XVII AmE 147/21 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Warszawie z 2023-01-16
Sygn. akt XVII AmE 147/21
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 stycznia 2023 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie – XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:
Przewodniczący – SSO Bogdan Gierzyński
Protokolant – stażysta Dominika Zajdowska
po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2023 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w D.
przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki
o wymierzenie kary pieniężnej
na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 28 kwietnia 2021 r., znak: (...) ( (...))
I. Oddala odwołanie;
II. zasądza od powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w D. na rzecz pozwanego Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zastępstwa procesowego.
Sędzia SO Bogdan Gierzyński
Sygn. akt XVII AmE 147/21
UZASADNIENIE
Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 28 kwietnia 2021 r., znak: (...) ( (...)) na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 12 w związku z art. 56 ust. 3, ust. 6 i ust. 6a ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2021 r., poz. 716 - t.j.), w związku z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2021 r., poz. 735 - t.j.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej Przedsiębiorcy: (...)Sp. z o.o. z siedzibą w D., posiadającemu numer identyfikacji podatkowej (NIP): (...) orzekł:
1) że Przedsiębiorca: (...)Sp. z o.o. z siedzibą w D., naruszył warunek określony w przedmiocie i zakresie koncesji, udzielonej mu decyzją z dnia 17 maja 2011 r. Nr (...) z późn. zm., poprzez prowadzenie działalności gospodarczej objętej koncesją przy wykorzystaniu stacji paliw zlokalizowanej w W., przy ul. (...), w sytuacji gdy koncesja do tego nie uprawniała,
2) za działania opisane w pkt 1 wymierzam Przedsiębiorcy: (...)Sp. z o.o. z siedzibą w D., posiadającemu numer identyfikacji podatkowej (NIP): (...), karę pieniężną w wysokości 300 000 zł (słownie: trzysta tysięcy złotych).
Od powyższej decyzji odwołanie złożyło (...) Sp. z o.o. z siedzibą w D. zaskarżając je w całości.
Odwołujący zarzucił zaskarżonej decyzji:
1. obrazę przepisów prawa materialnego, a to:
a) art. 56 ust. 1 pkt 12 w zw. z art. 37 ust. 1 pkt 2 w zw. z art 43e ust. 1 i 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne, oraz § 1 rozporządzenia Ministra Energii z dnia 17 maja 2019 r. w sprawie wzoru informacji o rodzajach i lokalizacji infrastruktury paliw ciekłych wykorzystywanej do prowadzonej działalności przez ich niewłaściwe zastosowanie w następstwie błędnej wykładni polegającej na przyjęciu, że postępowanie Skarżącej rzekomo nosiło znamiona naruszenia obowiązków wynikających z udzielonej koncesji przez prowadzenie działalności objętej koncesją przy wykorzystaniu stacji paliw zlokalizowanej w W. przy ul. (...), w sytuacji gdy koncesja do tego rzekomo nie uprawniała podczas gdy zgodnie z przepisem art. 43e ust. 1 prawa energetycznego, oraz załącznikiem do rozporządzenia Ministra Energii z dnia 17 maja 2019 r. w sprawie wzoru informacji o rodzajach i lokalizacji infrastruktury paliw ciekłych wykorzystywanej do prowadzonej działalności stanowiącym wzór takiej informacji (część B4) stacje paliw składają się na ustawowe pojęcie infrastruktury paliw ciekłych, w następstwie czego brak jest podstaw do uznania, że współokreślają one przedmiot i zakres działalności koncesjonowanej, co skutkowało całkowitym pominięciem przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, że przedsiębiorca zgodnie z udzieloną mu koncesją mógł rozpocząć użytkowanie tej stacji, a przedmiot i zakres prowadzonej przez Skarżącą na podstawie udzielonej koncesji działalności nie uległ zmianie,
b) art. 56 ust. 1 pkt 12 w zw. z art. 43e ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne przez nałożenie na Skarżącą kary pieniężnej za zarzucane jej rzekome naruszenie obowiązku wynikającego z przepisów powszechnie obowiązującego prawa, a to z art. 43e ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne, w sytuacji gdy przepis art. 56 ust. 1 pkt 12 wskazanej ustawy stanowi podstawę do nałożenia kary pieniężnej wyłącznie za zachowanie stanowiące naruszenie obowiązku, dla którego decyzja o udzieleniu koncesji stanowi samodzielną i autonomiczną podstawę, a nadto w sytuacji gdy Skarżąca dopełniła ciążącego na niej obowiązku,
c) obrazę przepisu art. 56 ust. 6 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne przez orzeczenie wobec Skarżącej kary pieniężnej w kwocie 300.000,00 zł, która znacznie przekracza jej możliwości finansowe, w sytuacji gdy kara ta jednocześnie nie uwzględnienia braku szkodliwości czynu, braku zawinienia, a także dotychczasowego zachowania podmiotu, a nadto trudnej sytuacji przedsiębiorców wywołanej pandemią SARS COV-2,
d) art. 56 ust. 6a ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne przez zaniechanie odstąpienia przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki od wymierzenia Skarżącej kary w następstwie jego niezastosowania we wskazanym w decyzji stanie faktycznym i prawnym, w sytuacji gdy okoliczności w przyjętej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki wersji zdarzeń wskazywały na znikomy stopień szkodliwości zarzucanego czynu,
e) art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne przez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że przepis ten jest samodzielną podstawą do wymierzenia kary pieniężnej i w konsekwencji zaniechanie uznania, że w zaistniałym stanie faktycznym po stronie Skarżącej wystąpiły okoliczności jednoznacznie wyłączające nałożenie kary,
f) art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne przez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji gdy decyzją z dnia 16 listopada 2018 r. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki ukarał już Skarżącą za zarzucane jej obecnie rzekome naruszenie warunku koncesji i decyzją z dnia 16 listopada 2018 r. w sprawie o sygn. (...) wymierzył jej karę 1.000.000,00 zł za rzekome prowadzenie działalności koncesjonowanej na stacjach niezgłoszonych do koncesji, posiadając już wówczas wiedzę o eksploatacji stacji w W. przy ul. (...) i formułując zapisy decyzji w sposób wskazujący, że fakt ten został wzięty pod uwagę przy wymierzaniu kary i określaniu jej wysokości, co skutkuje nieważnością decyzji w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 3 k.p.a., a także bezprzedmiotowością tego postępowania w rozumieniu art. 105 k.p.a.,
