Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 września 2018 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: SSR (del.) Jolanta Stasińska

Protokolant: protokolant sądowy Aleksandra Marczak

po rozpoznaniu w dniu 27 września 2018 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Przedsiębiorstwa „(...)” T. C., M.C. Spółki Jawnej z siedzibą w P.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania (...) Przedsiębiorstwa „(...)” T. C., M.C. Spółki Jawnej z siedzibą w P. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 24 stycznia 2018 roku Nr (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od (...) Przedsiębiorstwa „(...)” T. C., M.C. Spółki Jawnej z siedzibą w P. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720,00 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

SSR (del.) Jolanta Stasińska

Sygn. akt XVII AmE 171/18

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 24 stycznia 2018 roku, numer (...), na podstawie art. 35 ust. 1 pkt 1 i art. 36 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 2167, ze zm.), w związku z art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2016 r. poz. 831) oraz z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2017 r. poz. 220, ze zm.) a także z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. -Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1257), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy: (...) Przedsiębiorstwo (...) T. C., M. C. Sp. zj., z siedzibą w P., posiadającemu numer identyfikacji podatkowej (NIP): (...), orzekł w punkcie pierwszym, że przedsiębiorca (...) Przedsiębiorstwo (...) T. C., M. C. Sp. j., z siedzibą w P., nie wywiązał się z określonego w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (zwanej dalej: „Ustawą"), obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectwa efektywności energetycznej, o którym mowa wart. 21 ust. 1 ustawy, w terminie określonym w art. 27 ust. 3 ustawy lub uiszczenia opłaty zastępczej w terminie określonym w art. 12 ust. 6 tej ustawy, obliczonej w sposób określony w art. 12 ust. 5 Ustawy; a następnie w punkcie drugim, za zachowanie opisane w punkcie pierwszym wymierzył przedsiębiorcy karę pieniężną w kwocie 38.135,27 zł, to jest w wysokości (...) % przychodu osiągniętego przez tego przedsiębiorcę w 2016 r.

Od wyżej wymienionej decyzji powód (...) Przedsiębiorstwo (...) T. C., M. C. Sp. j., z siedzibą w P. wniósł odwołanie. Zaskarżonej decyzji zarzucił:

1.  naruszenie art. 41 ustawy z dnia 20 maja 2016 roku o efektywności energetycznej przez jego niezasadne niezastosowanie i nieodstąpienie od wymierzenia kary pieniężne, a więc zastosowanie ustawy względniejszej dla sprawcy deliktu administracyjnego

2.  błędne przyjęcie, że stopień szkodliwości czynu przypisanego powodowi jest znaczny z samego faktu naruszenia art. 12 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku, chociaż działanie powoda nie godziło bezpośrednio w ochronę środowiska i efektywność energetyczną, lecz tylko pośrednio szkodziło dobru chronionemu wskutek niezasilenia konta funduszu odpowiednią kwotą pieniężną w ustawowym terminie, a także w sytuacji, w której udział powoda we wpływach do funduszu wyniósłby w przybliżeniu 0,0001%, co w konsekwencji dało znikomy stopień szkodliwości naruszenia.

Zaskarżając decyzję w całości wniósł o:

1.  zmianę w całości zaskarżonej decyzji i odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej,

2.  ewentualnie o zmianę w całości zaskarżonej decyzji i wymierzenie kary pieniężnej w niższej wysokości

oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zdaniem powoda, nie można się zgodzić, że samo naruszenie art. 12 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o efektywności energetycznej wskazuje na znaczny stopień szkodliwości, gdyż naruszenie dokonane przez powoda nie godziło bezpośrednio w ochronę środowiska i efektywność energetyczną sektora wytwarzania energii, lecz tylko pośrednio szkodziło dobru chronionemu wskutek niezasilenia konta funduszu odpowiednią kwotą pieniężną w ustawowym terminie. Ponadto, na ocenę stopnia szkodliwości czynu wpływa również niewielki udział powoda we wpływach do funduszu. Powód wskazał również, iż miał ogólną świadomość związania przedmiotowym obowiązkiem gdyż uiścił niepełną opłatę zastępczą w wysokości 2000,00 zł. Biorąc pod uwagę okoliczności naruszenia obowiązku i postać zamiaru powód wskazał, iż sytuacja finansowa i wygaszanie działalności koncesjonowanej miały kluczowe znaczenie. Tak więc powodowi nie można przypisać winy umyślnej. Powód zarzucił również pozwanemu niezastosowanie ustawy względniejszej, albowiem pozwany nie zastosował instytucji odstąpienia od wymierzania kary przewidzianej ustawą z dnia 20 maja 2016 roku o efektywności energetycznej.

Pozwany wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany podtrzymał stanowisko zawarte w treści decyzji. Wskazał ponadto, iż wydał zaskarżoną decyzję w oparciu o przepisy ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o efektywności energetycznej, która nie przewidywała możliwości odstąpienia od wymierzenia kary. Ponadto, pozwany podniósł, że powód nie spełnił przesłanek do zastosowania tej instytucji w myśl art. 41 ustawy z dnia 20 maja 2016 roku o efektywności energetycznej.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją Prezesa URE z dnia 21 września 1998 r., znak: (...) została udzielona przedsiębiorcy: (...) Przedsiębiorstwo (...) T. C., M. C. Sp. j., z siedzibą w P. koncesja na wytwarzanie ciepła, na okres od dnia 21 września 1998 r. do dnia 30 września 2023 r.(okoliczność bezsporna)

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej (...) Przedsiębiorstwo (...) T. C., M. C. Sp. j., z siedzibą w P., dokonał w 2013 r. sprzedaży ciepła na rzecz odbiorców końcowych w ilości 67 467,474 GJ i osiągnął z tego tytułu przychód w wysokości (...)zł. (k. 16, 17 akt adm.)

(...) Przedsiębiorstwo (...) T. C., M. C. Sp. zj., z siedzibą w P. do dnia 31 marca 2014 r. nie przedstawił do umorzenia Prezesowi URE świadectw efektywności energetycznej oraz nie uiścił na rachunek (...) opłaty zastępczej w wysokości wymaganej przepisami prawa, tj. opłaty zastępczej w wysokości 31 334,82 zł. (okoliczność bezsporna)

W dniu 31 marca 2014 roku (...) Przedsiębiorstwo (...) T. C., M. C. Sp. j., z siedzibą w P. uiścił na rachunek (...) kwotę 2000,00 zł tytułem opłaty zastępczej – zapłaty częściowej. (k. 18 akt adm.)

Pismem z dnia 19 stycznia 2017 roku Prezes URE zawiadomił (...) Przedsiębiorstwo (...) T. C., M. C. Sp. j., z siedzibą w P. o wszczęciu postępowania administracyjnego z urzędu w sprawie wymierzenia przedsiębiorcy kary pieniężnej w związku z ujawnieniem możliwości nieprzestrzegania w 2013 roku określonego w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o efektywności energetycznej obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectwa efektywności energetycznej, o którym mowa w art. 21 ust. 1 ustawy w terminie określonym w art. 27 ust. 3 ustawy, lub uiszczenia opłaty zastępczej w terminie określonym w art. 12 ust. 6 ustawy, obliczonej w sposób określony w art. 12 ust. 5 ustawy. (k. 22-23 akt adm.)

(...) Przedsiębiorstwo (...) T. C., M. C. Sp. j., z siedzibą w P. osiągnął w 2016 roku przychód w wysokości (...)zł. (k. 42 akt adm.)

W dniu 28 marca 2017 roku Prezes URE zawiadomił (...) Przedsiębiorstwo (...) T. C., M. C. Sp. j., z siedzibą w P., że może się zapoznać z całością zebranego w sprawie materiału dowodowego i wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz złożenia ewentualnych dodatkowych uwag i wyjaśnień (k. 65 akt adm.)

W dniu 24 stycznia 2018 roku Prezes URE wydał decyzję o nr numer (...).

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane, jak również w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

Bezsporna była w niniejszej sprawie okoliczność, iż powód do dnia 31 marca 2014 roku nie wywiązał się z określonego w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej, obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectwa efektywności energetycznej, ani też nie uiścił opłaty zastępczej w prawidłowej wysokości tj. w kwocie 31.334,82 zł.

W treści odwołania powód twierdził, że pozwany nie zastosował ustawy względniejszej tj. art. 41 ustawy z dnia 20 maja 2016 roku o efektywności energetycznej.

Powyższe wnioskowane powoda jest nieuprawnione. Zgodnie z art 53 ust. 1 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej, do wykonania i rozliczenia obowiązku, o którym mowa wart. 12 ust. 1 Ustawy, za okres przed dniem wejścia wżycie ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (tj. przed dniem 1 października 2016 r.) oraz w zakresie kar pieniężnych za niedopełnienie tego obowiązku stosuje się przepisy dotychczasowe. Z tego względu zasadnie pozwany wydając zaskarżoną decyzję działał w oparciu o przepisy dotychczasowe, czyli przepis ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o efektywności energetycznej. Istotnie, wskazana wyżej regulacja nie przewidywała instytucji odstąpienia od wymierzenia kary.

Niezależnie od powyższego wskazać dalej należy, iż powód nie spełnił przesłanek do zastosowania wobec niego instytucji odstąpienia od wymierzenia kary w myśl art. 41 ustawy z dnia 20 maja 2016 roku o efektywności energetycznej. W myśl tego przepisu, Prezes URE może odstąpić od wymierzenia kary pieniężnej, o której mowa w art. 39 ust. 1, jeżeli zakres naruszeń jest znikomy, a podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek zanim prezes URE powziął o tym wiadomość. Powód natomiast, co bezsporne, nie uiścił opłaty zastępczej w wymaganej przepisami prawa wysokości. Niewątpliwe, uiszczenie opłaty zastępczej po terminie lub w niepełnej wysokości, czyli jak w przypadku powoda w kwocie 2000,00 zł, nie czyni zadość obowiązkowi uiszczenia opłaty zastępczej w terminie, o którym mowa w art. 12 ust. 6 tej ustawy. Z tego względu przyjąć należało, iż powód nie zaprzestał naruszania prawa ani nie zrealizował obowiązku zanim prezes URE powziął o tym wiadomość. Po stronie powoda nie wystąpiła również druga przesłanka, w postaci znikomego stopnia szkodliwości czynu, albowiem powód zaniechaniem przedmiotowych obowiązków przyczynił się negatywnie do realizacji celu ustawy w postaci zwiększenia efektywności energetycznej, w szczególności oszczędności energii, a także nie uiścił opłaty zastępczej w wymaganej wysokości również po upływie wskazanego terminu.

Zgodnie z treścią art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej, Prezes URE nakłada na przedsiębiorstwo energetyczne, odbiorcę końcowego, towarowy dom maklerski lub dom maklerski, o którym mowa w art. 12 ust. 2 Ustawy, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10% przychodu osiągniętego w roku podatkowym poprzedzającym rok nałożenia kary, jeżeli podmiot ten nie dopełnia obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectwa efektywności energetycznej lub nie uiszcza opłaty zastępczej, o których mowa w art. 12 ust. 1 Ustawy. Jak już wyżej wskazano, powód wypełnił dyspozycję powyższego artykułu, gdyż będąc podmiotem o którym mowa art. 12 ust.2 nie dopełnił obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectwa efektywności energetycznej lub uiszczenia opłaty zstępczej za 2013 rok w terminie o którym mowa w treści art. 12 ust. 6 cytowanej ustawy. Powód do dnia 31 marca 2014 r. nie przedstawił do umorzenia Prezesowi URE świadectw efektywności energetycznej oraz nie uiścił na rachunek (...) opłaty zastępczej w wysokości wymaganej przepisami prawa, tj. w kwocie 31.334,82 zł.

Niezasadny był wniosek powoda o wymierzenie kary pieniężnej w niższej wysokości. W myśl art. 36 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o efektywności energetycznej, przy ustalaniu wysokości kar pieniężnych, o których mowa w art. 35, należy uwzględnić w szczególności stopień oraz okoliczności naruszenia przepisów ustawy.

Pozwany w sposób prawidłowy ustalił wysokość kary pieniężnej w na kwotę 38.135,27 zł, stanowiącej (...) przychodu osiągniętego przez powoda w 2016 roku, gdyż nie był znany przychód przedsiębiorcy osiągnięty 2017 roku, roku poprzedzającym wydanie zaskarżonej decyzji, tj. w kwocie o 30% wyżej od wysokości należnej opłaty zastępczej. Pozwany oceniając stopień naruszenia przepisów wziął pod uwagę cel regulacji zawartych w ustawie o efektywności energetycznej, w tym art. 12 tej ustawy. Celem tego przepisu było stworzenie ram prawnych dla działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej gospodarki, m.in. przez wprowadzenie mechanizmu wsparcia tych działań, co w konsekwencji wpłynie na ograniczenie szkodliwego oddziaływania sektora energetycznego na środowisko, czy też będzie miało pozytywny wpływ na bezpieczeństwo energetyczne kraju. Wskazany wyżej przepis stanowi bowiem zachętę do inwestycji mających na celu zwiększenia efektywności energetycznej, w szczególności oszczędności energii. Zasadnie też, mając to na względzie pozwany ocenił stopień naruszenia jako znaczny, gdyż zaniechanie powoda wpływa negatywnie na realizację wskazanych wyżej celów przewidzianych ustawą. Przy wymiarze kary w sposób prawidłowy oceniono również okoliczności naruszenia przepisów ustawy. Nieuzasadnione było przekonanie powoda, iż wpływ na wysokość kary powinna mieć trudna sytuacja finansowa powoda, czy wygaszanie działalności koncesjonowanej. Zasadnie wskazała strona pozwana, iż odpowiedzialność administracyjna z tytułu niewykonania przedmiotowego obowiązku ma charakter obiektywny, niezależny od winy. Ponadto przypomnieć tu też należy, iż powód w oparciu o decyzję koncesyjną udzieloną mu na wytwarzanie ciepła, dokonał w 2013 r. sprzedaży ciepła na rzecz odbiorców końcowych w ilości 67 467,474 GJ i osiągnął z tego tytułu przychód w wysokości (...) zł. Powód, jako koncesjonariusz powinien był dysponować środkami finansowymi na prowadzenie działalności gospodarczej koncesjonowanej, co było jednym z jego obowiązków w związku z udzieloną koncesją. Dysponowanie środkami finansowymi przez powoda w odpowiedniej wysokości, tj. takiej , aby stanowiły one rękojmię prawidłowego wykonywania działalności koncesjonowanej w określonym rozmiarze, stanowi nie tylko jeden z wymogów, który musi zostać spełniony (wykazany dokumentem) w przypadku wniosku o udzielenie koncesji, ale również, musi być spełniany w toku prowadzonej działalności. Brak bowiem odpowiednich środków w trakcie wykonywania takiej działalności, stanowi wystarczającą przesłankę do cofnięcia z urzędu, udzielonej koncesji. Podkreślenia dalej wymaga okoliczność, iż pozwany dokonał ustalenia kary uzależniając wprost jej wysokość od wysokości należnej opłaty zastępczej, a następnie podwyższając jej wysokość o 30%. Zasadnie uwzględniono tu bowiem okoliczność naruszenia przepisów ustawy, w postaci nieuiszczenia przez powoda opłaty zastępczej w wymaganej wysokości, również po upływie terminu do jej uiszczenia. Tym samym, przyjąć należało, iż nałożona na powoda kara w wysokości wskazanej w treści decyzji spełni swoją rolę zarówno w stosunku do powoda, który jako podmiot ukarany będzie stosował się do obowiązującego porządku prawnego, a także wychowawczą oddziałując zniechęcająco na innych przedsiębiorców do podejmowania działań niezgodnych z prawem.

Mając powyższe na względzie, Sąd na podstawie art. 479 ⁵³§1 k.p.c. oddalił odwołanie, jako niezasadne.

O kosztach procesu, Sąd orzekł stosownie do wyników postępowania na podstawie art. 98 k.p.c. oraz Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018r. poz. 265). Na koszty procesu po stronie pozwanego złożył się koszt zastępstwa procesowego w wysokości 720,00 zł.

SSR (del.) Jolanta Stasińska