Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 listopada 2019 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący: Sędzia S.O. Witold Rękosiewicz	Sędzia SO Witold Rękosiewicz
Protokolant: protokolant sądowy Magdalena Żabińska	st. sekr. sądowy

po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2019 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) S.A. z siedzibą w G.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 30 maja 2017 r.

nr (...)

1.  uchyla zaskarżoną decyzję,

2.  zasądza od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz (...) S.A. z siedzibą w G. kwotę 854 zł (osiemset pięćdziesiąt cztery) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia SO Witold Rękosiewicz.

Sygn. akt XVII AmE 357/17

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE, pozwany) decyzją z dnia 30 maja 2017 r., znak (...), na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 23 w zw. z art. 56 ust. 2, ust. 3 i ust. 6 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2017 r. poz. 220, dalej: Pe) oraz na podstawie art. 104 k.p.a. w związku z art. 30 ust. 1 Pe orzekł, że:

1.  (...) S.A. z siedzibą w G. ( (...), Przedsiębiorca, powód) podejmował działania niezgodne z postanowieniami pkt 6.3.1., pkt 6.3.3., pkt 6.3.4., pkt 6.4.5. i pkt 6.5.1. Programu Zgodności - Programu Zapewnienia Niedyskryminacyjnego Traktowania Użytkowników Systemu Dystrybucyjnego, zatwierdzonego decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 26 stycznia 2011 r., znak (...), poprzez :

a) podjęcie w dniach 21-22 czerwca 2012 r. przez pracownika (...) S.A. z siedzibą w G. działania polegającego na przekazaniu przedsiębiorstwu (...) S.A. z siedzibą w G. pisma od odbiorcy, p. T. K. (1) - na użytek prowadzonego przez ww. przedsiębiorstwo obrotu postępowania sądowego, co jest przejawem nieformalnej współpracy między podmiotami należącymi do Grupy (...), stanowiącej naruszenie postanowienia z pkt 6.3.1., pkt 6.3.3. i pkt 6.5.1. Programu Zgodności,

b) uprzywilejowane traktowanie przez (...) przedsiębiorstwa (...) S.A., polegające na utrzymywaniu do dnia 3 października 2013 r. kanału komunikacji, tj. strony internetowej, wspólnie z ww. przedsiębiorstwem obrotu, poprzez działający w ramach Grupy (...) podmiot (...) Sp. z o.o., obsługujący oba ww. przedsiębiorstwa, tj. naruszenie postanowienia z pkt 6.3.1., pkt 6.3.3., pkt 6.3.4., pkt 6.4.5. i pkt 6.5.1. Programu Zgodności,

c) uprzywilejowane traktowanie przez (...) przedsiębiorstwa (...) S.A., polegające na utrzymywaniu do dnia 3 października 2013 r. kanału komunikacji, tj. infolinii wspólnie z ww. przedsiębiorstwem obrotu, oraz jednoznaczne identyfikowanie się osób obsługujących infolinię, zatrudnionych w przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o., z przedsiębiorstwem obrotu wchodzącym w skład Grupy (...), tj. naruszenie postanowienia z pkt 6.3.1., pkt 6.3.3., pkt 6.3.4., pkt 6.4.5. i pkt 6.5.1. Programu Zgodności.

2. W związku ze stwierdzeniem ww. naruszeń wymierzył (...) S.A. z siedzibą w G.:

a) za czym opisany w punkcie 1a decyzji karę pieniężną w wysokości 10 000 zł, tj. (...) przychodu Przedsiębiorcy z działalności koncesjonowanej w zakresie dystrybucji energii elektrycznej, osiągniętego w 2016 r.;

b) za czyn opisany w pkt 1b decyzji karę pieniężną w wysokości 45 000 zł, tj.(...) przychodu Przedsiębiorcy z działalności koncesjonowanej w zakresie dystrybucji energii elektrycznej, osiągniętego w 2016 r.,

c) za czyn opisany w pkt 1c decyzji karę pieniężną w wysokości 45 000 zł, tj. (...) przychodu Przedsiębiorcy z działalności koncesjonowanej w zakresie dystrybucji energii elektrycznej, osiągniętego w 2016 r. (decyzja, k.4-20).

(...) S.A. z siedzibą w G. w złożonym odwołaniu zaskarżyła powyższą decyzję Prezesa URE w całości. Powód zarzucił zaskarżonej decyzji:

I. naruszenie przepisów postępowania w postaci:

1. art.104§1 k.p.a. poprzez wydanie decyzji mimo nieprzeprowadzenia postępowania

administracyjnego w całości, a ograniczenie się przez Prezesa URE jedynie do

zawiadomienia powoda o możliwości końcowego zaznajomienia się z materiałami w

sprawie;

2. art. 10§1 k.p.a. w związku z art.30 ust.1 Pe poprzez niezapewnienie powodowi udziału

w toku postępowania administracyjnego,

3.  art.64§4 k.p.a. w zw. z art.30 ust.1 Pe poprzez niezawiadomienie powoda o wszczęciu postępowania administracyjnego po uchyleniu decyzji Prezesa URE z dnia 3 października 2013r., nr(...) ( Poprzednia decyzja) wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 29 września 2016 r. sygn.. akt VI ACa 1115/15;

4.  art.7, art.77§1 k.p.a. w zw. z art.30 ust.1 Pe poprzez zaniechanie przeprowadzenia postępowania dowodowego przez Prezesa URE, a poprzestanie na stwierdzeniu, że wystarczające jest ponowne wydanie decyzji, bez potrzeby przeprowadzenia postępowania administracyjnego w celu jej wydania,

II. naruszenie przepisów prawa materialnego w postaci art.56 ust. 1 pkt 23 Pe poprzez jego

błędne zastosowanie i nałożenie na powoda kar pieniężnych mimo nieprzeprowadzenia

postępowania wyjaśniającego - w którego toku stwierdzono by wystąpienie zarzuconego

powodowi deliktu administracyjnego, opisanego w wyżej wymienionym przepisie Pe

- przy czym, ww. naruszenia, tak co do przepisów postępowania jak i co prawa materialnego,

nastąpiły w wyniku błędnej interpretacji przez Prezesa URE skutków uchylenia Poprzedniej

decyzji przez Sad Apelacyjny w Warszawie.

W oparciu o powyższe zarzuty powód wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości oraz zasądzenie od Prezesa URE na rzecz powoda kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odwołania powód wskazał, że orzeczeniem kasatoryjnym z dnia 29 września 2016 r. sygn. akt VI ACa 1115/15 Sąd Apelacyjny w Warszawie uchylił Poprzednią decyzję Prezesa URE z dnia 3 października 2013 r., dotyczącą naruszenia postanowień Planu zgodności i nałożenia na (...) S.A. kary pieniężnej. Spowodowało to konieczność przeprowadzenia nowego postępowania administracyjnego przez Prezesa URE, czego pozwany nie zrobił. Zdaniem powoda uchylenie decyzji przez sąd prowadzi do wyeliminowania decyzji z obrotu prawnego bez możliwości prostego sanowania jej wad przez Prezesa URE. Powód wskazał, że Prezes URE nie może dalej prowadzić postępowania w tej samej sprawie. Możliwe jest wszczęcie nowego postępowania administracyjnego. Powołał się na dotyczące tej kwestii stanowisko wyrażone w doktrynie i orzecznictwie Sądu Najwyższego. Wskazał, że przed wydaniem zaskarżonej decyzji w niniejszej sprawie Prezes URE przeprowadził bardzo szczątkowe postępowanie, które sprowadzało się do zawiadomienia powoda o możliwości wypowiedzenia się co do zebranego materiału dowodowego. Organ nie wszczął ani nie przeprowadził postępowania administracyjnego. Powyższe sprawia, że zaskarżona decyzja została wydana bez przeprowadzenia postępowania administracyjnego, z rażącym naruszeniem prawa. Powód zarzucił, że Prezes URE posługując się materiałem dowodowym zebranym w poprzednim postępowaniu, nie zapewnił Przedsiębiorcy udziału w postępowaniu zakończonym wydaniem zaskarżonej decyzji. Pozbawiło to powoda prawa do oddziaływania na analizę materiału dowodowego zebranego w poprzednim postępowaniu administracyjnym. Konsekwencją powyższego było naruszenie art. 10§1 k.p.a., art. 61 § 4 k.p.a. oraz art. 7 i art. 77§1 k.p.a.

W kwestii zarzutów naruszenia prawa materialnego powód wskazał, że dla wymierzenia kary pieniężnej niezbędne było ponowne zbadanie zrealizowania przez powoda przesłanek nałożenia kary pieniężnej na podstawie art.56 ust.1 pkt 23 Pe. Zdaniem powoda w toku każdego postępowania administracyjnego, zmierzającego do nałożenia kary pieniężnej konieczne jest przebadanie przesłanek zastosowania odnośnych przepisów ustawy. W decyzji wydanej w niniejszej sprawie Prezes URE oparł się na ustaleniach z poprzedniego postępowania administracyjnego, nieaktualnych dla potrzeb nałożenia kary pieniężnej na nowo. Powód powołał się także na treść art. 56 ust.1 pkt 23 Pe, zgodnie z którym karę nakłada się w sytuacjach wskazanych w tym przepisie wyłącznie, gdy podmiot dalej dokonuje naruszeń mimo „uprzedniego wezwania” do skorygowania swoich działań. Podniósł, że Prezes URE nie dokonał w ramach postępowania administracyjnego, poprzedzającego wydanie zaskarżonej decyzji, nowego wezwania do zaprzestania naruszeń.

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie, dopuszczenie oraz przeprowadzenie dowodu z dokumentów zgromadzonych w aktach administracyjnych na okoliczność prawidłowości zaskarżonej decyzji, a także zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Prezes URE stwierdził, że brak podstaw do przyjęcia, iż uchylenie przez sąd decyzji Prezesa URE stanowi samodzielną przesłankę umorzenia postępowania, ponieważ nie wystąpiła bezprzedmiotowość postępowania. Wskazał, że jeśli okoliczności będące przesłankami wydania decyzji, ustalone bezspornie w toku postępowania zakończonego uchyloną decyzją, są niezmienne, to brak jest podstaw dla ponownego gromadzenia materiału dowodowego. Podkreślił, że w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego, uchylającego poprzednią decyzję, wskazano, iż powodem uchylenia było wymierzenie powodowi jednej kary pieniężnej za stwierdzone trzy naruszenia przepisów ustawy, które wypełniają dyspozycję art. 56 ust. 1 pkt 23 Pe. Pozwany nie zgodził się z zarzutem, iż powodowi nie zapewniono czynnego udziału w postępowaniu. Zaznaczył, iż zawiadomił Przedsiębiorcę, że postępowanie administracyjne się toczy i planowanym terminie rozstrzygnięcia. Powód nie zrealizował swojej inicjatywy dowodowej ani nawet nie skorzystał z prawa do zapoznania się z materiałem dowodowym. Pozwany podniósł, że w odwołaniu nie wskazano nawet jakie dodatkowe działania organ powinien podjąć.

Prezes URE nie zgodził się również z zarzutem naruszenia art. 56 ust. 1 pkt 23 Pe. Wskazał, że w wyniku dokonanej w postępowaniu przed wydaniem zaskarżonej decyzji oceny zgromadzonego materiału dowodowego doszedł do identycznych ustaleń w zakresie stanu faktycznego i zbadał czy spełnione zostały przesłanki wskazane w w/w przepisie.

W ocenie pozwanego brak również podstaw do przyjęcia, że „uprzednie wezwanie”, o którym mowa w art.56 ust.1 pkt 23 Pe powinno zostać dokonane każdorazowo przed wydaniem decyzji. Prezes URE zauważył, że wymóg „uprzedniego wezwania” jest wymogiem prawa materialnego i został spełniony pismami z dnia 19 września 2012 r. znak (...) (przed wszczęciem postępowania), z dnia 29 kwietnia 2013 r. znak (...), 12 czerwca 2013 r. znak (...), oraz z 15 lipca 2013 r. znak (...). Pozwany wskazał, że w decyzji z dnia 26 stycznia 2011 r., którą zatwierdził Program Zgodności w pierwotnym kształcie, wezwał powoda do wdrożenia tego Programu i przeszkolenia pracowników w zakresie bezwzględnego jego przestrzegania w wyznaczonym terminie 3 miesięcy. Zauważył, że obowiązek przestrzegania zatwierdzonego Programu Zgodności wynika z przepisów Prawa energetycznego i nie jest zależny od podjęcia przez Prezesa URE jakichkolwiek działań. W związku z tym nieprzestrzeganie przez Przedsiębiorcę postanowień Programu Zgodności w okresie poprzedzającym wezwanie nie może być bezkarne. Odmienne stanowisko prowadziłby do wniosku, że operatorzy systemów dystrybucyjnych zobowiązani do wykonywania zatwierdzonych Programów Zgodności mogą bezkarnie naruszać postanowienia Programu do czasu, gdy nie zostaną wezwani przez Prezesa URE do działania zgodnego z prawem.

Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Powód (...) S.A. z siedzibą w G. jest przedsiębiorcą energetycznym pełniącym funkcję operatora sytemu dystrybucyjnego, który zgodnie z art. 9d ust. 4 ustawy Prawo Energetyczne opracował i jest odpowiedzialny za realizację programu, w którym określone zostały przedsięwzięcia, jakie należy podjąć w celu zapewnienia niedyskryminacyjnego traktowania użytkowników systemu .

Decyzją z dnia 26 stycznia 2011r. znak (...) Prezes URE zatwierdził opracowany przez (...) S.A. program, w którym operator ten określił przedsięwzięcia, jakie należy podjąć w celu zapewnienia niedyskryminacyjnego traktowania użytkowników systemu, w tym szczegółowe obowiązki pracowników wynikające z tego programu (Program Zgodności – Program Zapewnienia Niedyskryminacyjnego Traktowania Użytkowników Systemu Dystrybucyjnego). ( k.219-235 akt adm.)

W myśl pkt. 6.3.1. Programu Zgodności pracownicy (...) S.A. są zobowiązani do traktowania wszystkich użytkowników systemu i potencjalnych użytkowników systemu na równych zasadach. Stosownie do punktu 6.3.3. Programu, w celu zapewnienia zasad równego traktowania zabronione jest korzystniejsze traktowanie przez: pracowników (...) S.A. jednego lub wybranych użytkowników systemu lub potencjalnych użytkowników systemu: oraz reklamowanie, promowanie lub rekomendowanie przez pracowników (...) S.A. osobom trzecim jednego lub wybranych przedsiębiorstw energetycznych. W pkt. 6.3.4. Programu Zgodności ustalono, że w celu zapewnienia zasad równego traktowania, pracownicy (...) S.A. zobowiązani są m.in. do informowania podczas wystąpień publicznych oraz; wobec osób trzecich, że - są przedstawicielami operatora systemu dystrybucyjnego i nie reprezentują innego przedsiębiorstwa energetycznego.

Stosownie do pkt. 6.4.5. Programu Zgodności (...) S.A. odróżnia się od przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo własnymi kanałami komunikacji, tj. stroną internetową, adresami internetowymi, numerami telefonów niezwiązanymi z kanałami komunikacji spółki zajmującej się obrotem energią w ramach grupy kapitałowej.

Natomiast stosownie do pkt. 6.5.1. Programu (...) S.A. zapewnia, że realizowane przez jego usługodawców usługi gwarantują m.in. niedyskryminacyjne i równe traktowanie użytkowników systemu i potencjalnych użytkowników systemu.

Obsługa użytkowników systemu elektroenergetycznego (...) S.A., z wyjątkiem procesu przyłączania do sieci, została powierzona spółce (...) Sp. z o.o. na podstawie stosownej umowy. Jak wynika ze strony internetowej tej spółki: „Spółka prowadzi kompleksową obsługę klientów w imieniu i na rzecz (...) SA oraz (...) SA”.

W myśl umowy zawartej z (...) S.A. pracownicy (...) Sp. z o.o. zobowiązani zostali do dotrzymania obowiązków wynikających z Programu Zgodności w zakresie ochrony informacji oraz niedyskryminacyjnego i równego traktowania użytkowników systemu lub potencjalnych użytkowników systemu elektroenergetycznego (...) S.A., pod rygorem zastosowania sankcji umownych.

W strukturach spółki (...) Sp. z o.o. funkcjonuje wyodrębnione Biuro Współpracy przeznaczone do obsługi procesów (...) S.A., w tym także do procesu zmiany sprzedawcy.(wyjaśnienia powoda - k.65 akt adm.)

Podstawowym kanałem kontaktu odbiorców przyłączonych do sieci (...) S.A. w zakresie zmiany sprzedawcy energii elektrycznej był adres e-mail: (...) Proces zmiany sprzedawcy został przez (...) S.A. opisany na stronie internetowej tego przedsiębiorstwa, gdzie zamieszczono również link do listy sprzedawców energii elektrycznej, którzy zawarli z operatorem systemu dystrybucyjnego umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, tzw. Generalne umowy dystrybucji (zakładka „Zmiana sprzedawcy”). Jednocześnie (...) S.A. twierdziła, że nr (...) jest dodatkowym kanałem kontaktu odbiorcy. Numer ten nie został jednak udostępniony na stronie internetowej. (wyjaśnienia powoda k.140 akt adm.)

Na stronie głównej strony internetowej (...) S.A. dostępne są linki: ,,Dla klienta”, ,,Centrum Informacji”, ,,O firmie”, ,,Polecamy”. Po przejściu do linku ,,Dla klienta” pojawia się m in. link ,,Zmiana sprzedawcy”, który zawiera opis procesu zmiany sprzedawcy, w tym link do listy sprzedawców energii elektrycznej, którzy zawarli z operatorem systemu dystrybucyjnego generalne umowy dystrybucji. Natomiast link ,,Obsługa klienta” prowadzi do linku ,,Biuro obsługi klienta” gdzie znajduje się informacja: ,,Obsługę klientów za wyjątkiem procesu przyłączenia do sieci prowadzi (...) i Sprzedaż”. Link (...) i Sprzedaż odsyła bezpośrednio do strony internetowej, na której widnieje informacja ,,Kontakt z (...) oraz wskazane są numery telefoniczne dla klienta indywidualnego i dla firm. Na stronie internetowej nie ma informacji, działalności jakiego przedsiębiorstwa dotyczą te numery, czy chodzi o (...) S.A. Na stronie internetowej spółki (...) i Sprzedaż nie ma informacji o wyodrębnionym w tej spółce Biurze Współpracy zajmującym się obsługą procesów (...) S.A. Na tej stronie są jedynie dostępne numery telefonów, które obsługują pracownicy (...) Sp. z o.o. Odbiorca zamierzający zmienić sprzedawcę, kontaktując się przez numer telefonu zamieszczony na stronie (...) Sp. z o.o. rozmawia nie tylko z przedstawicielem operatora systemu dystrybucyjnego, ale także z przedstawicielem konkretnego sprzedawcy energii, jakim jest (...) S.A.

W czerwcu 2012 r. doszło do nieformalnej współpracy (...) S.A. i spółki zajmującej się obrotem energią elektryczną w ramach tej samej grupy kapitałowej, tj. (...) S.A. Współpraca ta polegała na nieformalnym przekazaniu (drogą elektroniczną ) przez pracownika (...) S.A. pisma p. T. K. pracownikowi (...) S.A. Pismo to zostało wykorzystane przez, radcę prawnego (...) S.A. w postępowaniu sądowym przeciwko innemu sprzedawcy.

Prezes URE wydał w dniu 3 października 2013r. decyzję nr (...) , którą orzekł że przedsiębiorca (...) SA. z siedzibą w G., podejmuje działania niezgodne z postanowieniami pkt 6.3.1., pkt 6.3.3., pkt 6.3.4., pkt 6.4.5. i pkt. 6.5.1. Programu Zgodności - Programu Zapewnienia Niedyskryminacyjnego Traktowania Użytkowników Systemu Dystrybucyjnego, zatwierdzonego decyzją Prezesa URE z dnia 26 stycznia 2011 r., znak: (...).Za działanie wyżej opisane Prezes URE wymierzył (...) S.A. z siedzibą w G. karę pieniężną w wysokości 100 000 zł, odpowiadającej(...) przychodu z działalności koncesjonowanej w zakresie dystrybucji energii elektrycznej, osiągniętego w 2012r.

Z akt postępowania administracyjnego wynika ponadto, że przed wszczęciem postępowania poprzedzającego wydanie decyzji uchylonej wyrokiem Sądu Apelacyjnego oraz w toku tego postępowania Prezes URE skierował do (...) S.A. pisma z dnia 19 września 2012 r. (k. 84 akt adm.), z 29 kwietnia 2013 r. (k. 129 akt adm.), z 12 czerwca 2013 r. (k. 138 akt adm.) oraz 15 lipca 2013 r.(k. 143 akt adm.).

(...) S.A. z siedzibą w G. odwołaniem z dnia 24 października 2013 r. zaskarżył powyższą decyzję w całości.

Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wyrokiem z dnia 23 lutego 2015 r. w sprawie o sygn. akt XVII AmE 138/13 oddalił odwołanie powoda.

Powód (...) S.A. wniósł apelację od powyższego wyroku.

Sąd Apelacyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 29 września 2016 r. sygn. akt VI ACa 1115/15 zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchylił decyzję Prezesa URE z dnia 3 października 2013r. nr (...). (k.312 akt adm.)

W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Apelacyjny zgodził się z zarzutem podniesionym przez powoda, dotyczącym naruszenia art.56 ust.1 pkt 23 Pe poprzez zaakceptowanie przez Sąd I instancji wymierzenia powodowi jednej kary pieniężnej za stwierdzone trzy naruszenia przepisów ustawy. Sąd Apelacyjny podkreślił, że nakładając za poszczególne stwierdzone przypadki naruszenia Programu Zgodności wspólną karę w wysokości 100 000 zł, Prezes URE przekroczył zakres uznania administracyjnego. Ze względu na powyższe naruszenia i konieczność uchylenia decyzji Sąd Apelacyjny nie odniósł się do pozostałych zarzutów apelującego.

Po uchyleniu decyzji z dnia 3 października 2013 r. nr(...) Prezes URE podjął następujące czynności:

1)  zawiadomił powoda, że w związku z wyrokiem Sądu Apelacyjnego z 29 września 2016 r. postępowanie administracyjne zostanie rozstrzygnięte do dnia 31 marca 2017 r. i wezwał do przekazania danych finansowych za poprzedni rok obrotowy (pismo z dnia 26 stycznia 2017 r. znak (...)akt adm.),

2)  pismem z dnia 13 marca 2017 r. znak (...), k.6 akt adm.),ponownie wezwał powoda do przekazania danych finansowych za poprzedni rok obrotowy,

3)  zawiadomił powoda o przedłużeniu postępowania do dnia 28 kwietnia 2017 r. (pismo z dnia 29 marca 2017 r. znak (...); k.10 akt adm.),

4)  zawiadomił powoda o zakończeniu postępowania dowodowego i możliwości zapoznania się z aktami sprawy (pismo z dnia 6 kwietnia 2017 r. znak (...); k. 12 akt adm.),

5)  zawiadomił powoda o przedłużeniu postępowania do dnia 31 maja 2017r. (pismo z dnia 27 kwietnia 2017 r. znak (...); k.14 akt adm.)

Pismem z dnia 28 lutego 2017 r. powód poinformował pozwanego o wysokości przychodu z działalności koncesjonowanej osiągniętego w 2016 r. (k.4 akt adm.)

Powód nie skorzystał z prawa do zapoznania się z materiałem dowodowym oraz złożenia dodatkowych ewentualnych uwag i wyjaśnień.

W dniu 30 maja 2017 r. Prezes URE wydał zaskarżoną decyzję znak (...). (k.15 akt adm.)

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie akt postępowania administracyjnego prowadzonego w sprawie przed wydaniem zaskarżonej decyzji, akt sprawy sądowej XVII AmE 138/13 oraz uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W analizowanej sprawie istotą sporu były dwa zagadnienia:

1)  czy po uchyleniu przez Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 29 września 2016 r. sygn. akt VI ACa 1115/15 decyzji z dnia 3 października 2013 r. nr (...)Prezes URE mógł kontynuować postępowanie administracyjne poprzedzające wydanie decyzji, która została uchylona, czy wobec jej uchylenia powinien ponownie wszcząć postępowanie administracyjne i po jego przeprowadzeniu wydać kolejną decyzję administracyjną (zaskarżoną decyzję),

2)  czy pisma skierowane przez Prezesa URE do (...) S.A przed oraz w toku postępowania administracyjnego spełniały rolę wezwania, o którym mowa w art. 56 ust. 1 pkt 23 Pe.

Z akt administracyjnych bezspornie wynika, że po uchyleniu Poprzedniej decyzji Prezes URE nie wszczął ponownie postępowania w sprawie, lecz pismem z dnia 26 stycznia 2017 r. zawiadomił powoda o terminie rozstrzygnięcia postępowania administracyjnego i wezwał do podania informacji o wysokości przychodu osiągniętego w 2016 r. Po złożeniu przez (...) S.A. informacji o wysokości przychodu Prezes URE, nie dokonując innych ustaleń, na podstawie materiału zgromadzonego w postępowaniu poprzedzającym wydanie Poprzedniej decyzji (uchylonej) wydał zaskarżoną decyzję.

W wyroku z dnia 20 września 2005 r. III SZP 2/05 Sąd Najwyższy wskazał, że uchylenie decyzji organu regulacyjnego oznacza jej definitywne wyeliminowanie z obrotu prawnego jako dotkniętej istotnymi wadami, uniemożliwiającymi pozostawienie w tym obrocie. Nie jest to uchylenie w celu przekazania sprawy do ponownego rozpoznania w postępowaniu administracyjnym, czego przepisy k.p.c. nie przewidują, lecz swoista zmiana stanu prawnego, polegająca na ostatecznym wyeliminowaniu tej decyzji. Po wyroku uchylającym zaskarżoną decyzję postępowanie administracyjne w tej samej sprawie nie może być kontynuowane. Może natomiast zostać wszczęte od początku nowe postępowanie administracyjne. Podkreślenia wymaga, że Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (SOKiK) przed wydaniem wyroku na skutek wniesienia odwołania od decyzji organu, w tym przypadku Prezesa URE, opiera się w dużym stopniu na materiale dowodowym zebranym w postępowaniu administracyjnym poprzedzającym wydanie zaskarżonej decyzji. Jeżeli w skutek wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 29 września 2016 r. sygn. akt VI ACa 1115/15 doszło do wyeliminowania Poprzedniej decyzji z obrotu prawnego i konieczności ponownego wszczęcia postępowania administracyjnego Prezes URE nie przeprowadził kolejnego postępowania, to w postępowaniu odwoławczym SOKiK pozbawiony jest materiału dowodowego, podstawie którego może dokonać weryfikacji zaskarżonej decyzji. Zebrany przez Prezesa URE po uchyleniu Poprzedniej decyzji materiał dowodowy obejmuje zaledwie informację o wysokości przychodu osiągniętego przez Przedsiębiorcę w 2016 r. W toczącym się postępowaniu Prezes URE nie zebrał ponownie materiału dowodowego stanowiącego podstawę do wydania zaskarżonej decyzji. Nie wydał również postanowienia o zaliczeniu do materiału dowodowego zgromadzonego w nowym postępowaniu dokumentów zgromadzonych w poprzednio prowadzonym postępowaniu. W milczący sposób oparł się na aktach innego postępowania administracyjnego i wydał kolejną decyzję w oparciu o informacje zebrane w postępowaniu, które na skutek uchylenia wydanej na jego podstawie decyzji, zostało wyeliminowane z obrotu prawnego. W tym stanie SOKiK, nie mając możliwości weryfikacji decyzji na podstawie informacji znajdujących się w aktach administracyjnych, oraz konwalidowania braków postępowania poprzedzającego wydanie zaskarżonej decyzji, uznał, że zaskarżona decyzja zasługuje na uchylenie.

Gdyby jednak uznać, że powyższe stanowisko nie jest zasadne i w wyniku uchylenia Poprzedniej decyzji pozostało w mocy postępowanie administracyjne, stanowiące podstawę jej wydania, rozważyć należało, czy przed wydaniem decyzji Prezes URE spełnił warunek wystosowania do powoda wezwania, o którym mowa w art. 56 ust. 1 pkt 23 Pe.

Zgodnie z brzmieniem art. 56 ust. 1 pkt 23 Pe karze pieniężnej podlega, kto mimo uprzedniego wezwania nie wykonuje w wyznaczonym terminie programu określającego przedsięwzięcia, jakie należy podjąć w celu zapewnienia niedyskryminacyjnego traktowania użytkowników systemu, o którym mowa w art. 9d ust. 4 Pe, zatwierdzonego przez Prezesa URE lub podejmuje działania niezgodne z postanowieniami tego programu. Decyzją z dnia 26 stycznia 2011 r. znak (...) Prezes URE zatwierdził opracowany przez (...) S.A. Program Zgodności, określający szczegółowe przedsięwzięcia, które należy podjąć w celu niedyskryminacyjnego traktowania użytkowników systemu, w tym szczegółowe obowiązki pracowników. W ocenie Sądu z treści powoływanych przez Prezesa URE w odpowiedzi na odwołanie pism skierowanych do Przedsiębiorcy przed wszczęciem postępowania administracyjnego w dniu 19 września 2012 r. znak(...) oraz w toku postępowania w pismach z dnia 29 kwietnia 2013 r. znak (...), 12 czerwca 2013 r. znak (...), oraz z 15 lipca 2013 r. znak (...) nie wynika, że spełniały one funkcję wezwania, o którym mowa w art. 56 ust. 1 pkt 23 Pe. Pisma te dotyczą żądania do złożenia wyjaśnień i nie mogą być uznane za wezwanie do wykonywania zatwierdzonego Programu zgodności lub dotyczące działań niezgodnych z postanowieniami tego Programu.

Nie można zgodzić się również z Prezesem URE, że zawarte w decyzji z dnia 26 stycznia 2011 r., którą zatwierdził Program Zgodności w pierwotnym kształcie, wezwanie powoda do wdrożenia tego Programu i przeszkolenia pracowników w zakresie bezwzględnego jego przestrzegania i wyznaczenie terminu 3 miesięcy na wykonanie tych działań spełniało przesłanki wezwania, o którym mowa w art. 56 ust. 1 pkt 23 Pe. Jak wskazał Prezes URE, obowiązek przestrzegania Programu Zgodności wynika z samej ustawy. Nie jest zależny od podjęcia przez Prezesa URE jakichkolwiek dalszych działań. W ocenie Sądu nie zwalnia to jednak w żadnym stopniu Prezesa URE od obowiązku wykonania działań przewidzianych w przepisach Prawa energetycznego, dotyczących skierowania do przedsiębiorcy, który nie wykonuje w wyznaczonym terminie programu lub podejmuje działania niezgodne z postanowieniami zatwierdzonego programu, uprzedniego wezwania. Również skierowane do Przedsiębiorcy zawiadomienie o wszczęciu postępowania i przedstawienia wyjaśnień w sprawie nie spełnia roli wezwania do zaprzestania działań niezgodnych i podejmowania działań zgodnych z Programem Zgodności. W zawiadomieniu Prezes URE poinformował o wszczęciu postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej w związku z ujawnieniem okoliczności wskazujących na możliwość naruszenia postanowień Programu Zgodności. Zawiadomienie nie zawiera jednak formalnego wezwania do zaprzestania naruszeń i wyznaczonego terminu do wykonania działań zmierzających do zaprzestania naruszeń postanowień Programu. Brak więc podstaw do uznania, że Prezes URE dopełnił przed wydaniem decyzji obowiązku „ uprzedniego wezwania”, o którym mowa w art. 56 ust. 1 pkt 23 Pe.

Skoro więc przed wydaniem decyzji Prezes URE nie spełnił przewidzianego w ustawie warunku do nałożenia na powoda kary pieniężnej, a ponadto nie przeprowadził postępowania administracyjnego, wykazującego naruszenie przez (...) S.A. zatwierdzonego Programu Zgodności, w ocenie Sądu nie było możliwe wydanie przez Prezesa URE decyzji stwierdzającej, że powód podejmował działania niezgodne z postanowieniami Programu Zgodności i nakładającej na Przedsiębiorcę kary pieniężne z tytułu stwierdzonych naruszeń.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności Sąd Okręgowy, uznając przedstawione w odwołaniu zarzuty za uzasadnione, uchylił zaskarżoną decyzję - art. 479 ⁵³ § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania orzeczono na zasadzie art. 98 k.p.c. stosownie do wyniku sporu.

Sędzia SO Witold Rękosiewicz.