2. obrazę przepisów postępowania, a to art. 6, 7a oraz art. 7, 77, 80 Kodeksu postępowania administracyjnego, przez:
a) przyjęcie rzekomego istnienia obowiązku rozszerzenia przez Skarżącą przedmiotu i zakresu prowadzonej uprzednio działalności koncesjonowanej o dodatkową infrastrukturę paliw ciekłych, w sytuacji gdy zgodnie z art. 43e prawa energetycznego obowiązana była wyłącznie do poinformowania pozwanego o wykorzystywanej infrastrukturze i obowiązku tego dopełniła,
b) przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i dokonanie ich dowolnej oceny w następstwie zaniechania przeprowadzenia wszelkich czynności dowodowych niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i do załatwienia sprawy, oraz zaniechania zebrania i rozpatrzenia w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego, w tym:
- treści decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 17 maja 2011 r. nr (...)udzielającej Skarżącej koncesji na obrót paliwami ciekłymi na okres od 21 maja 2011 r do 21 maja 7076 r z późniejszymi zmianami, z której, w zestawieniu z treścią przepisu art. 43a ust. 1 prawa energetycznego w sposób bezsprzeczny wynikało, że rodzaj oraz wykaz infrastruktury przy użyciu której wykonywana jest działalność koncesjonowana nie współokreślają przedmiotu i zakresu tej działalności, a nadto, że Skarżącej - zgodnie z zapisami koncesji - nie wolno eksploatować stacji niespełniających warunków technicznych określonych obowiązującymi przepisami, a nie stacji paliw innych, niż wymienione w koncesji,
- treści wyjaśnień Skarżącej zawartych w piśmie z dnia 27 lutego 2020 r. i 21 grudnia 2020 r. z których jednoznacznie wynika, że Skarżąca przez cały okres wykonywała działalność koncesjonowaną zgodnie z przedmiotem i zakresem koncesji udzielonej decyzją z dnia 17 maja 2011 r., nie zaistniały okoliczności skutkujące koniecznością zmiany udzielonej koncesji, Skarżąca została już uprzednio ukarana za rzekome naruszenie warunku koncesji w związku z prowadzeniem działalności na stacjach niezgłoszonych do zmiany koncesji decyzją z dnia 16 listopada 2018 r. z której treści wynika, że obejmowała ona swoim zakresem również prowadzenie działalności na stacji paliw w W., a nadto, że do czasu wejścia w życie rozporządzenia Ministra Energii z dnia 17 maja 2019 r. w sprawie wzoru informacji o rodzajach i lokalizacji infrastruktury paliw ciekłych wykorzystywanej do prowadzonej działalności w polskim porządku prawnym brak było jakiegokolwiek przepisu, który obligowałby do informowania Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o prowadzeniu działalności koncesjonowanej przy użyciu dodatkowej infrastruktury paliw ciekłych, czy też zmiany koncesji w tym zakresie,
c) całkowicie arbitralne przyjęcie, że stopień rzekomego zawinienia Skarżącej był duży, a nadto że stopień szkodliwości zarzucanego jej czynu również był rzekomo duży.
Wobec powyższych zarzutów Odwołujący wniósł o:
1. uchylenie w całości zaskarżonej decyzji, ewentualnie
2. zmianę zaskarżonej decyzji w całości i odstąpienie od wymierzenia kary na podstawie art. 56 ust. 6a ustawy - Prawo energetyczne,
ewentualnie
3. znaczne obniżenie wymierzonej kary do kwoty uwzględniającej zgodnie z przepisem art. 56 ust. 6 ustawy — Prawo energetyczne możliwości finansowe Skarżącej.
Odwołujący wniósł ponadto o:
1) wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji do czasu rozstrzygnięcia sprawy,
2) zawieszenie niniejszego postępowania do czasu prawomocnego rozpoznania sprawy z odwołania (...) Sp. z o.o. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 16 listopada 2018 r (...)zawisłego przed Sądem Okręgowym w Warszawie Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów pod sygn. akt XVII AmE 11/19,
3) zasądzenie od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kosztów postępowania według norm przepisanych.
Ponadto odwołujący wniósł o dopuszczenie dowodu z decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (...) z dnia 17 maja 2011 r. z późniejszymi zmianami, w tym decyzji zmieniającej z dnia 13 lipca 2018 r., na okoliczność ich treści, w tym braku zapisu zobowiązującego Skarżącą do wystąpienia z wnioskiem o zmianę przedmiotu lub zakresu koncesji w przypadku korzystania z nowej infrastruktury paliw ciekłych.
W odpowiedzi na odwołanie Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o:
1. oddalenie odwołania,
2. zwolnienie strony (Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki) od udziału w posiedzeniu przygotowawczym, ze względu na hierarchiczną strukturę urzędu i przekazywanie spraw na niższe szczeble, zatem udział pełnomocnika będzie wystarczający, jako osoby mającej pełną wiedzę w niniejszej sprawie,
3. zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.
Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:
Decyzją z dnia 17 maja 2011 r. Nr (...), zmienioną decyzją z dnia 31 października 2011 Nr (...), decyzją z dnia 13 lipca 2018 r. znak (...), decyzją z dnia 28 sierpnia 2018 r. znak (...) decyzją z dnia 19 listopada 2018 r. znak (...) decyzją z dnia 26 lutego 2019 r. znak (...)decyzją z dnia 9 lipca 2019 r. znak (...) decyzją z dnia 13 lutego 2020 r. znak (...) decyzją z dnia 27 stycznia 2021 r. o znakach (...), (...) i (...) oraz decyzją z dnia 23 kwietnia 2021 r. znak (...) została udzielona Przedsiębiorcy: (...)Sp. z o.o. z siedzibą w D. koncesja na obrót paliwami ciekłymi na okres od 21 maja 2011 r. do 31 grudnia 2030 r. /k. 34-44v akt sąd./
Koncesją z 17 maja 2011 r., zmienioną następnie decyzją z dnia 31 października 2011 r. Nr (...), w pkt 1 został szczegółowo określony przedmiot i zakres działalności objętej tą koncesją, z którego wynika, że Przedsiębiorca mógł prowadzić obrót wskazanymi rodzajami paliw ciekłych przy wykorzystaniu wymienionych stacji paliw lub stacji aut-gazu (4 lokalizacje: S., W., B., T.) oraz przy wykorzystaniu 5 środków transportu.
Złożona do organu regulacyjnego w dniu 6 lipca 2017 r. Informacja o rodzajach i lokalizacji infrastruktury paliw ciekłych wykorzystywanej do prowadzenia działalności wskazała, że Przedsiębiorca prowadził obrót paliwami ciekłymi przy wykorzystaniu stacji paliw ciekłych w 34 lokalizacjach oraz 29 środków transportu paliw ciekłych. Powyższe oznaczało niezgodność z określonym w pkt 1 „Przedmiotem i zakresem działalności" koncesji na obrót paliwami ciekłymi.
W złożonym w dniu 5 stycznia 2017 r. wniosku o zmianę (dostosowanie) posiadanej koncesji na obrót paliwami ciekłymi do wymagań wskazanych w art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 1165 i 1986) Przedsiębiorca zgłosił stacje paliw w 9 lokalizacjach oraz 4 pojazdy. Na podstawie zgromadzonej dokumentacji wydano decyzję z dnia 13 lipca 2018 r. (...)
Kolejny wniosek o zmianę poprzez rozszerzenie koncesji na obrót paliwami ciekłymi został złożony w dniu 24 lipca 2018 r. Dotyczył on kolejnych stacji paliw w 4 lokalizacjach.
W dniu 28 sierpnia 2018 r. została wydana decyzja znak: (...)w której przedmiot i zakres działalności obejmował stacje paliw w 13 lokalizacjach oraz środki transportu paliw ciekłych - cysterny drogowe.
Kolejne wnioski o zmianę koncesji na obrót paliwami ciekłymi poprzez rozszerzenie przedmiotu i zakresu działalności Przedsiębiorca składał w kolejnych latach: w dniu 13 września 2018 r. - rozszerzenie o stacje paliw w 5 lokalizacjach (wniosek rozpatrzony w decyzji z dnia 19 listopada 2018 r.), w dniu 19 listopada 2018 r. - rozszerzenie o stacje paliw w 13 lokalizacjach (wniosek rozpatrzony w decyzji z dnia 26 lutego 2019 r.), w dniu 28 lutego 2019 r. - rozszerzenie o stacje paliw w 2 lokalizacjach (wniosek rozpatrzony w decyzji z dnia 9 lipca 2019 r.), w dniu 17 lipca 2019 r. - rozszerzenie o 1 stację paliw w W., ul. (...) (wniosek rozpatrzony w decyzji z dnia 13 lutego 2020 r.), w dniu 13 stycznia 2021 r. - rozszerzenie o 1 stację paliw (wniosek rozpatrzony w decyzji z dnia 27 stycznia 2021 r.).
Przedsiębiorca rozszerzał posiadaną koncesję na obrót paliwami ciekłymi etapami o kolejną eksploatowaną już wcześniej infrastrukturę. Stacja paliw ciekłych w W. przy ul. (...), która stanowi przedmiot niniejszego postępowania, została ujęta w przedmiocie i zakresie działalności koncesjonowanej w dniu 13 lutego 2020 r.
Pismem z dnia 30 grudnia 2019 r. znak: (...) Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla Miasta W. zawiadomił, iż w dniu 17 grudnia 2019 r., w związku z przeprowadzeniem przez organ nadzoru budowlanego kontroli obowiązkowej wynikającej z wniosku inwestora - (...) Sp. z o.o. z siedzibą w D., gm. R., o udzielenie pozwolenia na użytkowanie rozbudowy istniejącej stacji paliw zlokalizowanej przy ul. (...) w W. (działka nr (...), obręb nr (...) S.), dokonano również kontroli pod kątem koncesji na obrót paliwami ciekłymi udzielonej ww. Przedsiębiorcy oraz działania przez Przedsiębiorcę zgodnie z przedmiotem i zakresem działalności określonymi koncesją. /k. 1 akt adm./
Podczas tej kontroli ustalono, iż ostatnią decyzją uprawniającą Przedsiębiorcę do prowadzenia działalności polegającej na obrocie paliwami ciekłymi jest decyzja z dnia 9 lipca 2019 r. znak: (...) udzielająca Przedsiębiorcy koncesji Nr (...) na obrót paliwami ciekłymi na okres wówczas obowiązujący od 21 maja 2011 r. do 21 maja 2026 r. /k. 1 akt adm./
W pkt 1 ww. decyzji określono przedmiot i zakres działalności objętej koncesją jako działalność gospodarczą w zakresie obrotu paliwami ciekłymi oznaczonymi w decyzji kodami CN przy wykorzystaniu m.in. wyszczególnionych stacji paliw.
Mając na uwadze, że wśród wymienionych w ww. decyzji stacji paliw brak było istniejącej stacji paliw przy ul. (...) w W., Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla Miasta W. poinformował Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o możliwości naruszenia przez Przedsiębiorcę warunków udzielonej koncesji poprzez dokonywanie obrotu paliwami ciekłymi przy wykorzystaniu stacji paliw zlokalizowanej w W. przy ul. (...) (działka nr (...), obręb (...), S.), w sytuacji gdy stacja ta nie jest objęta koncesją zgodnie z przedmiotem i zakresem działalności określnym w pkt 1 ww. koncesji. /k. 1 akt adm./
Prezes Urzędu Regulacji Energetyki w zawiadomieniu z 14 lutego 2020 r. o wszczęciu postępowania dowodowego wezwał do nadesłania w terminie 14 dni od otrzymania wezwania do złożenia szczegółowych wyjaśnień w sprawie oraz przesłania dokumentów mających związek z zaistniała sytuacją, mogących mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia. Doręczenie pisma nastąpiło 18 lutego 2020 r. /k.3-4v, k. 5-5v akt adm./
W dniu 3 marca 2020 r., Przedsiębiorca nadesłał wyjaśnienia, z których wynika, iż w dniu 11 lipca 2019 r. wystąpił z wnioskiem o zmianę koncesji na obrót paliwami ciekłymi poprzez rozszerzenie działalności o dodatkową infrastrukturę, tj. stację paliw ciekłych zlokalizowaną w W. przy ul. (...). Podniósł również, że infrastruktura techniczna wykorzystywana w obrocie paliwami ciekłymi przez cały okres prowadzenia działalności koncesjonowanej przez Przedsiębiorcę była sukcesywnie powiększana. Ponadto wskazał, iż przedłożył Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki w zakreślonym przepisami prawa terminie Informację o rodzajach i lokalizacji infrastruktury paliw ciekłych wykorzystywanej do prowadzonej działalności a następnie systematycznie ją aktualizował. Zdaniem Przedsiębiorcy „nie istniał po stronie (...) Sp. z o.o. obowiązek do każdorazowego występowania do URE z wnioskiem o zmianę koncesji poprzez dopisanie wykorzystywanej infrastruktury.". Przedsiębiorca wskazał również, iż „obrót paliwami ciekłymi, jaki prowadziła Spółka (...) Sp. z o.o. bezsprzecznie mieścił się w zakresie wydanej koncesji wobec czego nie zaktualizował się obowiązek informacyjny zawarty w decyzji o udzieleniu koncesji.”. /k. 6-11 akt adm./
Przedsiębiorca był już karany z tytułu prowadzenia działalności polegającej na sprzedaży paliw płynnych na stacji paliw zlokalizowanej w W. przy ul. (...) - decyzją Prezesa URE z dnia 16 listopada 2018 r. ((...)) i w związku z tym postępowanie wszczęte przez Prezesa URE Zawiadomieniem o wszczęciu postępowania dowodowego z dnia 14 lutego 2020 r. należy uznać za bezprzedmiotowe”. /k. 6-11, k. 17-26v akt adm./
Przedsiębiorca wskazał, że „eksploatuje stację paliw płynnych i auto-gazu zlokalizowaną pod adresem ul. (...), W. od dnia 30.10.2008 r.”. /k. 6-11 akt adm./
Pismem z dnia 16 listopada 2020 r. Nr (...)zwrócono się do Przedsiębiorcy o złożenie dodatkowych wyjaśnień i dokumentów dotyczących m.in. jego obecnej sytuacji finansowej. Pismo zostało prawidłowo doręczone w dniu 24 listopada 2020 r. /k. 29-29v akt adm./
W odpowiedzi, która wpłynęła do Urzędu Regulacji Energetyki w dniu 22 grudnia 2020 r., Przedsiębiorca przedstawił informację o jego sytuacji finansowej, na którą miała istotny wpływ epidemia koronawirusa SARS-COV-2 (obniżenie sprzedaży i przychodów oraz zachwianie płynności finansowej). /k. 31-36 akt adm./
Pismem z dnia 15 lutego 2021 r. wezwano Przedsiębiorcę do nadesłania dokumentów finansowych za 2020 r. oraz zawiadomiono o nowym terminie do zakończenia prowadzonego postępowania administracyjnego. Pismo to zostało podjęte w dniu 22 lutego 2021 r. /k. 56-56v akt adm./
W dniu 23 marca 2021 r. wpłynęła odpowiedź Przedsiębiorcy, w której przedłożył wstępne sprawozdanie finansowe na dzień 31 grudnia 2020 r. /k. 58, k. 59-64 akt adm./
W dniu 31 marca 2021 r. zawiadomiono Przedsiębiorcę o zakończeniu postępowania dowodowego, informując go równocześnie o dokumentacji, jaka składa się na zebrany materiał dowodowy oraz o możliwości złożenia dodatkowych wyjaśnień w sprawie w terminie 7 dni, licząc od dnia otrzymania pisma. Zawiadomienie to zostało prawidłowo dostarczone w dniu 8 kwietnia 2021 r. /k. 66-66v, k. 67 akt adm./
Przedsiębiorca w piśmie z dnia 9 kwietnia 2021 r. podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie, w tym w szczególności, iż nie doszło do naruszenia warunku udzielonej mu koncesji na obrót paliwami ciekłymi i brak jest podstaw do prowadzenia postępowania w sprawie wymierzenia mu kary pieniężnej. /k. 68-69 akt adm./
Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane.
Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że stosownie do art. 32 ust. 1 pkt 4 P.e., wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie obrotu paliwami ciekłymi wymaga uzyskania koncesji.
Reglamentacja przez państwo określonej działalności oznacza poddanie jej szczególnym rygorom ze względu na konieczność ochrony pewnych dóbr oraz swoistą gwarancję państwa, że działalność ta będzie prowadzona zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Celem zapewnienia prawidłowego wykonywania koncesjonowanej działalności na przedsiębiorcę są nakładane obowiązki o treści wskazanej w koncesji. W zakresie działalności polegającej na obrocie paliwami ciekłymi, do takich obowiązków zalicza się obowiązek utrzymywania stanu technicznego oraz wyposażenia obiektów, instalacji i urządzeń zapewniających wysoką efektywność i najlepszą jakość wykonywanej działalności objętej koncesją, z uwzględnieniem racjonalnego poziomu kosztów, przy zachowaniu obowiązujących przepisów określających wymogi techniczne, w tym metrologiczne, jakościowe i ochrony środowiska oraz do przestrzegania przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, w tym w szczególności w zakresie bezpieczeństwa pożarowego oraz bezpieczeństwa ludzi i mienia .
Niewykonywanie obowiązków określonych w koncesji jest zagrożone karą na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 12 P.e.
Stosownie do treści art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2012 r., poz. 1059 ze zm.) – obowiązującej w dacie wydania zaskarżonej decyzji, karze pieniężnej podlega ten, kto nie przestrzega obowiązków wynikających z koncesji.
Treść wskazuje zatem, że już samo naruszenie jednego z warunków koncesji jest wystarczającą przesłanką do zastosowania przepisów z art. 56 ust. 1 i 2 Prawa energetycznego oraz wymierzenia na tej podstawie przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kary pieniężnej. W ocenie Sądu, brzmienie przepisu przesądza o obligatoryjnym charakterze kary za naruszenie określonych w koncesji warunków wykonywania działalności gospodarczej, przewidując bezwzględny obowiązek ukarania danego przedsiębiorcy w sytuacji spełnienia hipotezy przedmiotowej normy prawnej. Przepis ten stanowi samodzielną podstawę do wymierzenia kary przedsiębiorcy za niedochowanie obowiązków udzielonej koncesji i nie wymaga wykazania zawinionego działania przedsiębiorcy. Stąd też nawet niezawinione działanie przedsiębiorcy uprawnia organ regulacyjny do nałożenia kary pieniężnej przy wystąpieniu naruszenia warunków koncesji.
Wskazany wyżej przepis dotyczy odpowiedzialności za nieprzestrzeganie różnego rodzaju obowiązków koncesyjnych. Odpowiedzialność ta ma charakter obiektywny i niezależny od przeszkód napotykanych przez przedsiębiorców w prowadzonej przez nich działalności koncesjonowanej, tj. oparta jest na zasadzie ryzyka (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2008 r., III SK 6/08, LEX nr 1214322, wyrok Sądu Najwyższego w wyroku z dnia 22 czerwca 2016 r., III SK 33/15, LEX nr 2077544).
Wyłącznym warunkiem przypisania odpowiedzialności na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 12 P.e. jest zatem ustalenie, iż konkretny obowiązek koncesyjny został naruszony przez przedsiębiorcę.
Prezes URE stwierdził również w tej decyzji, iż stacja paliw należąca do przedsiębiorcy nie była zgłoszona w celu rozszerzenia zakresu koncesji. Zatem prowadzona działalność powoda na stacji paliw w W., przy ul. (...) nie była objęta koncesją, gdyż koncesja do niej nie uprawniała.
Podkreślenie wymaga, że objęcie działalności gospodarczej reglamentowaniem oznacza poddanie jej szczególnym rygorom ze względu na konieczność ochrony dóbr, których dotyczy ta działalność. Przyznanie koncesji stanowi swoistą gwarancję organu koncesyjnego, że przedsiębiorca będzie prowadził działalność koncesjonowaną w sposób zgodny z warunkami koncesji oraz przepisami prawa, w tym zgodnie z określonym w decyzji koncesyjnej przedmiotem i zakresem działalności. Powyższe dotyczy także wprowadzenia zmian decyzji koncesyjnej w przedmiocie i zakresie udzielonej koncesji, które również wymagają wydania przez Prezesa URE stosownej decyzji przed rozpoczęciem działalności w szerszym zakresie. Trzeba podkreślić, że przez zaakceptowanie warunków udzielonej koncesji, powód zaakceptował również m.in. obowiązek zawiadamiania Prezesa URE o zmianach, zaś w sytuacji, gdy jest to uzasadnione charakterem wprowadzanych zmian, przedsiębiorca powinien jednocześnie wystąpić do Prezesa URE z wnioskiem o stosowną zmianę koncesji. To koncesja na obrót paliwami ciekłymi określa precyzyjnie przedmiot i zakres działalności koncesjonowanej, a w analizowanej sprawie potwierdza to jej treść, która dookreśla ilość stacji paliw i ich lokalizacje, na których powód może prowadzić działalność. Zatem zmiana sposobu wykonywania działalności gospodarczej wykraczająca poza materię koncesji mogła nastąpić dopiero w następstwie zmiany jej postanowień.
Zgodnie z art. 37 ust. 1 pkt 2 Pe koncesja powinna określać przedmiot i zakres objętej nią działalności koncesjonowanej. Skoro w pkt 1 decyzji o udzieleniu Spółce koncesji, zatytułowanym „Przedmiot i zakres działalności” wyraźnie zostały określone elementy, które składają się na przedmiot i zakres działalności objętej koncesją, w przypadku zaistnienia zmian w postaci zamiaru rozpoczęcia prowadzenia działalności na nowej stacji paliw lub zakupu nowego elementu infrastruktury na powodzie ciążył obowiązek wystąpienia do Prezesa URE z wnioskiem o zmianę decyzji koncesyjnej w celu dostosowania jej treści do stanu rzeczywistego. Jednocześnie złożenie wniosku o zmianę przedmiotu i zakresu prowadzonej działalności umożliwiłoby Prezesowi URE sprawdzenie, czy nowa infrastruktura spełnia przewidziane w przepisach Prawa energetycznego wymagania do prawidłowego prowadzenia działalności koncesjonowanej w zakresie określonym w udzielonej Spółce koncesji. Celem art. 43e ust. 1 Pe jest zwiększenie pozycji kontrolnej Prezesa URE na reglamentowanym rynku obrotu paliwami ciekłymi, co poprzez utworzenie bazy infrastruktury paliw ciekłych umożliwia mu szersze nadzorowanie tej gałęzi gospodarki. Jest to więc kolejny obowiązek zagrożony sankcją nałożony na posiadaczy owej infrastruktury a nie – jak twierdzi powód – zastąpienie obowiązku złożenia wniosku o zmianę koncesji obowiązkiem informacyjnym. Taka interpretacja art. 47e ust. 1 Pe nie wynika z orzecznictwa sądowego i nie znalazła potwierdzenia w poglądach doktryny. Zmiana kluczowych elementów decyzji koncesyjnej, tj. jej przedmiotu i zakresu wymaga, jak zostało wyżej wskazane, złożenia przez przedsiębiorcę energetycznego wniosku o zmianę przez Prezesa URE decyzji o udzieleniu przedsiębiorcy koncesji.
Mając powyższe na względzie należało stwierdzić, że zachowanie powoda polegające na prowadzeniu działalności w zakresie obrotu paliwami ciekłymi przy wykorzystaniu stacji paliw nieujawnionej w treści decyzji koncesyjnej stanowiło naruszenie udzielonej powodowi koncesji na obrót paliwami ciekłymi, a konkretnie punktu 1 koncesji.
Powód, jako podmiot profesjonalny uzyskując koncesję zdaje sobie sprawę z obowiązków na nim ciążących i w konsekwencji odpowiada za swoje działania bądź zaniechania z wykonywania działalności koncesjonowanej, która winna być czyniona zgodnie z prawem. Powód zdaje sobie również sprawę z tego, że działalność koncesyjna, o możliwość wykonywania której sam się ubiegał, jest reglamentowana przez państwo, w związku z czym sposób jej wykonywania winien stać na szczególnie wysokim poziomie i wykonywana być ona zgodnie z prawem. Uzyskując koncesję spółka zgodziła się wypełniać wszystkie jej postanowienia. Dodać w tym miejscu należy, że profesjonalizm przedsiębiorcy powinien przejawiać się w dwóch podstawowych cechach jego zachowania: postępowaniu zgodnym z regułami fachowej wiedzy oraz sumienności. Wzorzec należytej staranności musi uwzględnić zwiększone oczekiwania co do zawodowych kwalifikacji koncesjonariusza-specjalisty, co do jego wiedzy i praktycznych umiejętności skorzystania z niej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 września 2005 r., IV CK 100/05, Legalis 92763). Przepis art. 355 § 2 k.c. wymaga od podmiotów prowadzących działalność gospodarczą przy uwzględnieniu ich zawodowego charakteru, staranności szczególnego rodzaju. To przemawia za tym, że przedsiębiorca obowiązany jest do zwiększonej skrupulatności, rzetelności, zapobiegliwości i zdolności przewidywania, jak również uzasadnione jest oczekiwanie od niego wiedzy na temat sposobu wykonywania koncesjonowanej działalności. W istotę działalności gospodarczej wpisane jest również posiadanie specjalistycznej wiedzy nie tylko obejmującej czysto formalne kwalifikacje, lecz także doświadczenie wynikające z praktyki zawodowej i ustalone standardy wymagań. Powód powyższych kryteriów nie spełnił.
Już tylko na marginesie należy wskazać, że powodowa spółka działa w obrocie gospodarczym od 2002 r., zajmując się szeroką działalnością związaną ze sprzedażą paliw ciekłych. Świadczy to o dużym doświadczeniu prowadzenia działalności gospodarczej, dlatego też stanowisko powoda, iż przepisy ustawy Prawo energetyczne nie zobowiązują przedsiębiorcy do wskazywania lokalizacji prowadzenia działalności związanej ze sprzedażą paliw ciekłych, są chybione i nieuzasadnione.
Za niezasadny należy uznać zarzut powoda, że Przedsiębiorca był już karany z tytułu prowadzenia działalności polegającej na sprzedaży paliw płynnych na stacji paliw zlokalizowanej w W. przy ul. (...) - decyzją Prezesa URE z dnia 16 listopada 2018 r. i w związku z tym postępowanie wszczęte przez Prezesa URE Zawiadomieniem o wszczęciu postępowania dowodowego z dnia 14 lutego 2020 r. należy uznać za bezprzedmiotowe” (k. 6-11, k. 17-26v akt adm.), albowiem decyzja ta nie obejmowała stacji paliw znajdująca się w W. przy ul. (...).
Prezes URE decyzją z dnia 17 maja 2011 r., znak: (...), udzielił (...) sp. z o.o. z siedzibą w D. koncesji na obrót paliwami ciekłymi na okres od 21 maja 2011 r. do 21 maja 2026 r. Na podstawie wniosku Spółki z 10 sierpnia 2011 r., Prezes URE decyzją z dnia 31 października 2011 r. zmienił pkt 1 decyzji z 17 maja 2011 r. zatytułowany „Przedmiot i zakres działalności” poprzez nadanie mu nowego brzmienia. Zgodnie z pkt 1 decyzji z dnia 31 października 2011 r. przedmiot działalności Spółki było obrót wymienionymi paliwami ciekłymi przy wykorzystaniu czterech wskazanych wraz z dokładnymi adresami stacji paliw w S., W., B. i T. lub przy wykorzystaniu środków transportu w postaci autocysterny marki (...) dwóch naczep marki (...) i dwóch ciągników siodłowego marki (...) których nr rejestracyjne i nr identyfikacyjne zostały wymienione szczegółowo w treści pkt 1 koncesji. W postępowaniu zakończonym decyzja z 16 listopada 2018 r. przedmiotem było naruszenie koncesji poprzez prowadzenie działalności na czterech dodatkowych stacjach paliw nie objętych koncesją, albowiem ani stacja we W. ani stacje w P. i K. (2 lokalizacje) nie zostały ujęte w udzielonej koncesji jako obiekty wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie obrotu paliwami ciekłymi.
Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego należy uznać, iż zachodzą w związku z tym podstawy do nałożenia na odwołującego kary pieniężnej za działanie określone w art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy – Prawo energetyczne.
Z kolei zgodnie z art. 56 ust. 3 Prawa energetycznego stanowi, że wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 1 tego artykułu nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym, a jeżeli kara pieniężna związana jest z działalnością prowadzoną na podstawie koncesji, wysokość kary nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, wynikającego z działalności koncesjonowanej, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym.
W tym miejscu należy wskazać, że przez zaakceptowanie warunków udzielonej koncesji, odwołujący zaakceptował również obowiązek ujęty w jej punkcie 1 dotyczącym przedmiotu i zakresu działalności.
Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego należy uznać, iż zachodzą podstawy do nałożenia na odwołującego kary pieniężnej za działanie określone w art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy – Prawo energetyczne. Naruszając warunki koncesji, powód tym samym wypełnił przesłanki tego przepisu.
W przedmiotowej sprawie podkreślenia wymaga, iż kwestia winy nie ma znaczenia, albowiem z punktu widzenia przepisów ustawy – Prawo energetyczne, w szczególności treści art. 56 ust. 1 pkt 12 ww. ustawy, istotny jest sam fakt jego naruszenia, poprzez naruszenie warunków koncesji, bez konieczności wykazywania zawinionego działania przedsiębiorcy.
Zgodnie z treścią art. 56 ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne, postępowanie w sprawie odwołania od decyzji Prezesa URE toczy się według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu w sprawach z zakresu regulacji energetyki. Postępowanie sądowe przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest postępowaniem kontradyktoryjnym, w którym uwzględnia się materiał dowodowy zgromadzony w postępowaniu administracyjnym, co nie pozbawia jednak stron możliwości podnoszenia nowych twierdzeń faktycznych i nowych dowodów. Z kolei w myśl art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.
Zdaniem Sądu decydujące znaczenie w przedmiotowej sprawie ma ocena dokonana przez Prezesa URE, co do charakteru i rozmiaru naruszenia obowiązków wynikających z przepisów ustawy – Prawo energetyczne i udzielonej koncesji. Sąd stanął na stanowisku, że wysokość nałożonej na odwołującego kary pieniężnej znajduje uzasadnienie w świetle obowiązujących przepisów prawa.
Ponad wszelką wątpliwość został stwierdzony fakt naruszenia warunku koncesji, a tym samym naruszenia bezwzględnie obowiązujących przepisów prawnych, albowiem odwołujący nie kwestionował w odwołaniu kwestii naruszenia przez spółkę warunku koncesji.
Przechodząc w tym miejscu do kwestii wymiaru nałożonej na odwołującego kary pieniężnej, której wysokość odwołujący kwestionował, należy wskazać, że na podstawie art. 56 ust. 3 – ustawy Prawo energetyczne, wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 1 , nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym, a jeżeli kara pieniężna związana jest z działalnością prowadzoną na podstawie koncesji, wysokość kary nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, wynikającego z działalności koncesjonowanej, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym.
Przychód Przedsiębiorcy z prowadzonej działalności koncesjonowanej wyniósł w roku 2020 – ogółem w kwocie (...)We wstępnym Rachunku zysków i strat za rok 2020 oraz przychody z działalności koncesjonowanej osiągniętych w 2020 r. w wysokości (...) zł, oszacowane na podstawie wniesionej opłaty koncesyjnej w wysokości (...) zł.
Wymierzona kara pieniężna w kwocie 300 000 zł stanowi jedynie (...)% przychodów z działalności koncesjonowanej osiągniętych w roku 2020. Zgodzić się należy z pozwanym, że kara wymierzona w zasądzonej wysokości, w odniesieniu do uzyskanych przez Przedsiębiorcę przychodów z działalności gospodarczej oraz z działalności koncesjonowanej, ma charakter jedynie symboliczny.
W myśl art. 56 ust. 6 ustawy – Prawo energetyczne, ustalając wysokość kary pieniężnej, Prezes URE uwzględnia stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie podmiotu i jego możliwości finansowe.
Sąd uznał poczynione przez Prezesa URE ustalenia za prawidłowe, w szczególności ustalono, iż Przedsiębiorca rozszerzał posiadaną koncesję na obrót paliwami ciekłymi etapami o kolejną eksploatowaną już wcześniej infrastrukturę. Stacja paliw ciekłych w W. przy ul. (...), która stanowi przedmiot niniejszego postępowania, została ujęta w przedmiocie i zakresie działalności koncesjonowanej w dniu 13 lutego 2020 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla Miasta W. zawiadomił, iż w dniu 17 grudnia 2019 r., w związku z przeprowadzeniem przez organ nadzoru budowlanego kontroli obowiązkowej wynikającej z wniosku inwestora - (...)Sp. z o.o. z siedzibą w D., gm. R., o udzielenie pozwolenia na użytkowanie rozbudowy istniejącej stacji paliw zlokalizowanej przy ul. (...) w W. (działka nr (...), obręb nr (...) S.), dokonano również kontroli pod kątem koncesji na obrót paliwami ciekłymi udzielonej ww. Przedsiębiorcy oraz działania przez Przedsiębiorcę zgodnie z przedmiotem i zakresem działalności określonymi koncesją. Podczas tej kontroli ustalono, iż ostatnią decyzją uprawniającą Przedsiębiorcę do prowadzenia działalności polegającej na obrocie paliwami ciekłymi jest decyzja z dnia 9 lipca 2019 r. znak: (...) udzielająca Przedsiębiorcy koncesji Nr (...) na obrót paliwami ciekłymi na okres wówczas obowiązujący od 21 maja 2011 r. do 21 maja 2026 r. W pkt 1 ww. decyzji określono przedmiot i zakres działalności objętej koncesją jako działalność gospodarczą w zakresie obrotu paliwami ciekłymi oznaczonymi w decyzji kodami CN przy wykorzystaniu m.in. wyszczególnionych stacji paliw. Wśród wymienionych w ww. decyzji stacji paliw brak było istniejącej stacji paliw przy ul. (...) w W., Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla Miasta W. poinformował Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o możliwości naruszenia przez Przedsiębiorcę warunków udzielonej koncesji poprzez dokonywanie obrotu paliwami ciekłymi przy wykorzystaniu stacji paliw zlokalizowanej w W. przy ul. (...) (działka nr (...), obręb (...), S.), w sytuacji gdy stacja ta nie jest objęta koncesją zgodnie z przedmiotem i zakresem działalności określnym w pkt 1 ww. koncesji.
W związku z tym stopień zawinienia przedsiębiorcy jest duży, wobec braku zgłoszenia rozszerzenia działalności gospodarczej w tej miejscowości. W szczególności nie uszedł uwadze Sądu fakt, że fakt zgłoszenia zmiany koncesji dla miejscowości W. został zgłoszony przez spółkę dopiero w dniu 17 lipca 2019 r., a jej eksploatację rozpoczął, jak sam wskazywał w piśmie z 27 lutego 2020 r. od dnia 30 października 2008 r. Brak zatem dołożenia po stronie przedsiębiorcy należytej staranności w prowadzeniu działalności koncesjonowanej i naruszenia jej postanowień, regulowanej przez Państwo, świadczy natomiast o dużej szkodliwości czynu powoda.
Uwzględniając natomiast możliwości finansowe Przedsiębiorcy Sąd uznał, że wymierzona przez Prezesa URE kara pieniężna w wysokości 300.000 zł nie jest zbyt surowa w danych okolicznościach sprawy, stanowi bowiem jedynie (...)przychodu przedsiębiorcy z działalności koncesjonowanej za rok 2020, biorąc również pod uwagę fakt, że nie było to pierwsze naruszenie przepisów przez przedsiębiorcę, który został wcześniej prawomocnie ukarany decyzją Prezesa URE z dnia 16 listopada 2018 r. ((...)) z tytułu prowadzenia działalności polegającej na sprzedaży paliw płynnych innych niż na stacji paliw zlokalizowanej w W. przy ul. (...).
Z tego też względu Sąd uznał, że powyższa kwota nie jest karą zbyt surową w stosunku do stopnia zawinienia, jak również szkodliwości czynu. Sąd ustalając wysokość kary pieniężnej jakkolwiek określa ją w sposób ocenny, jednakże nie dowolny. Przy wymiarze kary pieniężnej należy wziąć pod uwagę szereg kryteriów mając na względzie stan faktyczny sprawy. W przedmiotowej sprawie zatem, wartość procentowa ustalona została na minimalnym poziomie, albowiem górna granica kary wynosi 15%, także naruszenie przepisów po raz pierwszy wpłynął na ustalenie poziomu kary w dolnych granicach. Ważnym aspektem w określeniu wysokości kary jest fakt, iż stan nie zgłoszenia zmiany zakresu działalności gospodarczej dla miejscowości czterech lokalizacji, był długotrwały, trwał bowiem ponad rok. Zdaniem Sądu wysokość nałożonej na przedsiębiorcę kary stanowić będzie karę adekwatną, a zatem wystarczającą dla realizacji jej celów w tym aspekcie. Dodać przy tym należy, iż zachowanie przedsiębiorcy wywołuje skutki negatywne dla stabilności rynku paliwa w wymiarze lokalnym, który kontrolowany jest przez państwo, dlatego też szkodliwość czynu jest większa niż znikoma.
Niewątpliwie powód nie dopełnił należycie swych obowiązków poprzez zaniechanie zgłoszenia zmiany zakresu prowadzonej działalności gospodarczej do urzędu regulacyjnego do czego obliguje treść koncesji, co w dalszej kolejności wpływa niekorzystnie na brak przejrzystości dla organu regulacyjnego jeśli chodzi o rzeczywisty stan na rynku paliw. Podkreślenia wymaga przy tym, że przedsiębiorca który uzyskał koncesję od państwa powinien w rzetelny sposób wywiązywać się z nałożonych na niego obowiązków.
Uznanie, że szkodliwość czynu dokonanego przez przedsiębiorcę była większa niż znikoma uniemożliwia odstąpienie od nałożenia kary pieniężnej. Organ regulacyjny nie ma obowiązku w myśl art. 56 ust. 6a ustawy – Prawo energetyczne do odstąpienia od wymierzenia podmiotowi kary. Wspomniana przez powoda w odwołaniu współpraca z organem regulacyjnym i zgłoszenie kolejnych lokalizacji wymaganych przez URE nie uprawnia do odstąpienia od nałożenia kary pieniężnej. Przedsiębiorca bowiem składając wniosek, bez uprzedniej weryfikacji warunków technicznych przez URE uniemożliwiał podjęcie przez powoda rozszerzonej działalności.
Powód prowadził zatem działalność gospodarczą w zakresie obrotu paliwami ciekłymi niezgodnie z zakresem określonym w posiadanej koncesji i stan ten trwał blisko 11 lat w którym powód w ogóle nie posiadał koncesji na obrót paliwami ciekłymi na stacji będącej przedmiotem niniejszego postępowania, a mimo to prowadził działalność w tym zakresie.
Brak koncesji w ogóle lub do wykonywania działalności koncesjonowanej w określonym zakresie lub miejscu wywołuje ten skutek, że prowadzenie przez przedsiębiorcę działalności wymagającej koncesji jest działaniem naruszającym prawo samo w sobie, niezależnie od sposobu w jaki działalność ta jest prowadzona. Prowadzenie działalności w zakresie nie objętym koncesją jest przekroczeniem warunków udzielonej powodowi koncesji, albowiem obok prowadzenia działalności objętej koncesją, powód nie tylko nie wniósł o rozszerzenie koncesji w zakresie zmian w lokalizacji prowadzonej działalności, to nadto prowadził tam sprzedaż paliwa ciekłego w postaci skroplonego gazu propan-butan. Zatem przekroczenie zakresu koncesji w odniesieniu do miejsca jej realizacji może być uznane za naruszenie warunków koncesji, gdyż określenie warunków koncesji odnosi się wyłącznie do zakresu działalności objętego koncesją.
Reasumując, w ocenie Sądu, kara pieniężna we wskazanej wyżej wysokości będzie pełnić funkcję prewencji szczególnej i ogólnej, a zatem będzie zarówno realną, jak i odczuwalną dolegliwością dla ukaranego podmiotu oraz wyraźnym ostrzeżeniem na przyszłość, zapobiegającym powtarzaniu nagannych zachowań. W ocenie Sądu sytuacja finansowa odwołującego przedsiębiorcy pozwala na uiszczenie kary w wysokości 300.000 zł bez uszczerbku dla aktywów przedsiębiorstwa, co jednak nie będzie stanowić nadmiernego obciążenia finansowego dla powoda. Przedsiębiorca prowadzący działalność koncesjonowaną ponosi odpowiedzialność za swoje działania sprzeczne z prawem nie tylko w kontekście wpływu na własną działalność, ale również na działalność koncesyjną prowadzoną przez pozostałe podmioty.
Odnosząc się natomiast do zarzutów naruszenia przez pozwanego szeregu przepisów postępowania administracyjnego mających w ocenie odwołującego wpływ na rozstrzygnięcie sprawy należy wskazać, że postępowanie sądowe przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest postępowaniem kontradyktoryjnym, w którym uwzględnia się materiał dowodowy zgromadzony w postępowaniu administracyjnym, co nie pozbawia tym samym stron możliwości podnoszenia nowych twierdzeń faktycznych i nowych dowodów, według zasad obowiązujących w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zobowiązany jest do wszechstronnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu zasad rozkładu ciężaru dowodu i obowiązku stron w postępowaniu dowodowym (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 lutego 2007 r., sygn. akt VI ACa 952/06). Ewentualne naruszenie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w toku prowadzonego postępowania administracyjnego nie jest przedmiotem postępowania przed tutejszym Sądem, jak również nie stanowi samoistnej podstawy uchylenia decyzji w tym postępowaniu, albowiem nie ma ono wpływu na ocenę prawidłowości zaskarżonej decyzji. Wniesienie odwołania od decyzji administracyjnej wszczyna bowiem postępowanie sądowe, w którym Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów rozpoznaje sprawę od nowa, w zakresie przedmiotu sprawy. Należy również stwierdzić, że specyficzny tryb postępowania, z jakim mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie, zasadza się na założeniu, że organ w toku postępowania administracyjnego gromadzi dowody na poparcie swoich twierdzeń, zaś strona odwołująca się czyli powód, w procesie zwalcza te dowody przedstawiając sądowi inne dowody, które zmierzają do obalenia twierdzeń organu. Sąd na nowo przeprowadza zatem postępowanie dowodowe, gromadząc materiał dowodowy w postępowaniu sądowym, z tego też względu przebieg postępowania administracyjnego nie ma wpływu na ostateczną decyzję podejmowaną przez Sąd. Do powoda należy zatem wykazanie, że zaprezentowane przez organ dowody nie pozwalają na konkluzję taką jak w decyzji, zaś rzeczą Sądu nie jest zastąpienie organu i przeprowadzenie postępowania od początku, a jedynie ocena legalności decyzji i w zależności od przewidzianych prawem możliwości bądź zmiana decyzji bądź jej uchylenie. W sytuacji, gdy organ stosownych dowodów nie dostarczył i decyzja nie znajduje odzwierciedlenia w zgromadzonym materiale dowodowym, na odwołującym się nie spoczywa ciężar przeprowadzenia dowodu przeciwnego. Na podstawie tak zebranego materiału dowodowego Sąd dokonuje ustaleń faktycznych oraz dokonuje subsumcji przepisów do ustalonego stanu faktycznego, czego skutkiem jest wydanie rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Zgodnie z ugruntowanym w orzecznictwie poglądem (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1991 r., sygn. akt III CRN 120/91, Lex nr 3724; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 r., sygn. akt I CKN 265/98, Lex nr 35385; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 1999 r., sygn. akt I CKN 351 /99, Lex nr 38556; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2001 r., sygn. akt I CKN 1036/98, Lex nr 52708) Sąd Ochrony konkurencji i Konsumentów nie może ograniczyć rozpoznania sprawy wynikającej z odwołania od decyzji tylko do funkcji sprawdzającej prawidłowość postępowania administracyjnego, które poprzedza postępowania sądowe. Przekazanie przez Prezesa URE odwołania wszczyna kontradyktoryjne postępowanie cywilne, którego celem nie jest przeprowadzenie kontroli postępowania administracyjnego ale merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy.
Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, na podstawie art. 479 53 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie wobec braku podstaw do jego uwzględnienia.
O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. stosownie do wyniku sporu w niniejszej sprawie. Na koszty postępowania złożyło się: wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 720 zł ustalone na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2018 r., poz. 265).
SSO Bogdan Gierzyński
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Bogdan Gierzyński
Data wytworzenia informacji: