XVII AmE 221/18 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Warszawie z 2018-11-21
Sygn. Akt XVII AmE 221/18
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 21 listopada 2018 roku
Sąd Okręgowy w Warszawie XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:
Przewodniczący: SSR (del.) Jolanta Stasińska
Protokolant: protokolant sądowy Aleksandra Marczak
po rozpoznaniu w dniu 14 listopada 2018 roku w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w N.
przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki
o wymierzenie kary pieniężnej
na skutek odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w N. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 30 kwietnia 2018 roku, Nr (...)
1. uchyla zaskarżoną decyzję,
2. zasądza od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w N. kwotę 837,00 zł (osiemset trzydzieści siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.
SSR (del.) Jolanta Stasińska
Sygn. akt XVII AmE 221/18
UZASADNIENIE
Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 30 kwietnia 2018 roku numer (...), na podstawie art. 56 ust. 2 i art. 56 ust. 1 pkt 3a, w związku z art. 11 i art. 11d ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2018 r., poz. 755, 650, 685 i 771), w związku z §5 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 lipca 2007 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła (Dz. U. z 2007 r., Nr 133, poz. 924), oraz na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r., poz. 1257 z późn. zm.), w związku z art. 30 ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne, po przeprowadzeniu wszczętego z urzędu w dniu 25 października 2017 r., na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 3a ustawy - Prawo energetyczne, postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia spółce: (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w N., wpisanej do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS: (...) oraz posiadającej numer identyfikacji podatkowej (NIP): (...), kary pieniężnej za niestosowanie się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wprowadzonych w dniach 10 - 31 sierpnia 2015 r., orzekł w punkcie 1, że (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w N., w dniach: 10, 11 i 12 sierpnia 2015 r., w odniesieniu do obiektu zlokalizowanego pod adresem: ul. (...), (...)-(...) N.; naruszyła obowiązek stosowania się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikający z art. 11 i art. 11d ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne, co podlega karze pieniężnej określonej w art. 56 ust. 1 pkt 3a tej ustawy oraz w punkcie 2, za działanie wymienione w punkcie 1 wymierzył (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością karę pieniężną w kwocie 71.815 zł.
Od wyżej wymienionej decyzji powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w N. złożył odwołanie. Zaskarżył decyzję w całości.
Zaskarżonej decyzji zarzucił:
1. naruszenie art. 56 ust.1 pkt 3a w zw. z art. 11d ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne poprzez nieprawidłowe zastosowanie dla oceny poboru mocy przez stronę w dniach 10,11 i 12 sierpnia 2015r, w sytuacji, w której (...) S.A. wprowadziły ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej na podstawie art. 11c ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo energetyczne
2. naruszenie art. 7a k.p.a., które miało wpływ na wynik sprawy i nałożenie na stronę kary pieniężnej za naruszenie obowiązku wprowadzonego na podstawie art. 11c ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo energetyczne,
3. naruszenie art. 6,7,7a i 77§1 k.p.a., które miało wpływ na wynik sprawy, poprzez oparcie decyzji i nałożenie kary pieniężnej na stronę na podstawie ustaleń wynikających z planu ograniczeń nieaktualnego i niezgodnego z rozporządzeniem rady Ministrów z dnia 23 lipca 2007 roku w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła (Dz. U.. z 2007 r. nr 133. poz. 924),
ewentualnie
4. naruszenie art. 56 ust. 6a ustawy Prawo energetyczne poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, w której stopień społecznej szkodliwości czynu był znikomy, a podmiot zaprzestał naruszania prawa
Wskazując na powyższe wniósł o:
1. uchylenie ww. decyzji,
2. zasądzenie na rzecz strony kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.
Zdaniem powoda, pozwany błędnie przyjął, iż zaistniały przesłanki do nałożenia kary na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e., gdyż przepis ten odnosi się wprost do art. 11, art. 11c ust. 3 lub art. 11d ust. 3 p.e., natomiast przedmiotowe ograniczenia zostały wprowadzone na podstawie art. 11c ust. 2 pkt 2 p.e. Powód wskazał, iż powyższe należy rozpatrywać w perspektywie normy 7a k.p.a., gdyż organ chciałby obarczyć konsekwencjami niejasnej treści normy prawnej stronę.
Powód wskazał również, że pozwany w treści zaskarżonej decyzji uwzględnił, że moc umowna w planie ograniczeń była wskazana błędnie tj. na poziomie 2500 kW, podczas gdy powinna wynosić 3000 kW. Pozwany poprzestał na tym i nie odniósł się do wskazywanej przez powoda kwestii braku aktualności oraz niezgodności planu ograniczeń z ww. Rozporządzeniem z 2007 r. Jeżeli bowiem moc przy 11 stopniu zasilania ustalona na 3000 kW jest sprzeczna z normą zawartą w §9 pkt 1 i §7 ust. 2 Rozporządzenie z 2007r., a to jest niewątpliwe, bowiem w zw. z treścią umowy z dnia 22 lipca 2015 roku do umowy nr (...), z dniem 1 sierpnia 2015r. moc umowną dla strony ustalono na 3000 kW a moc bezpieczną na 780 kW, to powstaje problem ze stosowaniem całego planu ograniczeń, a to w związku z ustaloną w Rozporządzeniu metodologią jego sporządzania. Zmiana umowy powinna pociągnąć za sobą zmianę planu, bowiem plan przekazany 31 lipca 2014r. ustalony był dla mocy umownej na poziomie 2500 kW. Zmiana planu była konieczna, gdyż Rozporządzenie z 2007r. wskazuje w §9, iż wielkości planowanych ograniczeń w poborze energii elektrycznej, ujęte w planach ograniczeń, określa się w stopniach zasilania od 11 do 20. Stopień 11 zasilania oznacza, że odbiorca może pobierać moc do wysokości mocy umownej. Natomiast stopnie od 12 do 19 powinny zapewniać równomierne obniżanie mocy elektrycznej pobieranej przez odbiorcę. Z uwagi na to, że ustalony plan odnosił się do mocy umownej na poziomie 2500 kW, podczas gdy moc umowna wynosiła 3000 kW, niezgodnie z §9 pkt 1 rozporządzenia z 2007r., ustalenie 11 stopnia zasilania pociąga za sobą także niezgodność z pkt 2 bowiem nie daje się ustalić, jakie powinny być stopnie zasilania od 12 do 19. Z tych względów powód wskazał, że nie przedstawiono stronie aktualnego planu ograniczenia poboru, zaś skutkami tego nie można obarczać strony. Zgodnie z §11, to na operatorach oraz przedsiębiorstwach energetycznych ciąży obowiązek zapoznawania odbiorców z planami ograniczeń. Brak aktualnego planu ograniczenia poboru, który byłby powiązany z nowym brzmieniem umowy, nie pozwala na nałożenie kary. Nie istnieje bowiem właściwy, zgodny z rozporządzeniem z 2007r. wzorzec, na którym można oprzeć obliczenia. Powód podniósł, że uzyskując zmianę ilości umownej do 3000 kW i bezpiecznej do 780 kW strona skarżąca miała prawo przyjąć, że takie wysokości są wiążące. To na dystrybutorze do dostawcy energii ciążył obowiązek dostosowania planu do zmienionych wartości.
Powód podniósł również, że nawet uznając, że doszło do naruszenia obowiązków powinien był odstąpić od wymierzenia kary, gdyż stopnień szkodliwości czynu był znikomy. Powód wskazywał przy tym na okoliczności popełnienia czynu związane z koniecznością zapewnienia ciągłości produkcji świeżego mięsa, która jest wrażliwa na zmianę warunków w zakresie środowiska pracy, nie jest do produkcja którą daje się zawiesić bez znacznych strat. Motywacją strony było nie uzyskanie zysku, a uniknięcie dotkliwych strat. W ocenie powoda konieczne jest także podkreślenie, ze brak odstąpienia od wymierzenia kary nakazywał rozważenie wysokości kary, wymierzonej przez pozwanego w zbyt dotkliwej wysokości.
Pozwany wniósł o oddalenie odwołania.
Pozwany podtrzymał stanowisko zawarte w treści decyzji. Wskazał ponadto, iż wywody powoda nie znajdują uzasadnienia w przepisach z art. 11, 11c i 11 d ustawy – Prawo energetyczne. Z analizy tych przepisów nie wynika bowiem, iż wyłączną podstawą prawną wprowadzenia przez operatora ograniczeń i poborze energii elektrycznej ustawodawca zawarł w art. 11c ust. 2 pkt 2 tej ustawy. Zachowanie powoda polegające na niestosowaniu się w dniach od 10 do 11 sierpnia 2015 roku do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii, o których mowa w art. 11c ust. 2 pkt 2 ustawy – Prawo energetyczne, zostało objęte sankcją poprzez odesłanie w przepisie karnym z art. 56 ust. 1 pkt 3a do art. 11, 11c ust. 3 i 11 d ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne, bowiem w istocie to przepis art. 11 d ust. 3 stanowi materialnoprawną podstawę do wprowadzenia powyższych ograniczeń, zaś operator systemu przesyłowego wprowadzając z dniem 10 sierpnia 2015 roku ograniczenia w dostarczeniu i poborze mocy odwoływał się art. 11c ust. 2 pkt 2 ustawy – prawo energetyczne określając na tej podstawie okres i zakres terytorialny wprowadzanych ograniczeń.
Pozwany wskazał również, że niezasadnie powód twierdzi, iż brak aktualnego planu ograniczenia poboru, który były powiązany z nowym brzmieniem umowy, nie pozwala na nałożenie kary. W ocenie pozwanego, przy uwzględnieniu treści §3 ust. 5 i 6 umowy z dnia 22 lipca 2015 roku powód zobowiązany był do uwzględnienia dotychczasowego planu ograniczeń, pomimo braku jego aktualizacji. Odmienna interpretacja prowadziłaby do konstatacji, iż odwołujący się nie był związany jakimkolwiek planem ograniczeń, a więc nie musiał w ogóle dostosować się do ograniczeń w poborze energii elektrycznej, co byłby niezgodne z przepisami powszechnie obowiązującymi. Pozwany wskazał, iż zgodnie z §8 ust. 2 zdanie 2 ww. rozporządzenia plany ograniczeń podlegają corocznej aktualizacji w terminie do dnia 31 sierpnia. Podobne zapisy zostały wprowadzone w (...) obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 roku, zmienionym decyzją z dnia 26 czerwca 2015 roku. Wobec powyższego plan wprowadzenia ograniczeń dla powoda został sporządzony na okres od dnia 1 września 2014 roku do dnia 31 sierpnia 2015 roku, gdzie wskazano koc umowną na poziomie 2,500 MW, a moc bezpieczną na poziomie 0,519 MW. Jednocześnie , w myśl §15 ust. 1 umowy z dnia 22 lipca 2015r. pozostają w mocy zobowiązania wynikające z umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr (...) z dnia 26 października 2012r. Skoro więc jak twierdzi strona brak było aktualizacji planu wprowadzenia ograniczeń w związku z wejściem w życie nowej umowy, to powód zobowiązany był do stosowania się do dotychczasowego planu wprowadzenia ograniczeń ustalonego dla mocy umownej i mocy bezpiecznej określonej w poprzedniej umowie celem realizacji podjętych zobowiązań. Pozwany wskazał przy tym na brak możliwości aktualizacji planu ograniczeń przez (...) przed dniem wprowadzenia przedmiotowych ograniczeń, z uwagi na fakt zawarcia umowy w dniu 22 lipca 2015 roku oraz 30-dniowy termin na zapoznanie odbiorców z planami ograniczeń, o którym mowa w treści §11 rozporządzenia. W ocenie pozwanego, powód podpisując umowę świadom był jej postanowień, a dysponując dostarczonym mu planem ograniczeń musiał zdawać sobie sprawę z konieczności jego aktualizacji. Brak jakichkolwiek działań zmierzających w celu jego zmiany prowadzić musi do stwierdzenia, iż powód godził się z ryzykiem jakie mogło z tym się wiązać.
W odniesieniu do żądania powoda co do odstąpienia od wymierzenia kary pozwany wskazał na brak spełnienia przesłanek do zastosowania tej instytucji względem powoda, w szczególności na wyższy niż znikomy stopień szkodliwości czynu. Pozwany podtrzymał również argumentację zawartą w uzasadnieniu decyzji w przedmiocie uwzględnienia wszystkich przesłanek, które winny mieć wpływ na wymiar kary.
W piśmie procesowym z dnia 11 października 2018 roku powód podtrzymał dotychczasową argumentację. Wskazał przy tym, na stanowisko pozwanego w innej sprawie, w której pozwany uznał, iż wobec oparcia decyzji na planie ograniczeń niezgodnym z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 23 lipca 2007r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii i ciepła, zasadne jest uchylenie w całości zaskarżonej decyzji.
Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:
Dostawa energii elektrycznej na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w N., do obiektu zlokalizowanego w N. przy ul. (...) była realizowana w oparciu o Umowę o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej nr (...), zawartą w dniu 26 października 2012 r. z (...) S.A, z siedzibą w K. (zwanym dalej (...)). Moc umowna dla obiektu odbiorcy w momencie sporządzania planu wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu energii elektrycznej na okres od dnia 1 września 2014 r. do dnia 31 sierpnia 2015 r, tj. w lutym 2014 r., zgodnie z Załącznikiem 1 do umowy wynosiła 2.500 kW. Natomiast minimalną moc wymaganą dla zapewnienia bezpieczeństwa ludzi i mienia w przypadku wprowadzenia ograniczeń określono w § 3 ust. 8 umowy w wysokości 519 kW. (k. 72-79 akt adm.)
Powyższe parametry uwzględniono w planie wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu energii elektrycznej na okres od dnia 1 września 2014 r. do dnia 31 sierpnia 2015 r., przesłanym do odbiorcy w dniu 31 lipca 2014 roku (k. 29 akt adm.)
Po przesłaniu Odbiorcy ww. planu, w dniu 22 lipca 2015 roku zawarta została Umowa o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, numer (...), z mocą obowiązywania od 1 sierpnia 2015 r., zgodnie z którą moc umowna dla obiektu Odbiorcy została zwiększona do poziomu 3000 kW (Załącznik nr 1), a minimalna moc wymagana dla zapewnienia bezpieczeństwa ludzi i mienia w przypadku wprowadzenia ograniczeń określono w Załączniku nr 2 w wysokości 780 kW. (k. 50-59 akt adm.)
Plan wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu energii elektrycznej na okres od dnia 1 września 2014 r. do dnia 31 sierpnia 2015 r. nie został zaktualizowany w związku z zawarciem nowej umowy. (okoliczność bezsporna)
(...) S.A. w dniu 10 sierpnia 2015 roku wydały komunikat, iż w związku z obniżeniem dostępnych rezerw zdolności wytwórczych poniżej niezbędnych wielkości, spowodowanych m. in. wyjątkowo wysokimi temperaturami i niskimi stanami wód w zbiornikach wodnych i rzekach, stwierdziły wystąpienie zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w rozumieniu postanowień art. 3 pkt 16d ustawy - Prawo energetyczne wprowadzając, na podstawie art. 11c ust. 2 pkt 2 tej ustawy, od godz. 10:00 dnia 10 sierpnia 2015 r, ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej. Jednocześnie, w dniu 10 sierpnia 2015 r. (...) S.A., działając na podstawie art. lic ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne, powiadomiły Ministra Gospodarki (obecnie: Minister (...)) i Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (dalej: „Prezes URE") o wystąpieniu zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, podjętych działaniach i środkach w celu usunięcia tego zagrożenia i zapobieżenia jego negatywnym skutkom oraz zgłosiły Ministrowi Gospodarki konieczność wprowadzenia ograniczeń na podstawie art. 11 ust. 7 ustawy - Prawo energetyczne, tj. w trybie wydania przez Radę Ministrów rozporządzenia o wprowadzeniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej do dnia 31 sierpnia 2015 r. Rada Ministrów w dniu 11 sierpnia 2015 r. wydała Rozporządzenie w sprawie wprowadzenia ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, które zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw pod poz. 1136 i wprowadziło te ograniczenia w okresie od dnia 11 sierpnia 2015 r. od godz. 24:00 do dnia 31 sierpnia 2015 r. do godz. 24:00. (okoliczności bezsporne)
Na wezwanie Prezesa URE (...) S.A. z siedzibą w K. (dalej: (...)), do którego sieci (...) Sp. z o.o. z siedzibą w N. (dalej: „Odbiorca") był w sierpniu 2015 r. przyłączony, przedstawił zbiorcze dane wskazujące na stopień niedostosowania się odbiorców ujętych w Planie wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej obowiązującym w dniach od 10 do 31 sierpnia 2015 r. do wprowadzonych ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej. Na podstawie powyższych danych zostały wygenerowane informacje wskazujące na stopień niedostosowania się Odbiorcy do wprowadzonych w dniach 10 - 31 sierpnia 2015 r. ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej w odniesieniu do punktu poboru energii elektrycznej - zakładu produkcji mięsa świeżego oraz wyrobów z mięsa świeżego - wędlin, zlokalizowanego pod adresem: ul. (...), (...)-(...) N. (dalej „obiekt Odbiorcy”). Z informacji przedstawionych Prezesowi URE przez (...) wskazujących na stopień niedostosowania się Odbiorcy do wprowadzonych w dniach 10 - 31 sierpnia 2015 r. ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynika, że Odbiorca w dniach 10, 11, 12 sierpnia 2015 roku przekroczył wartości poboru mocy w poszczególnych stopniach zasilania, według planu wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wartości poboru mocy – opartym na zapisach umowy z dnia 26 października 2012 roku, tj. dotyczących mocy umownej i bezpiecznej wynoszących: moc umowna 2,500 MW, moc bezpieczna: 0,519 MW, w odniesieniu do przedmiotowego obiektu, w poszczególnych dniach w następujący sposób:
1.10 sierpnia 2015 r. łącznie 14,9643356 (MW w godzinie);
2.11 sierpnia 2015 r. łącznie 6,8608500 (MW w godzinie);
3.12 sierpnia 2015 r. łącznie 2,1133500 (MW w godzinie);
Łączna wartość przekroczenia wyniosła 23,9385356 MW w godzinie
(k 3-4 akt adm.)
Pismem z dnia 25 października 2017 r. Prezes URE zawiadomił Odbiorcę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej wzywając go jednocześnie do zajęcia stanowiska w sprawie, tj. w szczególności do złożenia wyjaśnień dotyczących powodów niedostosowania się przez Odbiorcę do wprowadzonych ograniczeń, a także nadesłania kopii wszelkich dokumentów mogących stanowić dowód w sprawie. W szczególności Odbiorca został wezwany do ustosunkowania się do przekazanych mu informacji otrzymanych przez Prezesa URE od (...) wskazujących na stopień niedostosowania się Odbiorcy do wprowadzonych w dniach 10 - 31 sierpnia 2015 r. ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej. (k. 1-2 akt adm.)
Pismem z dnia 14 listopada 2017 r, Odbiorca przedstawił Prezesowi URE swoje wyjaśnienie wraz z dokumentami, do których nadesłania wzywano. W piśmie Odbiorca wniósł o umorzenie postępowania administracyjnego z uwagi na brak podstaw do nałożenia na przedsiębiorcę kary pieniężnej . (k. 10-26 akt adm.)
Na wezwanie Prezesa URE, przy piśmie z dnia 26 lutego 2018 roku odbiorca złożył sprawozdanie o przychodach, kosztach i wyniku finansowym oraz nakładach na środki trwałe za 2017 rok. (k. 127-137 akt adm.)
Pismem z dnia 7 marca 2018 r. zawiadomiono Odbiorcę o zakończeniu postępowania dowodowego w niniejszej sprawie i poinformowano o możliwości zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym w terminie 7 dni od dnia doręczenia tego pisma z jednoczesnym pouczeniem, że niezapoznanie się w powyższym terminie z aktami sprawy zostanie uznane za rezygnację z możliwości wypowiedzenia się w sprawie zgromadzonego materiału dowodowego . Przedsiębiorca zapoznał się ze zgromadzonym materiałem w sprawie dniu 9 marca 2018 roku. (k. 138-142 akt adm.)
Odbiorca w 2017 roku osiągnął przychód (...) zł. (k. 130-138 akt adm.)
W dniu 30 kwietnia 2018 roku Prezes URE wydał decyzję Nr (...). (k. 71-78 akt adm.)
Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
W treści odwołania powód twierdził, iż nie zaistniały przesłanki na nałożenia kary na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e., gdyż przepis ten odnosi się wprost do art. 11, art. 11c ust. 3 lub art. 11d ust. 3 p.e., natomiast przedmiotowe ograniczenia zostały wprowadzone na podstawie art. 11c ust. 2 pkt 2 p.e.
Powyższe twierdzenie powoda jest niezasadne.
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne w przypadku zagrożenia:
1) bezpieczeństwa energetycznego Rzeczypospolitej Polskiej polegającego na długookresowym braku równowagi na rynku paliwowo - energetycznym,
2) bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej,
3) bezpieczeństwa osób,
4) wystąpieniem znacznych strat materialnych
- na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części mogą być wprowadzone na czas oznaczony ograniczenia w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła. Zgodnie natomiast z ust. 6 Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb wprowadzania ograniczeń, o których mowa w ust. 1, biorąc pod uwagę znaczenie odbiorców dla gospodarki i funkcjonowania państwa, w szczególności zadania wykonywane przez tych odbiorców; zaś zgodnie z ust. 7, Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw energii, w drodze rozporządzenia, może wprowadzić na czas oznaczony, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części, ograniczenia w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej i ciepła, w przypadku wystąpienia zagrożeń, o których mowa w ust. 1.
Dalej wskazać należy, iż zgodnie z art. 11c ust. 2 pkt 2 ustawy - Prawo energetyczne, w przypadku powstania zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej, operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego lub systemu połączonego elektroenergetycznego może wprowadzić ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części do czasu wejścia w życie przepisów wydanych na podstawie art. 11 ust. 7, lecz nie dłużej niż na okres 72 godzin. Z treści powyższego przepisu wynika, iż w przypadku powstania zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii do kompetencji OSP na mocy tej ustawy należało wprowadzenie ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii, na okres nie dłuższy niż 72 godziny. W dalszej kolejności ustawodawca przewidział, w treści art. 11d ust. 3 tej ustawy, iż w okresie występowania zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej operatorzy systemu elektroenergetycznego mogą wprowadzać ograniczenia w świadczonych usługach przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, w zakresie niezbędnym do usunięcia tego zagrożenia. Należy wskazać przy tym, iż art. 11 c jak również art. 11 d ustawy – Prawo energetyczne jest wynikiem implementacji postanowień dyrektywy 2005/89 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. dotyczącej działań na rzecz zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej i inwestycji infrastrukturalnych. Przyczyną powołania powyższych przepisów jest zatem dalsze doprecyzowanie działań jakie powinien podjąć OSP w związku z zaistnieniem (powstaniem i występowaniem) zagrożenia bezpieczeństwa dostawy energii Elektrycznej, jednym z nich jest wprowadzenie przedmiotowych ograniczeń, do których powód powinien był się zastosować. Okoliczność, iż doprecyzowanie okresu na jaki OSP może wprowadzić przedmiotowe ograniczenia zostało zawarte treści art. 11c ust. 2 pkt 2 ustawy - Prawo energetyczne, nie oznacza, iż nie zostały one wprowadzone na podstawie art. 11d ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne. Treść przedmiotowych regulacji prawnych tj. art. 11 c ust. 2 pkt 2 i 11 d ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne pozostaje w ścisłym związku, albowiem dopiero łączna ich treść określająca podstawę do wprowadzenia ograniczenia przez OSP okresie występowania zagrożenia tj. art. 11 d ust. 3 oraz określająca możliwy okres, czemu służy art. 11c ust. 2 pkt 2, którego stosowanie jest możliwe już w sytuacji powstania zagrożenia, umożliwia skuteczne wprowadzenie przedmiotowego ograniczenia przez OSP, tj. w ściśle organicznym czasie i na ściśle określnym terytorium. Niewątpliwe zaś fakt „występowania zagrożenia” wynika wprost z treści komunikatu OSP, w którym stwierdził „wystąpienie zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej”. W świetle powyższego OSP, w myśl powyższych regulacji prawnych posiadała kompetencję do wprowadzenia przedmiotowych ograniczeń w poborze energii w myśl art. 11d ust. 3, zaś okres i zakres terytorialny ich obowiązywania, zgodnie z treścią art. 11c ust.2 pkt 2 powołanej ustawy wprowadzono od godziny 10:00 dnia 10 sierpnia 2015 roku z informacją o zgłoszonej konieczności wprowadzenia dalszych ograniczeń w trybie art. 11 ust. 7 ustawy – Prawo energetyczne. Jak już bowiem wskazano, OSP mogło wprowadzić przedmiotowe ograniczenia do czasu wejścia w życie przepisów wydanych na podstawie art. 11 ust.7, lecz nie dłużej niż na okres 72 godzin. Wskazać przy tym należy, iż jedynie realizacja działań z zachowaniem przedstawionej wyżej kolejności umożliwiała uzyskanie podstawowego celu powołanej ustawy, jakim jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego w kraju.
W świetle powyższego nieuzasadnione jest wnioskowanie powoda, iż wprowadzenie przez OSP przedmiotowych ograniczeń w czasie „wystąpienia zagrożenia” tj. na podstawie art. 11d. ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne, którego okres i zakres terytorialny został określony zgodnie z wymogami art. 11c ust. 2 pkt 2 powoduje zwolnienie z odpowiedzialności, o której mowa w treści art. 56 ust. 1 pkt 3a ustawy – Prawo energetyczne.
Bezsporna była okoliczność, iż powód nie należy do kręgu podmiotów, które w myśl §6 ust. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 lipca 2007 roku w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła (Dz.U. z 2007r., Nr 133, poz. 924), podlegają ochronie przed wprowadzanymi ograniczeniami.
Zgodnie z treścią art. 56 ust. 3a ustawy – Prawo energetyczne karze pieniężnej podlega ten, kto nie stosuje się do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii, wprowadzonych na podstawie art. 11, art. 11c ust. 3 lub art. 11d ust. 3. Z powyższego wynika, iż zastosowanie względem powoda sankcji zależy od wypełnienia przez powoda dyspozycji z cytowanego wyżej przepisu, w postaci niestosowania się do ograniczeń w poborze energii. Nie ulega zatem kwestii, iż ustaleniu powyższego służy „plan ograniczeń”, o którym mowa w treści §8 wskazanego wyżej rozporządzenia.
Powód oparł odwołanie o zarzut dotyczący nieprawidłowości dokonanych przez pozwanego ustaleń w przedmiocie niedostosowania się przez powoda do wprowadzonych ograniczeń w poborze energii w dniach 10, 11, 12 sierpnia 2015 roku i przekroczenia przez powoda dopuszczalnego wówczas poboru mocy w łącznej wysokości 23,9385356 MW w godzinie, gdyż plan ograniczeń przesłany w dniu 31 lipca 2014 roku (k. 29), został opracowany według wartości z poprzedniej umowy i nie został zaktualizowany, po zawarciu nowej umowy w dniu 22 lipca 2015 roku, obowiązującej od dnia 1 sierpnia 2015 roku (k. 50-59).
W odpowiedzi na powyższe pozwany wskazał, iż zgodnie z treścią cytowanego wyżej rozporządzenia, w czasie wprowadzonych ograniczeń w sierpniu 2015 roku, powoda wiązał plan ograniczeń przesłany do powoda w dniu 31 lipca 2014 roku, który zgodnie z rozporządzeniem obowiązywał powoda do dnia 31 sierpnia 2015 roku. Zdaniem pozwanego, powód nie kwestionował przyjętych w tym planie wartości, w czasie jego sporządzania, ani też po jego przesłaniu w dniu 31 lipca 2014 roku (k. 29). W ocenie pozwanego, w związku z tym powód zobowiązany był do uwzględnienia dotychczasowego planu ograniczeń, pomimo braku jego aktualizacji w związku z zawarciem w dniu 22 lipca 2015 roku kolejnej umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej.
Zgodnie z treścią z §8 ust. 1 wskazanego Rozporządzenia operatorzy oraz przedsiębiorstwa energetyczne opracowują plany wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, z uwzględnieniem zasad określonych w art. 11 ust. 3 ustawy - Prawo energetyczne. Zgodnie natomiast z treścią ust. 2, plany ograniczeń dla energii elektrycznej określają wielkości maksymalnego poboru tej energii dla poszczególnych odbiorców i stopni zasilania. Plany te podlegają corocznej aktualizacji w terminie do dnia 31 sierpnia. Zgodnie z treścią ust. 3, plany ograniczeń i ich aktualizacje, o których mowa w ust. 2, podlegają uzgodnieniu z:
1) Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki - jeżeli są opracowywane przez operatorów systemu przesyłowego elektroenergetycznego;
2) właściwym operatorem systemu przesyłowego elektroenergetycznego - jeżeli są opracowywane przez operatorów systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych lub operatorów elektroenergetycznych systemów połączonych.
W odniesieniu do wielkości planowanych ograniczeń powołania wymaga treść §9 wspominanego rozporządzenia. Zgodnie z jego treścią, wielkości planowanych ograniczeń w poborze energii elektrycznej, ujęte w planach ograniczeń, określa się w stopniach zasilania od 11 do 20, przy czym:
1) 11 stopień zasilania określa, że odbiorca może pobierać moc do wysokości mocy umownej określonej w umowach, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 ustawy;
2) stopnie zasilania od 12 do 19 powinny zapewniać równomierne obniżanie mocy elektrycznej pobieranej przez odbiorcę;
3) 20 stopień zasilania określa, że odbiorca może pobierać moc do wysokości ustalonego minimum, niepowodującego zagrożeń i zakłóceń, o których mowa w § 3 ust. 4.
Z treści powyższego wynika przede wszystkim, że za opracowanie planu ograniczeń jak i jego aktualizację odpowiedzialny jest operator oraz przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie zaopatrzenia w ciepło. Plany ograniczeń i ich aktualizacje podlegają uzgodnieniu z Prezesem URE i właściwym operatorem. Z tego wypływa wniosek, iż o ile możliwa i wskazana była współpraca z odbiorcą energii, czyli powodem na etapie opracowania planu ograniczeń, to podmiotem odpowiedzialnym za jego opracowanie oraz aktualizację był operator, a następnie wraz z nim również pozwany Prezes URE był odpowiedzialny za uzgodnienie planu i aktualizacji. Bezsporna była w niniejszej sprawie okoliczność, że w czasie wprowadzonych ograniczeń powoda wiązała nowa umowa o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, a wraz z nią, od dnia 1 sierpnia 2015 roku nowe wartości umowne, tj. moc umowna dla obiektu odbiorcy została zwiększona do poziomu 3000 kW, a minimalna moc wymagana dla zapewnienia bezpieczeństwa ludzi i mienia w przypadku wprowadzenia ograniczeń określono w wysokości 780 kW. Pomimo zawarcia nowej umowy z powodem, operator nie opracował aktualizacji dotychczasowego planu ograniczeń (k. 29). Z treści tego dokumentu bezsprzecznie wynika, iż „plan ograniczeń oparty jest na zapisach w umowie dotyczących mocy umownej i mocy bezpiecznej, które wynoszą: moc umowna: 2,500 MW, moc bezpieczna: 0,519 MW”. W konsekwencji, w dniach 10,11,12 sierpnia 2015 roku plan ograniczeń pochodzący z dnia 31 lipca 2014 roku zawierał wartości niezgodne z nową umową, jako obowiązującą od dnia 1 sierpnia 2015 roku, a zatem wbrew treści §9 rozporządzenia. Powyższe jest o tyle istotne, że w myśl cytowanego wyżej §9 rozporządzenia, wielkości planowanych ograniczeń zawarte w planach ograniczeń określa się z uwzględnieniem wysokości mocy umownej określonej w umowie, przy 11 stopniu zasilania, zwłaszcza ,iż stopnie zasilania od 12 do 19 (które według zbiorczego zestawienia były wprowadzone w dniach 10, 11, 12 sierpnia 2015 roku – k. 3-4 akt adm.) powinny zapewniać równomierne obniżanie mocy elektrycznej pobieranej przez odbiorcę, jak również wartość minimalnej mocy umownej przy 20 stopniu zasilania. Z tego względu, plan ograniczeń z dnia 31 lipca 2014 roku, nie mógł być przyjęty za podstawę ustaleń w przedmiocie przekroczenia poboru energii przez powoda w dniach 10,11,12 sierpnia 2015 roku, gdyż był niezgodny z treścią §9 rozporządzenia, albowiem zawierał wartości niewskazane w umowie obowiązującej od 1 sierpnia 2015 roku. Z tego też względu, niewystarczające było, wskazane w treści uzasadnienia zaskarżonej decyzji, następujące działanie: „ Stąd, dla ustalenia ewentualnego przekroczenia w 11 stopniu zasilania (i wartości ewentualnej kary) Prezes URE przyjął wartość mocy umownej z nowej umowy (obowiązującej w okresie od 10-31 sierpnia 2015r.) zawierającą wyższą wartość ograniczeń niż w planie ograniczeń tj. 3,000 MW” (k.11v). Powyższe nie może być uznane za prawidłowe, gdyż w dniach 10,11,12 sierpnia 2015 roku wprowadzone były różne stopnie ograniczeń: 20 i 19 w dniu 10 sierpnia 2015 roku; 11, 19, 17 i 15 w dniu 11 sierpnia 2015 roku; 11, 16 w dniu 12 sierpnia 2015 roku.
Z powyższego wynika, iż plan ograniczeń z dnia 31 lipca 2014 roku, nie mógł być przyjęty za podstawę ustaleń w przedmiocie ewentualnego przekroczenia przez powoda ograniczeń w dniach 10, 11, 12 sierpnia 2015 roku. Za powyższym przemawia również okoliczność, iż zgodnie z treścią nowej umowy z dnia 22 lipca 2015 roku podwyższono (a nie obniżono) wartość mocy umownej na rzecz powoda, jak również podwyższono wartość mocy bezpiecznej, zwiększając odpowiednio z 2500 kW na 3000 kw oraz z 519 kW na 780 Kw. Tym samym, nie zasługuje na uwzględnienie twierdzenie pozwanego, iż skoro nie dokonano aktualizacji planu ograniczeń sporządzonego na podstawie wartości z wcześniejszej umowy, powód zobowiązany był się dostosować do tego planu. Wskazać tu trzeba na okoliczność, że wskazywanie wartości minimalnej mocy bezpiecznej, obowiązującej przy 20 stopniu zasilania, determinowane jest treścią § 3 ust. 4 rozporządzenia, tj. nie może powodować w szczególności zagrożenia bezpieczeństwa osób oraz uszkodzenia lub zniszczenia obiektów technologicznych, która to okoliczność ma szczególne znaczenie uwzględniając wskazany w odwołaniu przedmiot działalności powoda związanej z produkcją żywności.
Plan ograniczeń, w przypadku wprowadzonych ograniczeń, w odniesieniu do obiektu powoda – zakładu produkcyjnego, powinien zatem służyć możliwości dostosowania się do tych ograniczeń, bez powodowania zagrożeń o których mowa w treści § 3 ust. 4 rozporządzenia. Nieuprawnione było zatem twierdzenie pozwanego, iż pomimo zwiększenia wartości umownych, w tym wartości minimalnej mocy bezpiecznej, powód zobowiązany był do dostosowania się do planu ograniczeń opracowanego według poprzednich wartości dotyczących mocy umownej i minimalnej mocy bezpiecznej, z uwagi na treści wspomnianego § 3 ust. 4 rozporządzenia. Jak zaś już wskazano, za opracowanie planu ograniczeń i jego aktualizację wobec nowych wartości wskazanych w umowie, odpowiedzialny był operator w uzgodnieniu z pozwanym, a nie powód. Powyższej odpowiedzialności nie umniejsza wskazywana przez pozwanego okoliczność, że z uwagi na rozpoczęcie okresu obowiązywania nowej umowy, tj. od dnia 1 sierpnia 2015 roku, nie możliwe było opracowanie aktualizacji planu ograniczeń, z uwagi na 30 dniowy termin zapoznania odbiorcy z nowym planem ograniczeń, o którym mowa w treści §11 rozporządzenia.
Niezasadnie pozwany wskazał, iż skoro w myśl §15 ust. 1 umowy z dnia 22 lipca 2015 roku w mocy pozostają zobowiązania wynikające z poprzedniej umowy, powód zobowiązany był do dostosowania się do planu ograniczeń opracowanych według wartości wskazanych w umowie z dnia 26 października 2012 roku. Należy tu bowiem odróżnić wzajemną odpowiedzialność stron wskazanych umów, tj. zawartych pomiędzy operatorem a powodem za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania objętego umową (art. 471 k.c.), od zaistnienia przesłanek odpowiedzialności przewidzianej w treści art. art. 56 ust. 3a ustawy – Prawo energetyczne.
W świetle powyższego pozwany niezasadnie przyjął, iż powód nie dostosował się do ograniczeń w dniach 10,11,12 sierpnia 2015 roku. W konsekwencji, brak było podstaw do nałożenia na powoda kary pieniężnej, wskazanej w pkt 2 decyzji. Za powyższym przemawia również okoliczność, iż pozwany dokonał wymiaru kary ustalonej wprost proporcjonalnie do wartości ustalonego przez pozwanego przekroczenia. Tym samym, wobec tego, iż doszło do niewłaściwej oceny okoliczności faktycznych, podniesiony przez powoda zarzut naruszenia art. 7 i 77 k.p.a. okazał się zasadny.
Wobec powyższego, Sąd na podstawie art. 479 53§2 k.p.c. uchylił zaskarżoną decyzję.
O kosztach procesu, Sąd orzekł stosownie do wyników postępowania na podstawie art. 98 k.p.c. oraz Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018r. poz. 265). Na koszty procesu po stronie powoda złożyły się: opłata od odwołania w wysokości 100,00 zł, opłata skarbowa w kwocie 17,00 zł oraz koszt zastępstwa procesowego w wysokości 720,00 zł.
SSR (del.) Jolanta Stasińska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Jolanta Stasińska
Data wytworzenia informacji: