Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 maja 2020 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –

Sędzia SO Małgorzata Perdion-Kalicka

po rozpoznaniu 5 maja 2020 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania (...) sp. z o.o. w W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 29 lipca 2019r. Nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...) sp. z o.o. w W. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka

XVII AmE 255/19

UZASADNIENIE

Decyzją z 29 lipca 2019r Prezes Urzędu Regulacji Energetyki orzekł, że (...) Sp. z.o.o w W. naruszył art. 30b ust. 3 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1155, ze zm.), w ten sposób, iż nie złożył w terminie Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki sprawozdania, o którym mowa w art. 30b ust. 3 ww. ustawy, za pierwszy kwartał 2019 r.. Za powyższe zaniechanie Prezes URE wymierzył przedsiębiorcy w pkt 2 decyzji karę pieniężną w wysokości 5.000 zł.

(...) Sp. z.o.o w W. wniosła odwołanie od powyższej decyzji, zarzucając jej naruszenie:

1.  art. 7 oraz art. 77 kpa poprzez brak dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, w szczególności w zakresie zbadania czy w niniejszej sprawie zastosowanie znajdują przewidziane w dziale IVA kpa instytucje odstąpienia od wymierzenia kary pieniężnej lub okoliczności wyłączające odpowiedzialność za naruszenie prawa i w konsekwencji ich naruszenie;

2.  art. 189 f kpa poprzez nieuzasadnione odstąpienie od jego zastosowania tj. poprzez odmowę odstąpienia od wymierzenia kary w niniejszej sprawie i poprzestanie na pouczeniu strony

3.  art. 189e kpa poprzez nieuzasadnione odstąpienie od jego zastosowania, tj. niedostrzeżenie, że do naruszenia prawa doszło wskutek działania siły wyższej, tj. bardzo złej sytuacji finansowej spółki zaistniałej na skutek bezprawnego działania organu podatkowego.

W konsekwencji powód wnosił o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości, ewentualnie o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez odstąpienie od wymierzania spółce kary, oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych i wstrzymanie wykonania decyzji.

Pozwany w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od powoda kosztów zastępstwa procesowego na rzecz pozwanego.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

(...) Sp. z.o.o w W., posiadał koncesję na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą, udzieloną decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 20 stycznia 2016 r. Nr (...), na okres do dnia 21 stycznia 2026 r., w której określono, że przedmiot działalności objętej ww. koncesją stanowi „działalność gospodarcza polegająca na obrocie następującymi paliwami ciekłymi z zagranicą: olejami napędowymi, paliwami lotniczymi, bez wykorzystania infrastruktury technicznej.” ( koncesja k.1. akt adm.). Decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 28 kwietnia 2016 r. Nr (...), przedmiot posiadanej przez przedsiębiorcę koncesji został rozszerzony o obrót estrami stanowiącymi samoistne paliwo (B100), natomiast 23 czerwca 2016 r. z 23 czerwca 2016r Nr (...), o obrót benzynami silnikowymi innymi niż benzyny lotnicze. Obrót tymi wszystkimi rodzajami paliw miał się odbywać przy wykorzystaniu infrastruktury technicznej innych przedsiębiorców, która to infrastruktura nie jest wykorzystywana przez koncesjonariusza. Z kolei decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 16 października 2018 r., Nr (...), dostosowano treść koncesji na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą do nowej definicji paliw ciekłych, poprzez wskazanie kodów CN (decyzja k. 4-10 akt admi.).

Przedmiotowa koncesja została powodowi cofnięta z urzędu decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 20 marca 2019 r., znak: (...) (k.11.

Pismem z 4 stycznia 2019 r. (...) Sp. z.o.o w W. poinformował Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o dokonaniu w dniu 2 stycznia 2019 r. po raz pierwszy czynności powodującej powstanie obowiązku, o którym mowa w art. 23 ust. 1 ustawy, w związku z rozporządzeniem paliwem ciekłym lub biopaliwem ciekłym, stosowanym w transporcie drogowym lub kolejowym, poprzez dokonanie czynności prawnej lub faktycznej. Było to przywiezienie oleju napędowego z przeznaczeniem na sprzedaż w ilości 7.236,773 m ³ (informacja k.13 i 15v akt adm.).

Na podstawie powyższej informacji, zgodnie z art. 22a ust. 4 ustawy, (...) Sp. z.o.o w W. został wpisany do prowadzonego przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki wykazu podmiotów, które są zobowiązane do realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego w 2019 r.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 25 ustawy o biokomponentach pod pojęciem podmiotu realizującego Narodowy Cel Wskaźnikowy należy rozumieć każdy podmiot, w tym mający siedzibę lub miejsce zamieszkania poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dokonujący, samodzielnie lub za pośrednictwem innego podmiotu, wytwarzania, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych, który:

a) rozporządza nimi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej poprzez dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej lub faktycznej skutkującej trwałym wyzbyciem się paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych lub

b) zużywa je na potrzeby własne na tym terytorium, z wyłączeniem przywozu paliw ciekłych przeznaczonych do użycia podczas transportu i przywożonych w standardowych zbiornikach, o których mowa w art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym.

Podmioty realizujące Narodowy Cel Wskaźnikowy (w rozumieniu definicji zawartej wart. 2 ust. 1 pkt 25 ustawy) są obowiązane, stosownie do treści art. 30b ust. 3 ustawy o biokomponentach, do przekazywania Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki, w terminie do 30 dni po zakończeniu kwartału, sprawozdań kwartalnych sporządzonych zgodnie z wzorem określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 30 b ust. 6, zawierających informacje określone w tym przepisie.

W myśl art. 33 ust. 1 pkt 8aa ustawy o biokomponentach , karze pieniężnej podlega ten, kto nie złożył w terminie Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki sprawozdania kwartalnego, o którym mowa w art. 30 b ust. 3 ustawy, lub podał w tym sprawozdaniu nieprawdziwe dane. Kara ta wymierzana jest na podstawie art. 33 ust. 9 pkt 3 ustawy, przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Wysokość tej kary, zgodnie z art. 33 ust. 2 ustawy, wynosi 5.000 zł.

W sprawie niniejszej nie było sporu między stronami, że powód podlegał obowiązkowi wynikającemu z art. 30 b ust 3 ustawy o biokomponentach. Oczywistym bowiem, także dla stron os tepowania było, że w związku w posiadaniem koncesji na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą oraz wobec przywiezienia w styczniu 2019r oleju napędowego z przeznaczeniem na sprzedaż, po stronie (...) Sp. z.o.o w W. powstał obowiązek wynikający z art. 30b ust. 3 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach złożenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki kwartalnego sprawozdania.

Jak wynika z bezspornych ustaleń faktycznych dokonanych w toku niniejszego postępowania, przedsiębiorca nie uczynił zadość powyższemu obowiązkowi i nie złożył Prezesowi URE sprawozdania za pierwszy kwartał 2019 r., w terminie do 30 dni po zakończeniu tego kwartału, tj. do dnia 30 kwietnia 2019 r.

Wobec powyższego w sprawie znajdował zastosowanie przepis art. 33 ust 1 pkt 8aa i ust 2 ustawy o biokomponentach. Przepis ten wprost wskazuje, że karze pieniężnej w wysokości 5 000 zł podlega ten kto nie złoży w terminie sprawozdania, o jakim mowa w art. 30 b ust 3 ustawy o biokomponentach.

Zatem zaskarżona decyzja Prezesa URE znajdowała umocowanie prawne w powołanych regulacjach, czego nota bene powód nie kwestionował.

Sporne było między stronami jedynie, czy w sprawie zachodziły podstawy do odstąpienia od nałożenia kary.

Kwestię powyższa regulują przepisy działu IVa kodeksu postępowania administracyjnego dotyczące administracyjnych kar pieniężnych, które weszły w życie z dniem 1 czerwca 2017 roku, które znajdują zastosowanie do wymierzania administracyjnych kar pieniężnych, o ile w przepisach odrębnych nie są one uregulowane odmiennie. Zatem mogły znaleźć zastosowanie w sprawie niniejszej, gdyż ustawa o biokomponentach nie zawiera tego typu regulacji.

Zasadniczo powód wskazywał na istnienie podstaw do odstąpienia od nałożenia na niego kary oraz na siłę wyższą, jako przeszkodę do nałożenia kary, która stała za niewykonaniem zobowiązania w terminie.

W myśl powołanych regulacji kodeksu postępowania administracyjnego przesłankami uzasadniającymi odstąpienia od nałożenia administracyjnej kary pieniężnej, są stosownie do treści art. 189f § 1 kpa:

1) waga naruszenia prawa jest znikoma, a strona zaprzestała naruszania prawa lub

2) za to samo zachowanie prawomocną decyzją na stronę została uprzednio nałożona administracyjna kara pieniężna przez inny uprawniony organ administracji publicznej lub strona została prawomocnie ukarana za wykroczenie lub wykroczenie skarbowe, lub prawomocnie skazana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe i uprzednia kara spełnia cele, dla których miałaby być nałożona administracyjna kara pieniężna.

W przypadkach innych niż wymienione w § 1, jeżeli pozwoli to na spełnienie celów, dla których miałaby być nałożona administracyjna kara pieniężna , organ administracji publicznej, w drodze postanowienia, może wyznaczyć stronie termin do przedstawienia dowodów potwierdzających:

1) usunięcie naruszenia prawa lub

2) powiadomienie właściwych podmiotów o stwierdzonym naruszeniu prawa, określając termin i sposób powiadomienia (art. 189f ust 2 kpa).

Organ administracji publicznej w przypadkach, o których mowa w § 2, odstępuje od nałożenia administracyjnej kary pieniężnej i poprzestaje na pouczeniu, jeżeli strona przedstawiła dowody, potwierdzające wykonanie postanowienia (art. 189f ust 3 kpa).

Natomiast stosownie do treści art. 189e kpa, w przypadku gdy do naruszenia prawa doszło wskutek działania siły wyższej, strona nie podlega ukaraniu.

Dokonując analizy okoliczności niniejszej sprawy Sąd doszedł do przekonania, że nie uzasadniają one odstąpienia od nałożenia kary na powoda.

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że w sprawie nie mógł znaleźć zastosowania przepis art. 189f ust 1 pkt 1 kpa, gdyż warunkiem jego zastosowania jest zaistnienie łącznie obu przesłanek w nim wymienionych, a więc zarówno waga naruszenia prawa musi być znikoma, a ponadto strona musi zaprzestać naruszania prawa. W sprawie niniejszej mamy niewątpliwie sytuację, w której przedsiębiorca nie zaprzestał naruszania prawa, gdyż nadal nie spełnił obowiązku złożenia Prezesowi URE sprawozdania kwartalnego za I kwartał 2019r. Ponadto, co istotniejsze, nie można w sprawie niniejszej uznać, że waga naruszenia prawa była znikoma. Zważywszy bowiem, że powód wykonuje działalność w szczególnym obszarze, jakim jest obrót paliwem z zagranicą, która to działalność ze względu na jej przedmiot podlega szczególnej reglamentacji przez państwo, jaką jest koncesjonowanie, to naruszenia obowiązków ustawowych nieodłącznie z tą forma działalności gospodarczej związanych (takich jak np. cykliczne raportowanie do tyczące zakresu działalności, jej rozmiarów i wszelkiej aktywności z nią związanej), stanowi poważne naruszenie prawa. Obrót paliwami ma istotne znaczenie m.in. dla bezpieczeństwa energetycznego kraju, ale także ze względu na wielkość obciążeń fiskalnych z tym związanych, ma wpływ na finanse publiczne.

Nie może ujść z pola widzenia także fakt, że posiadanie przez organ informacji zawartych w sprawozdaniach kwartalnych składanych przez koncesjonariuszy, dokonujących obrotu paliwem z zagranicą, stanowi dla organu istotną wartość. Jedynie w oparciu o powyższe informacje organ regulacyjny ma możliwość rozliczenia poszczególnych przedsiębiorców z wykonania obowiązków ustawowych takich jak realizacja minimalnego udziału biokomponentów w paliwie, które zostało przez podmiot rozporządzone lub zużyte na potrzeby własne na terytorium Polski.

Zatem brak stosowanych sprawozdań powoduje, że organ nie może realizować swoich ustawowych obowiązków.

Powyższe przesądza o znacznej wadze naruszenia przepisów ustawy przez powoda, co z kolei wyklucza możliwość odstąpienia od kary na tej podstawie. Istotne znaczenie ma tu fakt, że powód wykonuje działalność koncesjonowaną, a więc taką, która ze względu na swój szczególny charakter jest reglamentowana przez państwo. Uznanie więc, że niewywiązywanie się z obowiązków związanych nieodłącznie z tą działalnością stanowi mało ważne naruszenie prawa, stałoby w sprzeczności z celem tej regulacji.

Nie mógł też zdaniem Sądu, stanowić podstawy do odstąpienia od nałożenia kary przepis art. 189f § 2 kpa, gdyż z kolei przesłanką jego zastosowania i poprzestania na pouczeniu przedsiębiorcy jest warunek, że pouczenie to pozwoli na spełnienie celów, dla których miałaby być nałożona administracyjna kara pieniężna. Tymczasem celem administracyjnej kary pieniężnej w sprawie niniejszej, poza celem przymuszającym do realizacji obowiązku, są głównie cele prewencyjne. W karach nakładanych na przedsiębiorców dokonujących obrotu paliwem z zagranicą chodzi bowiem o to, aby także w przyszłości nie uniemożliwiali organowi realizacji jego ustawowych obowiązków m.in. kontroli realizacji przez poszczególnych przedsiębiorców Narodowego Celu Wskaźnikowego. O ile bowiem, organ poprzestałby na swoistym upominaniu przedsiębiorców poprzez ich pouczanie, nie mógłby zasadniczo realizować swoich zadań kontrolnych, gdyż znaczne nakłady organizacyjne musiałyby zostać skierowane na ponaglanie przedsiębiorców, jakim jest w istocie upomnienie o jakim mowa w art. 189f § 2 i 3 kpa. Tymczasem kara administracyjna ma zdyscyplinować przedsiębiorcę do tego, żeby w przyszłości, szczególnie, że obowiązek ma charakter powtarzalny, nie naruszał prawa i wywiązywał się z nałożonych na niego przez przepisy ustawy zobowiązań informacyjnych wobec organu regulacyjnego. Kara tego typu ma oddziaływać nie tylko na przedsiębiorcę który dopuścił się naruszenia (prewencja szczególna), ale też na innych przedsiębiorców na których ciążą tożsame obowiązki (prewencja ogólna). Zdaniem Sądu tylko nieuchronność kary może wyeliminować notoryjne uchylanie się od obowiązków sprawozdawczych.

Ponadto kara w wysokości 5.000 zł przewidziana przez ustawodawcę za naruszenie obowiązku sprawozdawczego o jakim mowa w art. 30b ustawy o biokomponentach nie jest zdaniem Sądu nadmiernie dolegliwa. Dopiero jej zwielokrotnienie, w przypadku notoryjnego naruszania obowiązków stanowić może dla przedsiębiorcy odczuwalną dolegliwość.

Za nieodstępowaniem od wymierzenia powodowi kary administracyjnej przemawia również fakt, znany Sądowi z urzędu, że na powoda zostały już nałożone kary administracyjne wymierzone na gruncie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, co oznacza, że powód lekceważąco podchodzi do obowiązków sprawozdawczych. Znana jest bowiem Sądowi decyzja z 2 lutego 2018 r., znak (...), którą Prezes URE nałożył na powoda karę w kwocie 5.000 zł za niezłożenie w terminie sprawozdania, o którym mowa w art. 30 ust 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych za I (pierwszy) kwartał 2016 r.

Tym samym realizacja celu kary jakim jest prewencja szczególna nie pozwala zdaniem Sądu na poprzestaniu jedynie na pouczeniu powoda.

Odnosząc się do zarzutu powoda, że to z powodu siły wyższej nie mógł zrealizować ustawowego obowiązku złożenia sprawozdania, to zdaniem Sądu zarzut ten nie jest zasadny.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że siła wyższa jest najczęściej definiowana jako "zdarzenie zewnętrzne, niemożliwe do przewidzenia (co obejmuje również nikłe prawdopodobieństwo jego zajścia w danej sytuacji) i niemożliwe do zapobieżenia (przy czym w zasadzie chodzi o niemożliwość zapobieżenia nie tyle samemu zjawisku, co jego następstwom)" (J. Pokrzywniak, Klauzula siły wyższej, MoP 2005, Nr 6 ). Siła wyższa jest zdarzeniem o charakterze przypadkowym lub naturalnym (żywiołowym), nie do uniknięcia, takim, nad którym człowiek nie panuje. Należą do nich zwłaszcza zdarzenia o charakterze katastrofalnych działań przyrody i zdarzenia nadzwyczajne w postaci zaburzeń życia zbiorowego, jak wojna, zamieszki krajowe. Siłę wyższą należy rozumieć jako zdarzenia i okoliczności, których strona nie mogła przewidzieć lub których nie mogła przezwyciężyć.

Tymczasem powód jako działanie siły wyższej wskazuje czynności podejmowane przez organ celno-skarbowy w ramach postepowania kontrolnego, w wyniku których część dokumentacji spółki została zabezpieczona przez Urząd Celno-Skarbowy w T.. Powód w tym kontekście wskazywał także na nieobecność w okresie do 1 marca osób odpowiedzialnych w spółce za rozliczenie Narodowego Celu Wskaźnikowego, przy czym nieobecność ta wynikała z niemożności realizowania zobowiązań finansowych wobec pracowników, w związku z zajęciem rachunków bankowych spółki przez organy administracji skarbowej.

Analizując powyższy zarzut w pierwszej kolejności należy wskazać, że nałożona na przedsiębiorcę kara jest typową karą administracyjną, której zastosowanie jest możliwe w razie zaistnienia stanu niezgodnego z prawem, a odpowiedzialność administracyjna z jaką mamy tu do czynienia opiera się na zasadzie odpowiedzialności obiektywnej (wyroki TK z: 18 kwietnia 2000 r., sygn. K 23/99, OTK ZU nr (...), poz. 89; 24 stycznia 2006 r., sygn. SK 52/04, OTK ZU nr 1/ (...), poz. 6; 15 stycznia 2007 r., sygn. P 19/06, OTK ZU nr (...), poz. 2; 31 marca 2008 r., sygn. SK 75/06, OTK ZU nr 147 2/ (...), poz. 30; 5 maja 2009 r., sygn. P 64/07, OTK ZU nr(...), poz. 64; 14 października 2009 r., sygn. Kp 4/09, OTK ZU nr (...), poz. 134). Charakterystyczne dla tego typu odpowiedzialności jest jej „ oderwane od konieczności stwierdzania winy i innych okoliczności sprawy, wystarczy jedynie ustalenie samego faktu naruszenia prawa lub wymogów decyzji administracyjnej” (TK sygn. P 64/07).

Odpowiedzialność obiektywna wiąże więc powstanie odpowiedzialności wyłącznie z zaistnieniem zdarzenia, które kwalifikowane jest przez ustawę jako naruszenie obowiązujących norm prawnych. Przypisanie odpowiedzialności sprowadza się zatem do ustalenia, czy określone zdarzenie wyczerpuje znamiona ustawowe i pozostaje w związku przyczynowym z zachowaniem konkretnego podmiotu.

Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego wskazuje jednak także na potrzebę indywidualizacji odpowiedzialności administracyjnej w zależności od elementów podmiotowo-przedmiotowych konkretnego czynu naruszającego normy prawa administracyjnego (w tym winy podmiotu). Dotyczy to głównie kryteriów decydujących o rozmiarze kary administracyjnej. Konieczność indywidualizowania odpowiedzialności administracyjnej została zasygnalizowana przykładowo w wyroku z 15 października 2013 r., sygn. P 26/11 (OTK ZU nr (...), poz. 99), w którym TK uznał za niekonstytucyjne przepisy ustawy o gospodarce odpadami, które przewidywały kary pieniężne dla przedsiębiorców gospodarujących odpadami za nieterminowe przekazanie organom administracji samorządowej tzw. zbiorczego zestawienia danych o rodzajach i ilości posiadanych odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów. Trybunał niekonstytucyjność tej regulacji wywiódł m.in. z nadmiernej dolegliwości administracyjnej kary pieniężnej, bezwzględnej wysokości kary pieniężnej w stosunku do czynu, automatyzmu jej wymierzania oraz braku występowania w praktyce możliwości miarkowania jej wysokości.

Należy w tym miejscu odnotować, że pewien aspekt postulatów dotyczących potrzeby indywidualizacji kar administracyjnych został już wdrożony do systemu prawa administracyjnego, poprzez dodanie w 2017r w kodeksie postępowania administracyjnego nowego działu IVA - administracyjne kary pieniężne, w którym w art. 189a i następnych określono zasady wymierzania administracyjnych kar pieniężnych, w tym podstawy do indywidualizacji tych kar, m.in. z uwagi na: wysokość korzyści, które strona osiągnęła lub straty której uniknęła, częstotliwość niedopełnienia w przeszłości obowiązku, wagę i okoliczności naruszenia prawa, w szczególności potrzebę ochrony ważnego interesu publicznego lub wyjątkowo ważnego interesu strony i czas trwania naruszenia.

Podobną rolę spełnia art. 189e kpa wyłączający możliwość nałożenia kary pieniężnej w przypadku gdy do naruszenia prawa doszło wskutek działania siły wyższej. Jak słusznie zauważa jednak prof. W. przepis ten nie zmienia jednak charakteru odpowiedzialności administracyjnej za delikt administracyjny na odpowiedzialność subiektywną. Odpowiedzialność ma nadal charakter obiektywny, wyłączono jedynie możliwość ukarania w bardzo szczególnej sytuacji.

Dokonując oceny zarzutu powoda w kontekście powołanych wyżej rozwiązań prawnych Sąd doszedł do przekonania, że zdarzenia na które wskazuje strona nie noszą znamion siły wyższej w rozumieniu art. 189e kpa.

Działanie organów władzy publicznej w ramach ustawowych uprawnień i kompetencji w ocenie Sądu nie mogą być postrzegane w kategoriach siły wyższej, czyli zdarzenia o charakterze przypadkowym, nie do uniknięcia oraz takiego nad którym człowiek nie panuje i nie może przezwyciężyć, czyli takich jak działania przyrody i zdarzenia nadzwyczajne w postaci zaburzeń życia zbiorowego, jak wojna, zamieszki krajowe.

Zważywszy więc, że trwające postępowanie skarbowo-celne nie pozbawia strony możliwości działania, w szczególności może ona nadal prowadzić działalność gospodarczą, w tym także w oparciu o udzielną koncesję, a nadto, że w dzisiejszych realiach dokumenty księgowo – rozliczeniowe mają często formę elektroniczną, a już z pewnością ich księgowanie odbywa się w takiej formule, nic nie stało na przeszkodzie, aby przedsiębiorca zrealizował obowiązek sprawozdawczy w oparciu o dokumenty wytworzone w postaci elektronicznej do których miał zapewne dostęp lub wystąpić do swoich kontrahentów o duplikaty tych dokumentów. Fakt, że powód nie realizował zobowiązań finansowych wobec pracowników i to było powodem obstrukcji w realizacji obowiązku nie jest także działaniem siły wyższej. Przedsiębiorca musi wszak być przygotowany na kontrole celno-skarbowe, gdyż jest to element każdej działalności, a działalności koncesjonowanej w zakresie obrotu paliwami z zagranicą w szczególności. Nie można także przyjąć, że powód nie miał możliwości działania, skoro jego organ uprawniony do reprezentacji spółki w postaci zarządu mógł sprawować swoje funkcji i mógł także złożyć w mieniu spółki rzeczone sprawozdanie Prezesowi URE.

Na marginesie należy przy tym wskazać, że spółka powołując się na działania organów celno-skarbowych okoliczności tych w żaden sposób nie wykazała. Do odwołania nie zostały dołączone bowiem żadne dowody potwierdzające fakt zajęcia dokumentacji oraz nie określono ani nie dowiedziono jakiej dokumentacji to dotyczyło. Przy czy należy wskazać, że stosownie do treści art. 30 b ust 5 ustawy o biokomponentach sprawozdanie kwartalne sporządzane jest na podstawie dokumentów potwierdzających informacje w nim zawarte, w szczególności:

1) dokumentów potwierdzających parametry jakościowe paliw ciekłych, biopaliw ciekłych lub innych paliw odnawialnych, o których mowa w ust. 3 pkt 1-3, wraz z potwierdzeniem zawartości biokomponentów w tych paliwach ciekłych lub biopaliwach ciekłych;

2) poświadczeń dla biokomponentów zawartych w paliwach ciekłych lub biopaliwach ciekłych, o których mowa w ust. 3 pkt 1 i 2;

3) faktur VAT.

Podkreślenia wymaga także okoliczność, że postępowanie przed sądem powszechnym jakim jest Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów toczy się na zasadzie kontradyktoryjnego procesu cywilnego, w którym każda ze stron winna wykazać przed sądem fakty z których wywodzi skutki prawne. Nie można przy tym czynić zarzutu organowi, że w toku postępowania administracyjnego nie badał przyczyn niezłożenia przez powoda sprawozdania w terminie, skoro powód w postępowaniu tym nie zajął stanowiska i tym samym nie wskazywał, aby istniały jakiekolwiek przeszkody uniemożliwiające mu realizacje obowiązku sprawozdawczego w terminie.

Nie może zapominać także o tym, że powód pomimo upływu znacznego czasu nadal nie zrealizował obowiązku i nie przedłożył organowi sprawozdania.

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że zaskarżona decyzja odpowiada przepisom prawa, zaś odwołanie powoda nie zasługiwało na uwzględnienie. Z tego względu, na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c. Sąd orzekł jak w sentencji.

O kosztach procesu rozstrzygnięto, zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, przyjmując, że powód, jako strona przegrywająca sprawę, zobowiązany jest do zwrotu pozwanemu kosztów procesu, które obejmowały jedynie wynagrodzenie pełnomocnika procesowego pozwanego w wysokości 720 zł ustalone na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym nastąpiło w oparciu o przepis art. 148 ¹ § 1 k.p.c., w myśl którego Sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, sąd uzna - mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych - że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.

W sprawie niniejszej wymiana przez strony pism procesowych, oraz dowody zgormadzone w toku postepowania administracyjnego, były dla Sądu wystarczającą podstawą do orzeczenia na posiedzeniu niejawnym, że zaskarżona decyzja odpowiada prawu.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka