Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lutego 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia Sądu Okręgowego Ewa Malinowska
Protokolant –	Sekretarz sądowy Joanna Nande

po rozpoznaniu 13 lutego 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.

przeciwko Prezes Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania (...) sp. z o.o. w W. od decyzji Prezes Urzędu Regulacji Energetyki z 3 listopada 2021 r. Nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...) sp. z o.o. w W. na rzecz Prezes Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 (siedemset dwadzieścia) złotych, z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Ewa Malinowska

XVII AmE 195/22

UZASADNIENIE

Decyzją z 3 listopada 2021 r. Nr (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki na podstawie art. 168 pkt 1 oraz art. 169 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2021 r. poz. 610, z późn. zm. - dalej: „ustawa OZE"] w związku z art. 170 ust. 1 i ust. 2 pkt 1, art. 174 ust. 1 ustawy OZE oraz w związku z art. 52 ust. 1, art. 59 pkt 1 ustawy OZE i § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Energii z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie zmiany wielkości udziału ilościowego sumy energii elektrycznej wynikającej z umorzonych świadectw pochodzenia potwierdzających wytworzenie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w latach 2018-2019 (Dz. U. z 2017 r. poz. 1559 - dalej: „rozporządzenie ME"] oraz na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735 z późn. zm. - dalej: „Kpa"] i art. 90 ust. 1 ustawy OZE, po przeprowadzeniu

postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy: (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., posiadającemu numer identyfikacji podatkowej (NIP]: (...) orzekł, że

1]  przedsiębiorca: (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., nie przestrzegał za rok 2018, określonego w art, 52 ust. 1 ustawy OZE w zakresie, o którym mowa w art. 59 pkt 1 ustawy OZE z uwzględnieniem § 1 pkt 1 rozporządzenia ME, obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego wydanych odpowiednio dla energii elektrycznej lub biogazu rolniczego, wytworzonych w instalacjach odnawialnego źródła energii znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, w terminie do dnia 30 czerwca 2019 r.;

2]  za niewywiązanie się z obowiązku opisanego w punkcie pierwszym wymierzył przedsiębiorcy: (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., karę pieniężną w kwocie 392 469,19 zł to jest w wysokości (...) przychodu uzyskanego przez ww. przedsiębiorcę w 2019 r. z działalności koncesjonowanej polegającej na obrocie energia elektryczną.

(decyzja k.6-9)

Powód (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wniósł odwołanie od tej decyzji zaskarżając ją w całości. Zaskarżonej decyzji zarzucił:

Naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 170 ust. 1 ustawy OZE i art. 170 ust. 2 ustawy OZE poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na wymierzeniu kary pieniężnej w oparciu o wartość przychodu uzyskanego z działalności koncesjonowanej osiągniętego przez powoda w 2019 r. zamiast w oparciu o przychód uzyskany z działalności koncesjonowanej w 2020 r., naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 7 w zw. z art. 77 § 1 w zw. z art. 80 k.p.a. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na niezebraniu i nierozpatrzeniu w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego i niepodjęcie wszelkich niezbędnych kroków celem dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, tj. niepodjęcie czynności dowodowych zmierzających do ustalenia wysokości przychodu uzyskanego przez powoda z działalności koncesjonowanej w 2020 r.

Zarzucając powyższe wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

(odwołanie k. 10-14)

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki Prezes URE, pod dokonaniu analizy zarzutów odwołania stwierdził, że nie zasługują one na uwzględnienie i brak jest podstaw do uchylenia zaskarżonej decyzji. Tym samym, organ podtrzymał stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji, wnosząc o oddalenie odwołania i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

(odpowiedź na odwołanie, k. 56-58)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód posiadał w 2017 r. koncesję na obrót energią elektryczną na podstawie decyzji Prezesa URE z dnia 26 marca 2013 r. nr (...), obowiązującą od dnia 29 marca 2013 r. do dnia 31 grudnia 2030 r., która została cofnięta decyzją znak: (...) z dnia 27 listopada 2020 r. (bezsporne)

Przedsiębiorca dokonał w 2018 r. sprzedaży energii elektrycznej do odbiorców końcowych w ilości 38 552,000 MWh. W związku z powyższym, był obowiązany do realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 52 ust. 1 ustawy OZE w zakresie, o którym mowa w art. 59 pkt 1 ustawy OZE z uwzględnieniem § 1 pkt 1 rozporządzenia ME, za rok 2018, na ilość 6 746,600 MWh.

Przedsiębiorca za okres od dnia 1 stycznia 2018 r. do dnia 31 grudnia 2018 r. przedstawił Prezesowi URE do umorzenia świadectwa pochodzenia energii elektrycznej w ilości 527,000 MWh. Przedsiębiorca nie uiszczał opłaty zastępczej na konto Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Brakująca ilość energii elektrycznej niezbędnej do realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 52 ust. 1 ustawy OZE w zakresie, o którym mowa w art. 59 pkt 1 ustawy OZE z uwzględnieniem § 1 pkt 1 rozporządzenia ME, wynosi 6 219,600 MWh.

(załączniki k. 8-14 akt adm., okoliczności bezsporne)

W związku z powyższym, po uzyskaniu tych informacji Prezes URE pismem z dnia 6 kwietnia 2021 r., znak: (...), zawiadomił Przedsiębiorcę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej. Prezes URE w piśmie tym poinformował Przedsiębiorcę, że z informacji przesłanej przez niego wynika, że brakująca ilość energii elektrycznej niezbędnej do realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 52 ust. 1 ustawy OZE w zakresie, o którym mowa w § 1 pkt 1 rozporządzenia ME wynosi 6 219,600 MWh oraz wezwał Przedsiębiorcę do przedłożenia - w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, dokumentów dotyczących działań, jakie Przedsiębiorca podjął w związku z istniejącym za rok 2018 obowiązkiem uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego. Ponadto, wezwał Przedsiębiorcę do: 1) udzielenia wszelkich wyjaśnień i informacji mogących mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia w niniejszym postępowaniu; 2) przesłania wszelkich dokumentów pozwalających na ustalenie sytuacji finansowej Przedsiębiorcy, w tym w szczególności bilansu oraz rachunku zysków i strat za ostatni rok podatkowy (lub sprawozdania finansowego) oraz oświadczenia władz Przedsiębiorcy o wysokości przychodu uzyskanego w 2020 r. z działalności koncesjonowanej polegającej na obrocie energią elektryczną; 3) wskazania właściwego dla Przedsiębiorcy Urzędu Skarbowego. (zawiadomienie k. 17-20 akt adm.)

Zawiadomienie to zostało prawidłowo doręczone powodowi w dniu 16 kwietnia 2021 r. Powód nie udzielił odpowiedzi na to zawiadomienie.

(zwrotka, po karcie 20 akt adm., bezsporne)

Pismem z dnia 1 października 2021 r. Prezes URE zawiadomił powoda o zakończeniu prowadzonego postępowania i przysługującym mu prawie do zapoznania się z całością zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz złożenia dodatkowych uwag i wyjaśnień.

Przedsiębiorca w wyznaczonym terminie nie skorzystał z przysługującego mu uprawnienia do zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym ani nie złożył dodatkowych uwag, czy też wyjaśnień. Zawiadomienie o zakończeniu postępowania zostało prawidłowo doręczone do Przedsiębiorcy w dniu 11 października 2021 r.

(zawiadomienie k. 22, zwrotka po karcie 22 akt adm. bezsporne)

Prezes URE ustalił przychód za 2019 r. z działalności koncesjonowanej polegającej na obrocie energią elektryczną na kwotę (...) zł.

(bezsporne)

W dniu 20 września 2022 r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie otworzył postępowanie układowe powoda i wyznaczył nadzorcę sądowego w osobie J. K..

(postanowienie k. 48-49)

Powyżej opisany stan faktyczny znajduje oparcie we wszystkich przeprowadzonych dowodach, które zostały przywołane przy ustalaniu podstawy faktycznej rozstrzygnięcia. Sąd przyznał moc dowodową wszystkim zgormadzonym w sprawie dokumentom, uznając je za wiarygodne Dokumenty te nie były także kwestionowane przez żadną ze stron niniejszego postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Odwołanie jest niezasadne.

Zgodnie z art. 52 ust. 1 ustawy OZE, za rok 2018 na przedsiębiorstwach energetycznych, odbiorcach końcowych, odbiorcach przemysłowych oraz towarowych domach maklerskich lub domach maklerskich, o których mowa w art. 52 ust 2 ww. ustawy, ciążył obowiązek uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego wydanych odpowiednio dla energii elektrycznej lub biogazu rolniczego, wytworzonych w instalacjach odnawialnego źródła energii znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, lub na podstawie ustawy - Prawo energetyczne lub obowiązek uiszczenia opłaty zastępczej obliczonej w sposób określony w art. 56 ustawy OZE (w brzmieniu obowiązującym od dnia 26 września 2017 r.), w terminie do dnia 30 czerwca 2019 r.

Stosownie do art. 59 pkt 1 ustawy OZE, z uwzględnieniem § 1 pkt 1 rozporządzenia ME, obowiązek, o którym mowa w art. 52 ust. 1 ustawy OZE, uznaje się za spełniony przez podmioty, o których mowa wart. 52 ust. 2 ustawy OZE, jeżeli za 2018 r. udział ilościowy sumy energii elektrycznej wynikającej z umorzonych świadectw pochodzenia potwierdzających wytworzenie energii elektrycznej z biogazu rolniczego przed dniem 1 lipca 2016 r. lub innych niż biogaz rolniczy odnawialnych źródeł energii lub uiszczonej opłaty zastępczej w: a) ilości energii elektrycznej sprzedanej odbiorcom końcowym niebędącym odbiorcami przemysłowymi, o których mowa w art. 52 ust. 2 pkt 1 ustawy OZE, albo b) całkowitej ilości energii elektrycznej wynikającej z zakupu energii elektrycznej na własny użytek, na podstawie transakcji zawieranych we własnym imieniu na giełdzie towarowej lub na rynku organizowanym przez podmiot prowadzący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany, albo c) całkowitej ilości energii elektrycznej wynikającej z zakupu energii elektrycznej na własny użytek, na podstawie transakcji zawieranych poza giełdą towarową lub rynkiem, o którym mowa w lit. b, będących przedmiotem rozliczeń prowadzonych w ramach giełdowej izby rozrachunkowej przez spółkę prowadzącą giełdową izbę rozrachunkową, przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. lub przez spółkę, której Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. przekazał wykonywanie czynności z zakresu zadań, o których mowa w art. 48 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, albo całkowitej ilości energii elektrycznej wynikającej z zakupu energii elektrycznej na podstawie transakcji zawieranych na zlecenie odbiorców końcowych na giełdzie towarowej lub na rynku organizowanym przez podmiot prowadzący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany, albo e) ilości energii elektrycznej zakupionej na własny użytek – wynosi 17,50%.

Z art.. 47 ust. 2 ustawy OZE wynika, podmiot, o którym mowa w art. 52 ust. 2 ustawy OZE, jest obowiązany do wykonania obowiązku określonego w art. 52 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, w przypadku, gdy którakolwiek z średnioważonych cen praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego będzie niższa od wartości jednostkowej opłaty zastępczej określonej w art. 56 ustawy OZE (w brzmieniu obowiązującym od dnia 26 września 2017 r.). Taka sytuacja miała miejsce w odniesieniu do roku obowiązku 2018 r. Za 2018 r. możliwość realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 52 ust. 1 ustawy OZE, w zakresie, o którym mowa w art. 59 pkt 1 ustawy OZE z uwzględnieniem § 1 pkt 1 rozporządzenia ME, przy pomocy uiszczenia opłaty zastępczej została wyłączona z uwagi na zaistnienie przesłanek, o których mowa w art. 47 ust. 2 ustawy OZE.

Zgodnie z treścią art. 168 pkt 1 ustawy OZE, karze pieniężnej podlega ten, kto nie przestrzega obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego, w terminie określonym w art. 67 ust. 2 ustawy OZE oraz na zasadach określonych w art. 47 tej ustawy albo nie uiszcza opłaty zastępczej, w terminie określonym w art. 68 ust. 2 ustawy OZE.

Zgodnie z art. 170 ust. 2 pkt 1 ustawy OZE wysokość kary pieniężnej wymierzonej w przypadku określonym w art. 168 pkt 1 tej ustawy nie może być niższa niż kwota obliczona według wzoru zawartego w treści tego przepisu zgodnie z którym kwotę nieuiszczonej opłaty zastępczej należy pomnożyć przez współczynnik 1,3. Jednocześnie zgodnie z art. 170 ust. 1 ustawy OZE wysokość tej kary wymierzonej w takim przypadku nie może być wyższa niż 15 % przychodu ukaranego podmiotu osiągniętego w poprzednim roku podatkowym,

a jeżeli kara pieniężna jest związana z działalnością gospodarczą wykonywaną na podstawie koncesji albo wpisu do rejestru działalności regulowanej, wysokość kary nie może być wyższa niż 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, wynikającego z prowadzonej działalności koncesjonowanej albo działalności wykonywanej na podstawie wpisu do rejestru działalności regulowanej, osiągniętej w poprzednim roku podatkowym. Natomiast zgodnie z postanowieniami art. 174 ust. 1 ustawy OZE, Prezes URE ustalając wysokość kary pieniężnej uwzględnia zakres naruszeń, powtarzalność naruszeń lub korzyści finansowe możliwe do uzyskania z tytułu naruszenia.

Odnosząc powyższe do okoliczności niniejszej sprawy nieuiszczona opłata zastępcza określona dla potrzeb obliczenia kary pieniężnej wymierzonej na podstawie art. 168 pkt 1 ustawy OZE wynosi 301 899,38 zł. Uwzględniając zatem dyspozycję art. 170 ust. 2 pkt 1 ustawy OZE minimalna wysokość tej kary nie może być niższa niż 392 469,19 zł.

Powód zarzucił w odwołaniu, że Prezes URE nie uwzględnił przychodu powoda za rok 2020, przyjmując za podstawę wymierzonej kary przychód powoda za rok 2019. Rację ma jednak pozwany, że powód w toku postępowania administracyjnego nie wykazał żadnej aktywności i nie tylko nie dostarczył właściwych dokumentów, ale także nie wnosił o przedłużenie terminu do ich złożenia i nie poinformował Prezesa URE, że jest w trakcie sporządzania sprawozdania finansowego, co umożliwiłoby przedłużenie terminu na złożenie dokumentów i wyliczenie kary w oparciu o dane finansowe za 2020 r. Wskazać należy, że strona nie może paraliżować działania organu jakim jest Prezes Urzędu Regulacji Energetyki i utrudniać, czy uniemożliwiać mu realizowanie jego ustawowych kompetencji. Prezes URE prawidłowo skorzystał z tych danych, które były mu dostępne czyli danych za rok 2019 i prawidłowo zastosował przepisy art. 170 ustawy OZE. Ponadto rację ma pozwany, że wymierzona kara mieści się w ustawowych granicach również wtedy, gdyby uwzględnić przychód za 2020 r. Zrealizowane także zostały dyrektywy wymiaru kary z art. 174 ust. 1 ustawy OZE, co zostało opisane w uzasadnieniu decyzji. Sąd w całości podziela w tym zakresie ocenę dokonaną przez Prezesa URE i akceptuje podniesioną argumentację.

Ostatecznie zatem, Sąd Okręgowy uznał zarzuty sformułowane w odwołaniu za chybione. Dotyczy to także zarzutów naruszenia przepisów art. 7, art. 77 § 1 i 80 k.p.a., gdyż uznając zgodnie z tym, co napisano powyżej, Prezes URE dokonał prawidłowych ustaleń stanu faktycznego sprawy i w prawidłowy sposób umotywował wydaną decyzję. Ponadto, jeśli chodzi o zarzut naruszenia przepisów postępowania administracyjnego, to Sąd orzekający w niniejszym składzie podziela utrwalone w judykaturze stanowisko, iż zasadniczo tego typu zarzuty są nieskuteczne przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ponieważ Sąd ten nie może ograniczyć sprawy wynikającej z odwołania od decyzji Prezesa Urzędu tylko do funkcji sprawdzającej prawidłowość postępowania administracyjnego, poprzedzającego postępowania sądowe. Celem postępowania sądowego nie jest bowiem przeprowadzenie kontroli postępowania administracyjnego, ale merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, której przedmiotem jest spór między stronami powstający dopiero po wydaniu decyzji przez Prezesa Urzędu. Postępowanie sądowe przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest postępowaniem kontradyktoryjnym, w którym uwzględnia się materiał dowodowy zebrany w postępowaniu administracyjnym, co nie pozbawia jednak stron możliwości zgłoszenia nowych twierdzeń faktycznych i nowych dowodów, według zasad obowiązujących w postępowaniu przed sądem cywilnym. Tutejszy Sad jest sądem cywilnym i prowadzi sprawę cywilną, wszczętą w wyniku wniesienia odwołania od decyzji Prezesa Urzędu, w tym wypadku Urzędu Regulacji Energetyki, według reguł kontradyktoryjnego postępowania cywilnego, a nie sądem legalności decyzji administracyjnej, jak to czynią sądy administracyjne w postępowaniu sądowo-administracyjnym. Sąd Okręgowy uznaje, że nawet gdyby przyjąć, że w postępowaniu administracyjnym doszło do uchybień proceduralnych, to zarzuty w tym zakresie nie mogą być skuteczne, o ile uchybienia te mogą być sanowane w toku postępowania sądowego, mającego na celu merytoryczne rozstrzygnięcie sporu, bowiem tutejszy Sąd zobowiązany jest do wszechstronnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu zasad rozkładu ciężaru dowodu i obowiązku stron w postępowaniu dowodowym. Niezależne jednak od powyższego, w ocenie Sądu, zaskarżona decyzja została wydana prawidłowo, po dokonaniu wnikliwego i całościowego zbadania materiału dowodowego sprawy oraz w granicach przysługującej organowi swobodnej oceny dowodów, jak również z poszanowaniem zasad postępowania administracyjnego.

Z tych wszystkich względów, stwierdzając nieskuteczność zarzutów podniesionych w odwołaniu przeciwko zaskarżonej decyzji oraz brak podstaw do uwzględnienia odwołania, na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c., Sąd orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach postępowania rozstrzygnięto zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik procesu przyjmując, że na koszty należne Prezesowi URE złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 720 zł, ustalone na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804),

SSO Ewa Malinowska