Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2014 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie:

Przewodniczący: SSO Ewa Malinowska

protokolant: sekretarz sądowy Patrycja Żuk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 listopada 2014 roku w Warszawie sprawy

z odwołania (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o udzielenie koncesji

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 23 września 2013 roku nr (...)

I.  oddala odwołanie;

II.  zasądza od powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. na rzecz pozwanego Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Ewa Malinowska

Sygn. akt: XVII AmE 122/13

UZASADNIENIE

W dniu 23 września 2013 r. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wydał decyzję nr (...) mocą której odmówił udzielenia powodowi (...) sp. z o.o. w L. koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na obrocie paliwami ciekłymi.

Prezes URE oparł decyzję na następujących ustaleniach i rozważaniach.

W dniu 22 lipca 2013 r. wpłynął wniosek powoda o udzielenie koncesji; we wniosku powód wskazał, iż jego działalność będzie się opierać na dokonywaniu zakupu paliw od partnerów handlowych a następnie na ich sprzedaży klientom, po doliczeniu do ceny marży ustalonej przez powoda. W zakresie transportu oraz magazynowania paliw ciekłych powód będzie współpracować z podmiotami posiadającymi koncesje, zezwolenia oraz licencje. Powód dysponuje kapitałem w wysokości 250 000 zł. W biznesplanie powód zaplanował, że w pierwszym roku prowadzenia działalności osiągnie obrót w wysokości (...) zł. Przedsiębiorca w toku postępowania przedstawił zaświadczenie z którego wynika, że stan jego rachunku bankowego wynosi 250 000 zł. Prezes URE ustalił, że kwota ta pochodziła z wpłaty gotówki tytułem opłacenia kapitału spółki w dniu 30 lipca 2013 r., która następnego dnia została wypłacona w formie gotówki do kasy spółki. W wyniku tej operacji saldo na rachunku na dzień 5 września 2013 r. stanowiło kwotę ujemną i wynosiło - 1 774, 83 zł.

W ocenie Prezesa URE oświadczenie powoda o posiadanych środkach na rachunku bankowym nie odpowiadało rzeczywistości albowiem na rachunku tym w istocie nie było żadnych środków finansowych; z przedstawionej historii rachunku wynika, że kwotą 250 000 zł przedsiębiorca dysponował zaledwie przez jeden dzień, a następnie przelał je do kasy spółki. Zatem zaświadczenie bankowe nie odzwierciedla rzeczywistej sytuacji finansowej przedsiębiorcy. W toku postępowania przedsiębiorca nie przedstawił innych dokumentów potwierdzających, że nadal dysponuje kwotą gwarantującą prawidłowe wykonywanie działalności gospodarczej bądź że taką kwotą będzie dysponował w przyszłości. (k. 4- 9)

W odwołaniu od powyższej decyzji powód zarzucił naruszenie art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo energetyczne poprzez jego niewłaściwą wykładnię w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i nieprawidłową ocenę, iż wnioskodawca nie dysponuje środkami finansowymi gwarantującymi prawidłowe wykonywanie działalności koncesjonowanej; powód zarzucił decyzji także naruszenie art. 23 ust. 2 pkt 1 ustawy oraz art. 7, 77 § 1, art. 64 § 2 i art. 80 k.p.a. Mając na uwadze powyższe zarzuty, powód wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości. W uzasadnieniu odwołania przyznał fakt wypłacenia kwoty 250 000 zł do kasy spółki; rachunek bankowy został założony na potrzeby wywiązania się z obowiązku nałożonego wezwaniem z dnia 26 lipca 2013 r. W związku z dużymi kosztami prowadzenia rachunku (prowizje za wpłaty i wypłaty bieżące) wnioskodawca nie mógł sobie pozwolić na tak duże koszty dla spółki. W ocenie powoda przedstawione zaświadczenie bankowe stanowi udokumentowanie deklaracji wnioskodawcy wysokości środków finansowych potrzebnych do prawidłowego wykonywania działalności koncesjonowanej. Zdaniem powoda, jeżeli Prezes URE uznał, że załączone zaświadczenie z banku nie spełnia wymagań ustalonych w przepisach prawa a wiedział, że środki finansowe znajdują się w kasie spółki winien był wezwać przedsiębiorcę do usunięcia braków. W trakcie prowadzonego postępowania przedsiębiorca był dysponentem określonej wyżej kwoty pieniędzy z tą różnicą, że umieszczone one były nie na rachunku bankowym lecz w kasie spółki. (k. 10 – 14)

