Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 05 sierpnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie – XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący – SSO Bogdan Gierzyński

Protokolant – sekretarz sądowy Joanna Nande

po rozpoznaniu w dniu 05 sierpnia 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Syndyka masy upadłości (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości z siedzibą w W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 30 czerwca 2023 r., znak: (...) ((...))

I.  oddala odwołanie;

II.  zasądza od powoda Syndyka masy upadłości (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości z siedzibą w W. na rzecz pozwanego Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zastępstwa procesowego, wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sędzia SO Bogdan Gierzyński

Sygn. akt XVII AmE 230/23

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 30 czerwca 2023 r., znak: (...) ((...)) na podstawie art. 168 pkt 1 oraz art. 169 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2022 r. poz. 1378, z późn. zm. – dalej: „ustawa OZE”) w związku z art. 170 ust. 1 i ust. 2 pkt 1, art. 174 ust. 1 ustawy OZE oraz w związku z art. 52 ust. 1, art. 59 pkt 1 ustawy OZE i § 1 rozporządzenia Ministra Energii z dnia 17 października 2016 r. w sprawie zmiany wielkości udziału ilościowego sumy energii elektrycznej wynikającej z umorzonych świadectw pochodzenia potwierdzających wytworzenie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w 2017 r. (Dz. U. z 2016 r. poz. 1753 – dalej: „rozporządzenie ME”) oraz na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 775, z późn. zm.; dalej: „Kpa”) i art. 90 ust. 1 ustawy OZE, po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy: (...) Sp. z o.o. w upadłości, z siedzibą w miejscowości J., posiadającemu numer identyfikacji podatkowej (NIP): (...), w imieniu i na rachunek którego działa Pani D. B. - Syndyk masy upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości, reprezentowana przez radcę prawnego Pana M. M. – pełnomocnika Syndyka masy upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości orzekł, że:

1)  (...) Sp. z o.o. w upadłości, z siedzibą w miejscowości J., w imieniu i na rachunek którego działa Pani D. B. - Syndyk masy upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości, reprezentowana przez radcę prawnego Pana M. M. – pełnomocnika Syndyka masy upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości, nie przestrzegał za rok 2017, określonego w art. 52 ust. 1 ustawy OZE w zakresie, o którym mowa w art. 59 pkt 1 ustawy OZE z uwzględnieniem § 1 rozporządzenia ME, obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego wydanych odpowiednio dla energii elektrycznej lub biogazu rolniczego, wytworzonych w instalacjach odnawialnego źródła energii znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, lub na podstawie ustawy – Prawo energetyczne, na zasadach określonych w art. 47 ustawy OZE, w terminie do dnia 30 czerwca 2018 r.;

2)  za niewywiązanie się z obowiązku opisanego w punkcie pierwszym wymierzył przedsiębiorcy: (...) Sp. z o.o. w upadłości, z siedzibą w miejscowości J., w imieniu i na rachunek którego działa Pani D. B. - Syndyk masy upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości, reprezentowana przez radcę prawnego Pana M. M. – pełnomocnika Syndyka masy upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości, karę pieniężną w kwocie 220 803,16 zł (słownie złotych: dwieście dwadzieścia tysięcy osiemset trzy 16/00) to jest w wysokości (...) % przychodu uzyskanego przez ww. przedsiębiorcę w 2018 r. z działalności koncesjonowanej polegającej na obrocie energią elektryczną.

Od powyższej decyzji odwołanie złożył Syndyk masy upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości - D. B. zaskarżając ją w całości.

Odwołujący zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie:

I.  przepisów prawa materialnego skutkującym obarczeniem Decyzji wadą nieważności tj.

1.  art. 168 pkt 1 w zw. z art. 52 ust. 1 pkt 1 ustawy OZE poprzez ich niewłaściwą wykładnię, a w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie polegające na wydaniu w stosunku do przedsiębiorcy kolejnej decyzji w sprawie wymierzenia kary pieniężnej w oparciu o ten sam przepis ustawy, co skutkuje nieważnością decyzji na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.;

II.  przepisów postępowania tj.

1.  art. 11 k.p.a. poprzez niewyjaśnienie z jakich przyczyn nie Organ nie zastosował instytucji odstąpienia od wymierzenia kary, w sytuacji gdy obowiązkiem organów administracji publicznej jest pogłębianie zaufania obywateli do organów, w szczególności poprzez dokładne wyjaśnianie motywów rozstrzygnięcia;

2.  art. 8 k.p.a. w zw. z art. 6 k.p.a. poprzez wezwanie Odwołującego do przedłożenia dokumentów potwierdzających wysokość przychodu osiągniętego w roku 2022, przy jednoczesnym przyjęciu jako podstawy do wymierzenia kary przychodu z działalności osiągniętego w roku 2018;

III. prawa materialnego tj.:

3.  art. 170 ust. 1 ustawy OZE w zw. z art. 7a § 1 k.p.a., poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu jako podstawy do wymierzenia kary przychodu z działalności osiągniętego w roku 2018, w sytuacji gdy z brzmienia przepisu wynika, że jeżeli kara pieniężna jest związana z działalnością gospodarczą wykonywaną na podstawie koncesji albo wpisu do rejestru działalności regulowanej, wysokość kary nie może być wyższa niż 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, wynikającego z prowadzonej działalności koncesjonowanej albo działalności wykonywanej na podstawie wpisu do rejestru działalności regulowanej, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym, co prowadzi do wniosku, że organ jako podstawę wymierzenia kary powinien był przyjąć kwotę przychodu osiągniętego w roku 2022 r., tj. roku poprzedzającym rok, w którym doszło do wymierzenia kary pieniężnej.

4.  art. 174 ust. 1 i 2 ustawy OZE poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na nieodstąpieniu od wymierzenia kary pieniężnej wobec (...) sp. z o.o. w upadłości, w sytuacji gdy zaistniały przesłanki do odstąpienia od wymierzenia kary.

Biorąc pod uwagę powyższe, w oparciu przepis art. 479 ⁴⁹ k.p.c. odwołujący wniósł o:

1.  uchylenie zaskarżonej Decyzji w całości,

2.  ponadto, na podstawie art. 98 k.p.c., wnoszę o zasądzenie od Organu na rzecz Odwołującego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Prezes URE wniósł o:

1.  oddalenie odwołania,

2.  zwolnienie Prezesa URE od udziału w posiedzeniu przygotowawczym, ze względu na hierarchiczną strukturę urzędu i przekazywanie spraw na niższe szczeble, zatem udział pełnomocnika będzie wystarczający, jako osoby mającej pełną wiedzę w niniejszej sprawie,

3.  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Pozwany m.in. zaprzeczył, że wydał kolejną decyzję wymierzającą karę pieniężną powodowi za to samo naruszenie, a tym samym, pozwany zaprzeczył, że zaskarżona decyzja jest obarczona wadą nieważności oraz zaprzeczył, że niezasadnie nie odstąpił od wymierzenia kary.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Przedsiębiorca - (...) Sp. z o.o. w upadłości z siedzibą w W. posiadał w 2017 r. koncesję na obrót energią elektryczną wydaną na podstawie decyzji Prezesa URE z dnia 20 lipca 2011 r. nr (...), obowiązującą od dnia 25 lipca 2011 r. do dnia 30 marca 2021 r.

Przedsiębiorca dokonał w 2017 r. sprzedaży energii elektrycznej do odbiorców końcowych w ilości (...) MWh.

W związku z powyższym, Przedsiębiorca był obowiązany do realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 52 ust. 1 ustawy OZE w zakresie, o którym mowa w art. 59 pkt 1 ustawy OZE z uwzględnieniem § 1 rozporządzenia ME, za rok 2017, na ilość (...)MWh.

Przedsiębiorca za okres od dnia 1 stycznia 2017 r. do dnia 31 grudnia 2017 r. przedstawił Prezesowi URE do umorzenia świadectwa pochodzenia w ilości (...) MWh. Przedsiębiorca nie uiszczał opłaty zastępczej na konto Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Biorąc powyższe pod uwagę, brakująca ilość energii elektrycznej niezbędnej do realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 52 ust. 1 ustawy OZE w zakresie, o którym mowa w art. 59 pkt 1 ustawy OZE z uwzględnieniem § 1 rozporządzenia ME, wynosi (...) MWh.

Nieuiszczona opłata zastępcza określona w przedmiotowej sprawie dla potrzeb obliczenia kary pieniężnej wymierzonej na podstawie art. 168 pkt 1 ustawy OZE wynosi (...) zł.

Uwzględniając zatem dyspozycję art. 170 ust. 2 pkt 1 ustawy OZE, minimalna wysokość tej kary nie może być niższa niż (...)zł.

Oceniając sytuację finansową Przedsiębiorcy, Prezes URE wziął pod uwagę informacje znajdujące się w formularzu opłaty koncesyjnej z dnia 28 września 2020 r. zawierającym rozliczenie przychodu osiągniętego w roku 2018 r. z działalności objętej koncesją (tj. w ostatnim roku, w którym Przedsiębiorca uzyskał jakikolwiek przychód z tego rodzaju działalności), zgodnie z którym przychód z działalności koncesjonowanej, polegającej na obrocie energią elektryczną w roku 2018 wyniósł (...)zł. Wymierzona przez Prezesa URE kara pieniężna w kwocie 220 803,16 zł stanowi więc (...) % tego przychodu i niewątpliwie mieści się w granicach określonych w art. 170 ust. 1 ustawy OZE.

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o bezsporne twierdzenia stron postępowania oraz o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane, jak też w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, po ponownym rozpoznaniu sprawy zważył, co następuje.

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że pomimo, iż powód wskazał, że zaskarża decyzję w całości, to zarówno treść zarzutów jak i uzasadnienie dotyczą wyłącznie okoliczności, które w jego ocenie powinny skutkować odstąpieniem od wymierzenia kary. W świetle takiej treści odwołania, okoliczności faktyczne niniejszej sprawy pozostają bezsporne. Powód nie zakwestionował ustaleń dokonanych przez Prezesa URE w zakresie oceny jego odpowiedzialności. Powyższe oznacza, że decyzja jest prawomocna w zakresie, w jakim Prezes URE orzekł o popełnieniu przez powoda deliktu administracyjnego i nie stanowi przedmiotu oceny w niniejszej sprawie.

Za bezzasadny należy uznać zarzut powoda, że Prezes URE nałożył po raz drugi karę pieniężną za naruszenie tego samego obowiązku, co skutkować miałoby nieważnością przedmiotowego postępowania. Jest to twierdzenie całkowicie bezzasadne.

W przedmiotowej sprawie zakończonej zaskarżoną decyzją wystąpiła tożsamość przedmiotu postępowania ze sprawą zakończoną decyzją z dnia 30 czerwca 2023 r. znak: (...) ( (...)). Niniejszą decyzją została wymierzona kara za brak realizacji za 2017 r., określonego w art. 52 ust. 1 ustawy OZE w zakresie, o którym mowa w art. 59 pkt 1 ustawy OZE z uwzględnieniem § 1 rozporządzenia Ministra Energii z dnia 17 października 2016 r. w sprawie zmiany wielkości udziału ilościowego sumy energii elektrycznej wynikającej z umorzonych świadectw pochodzenia potwierdzających wytworzenie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w 2017 r., obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego wydanych odpowiednio dla energii elektrycznej lub biogazu rolniczego, wytworzonych w instalacjach odnawialnego źródła energii znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, lub na podstawie ustawy - Prawo energetyczne, na zasadach określonych wart. 47 ustawy OZE, w terminie do dnia 30 czerwca 2018 r. - tj. tzw. obowiązku „zielonego". Z kolei druga decyzja Prezesa URE z dnia 30 czerwca 2023 r. znak: (...) ( (...)), (która obecnie toczy się pod sygn. akt XVII AmE 229/23) została wymierzona kara za brak realizacji za 2017 r., określonego w art. 52 ust. 1 ustawy OZE w zakresie, o którym mowa w art. 59 pkt 2 ustawy OZE z uwzględnieniem § 2 rozporządzenia ME, obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej z biogazu rolniczego od dnia wejścia w życie rozdziału 4 ustawy OZE, tj. od dnia 1 lipca 2016 r., w instalacjach odnawialnego źródła energii znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, na zasadach określonych w art. 47 ustawy OZE, względnie uiszczenia opłaty zastępczej, w terminie do dnia 30 czerwca 2018 r. - tj. tzw. obowiązku „błękitnego".

Podkreślenia wymaga, że art. 44 ust. 1a ustawy OZE, statuuje istnienie dwóch rodzajów świadectw pochodzenia, albowiem zgodnie z tym przepisem świadectwo pochodzenia wydaje się oddzielnie dla energii elektrycznej wytworzonej z biogazu rolniczego - tzw. „błękitne certyfikaty" oraz innych niż biogaz rolniczy odnawialnych źródeł energii, tzw. „zielone certyfikaty”. Powyższe znajduje ponadto odzwierciedlenie na (...), gdzie oba rodzaje certyfikatów są odrębnie notowane: zielone certyfikaty, oznaczane są w notowaniach (...) jako: (...), (...), natomiast błękitne certyfikaty oznaczone są jako: (...). Mając zaś na uwadze zawarte w ustawie OZE regulacje dotyczące świadectw pochodzenia, z art. 52 ust. 1 tej ustawy, można wywieść dwa rodzaje obowiązków w zakresie umarzania tych świadectw tj. tzw. obowiązek „zielony" i tzw. obowiązek „błękitny".

Następnie określone w art. 47 ustawy OZE obowiązki monitorowania oraz publikowania średnioważonych cen praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia, podmiot zobowiązany wykonuje niezależnie dla „zielonych" i „błękitnych" certyfikatów (art. 47 ust. 8 ustawy OZE). Ponadto w art. 59 ustawy OZE określono oddzielnie wielkość obowiązku „zielonego” oraz „błękitnego ". Z powyższego przepisu jednoznacznie wynika, że podmioty, o których mowa w art. 52 ust. 2 ustawy OZE są zobowiązane do wykonania dwóch obowiązków tj. w zakresie umorzenia „zielonych" certyfikatów oraz w zakresie umorzenia „błękitnych" certyfikatów, bądź ewentualnie uiszczenia opłat zastępczych. Powyższe znajduje także odzwierciedlenie w ww. rozporządzeniu ME, w którym określono wielkości udziału ilościowego sumy energii elektrycznej wynikającej z umorzonych świadectw pochodzenia zielonych (§ 1 rozporządzenia) oraz błękitnych (§ 2 rozporządzenia) w 2017 r. Co więcej, dla każdego z tych obowiązków, niezależnie analizowane są przesłanki umożliwiające wykonanie obowiązku w sposób, o którym mowa w art. 52 ust. 1 pkt 2 ustawy OZE tj. poprzez uiszczenie opłaty zastępczej. W przypadku obowiązku „zielonego" możliwość wykonania tego obowiązku poprzez uiszczenie opłaty zastępczej jest uzależniona od cen średnioważonych „zielonych" certyfikatów, natomiast w przypadku obowiązku „błękitnego” ta możliwość jest uzależniona od cen średnioważonych „błękitnych certyfikatów" (art. 47 ust. 2 ustawy OZE).

W myśl art. 52 ust. 1 ustawy OZE, za rok 2017 na przedsiębiorstwach energetycznych, odbiorcach końcowych, odbiorcach przemysłowych oraz towarowych domach maklerskich lub domach maklerskich, o których mowa w art. 52 ust. 2 ww. ustawy, ciążył obowiązek uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego wydanych odpowiednio dla energii elektrycznej lub biogazu rolniczego, wytworzonych w instalacjach odnawialnego źródła energii znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zlokalizowanych w wyłącznej strefie ekonomicznej, lub na podstawie ustawy – Prawo energetyczne lub obowiązek uiszczenia opłaty zastępczej obliczonej w sposób określony w art. 56 ustawy OZE (w brzmieniu obowiązującym od dnia 26 września 2017 r.), w terminie do dnia 30 czerwca 2018 r.

Z kolei zgodnie z art. 59 pkt 1 ustawy OZE, z uwzględnieniem § 1 rozporządzenia ME, obowiązek, o którym mowa w art. 52 ust. 1 ustawy OZE, uznaje się za spełniony przez podmioty, o których mowa w art. 52 ust. 2 ustawy OZE, jeżeli za 2017 r. udział ilościowy sumy energii elektrycznej wynikającej z umorzonych świadectw pochodzenia potwierdzających wytworzenie energii elektrycznej z biogazu rolniczego przed dniem 1 lipca 2016 r. lub innych niż biogaz rolniczy odnawialnych źródeł energii lub uiszczonej opłaty zastępczej w: a) ilości energii elektrycznej sprzedanej odbiorcom końcowym niebędącym odbiorcami przemysłowymi, o których mowa w art. 52 ust. 2 pkt 1 ustawy OZE, albo b) całkowitej ilości energii elektrycznej wynikającej z zakupu energii elektrycznej na własny użytek, na podstawie transakcji zawieranych we własnym imieniu na giełdzie towarowej lub na rynku organizowanym przez podmiot prowadzący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany, albo c) całkowitej ilości energii elektrycznej wynikającej z zakupu energii elektrycznej na własny użytek, na podstawie transakcji zawieranych poza giełdą towarową lub rynkiem, o którym mowa w lit. b, będących przedmiotem rozliczeń prowadzonych w ramach giełdowej izby rozrachunkowej przez spółkę prowadzącą giełdową izbę rozrachunkową, przez (...)S.A. lub przez spółkę, której (...) S.A. przekazał wykonywanie czynności z zakresu zadań, o których mowa w art. 48 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, albo d) całkowitej ilości energii elektrycznej wynikającej z zakupu energii elektrycznej na podstawie transakcji zawieranych na zlecenie odbiorców końcowych na giełdzie towarowej lub na rynku organizowanym przez podmiot prowadzący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany, albo e) ilości energii elektrycznej zakupionej na własny użytek – wynosi 15,40 %.

Zgodnie zaś z treścią art. 168 pkt 1 ustawy OZE, karze pieniężnej podlega ten, kto nie przestrzega obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego, w terminie określonym w art. 67 ust. 2 ustawy OZE oraz na zasadach określonych w art. 47 tej ustawy albo nie uiszcza opłaty zastępczej, w terminie określonym w art. 68 ust. 2 ustawy OZE.

W myśl art. 47 ust. 2 ustawy OZE, podmiot, o którym mowa w art. 52 ust. 2 ustawy OZE, jest obowiązany do wykonania obowiązku określonego w art. 52 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, w przypadku, gdy którakolwiek z średnioważonych cen praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego będzie niższa od wartości jednostkowej opłaty zastępczej określonej w art. 56 ustawy OZE (w brzmieniu obowiązującym od dnia 26 września 2017 r.). Taka sytuacja miała miejsce w odniesieniu do roku obowiązku 2017 r. Za 2017 r. możliwość realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 52 ust. 1 ustawy OZE, w zakresie, o którym mowa w art. 59 pkt 1 ustawy OZE z uwzględnieniem § 1 rozporządzenia ME, przy pomocy uiszczenia opłaty zastępczej została wyłączona z uwagi na zaistnienie przesłanek, o których mowa w art. 47 ust. 2 ustawy OZE (por. Informacja Prezesa URE nr 6/2018 z dnia 11 stycznia 2018 r.).

Bezsporne jest w sprawie, że Przedsiębiorca posiadał w 2017 r. koncesję na obrót energią elektryczną wydaną na podstawie decyzji Prezesa URE z dnia 20 lipca 2011 r. nr (...), obowiązującą od dnia 25 lipca 2011 r. do dnia 30 marca 2021 r.

W sprawie bezsporne jest również, że Przedsiębiorca dokonał w 2017 r. sprzedaży energii elektrycznej do odbiorców końcowych w ilości 282 046,200 MWh, a co za tym idzie był obowiązany do realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 52 ust. 1 ustawy OZE w zakresie, o którym mowa w art. 59 pkt 1 ustawy OZE z uwzględnieniem § 1 rozporządzenia ME, za rok 2017, na ilość 43 435,114 MWh.

Przedsiębiorca za okres od dnia 1 stycznia 2017 r. do dnia 31 grudnia 2017 r. przedstawił Prezesowi URE do umorzenia świadectwa pochodzenia w ilości 41 589,736 MWh. Przedsiębiorca nie uiszczał opłaty zastępczej na konto Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, co również jest w niniejszej sprawie bezsporne.

Stąd brakująca ilość energii elektrycznej niezbędnej do realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 52 ust. 1 ustawy OZE w zakresie, o którym mowa w art. 59 pkt 1 ustawy OZE z uwzględnieniem § 1 rozporządzenia ME, wynosi 1 845,378 MWh.

Zgodnie z treścią art. 170 ust. 2 pkt 1 ustawy OZE, wysokość kary pieniężnej wymierzonej w przypadku określonym w art. 168 pkt 1 tej ustawy, tj. za nieprzestrzeganie obowiązku określonego w art. 52 ust. 1 ustawy OZE, nie może być niższa niż kwota obliczona według wzoru zawartego w treści tego przepisu, zgodnie z którym kwotę nieuiszczonej opłaty zastępczej należy pomnożyć przez współczynnik 1,3.

Jednocześnie, zgodnie z art. 170 ust. 1 ustawy OZE, wysokość tej kary wymierzonej w takim przypadku, nie może być wyższa niż 15 % przychodu ukaranego podmiotu, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym, a jeżeli kara pieniężna jest związana z działalnością gospodarczą wykonywaną na podstawie koncesji albo wpisu do rejestru działalności regulowanej, wysokość kary nie może być wyższa niż 15 % przychodu ukaranego przedsiębiorcy, wynikającego z prowadzonej działalności koncesjonowanej albo działalności wykonywanej na podstawie wpisu do rejestru działalności regulowanej, osiągniętej w poprzednim roku podatkowym.

Natomiast zgodnie z postanowieniami art. 174 ust. 1 ustawy OZE, Prezes URE ustalając wysokość kary pieniężnej uwzględnia zakres naruszeń, powtarzalność naruszeń lub korzyści finansowe możliwe do uzyskania z tytułu naruszenia.

Nieuiszczona opłata zastępcza określona w przedmiotowej sprawie dla potrzeb obliczenia kary pieniężnej wymierzonej na podstawie art. 168 pkt 1 ustawy OZE wynosi 169 848,59 zł. Uwzględniając zatem dyspozycję art. 170 ust. 2 pkt 1 ustawy OZE, minimalna wysokość tej kary nie może być niższa niż 220 803,16 zł.

Oceniając sytuację finansową Przedsiębiorcy, wzięto pod uwagę informacje znajdujące się w formularzu opłaty koncesyjnej z dnia 28 września 2020 r. zawierającym rozliczenie przychodu osiągniętego w roku 2018 r. z działalności objętej koncesją (tj. w ostatnim roku, w którym Przedsiębiorca uzyskał jakikolwiek przychód z tego rodzaju działalności), zgodnie z którym przychód z działalności koncesjonowanej, polegającej na obrocie energią elektryczną w roku 2018 wyniósł (...) zł. Wymierzona przez Prezesa URE kara pieniężna w kwocie 220 803,16 zł stanowi więc (...) % tego przychodu i niewątpliwie mieści się w granicach określonych w art. 170 ust. 1 ustawy OZE.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że ustawodawca ogranicza możliwość realizacji obowiązku o którym mowa w art. 52 ust. 1 ustawy OZE, poprzez wyłączną realizację w sposób przewidziany w art. 52 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, tj. poprzez uzyskanie i przedstawienie do umorzenia Prezesowi URE świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego w przypadku, gdy którakolwiek z średnioważonych cen praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego będzie niższa od wartości jednostkowej opłaty zastępczej określonej w art. 56 ustawy OZE. Regulacja ta ma na celu zapewnienie wytwórcom energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych uzyskanie przychodów w sytuacji w której koszty nabycia praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego nie przekraczają poziomu opłaty zastępczej.

W odniesieniu do zakresu naruszeń, należy zauważyć, iż Przedsiębiorca nie zrealizował obowiązku, o którym mowa w art. 52 ust. 1 ustawy OZE, w zakresie, o którym mowa w art. 59 pkt 1 ustawy OZE z uwzględnieniem § 1 rozporządzenia ME, w odniesieniu do wolumenu 11 982,974 MWh energii elektrycznej sprzedanej odbiorcom końcowym.

Ustalając wysokość kary w kontekście powtarzalności naruszeń, Prezes URE uwzględnił również fakt, że jest to pierwsze naruszenie przez Przedsiębiorcę obowiązku pozyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego.

Zarzuty odwołania dotyczą przede wszystkim sposobu obliczenia kary poprzez uwzględnienie przychodu z 2018 roku a nie 2022 r. oraz nieodstąpieniu od wymierzenia kary. Zgodnie z art. 170 ust. 2 pkt 1 ustawy OZE, wysokość kary pieniężnej wymierzonej w przypadku określonym w art. 168 pkt 1 tej ustawy, tj. za nieprzestrzeganie obowiązku określonego w art. 52 ust. 1 ustawy OZE, nie może być niższa niż kwota obliczona według wzoru zawartego w treści tego przepisu, zgodnie z którym kwotę nieuiszczonej opłaty zastępczej należy pomnożyć przez współczynnik 1,3. Jednocześnie, zgodnie z art. 170 ust. 1 ustawy OZE, wysokość tej kary wymierzonej w takim przypadku, nie może być wyższa niż 15% przychodu ukaranego podmiotu, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym, a jeżeli kara pieniężna jest związana z działalnością gospodarczą wykonywaną na podstawie koncesji albo wpisu do rejestru działalności regulowanej, wysokość kary nie może być wyższa niż 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, wynikającego z prowadzonej działalności koncesjonowanej albo działalności wykonywanej na podstawie wpisu do rejestru działalności regulowanej, osiągniętej w poprzednim roku podatkowym. Natomiast zgodnie z postanowieniami art. 174 ust. 1 ustawy OZE, Prezes URE, ustalając wysokość kary pieniężnej, uwzględnia zakres naruszeń, powtarzalność naruszeń lub korzyści finansowe możliwe do uzyskania z tytułu naruszenia.

Podkreślenia wymaga, że minimalny oraz maksymalny wymiar kary wymierzonej w przypadkach określonych w art. 168 pkt 1 ustawy OZE został jednoznacznie określony przepisami ww. ustawy. Zatem swoboda wymiaru kary przez Prezesa URE, jest ograniczona przez sztywne granice określone w art. 170 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1 ustawy OZE, i tylko w tych granicach Prezes URE może miarkować wysokość kary stosując dyrektywy wynikające z art. 174 ust. 1 ustawy OZE. Na gruncie tej sprawy nieuiszczona opłata zastępcza określona w przedmiotowej sprawie dla potrzeb obliczenia kary pieniężnej wymierzonej na podstawie art. 168 pkt 1 ustawy OZE wynosi 169.848,59 zł.

Uwzględniając zatem dyspozycję art. 170 ust. 2 pkt 1 ustawy OZE, minimalna wysokość tej kary nie może być niższa niż (...)zł i w takim też wymiarze pozwany wymierzył ją powodowi uwzględniając wszystkie dyrektywy wymiaru kary.

Mając powyższe na uwadze nie można zgodzić się z powodem, że w zaskarżonej decyzji Prezes URE zastosował zbyt wysoki wymiar kary i w tym kontekście jeszcze raz należy podkreślić, iż nałożona zaskarżoną decyzją kara pieniężna została wymierzona w minimalnej wysokości, przewidzianej w dyspozycji art. 170 ust. 2 pkt 1 ustawy OZE. Przy czym, odnosząc się natomiast do uwzględnienia przez Prezesa URE przesłanek wymiaru kary wynikających z art. 174 ust. 1 ustawy OZE, należy zauważyć, że Prezes URE odniósł się w sposób wyczerpujący do każdej z tych przesłanek w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Oceniając sytuację finansową powoda. Prezes URE wziął pod uwagę informacje znajdujące się w formularzu opłaty koncesyjnej z dnia 28 września 2020 r. zawierającym rozliczenie przychodu osiągniętego w roku 2018 r. z działalności objętej koncesją (tj. w ostatnim roku, w którym Przedsiębiorca uzyskał jakikolwiek przychód z tego rodzaju działalności), zgodnie z którym przychód z działalności koncesjonowanej, polegającej na obrocie energią elektryczną w roku 2018 wyniósł (...)zł. Wymierzona przez Prezesa URE kara pieniężna w kwocie 220.803,16 zł stanowi więc (...) % tego przychodu i niewątpliwie mieści się w granicach określonych w art. 170 ust. 1 ustawy OZE.

Odnosząc się natomiast do zarzutów naruszenia przez pozwanego szeregu przepisów postępowania administracyjnego mających w ocenie odwołującego wpływ na rozstrzygnięcie sprawy należy wskazać, że postępowanie sądowe przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest postępowaniem kontradyktoryjnym, w którym uwzględnia się materiał dowodowy zgromadzony w postępowaniu administracyjnym, co nie pozbawia tym samym stron możliwości podnoszenia nowych twierdzeń faktycznych i nowych dowodów, według zasad obowiązujących w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zobowiązany jest do wszechstronnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu zasad rozkładu ciężaru dowodu i obowiązku stron w postępowaniu dowodowym (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 lutego 2007 r., sygn. akt VI ACa 952/06). Ewentualne naruszenie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w toku prowadzonego postępowania administracyjnego nie jest przedmiotem postępowania przed tutejszym Sądem, jak również nie stanowi samoistnej podstawy uchylenia decyzji w tym postępowaniu, albowiem nie ma ono wpływu na ocenę prawidłowości zaskarżonej decyzji. Wniesienie odwołania od decyzji administracyjnej wszczyna bowiem postępowanie sądowe, w którym Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów rozpoznaje sprawę od nowa, w zakresie przedmiotu sprawy. Należy również stwierdzić, że specyficzny tryb postępowania, z jakim mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie, zasadza się na założeniu, że organ w toku postępowania administracyjnego gromadzi dowody na poparcie swoich twierdzeń, zaś strona odwołująca się czyli powód, w procesie zwalcza te dowody przedstawiając sądowi inne dowody, które zmierzają do obalenia twierdzeń organu. Sąd na nowo przeprowadza zatem postępowanie dowodowe, gromadząc materiał dowodowy w postępowaniu sądowym, z tego też względu przebieg postępowania administracyjnego nie ma wpływu na ostateczną decyzję podejmowaną przez Sąd. Do powoda należy zatem wykazanie, że zaprezentowane przez organ dowody nie pozwalają na konkluzję taką jak w decyzji, zaś rzeczą Sądu nie jest zastąpienie organu i przeprowadzenie postępowania od początku, a jedynie ocena legalności decyzji i w zależności od przewidzianych prawem możliwości bądź zmiana decyzji bądź jej uchylenie. W sytuacji, gdy organ stosownych dowodów nie dostarczył i decyzja nie znajduje odzwierciedlenia w zgromadzonym materiale dowodowym, na odwołującym się nie spoczywa ciężar przeprowadzenia dowodu przeciwnego. Na podstawie tak zebranego materiału dowodowego Sąd dokonuje ustaleń faktycznych oraz dokonuje subsumcji przepisów do ustalonego stanu faktycznego, czego skutkiem jest wydanie rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Zgodnie z ugruntowanym w orzecznictwie poglądem (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1991 r., sygn. akt III CRN 120/91, Lex nr 3724; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 r., sygn. akt I CKN 265/98, Lex nr 35385; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 1999 r., sygn. akt I CKN 351 /99, Lex nr 38556; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2001 r., sygn. akt I CKN 1036/98, Lex nr 52708) Sąd Ochrony konkurencji i Konsumentów nie może ograniczyć rozpoznania sprawy wynikającej z odwołania od decyzji tylko do funkcji sprawdzającej prawidłowość postępowania administracyjnego, które poprzedza postępowania sądowe. Przekazanie przez Prezesa URE odwołania wszczyna kontradyktoryjne postępowanie cywilne, którego celem nie jest przeprowadzenie kontroli postępowania administracyjnego ale merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie od zaskarżonej decyzji na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c. podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 w zw. z art. 99 k.p.c. Zasada odpowiedzialności za wynik procesu polega na obowiązku zwrotu kosztów procesu przez stronę przegrywającą sprawę, tj. powoda który przegrał sprawę w przeważającej części. W konsekwencji kosztami zastępstwa procesowego Prezesa Urzędu, określonymi na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804) na 720,00 zł, obciążono odwołującą spółkę, wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

SSO Bogdan Gierzyński