Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 stycznia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, Wydział XVII Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Ewa Malinowska

Protokolant – sekretarz sądowy Joanna Nande

po rozpoznaniu w dniu 31 stycznia 2023 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o kontynuowanie zawieszonego postępowania

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 13 maja 2021 r., znak: (...)

I.  oddala odwołanie,

II.  zasądza od (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia SO Ewa Malinowska

Sygn. akt XVII AmE 234/21

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 13 maja 2021 r., znak: (...), na podstawie art. 105 § 1 w związku z art. 98 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735), umorzył zawieszone na wniosek przedsiębiorcy: (...) Spółka Akcyjna z siedzibą: ul. (...), (...)-(...) B. (zwanego dalej: „Przedsiębiorcą") z dnia 13 lutego 2017 r. postępowanie administracyjne w sprawie wydania świadectwa pochodzenia potwierdzającego wytworzenie energii elektrycznej w ilości 98 390,940 MWh w instalacji odnawialnego źródła energii zlokalizowanej w miejscowości S., w okresie od dnia 1 września 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r.

Od powyższej decyzji odwołanie złożył (...) S.A. z siedzibą w B. zaskarżając ją w całości.

Odwołujący zarzucił zaskarżonej decyzji

1.  naruszenie przepisu art. 9 Kodeksu postępowania administracyjnego w zw. z art. 105 §1 KPA poprzez brak powiadomienia Powoda o zbliżającym się upływie 3 letniego terminu na złożenie wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania, czym organ nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego,

2.  art. 10 KPA w zw. z art. 105 §1 KPA poprzez brak zapewnienia Powodowi czynnego udziału w postępowaniu, gdyż przed wydaniem Decyzji nie poinformowano Powoda o zakończeniu postępowania, czym uniemożliwiono wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów, a także złożenia wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania.

Na wypadek nie uwzględnienia powyższych zarzutów, dodatkowo Odwołujący podniósł zarzut:

3.  naruszenie art. 105 §1 KPA w zw. z art. 46 ust. 11 Ustawy z dnia 20 lutego 2015r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2021 poz. 610) poprzez wydanie decyzji o umorzeniu postępowania i stwierdzenie bezprzedmiotowości postępowania w niniejszej sprawie w sytuacji braku podstaw prawnych do zawieszenia postępowania z uwagi na brak możliwości stosowania w postępowaniu dotyczącym wydania świadectw pochodzenia przepisów kodeksu postępowania administracyjnego dotyczących zawieszenia postępowania.

Wskazując na powyższe zarzuty, Odwołujący wniósł o:

1)  uchylenie zaskarżonej Decyzji przez Prezesa URE na podstawie art. 479 ⁴⁸ § 2 Kodeksu postępowania cywilnego, a w razie nieuwzględnienia powyższego wniosku przez Prezesa URE przekazanie odwołania do Sądu;

2)  uchylenie zaskarżonej Decyzji przez Sąd w całości;

3)  zasądzenie od Prezesa URE na rzecz Powoda zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych;

4)  dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentów załączonych do niniejszego odwołania oraz znajdujących się w aktach sprawy administracyjnej zainicjowanej złożeniem wniosku przez Powoda, w toku którego wydana została Decyzja na okoliczność ich treści i przebiegu postępowania administracyjnego, tj.:

- wniosek Powoda o zawieszenie postępowania z 7 września 2017r. - w aktach sprawy administracyjnej; na okoliczność przyczyn zawieszenia postępowania administracyjnego w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:.

Postanowieniem Prezesa URE z dnia 14 września 2017 r. znak: (...) wydanym na wniosek Przedsiębiorcy z dnia 13 lutego 2017 r., zawieszone zostało postępowanie administracyjne w sprawie wydania świadectwa pochodzenia potwierdzającego wytworzenie energii elektrycznej w ilości 98 390, 940 MWh w instalacji odnawialnego źródła energii zlokalizowanej w miejscowości S., w okresie od dnia 1 września 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. /k. 16-16v akt adm./

Prezes URE poinformował Przedsiębiorcę o treści art. 98 § 2 k.p.a. w pkt 4 pouczenia postanowienia z dnia 14 września 2017 r., znak: (...) Strona została zatem prawidłowo pouczona o terminie na podjęcie zawieszonego postępowania oraz o skutkach zaniechania tej czynności. /k. 16v akt adm./

Przedsiębiorca nie złożył w ustawowym terminie wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania. /okoliczność bezsporna między stronami/

Decyzją z 13 maja 2021 r. zaskarżoną w niniejszym postępowaniu Prezes URE umorzył na podstawie art. 105 § 1 w zw. z art. 98 § 2 k.p.a. postępowanie zawieszone na wniosek przedsiębiorcy wobec braku wniosku o podjęcie postępowania.

/decyzja k. 7-8/

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym oraz twierdzeń stron, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył co następuje.

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności odnosząc się do zarzutów naruszenia przez pozwanego szeregu przepisów postępowania administracyjnego mających w ocenie odwołującego wpływ na rozstrzygnięcie sprawy należy wskazać, że postępowanie sądowe przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest postępowaniem kontradyktoryjnym, w którym uwzględnia się materiał dowodowy zgromadzony w postępowaniu administracyjnym, co nie pozbawia tym samym stron możliwości podnoszenia nowych twierdzeń faktycznych i nowych dowodów, według zasad obowiązujących w postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zobowiązany jest do wszechstronnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu zasad rozkładu ciężaru dowodu i obowiązku stron w postępowaniu dowodowym (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 lutego 2007 r., sygn. akt VI ACa 952/06). Ewentualne naruszenie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w toku prowadzonego postępowania administracyjnego nie jest przedmiotem postępowania przed tutejszym Sądem, jak również nie stanowi samoistnej podstawy uchylenia decyzji w tym postępowaniu, albowiem nie ma ono wpływu na ocenę prawidłowości zaskarżonej decyzji. Wniesienie odwołania od decyzji administracyjnej wszczyna bowiem postępowanie sądowe, w którym Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów rozpoznaje sprawę od nowa, w zakresie przedmiotu sprawy. Należy również stwierdzić, że specyficzny tryb postępowania, z jakim mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie, zasadza się na założeniu, że organ w toku postępowania administracyjnego gromadzi dowody na poparcie swoich twierdzeń, zaś strona odwołująca się czyli powód, w procesie zwalcza te dowody przedstawiając sądowi inne dowody, które zmierzają do obalenia twierdzeń organu. Sąd na nowo przeprowadza zatem postępowanie dowodowe, gromadząc materiał dowodowy w postępowaniu sądowym, z tego też względu przebieg postępowania administracyjnego nie ma wpływu na ostateczną decyzję podejmowaną przez Sąd. Do powoda należy zatem wykazanie, że zaprezentowane przez organ dowody nie pozwalają na konkluzję taką jak w decyzji, zaś rzeczą Sądu nie jest zastąpienie organu i przeprowadzenie postępowania od początku, a jedynie ocena legalności decyzji i w zależności od przewidzianych prawem możliwości bądź zmiana decyzji bądź jej uchylenie. W sytuacji, gdy organ stosownych dowodów nie dostarczył i decyzja nie znajduje odzwierciedlenia w zgromadzonym materiale dowodowym, na odwołującym się nie spoczywa ciężar przeprowadzenia dowodu przeciwnego. Na podstawie tak zebranego materiału dowodowego Sąd dokonuje ustaleń faktycznych oraz dokonuje subsumcji przepisów do ustalonego stanu faktycznego, czego skutkiem jest wydanie rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Zgodnie z ugruntowanym w orzecznictwie poglądem (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1991 r., sygn. akt III CRN 120/91, Lex nr 3724; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 r., sygn. akt I CKN 265/98, Lex nr 35385; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 1999 r., sygn. akt I CKN 351 /99, Lex nr 38556; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2001 r., sygn. akt I CKN 1036/98, Lex nr 52708) Sąd Ochrony konkurencji i Konsumentów nie może ograniczyć rozpoznania sprawy wynikającej z odwołania od decyzji tylko do funkcji sprawdzającej prawidłowość postępowania administracyjnego, które poprzedza postępowania sądowe. Przekazanie przez Prezesa URE odwołania wszczyna kontradyktoryjne postępowanie cywilne, którego celem nie jest przeprowadzenie kontroli postępowania administracyjnego ale merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy. Wyjątki od zasady, że zarzuty procesowanie odnoszące się do etapu postępowania administracyjnego nie mogą doprowadzić do uchylenia decyzji w ramach rozpoznania odwołania, które zostały wypracowane przez orzecznictwo Sądu Najwyższego, wskazują, że taka możliwość odnosi się tylko do takich zarzutów, które po pierwsze nie mogą być niejako konwalidowane na etapie postępowania sądowego (jak ma to miejsce np. w odniesieniu do ustaleń faktycznych, środków dowodowych, oceny dowodów, niektórych wad formalnych samej decyzji), ale także waga tych zarzutów musi być na tyle istotna, że uzasadnia ona uchylenie decyzji. Chodzi o takie uchybienia organu, na skutek których podmiot, którego dotyczy decyzja, nie ma zapewnionych odpowiednich gwarancji proceduralnych, w szczególności mówi się tutaj o uchybieniach tego rodzaju (wadach kwalifikowanych decyzji), które istotnie wpłynęły na merytoryczną treść zaskarżonej decyzji lub też takie sytuacje, w których zaskarżona decyzja została wydana bez podstawy prawnej.

Za chybione należy zatem uznać zarzuty powoda o naruszeniu przepisów proceduralnych w toku postępowania administracyjnego. Wbrew twierdzeniom powoda, Prezes URE poinformował Przedsiębiorcę o treści art. 98 § 2 k.p.a. w pkt 4 pouczenia postanowienia z dnia 14 września 2017 r., znak: (...) Strona została zatem pouczona o terminie na podjęcie zawieszonego postępowania oraz o skutkach zaniechania tej czynności. Jednakże pomimo poinformowania Przedsiębiorcy w pouczeniu, o którym mowa wyżej, o terminie na podjęcie postępowania, Przedsiębiorca nie zwrócił się do Prezesa URE o podjęcie zawieszonego, co istotne, na jego wniosek postępowania w terminie wskazanym w art. 98 § 2 k.p.a. Dodać należy, że przedsiębiorca jest podmiotem profesjonalnym, działającym w formie spółki kapitałowej, która co do zasady charakteryzuje się wysokim stopniem organizacji jej funkcjonowania, a co za tym idzie również w zakresie obsługi prawnej tego podmiotu. Zgodzić się zatem należy ze stanowiskiem pozwanego, wbrew twierdzeniom Przedsiębiorcy, że Prezes URE nie miał uprawnienia do poinformowania Powoda o zbliżającym się terminie na złożenie wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania, albowiem byłoby to sprzeczne z art. 98 k.p.a. w zw. z art. 102 k.p.a.

Zgodnie bowiem z treścią art. 102 k.p.a. w czasie zawieszenia postępowania organ administracji publicznej może podejmować czynności niezbędne w celu zapobieżenia niebezpieczeństwu dla życia lub zdrowia ludzkiego albo poważnym szkodom dla interesu społecznego.

Natomiast w myśl art. 98 § 1 k.p.a. organ administracji publicznej może zawiesić postępowanie, jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie zagraża to interesowi społecznemu. Z kolei zgodnie z § 2 jeżeli w okresie trzech lat od daty zawieszenia postępowania żadna ze stron nie zwróci się o podjęcie postępowania, żądanie wszczęcia postępowania uważa się za wycofane.

Ponieważ powód wniósł o zawieszenie postępowania, Prezes URE nie mógł z urzędu podjąć postępowania, albowiem zawieszone postępowanie nie było w toku, w związku z czym organ regulacyjny nie ma kompetencji do podejmowania czynności w ramach zawieszonego postępowania z wniosku strony. Sąd podziela podgląd wyrażony przez Wojewódzki Sąd Administracyjny z siedzibą w Warszawie w wyroku z dnia 23 listopada 2017 r., sygn. akt: I SA/Wa 875/17 stwierdzając, że „Organ nie ma obowiązku informować strony o zbliżającym się upływie 3 letniego terminu. Zgodnie z art. 102 k.p.a. w czasie zawieszenia postępowania organ może podejmować czynności niezbędne w celu zapobieżenia niebezpieczeństwu dla życia i zdrowia albo poważnym szkodom dla interesu społecznego. W niniejszej sprawie taka sytuacja nie wystąpiła. Jak wyżej wskazano, w postanowieniu z (...) kwietnia 2011 r. o zawieszeniu postępowania zawarta była informacja o treści art 98 § 2 k.p.a. Organ nie miał więc obowiązku informowania, że zbliża się upływ 3 letniego terminu, o jakim mowa w tym przepisie". Podobnie Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 15 czerwca 2020 r. sygn. akt: I OSK 2078/19 wskazując, że „Tym samym charakter prawny zawieszenia postępowania na zgodny wniosek stron odbiera organowi administracji możliwość ingerowania w sprawę w trakcie jej zawieszenia i w samo zawieszenie".

Za całkowicie chybiony należy uznać zarzut naruszenia art. 105 §1 k.p.a. w zw. z art. 46 ust. 11 Ustawy z dnia 20 lutego 2015r. o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. z 2021, poz. 610) poprzez wydanie decyzji o umorzeniu postępowania i stwierdzenie bezprzedmiotowości postępowania w niniejszej sprawie w sytuacji braku podstaw prawnych do zawieszenia postępowania z uwagi na brak możliwości stosowania w postępowaniu dotyczącym wydania świadectw pochodzenia przepisów kodeksu postępowania administracyjnego dotyczących zawieszenia postępowania. Przede wszystkim postanowienie o zawieszeniu postępowania zostało wydane na wniosek samego Przedsiębiorcy, z kolei na to postanowienie Prezesa URE z dnia 14 września 2017 r. Przedsiębiorcy przysługiwało zażalenie do Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, o czym Przedsiębiorca został poinformowany w pouczeniu do niniejszego postanowienia, albowiem postanowienie to zostało prawidłowo doręczone Powodowi (Przedsiębiorcy) w dniu 25 września 2017 r. Zatem termin na jego zaskarżenie upłynął 2 października 2017 r. Przedsiębiorca nie skorzystał z możliwości jego zaskarżenia. Samo wydanie wskazanego postanowienia nie naruszało istoty postępowania o wydanie świadectwa pochodzenia i nie prowadziło do przekroczenia granic tego postępowania, gdyż skutkiem wydania postanowienia z dnia 14 września 2017 r. było jedynie wstrzymanie postępowania w sprawie wydania świadectwa pochodzenia, na wniosek samej strony. Z treści art. 98 § 2 wynika, że jedynie strony uprawnione są do podjęcia zawieszonego postępowania, mając na to trzy lata od daty zawieszenia postępowania. Oznacza to, że organ administracji publicznej nie ma legitymacji do podjęcia zawieszonego postępowania. Ponadto dopuszczalne jest zawieszenie postępowania we wskazanym przedmiocie, co potwierdza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z siedzibą w Warszawie z 14 maja 2008 r., sygn. akt: VII SA/Wa 318/08, który uznał za dopuszczalne zawieszenie postępowania w sprawie o wydanie zaświadczenia.

Reasumując powyższe rozważania należy stwierdzić, że wraz z upływem terminu umożliwiającym podjęcie postępowania zawieszonego na wniosek strony, a posiadającego charakter materialnoprawny, Przedsiębiorca utracił uprawnienie do skutecznego żądania podjęcia postępowania. Przedsiębiorca w ocenie Sądu, przekroczył termin do skutecznego podjęcia postępowania, a zarzuty podniesione w Odwołaniu są jedynie polemiką z zaskarżoną decyzją, wbrew przepisom i ugruntowanego stanowiska doktryny oraz judykatury.

W konsekwencji powyższego, postępowanie w sprawie wydania świadectwa pochodzenia, zawieszone postanowieniem Prezesa URE z dnia 14 września 2017 r. znak: (...) należało umorzyć jako bezprzedmiotowe, na podstawie art. 105 § 1 k.p.a. stanowiącego, że gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe w całości albo w części, organ administracji publicznej wydaje decyzję o umorzeniu postępowania odpowiednio w całości albo w części.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c., orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł, zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c., zasadą odpowiedzialności za wynik procesu przyjmując, że powód - jako przegrywający sprawę – zobowiązany jest do zwrotu pozwanemu kosztów procesu, na które złożyło wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 720 zł, ustalonej na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSO Ewa Malinowska