Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 czerwca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie:

Przewodniczący:	SSO Ewa Malinowska
Protokolant:	Stażysta Joanna Nande

po rozpoznaniu w dniu 4 czerwca 2019 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o zmianę decyzji koncesyjnej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 8 czerwca 2017 r. Nr (...)

I.  oddala odwołanie;

II.  zasądza od (...) sp. z o.o. w W. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 (siedemset dwadzieścia) zł z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Ewa Malinowska

XVII AmE 371/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 czerwca 2017 r. wydaną w sprawie (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki na podstawie art. 155 ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. póz. 23, ze zm.) oraz art. 47 i art. 48 ust. l ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r. póz. 1829, ze zm.), w związku z art. 32 ust. l pkt 4, art. 37, art. 30 ust. l oraz art. 50 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2017 r. póz. 220, ze zm.)po rozpatrzeniu wniosku złożonego w dniu 7 kwietnia 2017 r., przez przedsiębiorcę: (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. zwanego dalej: „Koncesjonariuszem", postanowił zmienić decyzję z 8 stycznia 2014 r. Nr (...), w sprawie udzielenia Koncesjonariuszowi koncesji na obrót paliwami gazowymi, na okres od 8 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2030 r., w następujący sposób:

I. uwzględnił wniosek Koncesjonariusza w zakresie zmiany adresu siedziby Koncesjonariusza,

II. ustalił treść powołanej wyżej decyzji, w szczególności „Warunki wykonywania działalności" poprzez nadanie jej brzmienia.

(decyzja k. 4-7)

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

wniósł odwołanie od tej decyzji zaskarżając ją w punkcie II w zakresie zmian w zakresie wykonywania działalności koncesjonowanej określonych w punkcie 2.1.2 koncesji. Zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszenie :

art. 47 usdg i art. 48 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej poprzez ich błędną wykładnię i przyjęcie, że z przepisów tych wynika norma kompetencyjna dające Prezesowi URE uprawnienie do działania z urzędu w przedmiocie zmiany koncesji i swobodnego kształtowania jej treści w wyniku czego Prezes URE dokonał zmiany ustalonych w koncesji spółki warunków wykonywania działalności gospodarczej w sytuacji, gdy z treści tych przepisów takiej normy nie można wywieść, a więc zmiany koncesji w zakresie wykraczającym poza wniosek spółki.

Art. 41 ust 1 PE przez jego niezastosowanie w konsekwencji błędne przyjęcie, że Prezes UEW przy wydawaniu decyzji w postępowaniu o zmianę koncesji nie jest związany zakresem wniosku złożonego przez spółkę, podczas gdy zastosowanie art. 41 ust. 1 PE w niniejszej sprawie jest obligatoryjne i powinno prowadzić do konkluzji, że w przedmiocie zmiany koncesji w niniejszej sprawie Prezes URE mógł wydać decyzję wyłącznie na wniosek przedsiębiorstwa energetycznego i w zakresie wynikającym z tego wniosku.

Art. 23 ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 37 PE przez ich błędną wykładnię i przyjęcie, że Prezes URE może ukształtować warunki wykonywania działalności koncesjonowanej w zakresie obrotu energią elektryczną przez spółkę przez zmianę treści koncesji w pkt. 2.1.2 wprowadzenia obowiązku wykonywania działalności koncesjonowanej w sposób nie narażający na powstanie szkód materialnych, podczas gdy prawidłowa wykładnia tych przepisów w kontekście art. 46 ust. 2 w zw. z art. 48 ust. 1 usdg wskazuję, że Prezes URE nie mógł zmienić koncesji przez wprowadzenia postanowienia o wskazanej treści, ponieważ kompetencja ta nie wynika z przepisów

Art. 155 kpa poprzez jego błędną wykładnie o przyjęcie, że w toku postępowania w sprawie zmiany koncesji Prezes URE może zmienić treść tej decyzji bez zgody spółki, podczas gdy zgodnie z normą zawartą w tym przepisie zmiana decyzji ostatecznej na mocy której strona nabyła prawo, może nastąpić jedynie za zgodą strony która na podstawie koncesji wykonuje działalność w zakresie obrotu energią elektryczną.

Art. 37 ust. 2c prawa energetycznego w zw. z art. 61 ust 1 kpa przez jego niezastosowanie i przyjęcie, że Prezes URE może działać z urzędu w postępowaniu wszczętym na wniosek spółki podczas gdy z treści tego przepisu wynika, że niedopuszczalne jest mieszanie trybów postępowania na wniosek i z urzędu, co miało miejsce przy wydawaniu zaskarżonej decyzji. W związku z tym wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji w części i orzeczenie o treści pkt 2.1.2.koncesji przez nadanie jej następującego brzmienia: „koncesjonariusz jest obowiązany do wykonywania działalności w sposób nie powodujący zagrożenia życia lub zdrowia ludzkiego”

(odwołanie k. 8-12)

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Pismem z dnia 3 kwietnia 2017 r. powód (...) spółka z o.o. w W. wniosła zmianę decyzji koncesyjnej z dnia 8 czerwca 2014 r. poprzez zmianę adresu siedziby przedsiębiorstwa energetycznego.

(wniosek k. 1akt adm.)

Decyzją z 8 czerwca 2017 r. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki dokonał zmiany adresu wnioskowanej przez powoda, a ponadto ustalił z urzędu nową treść decyzji koncesyjnej w zakresie warunków wykonywania działalności poprzez wpisanie w punkcie 2.1.2.obowiązku wykonywania działalności koncesjonowanej „w sposób nie narażający na powstanie szkód materialnych.

(decyzja k. 4-7)

Powyższy stan faktyczny nie był kwestionowany przez żadną ze stron niniejszego postępowania. Istota sporu sprowadza się to tego, czy Prezes URE jest uprawniony do dostosowania treści koncesji do treści powszechnie obowiązujących przepisów, które zmieniły się po dacie wydania pierwotnej decyzji koncesyjnej.

W ocenie Sądu Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Obrót paliwami gazowymi uregulowany w przepisach dotyczących prawa energetycznego jest obrotem koncesjonowanym i sformalizowanym ze względu na ochronę interesów przedsiębiorców i konsumentów. Koncesja jest widocznym wyrazem rękojmi dla tych podmiotów co do skuteczności ochrony przez państwo takich dóbr jak życie i zdrowie, środowisko, bezpieczeństwo energetyczne czy równoważenie interesów przedsiębiorców energetycznych i odbiorców paliw.

Decyzję wydano w stanie prawnym, w którym obowiązywała ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jednolity z 2015 r., poz. 584 ze zm.) i w ujęciu art. 50 pkt 2 tej ustawy z dna 2lipca 2004 r. rękojmia jest zapewnieniem ze strony państwa, że przedsiębiorca wykonuje i będzie wykonywał prawidłowo działalność objętą koncesją. Tego rodzaju zapewnienie wiąże się ściśle z powinnością przedsiębiorcy bezwzględnego respektowania norm prawnych związanych z działalnością koncesjonowaną oraz postanowień samej koncesji.

Koncesja jest decyzją administracyjną, aktem publicznoprawnym, a jego przedmiotem jest udzielenie uprawnień publicznoprawnych, regulowanych przepisami prawa publicznego, ukierunkowanymi na ochronę interesu publicznego. Jest również zobowiązaniem przedsiębiorcy do prowadzenia działalności koncesjonowanej w sposób zgodny z postanowieniami decyzji koncesyjnej i przepisami prawa. Realizacja postanowień koncesji stanowi podstawowy obowiązek koncesjonariusza (zob. wyr. SOKiK z 24.3.2016 r., XVII AmE 156/15, niepubl.).

Zgodnie z art. 37 PE koncesja powinna określać oznaczenie podmiotu, jego siedziby lub miejsca zamieszkania oraz adres; przedmiot oraz zakres działalności objętej koncesją; datę rozpoczęcia działalności objętej koncesją oraz warunki wykonywania działalności; okres ważności koncesji; a także szczególne warunki wykonywania działalności objętej koncesją, mające na celu właściwą obsługę odbiorców. Koncesja udzielana jest w postępowaniu administracyjnym i organ regulacyjny decydując o jej udzieleniu musi chronić interesy uczestników rynku i jest gwarantem wykonywania działalności koncesjonowanej zgodnie z przepisami prawa.