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Prezes URE wniósł o jego oddalenie. W jego ocenie nie ma uzasadnienia zarzut powoda dotyczący naruszenia art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy. Prezes URE powielił argumentację zaprezentowaną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Ponadto wskazał, że wedle art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy stroną transakcji w której wynika płatność jest inny przedsiębiorca. Prowadzenie przez powoda rozliczeń w formie gotówkowej – po tym jak dokonał on wypłaty pieniędzy z rachunku bankowego – będzie skutkować naruszeniem przepisu. (k. 30 – 32)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 22 lipca 2013 r. wpłynął do Urzędu Regulacji Energetyki wniosek powoda (...) sp. z o.o. w L. o udzielenie koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na obrocie paliwami ciekłymi. We wniosku powód wskazał m. in, że kapitał zakładowy spółki wynosi 250 000 zł i został pokryty w całości. W zakresie transportu oraz magazynowania paliw ciekłych Spółka będzie współpracowała z podmiotami posiadającymi koncesję, zezwolenia oraz licencje, niezbędne do wykonywania tego rodzaju działalności.

dowód: wniosek o udzielenie koncesji (k. 1 – 2 akt adm.)

Ponieważ – w ocenie Prezesa URE – powód w załączeniu do wniosku nie przedstawił dokumentów potwierdzających wypełnienia przesłanki udzielenia koncesji w postaci dysponowania bądź możliwości pozyskania środków finansowych w wysokości gwarantującej prawidłowe wykonywanie koncesjonowanej działalności w planowanym zakresie, Prezes URE wezwał powoda do przedstawienia stosownego oświadczenia oraz przedstawienia zaświadczenia z banku w którym jest prowadzony podstawowy rachunek powoda, określającego wielkość obrotów oraz zawierającego informację o udzielonych powoda kredytach.

dowód: pismo Prezesa URE z dnia 26 lipca 2013 r. (k. 32 – 33 akt adm.)

W odpowiedzi na wezwania powód przedłożył m. in., zaświadczenie bankowe z którego wynika, że w dniu 30 lipca 2013 r. stan konta powoda wynosił 250 000 zł oraz że nie korzysta on z kredytów. Powód przedstawił również oświadczenie w którym poinformował, iż po udzieleniu koncesji planowany obrót paliwami ciekłymi powoda szacowany jest: w I roku działalności – na kwotę (...) zł, w II roku działalności – na kwotę (...) zł zaś w III roku działalności – na kwotę (...) zł. Powód przedłożył ponadto pismo w którym oświadczył, że dysponuje środkami finansowymi gwarantującymi prawidłowe wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie obrotu paliwami ciekłymi.

dowód : pismo powoda z dnia 5 sierpnia 2013 r. (k.35 – 36 akt adm.)

zaświadczenie Banku (...) S.A. w K. (k. 48 akt adm.)

oświadczenie powoda z dnia 1 sierpnia 2013 r. (k. 53 akt adm.)

oświadczenie powoda z dnia 5 sierpnia 2013 r. (k. 55 akt adm.)

W celu wyjaśnienia okoliczności niezbędnych do rozpoznania wniosku w kolejnym piśmie Prezes URE wezwał powoda m. in. do nadesłania wystawionego przez bank zestawienia przepływów środków pieniężnych na rachunku bankowym w okresie nie krótszym niż od dnia 30 lipca 2013 r. do dnia 5 września 2013 r.

dowód: pismo Prezesa URE z dnia 6 września 2013 r. (k. 62 akt adm.)

W odpowiedzi powód przedłożył zaświadczenie bankowe z którego wynika, że w dniu 31 lipca 2013 r. wypłacił z rachunku bankowego kwotę 250 000 zł to kasy Spółki. W dniu 3 września 2013 r. saldo rachunku bankowego było ujemne i wynosiło minus 1 774, 83 zł.

dowód: pismo powoda z dnia 10 września 2013 r. (k. 64 – 65 akt adm.)

wyciąg z rachunku bankowego (k. 66 akt adm.)

Powód zrezygnował z prawa do wypowiedzenia się w przedmiocie zebranych w niniejszej sprawie dowodów i zgromadzonych materiałów.

dowód: pismo powoda z dnia 16 września 2013 r. (k. 70 akt adm.)

W dniu 23 września 2013 r. Prezes URE wydał decyzję nr (...) mocą której odmówił powodowi koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na obrocie paliwami ciekłymi.

dowód: decyzja Prezesa URE nr (...) (k. 72 – 77 akt adm.)

Sąd przyznał moc dowodową wszystkim zgromadzonym w sprawie dokumentom; ustalenia Sądu znajdują uzasadnienie we wszystkich przeprowadzonych dowodach, które zostały powołane przy ustalaniu podstawy faktycznej rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest bezzasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

Stan faktyczny w sprawie był bezsporny. Powód nie kwestionował okoliczności ustalonych przez Prezesa URE w toku postępowania administracyjnego.

Należy podzielić stanowisko organu regulacyjnego w niniejszej sprawie.

Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy Prezes URE udziela koncesji wnioskodawcy, który dysponuje środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności bądź jest w stanie udokumentować możliwości ich pozyskania.

Powołany przepis statuuje jedną z podstawowych przesłanek udzielenie koncesji. Ubiegających się o udzielenie koncesji przedsiębiorca musi dysponować środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie koncesjonowanej działalności gospodarczej lub co najmniej jest w stanie udokumentować możliwość ich pozyskania w przyszłości, np. z uzyskanego kredytu. Przedsiębiorca może także posiadać określone środki finansowe i udokumentować możliwości ich pozyskania, co w sumie pozwoli na uznanie, że spełnia on kryterium finansowe pozwalające na udzielenie mu koncesji.

Zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą Sądu Apelacyjną w Warszawie (wyroki z dnia 8 maja 2007 r.,VI ACa 38/07 i z dnia 19 listopada 2009 r., VI AcA 527/09) podmiot ubiegający się o koncesję powinien wykazać dysponowanie odpowiednimi kapitałami w momencie składania wniosku lub udokumentować możliwość ich pozyskania w przyszłości(…). Ocena, czy ubiegający się o udzielenie koncesji dysponuje określonymi środkami pozostawiona jest organowi administracji, ale to na przedsiębiorcy spoczywa ciężar udowodnienia okoliczności uzasadniających udzielenie mu wnioskowanej koncesji.

Samo udokumentowanie zarówno posiadania środków finansowych, jak i możliwości ich pozyskania nie może mieć charakteru abstrakcyjnego, a zatem nie może sprowadzać się jedynie do oświadczenia wnioskodawcy w tym zakresie. Musi on przedstawić dokumenty potwierdzające w sposób obiektywny, że odpowiednimi środkami dysponuje lub będzie dysponował (tak: Z. Muras, Komentarz do ustawy Prawo energetyczne, Lex Omega).

W ocenie Sądu dokument złożony w toku postępowania administracyjnego (k. 53 akt adm.) ma niewielką wartość dowodową w świetle przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Dokument ten nosi charakter dokumentu prywatnego i jako taki jest jedynie dowodem złożenia przez powoda oświadczenia stanowiącego jego treść (art. 245 k.p.c.). Dowód ten sam w sobie nie daje podstaw do uznania, iż istnieją środki finansowe umożliwiające powodowi prowadzenie działalności koncesjonowanej.

Jak nadto słusznie wskazano w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, przedłożone w toku postępowania przez powoda zaświadczenie o wysokości środków na rachunku bankowym nie dowodzi okoliczności uzasadniających udzielenie koncesji. Jak bowiem wynika z uzyskanego przez Prezesa URE dokumentu w postaci historii operacji na rachunku bankowym powoda kwota 250 000 zł – pochodząca z wpłaty gotówki na opłacenie kapitału zakładowego spółki - znajdowała się na rachunku zaledwie przez jeden dzień (k. 64 akt adm.), a następnego dnia została w całości przekazana do kasy spółki. Zatem zaświadczenie wystawione przez bank nie potwierdza rzeczywistej sytuacji finansowej powoda.

Niekwestionowaną okolicznością jest również fakt, że tuż przed zakończeniem postępowania administracyjnego powód został ponownie wezwany do udokumentowania swojej sytuacji finansowej (k. 62 akt adm.) W odpowiedzi powód dostarczył wydruk historii rachunku bankowego (k. 66 akt adm.) z którego wynika, iż w dacie 3 września 2013 r. saldo posiadanego przez powoda rachunku było ujemne i wynosiło – 1774, 83 zł. Oznacza to, że na kilkanaście dni przed wydaniem decyzji powód nie posiada na rachunku bankowym żadnych środków pieniężnych.

Powód nie skorzystał z prawa wypowiedzenia się co do zgromadzonych przez Prezesa URE dowodów przed zakończeniem postępowania administracyjnego (k. 70 akt adm.).

Zatem prawidłowa była konkluzja pozwanego, iż powód nie spełnia warunków wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności - że nie posiada wystarczających środków finansowych umożliwiających prowadzenie mu tej działalności. W konsekwencji konieczne było wydanie decyzji odmownej.

W toku postępowania sądowego powód nie udowodnił okoliczności uzasadniających uchylenie decyzji.

Zauważyć należy, iż postępowanie sądowe prowadzone z odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki ma charakter pierwszoinstancyjnego postępowania rozpoznawczego, które toczy się na zasadach postępowania kontradyktoryjnego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2005 r. III SZP 2/05 wraz z uzasadnieniem). Zgodnie z omawianą zasadą, to na stronach procesu ciąży obowiązek dowodzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 6 k.c.), a co za tym idzie - to strony są w pełni odpowiedzialne za wynik tego postępowania. Ponadto, zgodnie z przepisem art. 232 k.p.c. strony są zobowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Zatem gromadzenie materiału procesowego w toku postępowania sądowego należy do stron procesu. Jest to ciężar procesowy, realizowany przez stronę w jej własnym interesie. Jeżeli strona pozostanie bierna, to musi się liczyć w ujemnymi konsekwencjami, np. oddaleniem powództwa. Jest to zatem obowiązek strony, ale wobec samej siebie. (por. H. Dolecki, „Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego”, Lex 2011).

W związku z powyższym, zgodnie z ogólnymi regułami postępowania kontradyktoryjnego (art. 6 k.c. i 232 k.p.c.) to na powodzie - przedsiębiorcy spoczywał w niniejszym postępowaniu sądowym ciężar udowodnienia okoliczności podważających zasadność wydania zaskarżonej decyzji; zaoferowane przez niego dowody powinny wskazywać, iż realnie dysponuje on środkami, o jakich mowa w przepisach, względnie – że ma on realną a nie hipotetyczną możliwość ich pozyskania.

