Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 lipca2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie – XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący – SSO Bogdan Gierzyński

Protokolant –sekretarz sądowy Joanna Nande

po rozpoznaniu w dniu 08 lipca 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w miejscowości G.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 21 lipca 2023 r., znak:(...) ((...))

I.  oddala odwołanie;

II.  zasądza od powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w miejscowości G. na rzecz pozwanego Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zastępstwa procesowego, wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sędzia SO Bogdan Gierzyński

Sygn. akt XVII AmE 257/23

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzja z dnia 21 lipca 2023 r., znak:(...) ((...)), na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 1h, art. 56 ust. 2, art. 56 ust. 2h pkt 1 w związku z art. 4ba ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 1385 z późn. zm.), oraz na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 775) w związku z art. 30 ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne, po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej Przedsiębiorcy: (...) Sp. z o.o. z siedzibą w miejscowości G., nr identyfikacji podatkowej (NIP): (...), (dalej: „Przedsiębiorca”) w związku z brakiem opublikowania na posiadanej stronie internetowej, aktualnego wykazu przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się wytwarzaniem, obrotem, w tym obrotem z zagranicą paliwami ciekłymi, podmiotów przywożących i odbiorców końcowych paliw ciekłych, którym Przedsiębiorca świadczył w ciągu ostatnich 12 miesięcy usługi magazynowania, przeładunku, przesyłania lub dystrybucji (dalej: „wykaz”) orzekł:

1.  że Przedsiębiorca naruszył obowiązek publikacji na posiadanej stronie internetowej aktualnego wykazu przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się wytwarzaniem, obrotem, w tym obrotem z zagranicą paliwami ciekłymi, podmiotów przywożących i odbiorców końcowych paliw ciekłych, którym świadczył w ciągu ostatnich 12 miesięcy usługi magazynowania, przeładunku, przesyłania lub dystrybucji,

2.  za działanie opisane w pkt 1 wymierzam Przedsiębiorcy karę pieniężną w wysokości
15.000,00 zł (słownie: piętnaście tysięcy złotych).

Od powyższej decyzji odwołanie złożył (...) Sp. z o.o. z siedzibą w miejscowości G. zaskarżając je w całości.

Odwołujący zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie:

- art. 56 ust. 6a Prawa energetycznego poprzez dokonanie błędnej oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu i uznanie, że stopień szkodliwości czynu Spółki był wyższy niż znikomy, a także błędnej oceny realizacji obowiązku z art. 4ba ust. w zw. art. 4ba ust. 3 Prawa energetycznego i uznanie, że realizacja obowiązku po zawiadomieniu Organu o wszczęciu postępowania o nałożenie kary pieniężnej nie pozwala na zastosowanie art. 56 ust. 6a Prawa energetycznego - co w konsekwencji doprowadziło do niesłusznej odmowy zastosowania tego przepisu, tzn. nieodstąpienia od wymierzenia kary.

Mając na uwadze powyższe naruszenia, Odwołujący wniósł:

- na podstawie art. 479 ⁴⁹ k.p.c. o zmianę zaskarżonej decyzji i odstąpienie od wymierzenia kary ewentualnie

- o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania; oraz o

- zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o:

1.  oddalenie odwołania,

2.  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Przedsiębiorca - (...)Sp. z o.o. z siedzibą w miejscowości G. posiada koncesję Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie przeładunku i magazynowania paliw ciekłych, o nr (...) Oznacza to, iż jest on objęty obowiązkiem publikacji, o którym mowa w art. 4ba ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne. Pomimo ciążącego na nim obowiązku, nie opublikował on aktualnego wykazu na swojej stronie internetowej. /k. 4, k. 8 akt adm./

Zgodnie ze złożonym przez Przedsiębiorcę sprawozdaniem o podmiotach zlecających usługi magazynowania, przeładunku, przesyłania lub dystrybucji paliw ciekłych za miesiąc marzec 2023 r., Przedsiębiorca świadczył usługi przeładunku rozładunku i przeładunku załadunku paliw ciekłych w postaci benzyn silnikowych o kodzie (...), oraz olejów napędowych o kodzie (...) na rzecz podmiotu – (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. o nr identyfikacji podatkowej (NIP): (...). /k. 4-6 akt adm./

W dniu 5 maja 2023 r. podjęto ustalenie, iż Przedsiębiorca na posiadanej stronie internetowej, której kopia - z dnia 5 maja 2023 r. - została zabezpieczona do celów dowodowych, nie opublikował aktualnego wykazu zawierającego dane o wyżej wskazanym podmiocie, mimo, iż taki obowiązek materializował się w dniu 7 kwietnia 2023 r. /okoliczność bezsporna/

Wobec powyższego, pismem z dnia 12 maja 2023 r., znak: (...), Przedsiębiorca został zawiadomiony o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej w związku z brakiem publikacji na posiadanej stronie internetowej aktualnego wykazu, o którym mowa w art. 4ba ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne. Ponadto, mając na uwadze dyspozycję art. 50, art. 77 § 1 i art. 80 Kodeksu postępowania administracyjnego, Przedsiębiorca został wezwany do złożenia w terminie 14 dni, licząc od dnia otrzymania zawiadomienia wyjaśnień dotyczących przyczyn nie opublikowania aktualnego wykazu na swojej stronie internetowej. Pismo zostało skutecznie doręczone w dniu 18 maja 2023 r. /k. 1-2, k. 3-3v akt adm./

W dniu 23 maja 2023 r. do siedziby Urzędu wpłynęło pismo Przedsiębiorcy w treści, którego wskazał, iż „ wykaz o którym mowa w art. 4ba ustawy Prawo energetyczne został niezwłocznie opublikowany w dniu otrzymania (…) wezwania, tj. 18 maja 2023 r.”, oraz że zwłoka w jego publikacji „(…) wynikała z reorganizacji struktur naszej spółki związanych ze zmianą właściciela oraz siedziby”. Na koniec wyjaśnień Przedsiębiorca wniósł o odstąpienie od wymierzenia kary z uwagi na dotychczasową skrupulatność w informowaniu Urzędu z zakresu działalności Spółki oraz wysokim poziomem kary, niewspółmiernym do jej uchybienia. /k. 10 akt adm./

Pismem z dnia 26 maja 2023 r. znak: (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki zawiadomił Przedsiębiorcę o zakończeniu postępowania dowodowego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej, a także o tym, co składa się na zebrany materiał dowodowy oraz poinformował o możliwości złożenia w terminie 7 dni, licząc od dnia otrzymania niniejszego zawiadomienia ewentualnych dodatkowych uwag i wyjaśnień. Jednocześnie zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 36 Kodeksu postępowania administracyjnego Przedsiębiorca został powiadomiony przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o niezakończeniu niniejszej sprawy w terminie przewidzianym w art. 35 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego oraz został poinformowany o wyznaczeniu nowego terminu załatwienia sprawy. Pismo zostało skutecznie doręczone w dniu 29 maja 2023 r. /k. 12-12v, k. 13-13v akt adm./

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o bezsporne twierdzenia stron postępowania oraz o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane, jak też w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, po ponownym rozpoznaniu sprawy zważył, co następuje.

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że bezspornym w niniejszej sprawie jest, iż powód nie zakwestionował faktu popełnienia przez siebie deliktu administracyjnego.

Zgodnie z treścią art. 4ba ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się magazynowaniem, przeładunkiem, przesyłaniem lub dystrybucją paliw ciekłych prowadzi wykaz przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się wytwarzaniem, obrotem, w tym obrotem z zagranicą paliwami ciekłymi, podmiotów przywożących i odbiorców końcowych paliw ciekłych, którym świadczyli w ciągu ostatnich 12 miesięcy odpowiednio usługi magazynowania, przeładunku, przesyłania lub dystrybucji.

Wykaz ustalany jest na ostatni dzień każdego miesiąca kalendarzowego w terminie do 7 dni od ostatniego dnia miesiąca. Zgodnie zaś z ust. 3 tego przepisu przedsiębiorstwo obowiązane jest udostępniać wykaz w swojej siedzibie oraz publikować go na swojej stronie internetowej, jeżeli ją posiada, z wyłączeniem danych dotyczących miejsca zamieszkania, numeru PESEL oraz serii i numeru dokumentu tożsamości.

Ze złożonego przez Przedsiębiorcę sprawozdania o podmiotach zlecających usługi magazynowania, przeładunku, przesyłania lub dystrybucji paliw ciekłych za miesiąc marzec 2023 r. wynika, iż Przedsiębiorca świadczył usługi przeładunku rozładunku i przeładunku załadunku paliw ciekłych w postaci benzyn silnikowych o kodzie (...), oraz olejów napędowych o kodzie (...) na rzecz podmiotu – (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. o numerze identyfikacji podatkowej (NIP): (...). Bezspornym w sprawie niniejszej jest, że dniu 5 maja 2023 r. strona internetowa firmy funkcjonowała, a zatem należy uznać, iż Przedsiębiorca był obciążony obowiązkiem publikacji aktualnego wykazu. Z ustaleń faktycznych w sprawie wynika jednakże, że Przedsiębiorca nie uczynił zadość powyższemu obowiązkowi.

Zgodzić należy się z pozwanym, że prawidłowo ocenił on stopień społecznej szkodliwości czynu, w szczególności nie można się zgodzić, że stopień ten jest w stopniu znikomym. Nie została zatem zrealizowana przesłanka wynikająca z treści art. 56 ust.6a ustawy – Prawo energetyczne do zastosowania odstąpienia od wymierzenia kary pieniężnej. Podkreślić bowiem należy, że powód w niniejszej sprawie zrealizowała obowiązek dopiero na skutek nadesłania powodowi pisma wszczynającego postępowanie administracyjne. Nie doszło również do naruszenia uznania administracyjnego dokonując oceny tej przesłanki.

W tym miejscu należy zatem odnieść się do samej instytucji uznania administracyjnego, czym ono jest.

Odnosząc się do zarzutu postawionego w odwołaniu od zaskarżonej decyzji należy stwierdzić, że odstąpienie od wymierzenia kary stanowi wyraz tzw. uznania administracyjnego, rozumianego jako uprawnienie organu do wyboru konsekwencji prawnej. Uznanie to stanowi zatem sferą dyskrecjonalności, w ramach której organ władzy publicznej ma swobodę wyboru skutku prawnego, jaki w konkretnej sprawie będzie wiązał się z zaistnieniem danych okoliczności. Co istotne Prezes Urzędu nie ma obowiązku skorzystania z odstąpienia od wymierzenia kary, nawet wówczas gdy spełnione są przesłanki określone w przywołanym przepisie art. 56 ust.6a ustawy. Wynika to z wykładni literalnej normy, która wskazuje, że Prezes Urzędu jedynie „może” odstąpić od wymierzenia kary pieniężnej. Nie jest to więc tzw. decyzja związana, do której wydania obligują obowiązujące przepisy prawa ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2019 r., sygn. akt I NSK 95/18, opubl. system Legalis, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 09 grudnia 2021 r. sygn. akt VII AGa 1040/20, z dnia 16 stycznia 2018 r. sygn. akt VIIAGa 763/18, z dnia 07 września 2016 r. sygn. akt VI ACa 974/15).

Pozostawienie oceny spełnienia przesłanek do odstąpienia od wymierzenia kary pieniężnej organowi regulacyjnemu, nie oznacza jednak, że ocena zasadności i legalności skorzystania z tej instytucji wyłączona jest spod kompetencji sądu ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2014 r. sygn. akt III SK 47/13, z dnia 06 lutego 2018 r. sygn. akt III SK 7/17). Należy jednak mieć tu na uwadze, że celem ustawodawcy umieszczającego decyzję w sferze uznania administracyjnego jest poszerzenie władzy organu, a w konsekwencji kontrola sądowa w tym wypadku nie może sięgać głęboko, inaczej instytucja uznania administracyjnego stałaby się iluzoryczna. Jak szeroko uzasadnił to Sąd Najwyższy w sprawie o sygn. akt I NSK 95/18 ( op.cit), należy pamiętać że to Prezes Urzędu kształtuje politykę wymiaru kar wobec przedsiębiorców popełniających delikty administracyjne. Dlatego przepis art. 56 ust. 6a ustawy należy interpretować z uwzględnieniem zasady sprawności i rzetelności działania instytucji publicznych, a także zasad równowagi i podziału władzy. Tym samym interwencja sądu w treść decyzji organu regulacyjnego powinna następować dopiero wtedy, gdy nosi ona znamiona dowolności tj. opiera się na arbitralnych przesłankach, zawiera zdawkowe i ogólnikowe uzasadnienie, odwołuje się do nieudowodnionych informacji itp. Dla takiej ingerencji konieczne jest zatem nie tylko wykazanie, że zachodzą przesłanki spełnione w omawianym przepisie, ale również że organ przekroczył zasady uznania administracyjnego. Szerzej ujmując oznacza to, że Sąd rozpoznający odwołanie od decyzji organu, co prawda jest władny zmienić tę decyzję, jakkolwiek ku temu konieczne jest wykazanie, że podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek, stopień społecznej szkodliwości czynu jest znikomy, a nadto że pozwany organ przekroczył zasady uznania administracyjnego. Warto w tym miejscu odnotować, że odstąpienie od wymierzenia kary nie może stanowić podstawy do miarkowania kary pieniężnej, a jedynie uprawnia Prezesa Urzędu do nie nakładania jej w ogóle. Inaczej ujmując na podstawie tego przepisu nie można obniżyć kary pieniężnej ( zob. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 15 października 2014 r. III SK 47/13, opubl. LEX nr 1540636).

Przechodząc do ustawowych podstaw do odstąpienia od wymierzenia kary, to zgodnie z treścią art. 56 ust 6a ustawy po pierwsze alternatywnie musi wystąpić jednak z dwóch przesłanek - zaprzestanie naruszania prawa lub realizacja obowiązku przez adresata kary.

W stanie faktycznym jak w omawianej sprawie, kiedy to powodowa Spółka nie wykonała obowiązku będącego podstawą do nałożenia kary pieniężnej w przedmiotowej sprawie.

Dodatkowo wyjaśnić należy w tym miejsc, że na gruncie przesłanki „realizacji obowiązku” odróżnić należy pojęcie niedopełnienia obowiązku jako przesłanki ogólnej do nałożenia kary pieniężnej, od niewłaściwej realizacji obowiązków ustawowych, co wiążę się min. z nieterminowym lub niepełnym ich wykonaniem. Samo niedopełnienie obowiązków ustawowych wymienionych w art. 56 ust. 1 ustawy inicjuje postępowanie w sprawie nałożenia kary pieniężnej i obliguje Prezesa Urzędu do jej nałożenia, natomiast późniejsze zrealizowanie tych obowiązków stanowi uprawnienie do odstąpienia od wymierzenia kary, którą w innym przypadku Prezes Urzędu byłby obowiązany nałożyć (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2014 r. sygn. akt III SK 47/13, sygn. akt III SK 47/13, z dnia 06 lutego 2018 r. sygn. akt III SK 7/17, Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 21 września 2016 r. sygn. akt VI ACa 842/15, z dnia 07 września 2016 r. sygn. akt VI ACa 974/15). Kwestią zupełnie odrębną jest natomiast to, czy przedmiotowy obowiązek został zrealizowany dobrowolnie, czy na skutek podporządkowaniu się poleceniu. Zdaniem Sądu dla ewentualnego skorzystania z odstąpienia od wymierzenia kary wystarczający jest sam fakt realizacji obowiązku, natomiast to w jaki sposób obowiązek ten został wyegzekwowany, na etapie badania przesłanki realizacji obowiązku nie ma decydującego znaczenia.

Kolejną, konieczną, przesłanką odstąpienia od wymierzenia kary jest znikomy stopień społecznej szkodliwości czynu. Bo chociaż utrwalony zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie jest pogląd, że odpowiedzialność na podstawie przepisów ustawy Prawo energetyczne ma charakter obiektywny, wynikający z samego faktu naruszenia określonych norm prawnych, to gdy dochodzi do nałożenia kary pieniężnej, konieczne jest uwzględnienie różnego rodzaju elementów o charakterze subiektywnym, składających się na podmiotową stronę odpowiedzialności zagrożonej dolegliwymi karami pieniężnymi. O ile zatem do zastosowania klasycznych sankcji administracyjnych wystarczające jest stwierdzenie obiektywnego stanu niezgodności zachowania adresata z treścią normy, o tyle w przypadku oceny możliwości odstąpienia od jej wymierzenia, istotną rolę odgrywają czynniki o charakterze subiektywnym, odtwarzane w oparciu o analizę całokształtu zachowania karanego przedsiębiorcy, jego motywacji, kontekstu zarzucanego mu naruszenia, czy chociażby wpływu przedsiębiorstwa na uchybienie obowiązującym normom (tak wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 5 lutego 2015 r., sygn. akt III SK 36/14, Legalis nr 1187402). Ukształtowany jest przy tym pogląd, że oceniając, czy zachowanie sprawcy można zakwalifikować jako działanie o wysokiej lub znikomej społecznej szkodliwości, odwołać należy się do stopnia weryfikacji tego stopnia wypracowanego na gruncie prawa karnego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2014 r. sygn. akt III SK 47/13, Legalis nr 1086887).

Zgodnie z art. 115 § 2 k.k. przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu bierze się więc pod uwagę: (i) rodzaj i charakter naruszonego dobra, (ii) rozmiar wyrządzonej szkody, (iii) sposób i okoliczności popełnienia czynu, (iv) wagę naruszonych obowiązków, (v) postać zamiaru, (vi) motywację sprawcy oraz (vii) rodzaj naruszonych reguł ostrożności i (viii) stopień ich naruszenia. Wszystkie wymienione kryteria powinny zostać uwzględnione, gdyż konieczna jest ocena całościowa, odnosząca się do całokształtu okoliczności sprawy. W orzecznictwie wskazuje się przy tym, że chociaż o stopniu społecznej szkodliwości mają decydować wszelkie okoliczności związane z czynem, to podstawowe znaczenie mają rodzaj i charakter naruszonego dobra chronionego prawem, rozmiar wyrządzonej i grożącej szkody oraz zamiar i motywacja sprawcy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2011 r., sygn. akt IV KK 382/10, opubl. Lex nr 846390).

Ponadto wymaga podkreślenia fakt, że przedsiębiorca obowiązany treścią art. 4ba ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne nie opublikował na posiadanej stronie internetowej aktualnego wykazu przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się wytwarzaniem, obrotem, w tym obrotem z zagranicą paliwami ciekłymi, podmiotów przywożących i odbiorców końcowych paliw ciekłych, którym Przedsiębiorca świadczył w ciągu ostatnich 12 miesięcy usługi magazynowania, przeładunku, przesyłania lub dystrybucji. Wykaz ustalany jest na ostatni dzień każdego miesiąca kalendarzowego w terminie do 7 dni od ostatniego dnia miesiąca. Zgodnie zaś z ust. 3 tego przepisu przedsiębiorstwo to obowiązane jest publikować go na swojej stronie internetowej, jeżeli ją posiada, z wyłączeniem danych dotyczących miejsca zamieszkania, numeru PESEL oraz serii i numeru dokumentu tożsamości.

Jak wynika z ustalonego w niniejszej sprawie stanu faktycznego, Prezes URE poddał analizie mające zastosowanie w sprawie dowody wskazujący naruszenie przez powoda art. 4ba ust. 3 P.s. poprzez nieopublikowanie na posiadanej przez siebie stronie internetowej wykazu przedsiębiorstw energetycznych, o których mowa w art. 4ba ust. 1 P.e. W odniesieniu do argumentacji powoda, że wykaz został opublikowany, a jego brak na stronie internetowej Spółki w dniu 29 maja 2018 r. prawdopodobnie wynikał z zawirusowania, Prezes URE wskazał, że na powodzie ciąży dbałość o treść jego strony internetowej. Zaniedbania przedsiębiorcy, który prowadzi stronę internetową Spółki są wewnętrzną sprawą powoda. Nie zwalniają one powoda z odpowiedzialności za niewywiązanie się przez niego z określonego w art. 4ba ust. 3 Pe obowiązku. Pozwany wskazał, że powód zaniedbał śledzenie informacji publikowanych na swojej stronie internetowej mimo, że spoczywają na nim obowiązki wynikające z art. 4ba ust. 3 Pe. W ocenie pozwanego, z tej przyczyny powód nie może zwolnic się z odpowiedzialności z naruszenie obowiązków.

Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 31 maja 2017 r., sygn. akt III SK 27/16, w świetle systematyki Prawa energetycznego, zasadą jest nakładanie kar pieniężnych za enumeratywnie wyliczone w art. 56 ust. 1 tej ustawy naruszenia. W tej sytuacji, jak wskazywano w orzecznictwie Sądu Najwyższego w sprawach z zakresu regulacji energetyki (zob. wyrok z dnia 25 kwietnia 2007 r., sygn. akt III SK 1/07), odstąpienie od nałożenia kary jest wyjątkiem, a przepis art. 56 ust. 6a PE przyznaje Prezesowi URE uznaniową kompetencję do odstąpienia od nałożenia kary pieniężnej.

Stosownie do przepisu art. 56 ust. 1 pkt 1h ustawy – Prawo energetyczne, karze pieniężnej podlega ten, kto nie publikuje aktualnych wykazów, o których mowa w art. 4ba ust. 3 tej ustawy. Brzmienie tego przepisu przesądza, że Prezes Urzędu Regulacji Energetyki jest obowiązany do nałożenia kary w razie stwierdzenia okoliczności podlegających karze. Dokonanie przez Przedsiębiorcę czynu określonego w art. 56 ust. 1 pkt 1h ustawy – Prawo energetyczne jest zatem wystarczającą przesłanką do zastosowania przepisów z art. 56 ust. 1 i 2 tej ustawy i wymierzenia kary pieniężnej przez Prezesa URE. Wysokość tej kary, zgodnie z art. 56 ust 2h pkt 1 wynosi od 15 000 zł do 50 000 zł. Na gruncie przedmiotowej sprawy nałożona przez organ regulacyjny kara pieniężna została określona na minimalnym poziomie, w dolej granicy, wskazanego wyżej przepisu.

Bezsprzecznie, Przedsiębiorca posiada koncesję Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie przeładunku i magazynowania paliw ciekłych, o nr (...) Oznacza to, iż zgodnie z art. 4ba ust. 1 p.E., był on objęty obowiązkiem prowadzenia wykazu przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się wytwarzaniem, obrotem, w tym obrotem z zagranicą paliwami ciekłymi, podmiotów przywożących i odbiorców końcowych paliw ciekłych, którym świadczyli w ciągu ostatnich 12 miesięcy odpowiednio usługi magazynowania, przeładunku, przesyłania lub dystrybucji. Wykaz ten ustalany jest na ostatni dzień każdego miesiąca kalendarzowego w terminie do 7 dni od ostatniego dnia miesiąca. Zgodnie zaś z art. 4ba ust. 3 P.e. powód zobowiązany był do publikacji tego wykazu na swojej stronie internetowej. Zgodnie ze złożonym przez przedsiębiorcę sprawozdaniem o podmiotach zlecających usługi magazynowania, przeładunku, przesyłania lub dystrybucji paliw ciekłych za miesiąc marzec 2023 r., świadczył on usługi przeładunku rozładunku i przeładunku załadunku paliw ciekłych w postaci benzyn silnikowych o kodzie (...), oraz olejów napędowych o kodzie (...) na rzecz podmiotu - (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. o nr identyfikacji podatkowej [NIP]: (...). W dniu 5 maja 2023 r. pozwany ustalił, że powód na posiadanej stronie internetowej nie opublikował aktualnego wykazu zawierającego dane o wyżej wskazanym podmiocie, mimo, iż termin na realizację obowiązku z art. 4ba ust. 3 P.e. upłynął w dniu 7 kwietnia 2023 r. (kopia wykazu znajdującego się na stronie internetowa powoda na dzień 5 maja 2023 r. została zabezpieczona na płycie CD i znajduje się w aktach sprawy - k. I ^{( 1)} akt adm.). Nie ulega przy tym wątpliwości w przedmiotowej sprawie, że powód poprzez niewykonanie obowiązku będącego podstawą w terminie nie dochował należytej staranności w rozumieniu art. 355 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r.- Kodeks cywilny. Powód jako podmiot prowadzący zawodowo działalność gospodarczą zobowiązany jest do zachowania podwyższonego miernika staranności. W niniejszej sprawie powód nie zachował należytej staranności, albowiem pomimo prowadzenia działalności koncesjonowanej nie wykonał obowiązku publikacji w ustawowym terminie określonym w art. 4ba ust. 1 zdanie drugie P.e., pomimo tego że miał wiedzę o konieczności realizacji tego obowiązku. Zaniechanie realizacji obowiązku z uwagi na braki organizacyjne przedsiębiorcy, świadczą o braku zachowania należytej staranności co prowadzi do uznania, że popełniony czyn charakteryzuje się stopniem szkodliwości czynu wyższym niż znikomy. obowiązek informacyjny, o którym mowa w art. 4ba ust. 1 i 3 P.e. pozwala na zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego państwa oraz prawidłowego funkcjonowania obrotu gospodarczego (energetycznego). Niewykonanie obowiązku z art. 4ba ust. 3 P.e. wpływa negatywnie na przejrzystości prowadzenia działalności w sektorze paliwowym, możliwość wykrycia nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku paliw ciekłych lub działania w ramach szarej strefy w tym zakresie. W związku z tym, przy ocenie stopnia szkodliwości czynu należy mieć na względzie, że brak realizacji ww. obowiązku godzi w transparentność rynku oraz budowanie w nim mechanizmów samoregulacyjnych opartych na weryfikacji podmiotów działających na rynku paliw ciekłych przez samych uczestników obrotu gospodarczego (energetycznego). Jak też stwierdził Sąd Apelacyjny w Warszawie, w wyroku z dnia 26 maja 2023 r. sygn. akt VII AGa 123/23 „Ostatecznie więc naruszenie przez powoda obowiązku, o którym mowa w art. 4ba ust.3 P.e. uniemożliwia Prezesowi URE uzyskanie informacji dotyczących regulowanego przez niego rynku, a ostatecznie godzi w bezpieczeństwo energetyczne państwa, które stanowi wartość konstytucyjną i także dlatego czyn powoda nie może być uznany za społecznie szkodliwy jedynie w stopniu znikomym. (...} W przypadku uznania, że określone działanie w sposób istotny wpływa np.: na bezpieczeństwo energetyczne, ochronę środowiska, należy uznać to za działanie charakteryzujące się nasileniem społecznej szkodliwości, a wskazany obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa obywateli realizowany jest m.in. przez dbałość o bezpieczeństwo energetyczne" . Tym samym już z powyższych względów nie można uznać czynu powoda za znikomy społecznie. Odnosząc się z kolei do zawartego w odwołaniu twierdzenia przedsiębiorcy, iż jego uchybienie względem obowiązku publikacji wykazu „nie przełożyło się na ryzyko powstania jakiejkolwiek szkody" należy podkreślić, iż w zaskarżonej decyzji pozwany argumentował, że publikacja nieaktualnego wykazu doprowadziła do naruszenia chronionego ustawą dobra, jakim jest transparentność działań podmiotów posiadających odpowiednie koncesje na przeładunek i magazynowanie paliw ciekłych. Zauważyć bowiem należy, iż ustawodawca zagwarantował podmiotom zainteresowanym dostęp do informacji, o których mowa w art. 4ba ust. 1 P.e. Tym samym obowiązek publikacji aktualnego wykazu jest obowiązkiem ustawowym. Przyjąć zatem należy, iż zaniechanie w realizacji obowiązku ustawowego może godzić w interes podmiotów funkcjonujących na rynku paliw ciekłych, który ustawodawca uznał za istotny i podlegający ochronie prawnej. Pozwany wskazywał przy tym, że na stopień szkodliwości czynu miał również wpływ czas naruszenia. Zgodnie z art. 4ba ust. 1 P.e. wykaz ustalany jest na ostatni dzień każdego miesiąca kalendarzowego w terminie do 7 dni od ostatniego dnia miesiąca. Przedsiębiorca powinien więc opublikować aktualny wykaz zawierający dane zaktualizowane o świadczeniu usługi przeładunku rozładunku i przeładunku załadunku paliw ciekłych w postaci benzyn silnikowych o kodzie (...), oraz olejów napędowych o kodzie (...) na rzecz podmiotu - (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. w dniu 7 kwietnia 2023 r. Jak wynika natomiast z akt administracyjnych wykaz ten został opublikowany w dn. 18 maja 2023 r., a więc z ponad miesięcznym opóźnieniem. Okres naruszenia obowiązku z art. 4ba ust. 3 P.e. trwający więcej niż miesiąc przemawia również za uznaniem, że stopień szkodliwości czynu nie był znikomy tym bardziej, iż powód opublikował wykaz w związku z wszczęciem postępowania o wymierzenie kary pieniężnej.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie od zaskarżonej decyzji na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c. podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 w zw. z art. 99 k.p.c. Zasada odpowiedzialności za wynik procesu polega na obowiązku zwrotu kosztów procesu przez stronę przegrywającą sprawę, tj. powoda który przegrał sprawę w przeważającej części. W konsekwencji kosztami zastępstwa procesowego Prezesa Urzędu, określonymi na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804) na 720,00 zł, obciążono odwołującą spółkę, wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

SSO Bogdan Gierzyński