Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lutego 2022 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	SSO Andrzej Turliński
Protokolant –	sekretarz sądowy Iwona Hutnik

po rozpoznaniu 16 lutego 2022 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania W. K. P.P.H.U. (...) w A.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania W. K. P.P.H.U. (...) w A. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 19 lutego 2020 r. Nr (...). (...) (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od W. K. P.P.H.U. (...) w A. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) z tytułu zwrotu kosztów procesu.

SSO Andrzej Turliński

XVII AmE 165/20

UZASADNIENIE

Decyzją z 19 lutego 2020 r., nr (...). (...) (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki na podstawie art. 168 pkt 11a, art. 169 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. z 2020 r., poz. 261, dalej: „ustawa oze”) w związku z art. 170 ust. 4 pkt 1 i 70 pkt 2 ustawy oze oraz w zw. z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r., poz. 256 r) i art. 90 ust. 1 ustawy oze po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy W. K., prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą (...) Handlowo-Produkcyjno-Usługowe w Ł. orzekł, że:

1.  przedsiębiorca W. K. nie wywiązał się z obowiązku wynikającego z art. 70 pkt 2 ustawy oze, tj. obowiązku przedstawienia dokumentów lub informacji mających znaczenie dla oceny wykonania obowiązków, o których mowa w art. 52-55 ustawy oze, poprzez nieudzielenie żądanej odpowiedzi na pismo Prezesa URE z dnia 5 marca 2018 r. , znak: (...). (...) (...) (...), które zawierało żądanie przedstawienia informacji o dokonanej w okresie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. sprzedaży energii elektrycznej oraz realizacji obowiązków, o których mowa w art. 52 ust. 1 ustawy oze w zakresie uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego, względnie uiszczenia stosownych opłat zastępczych,

2.  za niewywiązanie się z obowiązku opisanego w pkt 1 wymierzył W. K.

karę pieniężną w kwocie 10.000 zł.

W. K. wniósł odwołał się od tej decyzji, zaskarżając ją w całości i domagał się jej uchylenia oraz zasądzenia od pozwanego na rzecz swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Zaskarżonej decyzji zarzucił:

1.  naruszenie przepisów postępowania – 189 b k.p.a. w związku z art. 189 a § 2 k.p.a. w związku z art. 168 pkt 11 a ustawy oze, art.189 c k.p.a. w związku z art. 189a § 2 k.p.a. i art. 6 k.p.a. przez ich niezastosowanie,

2.  naruszenie przepisu art. 168 pkt 11 a ustawy oze przez jego zastosowanie w sprawie, a także przez jego błędną wykładnię.

W szczególności powód zarzucił, że pozwany Prezes Urzędu zastosował sankcję pieniężną istniejącą w systemie prawa w dniu wydania decyzji, ale nie istniejącą w czasie naruszenia prawa. Pismem z dnia 5 marca 2018 r. pozwany wezwał powoda do złożenia informacji i dokumentów, o których mowa w art. 52-55 ustawy oze. Powód nie złożył żądanych informacji i dokumentów w terminie wyznaczonym przez pozwanego. Termin ten kończył się w kwietniu 2018 r. Jednakże przepis art. 168 pkt 11 a ustawy oze, na podstawie którego wymierzona została kara pieniężna wszedł w życie dopiero w dniu 14 lipca 2018 r., a więc cztery miesiące po upływie terminu wyznaczonego w wezwaniu pozwanego na dokonanie czynności. W ocenie powoda nie ma przepisu, który wyznacza termin wykonania obowiązku z art. 70 pkt 2 ustawy oze, dlatego uchybienie temu terminowi nie mogło wywołać w stosunku do powoda niekorzystnych skutków prawnych. W konsekwencji powód przyjął, że dla nałożenia sankcji pieniężnej stan nieprzedstawienia informacji i dokumentów, o który chodzi w sprawie, musi istnieć w dniu wydania decyzji nakładającej karę administracyjną.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Prezes URE wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Rozpoznając sprawę Sąd ustalił co następuje:

W. K. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...) Przedsiębiorstwo Handlowo-Produkcyjno-Usługowe w Ł. w zakresie wytwarzania energii elektrycznej.

Pismem z 5 marca 2018 r. Prezes URE działając na podstawie art. 70 ustawy oze wezwał powoda do przedstawienia w ciągu 21 dni od daty otrzymania wezwania informacji dotyczącej dokonanej w okresie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. sprzedaży energii elektrycznej oraz realizacji obowiązków w zakresie uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego, względnie uiszczenia stosownych opłat zastępczych (wezwanie z 5 marca 2018 r., k. 1-3v. akt adm.).

Przedmiotowe wezwanie zostało prawidłowo doręczone powodowi w dniu 7 czerwca 2018 r. (k 4 akt adm.). w zakreślonym w nim terminie powód nie przedstawił żądanych informacji. Po raz drugi ww. wezwanie zostało doręczone powodowi w dniu 25 lutego 2019 r. (k 4 akt adm.). Również to wezwanie pozostało bez odpowiedzi. Dopiero w toku postępowania administracyjnego wszczętego w dniu 27 maja 2019 r. (k 5-6v. akt adm.) w sprawie wymierzenia kary pieniężnej powód przedłożył żądane dokumenty załączając je do pisma z dnia 7 lipca 2019 r. i zapewniając, że sytuacja o nieprzedstawieniu informacji, o których mowa w art.. 70 pkt 2 ustawy oze już się nie powtórzy (k 8 i 9 akt adm.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane wyżej dowody z dokumentów, które nie były kwestionowane przez żadną ze stron, a Sąd także nie znalazł podstaw by odmówić im wiarygodności.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie powoda nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż decyzja jest prawidłowa i znajduje oparcie w przepisach prawa.

Podstawę do nałożenia na powoda kary pieniężnej stanowił przepis art. 168 pkt 11a ustawy oze, w myśl którego karze pieniężnej podlega ten, kto odmawia wglądu lub nie przedstawia Prezesowi URE dokumentów lub informacji, o których mowa w art. 70 pkt 1 lub 2.

Zgodnie z art. 70 pkt 2 ustawy oze Prezes URE ma prawo żądania przedstawienia dokumentów lub informacji mających znaczenie dla oceny wykonania obowiązków, o których mowa m. in. w art. 52-55 z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych i innych informacji prawnie chronionych.

W myśl art. 52 ust. 1 ustawy oze przedsiębiorstwo energetyczne, odbiorca końcowy, odbiorca przemysłowy oraz towarowy dom maklerski lub dom maklerski, o których mowa w ust. 2, są obowiązane:

1) uzyskać i przedstawić do umorzenia Prezesowi URE świadectwo pochodzenia lub świadectwo pochodzenia biogazu rolniczego wydane:

a) odpowiednio dla energii elektrycznej lub biogazu rolniczego, wytworzonych w instalacjach odnawialnego źródła energii znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej lub

b) na podstawie ustawy - Prawo energetyczne lub

2) uiścić opłatę zastępczą w terminie określonym w art. 68 ust. 2 obliczoną w sposób określony w art. 56.

Stosownie do art 170 ust 4 pkt 1 ustawy oze wysokość kary za nie przedstawienie Prezesowi URE dokumentów lub informacji, o których mowa w art. 70 pkt 2 jest sztywna i wynosi 10.000 zł.

Odnosząc się do zarzutów odwołania należy w pierwszej kolejności wskazać, że nałożona na przedsiębiorcę kara jest typową karą administracyjną, której zastosowanie jest możliwe w razie zaistnienia stanu niezgodnego z prawem, a odpowiedzialność administracyjna z jaką mamy tu do czynienia opiera się na zasadzie odpowiedzialności obiektywnej (wyroki TK z: 18 kwietnia 2000 r., sygn. K 23/99, OTK ZU nr 3/2000, poz. 89; 24 stycznia 2006 r., sygn. SK 52/04, OTK ZU nr (...), poz. 6; 15 stycznia 2007 r., sygn. P 19/06, OTK ZU nr (...), poz. 2; 31 marca 2008 r., sygn. SK 75/06, OTK ZU nr (...), poz. 30; 5 maja 2009 r., sygn. P 64/07, OTK ZU nr (...), poz. 64; 14 października 2009 r., sygn. Kp 4/09, OTK ZU nr (...), poz. 134). Charakterystyczne dla tego typu odpowiedzialności jest jej „oderwane od konieczności stwierdzania winy i innych okoliczności sprawy, wystarczy jedynie ustalenie samego faktu naruszenia prawa lub wymogów decyzji administracyjnej” (TK sygn. P 64/07).

Odpowiedzialność obiektywna wiąże więc powstanie odpowiedzialności wyłącznie z zaistnieniem zdarzenia, które kwalifikowane jest przez ustawę jako naruszenie obowiązujących norm prawnych. Przypisanie odpowiedzialności sprowadza się zatem do ustalenia, czy określone zdarzenie wyczerpuje znamiona ustawowe i pozostaje w związku przyczynowym z zachowaniem konkretnego podmiotu.

Odnosząc się do zarzutu, że art. 168 pkt 11a ustawy oze wszedł w życie z dniem 14 lipca 2018 r. i dlatego nie mógł stanowić podstawy do nałożenia w rozpoznawanej sprawie kary pieniężnej, należy stwierdzić, że był on bezzasadny. Powód pominął bowiem w odwołaniu fakt, że wezwanie z dnia 5 marca 2018 r. wraz z załącznikami zostało mu doręczone po raz drugi po dacie wejścia w życie art. 168 pkt 11a ustawy oze. Ponadto uwzględniając pogląd doktryny prawa należało przyjąć, że czasem naruszenia prawa polegającego na zaniechaniu nakazanego działania jest ostatnia chwila, w której nakazane działanie mogło być podjęte ( tak Andrzej Wróbel. Art. 189c w Komentarzu aktualizowanym do Kodeksu postępowania administracyjnego. System Informacji Prawnej LEX 2020). Tą ostatnią chwilą był w sprawie 21 dzień od doręczenia powodowi w dniu 01.02.2019 r. po raz drugi wezwania tj. 22 lutego 2019 r. W treści wezwania znalazło się skierowane powoda pouczenie o konsekwencjach prawnych w postaci nałożenia kary pieniężnej w wypadku nieuczynienia zadość wezwaniu, chociaż w świetle treści art. 70 tej ustawy Prezes URE nie musiał tego czynić. W związku z tym art. 168 pkt 11a ustawy oze miał zastosowanie w stanie faktycznym sprawy, a pozwany nie naruszył zasady nie działania prawa wstecz. Wymaga podkreślenia, że złożenie wymaganych informacji po terminie wskazanym w wezwaniu Prezesa Urzędu, co miało miejsce w przedmiotowej sprawie, trzeba zakwalifikować jako nieprzedstawienie Organowi regulacyjnemu dokumentów lub informacji, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy oze. W ocenie Sądu każde nieudzielenie żądanej przez Prezesa URE informacji , w tym nieudzielenie jej w ogóle, udzielenie po terminie, przedstawienie informacji niepełnej bądź niezgodnej z prawdą czy też formalna odmowa przekazania żądanych informacji jest odmową ich udzielenia w rozumieniu art. 168 pkt 11a tej ustawy, gdyż wywołuje dla Prezesa Urzędu taki sam skutek w postaci nieuzyskania żądanych informacji.

W celu zapewnienia skuteczności uprawnienia określonego w art. 70 ust. 2 ustawy oze Prezes URE jest uprawniony do wyznaczenia terminu na udzielenie odpowiedzi na wezwanie. Określając ten termin Prezes Urzędu kształtuje zobowiązanie administracyjne wzywanego podmiotu jako terminowe. W związku z tym adresat wezwania ma obowiązek udzielenia odpowiedzi w wyznaczonym (skonkretyzowanym) terminie. Uchybienie temu obowiązkowi skutkuje nałożeniem kary pieniężnej. W tym stanie rzeczy niezasadny okazało się twierdzenie odwołania, według którego do nałożenia w niniejszej sprawie sankcji pieniężnej konieczne jest, aby stan nieprzedstawienia tych dokumentów lub informacji istniał w dniu wydania decyzji nakładającej karę administracyjną.

Niesłuszne okazały się zarzuty naruszenia przez pozwanego przepisów k.p.a. dotyczących kar pieniężnych. Art. 189a § 2 k.p.a. stanowi w jakich sytuacjach nie stosuje się przepisów tego kodeksu do administracyjnych kar pieniężnych. W mających zastosowanie w sprawie przepisach odrębnych ustawy oze zostały właśnie uregulowane, między innymi, przesłanki wymiaru kary oraz przesłanki pozwalające na odstąpienie od jej nałożenia. W art. 189b k.p.a. że wskazano, co rozumie się przez administracyjną karę pieniężną i zaskarżona decyzja spełnia kryteria odnoszące się do tej kary. Natomiast w kontekście art. 189c k.p.a. istotne jest, że pozwany zastosował się do niego przyjmując dla stanu faktycznego sprawy regulację nową, ponieważ art.168 pkt 11a ustawy oze wszedł w życie w wyniku jej nowelizacji obowiązującej od dnia 14 lipca 2018 r., a delikt administracyjny powoda miał miejsce w roku 2019.

W świetle przeprowadzonych ustaleń i rozważań pozwanych wydając zaskarżoną decyzję prawidłowo zastosował prawo materialne i przepisy postępowania administracyjnego. Nie potwierdził się zatem zarzut naruszenia art. 6 k.p.a.

W tym stanie rzeczy Sąd w oparciu o przepis art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie nie znajdując podstaw do jego uwzględnienia.

O kosztach procesu ograniczonych do minimalnego wynagrodzenia według norm przepisanych dla zawodowego pełnomocnika pozwanego orzeczono stosownie do wyniku sporu, który przegrał powód – art. 98 § 1 i 3 oraz art. 99 k.p.c.

SSO Andrzej Turliński