Obowiązku tego powód nie dochował. Poza dołączonymi do odwołania wydrukami raportów kasowych powód nie podjął żadnej inicjatywy dowodowej. Rzeczone wydruki nie dowodzą żadnego z twierdzeń powoda; stanowią one jedynie dowód okoliczności ustalonych już wcześniej przez pozwanego tj. faktu dokonania wpłaty kwoty 250 000 zł na rachunek bankowy a następnego dnia do kasy spółki. Przedsiębiorca nie przedstawił żadnych dokumentów potwierdzających, że nadal dysponuje kwotą przeznaczoną na prowadzenie działalności gospodarczej. Materiał zgromadzony w postępowaniu sądowym nie dowodzi okoliczności przeciwnych do okoliczności ustalonych w toku postępowania administracyjnego.

Zarzuty odwołania stanowią jedynie niepopartą dowodami polemikę z rozstrzygnięciem organu regulacyjnego i jako takie nie zasługują na uwzględnienie.

Zarzuty naruszenia przepisów k.p.a. nie mogły zostać uwzględnione. Zauważyć należy, iż zgodnie z ugruntowanym w orzecznictwie poglądem (vide: Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1991 roku sygn. akt III CRN 120/91 OSNC 1992 Nr 5, poz. 87; Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 roku sygn. akt I CKN 265/98 OSP 2000 Nr 5 poz. 68; Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 1999 roku sygn. akt 351/99 OSNC 2000 Nr 3 poz. 47; Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2001 roku sygn. akt I CKN 1036/98 LEX Nr 52708; Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2005 roku, sygn. akt III SZP 2/05 OSNP 2006/19-20/312) Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie może ograniczyć sprawy wynikającej z odwołania od decyzji Prezesa Urzędu tylko do funkcji sprawdzającej prawidłowość postępowania administracyjnego, które poprzedza postępowania sądowe. Celem postępowania nie jest przeprowadzenie kontroli postępowania administracyjnego, ale merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, której przedmiotem jest spór między stronami powstający dopiero po wydaniu decyzji przez Prezesa Urzędu. Postępowanie sądowe przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest postępowaniem kontradyktoryjnym, w którym uwzględnia się materiał dowodowy zebrany w postępowaniu administracyjnym, co nie pozbawia jednak stron możliwości zgłoszenia nowych twierdzeń faktycznych i nowych dowodów, według zasad obowiązujących w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych. Sąd antymonopolowy jest sądem cywilnym i prowadzi sprawę cywilną, wszczętą w wyniku wniesienia odwołania od decyzji Prezesa Urzędu, w tym wypadku Urzędu Regulacji Energetyki, według reguł kontradyktoryjnego postępowania cywilnego, a nie sądem legalności decyzji administracyjnej, jak to czynią sądy administracyjne w postępowaniu sądowo-administracyjnym. Tylko takie odczytanie relacji pomiędzy postępowaniem administracyjnym i postępowaniem sądowym może uzasadniać dokonany przez racjonalnego ustawodawcę wybór między drogą postępowania cywilnego i drogą postępowania sądowo-administracyjnego dla wyjaśnienia istoty sprawy.

Sąd uznał, że nawet gdyby przyjąć, że w postępowaniu administracyjnym doszło do uchybień proceduralnych to nie mogą one być przedmiotem postępowania sądowego mającego na celu merytoryczne rozstrzygnięcie sporu, bowiem Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zobowiązany jest do wszechstronnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu zasad rozkładu ciężaru dowodu i obowiązku stron w postępowaniu dowodowym.

Z powyższych względów zarzuty naruszenia przepisów kodeksu postępowania administracyjnego nie były rozpoznawane w niniejszej sprawie.

Konkludując stwierdzić należy, że odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie a zaskarżona decyzja odpowiada prawu.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na podstawie art. 479 indeks 53 § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 14 ust. 3 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z dnia 3 października 2002 r.) zasądzając od powodów, którzy przegrali proces w całości, na rzecz pozwanego kwotę 360 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Ewa Malinowska