Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

XVII AmE 138/18 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Warszawie z 2020-06-03

Sygn. akt XVII AmE 138/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 czerwca 2020 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –

SSO Anna Maria Kowalik

po rozpoznaniu 3 czerwca 2020 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa C. K.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania powódki od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 30 listopada 2017 roku Nr (...)

1.  uchyla zaskarżoną decyzję;

2.  zasądza od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz C. K. kwotę 100,00 zł ( sto złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Anna Maria Kowalik

Sygn. akt XVII AmE 138/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 30 listopada 2017 r. Nr (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki ( dalej Prezes URE, pozwany), na podstawie art. 56 ust. 2 i art. 56 ust. 1 pkt 3a w związku z art. 11 i art. 11d ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2017 r., poz. 220 ze zm.) ( dalej p.e.) w związku z § 5 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 23 lipca 2007 roku w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła (Dz. U. z 2007 r. Nr 133, poz. 924) ( dalej Rozporządzenie) oraz na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r., poz. 1257) w związku z art. 30 ust. 1 p.e., po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego orzekł, że Zakład (...) (dalej powódka), w dniach 10 i 11 sierpnia 2015 r., w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego w P., ul. (...) P., naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art. 11 i art. 11d ust. 3 p.e. i za to działanie na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e. wymierzył Zakładowi (...) karę pieniężną w wysokości 1 746 zł.

Od powyższej Decyzji powódka złożyła odwołanie. Zaskarżając Decyzję w całości powódka wniosła o uchylenie Decyzji w całości oraz zasądzenie od organu na rzecz powódki kosztów procesu według norm prawem przypisanych.

Przedmiotowej Decyzji powódka zarzuciła:

1.  naruszenie art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e. poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie i przyjęcie, że powódka podlega karze pieniężnej określonej w tych przepisach, w związku z naruszeniem obowiązku stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikających z art. 11 i art. 11d ust. 3 p.e., podczas gdy stan faktyczny sprawy, w tym powołany w uzasadnieniu przedmiotowej Decyzji wskazuje, że w sprawie brak jest podstaw do wymierzenia kary pieniężnej na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e.,

2.  naruszenie art. 11c ust. 2 pkt 2 p.e. w związku z art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e. poprzez uznanie, że niedostosowanie się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii wprowadzonych przez (...) S.A. na podstawie art. 11c ust. 2 pkt 2 p.e. w dniach 10-11 sierpnia 2015 r. podlega sankcji karnej określonej w ww. art. 56 ust. 1 pkt 3a, podczas gdy artykuł ten nie przewiduje podstaw do nałożenia kary pieniężnej w przypadkach określonych w art. 11c ust. 2 pkt 2 p.e.,

3.  błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że powódka naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikających z art. 11 i art. 11d ust. 3 p.e., co podlega karze pieniężnej określonej w art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e., podczas gdy ograniczenia w poborze energii elektrycznej zostały wprowadzone przez OSP na podstawie art. 11c ust. 2 pkt 2 p.e.,

4.  z ostrożności procesowej – naruszenie art. 56 ust. 6a p.e. poprzez jego niezastosowanie przez organ i przyjęcie, że:

- w sprawie nie została spełniona przesłanka „znikomej szkodliwości czynu”,

- rozpatrywanie przesłanki „znikomej szkodliwości czynu” (art. 56 ust. 6a p.e.) musi uwzględniać niedostosowanie się do ograniczeń przez znaczną liczbę innych odbiorców do wprowadzonych ograniczeń, a co za tym idzie naruszenia ograniczeń przez innych przedsiębiorców mają wpływ na ocenę stopnia szkodliwości czynu powódki, podczas gdy nie miała ona i nie mogła mieć wpływu na postępowanie innych podmiotów objętych ograniczeniami.

Pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o: oddalenie odwołania; dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentów zgromadzonych w aktach postępowania administracyjnego na okoliczność prawidłowości zaskarżonej Decyzji; zasądzenie od powódki na rzecz Prezesa URE kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W piśmie z 18 lipca 2018 r. powódka, podtrzymując wniosek o uchylenie zaskarżonej Decyzji, z ostrożności procesowej, jak podała- doprecyzowując wnioski odwołania, wniosła o zmianę zaskarżonej Decyzji w pkt 2 i odstąpienie od wymierzenia kary. Powódka wniosła też o dopuszczenie dowodu z jej przesłuchania na okoliczność działań podejmowanych w związku z otrzymaną w dniach 10 i 11 sierpnia 2015 r. informacją o ograniczeniach w poborze energii elektrycznej, charakteru prowadzonej działalności gospodarczej i niemożliwości dostosowania się do wprowadzonych przez (...) S.A. ograniczeń w pełnym zakresie z uwagi na ochronę zdrowia i życia ludzkiego oraz wniosła o dopuszczenie dowodu ze znajdującego się w aktach organu pisma powódki z 8 czerwca 2017 r. wraz z załącznikami, które również załączyła do pisma z 18 lipca 2018 r.

Rozpoznając odwołanie Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

C. K. prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą „ Zakład (...)) zawarła 29 listopada 2013 r. z (...) S.A. (dalej (...)) Umowę o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr 04-239 wraz z załącznikami nr 1, 2, 3 do tejże Umowy, która w myśl jej § 15 ust. 1 weszła w życie 1 stycznia 2014 r. (umowa z załącznikami k. 8-13 akt adm.). Na podstawie § 3 ust. 2 przedmiotowej Umowy w związku z pkt I.1 Załącznika nr 2 do Umowy energia elektryczna dostarczana była przez (...) do obiektu odbiorcy zlokalizowanego przy ul. (...) w P., (...)-(...) P. .

Zgodnie z § 3 ust. 2 zd. 1 tej Umowy moc umowna określona jest w Załączniku nr 1 do Umowy. W rzeczonym Załączniku podano zamawianą przez odbiorcę moc umowną w zróżnicowanej wysokości z podziałem na poszczególne miesiące roku, i tak:

- w styczniu wskazano moc umowną w wysokości 580 kW,

- w lutym wskazano moc umowną w wysokości 400 kW,

- w marcu wskazano moc umowną w wysokości 350 kW,

- w kwietniu wskazano moc umowną w wysokości 350 kW,

- w maju wskazano moc umowną w wysokości 250 kW,

- w czerwcu wskazano moc umowną w wysokości 250 kW,

- w lipcu wskazano moc umowną w wysokości 250 kW,

- w sierpniu wskazano moc umowną w wysokości 250 kW,

- we wrześniu wskazano moc umowną w wysokości 250 kW,

- w październiku wskazano moc umowną w wysokości 250 kW,

- w listopadzie wskazano moc umowną w wysokości 500 kW,

- w grudniu wskazano moc umowną w wysokości 800 kW.

Paragraf 3 ust. 4 tej Umowy stanowił, że (...) opracowuje i aktualizuje, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie Prawo energetyczne wraz z rozporządzeniami wykonawczymi oraz (...), „Plan wprowadzania ograniczeń”. W myśl § 3 ust. 5 Umowy w przypadku wprowadzenia ograniczeń w poborze energii elektrycznej odbiorca zobowiązany jest ograniczyć pobór mocy, zgodnie z „Planem wprowadzania ograniczeń”. W § 3 ust. 6 Umowy wskazano zaś, że (...) zobowiązuje się do uwzględnienia przy tworzeniu „Planu wprowadzania ograniczeń” mocy bezpiecznej wymaganej dla zapewnienia bezpieczeństwa ludzi i mienia w przypadku wprowadzenia ograniczeń w poborze energii elektrycznej, określonej w Załączniku nr 2 do Umowy. Jednocześnie w § 3 ust. 7 Umowy postanowiono, że dopuszczalne, maksymalne ograniczenie w poborze energii elektrycznej zapewni odbiorcy pobór mocy bezpiecznej, o której mowa w ust. 6. Z kolei w pkt I.2 Załącznika nr 2 do Umowy wskazano, iż moc bezpieczna wynosi 0,00 kW.

Pismem z 17 stycznia 2014 r. powódka zwróciła się do (...) o zmianę mocy umownej w miesiącu lutym 2014 r. na 350 kW (k. 30 akt adm.).

W odpowiedzi, pismem z 15 lipca 2014 r., wysłanym listem poleconym, (...) S.A. przesłał powódce plan wprowadzania ograniczeń w poborze energii elektrycznej obowiązujący od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r. dla obiektu przy ul. (...) w P. (pismo wraz z planem k. 17 akt adm., pismo k. 29 akt adm., okoliczność bezsporna). W planie uwzględniono moc umowną na poziomie 0,350 MW (350 kW) w każdym miesiącu oraz moc bezpieczną na poziomie 0 MW (0 kW).

W reakcji na przesłany plan wprowadzania ograniczeń, powódka wniosła o wykreślenie jej zakładu z planów ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej w okresie 1 września 2014 r. – 31 sierpnia 2015 r. ze względu na charakter produkcji, podnosząc, że zamówiona przez nią moc jest minimalną bezpieczną mocą dla funkcjonowania i prowadzenia produkcji roślinnej (pismo z 11 sierpnia 2014 r., k. 15 akt adm.).

W odpowiedzi na powyższy wniosek (...) podniósł, iż w związku z tym, że obiekt powódki nie zalicza się do grupy odbiorców niepodlegających ograniczeniom na mocy § 6 ust. 1 Rozporządzenia, a ponadto moc umowna została dla niego określona powyżej 300 kW, obiekt musi podlegać ograniczeniom. Jednakże, jak zaznaczył, „aby nie dopuścić do uszkodzeń obiektu istnieje możliwość przyjęcia zaproponowanej przez Państwo, nie większej jednak niż moc umowna, nowej wartości mocy bezpiecznej. Nadmieniamy, że podana przez Państwo wartość mocy bezpiecznej zostanie uwzględniona w planach ograniczeń w latach następnych.” (pismo z 18 sierpnia 2014 r. k. 16 akt adm.).

Pismem z 31 lipca 2015 r. powódka zwróciła się do (...) o zmianę mocy umownej w miesiącu sierpniu 2015 r. na 250 kW (k. 19, 31 akt adm.).

W odniesieniu do powyższego (...) w piśmie z 5 sierpnia 2015 r. (k. 18 akt adm.) podniósł, iż przyjmuje do rozliczeń w miesiącu sierpniu 2015 r. moc umowną w wysokości 250 kW. (...) zaznaczył, że po uwzględnieniu wprowadzonych zmian moc umowna dla obiektu powódki w roku 2015 przedstawia się w ten sposób, iż:

- w styczniu moc umowna wynosi 500 kW,

- w lutym moc umowna wynosi 400 kW,

- w marcu moc umowna wynosi 320 kW,

- w kwietniu moc umowna wynosi 200 kW,

- w maju moc umowna wynosi 250 kW,

- w czerwcu moc umowna wynosi 250 kW,

- w lipcu moc umowna wynosi 220 kW,

- w sierpniu moc umowna wynosi 250 kW,

- we wrześniu moc umowna wynosi 150 kW,

- w październiku moc umowna wynosi 150 kW,

- w listopadzie moc umowna wynosi 400 kW,

- w grudniu moc umowna wynosi 400 kW.

(...) S.A. (dalej: (...) S.A.” albo (...)) w związku z obniżeniem dostępnych rezerw zdolności wytwórczych poniżej niezbędnych wielkości, spowodowanych m. in. wyjątkowo wysokimi temperaturami i niskim poziomem wód w zbiornikach wodnych i rzekach, stwierdziły wystąpienie zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w rozumieniu postanowień art. 3 pkt 16d p.e. wprowadzając, na podstawie art. 11 c ust. 2 pkt 2 p.e., od godz. 10:00 dnia 10 sierpnia 2015 r. ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej.

Tego samego dnia o godzinie 7:55 i 19:55 pojawiły się komunikaty w Programie (...) (...) informujące o wprowadzonych ograniczeniach (okoliczność bezsporna).

Jednocześnie, 10 sierpnia 2015 r. (...) S.A., działając na podstawie art. 11c ust. 3 p.e., powiadomiły Ministra Gospodarki i Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o wystąpieniu zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, podjętych działaniach i środkach w celu usunięcia tego zagrożenia i zapobieżenia jego negatywnym skutkom oraz zgłosiły Ministrowi Gospodarki konieczność wprowadzenia ograniczeń na podstawie art. 11 ust. 7 p.e., tj. w trybie wydania przez Radę Ministrów rozporządzenia o wprowadzeniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej do dnia 31 sierpnia 2015 r.

Rada Ministrów pozytywnie rozpatrzyła wniosek Ministra Gospodarki wydając 11 sierpnia 2015 r. rozporządzenie w sprawie wprowadzenia ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, które zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw pod poz. 1136 i wprowadziło te ograniczenia w okresie od 11 sierpnia 2015 r. od godz. 24:00 do 31 sierpnia 2015 r. do godz. 24:00.

We wniosku z 28 stycznia 2016 r. powódka zwróciła się do (...) o zmianę poziomu mocy bezpiecznej wymaganej dla zapewnienia bezpieczeństwa osób i mienia w przypadku wprowadzenia ograniczeń w poborze energii elektrycznej do poziomu 800 kW (k. 23 akt adm.).

Na wezwanie Prezesa URE (...) S.A., do którego sieci przyłączony jest Zakład (...) prowadzony przez C. K., pismem z 10 maja 2016 r. przedstawił zbiorcze dane wskazujące na stopień niedostosowania się odbiorców ujętych w Planie wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej obowiązującym w dniach od 10 do 31 sierpnia 2015 r. do wprowadzonych ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej. Na podstawie powyższych danych zostały wygenerowane informacje wskazujące na stopień niedostosowania się powódki do wprowadzonych w dniach 10 - 31 sierpnia 2015 r. ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej w odniesieniu do punktu poboru energii elektrycznej zlokalizowanego pod adresem ul. (...) P., (...)-(...) P. (k. 3-4 akt adm.).

W międzyczasie, pismem z 31 lipca 2016 r., (...) przesłał powódce plan wprowadzania ograniczeń w poborze energii elektrycznej obowiązujący od 1 września 2016 r. do 31 sierpnia 2017 r. dla obiektu przy ul. (...) w P. (pismo wraz z planem k. 21 akt adm.). W planie tym tylko dla miesięcy od listopada 2016 r. do końca lutego 2017 r. określono wartości dopuszczalnego poboru mocy według stopni zasilania, ponieważ w pozostałych miesiącach wskazano na brak ograniczeń. Analogiczne wartości bądź brak ograniczeń przyjęto w następnym piśmie OSD z 12 września 2016 r. skierowanym do powódki dotyczącym planu wprowadzania ograniczeń w poborze energii elektrycznej obowiązującym w okresie od 1 listopada 2016 r. do 31 sierpnia 2017 r. (k. 22 akt adm.). W kolejnym piśmie OSD z 13 grudnia 2016 r. przesłanym powódce i zawierającym plan wprowadzania ograniczeń w poborze energii elektrycznej obowiązujący w okresie od 1 lutego 2017 r. do 31 sierpnia 2017 r. nie określono żadnych ograniczeń, gdyż wskazano, że powódka w każdym z tych miesięcy nie podlega ograniczeniom (k. 20 akt adm.).

Mając na względzie informacje przedstawione przez (...) organowi, Prezes URE pismem z 26 maja 2017 r. zawiadomił powódkę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej, wzywając jednocześnie do zajęcia stanowiska w sprawie, tj. w szczególności do złożenia wyjaśnień dotyczących powodów niedostosowania się do wprowadzonych ograniczeń, a także nadesłania kopii wszelkich dokumentów mogących stanowić dowód w sprawie. Ponadto Prezes URE wezwał powódkę do ustosunkowania się do przekazanych jej informacji, otrzymanych przez Prezesa URE od (...), wskazujących na stopień niedostosowania się przez powódkę do wprowadzonych w dniach 10 - 31 sierpnia 2015 r. ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej oraz wezwał powódkę do przedstawienia jeszcze innych informacji i dokumentów (zawiadomienie k. 1- 2 akt adm.).

W piśmie z 26 czerwca 2017 r. powódka przedstawiła Prezesowi URE swoje stanowisko w sprawie, załączając stosowne dokumenty (pismo z załącznikami k. 5-24 akt adm.). Powódka wskazała w nim m.in., że:

- „przedmiotem prowadzonej przeze mnie działalności jest uprawa oraz dystrybucja warzyw, w tym w szczególności pomidorów i ogórków. Prowadzony przeze mnie Zakład produkuje 4 200 ton tych warzyw rocznie. Takie przedsięwzięcie wymaga długoletniego planowania i zapewnienia wszystkich niezbędnych warunków do prawidłowej jakości produkcji. Kluczowym jest zapewnienie odpowiednich warunków wegetacyjnych dla roślin, które mogą zostać zagwarantowane jedynie w przypadku działania infrastruktury zasilanej energią elektryczną. Stąd też wszelkie zakłócenia w dostawie energii, a zwłaszcza nagłe i niezapowiedziane mogą dla prowadzonej przeze mnie działalności mieć katastrofalne skutki. (…) Niestety nagłe i niespodziewane wprowadzenie przedmiotowych restrykcji uniemożliwiło mi przygotowanie się do tych działań.”

- „Wprowadzając ograniczenia w poborze energii elektrycznej zwłaszcza w pierwszych dniach tj. 10 i 11 sierpnia 2015 r., musiałam, poza wykonaniem nałożonego przez (...) S.A. obowiązku, mieć na uwadze również inne aspekty, w tym w szczególności zdrowie i życie ludzkie, które mogło zostać realnie zagrożone w przypadku nieprzemyślanego wdrażania zarządzonych ograniczeń. Należy mieć tutaj zwłaszcza na uwadze względny sanitarne, epidemiologiczne oraz ekologiczne.”

- „Jak wynika z tabeli objętej Załącznikiem nr 1 do Zawiadomienia o wszczęciu postępowania z dnia 26 maja 2017 r. przekroczenia w poborze energii elektrycznej w Zakładzie (...) wystąpiły tylko w dniu wprowadzenia ograniczeń, tzn. 10.08.2015 w godz. 11 -18 i w dniu 11.08.2015 w godz. 11-13, tj. w dniach w którym wprowadzono największe ograniczenia 19 i 20 stopnia zasilania."

- „zostały wprowadzone działania mające na celu ograniczenie mocy pobieranej z sieci min. zatrzymano kotły, pompy transportowe, cyrkulacyjne, wyłączono urządzenia (min. boilery, oświetlenie hal), przeprogramowane zostały procesy produkcyjne - użyto technologii zużywających mniejszych ilości energii (przy jednoczesnej mniejszej wydajności urządzeń). Mimo tych działań część urządzeń musiała funkcjonować dla zapewnienia bezpieczeństwa ludzi przebywających na terenie zakładu oraz zabezpieczenia produkcji (chłodnie, wietrzenie i wentylacja szklarni, praca pomp głębinowych i systemów nawodnieniowych). (...) jako pracodawca zobowiązana byłam do zapewnienia bezpiecznych warunków pracy, a co za tym idzie nie mogłam doprowadzić do pozbawienia ludzi np. dostępu do wody i systemu odprowadzania ścieków, których funkcjonowanie nie było możliwie bez działania pomp zasilanych energią elektryczną. (...) na terenie zakładu przebywało w ówczesnym czasie około 70 osób. Ponadto zebrane warzywa wymagały zapewnienia im prawidłowych warunków przechowywania, w przeciwnym razie, z uwagi na panujące upały, ich zepsucie nie tylko naraziłoby mnie na straty, ale również mogło stać się źródłem zagrożenia epidemiologicznego. Dlatego też z uwagi na życie i zdrowie ludzkie nie było możliwe natychmiastowe wyłączenie wszystkich systemów, a te których nie zdecydowano się wyłączyć musiały działać dla zabezpieczenia zdrowia i życia ludzkiego oraz względów środowiskowych. Przy podejmowaniu decyzji o wyłączeniu kolejnych urządzeń należało również mieć na względzie zminimalizowanie strat w uprawianych roślinach, bowiem ich zniszczenie równałoby się z nieuzyskaniem plonów, a co za tym idzie niedostarczeniem do finalnych odbiorców warzyw. Takie działanie z uwagi na poczynione zobowiązania mogłoby doprowadzić do upadłości, a co za tym idzie utraty przez kilkaset osób pracy, a co za tym idzie źródła utrzymania.”

- „wprowadzone w dniach 10-31 sierpnia 2015 r. ograniczenia w dostawie i poborze energii elektrycznej zaskoczyły nie tylko odbiorców, ale całą branże energetyczną i ujawniły wiele niedociągnięć, które powstały zapewne wobec niestosowania tej procedury od ponad kilkudziesięciu lat. Wobec, jak się ówcześnie wydawało, braku możliwości wystąpienia ograniczeń w poborze energii elektrycznej, w zawieranych z odbiorcami umowach nie przywiązywano dużej wagi do aspektu mocy bezpiecznej, co zapewne miało wpływ na zaistniałe przekroczenia w poborze energii elektrycznej w czasie obowiązywania ww. ograniczeń. Przyjęte plany, w przypadku ogłoszenia 20 stopnia zasilana nie pozwalały nawet na uruchomienie jednej żarówki, co przy tak dużym zakładzie uznać należy za absurdalne. Już w 2014 r. roku, z uwagi na specyfikę prowadzonej działalności zwracałam się do (...) S.A. z wnioskiem o zmianę dopuszczalnych poziomów poboru mocy dla poszczególnych stopni zasilania. Kolejne pismo w sprawie zmiany mocy umownej i bezpiecznej skierowałam do (...) S.A. w dniu 31 lipca 2015 r. (…).”

Następnie pismem z 28 czerwca 2017 r. Prezes URE wezwał (...) m.in. do ustosunkowania się do stanowiska powódki (pismo k. 25 akt adm.), na co uzyskał odpowiedź w piśmie z 11 września 2017 r. (pismo z załącznikami k. 29-31 akt adm.).

(...) wskazał w nim, że: „Wielkość mocy umownej w momencie sporządzania planu, zgodnie z zamówieniem mocy przez odbiorcę z dnia 17 stycznia 2014 r., wynosiła 350 kW (zał. Nr 1). Natomiast wielkość mocy bezpiecznej, została ustalona w pkt I.2 Załącznika nr 2 do umowy, w wysokości 0 kW. Plan wprowadzania ograniczeń w poborze energii elektrycznej na okres od dnia 1 września 2014 r. do dnia 31 sierpnia 2015 r. został sporządzony w oparciu o wyżej wymienione parametry mocy umownej oraz mocy bezpiecznej i przesłany do odbiorcy pismem w dniu 31 lipca 2014 r. (…), listem poleconym. Jednocześnie (...) wyjaśnia, że w okresie obowiązywania ograniczeń w poborze energii elektrycznej, tj. w dniach od 10 do 31 sierpnia 2015 r., moc umowna przedmiotowego obiektu, zgodnie z zamówieniem mocy przez odbiorcę z dnia 31 lipca 2015 r. (zał. Nr 2), wynosiła 250 kW.”

Pismem z dnia 18 października 2017 r. zawiadomiono powódkę o zakończeniu postępowania dowodowego w przedmiotowej sprawie oraz wyznaczono jej 7-dniowy termin na zapoznanie się z zebranym w sprawie materiałem dowodowym oraz na złożenie ewentualnych uwag i wyjaśnień (k. 32 akt adm.).

Powódka po zapoznaniu się z materiałem dowodowym, w piśmie z 30 października 2017 r., wskazała m.in., że podejmowała szereg czynności mających na celu wynegocjowanie dla prowadzonego przez nią przedsiębiorstwa mocy zapewniających bezpieczne jego funkcjonowanie. Stwierdziła ponadto, iż postępowanie powinno zostać umorzone na podstawie art. 105 § 1 k.p.a. Natomiast z ostrożności wniosła o odstąpienie od wymierzenia kary, jeśli organ uzna, że istnieją przesłanki do jej wymierzenia (k. 36 akt adm.).

30 listopada 2017 r. Prezes URE wydał zaskarżoną Decyzję .

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych w trakcie postępowania administracyjnego, których autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania.

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z przesłuchania powódki na okoliczność działań podejmowanych w związku z otrzymaną w dniach 10 i 11 sierpnia 2015 r. informacją o ograniczeniach w poborze energii elektrycznej, charakteru prowadzonej działalności gospodarczej i niemożliwości dostosowania się do wprowadzonych przez (...) S.A. ograniczeń w pełnym zakresie z uwagi na ochronę zdrowia i życia ludzkiego, ponieważ powódka przedstawiła swoje stanowisko w przedmiotowym zakresie w składanych przez nią do tej pory pismach i nie pozostały do wyjaśnienia fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, które miałyby przemawiać za dopuszczeniem tego dowodu w myśl art. 299 k.p.c.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie skoro zmierza do uchylenia Decyzji, aczkolwiek nie z przyczyn podanych w jego treści.

Stwierdzenie w Decyzji naruszenia przez powódkę ograniczeń w poborze energii wynika z założenia jakie przyjął organ, że stosownie do § 5 pkt 1 Rozporządzenia odbiorca jest podmiotem zobowiązanym do stosowania się do wprowadzonych w dniach 10 - 31 sierpnia 2015 r. przez (...) S.A., a następnie przez Radę Ministrów, ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, gdyż zgodnie z obowiązującym na dzień 10 sierpnia 2015 r. Planem wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej moc umowna odbiorcy określona została na poziomie 0,350 MW w godzinie, a zatem powyżej wskazanej w § 5 pkt 1 Rozporządzenia wielkości 300 kW. Jednocześnie, według pozwanego, z uwagi na niezawarcie przez odbiorcę i (...) w wiążącej strony umowie zapisu uznającego odbiorcę za podmiot podlegający ochronie przed wprowadzanymi ograniczeniami na mocy § 6 pkt 1 Rozporządzenia a przy tym objęcie odbiorcy Planem wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, brak jest podstaw do uznania, iż do odbiorcy nie ma zastosowania obowiązek stosowania się do wprowadzonych w dniach 10 - 31 sierpnia 2015 r. ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej.

Odnosząc się do powyższego wskazać trzeba, że zgodnie z powoływanym § 6 pkt 1 Rozporządzenia ochronie przed wprowadzanymi ograniczeniami podlegają odbiorcy energii elektrycznej w ciągu całego roku, dla których wielkość mocy umownej określonej w umowach, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 ustawy, ustalona została poniżej 300 kW oraz inne enumeratywnie wyliczone w tym paragrafie podmioty, do których powódka się nie zalicza. Z przytoczoną regulacją skorelowane jest unormowanie § 5 pkt 1 Rozporządzenia, który stanowi, że ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej dotyczą odbiorców energii elektrycznej, dla których wielkość mocy umownej określonej w umowach, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 ustawy, ustalona została powyżej 300 kW.

Powyższe oznacza, że tylko odbiorcy, którzy mają w umowie określoną moc umowną powyżej 300 kW podlegają ograniczeniom w poborze energii elektrycznej a odbiorcy z określoną w umowie mocą umowną poniżej 300 kW tym ograniczeniom nie podlegają.

Tymczasem w Załączniku nr 1 do Umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr 04-239 z dnia 29 listopada 2013 r. zawartej przez powódkę z (...) oznaczono zamawianą przez powódkę moc umowną w zróżnicowanej wysokości z podziałem na poszczególne miesiące roku, a co istotne od maja do końca października, tj. przez pół roku, moc umowna wynosiła równo 250 kW, czyli kształtowała się poniżej wskazanej w Rozporządzeniu granicy 300 kW.

Faktycznie zaraz po zawarciu tej Umowy, pismem z 17 stycznia 2014 r., powódka zwróciła się o zmianę mocy umownej, wskazała jednak dosłownie, że wnosi o „zmianę mocy umownej w miesiącu lutym 2014 r. na: 02.2014 r. – 350 kW.” Było to zrozumiałe skoro moc umowna różniła się w Umowie w zależności od miesiąca. Jak wynika zaś z pisma OSD z 11 września 2017 r. w oparciu tylko o tą jedną wartość za luty (...) stworzył plan wprowadzania ograniczeń obowiązujący od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r., w którym w 11 stopniu zasilania we wszystkich miesiącach określono dopuszczalny pobór mocy w wysokości 350 kW.

Za arbitralnym i niemającym oparcia w okolicznościach niniejszej sprawy działaniem (...) przemawia fakt, iż pismem z dnia 31 lipca 2015 r. powódka znowu zwróciła się do (...) o zmianę mocy umownej, wskazując, że wnosi o „zmianę mocy umownej w miesiącu sierpniu 2015 r. na: 08.2015 r. – 250 kW.” Przy czym (...), uwzględniając to zapotrzebowanie, w piśmie z 5 sierpnia 2015 r. na nowo przyporządkował wielkości mocy umownej za każdy miesiąc 2015 r. w ten sposób, że od kwietnia do końca października, tj. przez 7 miesięcy, czyli nawet dłużej niż przez dotychczasowe pół roku, moc umowna kształtowała się poniżej wskazanej w Rozporządzeniu granicy 300 kW.

Tym samym we wskazanym okresie powódka nie powinna podlegać ograniczeniom w poborze energii elektrycznej jako podmiot pobierający na podstawie Umowy moc umowną poniżej 300 kW.

Możliwość wyłączenia spod planu wprowadzania ograniczeń w poborze energii elektrycznej w danym okresie potwierdzają bowiem następne takie plany przyjęte dla powódki na okres od 1 września 2016 r. do 31 sierpnia 2017 r., w których tylko przez kilka miesięcy w czasie zimy wpisano w planach ograniczeń wartości dopuszczalnego poboru energii, podczas gdy w miesiącach letnich wpisano w planach, iż brak jest ograniczeń i powódka nie podlega ograniczeniom.

Należy zatem stwierdzić, że założenie pozwanego o podleganiu przez powódkę ograniczeniom nie jest prawidłowe, gdyż opiera się na błędnych przesłankach przyjętych przy formułowaniu planu wprowadzenia ograniczeń obowiązującym od 1 września 2014 r. do 31 sierpnia 2015 r., wzmocnionych tym bardziej, że powódka jeszcze przed wprowadzeniem ograniczeń od 10 sierpnia 2015 r., pismem z 31 lipca 2015 r. wniosła o moc umowną 250 kW, która została zaakceptowana przez (...) także przed ich zaistnieniem, w dniu 5 sierpnia 2015 r.

W kwestii samego planu ustalonego dla powódki, zakładającego równą wartość 350 kW w 11 stopniu zasilania przez cały rok, należy zaś podnieść, iż tuż po jego otrzymaniu powódka zakwestionowała go w piśmie z 11 sierpnia 2014 r., wnosząc o wykreślenie jej firmy z planu ograniczeń ze względu na to, iż jak podała zamówiona przez nią moc jest minimalną mocą bezpieczną dla funkcjonowania produkcji roślinnej, którą prowadzi. W ocenie Sądu było to przynajmniej w części słuszne oczekiwanie skoro dla obiektu powódki odnotowano przez połowę roku maksymalną moc poniżej 300 kW, która w myśl § 6 pkt 1 Rozporządzenia implikowała ochronę powódki przed objęciem ograniczeniami a w świetle § 5 pkt 1 Rozporządzenia ograniczenia jej nie dotyczyły. W niniejszej sprawie najważniejsze jest natomiast, iż powódka powinna zostać wyłączona spod ograniczeń w sierpniu 2015 r., gdyż tego okresu dotyczy niniejsza sprawa o wymierzenie kary pieniężnej w związku z przypisywanym powódce przez organ naruszeniem obowiązku stosowania się do ograniczeń w poborze energii elektrycznej w dniach 10 i 11 sierpnia 2015 r.

Podkreślenia jednocześnie w tym miejscu wymaga, że w wymienionych dniach 10 i 11 sierpnia 2015 r. powódka faktycznie nie przekroczyła granicy 300 kW ustalonej Rozporządzeniem, ponieważ w dniu 10 sierpnia 2015 r. wartość maksymalnego poboru energii przez jej zakład wyniosła 0,1196 MW (w 19 stopniu zasilania), a w dniu 11 sierpnia 2015 r. – 0,0929 MW i to w 11 stopniu zasilania.

Istotnym jest także, iż jak wynika z faktu zakwestionowania przez powódkę planu wprowadzenia ograniczeń oraz twierdzeń powódki podnoszonych w toku postępowania administracyjnego, podejmowała czynności mające na celu wynegocjowanie dla prowadzonego przedsiębiorstwa mocy zapewniających jego bezpieczne funkcjonowanie. Tymczasem w odpowiedzi na pismo powódki z 11 sierpnia 2014 r. dotyczące przesłanego jej planu wprowadzenia ograniczeń (...) stwierdził w tym zakresie, że aby nie dopuścić do uszkodzeń obiektu istnieje możliwość przyjęcia zaproponowanej przez powódkę, nie większej niż moc umowna, nowej wartości mocy bezpiecznej, z tym, że podana przez powódkę wartość mocy bezpiecznej miała być uwzględniona w kolejnych latach. (...) przyznał tym samym, że uzasadnione jest podwyższenie mocy bezpiecznej dla obiektu powódki, co faktycznie zostało uwzględnione w latach następnych również poprzez wyłączenie powódki spod ograniczeń. Dlatego niezrozumiałe jest pominięcie opcji skorygowania aktualnego planu skoro powódka podważyła go po jego otrzymaniu, tym bardziej, że powódka domagała się de facto mocy bezpiecznej równej mocy umownej, czyli również niższej niż 300 kW, którą inne podmioty z przypisaną mocą umowną poniżej 300 kW mogły pobierać bez ograniczeń.

Ponadto jak stwierdził sam pozwany w Decyzji „W przypadku, gdy dany odbiorca nie powinien być objęty (w całości lub w części potrzeb energetycznych) planem ograniczeń, należy to uwzględnić już na etapie sporządzania przez (...) takiego planu dla tego odbiorcy, a w procesie tym odbiorca powinien przedstawić (...) stosowne przesłanki do jego uwzględnienia wśród podmiotów objętych ochroną przed wprowadzanymi ograniczeniami. W konsekwencji, o ile dany odbiorca nie zgłaszał istnienia takich przesłanek na etapie sporządzenia i bezpośrednio po otrzymaniu ustalonego dla niego planu ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, to nie może się zwolnić z realizacji tego planu po wprowadzeniu ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej.” (str. 7 Decyzji).

Zatem w ocenie Sądu, abstrahując od wartości mocy bezpiecznej zawartej w umowie, odbiorcy powinni móc podnosić swoje racje w kontekście tworzonego/stworzonego dla nich planu, jak to uczyniła powódka, w tym jednak przypadku niewłaściwie, pomimo uznania jej racji nie miały one przełożenia na kształt ówczesnego planu wprowadzenia ograniczeń w jej obiekcie.

Sąd zważył, iż jeśli odbiorcom nie podaje się terminu na złożenie wniosków i zastrzeżeń w kontekście przygotowywanego dla nich planu, zakreślając go do momentu opracowania planu, co więcej jeśli odbiorcy nie mają wiedzy na temat tego kiedy faktycznie przygotowanie planu jest procedowane, powinni mieć zatem możliwość realnego zgłoszenia swoich postulatów również po ustaleniu planu, a uznawane przez operatorów zmiany do planu nie mogą być odsuwane na kolejne lata, gdyż postulaty dotyczą obecnej sytuacji w przedsiębiorstwie odbiorcy, a nie sytuacji w przyszłości, która może ulec ponownej zmianie.

Wobec zatem tego, że powódka podnosiła po otrzymaniu planu, że zamówiona przez nią moc jest minimalną mocą bezpieczną dla prowadzonej działalności, opierając się na § 3 ust. 4 pkt 1 Rozporządzenia, a operator uznał jej żądanie, niewątpliwie powinien zareagować niezwłocznie, podejmując stosowne kroki, ponieważ zgodnie ze wskazanym przepisem ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej nie mogą powodować zagrożenia bezpieczeństwa osób oraz uszkodzenia lub zniszczenia obiektów technologicznych. Co więcej gdyby operator zareagował prawidłowo, wyłączając obiekt powódki spod ograniczeń w odpowiednim okresie lub też podwyższając dla tego obiektu moc w konkretnych stopniach zasilania doprowadziłoby to najpewniej do sytuacji, w której nie doszłoby do przekroczeń dopuszczalnych mocy przez powódkę.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd zważył, iż po pierwsze, stwierdzenie w Decyzji, że powódka naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w poborze energii należy uznać za sprzeczny z § 6 ust. 1 i § 5 ust. 1 Rozporządzenia, jako, że powódka w okresie wprowadzenia ograniczeń miała zagwarantowaną moc umowną poniżej 300 kW, co kwalifikowało ją jako podmiot niepodlegający ograniczeniom, wobec czego stanowi to podstawę do uchylenia Decyzji. Po drugie, działanie operatora, który uznając zarzuty powódki w kontekście § 3 ust. 4 pkt 1 Rozporządzenia przeniósł aktualizację planu na kolejne lata, podważa adekwatność odnotowanych przez niego przekroczeń poboru w obiekcie powódki ze względu na błędne ustalenie progu dopuszczalnego poboru mocy niepowodującego zagrożenia bezpieczeństwa osób oraz uszkodzenia lub zniszczenia obiektów technologicznych, dlatego w efekcie trzeba je uznać za sprzeczne z § 3 ust. 4 pkt 1 Rozporządzenia, co stanowi kolejną przesłankę do uchylenia Decyzji opartej na zakwestionowanym planie wprowadzenia ograniczeń w poborze energii przez powódkę.

Niezależnie od powyższego Sąd postanowił odnieść się do zarzutów powódki, które koncentrowały się zwłaszcza na braku możliwości jej ukarania na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e. w związku z tym, że przepis ten, według powódki, nie penalizuje niestosowania się do ograniczeń w poborze energii wprowadzonych na mocy art. 11c ust. 2 pkt 2 p.e., podczas gdy właśnie w oparciu o ten przepis OSP wprowadził ograniczenia w dniach 10 i 11 sierpnia 2015 r. Zdaniem Sądu zarzut ten nie jest trafny.

Zgodnie z przepisem art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e. karze pieniężnej podlega ten, kto nie stosuje się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii, wprowadzonych na podstawie art. 11, art. 11c ust. 3 lub art. 11d ust. 3.

W rozpoznawanej sprawie Prezes URE zarzucił powódce niezastosowanie się do ograniczeń wprowadzonych na podstawie art. 11 i 11d ust. 3 p.e.

Stosownie do treści tego ostatniego przepisu „W okresie występowania zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej operatorzy systemu elektroenergetycznego mogą wprowadzać ograniczenia w świadczonych usługach przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, w zakresie niezbędnym do usunięcia tego zagrożenia.”

Z kolei zgodnie z art. 11 ust. 1 pkt 2 p.e. w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części mogą być wprowadzone na czas oznaczony ograniczenia w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła. W razie wystąpienia takiej sytuacji Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw gospodarki, w drodze rozporządzenia, może wprowadzić na czas oznaczony, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części, ograniczenia w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej i ciepła (art. 11 ust. 7 p.e.).

Zagrożenie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej może powstać w szczególności w następstwie:

1) działań wynikających z wprowadzenia stanu nadzwyczajnego;

2) katastrofy naturalnej albo bezpośredniego zagrożenia wystąpienia awarii technicznej w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz. U. Nr 62, poz. 558, z późn. zm.);

3) wprowadzenia embarga, blokady, ograniczenia lub braku dostaw paliw lub energii elektrycznej z innego kraju na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub zakłóceń w funkcjonowaniu systemów elektroenergetycznych połączonych z krajowym systemem elektroenergetycznym;

4) strajku lub niepokojów społecznych;

5) obniżenia dostępnych rezerw zdolności wytwórczych poniżej niezbędnych wielkości, o których mowa w art. 9g ust. 4 pkt 9, lub braku możliwości ich wykorzystania. (art. 11c ust. 1 p.e.).

W przypadku powstania zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego lub systemu połączonego elektroenergetycznego:

1) podejmuje we współpracy z użytkownikami systemu elektroenergetycznego, w tym z odbiorcami energii elektrycznej, wszelkie możliwe działania przy wykorzystaniu dostępnych środków mających na celu usunięcie tego zagrożenia i zapobieżenie jego negatywnym skutkom;

2) może wprowadzić ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części do czasu wejścia w życie przepisów wydanych na podstawie art. 11 ust. 7, lecz nie dłużej niż na okres 72 godzin. (art. 11c ust. 2 p.e.).

Operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego lub systemu połączonego elektroenergetycznego niezwłocznie powiadamia ministra właściwego do spraw gospodarki oraz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o wystąpieniu zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, podjętych działaniach i środkach w celu usunięcia tego zagrożenia i zapobieżenia jego negatywnym skutkom oraz zgłasza konieczność wprowadzenia ograniczeń na podstawie art. 11 ust. 7. (art. 11c ust. 3 p.e.).

Reasumując, w razie powstania zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego lub systemu połączonego elektroenergetycznego:

a)  po pierwsze, może wprowadzić ograniczenia w dostarczeniu i poborze energii elektrycznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jej części do czasu wejścia Rozporządzenia, o którym mowa w art. 11 ust. 7 p.e., lecz nie dłużej niż na okres 72 godzin;

b)  po drugie, niezwłocznie powiadamia ministra właściwego do spraw gospodarki oraz Prezesa URE o wystąpieniu zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, podjętych działaniach i środkach w celu usunięcia tego zagrożenia i zapobieżenia jego negatywnym skutkom oraz zgłasza konieczność wprowadzenia ograniczeń na podstawie rozporządzenia.

W rozpoznawanej sprawie (...) skorzystały z obu uprawnień, tj. w dniach 10-12 sierpnia 2015 roku wprowadziły ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej oraz powiadomiły Ministra Gospodarki o konieczności wprowadzenia ograniczeń na dłuższy okres. Rada Ministrów 11 sierpnia 2015 r. wydała rozporządzenie w sprawie wprowadzenia ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, które wprowadziło te ograniczenia w okresie od 11 sierpnia 2015 r. od godz. 24:00 do 31 sierpnia 2015 r. do godz. 24:00.

Okoliczność, iż doprecyzowanie okresu na jaki OSP może wprowadzić przedmiotowe ograniczenia znajduje się w treści art. 11c ust. 2 pkt 2 p.e., nie oznacza, że nie zostały one wprowadzone na podstawie art. 11d ust. 3 p.e. Treść przedmiotowych regulacji prawnych tj. art. 11 c ust. 2 pkt 2 oraz art. 11 d ust. 3 p.e. pozostaje w ścisłym związku, albowiem dopiero łączna ich treść określająca podstawę do wprowadzenia ograniczenia przez OSP w okresie występowania zagrożenia tj. art. 11 d ust. 3 p.e. oraz możliwy okres, czemu służy art. 11c ust. 2 pkt 2, którego stosowanie jest możliwe już w sytuacji powstania zagrożenia, umożliwia skuteczne wprowadzenie przedmiotowego ograniczenia przez OSP, tj. w ściśle ograniczonym czasie i na ściśle określonym terytorium.

Jednocześnie w tym miejscu podkreślenia wymaga, że nie ma znaczenia, iż w art. 11 c ust. 2 pkt 2 p.e. jest mowa o wprowadzeniu ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii a w art. 11 d ust. 3 p.e. o wprowadzeniu ograniczeń w świadczonych usługach przesyłania lub dystrybucji energii, ponieważ wdrożenie ograniczeń w przesyłaniu lub dystrybucji energii normowane jest z punktu widzenia operatora, podczas gdy ograniczenia te w istocie stanowią ograniczenia w dostarczaniu energii przekładające się na ograniczenia w poborze tej energii, wywołujące skutki dla odbiorcy. Tym samym należało uznać, że w danym zakresie ustawodawca posłużył się różnymi wyrazami dla opisania tego samego, aczkolwiek z perspektywy dwóch różnych stron- operatora i odbiorcy.

Ponadto należy zwrócić uwagę, że w art. 11, 11c i 11 d p.e. ustawodawca wielokrotnie i konsekwentnie posługuje się sformułowaniem o wprowadzeniu ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii. Mianowicie ustawodawca uregulował m.in., iż w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części mogą być wprowadzone na czas oznaczony ograniczenia w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła (art. 11 ust. 1 pkt 2 p.e.); podał na czym rzeczone ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej polegają (art. 11 ust. 3 p.e.); upoważnił Radę Ministrów do określenia w drodze rozporządzenia szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń, o których mowa w ust. 1 (art. 11 ust. 6 p.e.), w związku z czym w Rozporządzeniu zawarto szczegółowe zasady i tryb wprowadzania ograniczeń w sprzedaży paliw stałych oraz konkretnie w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub w dostarczaniu ciepła, stąd Rozporządzenie odnosi do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii, w tym określa zakres planów wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii (art. 11 ust. 6a pkt 4 p.e.); wskazał w art. 11 c ust. 1 p.e. w następstwie czego może powstać zagrożenie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej i jakie kompetencje ma operator w razie powstania zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, włącznie z możliwością wprowadzenia ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii (art. 11c ust. 2 p.e.); zaś w art. 11d ust. 1 p.e. wprost odniósł się do sytuacji wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej opisanej w art. 11 c ust. 1 p.e., normując jakie działania podejmuje wówczas operator oraz ustanawiając jednocześnie w art. 11 d ust. 3 p.e. dla operatorów, w okresie występowania zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, możliwość wprowadzania ograniczeń w świadczonych usługach przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, w zakresie niezbędnym do usunięcia tego zagrożenia.

Wynika z tego, że skoro ustawodawca cały czas w powołanych przepisach odnosi się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii to w art. 11 d ust. 3 p.e., w którym ustanawia możliwość wprowadzenia ograniczeń w świadczonych usługach przesyłania lub dystrybucji energii na wypadek wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, do którego odnoszą się wszystkie pozostałe wymienione przepisy poruszające kwestie przedsięwzięcia działań zapobiegawczych w postaci ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii, faktycznie reguluje tożsamą czynność wprowadzenia ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii.

Ostatecznie za taką konkluzją przemawia uregulowanie z art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e., iż karze pieniężnej podlega ten, kto nie stosuje się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii, wprowadzonych na podstawie art. 11, art. 11c ust. 3 lub art. 11d ust. 3. Oznacza ono bowiem, że m.in. na mocy art. 11 d ust. 3 p.e. traktującym dosłownie o wprowadzaniu ograniczeń w świadczonych usługach przesyłania lub dystrybucji energii w rzeczywistości wprowadzane są ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii.

W świetle powyższego OSP posiadała kompetencję do wprowadzenia przedmiotowych ograniczeń w poborze energii w myśl art. 11d ust. 3 p.e., zaś okres i zakres terytorialny ich obowiązywania, na podstawie art. 11c ust. 2 pkt 2 p.e. wprowadzono od godziny 10:00 dnia 10 sierpnia 2015 roku z informacją o zgłoszonej konieczności wprowadzenia dalszych ograniczeń w trybie art. 11 ust. 7 p.e. Jak już bowiem wskazano, OSP mogło wprowadzić przedmiotowe ograniczenia do czasu wejścia w życie przepisów wydanych na podstawie art. 11 ust. 7 p.e., lecz nie dłużej niż na okres 72 godzin. Wskazać przy tym należy, iż jedynie realizacja działań z zachowaniem przedstawionej wyżej kolejności umożliwiała uzyskanie podstawowego celu powołanej ustawy, jakim jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego w kraju.

Zatem przepis art. 11d ust. 3 p.e. stanowi samoistną materialnoprawną podstawę do wprowadzenia ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej a niezastosowanie się do nich przez podmioty do tego zobowiązane jest sankcjonowane karą pieniężną określoną w art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e. Tym samym przekroczenie poboru energii nie tylko w dniach od 12 do 31 sierpnia 2015 r. kiedy obowiązywało rozporządzenie Rady Ministrów w kwestii ograniczeń, ale również w dniach 10 i 11 sierpnia 2015 r. kiedy obowiązywały ograniczenia wprowadzone przez OSP na mocy art. 11d ust. 3 p.e., jest zagrożone karą pieniężną z art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e.

Przy czym skoro to operatorzy systemu elektroenergetycznego wprowadzają ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej na zasadzie art. 11d ust. 3 p.e. stosowanie się do ograniczeń w poborze energii obciąża odbiorców tej energii, którzy podlegają karze w razie naruszenia ustalonych przez operatorów ograniczeń. Zgodnie bowiem z treścią art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e. karze pieniężnej podlega ten, kto nie stosuje się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii, wprowadzonych na podstawie art. 11, art. 11c ust. 3 lub art. 11d ust. 3. Przepis ten nie zawęża kręgu podmiotów podlegających karze, tak więc obejmuje on wszystkie podmioty niestosujące się do ograniczeń w poborze, a tym samym wszystkich odbiorców energii.

Wobec tego zarzuty powódki w tym zakresie należało uznać za bezzasadne, toteż gdyby przyjąć, że powódka nie dostosowała się do wprowadzonych na podstawie art. 11 i 11d ust. 3 p.e ograniczeń w poborze energii podlegałaby karze zgodnie z art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e.

Biorąc jednak pod uwagę wyżej wyartykułowany wniosek odnośnie braku podstaw do stwierdzenia, że powódka dopuściła się naruszenia obowiązku stosowania się do ograniczeń w poborze energii wynikającego z art. 11 i 11d ust. 3 p.e., Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał, iż zaskarżona Decyzja podlegała uchyleniu na podstawie art. 479 53 § 2 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z uwagi na uwzględnienie odwołania w całości, pozwanego należało uznać za stronę, która przegrała proces i zasądzić od niego na rzecz powódki zwrot kosztów procesu. Na powyższe koszty złożyła się opłata sądowa od odwołania w wysokości 100,00 zł.

Sędzia SO Anna Maria Kowalik

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Wioleta Żochowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  Anna Maria Kowalik
Data wytworzenia informacji: