza granicami wyznaczonymi przez obowiązujące prawo. Obliczając korektę roczną z uwzględnieniem klucza podziału w wysokości 38, 55% pozwany nie poddał badaniu danych przedstawionych przez powodową spółkę, lecz zmienił parametry określone w sposób sztywny w ustawie, zmieniając go w sposób arbitralny, co stanowi naruszenie zasady legalizmu.

Powód podniósł, że Prezes URE nie przedstawił żadnego dowodu na poparcie swojego twierdzenia, jakoby dane zawarte w Załącznikach nr 3 i 5 nie zostały wyliczone z uwzględnieniem informacji o wyłączeniach jednostek, w przypadku których wartość nakładów inwestycyjnych przekroczy 100% wartości księgowej netto jednostki. Wskazał, że gdyby takie wyłączenie miało miejsce, to w toku prac na ustawą ustawodawca posiadał lub mógł otrzymać dane, które umożliwiały ewentualną zmianę przyjętych na etapie prac na ustawą o rozwiązaniu KDT założeń dotyczących mocy jednostek wytwórczych powoda w eksploatacji i skorygowanie danych z Załącznika 3 i 5 ustawy w sposób postulowany przez pozwanego.

Nie sposób również podzielić stanowiska Prezesa URE jakoby wytwórca był obciążony dowodem co do zasadności przyznania mu pomocy publicznej w formie rekompensat kosztów osieroconych w danym roku, w tym w zakresie istnienia przesłanek uzasadniających uzyskanie takiej pomocy.

Powód podkreślił również, że przewidziane w ustawie o rozwiązaniu KDT zasady ustalania pomocy publicznej w formie rekompensaty kosztów osieroconych oraz wysokość tej pomocy przysługująca powodowej spółce zostały zatwierdzone przez Komisję Europejską w decyzji w sprawie pomocy państwa udzielonej przez Polskę w ramach umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej oraz pomocy państwa, którą Polska planuje udzielić w ramach rekompensaty w tytułu dobrowolnego rozwiązania umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej z dnia 25 września 2007 roku, gdzie nie przewidziano żadnego kluczu podziału. Dlatego też, zdaniem powoda udzielona mu pomoc publiczna jako zatwierdzona przez Komisję Europejską i wskazana w ustawie o rozwiązaniu KDT jest adekwatna i nie ma potrzeby jej korygowania w oparciu o jakiekolwiek klucze podziału.

Nadto zdaniem powoda wysokość ujemnej korekty rocznej nie może przekraczać kwoty zaliczki udzielonej wytwórcy na pokrycie kosztów osieroconych dla okresu objętego decyzją w sprawie korekty rocznej. W innym bowiem przypadku dokonywanie korekty końcowej nie byłoby potrzebne. Tym samym kwota ujemnej korekty rocznej za rok 2011 nie może przekroczyć kwoty zaliczki wypłaconej wytwórcy dla roku 2011.

Powód podniósł, że zgodnie z art. 11 kpa organy administracji publicznej powinny wyjaśnić stronom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy załatwieniu sprawy, a zgodnie z art. 107 § 1 kpa decyzja powinna zawierać uzasadnienie prawne rozstrzygnięcia. Prezes URE naruszył oba powyższe przepisy nie uzasadniając prawnie w wydanej przez siebie posłużenia się kluczem podziału w wysokości 38, 55%. Decyzja nie zawiera również merytorycznego uzasadnienia wyboru metodologii, na podstawie której Prezes URE wyliczył klucz.

Odnośnie zarzutu naruszenia art. 9, art. 10 oraz art. 81 kpa poprzez dokonanie przez Prezesa URE rozstrzygnięcia merytorycznego w oparciu o okoliczności faktyczne ustalone na podstawie materiału dowodowego, co do którego powódka nie mogła się wypowiedzieć, podniosła, że zawiadomienie o zakończeniu postępowania dowodowego, w którym Prezes URE poinformował powodową spółkę, że ma prawo do zapoznania się z całością zebranego materiału dowodowego do dnia 30 lipca 2012 roku, zostało doręczone powódce w dniu 27 lipca 2012 roku. Tym samym, nie dano możliwości skorzystania z uprawnień przysługujących powódce na podstawie art. 9 i art. 10 kpa i pozbawiono ją prawa do weryfikacji materiału dowodowego na którym została oparta wydana decyzja.

W odpowiedzi na odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji, pozwany wniósł o oddalenie odwołania. Pozwany wskazał, ze po dokonaniu ponownej analizy akt sprawy oraz zarzutów zawartych przez powódkę w odwołaniu nie znalazł podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji, w związku z czym podtrzymuje stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Prezes URE podniósł, ze błędne są zarzuty naruszenia przez niego przepisów prawa materialnego, gdyż podstawą do ustalenia wysokości korekty rocznej kosztów osieroconych były przepisy art. 27 ust. 3 i 4 , art. 30 ust. 1 oraz art. 33 ust. 1 ustawy o rozwiązaniu KDT.

W ocenie pozwanego zarzut zastosowania klucza podziału obliczeń korekty rocznej kosztów osieroconych w sposób sprzeczny ze wzorami określonymi w art. 27 ust. 3 i 4 oraz art. 30 ust. 1 ustawy o rozwiązaniu KDT oraz zarzut nie badania danych podstawowych do określenia we wskazanych przepisach prawnych wzorów i zmiany parametrów określonych w ustawie w sposób sztywny są całkowicie bezzasadne. Prezes URE na podstawie art. 33 ust. 1 ustawy o rozwiązaniu KDT zobligowany jest do uwzględnienia w kalkulacji kosztów osieroconych dla powoda tylko tych jednostek wytwórczych, dla których nakłady inwestycyjne nie przekroczyły 100% ich wartości księgowej na dzień 1 stycznia 2005 roku. Zdaniem pozwanego bezspornym jest, ze wartość nakładów inwestycyjnych na jednostki wytwórcze poza blokiem (...) poniesionych od 1 stycznia 2005 roku przekroczyła (...) wartości księgowej netto tych jednostek wytwórczych, zatem rozliczenie kosztów osieroconych mogło dotyczyć tylko bloki (...), których łączna moc stanowiła 38. 55% mocy osiągalnej wszystkich jednostek wytwórczych powoda.

W związku z powyższym Prezes URE podniósł, ze zastosowanie art. 30 ust. 1 w związku z art. 33 ust. 1 pkt 1 ustawy o rozwiązaniu KDT wymagało przyjęcia wartości określonych w załącznikach 3 i 5 ustawy skorygowanych o wskaźnik 38, 55%. Nie skorygowanie tych wartości o powyższy wskaźnik, oznaczałoby wypłatę nadmiernej pomocy publicznej w stosunku do kosztów osieroconych faktycznie poniesionych przez powódkę. Przyjęcie prognozy z załączników 3 i 5 dla 100% mocy osiągalnej przez powódkę, podczas gdy wynik rzeczywisty może być obliczony tylko dla jednostek wytwórczych stanowiących 38% mocy osiągalnej prze powoda prowadziłoby do przyjęcia, że 100% jednostek wytwórczych jest uprawnione w 2011 roku do generowania kosztów osieroconych, a rzeczywisty wynik finansowy osiągnięty na rynku konkurencyjnym przez jednostki wytwórcze stanowiący 61,45% mocy osiągalnej przez powódkę wyniósł zero. W ocenie pozwanego takie przyjęcie jest sprzeczne z ustawą o rozwiązaniu KDT, gdzie zgodnie z art. 33 ust. 1 w rocznej korekcie kosztów osieroconych uwzględnia się jedynie te jednostki wytwórcze w przypadku których wartość nakładów inwestycyjnych nie przekroczyła 100% wartości księgowej netto.

Pozwany wskazał, że klucz podział w wysokości 38, 55% został policzony w oparciu o dane, które powód przedłożył w trakcie postępowania administracyjnego w sprawie korekty rocznej kosztów osieroconych za 2011 rok, a zarzut braku wskazania w uładnieniu decyzji uzasadnienia prawnego dla posłużenia się ww. kluczem jest nietrafny, skoro wskazał art. 33 ust. 1 ustawy o rozwiązaniu KDT. Podkreśla, że mechanizm korekty kosztów osieroconych ma na celu właściwe zweryfikowanie przyjętych w modelu założeń z rzeczywistością poprzez odniesienie kwoty kosztów osieroconych do aktualnej sytuacji wytwórcy. Założenie, że powódka otrzyma pokrycie kosztów osieroconych w wysokości zatwierdzonej przez Komisję Europejską jest zdaniem Prezesa URE błędne i nieuzasadnione. Gdyby nie zastosowano klucza 38,55% do zredukowania wartości załączników i wzięto pod uwagę 100% ich wartości, było by to jednoznaczne, ze nakłady inwestycyjne na jednostki wytwórcze w 100% stanowią koszty osierocone. Jest to sprzeczne zarówno z rzeczywistością jak i definicją kosztów osieroconych określoną w art. 2 ust. 12 ustawy, a tym samym sprzeczne zarówno z ustawą jak również z ogólnymi zasadami udzielania pomocy publicznej.

Nie zasługuje również na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 34 ust. 2 ustawy. Nie sposób bowiem uznać, że przedmiotowy przepis ogranicza wysokość ujemnej kwoty korekty rocznej kosztów osieroconych za dany rok do wysokości pobranej za ten rok zaliczki na poczet tych kosztów.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Powód (...) sp. z o.o. w Ś. (uprzednio: (...) S.A.) jest następcą prawnym Elektrowni (...) S.A. i jest podmiotem uwzględnionym w korektach kosztów osieroconych wytwórców i uwzględnianym w korektach kosztów osieroconych zgodnie z treścią załącznika nr 7 do ustawy z 29 czerwca 2007 roku o KDT. Zgodnie z treścią tego załącznika w kalkulacji kosztów osieroconych oraz ich korekcie uwzględnione są następujące jednostki wytwórcze przedsiębiorcy: bloki (...), bloki (...), bloki (...), bloki (...) oraz bloki (...). Powód jest wytwórcą w rozumieniu art. 2 pkt 7 powyższej ustawy.

okoliczność bezsporna

Zgodnie z treścią załącznika nr 2 ustawy o rozwiązaniu KDT maksymalna wysokość kosztów osieroconych dla Przedsiębiorcy na dzień 1 stycznia 2007 roku wynosiła 623.612.000,00 zł. Zgodnie zaś z załącznikiem nr 5 prognozowana wartość wyniku finansowego netto z działalności operacyjnej skorygowanego o amortyzację, dostępnego do obsługi kapitału własnego i obcego za rok 2010 wynosił 126.140,920 zł.

okoliczność bezsporna

Przedsiębiorca otrzymał zaliczkę na poczet kosztów osieroconych za rok 2011 w wysokości 3.500.000 zł, zgodnie pismem z dnia 30 sierpnia 2010 roku.

o koliczność przyznana k.40

Przedsiębiorca przedstawił Prezesowi URE wszelkie dane niezbędne dla ustalenia wysokości korekty rocznej kosztów osieroconych za rok 2011.

dowód:pismo powoda z dnia 11 maja 2012 r. wraz z załącznikami (k. 26 – 28, 29 - 69 akt adm.)

pismo powoda z dnia 29 czerwca 2012 r. wraz z załącznikami (k. 71 – 72, 73 - 82 akt adm.)

W dniu 22 czerwca 2012 r. powód złożył oświadczenie co do liczby jednostek wytwórczych uczestniczących w ustaleniu korekty kosztów osieroconych, wskazując, że do tego celu została przyjęta jednostka wytwórcza – blok (...). Zgodnie z oświadczeniem wartość księgowa netto rzeczowych środków trwałych i środków trwałych w budowie oraz wartości niematerialnych i prawnych na energię elektryczną na dzień 1 stycznia 2005 roku wynosiła 759 772, 2 tyś. zł., a nakłady poniesione na koniec 2011 roku wyniosły 527 552, 7 tysięcy złotych. Jednocześnie Przedsiębiorca poinformował, że pozostałe jednostki wytwórcze Spółki wymienione w załączniku nr 7 ustawy przekroczyły wartość księgową netto rzeczowych środków trwałych i środków trwałych w budowie oraz wartości niematerialne i prawne na energię elektryczna przed 1 stycznia 2011 roku

dowód:(pismo powoda dnia 22 czerwca (...)., k. 77 akt adm.).

Prezes Urzędu na podstawie uzyskanych danych, skorygowanych o klucz podziału w wysokości 38, 55% oraz w oparciu o wzór wskazany w art. 30 ust. 1 ustawy o rozwiązaniu KDT ustalił wysokość korekty rocznej kosztów osieroconych dla Przedsiębiorcy na kwotę (-) 37 397 322 zł. W szczególności Prezes URE zmodyfikował rzeczony wzór w ten sposób, że

- w zakresie symbolu KOZ3(i-1): zamiast wskazanej w art. 30 ust. 1 ustawy kwoty kosztów osieroconych dla powoda dla roku 2011 w Załączniku nr 3 do ustawy (tj. kwoty 52 215 511 zł) Prezes URE przyjął i podstawił do wzoru kwotę skorygowaną nieprzewidzianym w ustawie kluczem podziału w wysokości 38,55% w wysokości 20.131.281 zł oraz

- w zakresie symbolu ΔWdk(i-1): zamiast wskazanej w art. 30 ust. 1 ustawy prognozowanej dla powoda dla roku 2011 „wartości wyniku finansowego netto z działalności operacyjnej, skorygowanego o amortyzację, dostępnego do obsługi zainwestowanego kapitału własnego i obcego”, która to wartość została określona w Załączniku nr 5 do ustawy w kwocie 127.820.861 zł, Prezes URE przyjął i przedstawił do wzoru kwotę skorygowaną nieprzewidzianym w ustawie kluczem podziału w wysokości 49.280.332 zł.

dowód:decyzja Prezesa URE z dnia 31 lipca 2012 r. nr (...) (k. 4 – 19)

Sąd przyznał moc dowodową wszystkim zgromadzonym w sprawie dokumentom; ustalenia Sądu znajdują uzasadnienie we wszystkich przeprowadzonych dowodach, które zostały powołane przy ustalaniu podstawy faktycznej rozstrzygnięcia.

Zeznania świadków nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Wskazać należy, że „cel (ratio legis)” ustawy o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej, wbrew twierdzeniom pozwanego, nie stanowi okoliczności podlegającej dowodzeniu w procesie. Jak trafnie wskazał powód, ratio legis ustawy należy do płaszczyzny interpretacji przepisów prawa, nie zaś stanu faktycznego. W tym kontekście, w ocenie Sądu, zeznania świadków nie dotyczyły okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sporu i jako takie nie stanowiły podstawy ustalenia stanu faktycznego w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest w pełni zasadne.

Ustalony stan faktyczny nie był między stronami sporny, spór dotyczy interpretacji przepisów ustawy o rozwiązaniu KDT, a w szczególności możliwości zastosowania przez Prezesa URE „klucza podziału”. W szczególności, jak słusznie zauważył powód, niniejsze postępowanie koncentruje się wokół sporu, czy ustalając korektę roczną dla powoda w roku 2011 Prezes URE miał prawo do zmodyfikowania ustawowego i zatwierdzonego przez Komisję Europejską wzoru na korektę roczną z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej.

Główny zarzut powodowej Spółki dotyczył nieprawidłowej interpretacji art. 33 ustawy o rozwiązaniu KDT poprzez przyjęcia przez Organ „klucza podziału”. Zdaniem Przedsiębiorcy obowiązujące przepisy prawa nie dają podstaw do zastosowania tego typu wskaźnika dla ustalania korekty rocznej kosztów osieroconych, nie ma bowiem żadnej podstawy prawnej do obliczenia takiego wskaźnika. „Klucz podziału” zdaniem powoda nie jest znany ustawie i nie może być samodzielnie stworzony przez Prezesa URE. Tymczasem Prezes Urzędu wskazał, że ustalenie wysokości korekty rocznej następuje w drodze decyzji administracyjnej i zgodnie z art. 33 ust. 1 ustawy o rozwiązaniu KDT zostało proporcjonalnie zmniejszone o „wyłączone” jednostki wytwórcze.

Sąd w przedmiotowej sprawie podzielił stanowisko prezentowane przez Przedsiębiorcę.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do przyczyn, dla których ustawa o rozwiązaniu KDT została uchwalona. Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy jej celem było stworzenie ustawowych podstaw do rozwiązania umów długoterminowych na mocy dobrowolnych porozumień stron, wypłacania wytwórcom środków finansowych na pokrycie tzw. kosztów osieroconych, powstających po rozwiązaniu tych umów, oraz pozyskiwania tych środków, a działania te powinny przyczynić się w istotny sposób do powstania w Polsce wolnego rynku energii elektrycznej. Są to koszty wynikające z nakładów poniesionych przez podmioty będące monopolistami lub uczestniczące w monopolistycznych strukturach, których nie można pokryć przychodami ze sprzedaży towarów i usług (np. energii elektrycznej) po wprowadzeniu wolnego rynku. W Polsce umowy długoterminowe służą de facto pokrywaniu kosztów ponoszonych przez wytwórców energii elektrycznej w związku z dokonywaniem w przeszłości określonych nakładów inwestycyjnych. Nakłady te służyły głównie zwiększeniu mocy produkcyjnych przez unowocześnienie istniejących jednostek wytwórczych lub budowę nowych, a także wprowadzeniu ekologicznych technologii wytwarzania energii elektrycznej. Celem ustawy było odejście od formy kontraktów długoterminowych i pokrywanie kosztów osieroconych występujących w związku z dalszym rozwojem konkurencyjnego rynku energii elektrycznej. Część z tych nakładów inwestycyjnych miała zostać pokryta z przychodów uzyskiwanych na wolnym rynku, a pozostała część – jako koszty osierocone – na zasadach określonych w ustawie. Rozwiązanie umów długoterminowych spowodowało u wytwórców, będących stronami tych umów, powstanie kosztów osieroconych, to jest kosztów wynikających z nakładów dokonanych przez nich na majątek związany z wytwarzaniem energii elektrycznej, które nie będą mogły być odzyskane na zliberalizowanym rynku energii elektrycznej. W związku z tym, ustawa przyznaje wytwórcom prawo do otrzymania środków finansowych na pokrycie tych kosztów. (dane z uzasadnienia projektu www.sejm.gov.pl)

Przedsiębiorca zawarł w dniu 12 września 1997 roku umowę z (...) S.A. na dostawę mocy i energii elektrycznej. Umowa ta została rozwiązana dobrowolnie przez powoda w dniu 1 kwietnia 2008 roku także w oparciu o gwarancje wynikające z ustawy o rozwiązaniu KDT. Rozwiązując umowę Przedsiębiorca liczył na wykonanie przez Państwo swego zobowiązania wynikającego z ustawy i otrzymanie pomocy publicznej na pokrycie kosztów poniesionych nakładów inwestycyjnych. Dodać należy, że ustawa została notyfikowana przez Komisję Europejską, tym samym tego typu pomoc publiczna została zatwierdzona przez Unię Europejską.

Ustawa o rozwiązaniu KDT przewiduje sposób obliczania korekty w art. 30 ust. 1 przy zastosowaniu danych podlegających podstawieniu na z załącznika nr 3 i nr 5. W art. 30 ust. 1 przy opisie symbolu (...)(i-1) ustawodawca wyjaśnił, że jest to kwota kosztów osieroconych dla danego wytwórcy określona w załączniku nr 3 do ustawy, dla roku poprzedzającego dany rok kalendarzowy „i”. Zatem jest tu mowa jednoznacznie o danym wytwórcy, a nie o jednostkach danego wytwórcy. Podobnie w opisie symbolu ∆W.(i-1) został szczegółowo wskazany sposób obliczania różnicy wartości wyniku finansowego wprowadzający możliwość korygowania, ale tylko o amortyzację a nie o ilość jednostek wytwórczych. Natomiast jednostki wytwórcze wymienione w załączniku nr 7 uwzględnia się zgodnie z art. 33 do czasu, gdy wartość nakładów inwestycyjnych na daną jednostkę wytwórczą, poniesionych od dnia 1 stycznia 2005 roku nie przekroczy 100% wartości księgowej netto tej jednostki wytwórczej na dzień 1 stycznia 2005 roku dla jednostek wytwórczych należących do wytwórcy. Korekta ta nie zakłada więc proporcjonalności obliczeń w odniesieniu do ilości jednostek wytwórczych, a jedynie w odniesieniu do czasu. Dane ze wskazanych załączników zostały przyporządkowane Przedsiębiorcy jako wytwórcy, a nie jednostkom wytwórczym wytwórcy. Tym samym brak jest podstaw do przyjęcia, że celem ustawodawcy było dokonywanie korekty na podstawie „klucza podziału”. Prezes URE nie miał zdaniem Sądu żadnej podstawy prawnej do dokonywania korekty wysokości kosztów osieroconych w sposób nie przewidziany ustawą. Pomoc publiczna ma służyć wyrównaniu odpowiednich kosztów osieroconych, które zostały jasno określone i wydzielone. Sąd nie może zgodzić się z twierdzeniami, iż ustawodawca oraz pozwany na etapie tworzenia ustawy nie miał świadomości, że nakłady inwestycyjne na większość jednostek wytwórczych powoda wymienionych w załączniku nr 7, poczynione od 1 stycznia 2005 roku przekroczyły 100% wartości księgowej netto ustalonej na dzień 1 stycznia 2005 roku. Świadczy o tym treść pisma Prezesa URE z dnia 16 maja 2007 roku (k. 181 - 187), zgodnie z którym okoliczności z niego wynikające miały być wzięte pod uwagę w pracach na projektem ustawy o KDT, ze szczególnym uwzględnieniem treści art. 33. Wobec jego treści stwierdzić należy, że Prezes URE (a następnie ustawodawca) miał świadomość, iż udział nakładów dokonywanych przez Spółkę po 1 stycznia 2005 roku na poszczególne jednostki wytwórcze w wartości księgowej netto tych jednostek jest na tyle istotny, że w okresie korygowania zajdą przesłanki z art. 33 ust. 1 pkt 1.

W ocenie Sądu art. 33 ust. 1 ustawy o rozwiązaniu KDT należy rozumieć w ten sposób, że zmodernizowane jednostki są wyłączane z zakresu dostępnego wyniku finansowego, a do jego przeliczenia mają zastosowanie tylko i wyłącznie jednostki jeszcze nie zmodernizowane (w przedmiotowej sprawie bloki (...)). Natomiast Prezes Urzędu nie ma prawa stosować „klucza podziału” do kalkulacji opartych na danych z Załączników 3 i 5, albowiem nie wynika to, jak wyżej wykazano, z żadnych zapisów ustawy o rozwiązaniu KDT.

Mając powyższe rozważania na uwadze Sąd stwierdził, że podniesiony przez powoda zarzut naruszenia art. 33 ust. 1 ustawy o rozwiązaniu KDT zasługuje na uwzględnienie.

Sąd nie uznał za zasadne pozostałe zarzuty przedstawione przez powódkę, a oparte na naruszeniu przepisów kodeksu postępowania administracyjnego. Odwołanie Przedsiębiorcy wszczyna postępowanie przed sądem powszechnym i podniesione w odwołaniu zarzuty powinny odnosić się do merytorycznej treści zagadnienia objętego decyzją. Skuteczne zarzuty odnoszące się do naruszenia zasad postępowania administracyjnego muszą dotyczyć bądź niezachowania trybu postępowania przez organ regulacyjny lub też musiałyby skutkować nieważnością postępowania administracyjnego. W przedmiotowej sprawie zarzuty takie nie zostały podniesione, wobec czego nie mogły być samoistną podstawą do zmiany decyzji.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, że zarzuty odwołującego są uzasadnione i ich uwzględnienie prowadzi do korekty obliczeń kosztów osieroconych za rok 2011. W ocenie Sądu przedstawiona przez powoda sposób obliczenia korekty rocznej kosztów osieroconych dla spółki za rok 2011 (k. 160) jest prawidłowy. Wskazać należy, że Prezes Urzędu nie kwestionował wysokości korekty rocznej kosztów osieroconych żądanej przez Przedsiębiorcę, a jedynie metodologię zmiany żądania. Biorąc pod uwagę brak wypowiedzenia się pozwanego do rachunkowych obliczeń powódki, Sąd uznał je za przyznane i uwzględnił odwołanie powoda w całości zmieniając decyzje Prezesa URE na podstawie art. 479 ⁵³ § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sporu w oparciu o art. 98 kpc, w zw. z § 14 ust. 3 pkt. 2 w zw. z § 2 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Na kwotę 477 zł składa się opłata sądowa w wysokości 100 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w stawce minimalnej 360 zł i koszt opłaty skarbowej za złożenie dokumentu stwierdzającego pełnomocnictwo w kwocie 17 zł.

SSO Magdalena Sajur - Kordula