XVII AmE 132/14 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Warszawie z 2015-04-23
Sygn. akt XVII AmE 132/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 kwietnia 2015r.
Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:
Przewodniczący: SSO Witold Rękosiewicz
Protokolant: sekretarz sądowy Iwona Hutnik
po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2015r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z odwołania M. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo (...) M. K. z siedzibą w (...)
przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki
o wymierzenie kary pieniężnej
na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki
z dnia 10 września 2014 r. znak (...)
1) oddala odwołanie,
2) zasądza od M. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo (...) M. K. z siedzibą w N. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.
SSO Witold Rękosiewicz.
Sygn. akt XVII AmE 132/14
UZASADNIENIE
Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE, pozwany), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, na podstawie art. 56 ust. 2 pkt 1 w zw. art. 56 ust. 1 pkt 12, ust. 3 i ust. 6 oraz art. 30 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (dalej: Pe) decyzją z dnia 10 września 2014 r. znak (...) orzekł, że:
1. Przedsiębiorca M. K., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo (...) M. K. (M. K., przedsiębiorca) oferując do sprzedaży na prowadzonej przez siebie stacji paliw w (...) przy ul. (...) olej napędowy, niespełniający wymagań jakościowych przewidzianych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z 9 grudnia 2008 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1058), nie przestrzegał warunku 2.2.3. udzielonej mu koncesji na obrót paliwami ciekłymi.
2. Z tytułu określonego w pkt 1 działania nałożył na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości 8 000 zł, stanowiącej (...) % osiągniętego w 2013 roku przez przedsiębiorcę przychodu z działalności koncesjonowanej, który wynosił (...) zł .
W złożonym odwołaniu przedsiębiorca M. K. wniósł o:
1. zmianę zaskarżonej decyzji poprzez jej uchylenie i odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej ewentualnie
2. uchylenie decyzji w całości.
Zaskarżonej decyzji powód zarzucił:
- -
-
naruszenie art. 56 ust. 6 Prawa energetycznego poprzez wadliwą ocenę stopnia szkodliwości czynu i stopnia zawinienia powoda co miało wpływ na wysokość orzeczonej kary,
- -
-
naruszenie art. 56 ust 6a Prawa energetycznego poprzez brak zastosowania tego przepisu mimo, iż zachodzą ku temu podstawy faktyczne i prawne.
W uzasadnieniu odwołania powód stwierdził, iż ustalony w sprawie stan faktyczny, co do zasady nie jest między stronami sporny. Nie zgodził się jednak z przyjętą przez Prezesa URE oceną podstaw wymierzenia kary pieniężnej. Zdaniem powoda Prezes URE dokonał wadliwej oceny stopnia szkodliwości czynu i stopnia zawinienia przedsiębiorcy, co miało wpływ na wysokość wymierzonej kary, jak również stanowiło o niezastosowaniu przez Prezesa URE prawa do odstąpienia od jej wymierzenia na podstawie art. 56 ust 6a Prawa energetycznego.
Powód nie zgodził się ze stanowiskiem Prezesa URE, iż stopień szkodliwości stwierdzonego czynu nie był znikomy. Zarzucił pozwanemu, że ta kwestia nie została w sposób wystarczający wyjaśniona.
Powód wskazał, że w sprawie nie stwierdzono celowego działania przedsiębiorcy, a Prezes URE nie kwestionował wyjaśnień powoda, które dotyczyły prawdopodobnych przyczyn zaniżenia parametru paliwa, które jak stwierdził, powód były niezależne od jego wiedzy czy woli.
Zaznaczył, że jego działanie nie wynikało z zaniechania, ani też nie było świadome i stwierdził, iż prawdopodobnie stał się on ofiarą „niechlujnego” działania przewoźnika.
Zarzucił pozwanemu pominięcie, iż przy uwzględnieniu wyniku badania próbki kontrolnej odstępstwo jakości paliwa od normy było nieznaczne i dotyczyło tylko jednego parametru. Różnica pomiędzy stwierdzoną wartością zapłonu w przypadku próbki kontrolnej a dopuszczalną normą temperatury zapłonu oleju napędowego wynosiła zaledwie 4,9 %, a nie 19,66 %, jak na postawie badania pierwszej próbki ustalił Prezes URE. Wskazał, że wyliczenia dokonane przez Prezes Urzędu dotyczyły procentowej niezgodności z normą pierwszej próbki a nie wartości próbki kontrolnej, w przypadku której parametr zapłonu był aż o 5,5 punktu wyższy i wynosił 48 0 C. Mimo to Prezes URE nie wyjaśnił, dlaczego dla określenia procentowej różnicy w tym parametrze przyjął wynik badania pierwszej próbki skoro niezależne badanie próbki kontrolnej podważyło pierwotną ocenę.
Powód nie zgodził się ze stanowiskiem, iż stopień jego zawinienia był duży. W ocenie powoda z przedłożonej w sprawie dokumentacji wyraźnie wynika, jakiej dostawy oleju napędowego sprawa dotyczy i w jakim okresie paliwo mogło być wprowadzone do obrotu.
Zdaniem powoda obniżona temperatura zapłonu nie ma znaczenia dla pracy silnika w okresie letnim a zatem w okresie, gdy dokonywano kontroli. Ponadto, że w sprawie nie wykazano by w związku z wprowadzeniem zakwestionowanego paliwa do obrotu powstały jakiekolwiek szkody, ani też by w szczególny sposób zostały naruszone zasady reguły ostrożności.
Powód wskazał ponadto, że:
- przeznaczone do obrotu paliwa nabywa zawsze od renomowanego producenta i posiada certyfikaty ich jakości,
- nigdy nie przedstawiono mu zarzutu wprowadzania do obrotu paliwa o nieodpowiedniej jakości,
- brak parametru jakościowego w zakwestionowanym paliwie został stwierdzony niemal natychmiast po jego zakupie i umieszczeniu go w zbiorniku, zatem nie doszło do faktycznej sprzedaży paliwa zaś zbiornik, w którym było ono przechowywane, został zabezpieczony w trakcie postępowania,
W ocenie powoda dokonane w sprawie ustalenia uzasadniały odstąpienie przez Prezesa URE od wymierzenia kary na podstawie art. 56 ust.6a Prawa energetycznego.
Prezes Urzędu Regulacji Energetyki w odpowiedzi wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie od powoda kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Podtrzymał w całości stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji, a zarzuty odwołania uznał za nieuzasadnione.
Wskazał, że fakt wprowadzenia przez powoda do obrotu paliwa niezgodnego z parametrami jest oczywisty i nie budzi wątpliwości. Podkreślił, iż powód jako przedsiębiorca prowadzący działalność koncesjonowaną, polegającą na obrocie paliwami ciekłymi, nie dołożył należytej staranności w celu zapobieżenia wprowadzeniu do obrotu paliwa o niewłaściwych parametrach.
Pozwany podniósł, że w świetle art. 56 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne Prezes URE jest nie tylko uprawniony ale wręcz zobligowany do nałożenia kary pieniężnej na podmiot, który popełni jeden z wymienionych w tym przepisie czynów. Wskazał, iż przepisy art. 56 ust. 1 i ust. 2 Pe stanowią samodzielną podstawę do wymierzenia kary i nie przewidują konieczności wykazania winy. Dodał, że odpowiedzialność podmiotów na podstawie powołanych przepisów oparta jest na zasadzie bezprawności działania lub zaniechania.
Prezes URE podniósł, iż z uwagi na charakter prowadzonej przez powoda działalności gospodarczej, to na przedsiębiorcy ciąży obowiązek stworzenia takiej organizacji obrotu, aby wykluczyć możliwość wprowadzenia do sprzedaży paliwa o jakości nieodpowiadającej obowiązującym przepisom. Zdaniem pozwanego, powód miał obowiązek czuwać nad tym, by nie dopuścić do naruszenia warunków koncesji, a więc tak zorganizować działalność dystrybucyjną , aby konsument miał pełne zaufanie do jakości paliwa nabywanego na jego stacji.
Za niezasadny uznał pozwany zarzut powoda odnoszący się do wadliwej oceny stopnia jego zawinienia oraz stopnia szkodliwości w/w naruszenia warunków koncesji. Pozwany wskazał, że to prawodawca, w stosowanych przepisach wyznaczył minimalny poziom jakości paliwa i taki też poziom uznawany jest za bezpieczny zarówno dla jego użytkowników jak i dla środowiska.
Pozwany dodał, iż wobec faktu wykrycia naruszenia, bez znaczenia pozostają wyjaśnia powoda dotyczące prawdopodobnych przyczyn obniżenia temperatury zapłonu oleju napędowego wprowadzonego do sprzedaży. Stwierdził, że okoliczności te nie mogą stanowić podstaw do uwolnienia się powoda od odpowiedzialności.
Powołując się na dotychczasowe orzecznictwo Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Sądu Apelacyjnego w Warszawie, pozwany podtrzymał wyrażone w decyzji stanowisko, że stopień szkodliwości popełnionego przez powoda czynu należało ocenić jako duży a nie jak twierdzi powód znikomy. Za taką oceną przemawiał fakt, iż niska temperatura zapłonu oleju napędowego, stwarza realne i poważne niebezpieczeństwo niekontrolowanego wybuchu paliwa oraz jego par podczas tankowania.
Odnosząc się zawartych w treści art. 56 ust. 6a Prawa energetycznego przesłanek uprawniających Prezesa URE do odstąpienia od wymierzenia kary pieniężnej, pozwany podkreślił, że instytucja ta ma charakter fakultatywny. Wskazał, że organ administracji może odstąpić od wymierzenia kary, jedynie w sytuacji, gdy stopień szkodliwości popełnionego czynu jest znikomy a podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek. Przy czym przesłanki znikomej szkodliwości czynu i zaprzestania naruszenia prawa muszą występować łącznie. Pozwany podkreślił, że wobec stwierdzenia, iż stopień szkodliwości czynu powoda był duży, zastosowanie przez organ administracji instytucji odstąpienia od wymierzenia kary pieniężnej było niemożliwe. Z tej przyczyny, za nieuzasadniony uznał Prezes URE zarzut powoda dotyczący niezastosowania uprawnienia wynikającego z art. 56 ust.6a Pe.
Zdaniem pozwanego określona w decyzji kara pieniężna jest adekwatna do zakresu stwierdzonego naruszenia warunków koncesji oraz sytuacji finansowej powoda i została ustalona w wysokości umożliwiającej wypełnienie prewencyjnej, represyjnej oraz wychowawczej funkcji kary.
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 11 lipca 2013r. inspektorzy (...) Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w B. przeprowadzili kontrolę jakości paliw ciekłych oferowanych do sprzedaży na stacji paliw powoda, zlokalizowanej w (...).
Przedsiębiorca M. K., który był obecny w czasie kontroli, został pouczony o prawach i obowiązkach podmiotu kontrolowanego. W toku kontroli, ze zbiornika o pojemności 10 000 litrów pobrano podstawową i kontrolną próbkę oleju napędowego, pochodzącego z partii paliwa w ilości 6 000 litrów. Przedsiębiorca okazał inspektorom dokumenty świadczące o pochodzeniu zakupionego paliwa, tj. dowód wydania – nr (...) z dnia 5 lipca 2013r., załadunek Baza Paliw (...) w (...) oraz orzeczenie laboratoryjne nr (...) z dnia 5 lipca 2013r. wydane w Laboratorium (...) w (...).
(dowód- protokół z kontroli przeprowadzonej w dniu 11 lipca 2013r. – k. 8 akta adm., protokół z kontroli przeprowadzonej w dniu 22 lipca 2013r. – k.14 akta adm.)
Wyniki przeprowadzonego w Specjalistycznym Laboratorium (...) w B. badania laboratoryjnego próbki podstawowej paliwa wykazały, że pobrany na stacji paliw powoda olej napędowy nie spełnia wymagań jakościowych określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych ze względu na zaniżona temperaturę zapłonu, wynoszącą 42,5 0 C, przy wymaganiu jakościowym wynoszącym 55,0 0 C i dopuszczalnej tolerancji -2,1 0 C.
(dowód: protokół przyjęcia próbki do badań – k. 12 akt adm., protokół badania próbki podstawowej nr (...) z dnia 16.07.2013r., k. 13 akt adm.)
Badanie pobranej w trakcie kontroli próbki kontrolnej oleju napędowego, przekazanej w dniu 24 lipca 2013 r. akredytowanemu laboratorium Ośrodka (...) S.A. w P. wykazało, że paliwo nie spełniała warunków określonych w rozporządzeniu jakościowym Ministra Gospodarki, bowiem temperatura zapłonu wyniosła 48 0 C.
(dowód: protokół przyjęcia próbki – k. 21 akt adm., protokół z badań nr (...) z dnia 29 lipca 2013r.- k. 22)
Olej napędowy, którego próbkę pobrano podczas kontroli w dniu 11 lipca 2013 r., została zakupiony od firmy (...) sp. z o.o. w P. w dniu 8 lipca 2013r.
(dowód: wyjaśnienia przedsiębiorcy złożone Prezesowi URE w toku postępowania– k. 26 akta adm., faktury VAT nr (...) dot. sprzedaży zakwestionowanego oleju napędowego - k. 47 akt adm.).
Kolejna kontrola, przeprowadzona u przedsiębiorcy w dniu 22 lipca 2013r. wykazała, iż pobrana do badania próbka oleju napędowego spełniała wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych, co stanowiło podstawę do uchylenia postanowienia o zabezpieczeniu produktu.
( dowód: protokółu kontroli z dnia 26 lipca 2014r.(opis ustaleń) – k. 23 akta adm.)
Pismem z dnia 2 czerwca 2014 r. Prezes URE zawiadomił Przedsiębiorstwo (...) M. K. z siedzibą w (...) o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia przedsiębiorcy kary pieniężnej, w związku z naruszeniem warunku 2.2.3. koncesji na obrót paliwami ciekłymi.
(dowód: zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego - k. 1 akt adm.).
W toku postępowania administracyjnego przedsiębiorca w piśmie z dnia 26 czerwca 2014 r. złożył wyjaśnienia, przedstawił faktury zakupu oleju napędowego oraz kopie orzeczeń laboratoryjnych dotyczących badanej partii paliwa oraz informację o osiągniętym w 2013 r. przychodzie.
(dowód: pismo powoda wraz załącznikami- k. 26 i nast.)
W dniu 19 sierpnia 2014 r. Prezes URE zawiadomił przedsiębiorcę o zakończeniu postępowania dowodowego w sprawie i pouczył o możliwości zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym oraz złożenia ewentualnych dodatkowych uwag i wyjaśnień.
(dowód: zawiadomienie o zakończeniu postępowania dowodowego -k. 88 akt adm.).
W 2013 r. z tytułu działalności objętej koncesją Przedsiębiorstwo (...) M. K. osiągnęło przychód w wysokości (...) zł.
(dowód: zeznanie podatkowe PIT - 36L, k. 83 akt adm.).
W dniu wydania zaskarżonej decyzji przedsiębiorca M. K. prowadził działalność gospodarczą na podstawie koncesji udzielonej przez Prezesa URE decyzją z dnia 10 lutego 2014r., znak (...).
( dowód: twierdzenia Prezesa URE zawarte w decyzji- k. 4 akta sprawy.)
Powyżej opisany stan faktyczny nie był między stronami sporny i został ustalony przez Sąd na podstawie informacji i dokumentów znajdujących się w aktach administracyjnych, których wiarygodność i moc dowodowa nie budziły zastrzeżeń.
Na podstawie dokonanych ustaleńSąd Okręgowy zważył, co następuje:
Stosownie do art. 32 ust. 1 pkt 4 Pe, wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie obrotu paliwami ciekłymi wymaga uzyskania koncesji. Objęcie określonej działalności gospodarczej reglamentowaniem oznacza poddanie jej szczególnym rygorom ze względu na konieczność ochrony dóbr, których działalność ta dotyczy. Przyznanie koncesji na prowadzenie określonej działalności gospodarczej stanowi swoistą gwarancję organu koncesyjnego dla odbiorców paliwa, że przedsiębiorca, któremu udzielona została koncesja będzie prowadził działalność zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Jednocześnie koncesja jest zobowiązaniem przedsiębiorcy do prowadzenia działalności koncesjonowanej w sposób zgodny z postanowieniami decyzji koncesyjnej i przepisami prawa.
Przedsiębiorstwu (...) M. K. została udzielona koncesja na obrót paliwami ciekłymi, zaś zgodnie z art. 3 pkt 6 Pe, „obrót” obejmuje działalność gospodarczą polegającą na handlu hurtowym albo detalicznym paliwami lub energią.
Bezsporne w sprawie jest, że ze względu na zaniżoną temperaturę zapłonu oleju napędowego, wynoszącą przy pierwszym badaniu 42,5 0 C, a przy drugim 48,0 0 C - przy wymaganiu jakościowym wynoszącym 55,0 0 C i dopuszczalnej tolerancji -2,1 0 C, pobrane do kontroli na należącej do powoda stacji paliwo, nie spełniało wymagań jakościowych dla paliw ciekłych, określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych. Wyniki pobranych próbek wykazały, iż poziom niezgodności podanego kontroli laboratoryjnej paliwa z normą wynosił odpowiednio 19,66% i 4,9 %. Dokonane w tym zakresie ustalenia nie były kwestionowane przez powoda w odwołaniu.
W związku z tym, okoliczność wprowadzenia przez powoda do obrotu na stacji paliw w (...) oleju napędowego, o parametrach niezgodnych z normą określoną w przepisach obowiązującego w dacie kontroli rozporządzenia należało uznać za udowodnioną.
Zgodnie z warunkiem 2.2.3. udzielonej przedsiębiorcy M. K. koncesji na obrót paliwami ciekłymi „ koncesjonariuszowi nie wolno czynić przedmiotem obrotu paliw ciekłych, których parametry jakościowe są niezgodne z parametrami określonymi obowiązującymi przepisami i wynikającymi z zawartych umów”.
Fakt naruszenia warunku 2.2.3. udzielonej koncesji nie był przez powoda w odwołaniu kwestionowany.
Zgodnie z art. 56 ust. 1 pkt 12 Pe, karze pieniężnej podlega ten, kto nie przestrzega obowiązków wynikających z koncesji. Określona w powołanym przepisie odpowiedzialność przedsiębiorcy ma charakter obiektywny i jest oparta na zasadzie ryzyka. Oznacza to, że niedochowanie warunków koncesji stanowi samodzielną podstawę do nałożenia kary pieniężnej bez konieczności wykazania zawinionego działania przedsiębiorcy, niezależnie od przeszkód w prowadzonej działalności koncesjonowanej. Przedsiębiorca, któremu udzielono koncesji na prowadzenie reglamentowanej działalności gospodarczej, przyjmuje na siebie obowiązek prowadzenia tej działalności z należytą starannością. Ocena tej staranności jest surowsza od staranności wymaganej w stosunkach życia codziennego.
Stosownie do treści art. 355 § 2 k.c. należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności. Z przywołanego przepisu wynika, że przez wymaganą od przedsiębiorcy należytą staranność rozumie się zwiększone oczekiwania co do jego umiejętności, wiedzy, skrupulatności i rzetelności, zapobiegliwości i zdolności przewidywania w prowadzonej działalności gospodarczej. Obejmuje ona również znajomość obowiązujących przepisów prawa oraz skutków jego naruszenia. W istotę należytego prowadzenia działalności gospodarczej wkomponowane jest wymaganie posiadania niezbędnej wiedzy specjalistycznej, obejmującej nie tylko czysto formalne kwalifikacje, lecz także doświadczenie wynikające z praktyki zawodowej i ustalone zwyczajowo standardy wymagań (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 września 2005 r., sygn. akt IV CK 100/05; wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 8 marca 2006 r., sygn. akt I ACa 1018/05).
W działalności gospodarczej, polegającej na obrocie paliwami ciekłymi podstawowym obowiązkiem przedsiębiorcy jest sprzedaż paliw o jakości i parametrach zgodnych z wymaganiami określonymi w przepisach obowiązującego prawa. Na przedsiębiorcy spoczywa zatem odpowiedzialność za prawidłową jakość wprowadzanego do obrotu paliwa.
W niniejszej sprawie koncesjonariusz dopuścił do obrotu paliwo o parametrach niezgodnych z normami określonymi obowiązującymi przepisami. Nie ulega zatem wątpliwości, że nie dołożył należytej staranności w prowadzonej działalności gospodarczej.
Należy dodać, że wyniki pobranych próbek wykazały odstępstwo jakościowe badanego paliwa od przyjętej normy w wysokości odpowiednio w pierwszym badaniu 19,66% i w drugim badaniu 4,9 %, a zatem wbrew twierdzeniu powoda badanie próbki kontrolnej, wykonane po upływie 13 dni potwierdziło a nie podważyło pierwotny wynik kontroli. Podstawą do ustalenia stopnia niezgodności paliwa z normą są zawsze wyniki badania próbki podstawowej, bowiem jako wykonywane niezwłocznie po pobraniu paliwa do badania laboratoryjnego, zawierają najbardziej miarodajną informację o składzie chemicznym kontrolowanego paliwa. Z tego względu za nietrafne należało uznać podnoszoną przez powoda w odwołaniu argumentację opartą na wynikach badań próbki kontrolnej, które mogą jedynie służyć do potwierdzenia, iż badane paliwo nie spełniało norm jakościowych.
W niniejszej sprawie odwołujący się nie przedstawił żadnych dowodów, wskazujących na podejmowanie przez niego czynności, zmierzających do ustalenia jakości zakupionego i oferowanego konsumentom paliwa. Fakt zakupu paliwa od renomowanego dostawcy nie zwalnia bowiem przedsiębiorcy od podjęcia takich działań. Tym bardziej, że otrzymywane przez przedsiębiorcę świadectwa jakości producenta, jak sam powód słusznie zauważył, nie jest dowodem należytej jakości paliwa dostarczanego odbiorcy końcowemu na stacji.
W ocenie Sądu, Prezes URE prawidłowo przyjął, że przedsiębiorca wprowadzając do obrotu paliwo, o jakości niezgodnej z parametrami określonymi w obowiązujących przepisach, naruszył warunek 2.2.3. udzielonej mu koncesji i w związku z tym nałożenie na powoda kary pieniężnej na podstawie art. 56 ust. pkt 12 Pe. było uzasadnione.
Stosownie do treści art. 56 ust. 6 powołanej ustawy, ustalając wysokość kary pieniężnej, Prezes URE uwzględnia stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie podmiotu i jego możliwości finansowe. Sąd zważył, że Prezes URE, zgodnie z nakazem określonym w tym przepisie w sposób prawidłowy i dostateczny uwzględnił wszystkie okoliczności przemawiające za nałożeniem na powoda kary pieniężnej w wymiarze ustalonym w zaskarżonej decyzji. Jeśli chodzi o stopień szkodliwości czynu Sąd miał na uwadze, iż przedmiotem zaskarżonej decyzji było w istocie naruszenie warunków koncesji, które przejawiało się wprowadzeniem do obrotu oleju napędowego o obniżonej temperaturze zapłonu. Prezes URE zasadnie przyjął, iż stopień szkodliwości stwierdzonego naruszenia przez powoda warunków koncesji był znaczny, ponieważ stopień niezgodności jednego z parametrów, wprowadzanego do obrotu przez powoda paliwa wynosił niemal 20 %.
Z tej też przyczyny za nieuzasadniony należało uznać zarzut powoda dotyczący niezastosowania przez organ administracji uprawnienia wynikającego z art. 56 ust. 6a Prawa energetycznego, polegającego na odstąpieniu od wymierzenia kary pieniężnej. Określone w art. 56 ust. 6a ustawy przesłanki, uzasadniające jego zastosowanie nie zostały bowiem spełnione łącznie.
Za nietrafny Sąd uznał również podniesiony przez powoda zarzut, iż nie wykazano, by w związku z wprowadzeniem zakwestionowanego paliwa do obrotu powstały jakiekolwiek szkody. Należy podkreślić, że Prezes URE ocenia wyłącznie obiektywne okoliczności związane z wypełnianiem przez przedsiębiorców obowiązków koncesyjnych. Celem postępowania jest jedynie ocena, czy spełnione zostały określone ustawowo wymagania dotyczące prowadzenia działalności koncesjonowanej w danym zakresie. Bez znaczenia zatem pozostaje fakt, czy w rzeczywistości naruszenie warunków koncesji przez przedsiębiorcę przyczyniło się do faktycznego powstania jakiejkolwiek szkody.
W złożonym odwołaniu powód nie wykazał, iż prowadząc działalność gospodarczą dołożył należytej staranności na poziomie wymaganym od podmiotu prowadzącego profesjonalną działalność koncesjonowaną, przy uwzględnieniu szczególnego charakteru tej działalności, wynikającego z art. 355 § 2 k.c. W szczególności powód nie podjął stosownych działań, które zapobiegłyby wprowadzeniu do obrotu paliwa o jakości nie odpowiadającej normom określonym w rozporządzeniu Ministra Gospodarki. Tym samym Sąd uznał za prawidłową ocenę stopnia zawinienia powoda dokonaną przez Prezesa URE.
Należy podkreślić, że przy określaniu wysokości nałożonej decyzją kary pieniężnej Prezes URE uwzględnił okoliczność, iż przedsiębiorca nie był dotychczas karany za naruszenie warunków koncesji.
Oceny możliwości finansowych dokonano na podstawie przedłożonej przez przedsiębiorcę informacji o osiągniętych w 2013r. przychodach z działalności koncesjonowanej, które wyniosły (...) zł.
Mając powyższe na względzie, Sąd stanął na stanowisku, że okoliczności niniejszej sprawy uzasadniają ustalenie kary pieniężnej w wysokości określonej w zaskarżonej decyzji.
Istotnym jest także, iż Prezes URE nałożył na przedsiębiorcę karę pieniężną za naruszenie obowiązku koncesyjnego, a nie za ilość wprowadzanego przez niego do obrotu paliwa o nieodpowiedniej jakości. Nie ma zatem znaczenia zarzut pozwanego, iż niezgodność paliwa z normą została stwierdzona niemal natychmiast po jego zakupie a zatem w rzeczywistości nie doszło do faktycznej sprzedaży paliwa.
Nałożona decyzją kara pieniężna została ustalona z uwzględnieniem przepisu art. 56 ust. 3 ustawy Prawo energetyczne i stanowi zaledwie (...) % przychodu przedsiębiorcy osiągniętego w 2013 r. z działalności objętej koncesją. Karę tą należy więc uznać za minimalną, zwłaszcza w świetle przychodów przedsiębiorcy.
Sąd miał również na uwadze, że kara pieniężna, o której mowa wyżej, ma pełnić funkcję prewencji szczególnej i ogólnej, co oznacza, że powinna stanowić realną, odczuwalną dolegliwość dla ukaranego podmiotu, będącą reakcją na naruszenie warunków koncesji, a także wyraźnym ostrzeżeniem na przyszłość, zapobiegającym ponownemu zaistnieniu nagannych zachowań, co zmotywuje powoda do przestrzegania reguł prawnych wynikających z prowadzenia koncesjonowanej działalności gospodarczej, nie niosąc ze sobą jednocześnie ryzyka wyeliminowania go z obrotu gospodarczego.
Zdaniem Sądu w sprawie nie istniały okoliczności uzasadniające obniżenie wysokości nałożonej decyzją kary pieniężnej, ponieważ byłoby to sprzeczne z celami prewencyjnymi jak również represyjno-wychowawczymi nałożonej kary.
Mając na uwadze przedstawione okoliczności Sąd Okręgowy, wobec braku podstaw do jego uwzględnienia, oddalił odwołanie powoda na podstawie art. 479 53 § 1 kpc jako bezzasadne.
O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na zasadzie art. 98 kpc stosownie do wyniku sporu.
SSO Witold Rękosiewicz
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Witold Rękosiewicz
Data wytworzenia informacji: