Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 grudnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie – XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Bogdan Gierzyński

Protokolant: sekretarz sądowy Wioleta Donoch

po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2019 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania J. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Zakład Produkcyjno Handlowy (...) w R.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o obliczenie opłaty koncesyjnej

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki

z dnia 13 lutego 2018 r., znak (...)

I.  oddala odwołanie;

II.  zasądza od powoda J. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Zakład Produkcyjno Handlowy (...) w R. na rzecz pozwanego Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia SO Bogdan Gierzyński

Sygn. akt XVII AmE 184/18

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzja z dnia 13 lutego 2018 r., znak: (...), na podstawie art. 34 ust. 1 w zw. z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 220 j.t, z późn. zm.) oraz w zw. z § 4 ust. 3 i § 6 ust. 4 w zw. z ust. 1-3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 maja 1998 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki corocznych opłat wnoszonych przez przedsiębiorstwa energetyczne, którym została udzielona koncesja (Dz.U. z 1998 r. Nr 60, poz. 387, z późn. zm.) oraz w zw. z art. 2 § 2 i 3 oraz art. 21 § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201 j.t., z późn. zm.), po przeprowadzeniu wszczętego z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie obliczenia opłaty koncesyjnej, określił dla J. P.: ZAKŁAD PRODUKCYJNO HANDLOWY (...) skrót nazwy: Z. P.H. (...)), opłatę należną z tytułu koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie: obrót paliwami ciekłymi udzielonej decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 29 kwietnia 2013 r., nr (...), na kwotę 11.387 zł (słownie: jedenaście tysięcy trzysta osiemdziesiąt siedem złotych).

Od powyższej decyzji odwołanie złożył J. S. prowadzący ZAKŁAD PRODUKCYJNO HANDLOWY (...) w R., zaskarżając ją w całości.

Odwołujący zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie prawa materialnego, tj. art. 34 ust. 1 Prawa energetycznego i § 4 ust. 3 Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki corocznych opłat wnoszonych przez przedsiębiorstwa energetyczne, którym została udzielona koncesja, poprzez ich błędne zastosowanie, polegające na przyjęciu, iż na powodzie ciąży obowiązek uiszczenia opłaty za koncesję na obrót paliwami ciekłymi za okres od dnia 29 kwietnia 2013 r. do dnia 30 kwietnia 2014 r., w sytuacji gdy koncesja została mu udzielona na okres od dnia 1 maja 2014 r. do 31 grudnia 2030 r., tym samym nałożenie opłaty przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nie miało podstawy prawnej i faktycznej.

Mając na uwadze powyższy zarzut odwołujący wniósł o:

1.  Uchylenie zaskarżonej decyzji w całości,

2.  Zasadzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa radcy prawnego, według norm przepisanych.

Odwołujący stwierdził w uzasadnieniu odwołania, że nałożona przez pozwanego opłata nie ma żadnej odstawy prawnej. W jego ocenie pozwany dokonał błędnej wykładni art. 34 ust. 1 P.e. Ponadto powód nie miał żadnej możliwości prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie koncesji (...), w okresie od dnia 29 kwietnia 2013 r. do 30 kwietnia 2014 r. W związku z tym przyjął, iż w przypadku gdy koncesja została udzielona na okres od 1 maja 2014 r. do 31 grudnia 2030 r., to obowiązek uiszczenia pierwszej opłaty powstał po upływie 30 dni od dnia udzielenia koncesji, tj. dopiero w dniu 31 maja 2014 r.

W odpowiedzi na pozew Prezes URE wniósł o:

1.  Oddalenie odwołania,

2.  Przeprowadzenie dowodu z dokumentów zgromadzonych przez Prezesa URE w toku postępowania administracyjnego oraz załączonych do odpowiedzi na pozew decyzji koncesyjnych z dnia 27 kwietnia 2004 r. znak: (...), z dnia 19 stycznia 2011 r. znak (...), z dnia 20 marca 2013 r. znak: (...), z dnia 29 kwietnia 2013 r. znak: (...) oraz decyzji z dnia 14 października 2014 r. (...) – na okoliczność prawidłowości zaskarżonej decyzji,

3.  Zasadzenie od powoda na rzecz Prezesa URE kosztów procesu, w tym kosztów postępowania według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

J. S. prowadzący ZAKŁAD PRODUKCYJNO HANDLOWY (...) w R. uzyskał w dniu 27 kwietnia 2004 r., znak: (...)koncesję na obrót paliwami ciekłymi, na okres od 30 kwietnia 2004 r. do 30 kwietnia 2014 r., która następnie była zmiana na podstawie decyzji z dnia: 19 stycznia 2011 r. znak (...), z dnia 20 marca 2013 r. znak: (...). /k. 24-37 akt sąd./

W dniu 06 marca 2013 r. wpłynął do Prezesa URE wniosek Przedsiębiorcy - J. S. prowadzący ZAKŁAD PRODUKCYJNO HANDLOWY (...) w R. o udzielenie koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie obrót paliwami ciekłymi.

Po przeprowadzeniu postępowania w sprawie udzielenia koncesji, Prezes URE decyzją z dnia 29 kwietnia 2013 r., nr (...) ze zmianą z dnia 14 października 2014 r. (...), udzielił Przedsiębiorcy koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie: obrót paliwami ciekłymi na okres od 1 maja 2014 r. do 31 grudnia 2030 r. /k. 38-43 akt sąd./

Udzielenie Przedsiębiorcy (na jego wniosek) powyższej koncesji, obligowało go do wniesienia z tego tytułu opłaty, zwanej dalej też „opłatą koncesyjną" - zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 maja 1998 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki corocznych opłat wnoszonych przez przedsiębiorstwa energetyczne, którym została udzielona koncesja (Dz U. z 1998 r., Nr 60, poz. 387, z późn. zm.).

Opłata koncesyjna jest obliczana przez Przedsiębiorców i wnoszona na rachunek Urzędu Regulacji Energetyki w terminie do 30 dni od dnia wydania mu koncesji, w przedmiotowej sprawie do dnia 29 maja 2013 r.

Pierwsza opłata koncesyjna od powyższej decyzji nie została przez przedsiębiorcę uiszczona. W związku z powyższym, Prezes URE pismem z dnia 26 lipca 2017 r., wezwał Przedsiębiorcę do wniesienia - w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego wezwania - opłaty z tytułu udzielonej koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie: obrót paliwami ciekłymi oraz poinformował o sposobie jej uiszczenia. /k. 1-1v, k. 2 akt adm./

Przedsiębiorca pismem z dnia 12 grudnia 2016 r. odmówił uiszczenia opłaty uznając, nie zgadzając się z zastosowaniem prawa, które nakłada na niego podwójną zapłatę. /k. 3 akt adm./

Prezes URE pismem z dnia 20 listopada 2017 r. zawiadomił Przedsiębiorcę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie obliczenia opłaty koncesyjnej. /k. 5-5v akt adm./

Powód uiścił opłatę od udzielonej mu koncesji z 27 kwietnia 2004 r., znak: (...) w dniu 21 marca 2013 r. w wysokości 11.387 zł (formularz z 19 marca 2013 r.). /k. 7, k. 8, k. 12 akt adm./

Dodatkowo Przedsiębiorca pismem z dnia 14 grudnia 2017 r. podniósł, że koncesja z dnia 29 kwietnia 2013 r., nr (...)ze zmianą z dnia 14 października 2014 r. (...) nie stanowiła przedłużenia koncesji z 27 kwietnia 2004 r., albowiem jest ona samodzielną podstawa do prowadzenia działalności objętej koncesją. według niego, koncesja z 2013 r. została udzielona na okres od 1 maja 2014 r. do 31 grudnia 2030 r., dlatego obowiązek uiszczenia pierwszej opłaty powstał po upływie 30 dni od dnia udzielenia koncesji, tj. dopiero w dniu 31 maja 2014 r. /k. 10 akt adm./

Pismem z dnia 8 stycznia 2018 r. Prezes URE na podstawie art. 10 § 1 w zw. z art. 73 k.p.a. zawiadomił Przedsiębiorcę o zakończeniu prowadzonego postępowania i przysługującym mu prawie do zapoznania się z całością zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz wypowiedzenia się, co do zebranych dowodów i materiałów, jak również o prawie do złożenia dodatkowych uwag i wyjaśnień. /k. 14 akt adm./

Przedsiębiorca w wyznaczonym terminie nie skorzystał z przysługującego mu uprawnienia.

Przedsiębiorca w roku poprzedzającym udzielenie koncesji z 29 kwietnia 2013 r. prowadził działalność gospodarczą w zakresie objętym koncesją za 2012 r. oraz uzyskał z tej działalności przychody w wysokości(...) zł. /k. 7akt adm./

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, jak również dowody przedstawione w postępowaniu sądowym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje.

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 220, ze zm.), przedsiębiorstwo energetyczne, któremu została udzielona koncesja, wnosi coroczną opłatę do budżetu państwa, obciążającą koszty jego działalności, zwaną dalej "opłatą koncesyjną".

Powyższe wyznacza obowiązek wnoszenia corocznych opłat koncesyjnych poprzez sam fakt uzyskania i posiadania ważnej koncesji oraz obliguje do uiszczenia opłaty koncesyjnej. Przedsiębiorstwa energetyczne, które uzyskały i posiadają koncesję udzieloną przez Prezesa URE na wykonywanie działalności gospodarczej, o której mowa w art. 32 P.e., mają obowiązek zatem wnoszenia pierwszej i kolejnych corocznych opłat do budżetu państwa.

Opłaty koncesyjne są wnoszone do budżetu państwa, na rachunek Urzędu Regulacji Energetyki i stanowią dochód tego budżetu. Opłata koncesyjna ma zatem charakter opłaty administracyjnej i każde przedsiębiorstwo energetyczne, któremu udzielono koncesji jest obowiązane do jej uiszczenia. Wynika to z samego faktu uzyskania i posiadania ważnej koncesji.

Podkreślenia wymaga, że opłata ta jest uiszczana w związku z przyznaniem praw wynikających z treści koncesji, nie odnosi się jednak ona do faktycznego wykonywania działalności koncesjonowanej lecz do hipotetycznej możliwości jej wykonywania, na co wskazuje moment jej uiszczenia tj. z góry za cały rok oraz oderwanie wartości opłaty od faktycznie zrealizowanych w danym roku obrotów, a ustalenie jej na podstawie obrotu z roku poprzedniego. Opłata ta nie jest zatem świadczeniem przedsiębiorstwa energetycznego, które wnosi ono proporcjonalnie do okresu, w którym korzysta z udzielonej sobie koncesji.

Opłata koncesyjna stanowiąc jednorazową opłatę za wykonywanie działalności w danym roku kalendarzowym nie podlega stopniowemu wykorzystaniu i nie może być ustalana proporcjonalnie do okresu w danym roku w którym działalność faktycznie była wykonywana. Stanowisko takie zostało wielokrotnie wyrażone w orzecznictwie (tak np. wyrok SOKiK sygn. XVII AmE 52/15).

Odnośnie zasad, wysokości i sposobie pobierania omawianej opłaty, kwestie te regulowało (w dacie wydania zaskarżonej decyzji) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 maja 1998 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki corocznych opłat wnoszonych przez przedsiębiorstwa energetyczne, którym została udzielona koncesja (Dz.U. Nr 60, poz. 387, ze zm.). Delegacja dla Rady Ministrów do określenia w drodze rozporządzenia wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa URE opłat koncesyjnych zawarta w ust 3. powołanego artykułu, wskazuje, że opłaty te należy określić z uwzględnieniem wysokości przychodów przedsiębiorstw energetycznych osiąganych z działalności objętej koncesją, a także kosztów regulacji. Należy wskazać, że opłata z tytułu posiadania koncesji jest opłatą płatną z góry, a jej wysokość ustala się na podstawie przychodów osiągniętych w roku poprzedzającym ustalenie opłaty.

W myśl § 1 ust. 1 ww. Rozporządzenia, wysokość corocznej opłaty, wnoszonej przez przedsiębiorstwo energetyczne, któremu została udzielona koncesja, zwanej dalej „opłatą", stanowi iloczyn przychodów przedsiębiorstwa energetycznego, uzyskanych ze sprzedaży produktów (wyrobów i usług) lub towarów w zakresie jego działalności objętej koncesją, osiągniętych w roku poprzedzającym ustalenie opłaty, oraz współczynników opłat, z zastrzeżeniem § 2.

Podmiot posiadający koncesję w danym roku zobowiązany jest uiścić zatem „całą" opłatę koncesyjną za ten rok w wysokości wynikającej z przepisu § 1 ust. 1 powołanego wyżej rozporządzenia, niezależnie od faktu, że przed upływem terminu płatności opłaty koncesja taka została cofnięta lub wygasła.

Zgodnie natomiast z § 4 ust. 1 ww. Rozporządzenia, opłatę wnosi się w terminie do 31 marca każdego roku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3. Przy czym ust. 2 stanowi, że przedsiębiorstwo energetyczne, któremu udzielono koncesji z urzędu, wnosi pierwszą opłatę w terminie do 30 dni od dnia wydania koncesji.

Z kolei zgodnie z ust. 3 powołanego przepisu, w terminie określonym w ust. 2 pierwszą opłatę wnosi także przedsiębiorstwo energetyczne, któremu udzielono koncesji na wniosek, jeżeli w roku poprzedzającym udzielenie koncesji uzyskało przychody ze sprzedaży produktów (wyrobów i usług) lub towarów w zakresie działalności objętej tą koncesją.

W sytuacji, gdy przedsiębiorstwo energetyczne nie wniesie opłaty w terminie określonym przez § 4. ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 maja 1998 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki corocznych opłat wnoszonych przez przedsiębiorstwa energetyczne, którym została udzielona koncesja, tj. do dnia 31 marca każdego roku, z takim zastrzeżeniem, sformułowanym w ust. 2 oraz 3 omawianego przepisu, że w terminie do 30 dni od dnia wydania koncesji wnosi pierwszą opłatę przedsiębiorstwo energetyczne, któremu udzielono koncesji z urzędu, jak również przedsiębiorstwo energetyczne, któremu udzielono koncesji na wniosek, jeżeli w roku poprzedzającym udzielenie koncesji uzyskało przychody ze sprzedaży produktów (wyrobów i usług) lub towarów w zakresie działalności objętej tą koncesją.

W przedmiotowej sprawie, na powodzie w sposób jednoznaczny ciążył obowiązek wniesienia w terminie 30 dni od udzielenia koncesji (wydanie decyzji) opłaty koncesyjnej, w związku z udzieloną koncesją z dnia 29 kwietnia 2013 r., nr(...)na obrót paliwami ciekłymi, na okres od 1 maja 2014 r. do 31 grudnia 2030 r. Wbrew bowiem stanowisku odwołującego, który twierdzi, że obowiązek ten i termin 30 dniowy wyznacza początkowa data udzielonej koncesji ( 1 maja 2014 r.), termin do uiszczenia opłaty biegł od daty doręczenia powodowi przedmiotowej decyzji z określoną wysokością opłaty należnej z tytułu udzielonej koncesji.

Powód wypełnił przesłanki określone w § 4 ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 5 maja 1998 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki corocznych opłat wnoszonych przez przedsiębiorstwa energetyczne, którym została udzielona koncesja, tj. złożył wniosek o udzielenie mu koncesji, uzyskał decyzję o udzieleniu mu koncesji, prowadził przed wydaniem przedmiotowej decyzji działalność w zakresie obrotu paliwami ciekłymi oraz uzyskał z tej działalności przychód, który stanowił podstawę obliczenia opłaty koncesyjnej.

Sąd stwierdza ponadto, że Przedsiębiorca prowadzący działalność koncesjonowaną miał możliwość wystąpienia w trybie art. 39 P.e. o przedłużenie ważności koncesji, czego nie uczynił albowiem złożył w dniu 6 marca 2013 r. nowy wniosek o udzielenie koncesji. Powód nie dochował tym samym 18-miesięcznego materialnego przepisu o przedłużenie koncesji, zatem wniosek o koncesję został potraktowany przez Prezesa URE jako nowy wniosek o udzielenie koncesji, czego powód nie kwestionuje. Wydanie decyzji udzielającej koncesji wymagało zatem od podmiotu zainteresowanego spełnienia przesłanek zawartych w art. 33 P.e., jak również uiszczenia opłaty koncesyjnej.

Powód dokonał zatem jedynie opłaty z tytułu udzielonej koncesji z 27 kwietnia 2004 r. (...)za 2013 rok w dniu 21 marca 2013 r. w wysokości 11.387 zł. Z kolei nie uiścił opłaty od decyzji koncesyjnej z 29 kwietnia 2013 r. Wbrew twierdzeniom powoda, że udzielono powodowi koncesji począwszy od 1 maja 2014 r., mając na względzie, że opłata ta jest uiszczana w związku z przyznaniem praw wynikających z treści koncesji, nie odnosi się jednak ona do faktycznego wykonywania działalności koncesjonowanej lecz do hipotetycznej możliwości jej wykonywania.

Sąd uznał, że organ regulacyjny prawidłowo ustalił stan faktyczny w sprawie i w konsekwencji dokonał prawidłowej subsumpcji przepisów prawa do stanu faktycznego przedmiotowej sprawy. W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji pozwany argumentował zasadność wyegzekwowania od powoda (pierwszej opłaty koncesyjnej) faktem wydania, na wniosek powoda z 6 marca 2013 r., w dniu 29 kwietnia 2013 r. decyzji (...)o udzieleniu koncesji. Pozwany stwierdził przy tym, powołując się na orzecznictwo sądów, że wysokość opłaty nie jest powiązana z długością okresu wykonywanej działalności objętej koncesją w danym roku.

Mając na uwadze powyższe, Sąd doszedł do przekonania, że decyzja jest prawidłowa i dlatego odwołanie podlegało oddaleniu na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c. Do kosztów niezbędnych do celowej praw przed sądem zaliczono poniesione przez powoda koszty zastępstwa procesowego w wysokości 720 zł określonej w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804), w brzmieniu ustalonym z dniem wniesienia odwołania.

Sędzia SO Bogdan Gierzyński