XVII AmE 174/21 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Warszawie z 2024-05-20
Sygn. akt XVII AmE 174/21
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 maja 2024 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie – XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:
Przewodniczący – SSO Bogdan Gierzyński
Protokolant – sekretarz sądowy Joanna Nande
po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2024 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł.
przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki
o wymierzenie kary pieniężnej
na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 29 grudnia 2020 r., znak: (...)
1. uchyla zaskarżoną decyzję
2. zasądza od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. kwotę 1720 zł (tysiąc siedemset dwadzieścia złotych) tytułem kosztów postępowania wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.
Sędzia SO Bogdan Gierzyński
Sygn. akt XVII AmE 174/21
UZASADNIENIE
Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzja z dnia 29 grudnia 2020 r., znak: (...), na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 1a ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r.) oraz na podstawie art. 168 pkt 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. z 2020 r., poz. 261, z późn. zm.), w związku z art. 56 ust. 2 pkt 1, ust. 2a, ust. 3 i ust. 6 ustawy Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r.), art. 169 ust. 1 pkt 1, art. 170 ust. 1 i ust. 2 pkt 1, art. 174 ust. 1 ustawy OZE, oraz w związku z art. 9a ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) i § 3 pkt 4 oraz § 4 pkt 4 - obowiązującego do dnia 1 lipca 2018 r. rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 października 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii (Dz.U. z 2012 r., poz. 1229, z późn. zm.), art. 186 ust. 2 i 7 i art. 188 ust. 1 i ust. 17 oraz art. 190 (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r.) ustawy OZE oraz w związku z art 104 k.p.a. i art 90 ust. 1 ustawy OZE, po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł., posiadającemu numer identyfikacji podatkowej (NIP): (...) orzekł, że:
1) przedsiębiorca: (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. nie przestrzegał za okres od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 3 kwietnia 2015 r., określonego w art. 9a ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) i § 3 pkt 4 oraz § 4 pkt 4 - obowiązującego do dnia 1 lipca 2018 r. – Rozporządzenia MG, obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectw pochodzenia, o których mowa wart. 9e ust. 1 lub w art. 9o ust 1, wydanych dla energii elektrycznej wytworzonej w źródłach znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, lub obowiązku uiszczenia opłaty zastępczej obliczonej w sposób określony w art 9a ust. 2 ustawy - Prawo energetyczne, w terminie do dnia 31 marca 2016 r.
2) przedsiębiorca: (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł., nie przestrzegał za okres od dnia 4 kwietnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., określonego w art. 188 ust. 1 i art. 188 ust. 17 oraz art. 190 (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r.) ustawy OZE, obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego wydanych odpowiednio dla energii elektrycznej lub biogazu rolniczego, wytworzonych w instalacjach odnawialnego źródła energii znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, lub obowiązku uiszczenia opłaty zastępczej obliczonej w sposób określony w art. 188 ust. 16 ustawy OZE, w terminie do dnia 30 czerwca 2016 r.
3) za niewywiązanie się z obowiązku opisanego w punkcie pierwszym wymierzam przedsiębiorcy: (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł., karę pieniężną w kwocie 9 932 684,78 zł (słownie złotych: dziewięć milionów dziewięćset trzydzieści dwa tysiące sześćset osiemdziesiąt cztery złote 78/100) to jest w wysokości (...) przychodu osiągniętego przez tego przedsiębiorcę w 2019 r. z działalności wykonywanej na podstawie posiadanej koncesji na obrót energią elektryczną;
4) za niewywiązanie się z obowiązku opisanego w punkcie drugim wymierzam przedsiębiorcy: (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł., karę pieniężną w kwocie 18 628 053,15 zł (słownie złotych: osiemnaście milionów sześćset dwadzieścia osiem tysięcy pięćdziesiąt trzy złote 15/100) to jest w wysokości (...)% przychodu osiągniętego przez tego przedsiębiorcę w 2019 r. z działalności wykonywanej na podstawie posiadanej koncesji na obrót energią elektryczną.
Od powyższej decyzji odwołanie złożył (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. zaskarżając ją w całości.
Odwołujący zarzucił zaskarżonej decyzji:
1) art. 9a ust. 1 i ust. la pkt 2) UPE (w brzmieniu do 3 kwietnia 2015 r) oraz § 3 pkt 4) rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 października 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii (w brzmieniu od 7 czerwca 2014 r. do 1 lipca 2018 r.) (dalej jako: ’’Rozporządzenie OZE”), a także art. 188 ust. 1, ust. 2 pkt 2), ust. 17 pkt 1) i art. 190 Ustawy OZE (art. 190 Ustawy OZE w brzmieniu do 30 czerwca 2016 r.) i art. 3 pkt 13a) UPE w zw. z art. 2 pkt 21) Ustawy OZE poprzez ich błędne zastosowanie i bezzasadne przyjęcie w Decyzji, że na podstawie ww. przepisów Spółka w 2015 r. była zobowiązana do uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia energii elektrycznej lub uiszczenia opłaty zastępczej (dalej łącznie jako „Obowiązek OZE”) również w odniesieniu do wolumenu energii elektrycznej sprzedanej w 2015 r. na rzecz spółki (...) S.A. w upadłości układowej (dalej (...)) w celu dalszej odsprzedaży, w sytuacji gdy wolumen energii elektrycznej sprzedany (...) w celu dalszej odsprzedaży nie może być zaliczony do „sprzedaży energii elektrycznej odbiorcy końcowemu”, o której mowa w art. 9a ust. 1 i ust. 1a pkt 2) w zw. z § 3 pkt 4) Rozporządzenia OZE (w brzmieniu od 7 czerwca 2014 r. do 1 lipca 2018 r.) (które to przepisy regulują Obowiązek OZE za okres od 1 stycznia 2015 r. do 3 kwietnia 2015 r.), a także nie może być zaliczony do „sprzedaży energii elektrycznej odbiorcom końcowym niebędącym odbiorcami przemysłowymi, o których mowa w ust. 2 pkt 1”, o której mowa w art. 188 ust. 1, ust. 2 pkt 2), ust. 17 pkt 1 i art. 190 Ustawy OZE (które to przepisy regulują Obowiązek OZE za okres od 4 kwietnia 2015 r. do 31 grudnia 2015 r.) oraz art. 3 pkt 13a) UPE w zw. z art. 2 pkt 21) Ustawy OZE, a tym samym nie może stanowić podstawy do ustalenia zakresu Obowiązku OZE nałożonego na Spółkę;
2) art. 5 ust. 1 UPE i art. 9a ust. 1 i ust. 1a pkt 2) UPE (w brzmieniu do 3 kwietnia 2015 r.) oraz § 3 pkt 4) Rozporządzenia OZE (w brzmieniu od 7 czerwca 2014 r. do 1 lipca 2018 r.), a także art. 188 ust. 1, ust. 2 pkt 2), ust. 17 pkt 1) i art. 190 Ustawy OZE (art. 190 Ustawy OZE w brzmieniu do 30 czerwca 2016 r.) w zw. z art. 58 § 1 i art. 353 ( 1) ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny („KC”) poprzez:
a) błędną interpretację ww. przepisów polegającą na przyjęciu bezzasadnego założenia o istnieniu rzekomej wyraźnej normy prawnej o charakterze iuris cogentis, która przewidywałaby zakaz zawierania umów dotyczących dostarczania/powierzania energii elektrycznej, których realizacja nie rodziłaby Obowiązku OZE, mimo że norma taka nie istnieje, co skutkowało bezzasadnym stwierdzeniem, że umowy wskazane w punkcie II.4.(a)-(c) poniżej są na podstawie art. 58 § 1 oraz art. 353 ( 1) KC nieważne z uwagi na zarzut obejścia takiego rzekomego zakazu (por. strona 29 Decyzji oraz uzasadnienie na stronach 32-34 Decyzji), a jednocześnie stanowiło nieuzasadnione obowiązującym prawem ograniczenie wolności działalności gospodarczej, z naruszeniem art. 20 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (dalej: „Konstytucja”) i art. 8 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (dalej jako „Prawo przedsiębiorców”); jak również
b) błędną interpretację art. 58 § 1 oraz art. 353 1 KC polegającą na przyjęciu, że skutki zastosowania sankcji nieważności czynności prawnej, o której mowa w tych przepisach, mogą być ograniczone do płaszczyzny regulacji publicznoprawnych z zakresu prawa energetycznego (por. przedostatni akapit na stronie 30 Decyzji), bez wpływu na ważność, czy też skutki czynności prawnych na płaszczyźnie prawa cywilnego, podatkowego, czy też ustawy o rachunkowości;
zaś na wypadek, gdyby Prezes URE nie opierał swoich ustaleń w zakresie nieważności umów wskazanych w punkcie II.4.(a)-(c) poniżej na art. 58 § 1 oraz art. 353 1 KC (o czym może świadczyć przedostatni akapit na stronie 30 Decyzji oraz treść Postanowienia) - zarzucamy ponadto naruszenie art. 7 Konstytucji i art. 6 KPA poprzez stwierdzenie nieważności wspomnianych umów bez podstawy prawnej i z naruszeniem obowiązku działania organu na podstawie i w granicach prawa;
3) art. 20 Konstytucji i art. 8 Prawa Przedsiębiorców w zw. z art. 5 ust. 1 UPE i art. 58 § 1 oraz art. 353 1 KC, poprzez ich błędną interpretację polegającą na przyjęciu, że istnieją rzekome normy prawne, z których wynika, że umowa sprzedaży energii elektrycznej może obejmować sprzedaż energii wyłącznie na rzecz odbiorcy, który zawarł umowę o przyłączenie do sieci eksploatowanej przez operatora systemu przesyłowego lub dystrybucyjnego oraz umowę o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej w miejscu dostarczania energii na podstawie umowy sprzedaży, co w ocenie organu stanowiło podstawę do stwierdzenia nieważności umowy sprzedaży energii wskazanej w punkcie II.4.(b) poniżej - mimo że obowiązujące przepisy nie przewidują takiego ograniczenia swobody umów i swobody działalności gospodarczej, a jednocześnie wyraźnie dopuszczają zawieranie umów sprzedaży energii elektrycznej poza siecią dystrybucyjną i miejscami przyłączenia odbiorcy do sieci dystrybucyjnej eksploatowanej przez operatora systemu dystrybucyjnego i bez uprzedniego zawarcia umowy o przyłączenie do sieci (np. za pomocą linii bezpośredniej, czy też w wirtualnym miejscu dostarczania energii elektrycznej);
4) art. 10 Konstytucji, art. 1, art. 2 § 1 i § 3 oraz art. 189 KPC, jak również art. 6 i art. 97§ 1 pkt 4) KPA w zw. z art. 58 § 1 KC oraz art. 28 KPA poprzez odmowę zawieszenia postępowania i samodzielne ustalenie przez Prezesa URE w Decyzji, że w szczególności wszystkie następujące umowy zawarte pomiędzy Spółką oraz (...):
a) Aneks nr (...) z dnia 12 grudnia 2011 r. do Umowy na sprzedaż energii elektrycznej nr (...) (dalej, odpowiednio: „Aneks nr (...)” oraz „Umowa (...)”),
b) Umowa nr (...) sprzedaży energii elektrycznej z dnia 12 grudnia 2011 r. (dalej „Umowa (...)”),
c) Umowa nr (...) zlecenia usługi przerobu z dnia 31 grudnia 2012 r. (dalej „Umowa (...) lub „Umowa (...)”),
są nieważne, mimo że (niezależnie od braku materialnoprawnych podstaw do stwierdzenia nieważności tych umów):
(i) Prezes URE nie posiada jurysdykcji w odniesieniu do orzekania o nieważności wyżej wymienionych umów, bowiem - zgodnie z art 10 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, art. 1, art. 2 § 1 i § 3 oraz art. 189 KPC - wyłączną jurysdykcję w tym zakresie posiada sąd powszechny, a tym samym organ przed wydaniem decyzji był zobowiązany zawiesić postępowanie na podstawie art. 97 ust. 1 pkt 4) KPA do czasu rozstrzygnięcia przez sąd powszechny zagadnienia wstępnego w postaci ustalenia, czy wymienione wyżej umowy są nieważne; a ponadto
(ii) orzekając o nieważności wyżej wymienionych umów, w rzeczywistości organ pośrednio orzekł o prawach i obowiązkach (...) (drugiej strony wymienionych umów), która nie była stroną postępowania administracyjnego, zakończonego wydaniem zaskarżonej decyzji;
( (...)) o ważności Umowy (...), w tym na gruncie art. 58 § 1 KC, orzekł już uprzednio Sąd Okręgowy w Katowicach prawomocnym wyrokiem z dnia 29 maja 2013 r., sygn. akt XIV GC Ó4/13/SŁ;
5) art. 365 § 1 KPC poprzez błędne uznanie, że prawomocny wyrok Sądu Okręgowego z dnia 29 maja 2013 r., sygn. akt XIV GC 64/13/SŁ, nie wiąże Prezesa URE w zakresie rozstrzygającym o tym, że postanowienia Umowy (...) są ważne w świetle prawa i powodują skuteczne powierzenie (...) do przerobu energii elektrycznej stanowiącej własność Spółki, co doprowadziło do dokonania przez Prezesa URE wadliwego ustalenia, sprzecznego z treścią wyżej wymienionego prawomocnego wyroku, jakoby Umowa (...) była nieważna, a wolumen energii elektrycznej przekazany (...) przez Spółkę w 2015 r. na podstawie Umowy (...) stanowił energię elektryczną sprzedaną (...) jako odbiorcy końcowemu, stanowiącą podstawę do wyznaczenia wielkości Obowiązku OZE wobec Spółki;
6) art. 3 pkt 13a) UPE w zw. z art. 9a ust. 1 i ust. 1a pkt 2) UPE (w brzmieniu do 3 kwietnia 2015 r.) oraz § 3 pkt 4) Rozporządzenia OZE (w brzmieniu od 7 czerwca 2014 r. do 1 lipca 2018 r.) oraz art. 188 ust 1, ust. 2 pkt 2), ust 17 pkt 1) oraz art 190 Ustawy OZE (art 190 w brzmieniu do 30 czerwca 2016 r.) i art. 2 pkt 21) Ustawy OZE poprzez ich błędną interpretację polegającą na przyjęciu w zaskarżonej Decyzji, że odbiorcą końcowym może być podmiot dokonujący zakupu energii w celu dalszej odsprzedaży;
7) art. 56 ust. 1 pkt 1a) UPE w zw. z art. 186 ust. 2 Ustawy OZE oraz art. 168 pkt 1) Ustawy OZE i art. 186 ust. 7 Ustawy OZE w zw. z art. 20 ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw („Nowelizacja OZE 2016”) i art. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej poprzez wymierzenie Spółce kary pieniężnej za rzekome naruszenie Obowiązku OZE w okresie od 4 kwietnia do dnia 31 grudnia 2015 r., podczas gdy zgodnie z mającym charakter intertemporalny art. 186 ust. 2 Ustawy OZE:
a) przepis art. 56 ust. 1 pkt la) UPE (w przypadku jego naruszenia przez Spółkę - czemu Spółka zaprzecza) mógłby stanowić podstawę nałożenia kary pieniężnej za naruszenie Obowiązku OZE wyłącznie za okres od 1 stycznia 2015 r. do 3 kwietnia 2015 r.;
b) art 168 pkt 1) Ustawy OZE nie przewiduje możliwości nałożenia kary pieniężnej za naruszenie obowiązku określonego w art. 188 ust. 1, ust. 2 pkt 2), ust. 17 pkt 1) i art. 190 Ustawy OZE (w przypadku jego naruszenia przez Spółkę - czemu Spółka zaprzecza), a możliwość odpowiedniego zastosowania art. 168 pkt 1) Ustawy OZE w celu nałożenia kary pieniężnej z tytułu naruszenia art. 188 ust. 1, ust. 2 pkt 2), ust. 17 pkt 1) i art. 190 Ustawy OZE ustawodawca usiłował wprowadzić dopiero przepisem art. 186 ust. 7 Ustawy OZE, który wszedł w życie z dniem 1 lipca 2016 r., czyli po zakończeniu okresu objętego Obowiązkiem OZE określonym w art. 188 i 190 Ustawy OZE (art. 190 Ustawy OZE w brzmieniu do 30 czerwca 2016 r.), a nawet po okresie, w którym możliwe było wykonanie Obowiązku OZE określonego w art. 188 i 190 Ustawy OZE (art. 190 Ustawy OZE w brzmieniu do 30 czerwca 2016 r.), a tym samym zasada lex retro non agit wyłącza możliwość nałożenia kary pieniężnej za ewentualne naruszenie Obowiązku OZE określonego w art. 188 ust. 1 i ust. 2 pkt 2) oraz ust. 17 pkt 1) Ustawy OZE co najmniej w odniesieniu do okresu od 4 kwietnia do dnia 31 grudnia 2015 r.;
8) art. 217 Konstytucji w zw. z art. 56 ust. 1 pkt la) UPE (w brzmieniu sprzed 1 lipca 2016 r.) w zw. z art. 9a ust. 4 UPE (w brzmieniu sprzed 4 kwietnia 2015 r.) oraz w zw. z §3 pkt 4) Rozporządzenia OZE (w brzmieniu od 7 czerwca 2014 r. do 1 lipca 2018 r.) i art. 186 ust. 2 Ustawy OZE przez niezastosowanie skutkujące błędnym przyjęciem, że istnieją podstawy do nałożenia na Spółkę kary pieniężnej z tytułu zarzuconego naruszenia Obowiązku OZE i określenia wysokości tej kary za okres od dnia 1 stycznia 2015 r. do 3 kwietnia 2015 r., podczas gdy w tym okresie istotne elementy Obowiązku OZE, który stanowi daninę publiczną, ustalone były w sposób sprzeczny z art. 217 Konstytucji przewidującym, iż nakładanie danin publicznych musi następować w drodze ustawy (bowiem w tym okresie istotne elementy Obowiązku OZE wynikały z aktów podustawowych, albo wręcz w ogóle niestanowiących źródeł prawa powszechnie obowiązującego - a contrario art. 87 Konstytucji), tj.:
a) zakres Obowiązku OZE - jako podstawowy element konstrukcyjny Obowiązku OZE decydujący o jego koszcie oraz wysokości kar z tytułu naruszenia - był określany w akcie podustawowym - rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 9a ust. 9 UPE w brzmieniu sprzed 4 kwietnia 2015 r. (tj. Rozporządzeniu OZE); zaś
b) wysokość jednostkowej opłaty zastępczej - jako podstawa do określenia opłaty zastępczej i kary z tytułu ich naruszenia - była ustalana przez Prezesa URE i publikowana w Biuletynie Urzędu Regulacji Energetyki (co miało miejsce na zasadzie art. 9a ust. 4 UPE w brzmieniu sprzed 4 kwietnia 2015 r.);
a tym samym poprzez wymierzenie kary pieniężnej za nieprzestrzeganie obowiązku, który nie mógł być na powoda nałożony;
9) art. 8 § 1, art. 9, art. 11 i art. 107 § 3 KPA poprzez sformułowanie uzasadnienia Decyzji w sposób uniemożliwiający ustalenie zakresu zastosowanych przez organ przepisów prawa oraz przyjętego przez organ sposobu ich interpretacji i stosowania, w tym poprzez wewnętrzną sprzeczność uzasadnienia Decyzji w zakresie oceny ważności umów wskazanych w punkcie II.(4).(a) (c) powyżej, a w szczególności:
a) powoływanie się w niektórych fragmentach uzasadnienia Decyzji na bezwzględną nieważność tych umów na podstawie art. 58 § 1 lub 353 1 KG (mimo braku jakiegokolwiek uprzedniego wyroku sądu powszechnego potwierdzającego taką sankcję oraz istnienie prawomocnego wyroku sądu powszechnego stwierdzającego, że umowa określona w punkcie II.(4).(c) powyżej jest ważna); a jednocześnie
b) stwierdzenie na stronie 30. Decyzji, że organ oceniał czynności prawne wskazane w punkcie II.(4).(a)-(c) powyżej i ich skutki jedynie „w kontekście realizacji obowiązków publicznoprawnych wynikających z art. 9a ustawy — Prawo energetyczne ” i nie oceniał ważności wskazanych umów „w świetle prawa cywilnego”,
uniemożliwiając tym samym ustalenie, czy organ wywodzi nieważność wspomnianych umów z art. 58 § 1 lub 353 1 KC, czy też stwierdził nieważność wspomnianych umów arbitralnie i z zastosowaniem nieznanej polskiemu prawu instytucji nieważności względnej (skutki nieważności ograniczone rzekomo jedynie do postępowań prowadzonych przez Prezesa URE w zakresie realizacji obowiązków określonych w art. 9a ust. 1 UPE i art. 188 ust. 1 oraz art. 190 Ustawy OZE), czy też w końcu organ bez podstawy prawnej „odrzucił” dowody z zakwestionowanych umów - tj. działając każdorazowo z naruszeniem obowiązku działania organu na podstawie i w granicach prawa (art, 7 Konstytucji oraz art. 6 KPA) - co jednocześnie narusza obowiązki organu administracji w zakresie prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do władzy publicznej (art. 8 § 1 KPA), należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego (art. 9 KPA), zasady przekonywania (art. 11 KPA), jak również wyjaśnienia podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa (art. 107 §3 KPA) i znacząco utrudnia zrozumienie motywów Decyzji oraz obrony przed nałożeniem kary;
10) art. 12 Prawa Przedsiębiorców i art. 8 § 1 KPA, jak również art. 14 Prawa Przedsiębiorców i art. 8 § 2 KPA poprzez naruszenie zasady prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do organów państwa i odstąpienie od utrwalonej praktyki i nałożenie na Spółkę kary pieniężnej pomimo tego, że w takich samych sprawach dotyczących realizacji przez Spółkę Obowiązku OZE za lata 2011 r. i 2012 r. (tj. w okresie, gdy Spółka realizowała już umowy określone w punkcie ll.(4).(a)-(b) powyżej), Prezes URE, mimo prowadzenia postępowania wyjaśniającego, nie stwierdził żadnego naruszenia w takim samym stanie faktycznym i prawnym, jak również naruszenie art. 10a ust. 2 w zw. z art. 10a ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (w brzmieniu od 20 września 2008 r.; dalej jako „SDGU”) poprzez nałożenie kary na Spółkę mimo zastosowania się przez Spółkę do interpretacji uznanej za wydaną Spółce zgodnie z art. 10a ust. 1 zdanie 2 SDGU w wyniku niewydania przez Prezesa URE interpretacji na wniosek Spółki złożony 24 stycznia 2013 r. i 28 lutego 2013 r.;
11) art. 28 KPA poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, a w konsekwencji przyjęcie, iż (...) nie przysługuje przymiot strony w postępowaniu, w którym została wydana decyzja mająca znaczenie dla praw (interesu prawnego) i obowiązków (...) (tj. orzekająca o nieważności umów zawartych przez (...) ze Spółką), a w konsekwencji niedopuszczenie (...) do udziału w postępowaniu zakończonym zaskarżoną Decyzją, co skutkuje wydaniem Decyzji z wadą, o której mowa w art. 156 § 1 pkt 2 KPA;
12) art. 77 § 1, art. 80 oraz art. 107 § 3 KPA poprzez brak wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego koniecznego do rozstrzygnięcia w sprawie, jak również poprzez dokonanie oceny zebranego materiału dowodowego z przekroczeniem zasad swobodnej oceny dowodów, co w szczególności polegało na/skutkowało:
a) „odrzuceniu” dowodów z wszystkich następujących umów lub błędnym ustaleniu, że wszystkie następujące umowy zawarte pomiędzy Spółką oraz (...) są nieważne:
(i) Aneks nr (...) do Umowy (...),
(ii) Umowa (...), oraz
( (...)) Umowa (...),
- mimo że wyżej wymienione umowy są w całości ważne, brak jest wyroku sądu powszechnego, który stwierdzałby ich nieważność, a ważność postanowień Umowy (...) została dodatkowo stwierdzona prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 29 maja 2013 r. sygn. akt XIV GC 64/13/SŁ, a ponadto brak jest podstawy prawnej do „odrzucenia” dowodów w postępowaniu administracyjnym;
b) błędnym ustaleniem, że umowy o dostawę energii elektrycznej zawarte z odbiorcami końcowymi posiadającymi swoje miejsca odbioru na terenie zakładu (...)((...) K. M., (...) Sp. z o.o., Zakład (...) H. Ł., (...) Sp. z o.o.) nie stanowią ważnych i skutecznych umów obejmujących sprzedaż energii mimo że brak jest jakichkolwiek podstaw do stwierdzenia nieważności tych umów, czy też kwalifikacji tych umów jako umów innych niż umowy kompleksowe dostarczania energii elektrycznej (w tym w szczególności nie ma podstaw do kwalifikowania tych umów jako element umowy najmu), a strony kwalifikowały te umowy jako umowy kompleksowe, w tym Spółka zrealizowała w odniesieniu do tych umów Obowiązek OZE;
c) błędnym ustaleniu, że Spółka dokonała w roku 2015 r. sprzedaży energii elektrycznej do odbiorców końcowych w ilości 725 284,597 MWh, mimo że wolumen energii elektrycznej sprzedany przez Spółkę do odbiorców końcowych wyniósł 638,051 MWh;
d) błędnym ustaleniu, że sprzedaż energii elektrycznej może odbywać się wyłącznie w miejscach przyłączenia odbiorców do sieci dystrybucyjnej, mimo że żaden przepis nie zakazuje sprzedaży energii elektrycznej w innych punktach, a przepisy prawa, Prezes URE oraz sądy wielokrotnie potwierdzały możliwość zawierania umów sprzedaży poza punktami przyłączenia do sieci eksploatowanych przez operatorów systemów dystrybucyjnych (w tym w sieciach zakładowych/potrzeb własnych, za pośrednictwem linii bezpośredniej lub miejscach przyłączenia odbiorcy bezpośrednio do jednostki wytwórczej, czy też w wirtualnych miejscach dostarczania energii elektrycznej);
e) błędnym ustaleniu, że wolumen energii elektrycznej sprzedanej do (...) na podstawie Umowy (...) stanowi w całości wolumen energii sprzedanej do odbiorcy końcowego, mimo że (...) nabyła tę energię w celu dalszej odsprzedaży, a jednocześnie w odrębnym postępowaniu Prezes URE zakwestionował status (...) jako odbiorcy końcowego w odniesieniu do energii elektrycznej nabytej przez (...) na podstawie tej samej umowy (por. pismo Prezesa URE z dnia 29 listopada 2018 r., znak (...) oraz decyzja Prezesa URE z dnia 11 kwietnia 2019 r., znak (...) – w aktach administracyjnych sprawy);
f) błędnym ustaleniu, że po zawarciu Aneksu nr (...), Umowy (...) W/201 i oraz Umowy (...) Spółka zaniechała realizacji Obowiązku OZE - mimo że Spółka realizowała Obowiązek OZE po zawarciu wyżej wymienionych umów;
g) błędnym ustaleniu, że Spółka zrealizowała Obowiązek OZE w odniesieniu do całego wolumenu energii sprzedanej do (...) w grudniu roku 2011 r. w celu dalszej odsprzedaży, mimo że wolumen ten (55 050,534 MWh) nie został uwzględniony przy realizacji przez Spółkę (...) za 2011 r. (w odniesieniu do transakcji z (...) Spółka zrealizowała Obowiązek OZE w stosunku do wolumenu sprzedanego na rzecz (...) w okresie od stycznia do listopada 2011 r. - czyli w okresie, w których (...) występowała wobec Spółki jako odbiorcy końcowego w ilości 573 744,801 MWh);
h) błędnym ustaleniu, że stan faktyczny w zakresie prowadzenia działalności przez Spółkę oraz (...) w okresie przed i po zawarciu przez Spółkę i (...) Umowy (...) nie uległ zmianie pomimo braku przeprowadzenia w tym zakresie jakiegokolwiek postępowania dowodowego poza odwołaniem się do treści umów zawieranych pomiędzy obiema spółkami, które to umowy potwierdzają zresztą zmianę stanu faktycznego;
i) błędnym ustaleniu, że złożone przez Spółkę wnioski o przeprowadzenie uzupełniającego postępowania dowodowego były bezzasadne z uwagi na rzekomo ustalony i bezsporny charakter stanu faktycznego sprawy, podczas gdy stan faktyczny sprawy - w szczególności w zakresie stanu ekonomicznego i prawnego (...) oraz okoliczności i przyczyn zawarcia Aneksu nr (...) do Umowy (...), Umowy (...) oraz umów przerobu - jest sporny pomiędzy Spółką i Prezesem URE, a nadto nie został dostatecznie wyjaśniony z uwagi na brak przeprowadzenia przez organ dowodu z akt postępowania upadłościowego (...).
13) art. 9a ust. 1 i ust. la pkt 2) UPE (w brzmieniu do 3 kwietnia 2015 r.) oraz § 3 pkt 4) Rozporządzenia OZE (w brzmieniu od 7 czerwca 2014 r. do 1 lipca 2018 r.), a także art. 188 ust 1, ust. 2 pkt 2), ust. 17 pkt 1) i art. 190 Ustawy OZE (art. 190 Ustawy OZE w brzmieniu do 30 czerwca 2016 r.) poprzez bezzasadne ustalenie, że Spółka naruszyła określony w tych przepisach Obowiązek OZE w odniesieniu do energii elektrycznej sprzedanej w 2015 r. do (...) w celu dalszej odsprzedaży, co skutkowało również naruszeniem art. 56 ust. 1 pkt la) UPE (w brzmieniu sprzed 1 lipca 2016 r.) w zw. z art. 186 ust. 2 Ustawy OZE oraz art. 168 pkt 1 Ustawy OZE poprzez błędne zastosowanie i nałożenie na Spółkę kary pieniężnej z tytułu zarzuconej Spółce niepełnej realizacji Obowiązku OZE za rok 2015;
14) art. 7 Konstytucji RP i art. 6 KPA oraz art. 7 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w R. w 1950 r. („EKPCz”) poprzez posłużenie się w Decyzji zakazaną w prawie administracyjnym analogią na niekorzyść strony postępowania, w celu nałożenia kary pieniężnej;
zaś na wypadek nieuwzględnienia zarzutów wskazanych w punktach II.(1)-(14) powyżej, zarzucamy również naruszenie:
15) art. 108 ust. 3 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej („TFUE”) i art. 91 ust. 1 i ust. 3 Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. i art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej („TUE”) w zw. z art. 9a ust. 1 i ust. 1a pkt 2) UPE (w brzmieniu do 3 kwietnia 2015 r.) oraz art. 56 ust. 1 pkt la UPE (w brzmieniu sprzed 1 lipca 2016 r.) w zw. z art. 186 ust. 2 Ustawy OZE, a także art. 188 ust. 1 i ust. 2 pkt 2) oraz art. 168 pkt 1 Ustawy OZE oraz akapitem pierwszym punktu 4 decyzji Komisji Europejskiej z dnia 2 sierpnia 2016 r. w sprawie SA.37345(2015/NN) poprzez nałożenie na Spółkę kary pieniężnej z tytułu zarzuconego Spółce niezrealizowania Obowiązku OZE w oparciu o przepisy krajowe, których wprowadzenie do polskiego porządku prawnego nastąpiło z naruszeniem art. 108 ust. 3 TFUE (klauzula standstill);
a w każdym z powyższych przypadków zarzucamy również naruszenie:
16) art. 105 § 1 KPA w zw. z art. 56 ust. 1 pkt la) UPE (w brzmieniu do 30 czerwca 2016 r.) i art. 186 ust 2 Ustawy OZE oraz w zw. z art. 168 pkt 1 Ustawy OZE poprzez brak umorzenia postępowania i nałożenie na Powoda kary pieniężnej z tytułu zarzuconego naruszenia Obowiązku OZE, pomimo braku podstaw faktycznych i prawnych do nałożenia na Powoda kary pieniężnej;
17) art. 56 ust. 3 i ust, 6 UPE w zw. z art. 186 ust. 2 Ustawy OZE oraz art. 170 ust. 1 w zw. z art 186 ust. 7 Ustawy OZE poprzez nałożenie na Spółkę kary za okres od 1 stycznia do 3 kwietnia 2015 r. w wysokości wyższej niż miniminalna oraz nałożenie w drodze Decyzji kar za naruszenie Obowiązku OZE w 2015 r. w wysokości wyższej niż 15% przychodu Spółki, wynikającego z działalności koncesjonowanej, osiągniętego przez Spółkę w poprzednim roku podatkowym (tj. w roku 2019).
Wobec powyższych zarzutów odwołujący wniósł o:
1. uwzględnienie odwołania i uchylenie Decyzji w całości;
2. wstrzymanie wykonania Decyzji w zakresie punktu 3. Decyzji do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy i niezwłoczne rozstrzygnięcie niniejszego wniosku z uwagi na ryzyko podjęcia przez Prezesa URE kroków w celu wystawienia tytułu wykonawczego pomimo braku prawomocności Decyzji (uzasadnienie wniosku w tym zakresie w punkcie C.XVII uzasadnienia);
3. dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentów wskazanych w uzasadnieniu odwołania w celu wykazania faktów szczegółowo tam wskazanych (okoliczności i fakty, na które powoływane są poszczególne dowody, zostały szczegółowo opisane w punktach Uzasadnienia, w których wskazano poszczególne dowody), tj.:
- Poświadczona za zgodność z oryginałem kserokopia wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 29 maja 2013 r. sygn . XIV GC 64/13/SŁ, potwierdzającego ważność Umowy (...) (w aktach Postępowania - Załącznik nr 1 do pisma Spółki z dnia 30 września 2020 r.);
- Umowa nr (...) zlecenia usługi przerobu zawarta pomiędzy Spółką oraz (...) w dniu 12 grudnia 2011 r. - dołączona do akt niniejszego Postępowania przez Prezesa URE zgodnie z informacją zawartą w zawiadomieniu z dnia 27 lipca 2020 r. o wszczęciu Postępowania, znak (...) (dalej: „Zawiadomienie”);
- Umowa nr (...) zawarta pomiędzy Spółką oraz (...) w dniu 31 grudnia 2012 r. wraz z Aneksami nr (...) („Umowa (...)”) (dołączone do akt Postępowania przez Prezesa URE zgodnie z informacją zawartą w Zawiadomieniu);
- wyjaśnienia Spółki przedstawione w ramach postępowania administracyjnego, w piśmie z 30 września 2020 r.;
- zaświadczenie Marszałka Województwa (...) z 24 grudnia 2018 r. wydane dla (...) (Załącznik nr 3 do odwołania).
Wskazując, że powyżej wymienione dowody na okoliczności przedstawione w punkcie 4 powyżej (str. 26 uzasadnienia odwołania).
- Zgłoszenie sprzedaży (...) Sp. z o. o. do (...) S.A. (załącznik nr 2 do pisma Spółki z dnia 30 września 2020 r.);
- Umowa na sprzedaż energii elektrycznej nr(...)zawarta pomiędzy Spółką oraz (...) wraz z aneksami do tej umowy (dołączone do akt niniejszego postępowania przez Prezesa URE zgodnie z informacją zawartą w Zawiadomieniu;
- Umowa nr (...) sprzedaży energii elektrycznej z dnia 18 listopada 2013 r. zawarta ze spółką (...) Sp. z o.o. (dołączona przez Prezesa URE do akt Postępowania zgodnie z informacją zawartą w Zawiadomieniu) wraz z Aneksem nr (...) z dnia 3 listopada 2014 r. do Umowy (...) sprzedaży energii elektrycznej z dnia 18 listopada 2013 r. (załącznik nr 3 do pisma Spółki z dnia 30 września 2020 r.);
- Umowa nr (...) z dnia 1 września 2011 roku o dostawę energii elektrycznej wraz z aneksami numer (...) zawarta z (...) Sp. z o.o. (dołączona do akt niniejszego Postępowania przez Prezesa URE zgodnie z informacją zawartą w Zawiadomieniu);
- Umowa o dostawę energii elektrycznej nr (...) z dnia 2 listopada 2010 r. zawarta z (...) Sp. z o.o. (dołączona do akt niniejszego Postępowania przez Prezesa URE zgodnie z informacją zawartą w Zawiadomieniu) wraz z Aneksem nr (...) z dnia 30 kwietnia 2015 r. do Umowy nr (...) o dostawę energii elektrycznej z dnia 2 listopada 2010 r. (załącznik nr 4 do pisma Spółki z dnia 30 września 2020 r.);
- Umowa o dostawę energii elektrycznej z dnia 30 grudnia 2012 r. nr (...) zawarta z Zakładem (...) H. Ł. wraz z aneksami (dołączona do akt niniejszego Postępowania przez Prezesa URE zgodnie z informacją zawartą w Zawiadomieniu) wraz z Aneksem nr (...) z dnia 5 listopada 2015 r . do Umowy nr (...) o dostawę energii elektrycznej z dnia 30 grudnia 2012 r. (Załącznik nr 5 do pisma Spółki z dnia 30 września 2020 r.);
- Umowa o dostawę energii elektrycznej z dnia 10 kwietnia 2011 r nr (...) zawarta z K. M. Przedsiębiorstwo (...) 1 (...) wraz z aneksami (dołączona do akt niniejszego Postępowania przez Prezesa URE zgodnie z informacją zawartą w Zawiadomieniu)wraz z Aneksem nr (...) z dnia 6 grudnia 2012 r. do Umowy(...)o dostawę energii elektrycznej z dnia 30 kwietnia 2011 r (Załącznik nr 6 do pisma Spółki z dnia 30 września 2020 r.);
- powyżej wymienione dowody na okoliczności przedstawione w punkcie 6 powyżej (str. 44-45 uzasadnienia odwołania)
- Umowa (...) wraz z Aneksem nr (...) do tej umowy w aktach administracyjnych sprawy (umowa dołączona do akt Postępowania przez Prezesa U RB zgodnie z Zawiadomieniem; Aneks nr (...) również dołączony do akt Postępowania zgodnie z Zawiadomieniem) - na okoliczności przedstawione w punkcie 30 (str. 43 odwołania);
- Umowa (...) w aktach administracyjnych sprawy (dołączona do akt Postępowania przez Prezesa URE zgodnie z Zawiadomieniem) - na okoliczności przedstawione w punkcie 31 (str. 44 odwołania);
- Faktury za sprzedaż energii na rzecz (...) w 2015 r. oraz dokumenty obejmujące płatności z tytułu rozliczenia ww. faktur (w aktach sprawy - odpowiednio załącznik nr 10 oraz nr 15 do pisma Spółki z 30 września 2020 r.) - na okoliczności przedstawione w punkcie 34 (str. 46 odwołania);
- Faktury za zakup energii od (...) w 2015 r. oraz dokumenty obejmujące płatności z tytułu rozliczenia ww. faktur (w aktach sprawy - odpowiednio załącznik nr 11 oraz nr 15 do pisma Spółki z 30 września 2020 r.) - na okoliczności przedstawione w punkcie 35 (str. 47 odwołania);
- Interpretacja indywidualna wydana w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 4 kwietnia 2012 r., znak (...) (Załącznik nr 7 do pisma Spółki z dnia 30 września 2020 r. - w aktach administracyjnych sprawy) - na okoliczności przedstawione w punkcie 39 (str. 49 odwołania);
- Prawomocny wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 29 maja 2013r., sygn. akt XIV GC 64/13/SŁ (w aktach Postępowania - Załącznik nr 1 do pisma Spółki z dnia 30 września 2020 r.) - na okoliczności przedstawione w punkcie 42 (str. 50 odwołania);
- Indywidualne interpretacje podatkowe Ministra Finansów z dnia 04 kwietnia 2012 r., nr (...), z dnia 11 stycznia 2012 r., nr (...), oraz z dnia 04 kwietnia 2013 r., nr (...) (w Załącznikach 7-8 do pisma Spółki z dn. 30 września 2020 r., w aktach administracyjnych sprawy) - na okoliczności przedstawione w punkcie 44 (str. 52 odwołania);
- Udostępniona Spółce przez (...) interpretacja podatkowa Ministra Finansów z dnia 5 kwietnia 2012 r., znak (...) (Załącznik nr 4 do odwołania) - na okoliczności przedstawione w punkcie 47 (str. 53 odwołania);
- kopia wniosku z 24 stycznia 2013 r. dołączona do akt niniejszego Postępowania przez Prezesa URE, zgodnie z Zawiadomieniem;
- kopia pisma URE z 22 lutego 2013 r. - dołączona do akt niniejszego Postępowania przez Prezesa URE, zgodnie z Zawiadomieniem;
- kopia wniosku z 28 lutego 2013 r. - dołączona do akt niniejszego Postępowania przez Prezesa URE, zgodnie z Zawiadomieniem;
- kopia pisma URE z 25 marca 2013 r. - dołączona do akt niniejszego Postępowania przez Prezesa URE, zgodnie z Zawiadomieniem;
- oświadczenie (...) z dnia 20 listopada 2018 r. w sprawie statusu odbiorcy przemysłowego, pismo Prezesa URE z dnia 29 listopada 2018 r., znak (...), oraz decyzja Prezesa URE z dnia 11 kwietnia 2019 r., znak (...)- w aktach administracyjnych sprawy;
- sprawozdanie Spółki z dnia 7 maja 2012 t, z wykonania Obowiązków OZE i CHP za rok 2011, sporządzone i przesłane Prezesowi URE w odpowiedzi na wezwanie Prezesa URE z dnia 6 kwietnia 2012 r., znak (...) (stanowiące Załącznik nr 7 do odwołania;
4. a także:
a) nakazanie pozwanemu, na podstawie art. 205 1 § 1 KPC, wniesienia odpowiedzi na odwołanie w terminie zakreślonym przez Sąd, a następnie zarządzenie, na podstawie art. 205 1 KPC, wymiany przez strony dalszych pism przygotowawczych, to jest zarządzenie wniesienia przez powoda pisma przygotowawczego w odpowiedzi na odpowiedź na odwołanie (repliki), oraz zarządzenie wniesienia przez pozwanego pisma przygotowawczego w odpowiedzi na replikę (dupliki), w każdym przypadku w takich samych terminach zakreślonych przez Sąd, jak również o upoważnienie stron do złożenia stanowiska podsumowującego wyniki postępowania w terminie zakreślonym przez Sąd;
b) w razie wyznaczenia posiedzenia przygotowawczego (art. 205 4 § 1 KPC), o zwolnienie powoda od obowiązku osobistego stawiennictwa na posiedzeniu przygotowawczym (art. 205 5 § 3 KPC);
5. zarządzenie na podstawie art. 47 § 4 KPC, rozpoznania sprawy w składzie trzech sędziów z uwagi na szczególną zawiłość i precedensowy charakter sprawy;
6. rozpoznanie sprawy na rozprawie (art. 148 1 § 3 KPC) i jednocześnie zarządzenie, na podstawie art. 153 § l 1 KPC, odbywania posiedzeń w niniejszej sprawie przy drzwiach zamkniętych z uwagi na groźbę ujawnienia tajemnicy przedsiębiorstwa;
7. zasądzenie od Prezesa URE na rzecz Spółki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego Spółki, według spisu kosztów, który zostanie złożony na ostatniej rozprawie, a w razie jego niezłożenia, według norm przepisanych, w każdym wypadku wraz z odsetkami ustawowymi od kosztów procesu w wysokości odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, obliczonych od dnia wydania prawomocnego orzeczenia o kosztach postępowania, do dnia zapłaty tych kosztów;
8. ewentualnie, na wypadek nieuwzględnienia zarzutu wskazanego w pkt. 11.(7) petilum,
wniósł o:
a) przedstawienie przez Sąd Trybunałowi Konstytucyjnemu pytania prawnego na podstawie art. 193 Konstytucji co do zgodności art. 186 ust. 7 Ustawy OZE z art. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej o treści: „czy art. 186 ust. 7 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii, który wszedł w życie z dniem 1 lipca 2016 r. na mocy art. 20 ustawy z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw, w zakresie, w jakim przewiduje odpowiednie stosowanie art. 168 pkt 1) ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii w celu nałożenia kary pieniężnej za niewykonanie za rok 2015 r. obowiązku określonego w art. 188 ust. 1 tej ustawy, a zatem przewiduje wprowadzenie sankcji karnoadministracyjnej za zdarzenie ukształtowane w pełni jeszcze przed datą wejścia w życie przepisu przewidującego sankcję, jest zgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej?”
oraz
b) w wypadku uwzględnienia wniosku lit. (a) powyżej, o zawieszenie postępowania na podstawie art. 177 § 1 pkt 3 1 KPC do czasu wydania przez Trybunał Konstytucyjny orzeczenia rozstrzygającego powyższe pytanie prawne oraz sporządzenia uzasadnienia tego orzeczenia;
9. ewentualnie, na wypadek nieuwzględnienia zarzutu wskazanego w pkt. 11.(8) petitum, wniósł o:
a) przedstawienie przez Sąd Trybunałowi Konstytucyjnemu pytania prawnego na podstawie art. 193 Konstytucji co do zgodności:
- art. 9a ust. 4 UPE (w brzmieniu sprzed 4 kwietnia 2015 r.) w zw. z art. 186 ust. 2 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii z art. 217 Konstytucji, oraz
- § 3 pkt 4) oraz § 4 pkt 4) Rozporządzenia OZE (w brzmieniu od 7 czerwca 2014 r. do 1 lipca 2018 r.) w zw. z art. 186 ust. 2 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii z art. 217 Konstytucji o następującej treści:
(i) czy przepis art. 9a ust. 4 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (w brzmieniu sprzed 4 kwietnia 2015 r.) w zakresie w jakim uprawnia Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki do ogłaszania wysokości jednostkowej opłaty zastępczej, będącej podstawą do określenia opłaty zastępczej, będącej istotnym elementem stosunku daninowego obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectwa pochodzenia, o którym mowa w art. 9e ust. 1 lub w art. 9o ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. — Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r.), wydanego dla energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej lub uiszczenia opłaty zastępczej, w terminie określonym w art. 9a ust. 5 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.), obliczonej w sposób określony w art. 9a ust. 2 tej ustawy (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) za okres od 1 stycznia 2015 r. do 3 kwietnia 2015 r. - jest zgodny z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;
(ii) czy przepisy § 3 pkt 4) oraz § 4 pkt 4) rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 października 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii (w brzmieniu od 7 czerwca 2014 r. do 1 lipca 2018 r.), stanowiące przepisy wykonawcze do ustawy — Prawo energetyczne, a jednocześnie określające stawki daniny publicznej - obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectwa pochodzenia, o którym mowa w art. 9e ust. 1 lub w art. 9o ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2016 r.), wydanego dla energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej lub uiszczenia opłaty zastępczej, w terminie określonym w art. 9a ust. 5 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.), obliczonej w sposób określony w art. 9a ust. 2 tej ustawy (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) za okres od 1 stycznia 2015 r. do 3 kwietnia 2015 r. - są zgodne z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
oraz
(b) w wypadku uwzględnienia wniosku lit. (a) powyżej, o zawieszenie postępowania na podstawie art. 177 § 1 pkt 3 1 KPC do czasu wydania przez Trybunał Konstytucyjny orzeczenia rozstrzygającego powyższe pytanie prawne oraz sporządzenia uzasadnienia tego orzeczenia;
10. ewentualnie - na wypadek uznania przez Sąd, iż twierdzenia powódki dotyczące konieczności uchylenia zaskarżonej decyzji, z uwagi na fakt wprowadzenia do polskiego porządku prawnego Obowiązku OZE, który rzekomo naruszyła powódka, z naruszeniem art. 108 ust. 3 TFEU , nie są objęte zasadą acte clair - o zwrócenie się, na podstawie art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z następującym pytaniem prawnym (pytaniem prejudycjalnym):
„czy art. 108 ust 3 TFUE w związku z art. 4 ust. 3 TUE należy interpretować w ten sposób, że sąd krajowy ma obowiązek uchylenia decyzji administracyjnego organu regulacyjnego takiego, jak Prezes polskiego Urzędu Regulacji Energetyki, nakładającej na podmiot indywidualny karę za naruszenie obowiązku wprowadzonego do krajowego porządku prawnego z naruszeniem art. 108 ust. 3 TFUE?”
a w wypadku uwzględnienia powyższego wniosku, o zawieszenie postępowania na podstawie art. 177 § 1 pkt 3 1 KPC do czasu wydania przez Trybunał Sprawiedliwości orzeczenia rozstrzygającego powyższe pytanie prejudycjalne oraz sporządzenia uzasadnienia tego orzeczenia.
Odwołujący wskazał ponadto, że:
1) jedyną drogą odwoławczą od Decyzji jest niniejsze Odwołanie rozpoznawane przez Sąd; w związku z tym do niniejszego Odwołania nie ma zastosowania wymóg wskazania, czy powód podjął próbę polubownego rozwiązania sporu;
2) z daleko posuniętej ostrożności wskazuję adres poczty elektronicznej: proces@skslegal.pl . jednakże w celu uchylenia jakichkolwiek wątpliwości w tym zakresie oświadczamy, że powód nie wyraża zgody na doręczanie mu pism drogą elektroniczną (art. 132 § 1 3 k.p.c.).
W odpowiedzi na odwołanie pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o:
1) oddalenie odwołania;
2) dopuszczenie oraz przeprowadzenie dowodu z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy;
3) pominięcie dowodów zgłoszonych przez powoda jako powołanych na okoliczności nieistotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy;
4) oddalenie wniosków powoda o przedstawienie pytań prawnych Trybunałowi Konstytucyjnemu i Trybunałowi Sprawiedliwości UE;
5) rozpoznanie niniejszej sprawy na rozprawie;
6) zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Pismem z 15 września 2022 r. powód wniósł o przeprowadzenie z powołanych poniżej dokumentów:
(a) umowy gwarancyjnej pomiędzy (...) Sp. z o.o. oraz (...) z 8 grudnia 2005 r.;
(b) pisma (...) z 19 stycznia 2009 r., w sprawie XGUu-3/o8/i;
(c) postanowienia Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach z 14 kwietnia 2010 r., XGUu 3)08)1;
(d) pisma (...) S.A. z dnia 13 października 2011 r., obejmującego drugi wniosek o uchylenie układu zatwierdzonego w postępowaniu upadłościowym (...) postanowieniem Sądu Rejonowego w Katowicach z 14 listopada 2003 r., XUkł 149/02;
(e) postanowienia Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach z dnia 28 lutego 2012 r., XGUu 14/11/2;
(f) postanowienia Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 11 października 2012 r.,
XIX Gz 623/12;
(g) postanowienia Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 27 grudnia 2012 r., XIX Gz 681/12;
(h) porozumienia w sprawie zabezpieczenia Umowy nr (...) sprzedaży energii elektrycznej z dnia 13 grudnia 2010 r.;
(i) Wniosku (...);
- wszystkich na okoliczność sytuacji prawnej i finansowej (...) oraz postępowań prowadzonych wobec (...) w latach 2005-2012, które stanowiły obiektywne uzasadnienie gospodarcze dla zawarcia pomiędzy (...) oraz (...) Aneksu nr (...) do Umowy na sprzedaż energii elektrycznej nr (...), Umowy nr (...) sprzedaży energii elektrycznej z dnia 12 grudnia 2011 r. oraz Umowy nr (...) zlecenia usługi przerobu z dnia 31 grudnia 2012 r. (dalej łącznie jako: „Umowy ), co uzasadnia również ocenę, że Umowy te nie są nieważne, a w szczególności nie zostały zawarte w celu obejścia prawa, a w szczególności dla wykazania, że:
(1) w przedmiotowym okresie (...) nie była w stanie samodzielnie dokonywać zakupu energii i materiałów do produkcji żelazostopów, a prowadzenie działalności w zakresie zakupu energii wymagało gwarancji udzielanych przez osobę trzecią ((...) Sp. z 0.0.);
(2) po rozpoczęciu wobec (...) drugiego postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu (postępowanie zainicjowane postanowieniem Sądu Rejonowego w Katowicach z 19 stycznia 2007 r., X GU 217/06/1), (...) S.A. złożył dwukrotnie (w 2008 r. i 2011 r.) wnioski o uchylenie układu zatwierdzonego w postępowaniu upadłościowym (...) postanowieniem Sądu Rejonowego w Katowicach z dnia 14 listopada 2003 r., X Ukł 149/02, co - w przypadku uwzględnienia takiego wniosku - mogło skutkować ogłoszeniem upadłości likwidacyjnej (...) i generowało tym samym istotne ryzyko dla odbiorców żelazostopów.
Odwołujący wniósł ponadto o wezwanie (...) S.A., na podstawie art. 248 § 1 k.p.c., do złożenia kopii dokumentów wskazanych w punktach (a)-(i) poświadczonych za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika będącego radcą prawnym lub adwokatem, w terminie 7 dni od dnia doręczenia zarządzenia Sądu w tym przedmiocie.
Pismem z 20 lutego 2023 r. powód wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z następujących dokumentów urzędowych:
(a) postanowienia Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22 marca 2022 r. wydanym w postępowaniu prowadzonym pod sygnaturą VII AGa 604/21 dotyczącym analogicznej sprawy (kary pieniężnej nałożonej na Spółkę w analogicznym stanie faktycznym w związku z zarzutem niewykonania obowiązku, o którym mowa w art. 9a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne w brzmieniu sprzed 4 kwietnia 2015 r., tj. tzw. „Obowiązek OZE” za 2013 r.);
na fakt: zwrócenia się przez Sąd Apelacyjny do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z następującym pytaniem prejudycjalnym, którego rozstrzygnięcie będzie miało wpływ również na wynik niniejszej sprawy:
„czy art. 108 ust 3 TFUE w związku z art. 4 ust. 3 TUE należy interpretować w ten sposób, że sąd krajowy ma obowiązek uchylenia decyzji administracyjnego organu regulacyjnego takiego, jak Prezes polskiego Urzędu Regulacji Energetyki, nakładającej na podmiot indywidualny karę za naruszenie obowiązku wprowadzonego do krajowego porządku prawnego z naruszeniem art. 108 ust. 3 TFUE?”;
oraz zawieszenia prowadzonego przez Sąd Apelacyjny postępowania w sprawie pod sygnaturą VII AGa 604/21 do czasu zakończenia przez TSUE postępowania zainicjowanego powyższym pytaniem;
oraz:
(b) postanowienia Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 9 czerwca 2022 r. wydanego w postępowaniu prowadzonym pod sygnaturą VII AGa 604/21 dot. Obowiązku OZE za 2013 r.;
na fakt: oddalenia wniosku Pozwanego o dokonanie reasumpcji wyżej wskazanego postanowienia z dnia 22 marca 2022 r. w przedmiocie pytania prejudycjalnego.
Jednocześnie Odwołujący wskazał, że w przypadku braku wydania przez tut. Sąd postanowienia w przedmiocie skierowania pytania prejudycjalnego do Trybunału Sprawiedliwości UE, o którym mowa w punkcie III.10 Odwołania (które Powód podtrzymuje), zasadne jest zawieszenie niniejszego postępowania do czasu zakończenia przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej postępowania zainicjowanego pytaniem prejudycjalnym Sądu Apelacyjnego w sprawie VII AGa 604/21, na podstawie art. 177 § 1 pkt 31 KPC. Kwestia objęta tym pytaniem prejudycjalnym stanowi jedno z kluczowych zagadnień w niniejszej sprawie. Odpowiedź Trybunału Sprawiedliwości wyłączyć może jednoznacznie dopuszczalność nałożenia kary pieniężnej w niniejszej sprawie, tj. z tytułu zarzucanego Powodowi niewywiązania się z realizacji Obowiązku OZE za rok 2015. Ewentualne dalsze prowadzenie sprawy, bez zadania wskazanych pytań i zawieszenia postępowania, stanowiłoby naruszenie obowiązku lojalnej współpracy wysłowionego w art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej.
Ponadto, z uwagi na konieczność przedstawienia w ramach prawa do obrony w niniejszym postępowaniu dodatkowych wniosków i argumentacji, w tym wynikających z przeprowadzanych dowodów i argumentacji prezentowanej przez obie strony sporu w równolegle prowadzonych postępowaniach w analogicznych sprawach (wnioski i argumentacja częściowo objęte pismem Powoda z dnia 25 sierpnia 2022 r., na którego złożenie nie została wyrażona zgoda), Odwołujący wniósł o wyznaczenie przez Wysoki Sąd odpowiedniego czasu na rozprawę w wymiarze 2,5h.
W dniu 22 marca 2022 roku Sąd Apelacyjny w Warszawie zadał w sprawie o sygnaturze VII AGa 604/21 pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej o treści: „Czy art. 108 ust. 3 TFUE należy interpretować w ten sposób, że brak notyfikacji Komisji Europejskiej pomocy państwa, mimo stwierdzenia następnie przez Komisje w decyzji, że pomoc ta jest zgodna z rynkiem wewnętrznym, wyłącza możliwość nałożenia kary pieniężnej na przedsiębiorcę, który nie wykonał obowiązku wynikającego z przepisu krajowego realizującego tę pomoc w okresie poprzedzającym wydanie decyzji Komisji” (art. 228 § 2 k.p.c.).
Z orzeczenia Sądu Apelacyjnego kierującego pytanie prawne do TSUE wynikało natomiast, że w decyzji Komisji Europejskiej z dnia 2 sierpnia 2016 r. w sprawie SA.37345 (2015/NN) wskazano, że obowiązek OZE został wprowadzony do polskiego systemu prawnego z naruszeniem art. 108 ust. 3 TFUE, który nakazuje poinformowanie Komisji Europejskiej o planach przyznania pomocy państwa. Sąd Apelacyjny powołując się na orzecznictwo TSUE wyjaśnił, że zakwalifikowanie pomocy jako zgodnej z rynkiem wewnętrznym nie konwaliduje bezprawności spowodowanej naruszeniem art. 108 ust. 3 TFUE za okres do wydania przez Komisję decyzji zatwierdzającej pomoc, gdyż pozostawałoby to w kolizji z bezpośrednią skutecznością tego przepisu, zwracając przy tym uwagę na fakt, iż nie została dotychczas przesądzona kwestia możliwości nałożenia na przedsiębiorcę kary pieniężnej w oparciu o przepisy wprowadzone do krajowego porządku prawnego z naruszeniem obowiązku ich notyfikacji, zaś wobec sformułowanego w sprawie zarzutu rozstrzygnięcie tej kwestii pozostaje istotne. Odwołując się do orzecznictwa TSUE wywiódł tezę, że skoro beneficjent pomocy powinien upewnić się co do zastosowania procedury notyfikacji i liczyć z koniecznością zwrotu pomocy w przypadku zaniechania jej zgłoszenia Komisji, jak również zwrócić nienależną korzyść uzyskaną w okresie poprzedzającym wydanie przez Komisję decyzji końcowej, to przedsiębiorca przekonany o braku notyfikacji, a zatem o bezprawności przepisów stanowiących z jednej strony źródło pomocy dla części przedsiębiorców, a z drugiej źródło obowiązków dla innych przedsiębiorców, nie powinien być karany za naruszenie tych obowiązków. Teza ta została wsparta opinią Rzecznika Generalnego wydaną w sprawie C-329/17 (...) S.A., w której wskazano, iż system kar należy uznać za sprzeczny z prawem Unii, jeżeli nakłada on kary za naruszenie obowiązku, który został uznany za sprzeczny z prawem Unii. Do udzielenia odpowiedzi na zadane w tej kwestii pytanie prejudycjalne nie doszło z uwagi na stwierdzenie, że stanowiące przedmiot pytania przepisy krajowe dotyczące kogeneracji nie stanowią pomocy państwa. W sprawie będącej przedmiotem niniejszego sporu przedmiotem zaskarżonej decyzją jest zarówno stwierdzenie niewykonania obowiązków OZE, które to regulacje zostały przez Komisję zakwalifikowane jako pomoc państwa i wobec braku notyfikacji uznane za sprzeczne z art. 108 ust. 3 TFUE, jak również nałożenie na podmiot kar administracyjnych wynikających z niewykonania obowiązków OZE.
Postanowieniem z 6 marca 2023 r. Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów Na podstawie art.177 § 1 pkt 31 k.p.c. zawiesił postępowanie w sprawie do czasu rozstrzygnięcia postępowania w sprawie pytanie prejudycjalnego zadanego przez Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 22 marca 2022 r. sygn. akt. VII AGa 604/21.
Sąd Okręgowy wskazał, że odpowiedź na zadane pytanie może prowadzić do uznania za sprzeczne z art. 108 ust. 3 TFUE możliwość nałożenia kary pieniężnej na przedsiębiorcę, który nie wykonał obowiązku wynikającego z przepisu krajowego realizującego tę pomoc w okresie poprzedzającym wydanie decyzji Komisji, co może mieć wpływ na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie.
11 stycznia 2024 r. Europejski Trybunał Sprawiedliwości w Luksemburgu wydał Postanowienie, w którym orzekł że „Artykuł 108 ust. 3 zdanie ostatnie TFUE w związku z art. 4 ust. 3 TUE należy interpretować w ten sposób, że: stoi on na przeszkodzie wymierzeniu przedsiębiorstwu kary pieniężnej za naruszenie obowiązku stanowiącego część środka pomocy państwa wprowadzonego w życie przed wydaniem przez Komisję decyzji końcowej stwierdzającej zgodność tej pomocy z rynkiem wewnętrznym, jeżeli dane naruszenie nastąpiło w okresie poprzedzającym wydanie tej decyzji”.
ETS odnosząc się do zadanego wspomnianego wyżej pytania prejudycjalnego stwierdził m.in., że sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 108 ust. 3 zdanie ostatnie TFUE w związku z art. 4 ust. 3 TUE należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie wymierzeniu przedsiębiorstwu kary pieniężnej za naruszenie obowiązku stanowiącego część środka pomocy państwa wprowadzonego w życie przed wydaniem przez Komisje ostatecznej decyzji stwierdzającej zgodność tej pomocy z rynkiem wewnętrznym, jeżeli dane naruszenie nastąpiło w okresie poprzedzającym wydanie (ej decyzji.
Jak stwierdził dalej, z postanowienia odsyłającego wynika, żc pytanie to pojawia się w odniesieniu do polskiego systemu świadectw pochodzenia wprowadzonego w 2005 r. i mającego na celu wspieranie producentów energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych w Polsce. Mimo że zdaniem Komisji system ten stanowi pomoc wchodzącą w zakres zastosowania art. 108 ust. 3 TFUE. władze polskie dokonały zgłoszenia tego systemu dopiero w 2013 r.. ponieważ zakładały początkowo, żc taki system nic może zostać uznany za pomoc państwa. Decyzją końcową z dnia 2 sierpnia2016 r. Komisja uznała ten system za zgodny z rynkiem wewnętrznym, podclając jednoczesnej krytyce jego przedwczesne wprowadzenie w życic. W tym kontekście przedstawione pytanie, w świetle uzasadnienia sądu odsyłającego, dotyczy zgodności z prawem Unii kary pieniężnej wymierzonej przedsiębiorstwu, które nic wywiązało się w szczególności z obowiązki! uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia dla całości energii elektrycznej jaką sprzedało, który to obowiązek - zgodnie z decyzją końcową z dnia 2 sierpnia 20I6r. - bezspornie stanowi cześć tego samego systemu pomocy państwa.
ETS wskazał, że Dokonawszy powyższego uściślenia, należy w pierwszej kolejności przypomnieć, że art. 108 ust, 3 TFUE wprowadza prewencyjną kontrolę planów nowej pomocy. Celem tak skonstruowanej prewencji jest to, aby w życie była wprowadzana jedynie pomoc zgodna z rynkiem wewnętrznym. Aby zrealizować ten cel. wprowadzenie w życic zgłoszonego planu pomocy jest odroczone do czasu usunięcia wątpliwości co do jego zgodności z rynkiem wewnętrznym w drodze końcowej decyzji Komisji (wyrok z dnia 5 marca 2019 r., E. P., 0-349/17, EU:C:2019:172. pkt <84 i przytoczone tam orzecznictwo).
W tym względzie obowiązek zgłoszenia pomocy stanowi jeden z podstawowych elementów systemu kontroli ustanowionego traktatem FUE w dziedzinie pomocy państwa. W ramach tego systemu państwa członkowskie mają obowiązek, po pierwsze, zgłoszenia Komisji każdego środka zmierzającego do ustanowienia lub zmiany pomocy w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE, oraz po drugie, niewprowadzania w życie takiego środka, zgodnie żart. 108 ust. 3 TFUE. dopóki wspomniana instytucja Unii Europejskiej nie wyda decyzji końcowej dotyczącej rzeczonego środka (wyrok z dnia 24 listopada 2(120 r_, V. U., C-445/19, EU:C:2020:952, pkt 19 i przytoczone tam orzecznictwo).
Zakaz przewidziany w art. 108 ust. 3 TFUE ma zagwarantować, że skutki danej pomocy nie wystąpią przed upływem rozsądnego terminu na szczegółowe zbadanie planu przez Komisję oraz, w stosownym przypadku, na wszczęcie postępowania przewidzianego w art. 108 ust 7 TTUF (wyrok z dnia 24 listopada 2020 r., V. U.. C-445/19. EU:C:2020:952. pkt 20 i przytoczone tam orzecznictwo).
W ramach tego systemu kontroli pomocy państwa sądy krajowe z jednej strony i Komisja z drugiej odgrywają uzupełniające się, lecz odrębne role, ponieważ sądy krajowe, do czasu wydania przez Komisję decyzji końcowej, czuwają w szczególności nad ochroną praw jednostek przed ewentualny ni naruszeniem przez organy państwa zakazu przewidzianego w art, 108 ust. 3 TFU E (wyrok z września 2016 r., P. C-574/14, EU:C:2016:686, pkt 30. 31).
Jak wskazał ETS, stosowanie tych zasad opiera się na obowiązku lojalnej współpracy, w ramach którego w szczególności sądy krajowe powinny zastosować wszelkie właściwe środki ogólne lub szczególne w celu zapewnienia wykonania zobowiązań wynikających z prawa Unii i powstrzymać się od wszelkich działań, które mogłyby zagrozić urzeczywistnieniu celów traktatu, jak wynika z art. 4 ust. 3 TUL: (zob. podobnie wyrok z dniu 21 listopada 2013 r., D. L.. C-284/12, EU:C:2013:755, pkt 41). W drugiej kolejności - z utrwalonego orzecznictwa wynika z jednej strony, że pomoc wprowadzona w życie z naruszeniem zobowiązań wynikających z art. 108 ust. 3 TFUE jest niezgodna z prawem (wyrok z dnia 8 grudnia 2011 r., (...). C-275/10. EU:C:2011:814, pkt 28 i przytoczone tam orzecznictwo). Z drugiej strony, w sytuacji, w której Komisja, jak w niniejszej sprawie, wydala decyzję końcową— w przedmiocie pomocy, która została wprowadzona wżycie z naruszeniem art. 108 ust. 3 TFUE stwierdzającą zgodność tej pomocy z rynkiem wewnętrznym na podstawie art. 107 TFUE, decyzja ta nie skutkuje konwalidacją aktów wykonawczych, które były nieważne z tego powodu, że zostały wydane z naruszeniem zakazu wprowadzania w życic przewidzianego w tym art. 108 ust. 3 zdanie ostatnie. Jakakolwiek inna wykładnia sprzyjałaby nieprzestrzeganiu przez dane państwo członkowskie tego postanowienia traktatu i pozbawiałaby je skuteczności (wyrok z dnia 24 listopada 2020 r.. V. B., (...), EU:C:2020:952, pkt 21).
Wynika stąd, jak stwierdził ETS, że pomoc, która została wprowadzona wżycie przed wydaniem decyzji końcowej stwierdzającej jej zgodność z rynkiem wewnętrznym, należy w świetle art. 108 ust. 3 TFUE uznać za niezgodną z prawem w okresie poprzedzającym wydanie tej decyzji (zob. podobnie wyrok z dnia 15 grudnia 2022 r.. V. i (...) 0470/20, EU:C:2022:981. pkt 54).
W trzeciej kolejności - Trybunał orzekł ponadto, nic ograniczając tego wniosku do konkretnej dziedziny prawa Unii, że system kar, który przewiduje kary pieniężne łub inne środki przymusu w celu zapewnienia wykonania przepisów krajowych uznanych za sprzeczne z prawem Unii, należy tylko z lego powodu uznać za sprzeczny z tym prawem (wyrok z dnia [! września 2003 r., S.. C-13/01, EU:C:2003:447. pkt 45 i przytoczone tam orzecznictwo).
W konsekwencji, zdaniem sądu europejskiego, kary za nieprzestrzeganie obowiązku, który jest sprzeczny żart. 108 ust. 3 zdanie ostatnie TFUE w zakresie, w jakim - jak wskazano w pkt 31 niniejszego postanowienia stanowi on cześć systemu pomocy państwa wprowadzonego w życie przed wydaniem końcowej decyzji stwierdzającej jego zgodność z rynkiem wewnętrznym, są same w sobie sprzeczne z tym postanowieniom traktatu, jeżeli zostały wymierzone za naruszenie tego obowiązku, którego dopuszczono się w okresie poprzedzającym wydanie tej decyzji.
ETS podniósł w dalszej części postanowienia, że w niniejszej sprawie z ustaleń dokonanych przez sąd odsyłający wynika przede wszystkim, że przewidziany w art. 9a ust. I pkt 1 ustawy Prawo energetyczne obowiązek uzyskania świadectwa pochodzenia i przedstawienia go Prezesowi U RE w celu jego umorzenia stanowi część systemu pomocy państwa wprowadzonego do polskiego porządku prawnego z naruszeniem art. 108. ust. 3 zdanie ostatnie TFUE. gdyż system ten został wprowadzony wżycie przed wydaniem przez Komisję decyzji końcowej uznającej go za zgodny z rynkiem wewnętrznym, w związku z czym obowiązek ten był sprzeczny z art. 108 ust. 3 zdanie ostatnie TFUE w okresie poprzedzającym wydanie tej decyzji, i wreszcie dlatego, że kara wymierzona spółce (...). została wymierzona za naruszenie, którego spółka la dopuściła się w tym okresie niezgodności z prawem. W tych okolicznościach, których potwierdzenie w razie potrzeby należy do sądu odsyłającego, kara taka jak wymierzona spółce (...). powinna, biorąc pod uwagę orzecznictwo przypomniane w pkt 24-32 niniejszego postanowienia, zostać uznana za sprzeczną z art. 108 ust. 3 zdanie ostatnie TFUE.
W świetle powyższych rozważań na zadane pytanie, ETS stwierdził, że należy odpowiedzieć, iż art. 108 ust. 3 zdanie ostatnie TFUE w związku żart. 4 ust. 3 TUE należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie wymierzeniu przedsiębiorstwu kary pieniężnej za naruszenie obowiązku stanowiącego część środka pomocy państwa wprowadzonego w życic przed wydaniem przez Komisję decyzji końcowej, stwierdzającej zgodność tej pomocy z rynkiem wewnętrznym, jeżeli dane naruszenie nastąpiło w okresie poprzedzającym wydanie tej decyzji.
Sąd Okręgowy w Warszawie 17 stycznia 2024 r. podjął zawieszone postępowanie w sprawie, na podstawie art.180 § 1 pkt 4 k.p.c.
Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:
(...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. jak i (...) S.A. w upadłości układowej w Ł. posiadają koncesje na obrót energią elektryczną. (...) dysponuje koncesją z dnia 16 grudnia 2005 r. (decyzja Prezesa URE Nr (...) na okres od dnia 20 grudnia 2005 r. do dnia 20 grudnia 2025 r., a (...) Sp. z o.o. posiada koncesję z dnia 12 stycznia 2010 r. (decyzja Prezesa URE Nr (...) na okres od dnia 15 stycznia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2030 r.
Żaden z tych podmiotów nie posiada koncesji na dystrybucję energii elektrycznej.
W roku 2015 punkty poboru energii elektrycznej zasilające teren zakładu (...) (przy ul. (...) w Ł.) przyłączone były do sieci elektroenergetycznej operatora systemu dystrybucyjnego ( (...) S.A. - dalej również: „OSD"), z którym umowę o świadczenie usług dystrybucji posiadała wyłącznie (...) (umowa z dnia 23 marca 2010 r., wprowadzona aneksem nr (...) do Umowy o Świadczenie Usług Dystrybucji stanowiącej załącznik do decyzji Prezesa URE z dnia 19 lutego 2004 r., nr (...)wraz z późniejszymi aneksami). Tytuł prawny do przyłączy należał w 2015 r. do (...). Z ww. umowy wynika, że OSD zobowiązuje się do świadczenia usług dystrybucji na rzecz (...) do obiektów przy ul. (...) w Ł., do korzystania z których ma prawo (...) (§ 2 pkt 2 i 3 umowy) a także, że warunkiem świadczenia przez OSD usług dystrybucji energii do (...) jest m.in. obowiązywanie umowy sprzedaży energii elektrycznej zawartej pomiędzy (...) a (...), z którym OSD ma zawartą generalną umowę dystrybucji (§ 7 umowy o świadczenie usług dystrybucji). W niniejszym przypadku sprzedawcą energii elektrycznej do (...), który miał zawartą w 2015 roku Generalną Umowę Dystrybucji z OSD był Przedsiębiorca.
Od dnia 1 stycznia 2011 r. Przedsiębiorca sprzedawał energię elektryczną do (...) (o napięciu 110 kV) na podstawie zawartej z nią dnia 13 grudnia 2010 r. Umowy Sprzedaży.
Zgodnie z postanowieniami tej umowy (w brzmieniu sprzed uzgodnienia Aneksu nr (...) z dnia 12 grudnia 2011 r.) sprzedawana przez Przedsiębiorcę do (...) energia elektryczna była zużywana przez (...) na jej potrzeby własne (§ 3 ust 4 Umowy Sprzedaży), tj. (...) została wskazana jako odbiorca końcowy energii elektrycznej. Miejscem dostarczania energii elektrycznej do (...) były „punkty w sieci przesyłowej, w których następuje dostawa energii elektrycznej, określone w Umowie Dystrybucyjnej Kupującego (§ 1 ust 1 pkt 1.4 Umowy Sprzedaży), tj. punkty poboru określone w umowie o świadczenie usług dystrybucji zawartej przez (...) z OSD. Rzeczywistą ilość energii ilość energii elektrycznej zdefiniowano tej umowie jako godzinową ilość energii pobranej przez (...) z sieci OSD, ustalaną przez OSD i przekazywaną Przedsiębiorcy (§ 1 ust. 1 pkt 1.17 Umowy Sprzedaży). Przedsiębiorca zobowiązał się przenieść na (...) własność dostarczonej energii elektrycznej. Zgodnie z § 5 ust. 3 Umowy Sprzedaży Przedsiębiorcy przysługiwała również opłata prowizyjna z tytułu zakupu energii elektrycznej na rzecz (...) zawierająca m.in. koszty realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 9a ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.). Dodatkowo należy wskazać, iż cena energii elektrycznej sprzedawanej (...) - nie była powiększana o stawkę podatku akcyzowego z uwagi na posiadaną przez (...) koncesję na obrót energią elektryczną (§ 5 ust. 5 Umowy Sprzedaży).
W pierwszym roku obowiązywania Umowy Sprzedaży (tj. w roku 2011) planowana wielkość dostaw energii elektrycznej do (...) wynosiła 624 870 MWh (§ 1 ust. 1 aneksu nr (...) do ww. umowy). Co istotne za rok 2011 Przedsiębiorca realizował obowiązek w zakresie umorzenia świadectw pochodzenia od całego wolumenu dostarczonego (sprzedanego) (...). W pierwszym roku obowiązywania Umowy Sprzedaży (rok 2011) Przedsiębiorca miał zawartą generalną umowę dystrybucji (umowa z dnia 10 grudnia 2010 r. z (...) S.A.), której przedmiotem było świadczenie na rzecz Przedsiębiorcy usług, w celu umożliwienia Przedsiębiorcy realizacji umów sprzedaży (§ 2 ust. 1 umowy). Zgodnie z § 1 ust. 6 pkt 5 tej umowy Przedsiębiorca: „Posiada lub zamierza posiadać umowy sprzedaży energii elektrycznej z podmiotami będącymi uczestnikami rynku detalicznego (URD) przyłączonymi do sieci dystrybucyjnej OSD („Umowa Sprzedaży”). Natomiast w myśl § 2 ust. 3 pkt 1 tej umowy jej realizacja obejmuje: „Realizację przez OSD czynności niezbędnych do fizycznego dostarczania energii elektrycznej do URD (Uczestnika Rynku Detalicznego) – w związku ze zgłoszonymi do OSD i przyjętymi przez OSD do realizacji umowy sprzedaży (…)”. Z kolei umowę o świadczenie usług dystrybucji (w tym okresie) miała zawartą (...) (będąca uczestnikiem rynku detalicznego) z (...) S.A., z której to umowy wynika, iż jej przedmiotem jest: „Określenie praw i obowiązków stron związanych ze świadczeniem usług dystrybucji na rzecz URD przez OSD. Usługa ta dotyczy energii elektrycznej zakupionej przez URD na podstawie umowy sprzedaży zawartej ze wskazanym przez URD przedsiębiorstwem energetycznym zwanym dalej Sprzedawcą” (§ 1 ust. 1). Jak zostało wskazane w § 2 ust. 1 (...) S.A. zobowiązał się do świadczenia usług dystrybucji na rzecz (...) do obiektów znajdujących się przy ul. (...) w Ł..
Dnia 12 grudnia 2011 r. Przedsiębiorca i (...) zawarły umowę zlecenia usługi przerobu nr (...) (dalej: (...)), na podstawie której Przedsiębiorca „pozyskiwał” energię elektryczną o napięciu 110 kV i „powierzał” ją (...) po przetransformowaniu na 6 kV.
W preambule zawartego dnia 12 grudnia 2011 r. Aneksu nr (...) do Umowy Sprzedaży wskazano, że aneks ten został zawarty, z uwagi na fakt, iż OSD - stosując literalne zapisy ustawy - Prawo energetyczne - odmówił przesyłu energii elektrycznej niewynikającej z umowy pobranej przez (...) z sieci OSD, ustalana przez OSD i przekazywana Przedsiębiorcy.
Przedsiębiorca nadal zobowiązywał się przenieść na (...) własność dostarczonej energii elektrycznej, a cena energii elektrycznej sprzedawanej (...) - nie była powiększana o stawkę podatku akcyzowego (§ 5 ust. 3 Aneksu nr (...)) z uwagi na posiadanie przez (...) koncesji na obrót energią elektryczną. Usunięto ponadto zapis dotyczący pobieranej opłaty prowizyjnej związanej z poniesionymi przez Przedsiębiorcę kosztami realizacji obowiązku określonego wart. 9a ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.).
Dnia 12 grudnia 2011 r. została podpisana również Umowa Powrotnego Nabycia, w której określono, iż sprzedaż energii elektrycznej przez (...) do Przedsiębiorcy następuje do celów innych niż na użytek własny, a (...) zobowiązała się przenieść własność dostarczonej energii na Przedsiębiorcę. Jako miejsca odbioru energii wskazano transformatory 110/6 kV. Zgodnie z § 3 ust 3 Umowy Powrotnego Nabycia „ilość sprzedanej energii elektrycznej w danym Okresie Rozliczeniowym przyjęta do rozliczeń będzie zgodna z ilością wskazaną na fakturach zakupowych Sprzedawcy" (tj. na fakturach wystawionych (...) przez Przedsiębiorcę za sprzedaż energii elektrycznej na podstawie Umowy Sprzedaży. Cena energii elektrycznej odsprzedawanej Przedsiębiorcy - nie była powiększana o stawkę podatku akcyzowego (§ 4 ust. 3 Umowy Powrotnego Nabycia) z uwagi na posiadanie przez Przedsiębiorcę koncesji na obrót energią elektryczną. W umowie tej nie było zapisów dotyczących pobierania dodatkowej opłaty prowizyjnej związanej z kosztami realizacji obowiązku, o którym mowa w art 9a ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.).
Przedsiębiorca i (...) zawarli dodatkowo Umowę Powrotnego Nabycia oraz Pierwszą Umowę (...) (zastąpioną następnie Umową (...) - obowiązującą od dnia 1 stycznia 2013 r.), na podstawie której Przedsiębiorca przekazywał do „przerobu" (...) energię elektryczną jako element „wsadu". Dodatkowo podkreślić należy, że treść umowy zawartej przez (...) z OSD o świadczenie usług dystrybucji nie uległa zmianie w związku z podpisaniem ww. dokumentów. Nadal to (...) posiadała umowę o świadczenie tych usług, a więc OSD świadczył usługi dystrybucji w odniesieniu do energii zakupionej przez (...) na podstawie Umowy Sprzedaży. Przedsiębiorca miał nadal zawartą generalną umowę dystrybucji. Co istotne, po podpisaniu ww. dokumentów Przedsiębiorca zaniechał realizacji obowiązku w zakresie umorzenia świadectw pochodzenia względnie uiszczenia opłaty zastępczej, co oznacza iż w 2015 r. od wolumenu energii elektrycznej zużytej przez (...) do produkcji żelazostopów (ponad 710 GWh energii elektrycznej) obowiązek ten nie był realizowany. (...) miała podpisaną z Przedsiębiorcą umowę sprzedaży energii elektrycznej i energia zakupiona przez (...) od Przedsiębiorcy (na podstawi Umowy Sprzedaży) była do niej dostarczana w oparciu o zawartą z OSD umowę o świadczenie usług dystrybucji do obiektów znajdujących się przy ul. (...) w Ł..
W Umowie (...) określono również, iż energia elektryczna
„powierzona" do
„przerobu" (...) będzie rozliczana na podstawie wskazań systemu pomiarowo - rozliczeniowego (...), pomniejszona o ilość energii elektrycznej sprzedanej przez Przedsiębiorcę odbiorcom końcowym (§ 6 ust 1 pkt 1.1). Zgodnie ze stanowiskiem Przedsiębiorcy, w 2015 r. sprzedał on do odbiorców końcowych 638,051 MWh. W wyjaśnieniach przedstawionych przy piśmie Przedsiębiorcy z dnia 30 września 2020 r. Przedsiębiorca wskazał, iż jej odbiorcami końcowymi byli: (...) Sp. z o.o.; K. M. Przedsiębiorstwo (...); (...) Sp. z o.o.; Zakład (...) H. Ł., (...) Sp. z o.o. Jednakże z umów przesłanych przez Przedsiębiorcę wynika, iż
tylko ze
spółką (...) Sp. z o.o.
miała zawarta urnowe sprzedaży. W przypadku pozostałych podmiotów były to umowy o dostawę energii elektrycznej. Potwierdza to sam Przedsiębiorca w piśmie z dnia 30 września 2020 r. w pkt A.I, gdzie obok (...) Przedsiębiorca wskazuje wyłącznie odbiorcę (...) Sp. z o.o. jako uczestnika rynku detalicznego (URD) przyłączonego do sieci OSD, z którym miał
w 2015 r. zawarte umowy sprzedaży energii elektrycznej (zgłoszenia OSD umów sprzedaży
Przedsiębiorca przedstawił w Załączniku nr 2 do pisma z dnia 30 września 2020 r.). Co istotne
w umowach o dostawę energii elektrycznej nie zawarto zapisów dotyczących sposobu wykorzystania
„dostarczonej” energii elektrycznej, nie zawierają one informacji o przeniesieniu praw własności energii elektrycznej na podmioty, z którymi Przedsiębiorca podpisał umowy o dostawę energii, nie zawierają one również informacji, iż energia elektryczna jest sprzedawana na rzecz tych podmiotów. Pojawia się jedynie sformułowanie analogiczne jak w Umowie (...), iż odbiorca energii (nie kupujący) energię tę zużywa i zużycie to podlega rozliczeniom między stronami. Pomimo powyższego Przedsiębiorca zrealizował za rok 2015 obowiązek określony w art. 9a ust 1 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 3 kwietnia 2015 r.) i w art. 188 ust. 1 ustawy
OZE od wolumenu
„dostarczonego” tym podmiotom.
(...) w 2015 roku była bowiem przyłączona do sieci (potwierdza to (...) w piśmie z dnia 25 marca 2019 r, znak: (...) (...) oraz (...) S.A. w piśmie z dnia 27 marca 2018 r., znak: (...)), miała zawartą Umowę Sprzedaży z Przedsiębiorcą oraz umowę o świadczenie usług dystrybucji z OSD. Z kolei Przedsiębiorca w ramach generalnej umowy dystrybucji, zgłosił (...) jako uczestnika rynku detalicznego przyłączonego do sieci OSD, w celu realizacji Umowy Sprzedaży.
Przedsiębiorca w 2015 r. miał zawartą wyłącznie Umowę Powrotnego Nabycia z (...), nie miał zawartej umowy o świadczenie usług dystrybucji ani też umowy kompleksowej. W odniesieniu do energii „sprzedanej" Przedsiębiorcy przez (...) na podstawie Umowy Powrotnego Nabycia żaden podmiot nie świadczył więc usług dystrybucji ani przesyłu (tj. żadne przedsiębiorstwo (...) nie przesyłało i nie rozliczało energii elektrycznej będącej już w dyspozycji (...)). Ponadto w 2015 r. (...) nie posiadała podpisanej generalnej umowy dystrybucji umożliwiającej realizację Umowy Powrotnego Nabycia w kontekście art. 5 ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne. Miejsce bezpośredniego przyłączenia do sieci OSD na napięciu 110 kV zostało wydzierżawione (...) przez Przedsiębiorcę (co potwierdzają zapisy umowy dzierżawy numer (...) z dnia 4 stycznia 2010 r. wraz z jej zmianami).
Energia elektryczna dostarczona (...) pozostawała w jej dyspozycji na skutek realizacji Umowy Sprzedaży i była przez nią wykorzystywana w 2015 r. do produkcji żelazostopów, a więc na użytek własny (...) (jako odbiorca końcowy).
Informacje uzyskane od OSD (pismo z dnia 27 marca 2018 r.), z których
wynika, że w roku 2015 dostarczył on do (...) łącznie 725 130,733 MWh energii elektrycznej, od której pobrał opłatę jakościową i przejściową. (...) bowiem w przypadku opłaty jakościowej została zaklasyfikowana jako odbiorca końcowy, który w roku kalendarzowym (n-2), poprzedzającym o rok dany rok kalendarzowy (n), w którym jest stosowana stawka jakościowa, zużył na własne potrzeby nie mniej niż 400 GWh energii elektrycznej (...). Z kolei w przypadku opłaty przejściowej (...) została sklasyfikowana jako odbiorca wskazany w art. 10 ust. 1 pkt 3 Ustawy KDT (dla sieci WN) jako odbiorca wskazany w art 10 ust 1 pkt 2 ppkt a ww. ustawy (dla sieci nN), a więc odpowiednio jako odbiorca końcowy, którego instalacje są przyłączone do sieci elektroenergetycznej wysokich i najwyższych napięć i który w roku kalendarzowym poprzedzającym o rok dany rok kalendarzowy, w którym są stosowane stawki opłaty przejściowej, zużył nie mniej niż 400 GWh energii elektrycznej (…) oraz jako odbiorca końcowy, którego instalacje sa przyłączone do sieci elektroenergetycznej niskiego napięcia.
OSD wskazał przy tym, iż (...) nigdy nie kwestionowała zasadności płacenia ww. opłat. Fakt pobrania przez OSD należności wynikających z ww. opłat potwierdziła (...) w piśmie z dnia 25 marca 2019 r. (znak: (...) załączając jednocześnie faktury otrzymane od (...) S.A. za świadczone usługi dystrybucji energii elektrycznej, na których widnieją stosowne naliczenia.
W 2015 r. (...) była odbiorcą końcowym 725 130,731 MWh energii elektrycznej w rozumieniu przepisów ustawy - Prawo energetyczne (tj. art pkt 13 i 13a), w myśl którego: „odbiorca końcowy" to odbiorca dokonujący zakupu energii elektrycznej na własne potrzeby. (...) bowiem otrzymywała energię na podstawie umowy z przedsiębiorstwem energetycznym (tj. na podstawie Umowy Sprzedaży) i dokonywała tego zakupu na użytek własny - energia elektryczna zużywana była w procesie produkcji żelazostopów.
W roku 2019 Przedsiębiorca i (...) dokonali kolejnej zmiany umów. Z końcem 2018 r. zaprzestali bowiem realizacji Umowy (...), a z dniem 1 stycznia 2019 roku została podpisana pomiędzy Przedsiębiorcą a (...) umowa Nr (...) „sprzedaży energii elektrycznej do odbiorcy końcowego spełniającego warunki odbiorcy przemysłowego" (dalej: „Umowa Sprzedaży z 2019 r.”). Zgodnie z zapisami tej umowy - Przedsiębiorca dokonuje sprzedaży energii elektrycznej do (...) na jej własny użytek (§ 3 ust. 4 Umowy Sprzedaży z 2019 r.).
W stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2019 r. energia elektryczna zakupiona przez (...) od Przedsiębiorcy jest dostarczana nadal w oparciu o zawartą przez (...) z OSD umowę o świadczenie usług dystrybucji, a Przedsiębiorca w dalszym ciągu ma zawartą generalną umowę dystrybucji. Bez zmian pozostaje również miejsce dostarczania energii elektrycznej do (...) (są to: „punkty w sieci przesyłowej, w których następuje dostawa energii elektrycznej, określone w Umowie Dystrybucyjnej Kupującego’’) czy sposób określania rzeczywistej ilość energii elektrycznej (jest to: „godzinową ilość energii pobranej przez Kupującego z sieci OSD, ustalaną przez OSD i przekazywaną Sprzedawcy"). Analogicznie do poprzednich okresów ustalono, że cena nie zawiera podatku akcyzowego. Jednocześnie Przedsiębiorca w piśmie z dnia 13 marca 2019 r. (znak: (...)wskazał wprost, iż od 1 stycznia 2019 r. (...) jest odbiorcą końcowym w rozumieniu ustawy - Prawo energetyczne i dokonuje zakupu energii elektrycznej na użytek własny (w procesie produkcji żelazostopów).
Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane, jak też w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości.
Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje.
Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.
W zaskarżonej decyzji Prezes URE nałożył na powoda karę pieniężną za nieprzestrzegania w okresach od 1 stycznia do 2015 r. do 3 kwietnia 2015 r. oraz od 4 kwietnia 2015 r. do 31 grudnia 2015 r. obowiązku uzyskania i przedstawienia Prezesowi URE do umorzenia świadectw pochodzenia określonych w art. 9e ust. 1 lub 9 o ust 1 ustawy Prawo energetyczne.
W dniu 11 stycznia 2024 r Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał Postanowienie w sprawie W sprawie C‑220/23 mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Sąd Apelacyjny w Warszawie, Wydział Gospodarczy i Własności Intelektualnej (Polska) postanowieniem z dnia 22 marca 2022 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 5 kwietnia 2023 r., w postępowaniu: R. sp. z o.o. przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki. Trybunał orzekł, że art. 108 ust. 3 zdanie ostatnie TFUE w związku z art. 4 ust. 3 TUE należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie wymierzeniu przedsiębiorstwu kary pieniężnej za naruszenie obowiązku stanowiącego część środka pomocy państwa wprowadzonego w życie przed wydaniem przez Komisję decyzji końcowej, stwierdzającej zgodność tej pomocy z rynkiem wewnętrznym, jeżeli dane naruszenie nastąpiło w okresie poprzedzającym wydanie tej decyzji. Polski system świadectw pochodzenia wprowadzonego mający na celu wspieranie producentów energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych w Polsce stanowił pomoc wchodzącą w zakres zastosowania art. 108 ust. 3 TFUE. Władze polskie dokonały zgłoszenia tego systemu dopiero w 2013 r., ponieważ zakładały początkowo, że taki system nie może zostać uznany za pomoc państwa. Decyzją końcową z dnia 2 sierpnia 2016 r. Komisja uznała ten system za zgodny z rynkiem wewnętrznym, poddając jednoczesnej krytyce jego przedwczesne wprowadzenie w życie.
W świetle powyższego Postanowienia TSUE, nie jest dopuszczalne z uwagi na sprzeczność z art. 108 ust. 3 TFUE stosowanie art.56 ust.1 pkt 1 a ustawy Prawo energetyczne w stosunku do stanów faktycznych zaistniałych przed dniem 2 sierpnia 2016 r., co miało miejsce w niniejszej sprawie.
Mając na uwadze przedstawione okoliczności Sąd Okręgowy, zaskarżoną decyzję należało uchylić – art. 479 53 § 3 k.p.c.
O kosztach postępowania rozstrzygnięto, zgodnie z wyrażoną w art. 98 k.p.c., zasadą odpowiedzialności za wynik procesu przyjmując, że pozwany - jako przegrywający sprawę – zobowiązany jest do zwrotu pozwanemu kosztów procesu, na które złożyła się opłata sądowa od odwołania i wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 720 zł, ustalonej na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz 265) wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.
SSO Bogdan Gierzyński
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Bogdan Gierzyński
Data wytworzenia informacji: