Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 marca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia SO Anna Maria Kowalik
Protokolant –	St. sekr. sąd. Joanna Preizner - Offman

po rozpoznaniu 15 marca 2023 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) spółki akcyjnej spółki komandytowo - akcyjnej w P.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezes Urzędu Regulacji Energetyki z 26 stycznia 2022 r. Nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...) spółki akcyjnej spółki komandytowo - akcyjnej w P. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720,00 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Anna Maria Kowalik

Sygn. akt XVII AmE 140/22

UZASADNIENIE

Decyzją z 26 stycznia 2022 r Nr (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (dalej Prezes URE, Pozwany), na podstawie art. 33 ust. 1 pkt 8aa, ust. 2 oraz ust. 9 pkt 3 w związku z art. 30b ust. 3 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1355 i 1642) , po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy: (...)SPÓŁKA AKCYJNA SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA z siedzibą w P. (dalej Powód, Przedsiębiorca), orzekł:

1.  że Przedsiębiorca naruszył art. 30b ust. 3 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych w ten sposób, iż nie złożył w terminie Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki sprawozdania, o którym mowa w art. 30b ust. 3 ww. ustawy, za pierwszy kwartał 2021 r.,

2.  za działanie opisane w pkt 1 wymierzył Przedsiębiorcy karę pieniężną w wysokości 5000 zł (słownie: pięć tysięcy złotych).

Odwołanie od Decyzji złożył Powód. Zaskarżonej Decyzji zarzucił naruszenie art. 30 ust. 1 w zw. z art. 56 ust. 6a Prawa energetycznego w zw. z art. 189f § 1 pkt 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2021 r., poz. 735) poprzez nieodstąpienie przez Prezesa URE od nałożenia na Spółkę kary pieniężnej w niniejszej sprawie.

W związku z powyższym Powód wniósł o uchylenie zaskarżonej Decyzji w całości, a ewentualnie jeśli Sąd nie znalazłby podstaw do uchylenia Decyzji w całości, o zmianę Decyzji w ten sposób, iż nastąpi odstąpienie od wymierzenia kary. Wniósł także o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych.

Pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Rozpoznając odwołanie Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Powód w I kwartale 2021 r. posiadał koncesję na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą, udzieloną decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 10 grudnia 2020 r., nr (...), uprawniającą do wykonywania działalności gospodarczej w zakresie obrotu z zagranicą określonymi paliwami ciekłymi, w tym olejami napędowymi stosowanymi w transporcie (okoliczność niesporna).

Jednocześnie Powód znajdował się w prowadzonym przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki wykazie podmiotów, które są zobowiązane do realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego w 2021 r., na podstawie informacji przekazanej przez Powoda w trybie art. 22a ust. 1 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (k. 6 akt adm.).

W danym okresie I kwartału 2021 r. Powód rozporządzał paliwem ciekłym – olejem napędowym sprowadzonym z zagranicy (okoliczność niesporna, k. 1- 5 akt adm.).

Do 30 kwietnia 2021 r. Powód nie złożył sprawozdania, o którym mowa w art. 30b ust. 3 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, za I kwartał 2021 r. (okoliczność niesporna). Sprawozdanie to zostało nadane w placówce Poczty Polskiej 26 maja 2021 r. a wpłynęło do Urzędu Regulacji Energetyki 27 maja 2021 r. (k. 1- 5 akt adm.).

Wobec powyższego, pismem z 25 sierpnia 2021 r., Prezes Urzędu Regulacji Energetyki zawiadomił Powoda o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie wymierzenia mu kary pieniężnej oraz wezwał go do złożenia szczegółowych wyjaśnień (k. 6- 8 akt adm.).

W odpowiedzi z 2 września 2021 r. Powód zawarł wyjaśnienia, wnosząc o odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej (k. 9- 14 akt adm.).

Pismem z 9 grudnia 2021 r. Powód został zawiadomiony o zakończeniu postępowania dowodowego w sprawie, poinformowany o zebranym materiale dowodowym oraz o możliwości złożenia dodatkowych wyjaśnień (k. 16 akt adm.).

26 stycznia 2021 r. Prezes URE wydał zaskarżoną Decyzję (k. 18- 19 akt adm.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane wyżej dowody z dokumentów, które nie były podważane przez żadną ze stron, a Sąd także nie znalazł podstaw by odmówić im wiarygodności, jak też w oparciu o niekwestionowane twierdzenia stron.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem zaskarżona Decyzja jest słuszna i ma oparcie w przepisach prawa a podnoszone przez Powoda zarzuty nie są trafne, stąd nie mogą skutkować uchyleniem tej Decyzji.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że pomimo zgłoszenia przez Powoda wniosku o uchylenie Decyzji nie kwestionował on faktu niezłożenia w terminie sprawozdania, o którym mowa w art. 30b ust. 3 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, za I kwartał 2021 r. oraz podlegania obowiązkowi określonemu w tym przepisie, zaś w toku postępowania administracyjnego, jak i sądowego wnosił jedynie o zastosowanie instytucji odstąpienia od wymierzenia kary, wskazując, że Prezes URE naruszył przepisy prawa poprzez nieodstąpienie od nałożenia na Spółkę kary pieniężnej w niniejszej sprawie.

Nie ulega zatem wątpliwości, że wobec faktu, iż w pierwszym kwartale 2021 r. Powód rozporządzał paliwem ciekłym - olejem napędowym sprowadzonym z zagranicy w oparciu o koncesję na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą, to w tym okresie posiadał status podmiotu realizującego Narodowy Cel Wskaźnikowy, w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 25 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. Zgodnie bowiem z treścią tego przepisu pod pojęciem „podmiotu realizującego Narodowy Cel Wskaźnikowy” należy rozumieć każdy podmiot, w tym mający siedzibę lub miejsce zamieszkania poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dokonujący, samodzielnie lub za pośrednictwem innego podmiotu, wytwarzania, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych, który:

a)rozporządza nimi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej poprzez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej skutkującej trwałym wyzbyciem się paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych lub

b) zużywa je na potrzeby własne na tym terytorium, z wyłączeniem przywozu paliw ciekłych przeznaczonych do użycia podczas transportu i przywożonych w standardowych zbiornikach, o których mowa w art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym.

Dodatkowo Powód znajdował się w prowadzonym przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki wykazie podmiotów, które są zobowiązane do realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego w 2021 r., na podstawie informacji przekazanej przez Powoda w trybie art. 22a ust. 1 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych.

Niniejsze implikowało objęcie go obowiązkiem z art. 30b ust. 3 ustawy o biokomponentach, zgodnie z którym podmioty realizujące NCW są obowiązane do przekazywania Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki, w terminie do 30 dni po zakończeniu kwartału, sprawozdań kwartalnych zawierających określone dane dotyczące:

1) ilości i rodzajów paliw ciekłych rozporządzanych przez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej skutkującej trwałym wyzbyciem się paliw ciekłych lub zużytych przez nie na potrzeby własne, z określeniem zawartości biokomponentów w tych paliwach w podziale na:

a) paliwa ciekłe wykorzystane do realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 23b,

b) pozostałe paliwa ciekłe;

2) ilości i rodzajów biopaliw ciekłych rozporządzanych przez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej skutkującej trwałym wyzbyciem się biopaliw ciekłych lub zużytych przez nie na potrzeby własne, z określeniem zawartości biokomponentów w tych biopaliwach;

3) ilości i rodzajów innych paliw odnawialnych rozporządzanych przez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej lub zużytych przez nie na potrzeby własne;

4) wartości energetycznej paliw ciekłych oraz biokomponentów, o których mowa w pkt 1 lit. a, wyrażonej w MJ, wraz z określeniem udziału tych biokomponentów w paliwach ciekłych, wyrażonego w procentach.

Przy czym 30-dniowy termin na złożenie przedmiotowego sprawozdania nie został wydłużony, jak miało to miejsce w przypadku sprawozdawczości składanej za 2020 r., stosownie do art. 31v ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2095 ze zm.). Zauważyć trzeba, że z przedmiotowego przepisu precyzyjnie wynika, że terminy dotyczące sprawozdań, o których mowa w art. 30b ust. 3 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1233 i 1565), składanych wyłącznie za rok 2020, wydłuża się o 30 dni kalendarzowych w stosunku do terminów określonych w przepisach dotychczasowych. Oznacza to, że mimo trwającej w 2021 r. pandemii sprawozdania za poszczególne kwartały roku 2021 miały być zgodnie z ustawą składane terminowo.

Bezspornym jest natomiast, że Powód nie złożył rzeczonego sprawozdania kwartalnego za I kwartał 2021 r. w terminie do 30 dni po zakończeniu tego kwartału, czyli do 30 kwietnia 2021 r.

W tej sytuacji zastosowanie znalazł art. 33 ust. 1 pkt 8aa ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, zgodnie z którym karze pieniężnej podlega ten, kto nie złożył w terminie Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki sprawozdania kwartalnego, o którym mowa w art. 30b ust. 3, lub podał w tym sprawozdaniu nieprawdziwe dane. Na podstawie art. 33 ust. 9 pkt 3 powołanej ustawy karę wymierza Prezes Urzędu Regulacji Energetyki.

Odpowiedzialność administracyjna wynikająca z art. 33 ust. 1 pkt 8aa ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych opiera się na zasadzie odpowiedzialności obiektywnej. Charakterystyczne dla tego typu odpowiedzialności jest jej oderwanie od konieczności stwierdzania winy i innych okoliczności sprawy, wystarczy jedynie ustalenie samego faktu naruszenia prawa lub wymogów decyzji administracyjnej (por. wyrok TK z 5 maja 2009 r., sygn. P 64/07, Legalis).

Odpowiedzialność obiektywna wiąże więc powstanie odpowiedzialności wyłącznie z zaistnieniem zdarzenia, które kwalifikowane jest przez ustawę jako naruszenie obowiązujących norm prawnych. Przypisanie odpowiedzialności sprowadza się zatem do ustalenia, czy określone zdarzenie wyczerpuje znamiona ustawowe i pozostaje w związku przyczynowym z zachowaniem konkretnego podmiotu, a jego konsekwencją jest kara administracyjna.

Tym samym należy stwierdzić, że obiektywnie istniały podstawy do wymierzenia Powodowi kary, gdyż dopuścił się on naruszenia prawa w związku z niedopełnieniem w terminie obowiązku z art. 30b ust. 3 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych.

Również wymierzenie Powodowi kary było zasadne, ponieważ nie zostały spełnione wszystkie przesłanki warunkujące możliwość odstąpienia od wymierzenia kary.

Instytucja odstąpienia od wymierzenia kary nie została przewidziana w ustawie o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, a zatem należało w tym względzie zastosować przepisy ustawy Kodeks postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.). W myśl art. 189f § 1 pkt 1 k.p.a. organ administracji publicznej, w drodze decyzji, odstępuje od nałożenia administracyjnej kary pieniężnej i poprzestaje na pouczeniu, jeżeli waga naruszenia prawa jest znikoma, a strona zaprzestała naruszania prawa. Przesłanki te muszą być zatem spełnione łącznie.

W ocenie Sądu wprawdzie została spełniona druga przesłanka wskazująca na możliwość odstąpienia od wymierzenia kary, w postaci zaprzestania naruszania prawa, gdyż Powód 26 maja 2021 r. nadał do Prezesa URE zaległe sprawozdanie, o którym mowa w art. 30b ust. 3 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, za I kwartał 2021 r., które wpłynęło do URE dnia następnego, jednak waga naruszenia prawa, którego dopuścił się Powód nie jest znikoma.

Podkreślenia bowiem wymaga, że przekroczenie terminu było znaczne, co miało przełożenie na wykonanie ciążącego na Prezesie URE obowiązku przekazania – uprzednio otrzymanych przez Przedsiębiorcę realizującego Narodowy Cel Wskaźnikowy, danych statystycznych innym podmiotom publicznym.

Prezes URE na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2021 r., poz. 955 ze zm.), jest bowiem obowiązany do przekazywania służbom statystyki publicznej danych w zakresie, postaci i terminach, ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej. Program ten, określony na 2021 r. w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 25 września 2020 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2021 (Dz. U. poz. 2062 ze zm.) stanowił m.in., iż Prezes Urzędu Regulacji Energetyki do dnia 17 maja 2021 r. winien był przekazać do Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz do Głównego Urzędu Statystycznego zestawy danych jednostkowych i zagregowanych o realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego za pierwszy kwartał 2021 r. Z kolei zestawy te powstają na podstawie indywidualnych sprawozdań kwartalnych składanych w trybie art. 30b ust. 3 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. Nieprzekazanie przez Powoda w ustawowym terminie, sprawozdania za pierwszy kwartał 2021 r., skutkowało zatem tym, iż przy sporządzaniu zestawów danych statystycznych za ten kwartał, Prezes URE nie miał możliwości uwzględnienia rzeczywistych danych o realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego przez Powoda. Doprowadziło to zatem do zafałszowania danych statystycznych.

Przedmiotowy przypadek znacząco różni się od przypadku, na który powoływał się Powód w odwołaniu, dotyczącego nie złożenia w terminie sprawozdania za II kwartał 2021 r. o 4 dni. W tamtej sprawie, Prezes URE decyzją z 26 stycznia 2021 r. nr (...), odstąpił od nałożenia kary pieniężnej, gdyż złożenie sprawozdania 4 dni po terminie, nie uniemożliwiło Prezesowi URE, przekazania poprawnych danych statystycznych kolejnym podmiotom, a tym samym nie utrudniło zrealizowania ustawowych obowiązków przez Prezesa URE.

Natomiast, w ocenie Sądu, skutki zbyt długiego przekroczenia terminu w niniejszej sprawie nie pozwalają na uznanie, że waga naruszenia prawa była znikoma, a zatem nie została spełniona jedna z przesłanek, warunkujących odstąpienie od wymierzenia kary, a skoro tak, już tylko z tego powodu wykluczona została możliwość odstąpienia od wymierzenia Powodowi kary, bowiem dla zastosowania dobrodziejstwa w postaci instytucji odstąpienia od wymierzenia kary muszą zaistnieć łącznie przesłanki, o których mowa w art. 189f § 1 pkt 1 k.p.a.

Z kolei podnoszony przez Powoda fakt, iż naruszenie obowiązku terminowego złożenia sprawozdania kwartalnego było związane z przekonaniem o przedłużeniu terminu na jego złożenie w oparciu o przepisu ustawy covidowej nie ma znaczenia w sprawie, ponieważ przepis ustawy w tym zakresie był jasny i dotyczył jedynie 2020 roku, a tym samym Powód przy dołożeniu należytej staranności był w stanie uniknąć naruszenia prawa.

W tej sytuacji organ był uprawniony do wymierzenia Powodowi kary pieniężnej w wysokości 5 000 zł, na podstawie art. 33 ust. 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, a że kara ta jest sztywno określona w ustawie, nie miał możliwości jej miarkowania.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie znajdując podstaw do jego uwzględnienia, oddalił wniesione przez Powoda odwołanie na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z uwagi na oddalenie odwołania, Powoda należało uznać za stronę, która przegrała proces i zasądzić od niego na rzecz Pozwanego zwrot kosztów procesu, na które złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 720,00 zł ustalone w oparciu o § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2018, poz. 265 j.t.).

Sędzia SO Anna Maria Kowalik

Zarządzenie: (...)

(...)

(...)

(...)

Sędzia SO Anna Maria Kowalik