Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	SSO Anna Maria Kowalik
Protokolant –	st. sekr. sąd. Joanna Preizner

po rozpoznaniu 29 listopada 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki jawnej w P.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania powódki od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 2 czerwca 2016 r. Nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...) J.K. Zelek spółki jawnej w P. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 1 440,00 zł (jeden tysiąc czterysta czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Anna Maria Kowalik

Sygn. akt. XVII AmE 126/16

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (dalej Prezes URE) 2 czerwca 2016 roku wydał decyzję nr (...) w której stwierdził, że (...)Zelek Spółka Jawna (dalej powódka), naruszyła warunek koncesji na obrót paliwami ciekłymi 2.2.4. o treści „Koncesjonariuszowi nie wolno czynić przedmiotem obrotu paliw ciekłych, których parametry jakościowe są niezgodne z parametrami określonymi obowiązującymi przepisami i wynikającymi z zawartych umów." w ten sposób, że wprowadziła do obrotu poprzez stację paliw zlokalizowaną w miejscowości P. przy ul. (...) olej napędowy nie spełniający wymagań jakościowych dla paliw ciekłych w zakresie odporności na utlenianie i za to działanie wymierzył karę pieniężną w wysokości 3 000,00 zł.

Od powyższe Decyzji powódka wniosła odwołanie, zaskarżając ją w całości i wnosząc o jej uchylenie w całości.

Zaskarżonej decyzji zarzuciła błąd w ustaleniach faktycznych polegający na bezzasadnym uznaniu, że skarżąca naruszała warunek koncesji 2.2.4. poprzez wprowadzenie do obrotu poprzez stację paliw zlokalizowaną w miejscowości P. przy ul. (...) olej napędowy nie spełniający wymagań jakościowych określonych w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z 9 grudnia 2008 roku w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych w zakresie odporności na utlenianie.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Prezes URE wniósł o oddalenie odwołania, oraz o zasądzenie od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy ustalił stan faktyczny:

(...)Spółka Jawna uzyskała na mocy decyzji Prezesa URE z 28 kwietnia 2014 r., nr (...) koncesję na obrót paliwami ciekłymi na okres od 1 maja 2014 roku do 31 grudnia 2030 roku (k.3-5).

Koncesja, w oparciu o którą powódka prowadził działalność gospodarczą zawierała m.in. warunek 2.2.4., w myśl którego „ Koncesjonariuszowi nie wolno czynić przedmiotem obrotu paliw ciekłych, których parametry jakościowe są niezgodne z parametrami określonymi obowiązującymi przepisami i wynikających z zawartych umów.”.

W ramach posiadanej koncesji przedsiębiorca dokonywał sprzedaży paliw ciekłych na stacji paliw zlokalizowanej w miejscowości P. przy ul. (...).

W dniu 13 października 2014 roku inspektorzy (...) Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej przeprowadzili kontrolę jakości paliw na stacji paliw powódki mieszczącej się w miejscowości P. przy ulicy (...) (k.6-7).

Podczas kontroli pobrano do zbadania próbki paliwa – oleju napędowego, które zostały poddane badaniom laboratoryjnym, w wyniku których okazało się, że badane paliwo nie spełnia wymagań Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dn. 9.12.2008 w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych ( DZ. U. nr 221, poz. 1441 ze zm., dalej jako rozporządzenie jakościowe) ze względu na odporność na utlenianie, która wg normy (...) powinna wynosić nie mniej niż 20 h (tolerancja 17,5 h), natomiast w rzeczywistości wynosiła jedynie 4,8 h (k. 8-11, 12-15).

W dniu 20 listopada 2014 roku na wniosek powódki (k.53) (...) sp. z o.o. w S. przeprowadziła badania laboratoryjne drugiej próbki pobranego paliwa w wyniku, których ustalono, że nie spełnia wymagań Rozporządzenia jakościowego ze względu na odporność na utlenianie, która wg normy (...) powinna wynosić nie mniej niż 20 h (tolerancja 17,5 h), natomiast w rzeczywistości wynosiła 7,3 h (k. 16-17).

Po otrzymaniu informacji o wyniku kontroli Prezes URE pismem z 25 września 2015 roku zawiadomił powódkę o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej w związku z ujawnieniem nieprawidłowości polegającej na nieprzestrzeganiu obowiązków wynikających z koncesji tj. warunku 2.2.4. (k.1-2).

W odpowiedzi powódka w pierwszej kolejności wniosła o zawieszenie postępowania administracyjnego do czasu wydania prawomocnej decyzji przez Naczelnika Urzędu Celnego w B. w sprawie określenia wysokości opłaty paliwowej za październik 2014 roku. Zdaniem powódki od wyniku tego postępowania zależy zasadność nałożenia kary pieniężnej przez Prezesa URE. Ponadto powódka wyjaśniła „W szczególności strona kwestionuje zasadność badania parametru stabilności oksydacyjnej z uwagi na olbrzymie zastrzeżenia co do faktycznej możliwości utrzymania tego parametru w czasie normalnego składowania paliwa w zbiornikach na stacjach paliw i ewidentnie wadliwej regulacji prawnej powodującej nieuzasadnione kwestionowanie jakości paliwa. Przedsiębiorca wprowadzający ten produkt na stacjach paliw nie ma żadnego wpływu na utrzymanie opisanego parametru, pomimo iż dochował wymaganej staranności w zakresie utrzymania infrastruktury paliwowej w należytym stanie technicznym. Spełnienie przedmiotowego parametru wykluczają więc obiektywne i narzucone przez specyfikę produktu okoliczności." oraz „badania tej samej partii paliwa pobranego w dniu 13.10.2014 r. ze zbiornika firmy (...) przez dwa niezależne laboratoria wykazały istotne rozbieżności. Badanie przeprowadzone przez Zakład (...) w K. ustaliło wartość parametru stabilności oksydacyjnej na 4,8 h, podczas gdy badanie próbki kontrolnej w (...) Sp. z o.o. w S. określiło wartość przedmiotowego parametru na 72 h. Różnica w ocenie parametru jest więc olbrzymia i wynosi przeszło 50 % (!) Wskazuje to jednoznacznie na zawodność i niepewność używanej metody badawczej.". Dodatkowo „za każdym razem świadectwa zgodności paliwa nabywanego w Rafinerii (...) pobierał kierowca firmy przewozowej, który następnie dostarczał je Spółce (...) wraz z towarem." (k.18-19).

W związku z powyższym pismem z 28 grudnia 2015 roku Prezes URE wezwał powódkę do wyjaśnienia, jakie inne działania podejmowała w celu zbadania jakości dostarczanego oleju napędowego i udokumentowania tych faktów (k.68-69).

W odpowiedzi powódka wniosła o umorzenie prowadzonego postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej, ponieważ jest ono bezprzedmiotowe. Wskazała, że prawomocną decyzją Naczelnika Urzędu Celnego w B. z 26 listopada 2015 roku zostało umorzone postępowania w zakresie podatku akcyzowego za październik 2014 roku. Powodem umorzenia postępowania było ustalenie, że powódka nie wprowadziła do obrotu paliwa ciekłego nienależytej jakości oraz że było identyczne z paliwem dostarczonym przez producenta – (...) sp. z o.o. w P. (k.70,k.71-77, k.78-82).

W sprawie wprowadzenia na stacji paliw powoda do obrotu oleju napędowego niespełniającego wymagań jakościowych zostało wszczęte dochodzenie, które zostało umorzone 8 maja 2015 r. z braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia czynu z art. 31 ust 1 ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (k.115).

Odpowiadając na ponowne wezwanie Prezesa URE dotyczące wyjaśnienia, jakie inne działania podejmowała w celu zbadania jakości dostarczanego oleju napędowego i udokumentowania tych faktów (k.85-86) wyjaśniła, że wszelkie działania zostały opisane w piśmie z 21 października 2015 roku i nie widzi konieczności ich ponownego omawiania (k.87-88).

Powódka w roku 2015 z działalności koncesjonowanej uzyskała przychody w kwocie (...) zł (k.95, k.98-99).

Powyższy stan faktyczny był bezsporny między stronami i został ustalony przez Sąd w oparciu o dokumenty zgromadzone w toku postępowania administracyjnego, które nie były kwestionowane przez strony a Sąd także nie znalazł podstaw do odmowy im wiarygodności.

Sąd oddalił zgłoszony w odwołaniu wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków na okoliczność wydania świadectwa jakości paliwa zakupionego przez powódkę 7 października 2014 roku oraz obowiązujących w Rafinerii (...) S.A. procedur dotyczących badania paliwa w zakresie parametru stabilności oksydacyjnej oraz stosowanej metody badawczej oraz na okoliczność dostaw paliwa zrealizowanych na rzecz powódki w drugiej połowie 2014 roku z uwzględnieniem stosowanych u przewoźnika procedur załadunku i rozładunku paliwa oraz stanu technicznego pojazdów, a także spełniania przez te pojazdy wymogów w zakresie transportu paliw płynnych uznając, że wskazane okoliczności nie mogą być wykazane zeznaniami świadków a jedynie dokumentami.

Sąd Okręgowy w Warszawie zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. W ocenie Sądu, zaskarżona decyzja jest prawidłowa i znajduje uzasadnienie w przepisach prawa, a podnoszone przez powódkę zarzuty nie mogą skutkować zmianą decyzji, ani też jej uchyleniem.

Stosownie do art. 32 ust. 1 pkt 4 p.e., wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie obrotu paliwami ciekłymi wymaga uzyskania koncesji. Fakt reglamentowania określonej działalności oznacza poddanie jej szczególnym rygorom ze względu na konieczność ochrony pewnych dóbr oraz swoistą gwarancję Państwa, że działalność ta będzie prowadzona zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Konsekwencją naruszenia warunków koncesji jest sankcja przewidziana w art. 56 ust. 1 pkt 12 p.e., w myśl którego, karze pieniężnej podlega ten, kto nie przestrzega obowiązków wynikających z koncesji.

Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem, prezentowanym także przez Sąd orzekający w niniejszym składzie, odpowiedzialność ponoszona na podstawie wskazanego powyżej przepisu ma charakter obiektywny i wynika z samego faktu naruszenia określonych norm prawnych – w tym przypadku norm prawa energetycznego (tak np. Sąd Najwyższy w uzasadnieniach wyroków z 4.11.2010 r., sygn. akt III SK 21/10, LEX nr 737390 oraz z 1.06.2010 r., sygn. akt III SK 5/10, LEX nr 622205).

Z tego też względu, odpowiedzialność ta istnieje w oderwaniu od winy, tj. dla ustalenia odpowiedzialności nie jest konieczne wykazanie zawinionego zachowania przedsiębiorcy, lecz wystarcza stwierdzenie faktu zaistnienia określonego naruszenia prawa tzn. bezprawności. Zatem przepis art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy p.e. stanowi samodzielną podstawę do wymierzenia przedsiębiorcy kary pieniężnej za nieprzestrzeganie warunków udzielonej koncesji. Stopień zawinienia podmiotu, który naruszył warunki koncesji uwzględnia się natomiast, w myśl art. 56 ust. 6 p.e., przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej. Wina nie jest więc przesłanką decydującą o samej zasadzie odpowiedzialności.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że zgodnie z warunkiem 2.2.4.. koncesji na obrót paliwami ciekłymi, powódce nie wolno czynić przedmiotem obrotu paliw ciekłych, których parametry jakościowe są niezgodne z parametrami określonymi obowiązującymi przepisami i wynikającymi z zawartych umów. Treść powołanego warunku koncesji w sposób wystarczająco precyzyjny i kompletny określa wymogi, jakim powinno odpowiadać paliwo wprowadzane do obrotu przez powódkę.

Zdaniem Sądu, koncesja w sposób jednoznaczny wskazuje, że powódka nie może czynić przedmiotem obrotu paliwa, które nie odpowiada normom jakościowym wynikającym z przepisów prawa. Natomiast w dacie przeprowadzania kontroli na stacji paliw należącej do powódki obowiązywało Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 9 grudnia 2008r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych.

Mając na uwadze stanowisko przedstawione przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 20 marca 2018 r., wydanego w sprawie o sygn. akt III SK 14/17 (orzeczenie niepublikowane) - które to stanowisko Sąd Okręgowy w pełni podziela i przyjmuje za swoje – należy stwierdzić, że powyżej przywołany warunek udzielonej powodowi koncesji, jest obowiązkiem wynikającym z koncesji w rozumieniu art. 56 ust. 1 pkt 12 p.e., ponieważ zawiera wyraźnie sformułowany zakaz, a zarazem obowiązek, nieczynienia przedmiotem obrotu paliw ciekłych o parametrach jakościowych niezgodnych z parametrami określonymi obowiązującymi przepisami i wynikającymi z zawartych przez koncesjonariusza umów. Nadto, przedmiotowy zakaz (obowiązek) został określony w treści decyzji koncesyjnej w sposób dostatecznie precyzyjny i stanowi konkretyzację ustawowego obowiązku wprowadzania do obrotu tylko tych paliw, które spełniają wymagania jakościowe, określone dla danego rodzaju paliwa ze względu na ochronę środowiska, wpływ na zdrowie ludzi oraz prawidłową pracę silników zamontowanych w pojazdach (art. 3 ust. 1 ustawy z 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw). W warunku 2.2.4. decyzja koncesyjna konkretyzuje powyższy obowiązek ustawowy w zakresie podmiotowym, poprzez uczynienie adresatem obowiązku indywidulanie oznaczonego przedsiębiorcy – tj. powoda i w zakresie przedmiotowym, poprzez określenie jednego z zakazanych ustawą zachowań przedsiębiorcy, tj. wprowadzania do obrotu paliw niespełniających określonymi przepisami prawa wymagań jakościowych oraz jednego z rodzajów paliw, jakim jest paliwo ciekłe. Nadto, analizowany warunek nakłada na koncesjonariusza obowiązek nie wynikający z żadnych przepisów prawa, a polegający na niewprowadzaniu do obrotu także paliwa niespełniającego wymagań jakościowych określonych w zawartych przez niego umowach.

Powyższe ustalenia prowadzą do wniosku, że warunek 2.2.4. udzielonej powódce koncesji posiada strukturę obowiązku prawnego, stanowiącego konkretyzację podmiotowo-przedmiotową obowiązku wynikającego z art. 3 ust. 1 ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw. Istota tego warunku sprowadza się bowiem do obowiązku nieczynienia przedmiotem obrotu paliw ciekłych, których parametry jakościowe nie odpowiadają wymogom określonym przez przepisy prawa i wiążące koncesjonariusza umowy. Koncesja zawierająca tego rodzaju warunek, stanowi bezpośrednie źródło tego obowiązku prawnego.

Z dowodów zgromadzonych przez Prezesa URE w toku postępowania administracyjnego w sposób jednoznaczny i niewątpliwy wynika, że doszło do naruszenia przywołanego warunku 2.2.4. udzielonej powodowi koncesji na obrót paliwami ciekłymi. Wyniki badania laboratoryjnego próbki paliwa, pobranego na stacji powódki jednoznacznie wskazują na to, że paliwo wprowadzone przez przedsiębiorcę do obrotu, nie spełniało wymogów jakościowych. Fakt dopuszczenia się przez powódkę zarzuconego jej naruszenia jest zatem faktem obiektywnym.

Jednoznacznie można więc stwierdzić, że powódka nie zastosowała się do norm administracyjnych, do których odnosił się warunek koncesji, które poprzednio zaaprobowała w momencie ubiegania się o koncesję, łamiąc je, co musiało się spotkać z reakcją w postaci wymierzenie kary pieniężnej. Podstawę nałożenia kary stanowi więc art. 56 ust.1 pkt 12 p.e. sankcjonujący zachowanie polegające na nieprzestrzeganiu warunków koncesji.

Stosownie do treści art. 56 ust. 3 p.e., wysokość kary nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, wynikającego z działalności koncesjonowanej, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym. Natomiast zgodnie z dyrektywą wymiaru kary, zawartą w art. 56 ust. 6 p.e., ustalając wysokość kary pieniężnej, Prezes URE uwzględnia stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie podmiotu i jego możliwości finansowe. Z kolei art. 56 ust. 6a p.e. daje Prezesowi Urzędu możliwość odstąpienia od wymierzenia kary, jeżeli stopień szkodliwości czynu jest znikomy, a podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek.

W niniejszej sprawie powódka wskazywała na wadliwość zaskarżonej decyzji przejawiającą się w bezpodstawnym przyjęciu, że istnieją podstawy do nałożenia na nią kary pieniężnej w sytuacji, gdy przedsięwzięła liczne akty staranności, mające na celu zapobieżenie możliwości wprowadzenia do obrotu paliwa złej jakości.

Jednakże wbrew twierdzeniom powódki, materiał dowodowy nie potwierdza faktu, aby podjęła takowe działania z wyjątkiem żądania i otrzymania od kierowcy firmy przewozowej świadectwa zgodności paliwa nabywanego od Rafinerii (...) S.A., którego zresztą pomimo wezwań ze strony Prezesa URE nie dołączyła.

W tej sytuacji należy stwierdzić, że akty staranności nie były wystarczające, gdyż doszło do naruszenia warunków koncesji. Nie sposób przyjąć, że powódka działała z należyta starannością, skoro mając wiedzę o tym, że paliwo zawierające (...) ulega szybszemu starzeniu nie podejmowała, żadnych kroków które mogły temu zapobiec. W szczególności możliwe to było poprzez dokonywanie zakupu mniejszych partii paliwa, ale z większą częstotliwością, co spowodowałoby, że paliwo przed sprzedażą odbiorcom końcowym nie byłoby zbyt długo przechowywane w zbiornikach sprzedawcy, czy nabywanie paliwa raz, że posiadającego świadectwa jakości odpowiadające wymogom prawa (tzn. obejmującego wszystkie parametry prawnie istotne), ale też nabywanie takiego paliwa, które zostało wyprodukowane w nieodległym czasie od zakupu.

W tym stanie rzeczy Sąd nie uznał, aby powódka podejmowała wystarczające działania o charakterze ostrożnościowo-prewencyjnym, a tym samym stwierdzić należy, że nie zachowała przy prowadzeniu działalności koncesjonowanej należytej staranności. Przy czym na powódce, jako profesjonaliście, ciąży obowiązek stworzenia takiej organizacji działalności koncesjonowanej, która wykluczyłaby możliwość wprowadzenia do sprzedaży paliwa o jakości nie odpowiadającej normom określonym w Rozporządzeniu jakościowym. Jak trafnie zauważa pozwany, gdyby obowiązek przedsiębiorcy prowadzącego obrót paliwami ciekłymi ograniczał się tylko do sprzedaży paliwa dostarczonego mu przez określonego dostawcę, z wyłączeniem obowiązku rękojmi, co do jakości tego paliwa, to kontrola jakości paliw na stacjach paliw w ogóle by nie istniała. Zaznaczenia wymaga przy tym, że przedsiębiorcy mają pełną swobodę w zakresie wyboru działań, które podejmą w celu wywiązania się z obowiązków koncesyjnych. Powódka mając świadomość jakie może podjąć działania (np. żądanie przedstawienia przez dostawców rzetelnych certyfikatów jakości paliwa, wybór renomowanych dostawców, wprowadzenie wewnętrznego systemu kontroli i monitorowania jakości paliw, czy wreszcie nabywanie paliwa małymi partiami, aby nie starzało się w trakcie długotrwałego magazynowania) nie podjął de fato tych działań. Gdy tymczasem istotne jest, by działania podjęte w tym zakresie przez przedsiębiorcę były skuteczne, tj. uniemożliwiały wprowadzenie do obrotu paliwa o jakości niezgodnej z obowiązującymi normami. Natomiast w rozpatrywanym przypadku, działania powódki, polegające na uzyskaniu od dostawców deklaracji jakości paliwa okazały się niewystarczające. Powódka nie wykazała się bowiem podjęciem dostatecznych działań o charakterze ostrożnościowo – prewencyjnym, czy też podjęciem adekwatnych aktów staranności, które zapobiegłyby wprowadzeniu do obrotu paliwa niespełniającego wymogów jakościowych przewidzianych dla paliw ciekłych i jednocześnie mogłyby stanowić w okoliczności uzasadniające odstąpienie od wymierzenia kary.

W ocenie Sądu Okręgowego, Prezes URE prawidłowo przyjął, że w niniejszej sprawie nie można przyjąć znikomego stopnia szkodliwości czynu powódki, stanowiącego jedną z przesłanek odstąpienia od nałożenia kary. Przy rozstrzyganiu tej kwestii zasadne jest odwołanie się do rozważań zawartych w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2015 r. (sygn. akt III SK 36/14, LEX nr 1652700). Zgodnie z poglądem tam wyrażonym - który to pogląd Sąd w składzie niniejszym podziela - analizując stopień szkodliwości czynu należy wziąć pod uwagę, że wymagania jakościowe odnoszące się do paliw stanowione są ze względu na ochronę środowiska, wpływ na zdrowie ludzi oraz prawidłową pracę silników. Wynika to z faktu, że to te właśnie dobra są chronione przez prawo energetyczne i inne przepisy regulujące normy jakości paliw. W szczególności wskazuje na to treść przywoływanego już art. 3 ust. 1 ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, w myśl którego paliwa transportowane, magazynowane, wprowadzane do obrotu oraz gromadzone w stacjach zakładowych powinny spełniać wymagania jakościowe, określone dla danego paliwa ze względu na ochronę środowiska, wpływ na zdrowie ludzi oraz prawidłową pracę silników zamontowanych w pojazdach.

Odnośnie do zakwestionowanych w badaniach laboratoryjnych parametrów paliwa sprzedawanego przez powódkę, należy stwierdzić, że w dacie przeprowadzania badań próbek paliwa, uzyskanych podczas kontroli Inspekcji Handlowej na stacji powódki, normy jakościowe określało Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych. Skoro więc któryś z parametrów, wymienionych w rozporządzeniu, nie odpowiada przewidzianym normom, wprowadzonym – co jeszcze raz należy podkreślić - ze względu na ochronę środowiska, wpływ na zdrowie ludzi oraz prawidłową pracę silników zamontowanych w pojazdach, to nie można uznać, że odstępstwo od określonej normy jest obojętne, skoro ustawodawca uznał za zasadne wprowadzenie przedmiotowych unormowań jakościowych. Tym samym, w ocenie Sądu, odstępstwo od przewidzianej prawem normy nie świadczy o znikomej szkodliwości czynu, co z kolei oznacza, że w niniejszej sprawie nie ma podstaw prawnych do zaniechania wymierzenia powodowi kary pieniężnej w oparciu o art. 56 ust. 6a p.e.

Podstawowe znaczenie dla określenia stopnia społecznej szkodliwości czynu ma, poza rodzajem i charakterem naruszonego dobra chronionego prawem, także rozmiar wyrządzonej i grożącej szkody oraz zamiar i motywacja sprawcy, jak też kontekst sytuacyjny zachowania się sprawcy. Powyższe zapatrywania są wynikiem odpowiedniego stosowania dla oceny stopnia znikomej szkodliwości czynu w prawie energetycznym tych przesłanek, które warunkują taką kwalifikację czynu w prawie karnym, tj. przesłanek wymienionych w art. 115 § 2 k.k. (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 15 października 2014 r., sygn. akt III SK 47/13, LEX nr 1540636).

W tym zakresie, w analizowanym przypadku ocena skali naruszenia reguł prawa, rozumiana jako wielkość odstępstwa od normy, nie może przełożyć się na znikomy wpływ na takie prawnie chronione dobra, jak środowisko, zdrowie ludzi, czy prawidłowa praca silników pojazdów. Przyjęcie przeciwnego założenia musiałoby bowiem prowadzić do zaakceptowania procederu sporadycznego wprowadzania do obrotu paliwa nieodpowiadającego przewidzianym normom prawnym, co z kolei zaprzeczyłoby istocie monitorowania jakości paliw w skali całego kraju i mogłoby prowadzić do nadużyć, które z pewnością w skali całego kraju mogłyby doprowadzić do skrajnie destrukcyjnych skutków dla wyżej wymienionych wartości. W świetle obiektywnych, potwierdzonych badaniami laboratoryjnymi, okoliczności przekroczenia w paliwie wprowadzanym do obrotu przez powódkę norm jakości, nasuwa się oczywisty wniosek, że powódka naruszyła normy, które zostały wprowadzone ze względu na bezpośredni wpływ danych parametrów na środowisko, zdrowie ludzi oraz prawidłową pracę silników zamontowanych w pojazdach oraz bezpieczeństwo życia i zdrowi ludzi oraz środowiska. Wobec tego zasadne było przyjęcie przez organ regulacyjny istnienia podstaw do nałożenia na powoda kary pieniężnej.

Co się tyczy wysokości nałożonej na powoda kary za naruszenie warunku koncesji, to Sąd w pełni podziela ocenę Prezesa URE, zarówno co do zasadności orzeczenia przedmiotowej kary, jak i jej wysokości. Pozwany prawidłowo uwzględnił wszystkie kryteria wymiaru kary, wymienione w art. 56 ust. 6 p.e. W szczególności, organ trafnie ocenił możliwości finansowe przedsiębiorcy. Kara w wysokości 3.000 zł, stanowi znikomy procent przychodu ukaranego przedsiębiorcy, który stanowi podstawę dla jej wymiaru. Kary w tej wysokości są zdaniem Sądu adekwatne do stopnia zawinienia i szkodliwości czynu, postawy przedsiębiorcy oraz jego sytuacji majątkowej.

Za utrzymaniem kary w wysokości ustalonej przez Prezesa URE przemawia konieczność realizacji przez karę funkcji prewencji szczególnej, co oznacza, że dolegliwość kary ma skutecznie odstraszyć przedsiębiorcę od dalszych naruszeń koncesji, ale także prewencji ogólnej, zgodnie z którą kara ma oddziaływać na innych sprzedawców paliw.

Odnosząc się do zarzutu związanego z umorzeniem postępowania karnego wszczętego w związku z wprowadzeniem do obrotu paliwa o parametrach nie spełniających norm jakości, to zdaniem Sądu okoliczność ta nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy niniejszej. Po pierwsze należy stwierdzić, że sąd cywilny jest związany ustaleniami tylko wyroku skazującego wydanego w postępowaniu karnym co do popełnienia przestępstwa, a więc umorzenie postępowania w sprawie nie wiąże sądu. Po wtóre inne są zasady odpowiedzialności karnej a inne administracyjnej. Zasadnicza różnica polega na tym, że odpowiedzialność administracyjna ma charakter obiektywny, w więc jest niezależna od winy ukaranego sprawcy, gdy tymczasem warunkiem postawienia zarzutu karnego jest możliwość przypisania sprawcy winy (umyślnej lub nieumyślnej). Występek z art. 31 ust 1 ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw wymaga więc ustalenia subiektywnego aspektu odpowiedzialności, czyli stosunku sprawcy do czynu, podczas, gdy odpowiedzialność administracyjna zachodzi nawet wówczas, gdy obiektywnie sprawca nie ponosi winy w rozumieniu prawa karnego. Zatem umorzenie dochodzenia z powodu nieustalenia na jakim etapie i z czyjej winy doszło do wprowadzenia do obrotu paliwa złej jakości, nie może być w żadnym zakresie przesłanką do uwolnienia przedsiębiorcy od odpowiedzialności administracyjnej, która ma obiektywny charakter.

Podobnie Sąd ocenił zarzut dotyczący z umorzeniem postępowania w sprawie wymiary podatku akcyzowego za październik 2014 roku oraz umorzenia postępowania w sprawę opłaty paliwowej. Należy bowiem zauważyć, że w tych postępowaniach przedmiotem były inne okoliczności niż w postępowaniu prowadzonym przez Prezesa URE, choć należy zauważyć, że w uzasadnieniu postanowienia z 26 listopada 2015 roku Naczelnik Urzędu Celnego w B. stwierdził w oparciu o materiał dowodowy, że powódka nie dochowała należytej staranności przy wykonywania działalności koncesjonowanej polegającej na obrocie paliwami ciekłymi. Jednakże zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala stwierdzić, że zakwestionowany olej napędowy to ten sam wyrób u dostawcy i u posiadacza. W oparciu o te dowody Naczelnik stwierdził „w związku z brakiem dowodów, że mamy do czynienia z innymi wyrobami, to mimo zmiany jednego z ważnych parametrów, należy uznać, że Strona była w posiadaniu wyrobów akcyzowych od których została zapłacona akcyza.”. (k.27). Te same okoliczności były podstawą do umorzenia postpowania w sprawie opłaty paliwowej (k.32-33).

Z tych wszystkich względów, stwierdzając brak podstaw do uwzględniania odwołania, na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c., Sąd Okręgowy oddalił odwołanie.

O kosztach postępowania rozstrzygnięto zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik procesu przyjmując, że koszty należne - wygrywającemu sprawę - Prezesowi URE obejmowały wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 1.440 zł, ustalone na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w związku z § 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSO Anna Maria Kowalik