W związku ze zmianami, które zaszły w obrębie ustawy - Prawo energetyczne, wprowadzonymi do tej ustawy ustawą z 7 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. póz. 1052, ze zm.), ustawą z 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016r.póz. 1165, ze zm.) oraz ustawą z 30 listopada 2016 r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. póz. 1986), uległy zmianie warunki wykonywania działalności koncesjonowanej w zakresie obrotu paliwami gazowymi. Organ regulacyjny rozpoznając wniosek przedsiębiorcy dokonał aktualizacji warunku koncesji odnoszącego się do warunków wykonywania działalności dostosowując treść koncesji do aktualnie obowiązujących przepisów prawa, co zgodne jest z treścią tych przepisów, realizuje zasadą równości podmiotów działających na rynku regulowanym poprzez nakładanie na wszystkie podmioty tych samych obowiązków zgodnych z przepisami prawa, a jednocześnie zabezpiecza prawa odbiorców paliw gazowych na tym rynku.

Rację ma pozwany, że Prezes URE jako regulator rynku energetycznego ma obowiązek zapewnić ochronę tego rynku w sposób systemowy, poprzez aktualizację obowiązków koncesyjnych w razie wystąpienia ku temu obiektywnych względów. Zapis warunku 2.1.2 decyzji koncesyjnej, że koncesjonariusz jest obowiązany do wykonywania działalności w sposób nie powodujący zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzkiego „oraz nie narażający na powstanie szkód materialnych” – który to fragment jest kwestionowany przez powoda - zasadę tę realizuje, a przestrzeganie tego warunku przewidziane jest przepisami prawa. Zgodnie z art. 2.1.3 koncesji Koncesjonariusz jest obowiązany do przestrzegania obowiązujących przepisów prawa (..). Wbrew temu co twierdzi powód przepisy art. 47 i 48 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie ograniczają regulatora w realizowaniu jego obowiązków zapewnienia bezpieczeństwa rynku energetycznego i aktualizacji zapisów koncesji, w sposób, jaki uczyniono to w zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z art. 47 tej ustawy (ust 1) jeżeli przepisy odrębnych ustaw nie stanowią inaczej, udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana i cofnięcie koncesji lub ograniczenie jej zakresu należy do ministra właściwego ze względu na przedmiot działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji. (ust 2) Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana i cofnięcie koncesji lub ograniczenie jej zakresu w stosunku do wniosku następuje w drodze decyzji. Z kolei art. Art. 48 tej ustawy w ustępie 1 przewiduje, że organ koncesyjny może określić w koncesji, w granicach przepisów odrębnych ustaw, szczególne warunki wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją. Uprawnienia do określenia szczegółowych warunków koncesji wynika z art. 37 ust. 1 pkt 5 PE.

Zgodnie z art. 63 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w sprawach nieuregulowanych w przepisach art. 47-61 stosuje się przepisy odrębnych ustaw regulujących działalność podlegającą koncesjonowaniu.

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej normuje w sposób generalny konstrukcję i procedurę koncesjonowania, określając w ten sposób ogólne zasady tego procesu. Natomiast zakres i warunki wykonywania działalności gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu określają przepisy odrębnych ustaw. Przepisy wymienionej ustawy, stanowią lex generalis, a przepisami ustaw odrębnych ( lex specialis). Przepisy tej ustawy regulują bowiem istotę prawną koncesji i podstawowe zasady koncesjonowania, zaś Prawo energetyczne formułuje podstawowy katalog przesłanek udzielenia lub odmowy udzielenia koncesji. Oprócz tego funkcję lex specialis pełnią przepisy wykonawcze dotyczące rynku energetycznego. Rację ma zatem pozwany twierdząc, że ustawa o swobodzie działalności gospodarczej określa organ właściwy do określania warunków koncesyjnych, których zakres przedmiotowy został określony w art. 37 PE i przepisach regulujących rynek energetyczny. Organ koncesyjny jest zatem uprawniony i zobowiązany do zapewnienia wszystkim koncesjonariuszom jednakowych warunków wykonywania działalności gospodarczej niezależnie od tego, czy wchodzą na rynek, czy taką działalność już wykonują. W postępowaniu wszczętym na skutek wniosku aktualizacyjnego powoda dotyczącego zmiany adresu wykonywanej działalności zaistniała potrzeba dostosowania jej zapisów do aktualnego stanu prawnego, o czym przedsiębiorca został powiadomiony w toku postępowania administracyjnego (art. 48 ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej). Ponadto Prezes URE wprowadził inne niekwestionowane przez powoda zmiany wynikające z aktualnie obowiązujących przepisów prawa. Jednocześnie wniosek aktualizacyjny powoda został rozpoznany w trybie art. 155 kpa i doszło do zmiany koncesji w sposób wnioskowany przez powoda.

Wskazać należy, że błędne jest twierdzenie powoda, że art. 47 ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej uprawniał organ koncesyjny do zmiany koncesji wyłącznie na wniosek.

Z przepisu tego wynika jednie, że udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana i cofnięcie koncesji lub ograniczenie jej zakresu w stosunku do wniosku następuje w drodze decyzji, a zatem przesądza on jedynie o formie prawnej aktu wydawanego przez regulatora w przedmiocie koncesji. Nietrafny jest także zarzut naruszenia art. 41 ust. 1 PE bowiem przepis ten stanowi jedynie jedną z podstaw prawnych umożliwiających zmianę udzielonej koncesji, w sytuacji kiedy wnioskuje o to przedsiębiorca. Nie eliminuje to jednak innych sytuacji, kiedy organ regulacyjny działa z urzędu (np. art. 58 usdg, art. 41 ust. 2-4 PE). Postępowanie administracyjne w niniejszej sprawie zostało wszczęte zgodnie z art. 61 § 1 kpa i toczyło się na podstawie zarówno art. 155 kpa, jak i art. 47 i 48 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, art. 32 ust. 1 pkt 4, art. 37, art. 30 ust. 1 oraz art. 50 PE. Zmiany w koncesji dotyczyły nowego adresu powoda i w tym zakresie organ działał na wniosek, jak i art. 47 i 48 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, na podstawie których dokonano zmiany warunków koncesji. O fakcie tym poinformowano powoda w toku postępowania administracyjnego. Kompetencja do wydania decyzji w niniejszej sprawie, czyli co do zmiany koncesji wynikała z art. 47 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i z uwagi na to, że dotyczyła ona obrotu paliwami gazowymi z art. 23 ust. 2 pkt 1 PE, który wskazuje na właściwość w tym zakresie Prezesa URE.

Nietrafny jest także zarzut naruszenia art. 37 ust. 2 c PE, który dotyczy innych sytuacji, kiedy to przedsiębiorstwo energetyczne jest zobowiązane do złożenia wniosku o zmianę koncesji w przypadku zmiany danych wymienionych w tym przepisie. W żaden sposób nie ogranicza to Prezesa URE w jego uprawnieniach do zmiany koncesji z urzędu.

Sąd nie dopuścił wniosku dowodowego powoda o zobowiązanie Prezesa URE do przedstawienia informacji o liczbie postępowań w sprawie zmiany koncesji (..) z uwagi na to, że dowód ten nie jest przydatny dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Liczba postępowań prowadzonych w tym przedmiocie nie wpływa na ocenę prawidłowości decyzji wydanej w niniejszej sprawie.

Reasumując, według Sądu Okręgowego, odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie, gdyż zaskarżona decyzja odpowiada prawu. Zarzuty podniesione w odwołaniu stanowią jedynie niepopartą dowodami polemikę z rozstrzygnięciem organu koncesyjnego i nie mogły prowadzić do zmiany lub uchylenia decyzji. Z tych wszystkich względów, stwierdzając brak podstaw do uwzględniania odwołania, na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c., Sąd Okręgowy oddalił odwołanie.

O kosztach postępowania rozstrzygnięto zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik procesu przyjmując, że na koszty należne Prezesowi URE złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 720 zł, ustalone na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSO Ewa Malinowska