Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 grudnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia SO Anna Maria Kowalik
Protokolant –	St. sekr. sąd. Joanna Preizner - Offman

po rozpoznaniu 19 grudnia 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. w W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 15 grudnia 2022 r. Nr (...) ((...))

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...) S.A. w W. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych), z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia SO Anna Maria Kowalik

Sygn. akt XVII AmE 184/24

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 grudnia 2022 r. (...) (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (dalej pozwany, Prezes URE) na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 1a (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.), art. 56 ust. 2a (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.) w zw. z art. 9a ust. 1 (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.), art. 9a ust. 2 pkt 2 (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.) oraz art. 56 ust. 2, art. 56 ust. 3 i ust. 6 oraz art. 30 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne (Dz.U. z 2022 poz. 1385 ze zm.), a także w związku z art. 100 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o promowaniu energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji (Dz. U. z 2022 r. poz. 553) oraz w związku z art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2022 r. poz. 2000 ze zm.) (dalej k.p.a.), orzekł że (...) Spółka Akcyjna w W. (dalej powód) nie wywiązała się za rok 2018 r. z określonego w art. 9a ust. 1 ustawy Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.) obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectwa pochodzenia z kogeneracji, o którym mowa w art. 9l ust. 1, wydanego dla energii elektrycznej wytworzonej w jednostkach kogeneracji znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub uiszczenia opłaty zastępczej, w terminie określonym w ust. 15, obliczonej w sposób określony w ust. 10 i za zachowanie to wymierzył (...) Spółce Akcyjnej w W. karę pieniężną w kwocie (...) zł.

Odwołanie od całości decyzji wniosła (...) S.A. z siedzibą w W., zarzucając jej naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:

- art. 311 ust. 1 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne (tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 814) poprzez jego niezastosowanie, w efekcie czego nastąpiło wszczęcie i prowadzenie postępowania administracyjnego bezpośrednio wobec spółki z pominięciem zarządcy masy sanacyjnej, co w konsekwencji powoduje nieważność decyzji, gdyż została ona wydana z rażącym naruszeniem prawa,

- art. 166 ust. 1 w zw. z art. 150 ust. 1 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 814) poprzez ich niezastosowanie powodujące określenie wysokości kary pieniężnej z tytułu braku realizacji obowiązku bez uwzględnienia faktu zawarcia przez spółkę układu z wierzycielami i odpowiedniej redukcji wysokości kary pieniężnej.

Wobec tego powód wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i zasądzenie od pozwanego na jego rzecz zwrotu kosztów procesu według norm prawem przepisanych.

Pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

(...) S.A. z siedzibą w W. w 2018 r. sprzedała do odbiorców końcowych energię elektryczną w ilości 371 099,288 MWh.

(dowód: załącznik 1 Ankiety CHP k. 9-10 akt adm., korekta załącznika k. 17 akt adm.)

Spółka nie przedstawiła Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki do umorzenia świadectw pochodzenia z kogeneracji za 2018 r. ani nie uiściła opłaty zastępczej.

(okoliczności niesporne)

W dniu 11 marca 2019 r. w stosunku do (...) S.A. otwarte zostało postępowanie restrukturyzacyjne – sanacyjne. Zarządcą masy sanacyjnej wyznaczona została (...)

( dowód: odpis z Krajowego Rejestru Sądowego (...) S.A. k. 23- 40 akt sąd.)

Biorąc pod uwagę powyższe informacje dotyczące nieprzedstawienia organowi do umorzenia świadectw pochodzenia z kogeneracji i nieuiszczenia opłaty zastępczej przy jednoczesnej sprzedaży energii elektrycznej do odbiorców końcowych Prezes URE wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie wymierzenia powodowi kary pieniężnej, w związku z ujawieniem możliwości nieprzestrzegania za rok 2018 określonego w art. 9a ust. 1 ustawy Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.) obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectwa pochodzenia z kogeneracji, o którym mowa w art. 9l ust. 1 (w brzmieniu obowiązującym do dnia 24 stycznia 2019 r.), wydanego dla energii elektrycznej wytworzonej w jednostkach kogeneracji znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub uiszczenia opłaty zastępczej, w terminie określonym ust. 15, obliczonej w sposób określony w ust. 10. W związku z tym, pismem datowanym 1 lutego 2021 r., Prezes URE zawiadomił powoda o wszczęciu z urzędu rzeczonego postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej. Pismem tym Prezes URE wezwał również powoda do przesłania wszelkich dokumentów pozwalających na ustalenie jego sytuacji finansowej oraz informacji czy w roku 2018 realizował sprzedaż energii elektrycznej do odbiorców końcowych na zasadzie refaktury.

(dowód: zawiadomienie o wszczęciu postępowania k. 13- 15 akt adm.)

W odpowiedzi na ww. zawiadomienie, pismem z 16 lutego 2021 r. powód potwierdził, iż nie wywiązał się z obowiązku kogeneracyjnego. Ponadto poinformował, iż postanowieniem z dnia 11 marca 2019 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej „ otworzył postępowanie sanacyjne Spółki, zezwalając jednocześnie Spółce na wykonywanie zarządu nad całością przedsiębiorstwa w zakresie nieprzekraczającym zwykłego zarządu” oraz, iż „ obowiązek kogeneracyjny za 2018 rok powstał w ostatnim dniu tego roku. Zatem wierzytelność z tytułu Opłaty kogeneracyjnej nie mogła być przez Spółkę spełniona, co wynika wprost z powszechnie obowiązujących przepisów prawa (art. 252 ust. 1 w zw. z art. 297 Prawa restr.)”. Powód dodał, że „W dniu 11.02.2020 r. Zarządca masy sanacyjnej Spółki przedłożył Sędziemu- Komisarzowi spis wierzytelności, w którym pod pozycją numer 44 ujęta została wierzytelność Skarbu Państwa – Prezesa URE w kwocie (...) zł, uzasadniając, iż kwota ta „stanowi wierzytelność osobistą z tytułu opłaty zastępczej, której obliczenie stanowi załącznik do niniejszej karty.” W załączniku, dla roku 2018, wskazano między innymi na rodzaj obowiązku (certyfikaty kogeneracyjne- czerwony, żółty i fioletowy) w kwocie (...) zł, dodając w uwagach, iż obowiązek został obliczony po tzw. opłacie zastępczej. Następnie, postanowieniem z 27 maja 2020 r. wydanym w trybie art. 98 ust. 1 Prawa restrukturyzacyjnego, Sędzia- Komisarz zatwierdził spis wierzytelności złożony przez Zarządcę do akt postępowania (...) i (...) r. co zostało obwieszczone w Monitorze Sądowym i Gospodarczym nr (...) ( (...)) z (...) r. pod pozycją (...)”. Poinformował także, iż w latach 2017-2018 nie prowadził sprzedaży energii elektrycznej na zasadzie refaktury a dane w tym zakresie zostały wskazane w wyniku błędu ludzkiego.

(dowód: pismo powoda z 16 lutego 2021 r. z załącznikami k. 19- 27 akt adm.)

Pismem z 18 lutego 2021 r. Prezes URE zawiadomił powoda o zebraniu materiałów pozwalających na podjęcie decyzji w sprawie i przysługującym mu prawie do zapoznania się z całością zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz złożenia dodatkowych uwag i wyjaśnień.

(dowód: pismo Prezesa URE z 18 lutego 2021 r. k. 29 akt adm.)

Powód odebrał powyższe zawiadomienie 10 marca 2021 r., jednakże w wyznaczonym terminie nie skorzystał z przysługującego mu uprawnienia do zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym oraz złożenia dodatkowych uwag i wyjaśnień.

(dowód: z.p.o. k. 30 akt adm.)

Pismem z 18 lutego 2022 r. Prezes URE zwrócił się o przekazanie wszelkich dokumentów pozwalających na ustalenie sytuacji finansowej powoda, w szczególności sprawozdania finansowego za rok 2021 oraz oświadczenia o wysokości przychodu osiągniętego w roku 2021 z działalności koncesjonowanej.

(dowód: pismo Prezesa URE z 18 lutego 2022 r. k. 31 akt adm.)

Pismem z 1 marca 2022 r. powód przesłał wstępne (niezatwierdzone) sprawozdanie finansowe za rok 2021 oraz oświadczenie o wysokości przychodu uzyskanego w 2021 z działalności koncesjonowanej.

(dowód: pismo powoda z 1 marca 2022 r. z załącznikami k. 33-37 akt adm.)

W dniu 15 grudnia 2022 r. Prezes URE wydał zaskarżoną decyzję.

(dowód: decyzja k. 38- 41 akt adm.)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na postawie bezspornych twierdzeń stron oraz materiału dowodowego zgromadzonego w toku postępowania.

Sąd Okręgowy – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ Decyzja odpowiada prawu.

Przechodząc do oceny podniesionych zarzutów, w pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutu nieważności decyzji jako najdalej idącego.

Powód podniósł, że pozwany dopuścił się naruszenia art. 311 ust. 1 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne (tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 814) poprzez jego niezastosowanie, w efekcie czego nastąpiło wszczęcie i prowadzenie postępowania administracyjnego bezpośrednio wobec spółki z pominięciem zarządcy masy sanacyjnej, co w konsekwencji powoduje nieważność decyzji, gdyż została ona wydana z rażącym naruszeniem prawa.

Podstawy do stwierdzenia nieważności decyzji określa art. 156 § 1 k.p.a. w rozpoznawanej sprawie zastosowanie mógłby znaleźć pkt 2) lub 4). Stosownie do tego przepisu organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która:

2 ) wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa;

4) została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie.

Sąd nie znalazł podstaw do uznania, iż decyzja została wydana z rażącym naruszeniem prawa.

Stosownie do przepisu art. 311 ust. 1 prawa restrukturyzacyjnego „Postępowania sądowe, administracyjne, sądowoadministracyjne i przed sądami polubownymi dotyczące masy sanacyjnej mogą być wszczęte i prowadzone wyłącznie przez zarządcę albo przeciwko niemu. Postępowania te zarządca prowadzi w imieniu własnym na rzecz dłużnika.”.

Zarządca jako zastępca pośredni dłużnika występuje w procesie dotyczącym masy sanacyjnej (ewentualnie masy układowej) w imieniu własnym dochodząc prawa podmiotowego dłużnika lub przeciwstawiając się żądaniom skierowanym do dłużnika. Zarządca realizuje więc w procesie prawa dłużnika.

Na wstępie należy zaznaczyć, że postępowanie zostało prawidłowo wszczęte, wobec spółki (...) S.A. z dodatkiem w nazwie „w restrukturyzacji” (Zawiadomienie o wszczęciu postępowania k.13-14 akt adm.), ale toczyło się niezgodnie z przepisami, bowiem z udziałem samej Spółki a nie zarządcy masy sanacyjnej, bowiem pisma były kierowane bezpośrednio do Spółki (k.16 akt adm.), a nie do zarządcy którym była (...) sp. z o.o.

Jednakże w toku postępowania tj. 31 sierpnia 2021 roku doszło do zakończenia postępowania sanacyjnego, a zatem Spółka odzyskała prawo do występowania w sprawie w charakterze strony i reprezentowania swoich interesów. W konsekwencji od tej daty postępowanie było prowadzone zgodnie z obowiązującymi przepisami a decyzja została wydana przeciwko Spółce. Co więcej Spółka jeszcze wówczas w restrukturyzacji w pierwszym piśmie procesowym z 16 lutego 2021 r. nie podnosiła wadliwości postępowania, ani nie sugerowała doręczania korespondencji zarządcy masy sanacyjnej (k.19), poinformowała jedynie o wszczęciu postępowania restrukturyzacyjnego.

W orzecznictwie podkreśla się, że przypisanie decyzji wady nieważności w przypadku naruszenia przepisów proceduralnych dopuszczalne jest wyłącznie, gdy naruszenie tych przepisów ma charakter rażący i pozostaje w związku z ostatecznym rozstrzygnięciem sprawy W wyroku z 13 stycznia 2016 r. (sygn. akt II GSK 847/14, LEX nr 2033823) NSA stwierdził, że jakkolwiek – co do zasady – nie jest wyłączona możliwość stwierdzenia nieważności decyzji z powodu rażącego naruszenia prawa procesowego, to jednak naruszenie takie musi prowadzić do podjęcia wadliwego rozstrzygnięcia z tego właśnie powodu, innymi słowy – musi przekładać się bezpośrednio na treść decyzji i w niej tkwić. Podobnie NSA w wyroku z 18 listopada 2022 r. (sygn. akt I OSK 1773/19, LEX nr 3449630) „ W sytuacji, gdy podstawą stwierdzenia nieważności decyzji jest rażące naruszenie przepisu prawa procesowego, to wada wskazująca na nieważność decyzji musi tkwić w samej decyzji, co oznacza, że jest następstwem rażącego naruszenia prawa materialnego. Nie będzie zatem uzasadniać stwierdzenia nieważności decyzji naruszenie przepisu postępowania nawet o charakterze rażącym, jeżeli sama treść decyzji odpowiada prawu”.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, należy stwierdzić, że w pierwszej fazie postępowanie administracyjne w sprawie było prowadzone niezgodnie z obowiązującymi przepisami, albowiem w sytuacji w której Spółka znajdowała się w restrukturyzacji, zawiadomienia i wezwania były wysyłane do Spółki a nie do zarządcy. Jednakże już po zakończeniu postępowania restrukturyzacyjnego i odzyskaniu przez Spółkę zdolności procesowej później postępowanie toczyło się już prawidłowo, a decyzja została wydana w stosunku do Spółki, a zatem nie wystąpiła również przesłanka nieważności z art. 156 § 1 pkt 4 k.p.a. (tak też NSA w wyroku z 28kwietnia 2020 roku, sygn. akt II OSK 1610/19, Lex nr 3018185) tj. skierowania decyzji do osoby nie będącej stroną w procesie.

Innymi słowy, Sąd uznał, że doszło do rażącego naruszenia przepisów postępowania, jednakże wydana decyzja odpowiadała prawu.

Odnośnie drugiego zarzutu, naruszenia art. 166 ust. 1 w zw. z art. 150 ust. 1 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 814) poprzez ich niezastosowanie powodujące określenie wysokości kary pieniężnej z tytułu braku realizacji obowiązku bez uwzględnienia faktu zawarcia przez spółkę układu z wierzycielami i odpowiedniej redukcji wysokości kary pieniężnej, to również jest on niezasadny.

Przede wszystkim powód podniósł, że wierzytelność w postaci obowiązku umorzeniowego powstała 31 grudnia 2018 roku czyli przed otwarciem postępowania sanacyjnego, tylko tyle, że nie była jeszcze skonkretyzowana w zakresie kwoty.

Z powyższym poglądem nie można się zgodzić bowiem termin realizacji obowiązku określonego w art. 9a p.e. ma charakter materialny. Zgodnie z jednolitym orzecznictwem, czynność dokonana po jego upływie jest zatem bezskuteczna. Dlatego podmiot zobowiązany nie może skutecznie zrealizować nałożonego na niego obowiązku ustawowego po upływie ustawowego terminu. Ustawa nie przewiduje możliwości jego przywrócenia. Zatem uchybienie terminowi, bez względu na przyczynę, wyczerpuje znamiona czynu określonego w art. 56 ust. 1 pkt 1a Prawa energetycznego ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2014 r., sygn. akt III SK 47/13, opubl. OSNAPiUS 2016, Nr 8, poz. 112, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 kwietnia 2014 r., sygn. akt VI ACa 927/13, opubl./ Legalis; z dnia 11 sierpnia 2009 r., VI ACa 150/09, niepubl.). Oznacza to, że możliwość wykonania obowiązku z art. 9a p.e. wygasła z upływem terminów ustawowych. Dlatego przyjmuje się, że oceniając charakter prawny tego terminu przez pryzmat skutków jego dochowania lub niedochowania, należy zważyć, że wykonanie obowiązku z art. 9a ustawy ma charakter obowiązku publicznoprawnego ex lege, ustanowionego na mocy przepisu ustawy i niewymagającego autorytatywnej konkretyzacji w drodze decyzji administracyjnej. Treścią tego obowiązku jest m.in. uiszczenie opłaty zastępczej w należnej kwocie na właściwy rachunek bankowy w terminie do 31 marca. Natomiast uiszczenie tej kwoty przez zobowiązanego na rachunek bankowy po tym dniu należy kwalifikować jako nieuiszczenie opłaty zastępczej w rozumieniu art. 56 ust. 1 pkt 1a p.e. Wynika z tego jasno, że dochowanie terminu ustawowego przez zobowiązanego powoduje wygaśnięcie obowiązku publicznoprawnego, natomiast niedochowanie tego terminu skutkuje podleganiem zobowiązanego karze pieniężnej, co łącznie przemawia za materialnoprawnym charakterem terminu do uiszczenia opłaty zastępczej ( tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 lutego 2018 r., III SK 7/17, opubl. Legalis ). Świadectwo pochodzenia z kogeneracji umorzone do dnia 30 czerwca danego roku kalendarzowego jest uwzględniane przy rozliczeniu wykonania obowiązku określonego w art. 9a ust. 8 p.e. w poprzednim roku kalendarzowym. Nie jest więc możliwe wykonanie obowiązku przez złożenie świadectwa pochodzenia z kogeneracji po 30 czerwca danego roku. Złożenie takiego świadectwa po 31 marca oznacza bowiem spełnienie obowiązku za kolejny rok. Zatem podmiot zobowiązany z upływem 31 marca danego roku bez wątpienia traci możliwość wykonania obowiązku przez złożenie świadectwa pochodzenia ( zob. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych z dnia 26 marca 2019 r. sygn. akt I NSK 20/18, opubl. Legalis nr 1900453). Słusznie zatem w odpowiedzi na odwołanie wskazał Prezes Urzędu, że niezasadny jest pogląd o możliwości objęcia tego obowiązku układem w postępowaniu restrukturyzacyjnym, bowiem obowiązek ten nie został zrealizowany w terminie określonym w ustawie, a więc wygasła możliwość jego spełnienia. Natomiast wierzytelność będąca skutkiem niewykonania tego obowiązku wymagała wydania konstytutywnej decyzji o nałożeniu kary pieniężnej.

W tym miejscu trzeba przypomnieć, że w prawie administracyjnym rozróżnia się dwa rodzaje decyzji: deklaratoryjne i konstytutywne.

W przypadku decyzji, które stanowią jedynie potwierdzenie istnienia obowiązku wynikającego z przepisów prawa, mamy do czynienia z decyzją deklaratoryjną ( por. np. wyrok Sądu Okręgowego - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 9 lipca 2020 r. sygn. akt XVII AmE 143/18, Legalis nr 2631312). Taką decyzją następuje stwierdzenie istnienia określonej sytuacji prawnej, a nie jej tworzenie lub kształtowanie. W odniesieniu do układu przyjętego w postępowaniu restrukturyzacyjnym decydujące znaczenie będzie mieć fakt powstania określonego obowiązku. Jeśli obowiązek ten powstanie przed dniem otwarcia postępowania, będzie tak kwalifikowany niezależenie od tego, kiedy przypada termin zapłaty. Tym samym wierzytelność taka stanie się tzw. wierzytelnością układową wchodzącą z mocy prawa do układu i poddaną takiemu samemu reżimowi jak inne wierzytelności powstałe przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. Przepis art. 150 Prawa restrukturyzacyjnego stanowi bowiem, że układ obejmuje wierzytelności osobiste powstałe przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Postępowanie restrukturyzacyjne dotyczy przy tym wszelkich zobowiązań dłużnika, wskazanych według ustawowych kryteriów, bez względu na to, jakiemu prawu one podlegają. Odnosi się to także do zobowiązań publicznoprawnych. Decydujący jest przy tym moment powstania wierzytelności ( zob. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz fragment: Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Piotr Zimmerman, 2022, opubl. Legalis, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe. Tom 6 System Prawa Handlowego red. dr hab. Anna Hrycaj, prof. dr hab. Andrzej Jakubecki, prof. dr hab. Antoni Witosz, 2020, opubl. Legalis, komentarze do art. 76 ).

Odmiennie wygląda sytuacja w przypadku decyzji konstytutywnych, czyli kształtujących, a taką jest właśnie decyzja określająca na podstawie art. 56 ustawy Prawo energetyczne karę pieniężną. Wierzytelność Skarbu Państwa z tytułu kar administracyjnych nakładanych przez Prezesa Urzędu nie jest bowiem skonkretyzowana przed wydaniem decyzji administracyjnej, gdyż to dopiero wydanie decyzji o nałożeniu kary kreuje po stronie przedsiębiorcy obowiązek jej zapłaty. Do czasu więc wydania przez organ orzeczenia w przedmiocie nałożenia kary administracyjnej, wierzytelność z tego tytułu nie jest skonkretyzowana. Należy przy tym podkreślić, że wysokość kary nie jest określona w ustawie w sposób kwotowy, ale jest kreowana właśnie orzeczeniem organu, z uwzględnieniem szczegółowych dyrektyw wymiaru kary określonych w art. 56 ust. 3 p.e. ( zob. wyrok Sądu Okręgowego - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 7 października 2021 r. sygn. akt XVII AmE 256/20, Legalis).

Decyzja określająca karę pieniężną z tytuły niewywiązania się z obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectwa pochodzenia, o których mowa w przepisach p.e. lub uiszczenia opłaty zastępczej, jest tym samym decyzją o charakterze konstytutywnym ( zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie - VII Wydział Gospodarczy z dnia 29 listopada 2017 r. sygn. akt VII ACa 839/17, Legalis). W odniesieniu do tej kary, kluczowe pozostaje, że jej wymierzenie zgodnie z art. 56 ust. 2 p.e. następuje w drodze decyzji Prezesa URE, a zatem podstawą jej wymierzenia nie jest przepis prawa, a decyzja, która dotyczy działania lub zaniechania określonego podmiotu naruszającego prawo ( tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie - VII Wydział Gospodarczy z 31 marca 2022 r. sygn. akt VII AGa 1011/21, opubl. Legalis, zob. również postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 13 lutego 2019 r. sygn. akt VII AGz 6/19).

Odnosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy uznać, że obowiązek zapłaty kary pieniężnej przez (...) S.A. ukształtowany został dopiero decyzją z dnia 15 grudnia 2022 r. Decyzja ta została wydana już po zakończeniu postępowania restrukturyzacyjnego, co miała miejsce 31 sierpnia 2021 r.

Przypomnieć należy, iż w myśl przywołanego już wyżej przepisu art. 150 ust. 1 Prawa restrukturyzacyjnego, układem objęte są wierzytelności. Natomiast w omawianej sprawie powstanie wierzytelności po stronie Prezesa Urzędu uwarunkowane było wydaniem przez ten organ decyzji administracyjnej w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej za niewypełnienie obowiązku z art. 9a p.e. Decyzja ta ma charakter kształtujący, konstytutywny, gdyż przed jej wydaniem na podmiocie dopuszczającym się deliktu administracyjnego nie ciążył jeszcze żaden obowiązek zapłaty kary. Dopiero wydanie zaskarżonej decyzji doprowadziło do ukształtowania stosunku administracyjnoprawnego pomiędzy stroną odwołującą, a pozwanym. Układ nie może natomiast obejmować wierzytelności jeszcze nieistniejącej.

W związku z powyższym, na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c., Sąd oddalił odwołanie w całości jako niezasadne.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z uwagi na oddalenie odwołania w całości, powoda należało uznać za stronę, która przegrała proces i zasądzić od niego na rzecz pozwanego zwrot kosztów procesu. Na powyższe koszty złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w wysokości 720,00 zł ustalone w oparciu § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2023, poz. 1931 t.j.).

Sędzia SO Anna Maria Kowalik

Zarządzenie: (...)

(...)

(...)

Sędzia SO Anna Maria Kowalik