Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 lutego 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –

Sędzia SO Dariusz Dąbrowski

po rozpoznaniu 24 lutego 2025 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania Syndyka masy upadłości (...) S.A. w upadłości w W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 29 grudnia 2023 r. Nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od powoda Syndyka masy upadłości (...) S.A. w upadłości w W. na rzecz pozwanego Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych), z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Dariusz Dąbrowski

Sygn. akt XVII AmE 303/24

UZASADNIENIE

Decyzją z 29 grudnia 2023 r. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (dalej: Prezes URE, pozwany), na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 oraz pkt 2 w związku z art. 39 ust. 2 oraz art. 40 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2021 r. poz. 2166, ze zm.) oraz z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 1385, ze zm.) a także z art. 104 k.p.a., po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy (...) S.A. w upadłości w imieniu którego działa Pan P. G. - Syndyk Masy Upadłości (...) S.A. w upadłości (dalej: powód), orzekł, że:

1.  przedsiębiorca: (...) S.A. w upadłości w imieniu którego działa Pan P. G. - Syndyk Masy Upadłości (...) S.A. w upadłości, nie wywiązał się za 2018 r. z określonego w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (w brzmieniu obowiązującym do dnia 21 maja 2021 r.), obowiązku realizacji przedsięwzięcia lub przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej u odbiorcy końcowego, w wyniku których uzyskuje się oszczędność energii finalnej w wysokości określonej w art. 14 ust. 1, potwierdzonego audytem efektywności energetycznej, o którym mowa w art. 25, lub uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki świadectwa efektywności energetycznej, o którym mowa w art. 20 ust. 1 tej ustawy – z zastrzeżeniem art. 11,

2.  za zachowanie opisane w punkcie pierwszym wymierzam przedsiębiorcy: (...) S.A. w upadłości w imieniu którego działa Pan P. G. - Syndyk Masy Upadłości (...) S.A. w upadłości, karę pieniężną w kwocie 12 188,53 zł

Od Decyzji odwołanie złożył powód zaskarżając ją w zakresie punktu 2 i zarzucając:

I.  rażącą obrazę przepisów postępowania administracyjnego mającą wpływ na treść rozstrzygnięcia, a to:

1.  przepisu art. 41 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej poprzez jego niezastosowanie i nieodstąpienie od nałożenia kary pieniężnej na (...) w sytuacji, w której zakres naruszeń, których dopuściła się spółka był znikomy, a (...) zaprzestała naruszania prawa i obecnie nie świadczy już usług związanych z obrotem energią elektryczną i gazem ziemnym, a nadto nałożenie kary nie spełni wobec przedsiębiorcy funkcji prewencyjnej;

2.  przepisu art. 40 ust. 1 ustawy o efektywności energetycznej w zw. z art. 342 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe w zw. z art. 42 ust. 2 ustawy o efektywności energetycznej poprzez pominięcie faktu ogłoszenia upadłości (...), konieczności zapewnienia środków na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego i nałożenie kary pieniężnej, która nie będzie mogła zostać wyegzekwowana i nie spełni funkcji fiskalnej wobec budżetu Państwa.

Mając na uwadze powyższe zarzuty, powód wniósł o zmianę zaskarżonej Decyzji w części tj. w zakresie pkt. 2 i orzeczenie, że odstępuje się od wymierzenia kary pieniężnej na podstawie art. 41 ustawy o efektywności energetycznej, ewentualnie o uchylenie zaskarżonej decyzji w części tj. w zakresie jej pkt 2 i przekazanie sprawy, w tym zakresie Prezesowi URE do dalszego prowadzenia.

W odpowiedzi na odwołanie, Prezes URE wniósł o oddalenie odwołania w całości, o pominięcie wniosku o dopuszczenie dowodów z dokumentów jako nieistotnych dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie i stwierdzonych dokumentami zgromadzonymi w aktach postępowania administracyjnego oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją Prezesa URE z dnia 15 czerwca 2010 r., znak: (...) została udzielona (...) S.A. koncesja na obrót energią elektryczną na okres od dnia 15 czerwca 2010 r. do dnia 15 czerwca 2030 r., która pozostawała w obrocie prawnym do dnia 16 lutego 2019 r.

Decyzją Prezesa URE z dnia 19 stycznia 2012 r., znak: (...) została udzielona (...) S.A. koncesja na obrót paliwami gazowymi na okres od dnia 20 lutego 2012 r. do dnia 31 grudnia 2030 r., która pozostawała w obrocie prawnym do dnia 19 marca 2019 r.

Decyzją Prezesa URE z dnia 30 grudnia 2014 r., znak: (...), została udzielona (...) S.A. koncesja na obrót gazem ziemnym z zagranicą na okres od dnia 5 stycznia 2015 r. do dnia 15 czerwca 2030 r., która pozostawała w obrocie prawnym do dnia 13 marca 2019 r.

(okoliczności bezsporne)

Pismem z dnia 4 marca 2020 r. Prezes URE zwrócił się do przedsiębiorcy – (...) S.A. w upadłości z prośbą o przekazanie informacji dotyczącej sprzedaży energii elektrycznej w latach 2017-2018. Przedsiębiorca nie udzielił powyższych informacji.

(pismo Prezesa URE z dnia 4.03.2020 r. k. 1-5v akt adm., okoliczności bezsporne)

Z informacji złożonych Prezesowi URE przez operatorów sieci dystrybucyjnych wynikało, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (...) S.A. w 2018 r. dokonał sprzedaży do odbiorców końcowych energii elektrycznej w ilości 454 789,427 MWh, co odpowiada 39 104,851 toe oraz gazu ziemnego w ilości 408 477,300 MWh, co odpowiada 35 122,725 toe.

(pisma operatorów sieci dystrybucyjnych k. 15-21 akt adm.)

Przedsiębiorca (...) S.A. był zobowiązany do uzyskania oszczędności energii finalnej w wysokości 1 113,414 toe. Przedsiębiorca nie przedstawił do umorzenia Prezesowi URE świadectw efektywności energetycznej do dnia 30 czerwca 2021 r. oraz do dnia 30 czerwca 2019 r. nie uiścił opłaty zastępczej.

(okoliczności bezsporne)

Postanowieniem Sądu Upadłościowego – Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie, X Wydział Gospodarczy dla spraw upadłościowych i restrukturyzacyjnych z dnia 18 grudnia 2018 r. została ogłoszona upadłość (...) S.A. z siedzibą w W..

(kopia postanowienia SR dla m.st. Warszawy w Warszawie z dnia 18.12.2018 r. k. 11 akt adm.)

Prezes URE w dniu 24 lutego 2023 r. wszczął wobec Przedsiębiorcy (...) S.A. w upadłości postępowanie w sprawie wymierzenia Przedsiębiorcy kary pieniężnej, w związku z możliwością nieprzestrzegania za rok 2018 obowiązku realizacji przedsięwzięcia lub przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej u odbiorcy końcowego, w wyniku których uzyskuje się oszczędność energii finalnej w wysokości określonej w ustawie o efektywności energetycznej, a następnie w dniu 29 grudnia 2023 r. wydał zaskarżoną decyzję.

(zawiadomienie Prezesa URE o wszczęciu postępowania z dnia 24.02.2023 r. k. 22-23v akt adm., decyzja Prezesa URE z dnia 29.12.2023 r. k. 35-38 akt adm.)

Przychody Przedsiębiorcy w 2022 r. wyniosły (...) zł.

(pismo przedsiębiorcy z dnia 12.04.2023 r. k. 31 akt adm.)

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym i sądowym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane.

Sąd Okręgowy w Warszawie, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył co następuje:

Odwołanie Przedsiębiorcy nie zasługiwało na uwzględnienie, gdyż decyzja Prezesa URE była zgodna z prawem.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że powód nie kwestionował samego faktu nie wypełnienia obowiązku realizacji przedsięwzięcia lub przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej u odbiorcy końcowego, w wyniku których uzyskuje się oszczędność energii fiskalnej w wysokości określonej w art. 14 ust. 1, potwierdzonego audytem efektywności energetycznej, o którym mowa w art. 25 lub uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectwa efektywności energetycznej, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o efektywności energetycznej, z zastrzeżeniem art. 11, a jedynie nałożenie na niego kary pieniężnej.

Zarzuty powoda odnosiły się do:

1.  nieodstąpienia od wymierzenia kary pieniężnej w kwocie 12 188,53 zł,

2.  pominięcia faktu ogłoszenia upadłości (...) S.A., konieczności zapewnienia środków na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego i nałożenia kary pieniężnej, która będzie mogła zostać wyegzekwowana i nie spełni funkcji fiskalnej wobec budżetu państwa.

Wbrew twierdzeniom powoda, nie było podstaw do odstąpienia od wymierzenia kary na podstawie art. 41 ustawy o efektywności energetycznej, zgodnie z którym Prezes URE może odstąpić od wymierzenia kary pieniężnej, o której mowa w art. 39 ust. 1, jeżeli zakres naruszeń jest znikomy, a podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek, zanim Prezes URE powziął o tym wiadomość.

W tym miejscu podkreślenia wymaga, iż możliwość odstąpienia od wymierzenia kary zależy od spełnienia kumulatywnie obu przesłanek wskazanych w powyższym przepisie. Brak jednej z przesłanek uniemożliwia skorzystanie ze wspomnianej instytucji.

W niniejszej sprawie nie została spełniona przesłanka zrealizowania obowiązku, gdyż powód nie zrealizował obowiązku określonego w art. 10 ust. 1 ustawy o efektywności energetycznej tj. ani nie zrealizował przedsięwzięć lub przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej u odbiorcy końcowego ani nie przedstawił do umorzenia Prezesowi URE świadectwa efektywności energetycznej ani nie uiścił opłaty zastępczej (okoliczności bezsporne). Termin na uiszczenie opłaty był do dnia 30 czerwca 2019 r., a więc ewentualna czynność dokonana po wskazanym terminie jest bezskuteczna. Zatem, niedochowanie tego terminu skutkuje podleganiem zobowiązanego karze pieniężnej.

W powyższej sytuacji, badanie istnienia drugiej przesłanki określonej w art. 41 ustawy o efektywności energetycznej tj. znikomego zakresu naruszenia nie było konieczne.

Reasumując powyższą część rozważań wskazać należy, iż powód nie realizując jednej z kumulatywnie spełnionych przesłanek nie może skorzystać z instytucji odstąpienia od wymierzenia kary. Dopiero łączne spełnienie obu przesłanek tj. znikomość zakresu naruszeń i zaprzestanie naruszania prawa lub zrealizowanie obowiązku przez podmiot, zanim Prezes URE powziął o tym wiadomość, mogłoby rzutować na ewentualną możliwość odstąpienia przez organ regulacyjny od wymierzenia kary pieniężnej.

Zgodnie z art. 39 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o efektywności energetycznej, karze pieniężnej podlega ten, kto nie dopełnia obowiązku, o którym mowa w art. 10 ust. 1 ustawy o efektywności energetycznej, nie uiszcza opłaty zastępczej w przypadku, o którym mowa w art. 11.

Sposób ustalania kary określa przepis art. 40 ust. 1 pkt 1 ustawy o efektywności energetycznej, w myśl którego wysokość kary pieniężnej wymierzonej w przypadkach, o których mowa w art. 39 ust. 1 pkt 1-5 nie może być wyższa niż 10% przychodu ukaranego przedsiębiorstwa energetycznego lub odbiorcy końcowego, lub towarowego domu maklerskiego, lub domu maklerskiego, o których mowa w art. 10 ust. 2, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym.

W myśl art. 40 ust. 2 ustawy o efektywności energetycznej, Prezes URE ustalając wysokość kar pieniężnych, o których mowa w art. 39 ust. 1, uwzględnia zakres naruszeń, powtarzalność naruszeń oraz możliwości finansowe ukaranego podmiotu.

Analiza powyższych przepisów nie daje podstaw do przyjęcia, że w chwili zaprzestania działalności związanej z obrotem energią elektryczną i gazem ziemnym, nałożenie kary pieniężnej nie jest możliwe.

Fakt ogłoszenia upadłości i okoliczność zapewnienia środków na pokrycie postępowania upadłościowego i nałożenie kary pieniężnej, która nie będzie mogła zostać wyegzekwowana i nie spełni funkcji fiskalnej wobec budżetu Państwa nie przesądza o tym, że brak jest podstaw do wymierzenia kary pieniężnej przez Prezesa URE.

Prezes URE może nałożyć na przedsiębiorcę karę pieniężną w związku z niewywiązywaniem się z obowiązku określonego w art. 10 ust 1 ustawy o efektywności energetycznej, z zastrzeżeniem art. 11 ww. ustawy. Pozwany na etapie prowadzenia postępowania administracyjnego nie analizował czy masa upadłości dysponuje wystarczającymi środkami do uiszczenia nałożonej kary, gdyż tego typu działania nie są przewidziane ani w przepisach prawa materialnego – w ustawie o efektywności energetycznej ani w przepisach prawa procesowego – w kodeksie postępowania administracyjnego. Natomiast okoliczność czy z uwagi na skład masy upadłości będzie możliwe zaspokojenie nałożonej kary pieniężnej, nie miała znaczenia na tym etapie postępowania.

Mając powyższe na uwadze, Sąd oddalił wniesione przez powoda odwołanie na podstawie art. 479 ⁵³§ 1 k.p.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z uwagi na oddalenie odwołania, należało uznać powoda za stronę, która przegrała proces i zasądzić od niego na rzecz pozwanego zwrot kosztów procesu, które w sprawie niniejszej obejmowały wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w minimalnej stawce 720,00 zł, ustalonej w oparciu § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSO Dariusz Dąbrowski