Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Dariusz Dąbrowski

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Iwona Hutnik

po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 2024 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania J. P.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o udzielenie koncesji

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki

z dnia 14 lipca 2023 roku nr (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od powoda J. P. na rzecz pozwanego Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Dariusz Dąbrowski

Sygn. akt XVII AmE 238/23

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, decyzją z dnia 14 lipca 2023 r., Nr (...), na podstawie art. 33 ust. 1 pkt. 2 i 6 oraz art. 35 ust. 3 w związku z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2022 r., poz. 1385, z późn. zm.) w zw. z art. 104 k.p.a. postanowił odmówić udzielenia przedsiębiorcy – Panu J. P. prowadzącemu działalność gospodarczą pn. (...) J. P. w restrukturyzacji w M., posiadającemu numer identyfikacji podatkowej (NIP): (...) (dalej także jako: Przedsiębiorca lub Powód), koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej określonej w art. 32 ust. 1 pkt 4 ustawy - Prawo energetyczne, tj. działalności polegającej na obrocie paliwami ciekłymi.

Powód zaskarżył ww. decyzję. Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie:

1.  Art. 7 oraz art. 77 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. k.p.a. poprzez wadliwą ocenę materiału dowodowego polegającą na uznaniu, iż powód nie dysponuje środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności ani nie jest w stanie udokumentować możliwości ich pozyskania,

2.  Art. 14 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. prawo przedsiębiorców poprzez nieuzasadnione odstąpienie od wcześniejszej praktyki wobec Powoda w takim samym stanie faktycznym i prawnym (tj. dwukrotnie prezes URE już po zainicjowaniu wobec Powoda postępowania sanacyjnego weryfikował jego sytuację finansową – oraz nie znalazł powodów do cofnięcia koncesji OPC), podczas gdy w ramach niniejszego postępowania uznał, że prowadzenie tego postępowania wyłącza możliwość udzielenia analogicznej koncesji.

Mając na uwadze powyższe, Powód wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, a ponadto o zasądzenie na rzecz Powoda kosztów postępowania według norm przepisanych.

Pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o oddalenie odwołania w całości oraz o zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanego kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Przedsiębiorca J. P. prowadzący działalność gospodarczą pn. (...) J. P. w restrukturyzacji z siedzibą w M. zwrócił się do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z wnioskiem z dnia 19 maja 2023 r. o udzielenie koncesji na obrót paliwami ciekłymi na okres 10 lat, od dnia udzielenia koncesji.

Przedsiębiorca oświadczył, iż zamierza prowadzić obrót paliwami ciekłymi:

- półprodukty rafineryjne: 2710 12 11; 2710 12 15; 2710 19 11; 2710 19 15; 2710 19 31; 2710 19 35; 2710 19 51; 2710 19 55, - benzyny ciężkie: 2710 12 11; 2710 12 15; - benzyny silnikowe: 2710 12 25 z wyłączeniem benzyn lakowych i przemysłowych; 2710 12 41; 2710 12 45; 2710 12 49; 2710 12 51; 2710 12 50; 2710 12 90; 2207 20 00, z wyłączeniem alkoholu etylowego skażonego i pozostałych wyrobów alkoholowych skażonych, przeznaczonych na cele inne niż opałowe, napędowe lub żeglugowe, - oleje napędowe: 2710 19 43; 2710 20 11; - oleje napędowe (do celów grzewczych): 2710 19 43; - lekkie oleje opałowe: 2710 19 46; 2710 19 47; 2710 19 48; 2710 20 16; 2710 20 19; - biopaliwa płynne (ciekłe) 3826 00 10, z wyłączeniem estrów metylowych stanowiących dodatki do paliw ciekłych. Przy wykorzystaniu środków transportu przeznaczonych do przewozu paliw ciekłych - cystern drogowych.

Przedsiębiorca oświadczył również, iż obrót paliwami ciekłymi polegać będzie na całocysternowym bądź całokomorowym zakupie paliw ciekłych od producentów paliw ciekłych, oraz od importerów których siedziby znajdują się w Polsce, a następnie bezpośrednią sprzedażą tychże paliw ciekłych dla odbiorców których siedziby znajdują się w Polsce. Obrót odbywać się będzie z pominięciem magazynowania paliw ciekłych, a wykonywany będzie środkami transportu należącymi do wnioskodawcy, producentów, odbiorców lub wyspecjalizowanych firm przewozowych posiadających koncesję na obrót paliwami ciekłymi, oraz dysponującymi odpowiednimi środkami transportu zgodnymi z obowiązującymi przepisami, oraz prawem. Wnioskodawca będzie dokonywał obrotu i paliwami ciekłymi bez korzystania z infrastruktury technicznej i magazynowej.

Ponadto, obrót paliwami ciekłymi miałby odbywać się po uzgodnieniach telefonicznych z odbiorcami na podstawie złożonych przez nich zamówień, następnie wnioskodawca dokonywał by zakupu paliw ciekłych u producentów lub importerów w Polsce. Zakupione paliwa ciekłe miałyby być dostarczane do odbiorców w Polsce za pośrednictwem cystern samochodowych, należących do wnioskodawcy, producentów, odbiorców lub wyspecjalizowanych w przewozach paliw ciekłych firm transportowych. Sprzedaż paliw ciekłych polegałaby na sprzedaży całocysternowej, całokomorowej oraz za, pośrednictwem zainstalowanych na cysternach urządzeń pomiarowych służących do wydawania paliw.

Przedsiębiorca wskazał przy tym, iż zamierza uzyskać roczny przychód z wnioskowanej działalności, wynoszący 50 mln złotych netto (wniosek z dnia 19 maja 2023 r. k.1 akt adm.).

Uzasadniając wniosek, Przedsiębiorca poinformował również, że obroty na rachunku bankowym w okresie ostatnich trzech miesięcy wyniosły (...) zł, zaś na dzień wystawienia zaświadczania saldo konta wyniosło (...) zł. Jednocześnie, iż brak jest zajęć egzekucyjnych. Nadto, w celu wykazania dysponowania przez wnioskodawcę środkami pieniężnymi zapewniającymi prawidłowe wykonywanie działalności objętej wnioskiem, Przedsiębiorca oświadczył, iż załącza wydruk rozrachunków z sytemu księgowego, należności przysługujących ze sprzedaży towarów, wskazując kwotę (...) zł na dzień 17.05.2023r. Oprócz należności przysługujących z tytułu sprzedaży materiałów, Przedsiębiorcy przysługują należności od jego kontrahentów, z innych tytułów, w tym z tytułu usług w kwocie ponad (...) zł. Wszystkie pojazdy za pośrednictwem których wnioskodawca będzie prowadził działalność objętą wnioskiem są własnością wnioskodawcy, i zostały wykupione z leasingu. Zgodnie z powyższym, wnioskodawca oświadczył, iż na dzień składania wniosku posiada środki w wysokości (...) zł, zapewniające prawidłowe wykonywanie działalności objętej wnioskiem (wniosek z dnia 19 maja 2023 r. k.2 akt adm.).

Przedsiębiorca do wniosku załączył dokumenty potwierdzające, iż dysponuje środkami finansowymi zapewniającymi prawidłowe wykonywanie działalności lub ma możliwości ich pozyskania, w tym:

1.  dokumenty finansowe, w tym bilans zysków i strat – zysk za rok bieżący 2023 r. (...) zł. ( k. 169 akt adm.),

2.  zaświadczenie z właściwego oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, stwierdzające, że przedsiębiorca nie zalega z wpłatą składek na ubezpieczenie społeczne (zaświadczenie o niezaleganiu w opłacaniu składek zus na dzień 18 maja 2023 r. k. 170 akt. Adm.),

3.  wydruk zestawień należności wnioskodawcy - Rozrachunki należności i zobowiązań, gdzie wysokość należności wynosi (...) zł, zaś suma zobowiązań 60.793,29 zł (k. 190-198 akt. Adm),

4.  Zaświadczenie z właściwego urzędu skarbowego, że przedsiębiorca nie zalega z zobowiązaniami wobec budżetu państwa, które to zaświadczenie przedłożone wraz z wnioskiem ( k. 201 akt adm.) wykazuje, iż wg stanu na dzień 22 maja 2023 r. ujawnione zaległości podatkowe wnioskodawcy wynoszą ogółem (...)zł za okres I-XII 2014 r. wraz z odsetkami wynoszącymi (...) zł ( k. 201 akt. Adm ),

5.  Zaświadczenie z banku, w którym jest prowadzony podstawowy rachunek przedsiębiorcy, określające wielkość obrotów oraz zawierające informacje o udzielonych przedsiębiorcy kredytach, gdzie z opinii o rachunku bankowym przedsiębiorcy wynika, iż saldo konta na dzień 17 maja 2023 r. wyniosło (...) zł, brak lokat oraz limitów kredytowych, brak zajęć egzekucyjnych ( k. 203 akt. Adm ),

6.  Przedsiębiorca załączył wykaz łącznie 8-miu posiadanych środków transportu paliw ciekłych – cysterny i autocysterny oraz ciągników siodłowych, stanowiących własność przedsiębiorcy wraz z 6 dowodami własności cystern ( wykaz k.94, dowód rej. K. 100, 104, 109, 116, 120, 126 akt adm.) o wartości na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego 4.03.2021 r. - 166.438,32 zł (k. 163 oraz 165 akt. Adm.) oraz listę 4 pracowników – kierowców (k.134 akt. Adm ), oświadczenie o zatrudnieniu łącznie 9 pracowników, w tym 4 kierowców zawodowych (k. 145 akt. Adm ).

Ponadto, w aktach znalazły się umowy na świadczenie usług transportowych oraz sprzedaży, ramowe, dotyczące zakupu paliw oraz olejów napędowych przez przedsiębiorcę (umowy k.26 - 92 akt adm.) oraz zestawienie sprzedaży paliw ciekłych od 01.01.2020 do 31.03.2023 oraz zestawienie zakupów paliw ciekłych od 01.01.2020 do 31.03.2023 (wniosek z dnia 19 maja 2023 r. k.4 akt adm.).

Planowany obrót paliwami przedsiębiorca przedstawił w zestawieniu z dnia 22 maja 2023 r., gdzie brak jest w wykazie planowanego zakupu paliw CN z uwagi na mniejsze zainteresowanie, zaś zestawienie obejmuje obrót paliwami ciekłymi – olejami napędowymi, benzynami silnikowymi, olejami napędowymi d.c. grzewczych – gdzie miesięcznie na zakup paliwa potrzebne są środki w wielkości 4.462.200,00 zł ( k.148 akt adm.);

Nadto, do wniosku zostało załączone postanowienie z dnia 29 marca 2019 r. Sądu Rejonowego w Olsztynie, V Wydział Gospodarczy w przedmiocie otwarcia postępowania sanacyjnego wnioskującego przedsiębiorcy (postanowienie k.6 akt adm.) oraz oświadczenie z dnia 22 maja 2023 r., z którego wynika, iż otwarcie postępowania sanacyjnego zostało wszczęte na podstawie art. 6 ust. 1 prawa restrukturyzacyjnego, przedsiębiorcy zagrożonego niewypłacalnością (oświadczenie k.7 akt adm.). W przedłożonym oświadczeniu, zostało wskazane, iż przedsiębiorca może być zagrożony niewypłacalnością z uwagi na postępowanie kontrolne prowadzone przez Naczelnika (...) Urzędu Celno-Skarbowego w O.. Ew. decyzje podatkowe przekroczą możliwość spłaty ewentualnego nałożenia podatków dotyczących działalności w 2014 r. Na dzień złożenia oświadczenia – 22 maja 2023 r. - sprawa ew. nałożenia podatków bądź nie, jest na etapie rozpoznania przez NSA (oświadczenie k.7 akt adm.). Równocześnie przedsiębiorca oświadczał, iż nie są prowadzone żadne postepowania sądowe, administracyjne i kontrolne, przez sąd lub inne upoważnione organy (oświadczenie k.22 akt adm.).

W związku, z powyższym, Prezes URE wezwał Wnioskodawcę do przedstawienia brakujących dokumentów i informacji, w tym kopii wniosku o otwarcie postepowania sanacyjnego oraz decyzji organów skarbowych z których wynikają zaległości podatkowe ( Wezwanie Prezesa URE z 7 czerwca 2023 r., k. 204a akt adm).

Pismem z dnia 13 czerwca 2023 r., Przedsiębiorca przedłożył dokumenty i informacje w zakresie wskazanym w wezwaniu, w tym wniosek o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego z dnia 4 marca 2019 r. (k. 216 akt. Adm) wraz z spisem wierzytelności, w którym suma wszystkich wierzytelności umieszczonych w spisie to (...) zł, zaś objętych postępowaniem wyniosła (...) zł (k.225 akt. Adm). Dodatkowo na liście wierzytelności znalazła się m.in. wierzytelność podlegająca uznaniu Banku (...) SA w W. w wysokości (...) zł wynikająca z kredytu w rachunku bieżącym. Pozostała wierzytelność, która znalazła się na liście to wierzytelność spółki (...) Sp. Z o. o. w wysokości (...) zł (k. 226 akt. Adm). Plan restrukturyzacyjny, objął restrukturyzację finansową poprzez windykacje należności, skracanie odroczonego terminu płatności należności, gotówka ze sprzedaży środków transportu, podpisanie ugody z bankiem kredytującym (k. 232 akt. Adm). Zaś z informacji z dnia 30 stycznia 2023 r. o sytuacji prawno – procesowej, wynika, iż strona jest uczestnikiem trzech postępowań sądowo administracyjnych dotyczących prawidłowości rozliczeń w podatku od towarów i usług (k. 245 akt. Adm ).

Strona przedłożyła także decyzje organów podatkowych, decyzję z dnia 21 marca 2019 r. uchylającą decyzję z dnia 15.10.2018 r. określająca zob. podatkowe (k. 246 akt. Adm.), decyzję z dnia 31 maja 2019 r. określającą zobowiązanie podatkowe podatku VAT (k. 252 akt. Adm.), decyzję z dnia 23 grudnia 2019 r. określającą zobowiązanie podatkowe podatku VAT (k.286 akt. Adm.), Skargę kasacyjną z dnia 11 stycznia 2020 r. od wyroku WSA w Olsztynie z dnia 10 listopada 2020 r. oddalającego skargę na decyzję z dnia 9 marca 2020 r. (k. 317 akt. Adm).

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki zawiadomieniem z dnia 28 czerwca 2023 r. poinformował przedsiębiorcę o zakończeniu prowadzonego przez Prezesa Urzędu postępowania dowodowego w sprawie udzielenia koncesji. Jednocześnie wskazał, iż nie zostały wskazane przesłanki z art. 33 ust. 1 pkt. 2 i 6 ustawy prawo energetyczne ( zawiadomienie z dnia 28 czerwca 2023 r. k.369 akt. Adm.).

Przedsiębiorca poinformował urząd, iż rezygnuje z możliwości zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym oraz oświadczył, iż nie będzie składał żadnych uwag i wyjaśnień co do zebranego materiału dowodowego ( pismo z dnia 30 czerwca 2023 r. k. 371 akt. Adm.).

Decyzją z dnia 14 lipca 2023 r., zaskarżoną w niniejszym postępowaniu, Prezes URE odmówił Przedsiębiorcy udzielenia koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej określonej art. 32 ust. 1 pkt 4 P.e. ( Decyzja z 14 lipca 2023 r., k. 6 akt sąd) .

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane oraz w ocenie sądu nie budziły wątpliwości.

Nadto, na rozprawie w dniu 24 czerwca 2024 r. pełnomocnik strony powodowej oświadczył, iż postępowanie restrukturyzacyjne nie zostało zakończone, natomiast Wyroki WSA dotyczące decyzji z 2014 r. zostały uchylone przez NSA do ponownego rozpoznania i na dzień rozprawy tj. 24 czerwca 2024 r. nie ma ich uzasadnienia (protokół - k. 74 akt sądowych).

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie powoda nie zasługiwało na uwzględnienie.

Spór w sprawie dotyczył spełnienia dwóch przesłanek z art. 33 ustawy prawo energetyczne:

1.  dysponowania środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności bądź udokumentowania możliwości ich pozyskania; oraz

2.  nie zalegania z zapłatą podatków stanowiących dochód budżetu państwa, z wyjątkiem przypadków, gdy wnioskodawca uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na raty zaległości podatkowych albo podatku lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu podatkowego.

Koncesja to publicznoprawne uprawnienie podmiotu przyznane decyzją właściwego organu administracji indywidualnie oznaczonemu podmiotowi, spełniającemu ustawowo określone wymagania zarówno podmiotowe, jak i przedmiotowe wykonywania określonego rodzaju działalności gospodarczej (zob. wyrok SN z dnia 08.05.1998 r., III RN 34/98, OSNP 1999, nr 5, poz. 157).

Na podstawie art. 33 ust. 1 pkt 2 Prawa energetycznego, Prezes URE udziela koncesji wnioskodawcy, który dysponuje środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności bądź jest w stanie udokumentować możliwości ich pozyskania. Warto dodać, iż Prezes URE gwarantuje swoją instytucją prawidłowe wykonywanie działalności przez koncesjonariuszy. Z tego tytułu ustawodawca nakłada na niego szereg obowiązków.

W orzecznictwie wyrażony został pogląd, który Sąd rozpoznający przedmiotową sprawę podziela, iż podmiot ubiegający się o koncesję powinien wykazać dysponowanie odpowiednimi kapitałami w momencie składania wniosku lub udokumentować możliwość ich pozyskania w przyszłości. Ocena, czy ubiegający się o udzielenie koncesji dysponuje określonymi środkami pozostawiona jest organowi administracji, ale to na przedsiębiorcy spoczywa ciężar udowodnienia okoliczności uzasadniających udzielenie mu wnioskowanej koncesji (patrz: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 maja 2007 r., VI ACa 38/07 i wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 listopada 2009 r., VI ACa 527/09).

W orzecznictwie wskazuje się, że zawarta w cytowanym wyżej przepisie przesłanka składa się z dwóch niezależnych części, które mogą w każdym postępowaniu realizować się niezależnie do siebie albo krzyżowo. Zgodnie bowiem z ww. przepisem przedsiębiorca musi mieć możliwości finansowe - "dysponuje środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe jej wykonywanie" lub co najmniej jest w stanie "udokumentować możliwość ich pozyskania" w przyszłości, np. z uzyskanego kredytu. Można także mieć określone środki finansowe i udokumentować możliwości ich pozyskania, co w sumie pozwoli na uznanie, że przedsiębiorca spełnia kryterium finansowe pozwalające na udzielenie mu koncesji. Samo udokumentowanie zarówno posiadania środków finansowych, jak i możliwości pozyskania odpowiednich środków finansowych nie może mieć charakteru abstrakcyjnego, a zatem nie może sprowadzać się jedynie do oświadczenia wnioskodawcy w tym zakresie. Musi on przedstawić dokumenty potwierdzające w sposób obiektywny, że odpowiednimi środkami dysponuje lub będzie dysponował . Powód powyższemu w ocenie Sądu, nie sprostał.

Prawidłowe udokumentowanie możliwości finansowych stanowi obowiązek wnioskodawcy, natomiast prawidłowa weryfikacja i odniesienie się do zgromadzonego materiału - obowiązek organu administracji. Przy czym Prezes URE nie ma obowiązku wskazania dokładnie, czego oczekuje od powoda. Warto podkreślić, że koncesja jest decyzją o charakterze uznaniowym, zatem udzielenie koncesji (zmiana) bądź odmowa jej udzielenia pozostawione są w gestii organu wydającego.

Ocena, czy ubiegający się o udzielenie koncesji dysponuje określonymi środkami, została zatem pozostawiona organowi administracji, który zgodnie z przepisami pr. en. oraz pr. przedsiębiorców musi na podstawie posiadanych dowodów dokonać takiej oceny.

„Pojęcie środków finansowych, o których mowa w art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, oznacza kapitał odpowiedniej wielkości. Środki finansowe umożliwiające prawidłowe prowadzenie działalności mogą stanowić zarówno kapitały własne, jak i obce. Ustawa nie przesądza proporcji pomiędzy tymi kapitałami, chociaż z pewnością może mieć wpływ na ocenę zdolności do właściwego funkcjonowania na rynku. Podmiot ubiegający się o koncesję powinien wykazać dysponowanie odpowiednimi kapitałami w momencie składania wniosku lub udokumentować możliwość ich uzyskania w przyszłości. Dowodem takim mogą być np. umowy zawarte z przyszłymi inwestorami, bankami lub innymi instytucjami kredytowymi, uchwały o nowej emisji akcji wraz z umowami o subwencję usługową lub inwestycyjną.” tak: Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 maja 2007 r. VI ACa 38/07.

Warto wspomnieć, że zaskarżona decyzja Prezesa URE została wydana w ramach postępowania wszczętego na wniosek Powoda o udzielenie koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na obrocie paliwami ciekłymi.

W rozpoznawanej sprawie, kwestią sporną pomiędzy stronami było to, czy Powód dysponował środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności bądź udokumentował możliwość ich pozyskania.

Sąd, podzielił stanowisko Prezesa URE, zgodnie z którym środki finansowe posiadane przez Przedsiębiorcę nie gwarantują prawidłowego wykonywania działalności w zakresie obrotu paliwami ciekłymi oraz nie udokumentował możliwości pozyskania takich środków.

Odnosząc się do oceny sytuacji finansowej Powoda, gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności, należy przypomnieć, iż zgodnie ze złożonym przez Przedsiębiorcę oświadczeniem, zamierza on uzyskać roczny przychód wynoszący 50 mln. zł netto, przy działalności polegającej na zakupie paliw ciekłych od producentów paliw ciekłych oraz od importerów, gdzie miesięcznie na zakup paliwa potrzebne są środki w wysokości 4.462.200,00 zł.

Zmierzając do wykazania okoliczności dysponowania środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności koncesjonowanej przedsiębiorca przedstawił, zaświadczenie z banku, w którym jest prowadzony podstawowy rachunek przedsiębiorcy, gdzie saldo konta na dzień 17 maja 2023 r. wynosiło (...) zł.

Przedsiębiorca przedstawił również, iż wierzytelności przysługujące wnioskodawcy wynoszą łącznie (...) zł (k.2 oraz k. 190-198 akt adm.), przy tym nie wykazał jakie ma możliwości ich pozyskania, w szczególności jakie działania podjął celem ich uzyskania. Przedsiębiorca załączył także wykaz łącznie 8-miu posiadanych środków transportu paliw ciekłych – cysterny i autocysterny oraz ciągników siodłowych, stanowiących własność przedsiębiorcy wraz z 6 dowodami własności cystern (wykaz k.94, dowód rej. K. 100, 104, 109, 116, 120, 126 akt adm.), o wartości na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego 4.03.2021 r. - (...) zł (k. 163 oraz 165 akt. Adm.). Przedłożona listę 4 pracowników – kierowców (k.134 akt. Adm.), oświadczenie o zatrudnieniu łącznie 9 pracowników, w tym 4 kierowców zawodowych (k. 145 akt. Adm.), stanowi zapewne jedynie koszt dla przedsiębiorcy.

Powyższe w ocenie Powoda miało potwierdzić, że daje gwarancję prawidłowego wykonywania działalności koncesjonowanej i będzie w stanie pozyskiwać środki finansowe w wielkościach gwarantujących prawidłowe wykonywanie takiej działalności.

Sąd podziela stanowisko Pozwanego, który nie uznał wierzytelności przysługujących przedsiębiorcy jako środków finansowych, którymi Powód faktycznie dysponuje. Przedsiębiorca powinien był wykazać, jakie ma możliwości pozyskania tych środków, jakie jest prawdopodobieństwo ich odzyskania lub jakie kroki podjął w celu dysponowania tymi środkami, czego jednak nie uczynił.

Kluczowym dla stwierdzenia, iż powód nie wykazał, że dysponuje środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności bądź jest w stanie udokumentować możliwości ich pozyskania, jest brak faktycznego dysponowania środkami.

Możliwość pozyskania powinna wskazywać na możliwość uzyskania finansowania z innych źródeł jak choćby umowy gwarancyjnej, kredytu kupieckiego, czy innych realnych możliwości uzyskania środków pieniężnych. Prowadzi to do wniosku, że na potrzeby prawidłowego wykonywania działalności koncesjonowanej Przedsiębiorca faktycznie dysponuje kwotą (...)zł.

Ponadto, prowadzone względem przedsiębiorcy postępowanie restrukturyzacyjne, w którym suma wszystkich wierzytelności umieszczonych w spisie to (...) zł, w tym kredyt bankowy ujawniony w spisie wierzytelności oraz postepowania administracyjne dotyczące zaległości podatkowych przewyższających kwotę 10 mln. zł, łącznie na kwotę ok (...)mln. złotych nie wpływają pozytywnie na ocenę dysponowania środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności koncesjonowanej. Na dzień wydania wyroku, postępowania podatkowe ani restrukturyzacyjne nie zostały zakończone.

„W przypadku jednak wnioskowania o udzielenie lub przedłużenie obowiązywania koncesji przez podmiot znajdujący się w postępowaniu restrukturyzacyjnym konieczne jest bardzo szczegółowe zweryfikowanie wskazanej w art. 33 ust. 1 pkt 2 przesłanki odnoszącej się do posiadania przez wnioskodawcę odpowiednich możliwości finansowych niezbędnych do wykonywania działalności (łącznie z możliwością skorzystania z art. 38 pr. en.). Ustalenia negatywne powinny prowadzić do odmowy udzielenia, przedłużenia obowiązywania koncesji.” Tak: Z. Muras [w:] Prawo energetyczne. Tom II. Komentarz do art. 12-72, wyd. II, red. M. Swora, Warszawa 2016, art. 33.

Przy tym posiadanie środków transportu przez przedsiębiorcę jest wątpliwe, ((...) zł) bowiem w planie restrukturyzacyjnym – zostały wskazane do sprzedaży (k. 232 akt adm.), gdzie spieniężenie tego aktywa w celu zaspokojenia zobowiązań Powoda, powstałych w trakcie wykonywania działalności, spowodowałaby utratę dysponowania przez Przedsiębiorcę możliwościami technicznymi, gwarantującymi prawidłowe wykonywanie działalności koncesjonowanej. W konsekwencji, okoliczność ta mogłaby utrudnić Powodowi wywiązanie się z zawartych przez Przedsiębiorcę umów oraz nałożyłaby na przedsiębiorcę konieczność zaciągnięcia dodatkowych zobowiązań w postaci kosztów wynajmu środków transportu. Dlatego też Sąd nie zaliczył posiadanych środków transportu do posiadanych środków finansowych.

Na podstawie art. 33 pkt. 6 prawa energetycznego, Prezes URE udziela koncesji wnioskodawcy, który nie zalega z zapłatą podatków stanowiących dochód budżetu państwa, z wyjątkiem przypadków, gdy uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na raty zaległości podatkowych albo podatku lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu podatkowego.

„Istnienie zaległości nie stoi na przeszkodzie uzyskania koncesji tylko o tyle, o ile zainteresowany podmiot skorzystał z prawnie dopuszczalnych możliwości odroczenia, zwolnienia , rozłożenia na raty lub wstrzymania płatności zobowiązań publicznoprawnych. Podstawą stwierdzenia występowania tej przesłanki jest, z jednej strony, istnienie prawomocnej decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego, a z drugiej, fakt zalegania przez przedsiębiorcę z zapłatą należności podatkowych (zob. wyr. SOKiK z 7.8.2019 r., XVII AmE 203/17, Legalis). Wskazana przesłanka wiąże się z kwestią dysponowania środkami finansowymi przez podmiot wnioskujący o wydanie koncesji, potwierdzając jednocześnie rękojmię przyszłego prawidłowego wykonywania działalności koncesjonowanej [tak też J. Kasnowski, w: M. Kuliński (red.), Prawo energetyczne, 2017, komentarz do art. 33, Legalis].” Tak: M. Czarnecka, T. Ogłódek (red.), Prawo energetyczne. Efektywność energetyczna. Tom I. Komentarz. Wyd. 2, Warszawa 2023

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, że przedsiębiorca uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na raty zaległości podatkowych albo podatku lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu podatkowego, dlatego też należy uznać, iż z uwagi na toczące się postepowania, przedsiębiorca posiada zaległości podatkowe uniemożliwiające udzielenie koncesji. Wg stanu na dzień 22 maja 2023 r. ujawnione zaległości podatkowe wnioskodawcy wynoszą ogółem (...) zł za okres I-XII 2014 r. wraz z odsetkami wynoszącymi (...) zł (k. 201 akt. Adm.), natomiast postępowania sądowo-administracyjne, dotyczące ujawnionych zaległości podatkowych, na dzień orzekania nie zostały zakończone.

Nie ulega wątpliwości, że założenia skali obrotu poniekąd wymuszają na przedsiębiorcy posiadanie środków w adekwatnej wysokości. Prognozowana przez Powoda skala przedsięwzięcia gospodarczego wskazuje, że nie będzie to działalność o niewielkim rozmiarze, biorąc pod uwagę szacowany obrót paliwami. W tym miejscu wymaga podkreślenia, że jak już wcześniej wskazano, samo udokumentowanie posiadania środków finansowych, czy też możliwości ich pozyskania nie może mieć charakteru abstrakcyjnego, a zatem nie może sprowadzać się jedynie do złożenia np. oświadczenia w tym zakresie. Przedsiębiorca musi przedstawić dokumenty potwierdzające w sposób obiektywny, że odpowiednimi środkami dysponuje lub będzie dysponował.

Zdaniem Sądu Okręgowego powyższe okoliczności w sposób nie budzący wątpliwości świadczą o tym, iż powód nie tylko nie posiada środków niezbędnych do prawidłowego prowadzenia koncesjonowanej działalności gospodarczej oraz nie udokumentował możliwości ich pozyskania ale również zalega z zapłatą podatków stanowiących dochód budżetu państwa, oraz nie uzyskał przewidzianych prawem zwolnień, odroczenia, rozłożenie na raty zaległości podatkowych albo podatku lub wstrzymania w całości wykonania decyzji właściwego organu podatkowego (art. 33 ust. 1 pkt 2 i 6 ustawy Prawo energetyczne).

W przekonaniu Sądu, wyżej wskazane środki nie dają gwarancji prowadzenia działalności koncesjonowanej przy uwzględnieniu zakładanej przez Powoda strategii gospodarczej, tj. prowadzenia działalności polegającej na obrocie paliwami ciekłymi. Materiał dowodowy nie budził wątpliwości (jedynie określone oświadczenia okazały się sprzeczne - oświadczenia o braku postepowań i kredytów, przy równoczesnym wystąpieniu tych okoliczności k. 22 versus k. 6 i 7 oraz k. 245 oraz k. 2 versus k. 225 akt adm. ), a dawał Pozwanemu uzasadnione podstawy do uznania, że strona powodowa nie dysponuje środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie działalności i nie jest w stanie udokumentować możliwości ich pozyskania. Środki, jakie przedstawił Powód są zdaniem Sądu dalece niewystarczające alby spełniły funkcję, o której mowa w przepisie prawa energetycznego – gwarancji zabezpieczenia.

Przy tym organ przed zakończeniem postępowania dał możliwość wypowiedzenia się stronie co do zebranego materiału i wskazał, iż przesłanki z art. 33 ust. 1 tj. 2 i 6 nie zostały spełnione. Zaznaczyć trzeba, iż przepis art. 33 ust. 1 pkt. 2 w braku posiadania odpowiednich środków finansowych dawał wnioskodawcy możliwość udokumentowania możliwości pozyskania takich wniosków. Przedsiębiorca skoncentrował się bowiem jedynie na wykazaniu , iż dysponuje środkami finansowymi w wielkości gwarantującej prawidłowe wykonywanie rezygnując jednocześnie z możliwości wykazania możliwości pozyskania takich środków.

Wobec powyższego, słusznie Prezes URE uznał, iż Przedsiębiorca nie posiada środków finansowych wystarczających na wykonywanie działalności koncesjonowanej w zamierzonym rozmiarze. Dokonana przez Prezesa URE ocena przesłanek warunkujących udzielenie koncesji jest prawidłowa, wobec tego zarzut naruszenia art. 7 oraz 77 kpa Sąd uznał za nieuzasadniony.

Zatem stwierdzenie, iż przedsiębiorca ubiegający się o koncesję nie daje gwarancji prawidłowego wykonywania objętej nią działalności, może stanowić podstawę do odmowy udzielenia tej koncesji przez Prezesa URE (podobnie vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 2 kwietnia 2008 r. VI ACa 1230/07, uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2012 r. III SK 1/12, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie w sprawie VI ACa 1019/07).

Trzeba dodać, że obowiązek uzyskania koncesji jest wyjątkiem od konstytucyjnej zasady swobody prowadzenia działalności gospodarczej. W związku z tym odmowa udzielenia koncesji powinna nastąpić jedynie w sytuacji zaistnienia ku temu bezspornych i nie budzących wątpliwości przesłanek.

Przyjmuje się, że ocena wysokości środków gwarantujących prawidłowe prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie objętym koncesją nie może być procesem w pełni sformalizowanym, pozbawionym elementu uznaniowego, uwzględniającego okoliczności poszczególnych spraw. Ustawodawca nie określił wielkości środków pożądanych i koniecznych. Uprawnienie do dokonania oceny czy w przypadku danego wnioskodawcy, występowanie lub niewystępowanie stanu wystarczalności posiadanych lub możliwych do uzyskania środków finansowych dla prawidłowego wykonywania poszczególnych rodzajów zamierzonej działalności koncesjonowanej, daje gwarancję jej prawidłowego prowadzenia, należy do regulatora rynku – Prezesa URE.

Jak wskazuje się w orzecznictwie, podważenie dokonanej oceny musi być wynikiem nietrafności przyjętych przez organ administracji przesłanek do wnioskowania lub nielogiczności wniosku dokonującego tej oceny organu, przy czym kwestionowanie argumentacji organu nie może opierać się wyłącznie na twierdzeniach ubiegającego się o koncesję podmiotu. (np. wyroki z dnia 8 maja 2007 r., VI ACa 38/07 i z dnia 19 listopada 2009 r., VI ACa 527/09)

Zdaniem Sądu, w niniejszej sprawie strona powodowa nie wykazała, że Prezes URE wyszedł poza granice uznania administracyjnego. Prezes URE, w sposób wyczerpujący zebrał i rozpatrzył właściwie cały materiał dowodowy. Organ nie ma obowiązku poszukiwania dowodów mających potwierdzić istnienie okoliczności, których wykazanie leży w interesie strony, w sytuacji pasywnej postawy strony w przypadku, gdy już przeprowadzone dowody nie potwierdzają jej twierdzeń (wyrok NSA z 1 grudnia 2022 r., III OSK 1641/21, LEX nr 3477611). Oznacza to, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa i znajduje uzasadnienie w przepisach prawa, zaś zarzut podniesiony przez stronę powodową w odwołaniu nie może skutkować jej uchyleniem ani zmianą we wnioskowanym zakresie.

Sąd Okręgowy podziela utrwalone w judykaturze stanowisko, iż zasadniczo tego typu zarzuty są nieskuteczne przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ponieważ Sąd ten nie może ograniczyć sprawy wynikającej z odwołania od decyzji Prezesa Urzędu tylko do funkcji sprawdzającej prawidłowość postępowania administracyjnego, które poprzedza postępowania sądowe. Celem postępowania nie jest przeprowadzenie kontroli postępowania administracyjnego, ale merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, której przedmiotem jest spór między stronami powstający dopiero po wydaniu decyzji przez Prezesa Urzędu. Postępowanie sądowe przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest postępowaniem kontradyktoryjnym, w którym uwzględnia się materiał dowodowy zebrany w postępowaniu administracyjnym.

Sąd antymonopolowy jest sądem cywilnym i prowadzi sprawę cywilną, wszczętą w wyniku wniesienia odwołania od decyzji Prezesa Urzędu, według reguł kontradyktoryjnego postępowania cywilnego, a nie sądem legalności decyzji administracyjnej, jak to czynią sądy administracyjne w postępowaniu sądowo-administracyjnym. Tylko takie odczytanie relacji pomiędzy postępowaniem administracyjnym i postępowaniem sądowym może uzasadniać dokonany przez racjonalnego ustawodawcę wybór między drogą postępowania cywilnego i drogą postępowania sądowo-administracyjnego dla wyjaśnienia istoty sprawy (por. np.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 1991 r., sygn. akt III CRN 120/91; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 r., sygn. akt I CKN 265/98; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 1999 r., sygn. akt I CKN 351/99; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2001 r., sygn. akt I CKN 1036/98; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2005 r., sygn. akt III SZP 2/05). Sąd Okręgowy uznaje, że nawet gdyby przyjąć, że w postępowaniu administracyjnym doszło do uchybień proceduralnych, to zarzuty w tym zakresie nie mogą być skuteczne, o ile uchybienia te mogą być sanowane w toku postępowania sądowego mającego na celu merytoryczne rozstrzygnięcie sporu, bowiem tutejszy Sąd zobowiązany jest do wszechstronnego zbadania wszystkich istotnych okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu zasad rozkładu ciężaru dowodu i obowiązku stron w postępowaniu dowodowym.

Odnośnie zarzutu naruszenia art. 14 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. prawo przedsiębiorców poprzez nieuzasadnione odstąpienie od wcześniejszej praktyki wobec Powoda w takim samym stanie faktycznym i prawnym (tj. dwukrotnie prezes URE już po zainicjowaniu wobec Powoda postępowania sanacyjnego weryfikował jego sytuację finansową – oraz nie znalazł powodów do cofnięcia koncesji OPC), podczas gdy w ramach niniejszego postępowania uznał, że prowadzenie tego postępowania wyłącza możliwość udzielenia analogicznej koncesji.

Zgodnie z art. 14 ustawy prawo przedsiębiorców, Organ bez uzasadnionej przyczyny nie odstępuje od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym. W swoich bieżących działaniach organy administracji publicznej zobowiązane są zasadniczo do respektowania dotychczas utrwalonej praktyki, która została wypracowana na gruncie analogicznych spraw o zbliżonych stanach faktycznych. Praktyka ta winna się jednak odnosić do analogicznych spraw tj. innych spraw gdzie organ w postępowaniu o udzielenie koncesji, weryfikował wcześniej sytuację wnioskodawcy mającego koncesję i wydałby decyzję uwzgledniającą wniosek przedsiębiorcy. Sprawa gdzie badana jest sytuacja finansowa przy funkcjonującej już koncesji nie jest tożsamą sprawą o udzielenie koncesji. Nie jest też znany Sądowi zakres oceny organu oraz warunki poprzednio udzielonej koncesji. Z tych względów, Sąd nie uwzględnił również drugiego z podniesionych zarzutów.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy oddalił odwołanie, na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c.

O kosztach postępowania postanowiono stosownie do treści art. 98 i 99 k.p.c., zasądzając na rzecz strony wygrywającej proces - Prezesa URE koszty niezbędne do celowej obrony, które w sprawie niniejszej ograniczały się do kosztów zastępstwa procesowego. Wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w wysokości 720,00 zł ustalone zostało w oparciu o § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSO Dariusz Dąbrowski