Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 stycznia 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia SO Dariusz Dąbrowski
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Iwona Hutnik

po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2025 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Syndyka masy upadłości (...) S.A. w upadłości w K.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki

z dnia 30 czerwca 2022 roku Nr (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od powoda Syndyka masy upadłości (...) S.A. w upadłości w K. na rzecz pozwanego Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

SSO Dariusz Dąbrowski

XVII AmE 163/24

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 czerwca 2022 r. Nr. (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 1a (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.), art. 56 ust. 2a (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.) w związku z art. 9a ust. 1 (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.), art. 9a ust. 2 pkt 2 (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.) oraz art. 56 ust. 2, art. 56 ust. 3 i ust. 6 oraz art. 30 ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne (Dz. U. 2021 r. poz. 716, ze zm.), a także w związku z art. 100 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji (Dz. U. z 2021 r. poz. 144, ze zm.) oraz w związku z art. 104 k.p.a., a także z art. 15zzr ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych - obowiązującym do dnia 23 maja 2020 r. (Dz. U. z 2021r. poz. 2095, ze zm.) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy: (...) S.A. w upadłości, w imieniu którego działa Pan M. M. – Syndyk masy upadłości, posiadającemu numer identyfikacji podatkowej (NIP): (...) orzekł, że:

1.  przedsiębiorca: (...) S.A. w upadłości, w imieniu którego działa Pan M. M. – Syndyk masy upadłości, nie wywiązał się za rok 2016 z określonego w art. 9a ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.), obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectwa pochodzenia z kogeneracji, o którym mowa w art. 9l ust. 1, wydanego dla energii elektrycznej wytworzonej w jednostkach kogeneracji znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub uiszczenia opłaty zastępczej, w terminie określonym w ust. 15, obliczonej w sposób określony w ust. 10,

2.  za zachowanie opisane w punkcie pierwszym wymierzył przedsiębiorcy: (...) S.A. w upadłości, w imieniu którego działa Pan M. M. – Syndyk masy upadłości, karę pieniężną w kwocie (...) zł.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył Syndyk masy upadłości (...) S.A. w upadłości zarzucając jej naruszenie:

1.  przepisów prawa materialnego, to jest art. 56 ust. 3 ustawy Prawo energetyczne, a to jest wymierzenie kary w kwocie przekraczającej wysokość maksymalną kary, to jest 15% przychodu uzyskanego z działalności prowadzonej na podstawie koncesji której dotyczy kara (obrót energią elektryczną) w roku podatkowym poprzedzającym wydanie decyzji (to jest odnosząc się do roku 2021), podczas gdy przychód z działalności koncesjonowanej – obrotu energią elektryczną w 2021 r. wyniósł (...) zł,

2.  art. 7, art. 77§1 i art. 107§1 pkt 6 i §3 k.p.a. (a to jest naruszenie art. 233§1 k.p.c.) – polegające na wydaniu decyzji w sprawie przy niekompletnym ustaleniu stanu faktycznego w sprawie, a to jest przed datą doręczenia pisma odwołującego się z dnia 30 czerwca 2022 r. z wyjaśnieniami i sprawozdaniem finansowym (...) S.A. za okres od dnia 19 sierpnia 2021 r. do dnia 31 grudnia 2021 r.

3.  art. 6 art. 8§1 i 2 i art. 10§1 k.p.a. w zw. z art. 30 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne – polegające na wydaniu decyzji w sprawie z pominięciem stanowiska odwołującego się w piśmie z dnia 30 czerwca 2022 r. a tym samym naruszenie normy ustawowej procedury, niwecząc zaufanie uczestników postępowania do władzy publicznej i utrudniając odwołującemu się nie tylko zajęcie stanowiska w sprawie, ale również wykonanie obowiązku przedstawienia sprawozdania finansowego za 2021 r.

Mając powyższe na uwadze odwołujący się wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i umorzenie postępowania w sprawie oraz przyznanie od Prezesa URE na rzecz odwołującego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przewidzianych.

Pozwany w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Warszawie, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

(...) S.A. w upadłości z siedzibą w K. prowadził w 2016 roku działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży energii elektrycznej w oparciu o koncesję udzieloną przez Prezesa URE (decyzja z dnia 30 kwietnia 2007 r. na okres od 5 lipca 2007 roku do 31 grudnia 2030 roku) . Koncesja została powodowi cofnięta decyzją Prezesa URE z 2 czerwca 2020 r. (bezsporne)

Przedsiębiorca dokonał w roku 2016 sprzedaży energii elektrycznej na rzecz odbiorców końcowych w ilości 553 729,614 MWh.

W związku z powyższym Przedsiębiorca był zobowiązany do:

a) uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectwa pochodzenia z kogeneracji, o którym mowa w art. 9l ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.) w ilości 33 223,777 MWh lub do uiszczenia opłaty zastępczej w wysokości 4 152 972,125 zł,

b) uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectwa pochodzenia z kogeneracji, o którym mowa w art. 9l ust. 1 pkt 1a ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.) w ilości 8 305,944 MWh lub do uiszczenia opłaty zastępczej w wysokości 523 274,472 zł,

c) uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectwa pochodzenia z kogeneracji, o których mowa w art. 9l ust. 1 pkt. 2 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.) w ilości 128 465,270 MWh lub do uiszczenia opłaty zastępczej w wysokości 1 413 117,97 zł. (bezsporne, dokumenty przedstawione przez Przedsiębiorcę, k. 14 i następne akt admin.)

Przedsiębiorca nie przedstawił Prezesowi URE do umorzenia świadectw pochodzenia z kogeneracji. Do dnia 30 czerwca 2017 r. celem realizacji obowiązku uiścił opłaty zastępcze za rok 2016 w wysokości:

a) 4 098 174,63 zł na poczet realizacji przedmiotowego obowiązku w odniesieniu do jednostki kogeneracji, o której mowa z art. 9l ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.), co odpowiada 32 785,397MWh energii elektrycznej,

b) 516 369,99zł na poczet realizacji przedmiotowego obowiązku w odniesieniu do jednostki kogeneracji, o której mowa z art. 9l ust. 1 pkt 1a ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.), co odpowiada 8 196,349 MWh energii elektrycznej,

c) 1 394 472,22 zł na poczet realizacji przedmiotowego obowiązku w odniesieniu do jednostki kogeneracji, o której mowa z art. 9l ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.), co odpowiada 126 770,202 MWh energii elektrycznej.

(bezsporne)

Brakująca ilość energii elektrycznej niezbędnej do realizacji obowiązku za rok 2016 w przypadku jednostki kogeneracji w przypadku (...) S.A. w K. wynosiła odpowiednio:

a) art. 9l ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.) – 438,380 MWh, co odpowiada opłacie zastępczej w wysokości 54 797,50 zł,

b) art. 9l ust. 1 pkt 1a ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.) - 109,595 MWh, co odpowiada opłacie zastępczej w wysokości 6 904,48 zł,

c) art. 9l ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.) – 1 695,068 MWh, co odpowiada opłacie zastępczej w wysokości 18 645,75 zł.

Łączna kwota brakującej opłaty zastępczej wynosi więc 80 347,73 zł.

(bezsporne)

Postanowieniem z dnia 19 sierpnia 2021r. Sąd Rejonowy Katowice - Wschód w Katowicach, Wydział X Gospodarczy (sygn. akt X GU 508/19/5) ogłosił upadłość powoda. Rok 2020 jest ostatnim rokiem (przed wydaniem zaskarżonej decyzji), w którym powód osiągnął przychód z tytułu działalności objętej koncesją. Przychód z działalności koncesjonowanej, polegającej na obrocie energią elektryczną w roku 2020 wyniósł (...) zł. W roku 2021 przychody przedsiębiorcy ze sprzedaży (działalności operacyjnej) wyniosły (...) zł.

(bezsporne)

Powyższy stan faktyczny nie był sporny pomiędzy stronami.

Sporna była między stronami jedynie kwestia dopuszczalności nałożenia kary pieniężnej na powoda, w sytuacji gdy w roku poprzedzającym wydanie decyzji – 2021 - jego przychody były (...) Zdaniem powoda(...)przychodów wykluczał nałożenie kary, skoro kara nie może być wyższa niż 15% przychodu, a przychód ten wyniósł(...) zł, to kara nie może być wyższa niż (...) zł (15% z (...) zł). Pozwany nie podzielał tego poglądu, stojąc na stanowisku, że określenie wysokości kary minimalnej wyłącza możliwość jej miarkowania z uwagi na (...) przychodów, ewentualnie możliwe jest sięgnięcie do przychodu z działalności koncesjonowanej, osiągniętego w ostatnim roku, w którym ta działalność była wykonywana.

Sąd Okręgowy w Warszawie, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył co następuje:

Zaskarżona decyzja jest prawidłowa i znajduje oparcie w przepisach prawa.

W pierwszej kolejności odnosząc się do zarzutów naruszenia przepisów kodeksu postepowania administracyjnego wskazać należy, że Prezes URE w sposób wszechstronny i wyczerpujący przeanalizował zebrany materiał dowodowy przedstawiając istotne dla rozstrzygnięcia sprawy fakty i wyjaśniając przyczyny ich uwzględnienia bądź pominięcia. Powołując się natomiast na utrwalone w doktrynie stanowisko, należy przyjąć, że nawet gdyby w postępowaniu administracyjnym doszło do naruszenia wskazanych przez powoda przepisów przez Prezesa URE, okoliczność ta nie mogłaby to stanowić wyłącznej podstawy uchylenia decyzji, ponieważ Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, jako sąd pierwszej instancji, na skutek wniesionego odwołania, rozpoznaje sprawę merytorycznie od początku. Wydanie przez organ administracji zaskarżonej decyzji jest jedynie warunkiem rozpoznania sprawy przez sąd, a nie jego skutkiem. SOKiK jest sądem cywilnym a nie sądem legalności decyzji administracyjnej i prowadzi sprawę cywilną, wszczętą w wyniku wniesienia odwołania od decyzji Prezesa Urzędu, w tym wypadku Urzędu Regulacji Energetyki, według reguł kontradyktoryjnego postępowania cywilnego, jak to czynią sądy administracyjne w postępowaniu sądowo-administracyjnym. W świetle powyższego nawet gdyby przyjąć, iż w postępowaniu administracyjnym doszło do uchybień proceduralnych to, o ile nie stanowią one podstawy do stwierdzenia nieważności decyzji, nie mogą one prowadzić do uchylenia decyzji i nie mogą być przedmiotem postępowania sądowego mającego na celu merytoryczne rozstrzygnięcie sporu. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest zobowiązany do wszechstronnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu zasad rozkładu ciężaru dowodu i obowiązku stron w postępowaniu dowodowym. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1991 r. sygn. akt III CRN 120/91 OSNC 1992 nr 5, poz. 87; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 r. sygn. akt I CKN 265/98 OSP 2000 nr 5 poz. 68; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 1999 roku sygn. akt 351/99 OSNC 2000 nr 3 poz. 47; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2001 roku sygn. akt I CKN 1036/98 LEX nr 52708; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2005 roku, sygn. akt III SZP 2/05 OSNP 2006/19-20/312).

Dodać przy tym należy, że powód został zawiadomiony o wszczęciu postepowania w dniu 7 lutego 2022 roku i wezwany do złożenia stosownych dokumentów, w tym oświadczeń o wysokości przychodu uzyskanego w 2021 roku z działalności koncesjonowanej lub w ostatnim roku jej prowadzenia. Powód kolejnymi pismami (k. 133, 135, 136, 138, 142, 146 akt admin.), informował, że nie jest w stanie przedstawić danych o przychodzie, żądanych przez Prezesa URE. Mając powyższe na uwadze oraz fakt przekroczenia przez powoda zakreślonego mu terminu do złożenia informacji, Prezes URE wydał skarżoną decyzję w oparciu o posiadane informację. Sąd nie znajduje w tym wypadku żadnej podstawy do stwierdzenia, aby Organ naruszył wskazywane w odwołaniu przepisy, działał bowiem w granicach prawa, wobec bezczynności powoda. Należy mieć także na uwadze fakt, że przedstawione z opóźnieniem sprawozdanie finansowe oraz dane o przychodach i tak nie miałyby wpływu na wydaną przez Prezesa URE decyzję.

Odnosząc się zaś do zarzutu naruszenia przez pozwanego art. 56 ust. 3 Prawa energetycznego, to także ten zarzut należy uznać za nietrafny.

Zgodnie z art. 9a ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.) odbiorca przemysłowy, przedsiębiorstwo energetyczne, odbiorca końcowy oraz towarowy dom maklerski lub dom maklerski, o których mowa w ust. 2, są obowiązani uzyskać i przedstawić do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectwo pochodzenia z kogeneracji, o którym mowa w art. 9l ust. 1, wydane dla energii elektrycznej wytworzonej w jednostkach kogeneracji znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub uiścić opłatę zastępczą, w terminie określonym w ust. 15, obliczoną w sposób określony w ust. 10.

W myśl art. 9a ust. 15 tej ustawy (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.) - opłata zastępcza, o której mowa w ust. 1 pkt 2, stanowi przychód Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i jest uiszczana na rachunek bankowy tego funduszu do dnia 30 czerwca każdego roku, za poprzedni rok kalendarzowy. Natomiast art. 9m ust. 14 tej ustawy (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.) stanowi, iż świadectwo pochodzenia z kogeneracji umorzone przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki do dnia 30 czerwca danego roku kalendarzowego, wydane dla energii elektrycznej wytworzonej w jednostce kogeneracji w poprzednim roku kalendarzowym, jest uwzględniane przy rozliczeniu wykonania obowiązku określonego w art. 9a ust. 1, w poprzednim roku kalendarzowym.

Zgodnie z art. 100 ust. 2 ustawy o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji do wykonania i rozliczenia obowiązku, o którym mowa w art. 9a ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne, w brzmieniu dotychczasowym, za okres przed dniem wejścia w życie ustawy (tj. przed dniem 25 stycznia 2019 r.), oraz w zakresie kar pieniężnych za nieprzestrzeganie tego obowiązku w tym okresie, stosuje się przepisy dotychczasowe.

Natomiast w myśl art. 9a ust. 2 pkt 2 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.) obowiązek, o którym mowa w ust. 1 wykonuje przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii elektrycznej lub obrotu tą energią i sprzedające tą energię odbiorcom końcowym niebędących odbiorcami przemysłowymi, o których mowa art. 9a ust. 2 pkt 1 tej ustawy (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.).

Ponadto art. 9a ust. 11 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.) określił dla roku 2016 r. zakres obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectwa pochodzenia z kogeneracji lub uiszczenia opłaty zastępczej na poziomie:

a) 6,0 % dla jednostki kogeneracji, o której mowa w art. 9l ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.),

b) 1,5 % dla jednostki kogeneracji, o której mowa w art. 9l ust. 1 pkt 1a ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.),

c) 23,2 % dla jednostki kogeneracji, o której mowa w art. 9l ust. 1 pkt 2 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.).

Zgodnie natomiast z art. 9a ust. 12 pkt 2 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.), powyższy zakres określa minimalny udział ilościowy sumy energii elektrycznej wynikającej z uzyskanych i umorzonych świadectw pochodzenia z kogeneracji lub z uiszczonej opłaty zastępczej, odniesiony do całkowitej sprzedaży energii elektrycznej odbiorcom końcowym niebędącym odbiorcami przemysłowymi, o których mowa w art. 9a ust. 2 pkt 1 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.) przez przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii elektrycznej lub obrotu tą energią i sprzedające tą energię do odbiorców końcowych.

Z kolei w myśl art. 56 ust. 1 pkt 1a ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.) karze pieniężnej podlega ten, kto m.in. nie przestrzega obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectwa pochodzenia z kogeneracji albo nie uiszcza opłaty zastępczej.

Zgodnie z art. 56 ust. 2a ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 29 stycznia 2019 r.) minimalna wysokość kary pieniężnej, wymierzonej w przypadku nieprzestrzegania obowiązku, o którym mowa w art. 9a ust. 1 tej ustawy (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.), nie może być niższa niż kwota obliczona według obowiązującego wzoru, zgodnie, z którym kwotę nieuiszczonej opłaty zastępczej należy pomnożyć przez współczynnik 1,3. Art. 56 ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne stanowi, że górna wysokość kary pieniężnej nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym, a jeżeli kara pieniężna związana jest z działalnością prowadzoną na podstawie koncesji, wysokość kary nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, wynikającego z działalności koncesjonowanej, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym. Natomiast zgodnie z postanowieniami art. 56 ust. 6 ustawy – Prawo energetyczne, Prezes URE ustalając wysokość kary pieniężnej uwzględnia stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie podmiotu i jego możliwości finansowe.

Analiza treści powołanych przepisów nie daje podstaw do przyjęcia, że w sytuacji zaprzestania działalności koncesjonowanej i nieosiągania z niej przychodów, nałożenia kary pieniężnej nie jest możliwe.

Zgodnie z art. 56 ust. 2a ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 29 stycznia 2019 r.) minimalna wysokość kary pieniężnej, wymierzonej w przypadku nieprzestrzegania obowiązku, o którym mowa w art. 9a ust. 1 tej ustawy (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.), nie może być niższa niż kwota obliczona według obowiązującego wzoru, zgodnie, z którym kwotę nieuiszczonej opłaty zastępczej należy pomnożyć przez współczynnik 1,3. Art. 56 ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne stanowi, że górna wysokość kary pieniężnej nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym, a jeżeli kara pieniężna związana jest z działalnością prowadzoną na podstawie koncesji, wysokość kary nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, wynikającego z działalności koncesjonowanej, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym. Natomiast zgodnie z postanowieniami art. 56 ust. 6 ustawy – Prawo energetyczne, Prezes URE ustalając wysokość kary pieniężnej uwzględnia stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie podmiotu i jego możliwości finansowe.

Jak słusznie wskazał w uzasadnieniu Decyzji Prezes URE, nieuiszczona przez Przedsiębiorcę opłata zastępcza wyniosła łącznie 80 347,73 zł. A zatem uwzględniając dyspozycję art. 56 ust. 2a ustawy – Prawo energetyczne, minimalna wysokość kary pieniężnej nie mogła być niższa od (...) zł.

Sąd podziela przy tym w pełni wywody Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zawarte w uzasadnieniu wyroku z dnia 23 maja 2024 roku o sygn. akt XVII AmE 23/24 (dotyczącego tego samego przedsiębiorcy) gdzie wskazano, że przyjęcie wykładni przepisów proponowanej przez powoda, wykluczającej możliwość nałożenia kary pieniężnej na przedsiębiorcę, który zaprzestał wykonywania działalności koncesjonowanej, niweczyłoby cel regulacji, jakim jest wsparcie dla produkcji energii z odnawialnych źródeł, które jest realizowane właśnie przez system świadectw pochodzenia i opłat zastępczych. Niewątpliwie powód sprzedawał energię elektryczną w 2016 roku i ciążył na nim obowiązek przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia z kogeneracji lub uiszczenia opłaty zastępczej. Nieumorzenie świadectw pochodzenia i nieuiszczenie opłaty zastępczej, stawiało więc powoda w lepszej sytuacji niż innych sprzedawców, którzy musieli wykonać nałożone na nich obowiązki. Zatem przyjęcie narracji powoda, że skoro nie wykonał obowiązku w wymaganym zakresie i we właściwym czasie, to nie musi już ponosić ciężarów z tego tytułu, bo zaprzestał działalności koncesjonowanej, byłoby nie tylko niesprawiedliwe wobec innych przedsiębiorców, którzy sprzedając energię elektryczną w tym samym czasie musieli ponieść dodatkowe koszty związane z systemem wsparcia.

Podobny kierunek wykładni został zaprezentowany także w wyroku Sądu Najwyższego z 13 września 2023 r., w którym stwierdzono, że „Przepis art. 56 ust. 2a PrEnerg określał minimalną wysokość kary, powiązaną ze stopniem naruszenia obowiązku (tzn. wysokością opłaty zastępczej), zaś jej maksymalną wysokość art. 56 ust. 3 PrEnerg, wiążąc ją z przychodem przedsiębiorcy w poprzednim roku podatkowym. Racjonalna wykładnia przepisu nakazuje przyjąć, że przepis wprowadzający algorytm obliczania kary maksymalnej nie narusza przepisu określającego minimalną wysokość kary (art. 56 ust. 2a PrEnerg). Zatem w nietypowej sytuacji, gdy nie da się obliczyć kary maksymalnej albo gdy w wyniku utraty koncesji kara taka musiałaby być ustalona na 0 zł organ winien nałożyć karę minimalną, nie zaś - jak tego domaga się Powód - odstąpić w ogóle od nałożenia kary” ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13.09.2023 r. sygn. akt II NSKP 49/23, Legalis nr 2992006).

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że kara wymierzona przez organ, która stanowi karę minimalną przewidzianą we wskazanych powyżej przepisach, która także nie jest wyższa niż 15% przychodu powoda z ostatniego roku, w którym wykonywał działalność koncesjonowaną, odpowiada przepisom prawa. Tak ustalona kara, której wysokość została ustalona w najniższej możliwej wysokości, nie mogła też być z tego powodu miarkowana.

Mając na uwadze powyższe względy, Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie znajdując podstaw do uwzględnienia odwołania, na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie wniesione przez powoda.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z uwagi na oddalenie odwołania, powoda należało uznać za stronę, która przegrała proces i zasądzić od niego na rzecz pozwanego zwrot kosztów procesu, na które złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 720 zł ustalone w oparciu o § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2015, poz. 1804 ze zm.).

SSO Dariusz Dąbrowski