Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 grudnia 2021 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Jolanta Stasińska

Protokolant: stażysta Magdalena Ratajczyk

po rozpoznaniu w dniu 22 grudnia 2021 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w J.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w J. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 16 października 2018 roku, Nr OKA.451.21.2018.AE

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w J. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720,00 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

3.  nakazuje zwrócić ze Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w J. kwotę 42,00 zł (czterdzieści dwa złote) tytułem zwrotu zaliczki.

Sędzia SO Jolanta Stasińska

Sygn. akt XVII AmE 425/18

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 16 października 2018 r., Nr OKA.451.21.2018.AE, na podstawie art. 56 ust 1 pkt 12 w związku z art 56 ust 2, ust 3 i ust 6 oraz art 30 ustl ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2018 r. poz. 755! 650,685,771,1000,1356, 1629 i 1637) w związku z art 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r., poz. 1257 ze zm.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy: (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (KRS (...), NIP (...)), orzekł:

1.  stwierdzam, że przedsiębiorca – (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością naruszył warunek 2.2.4. o treści: „Koncesjonariuszowi nie wolno czynić przedmiotem obrotu paliw ciekłych, których parametry Jakościowe są niezgodne z parametrami określonymi obowiązującymi przepisami i wynikającymi z zawartych umów.” koncesji udzielonej decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 29 kwietnia 2013 r., nr (...), w ten sposób, że wprowadził do obrotu poprzez stację paliw zlokalizowaną w G. przy ulicy (...), gaz płynny (LPG), który nie spełniał wymagań jakościowych określonych w rozporządzeniu Ministra Energii z dnia 14 kwietnia 2016 r. w sprawie wymagań jakościowych dla gazu skroplonego (LPG) (Dz. U. z 2016 r. poz. 540) w zakresie całkowitej zawartości siarki oraz badania działania korodującego na płytce miedzianej (sprawozdanie z badań z 13 marca 2017 r„ nr (...), sprawozdanie z badań z 27 marca 2017 r„ nr (...) oraz sprawozdanie z badań próbki kontrolnej z dnia 18 kwietnia 2017 r„ nr (...);

2.  za działanie opisane w pkt 1 wymierzam przedsiębiorcy: . (...)" spółka z ograniczoną odpowiedzialnością karę pieniężną w wysokości (...) zł.

Od wyżej wymienionej decyzji powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w J. złożył odwołanie. Zaskarżył decyzję w całości.

Zaskarżonej decyzji zarzucił:

naruszenie art. 7, 77 oraz 107 § 3 k.p.a., polegające na:

1)  wymierzeniu kary za niezachowanie wymogów koncesji na podstawie nieprawidłowo przeprowadzonej kontroli oraz z naruszeniem wymogów co do sposobu pobierania, przechowywania oraz transportowania próbek paliwa;

2)  błędnym przyjęciu, iż przedstawienie świadectw jakości dostarczonych paliw jest czynnością niewystarczającą do wykazania należytej staranności przy jednoczesnym braku wskazania w uzasadnieniu rynkowych przyczyn, tudzież dobrych praktyk, którym uchybił Powód, a w oparciu o które Prezes Urzędu Regulacji Energetyki doszedł do powyższego przekonania;

3)  nieuwzględnieniu istotnych okoliczności potwierdzających zachowanie przez Powoda należytej staranności w zakresie kontroli jakości dostarczanego paliwa, w szczególności wyboru renomowanych dostawców oraz stosowania wewnętrznego systemu kontroli jakości dostarczanych paliw;

5)  błędnym przyjęciu dużego stopnia zawinienia, w szczególności pomimo funkcjonowania u Powoda sprawdzonego systemu monitorowania jakości paliw, a także wobec stwierdzenia nieprawidłowości na podstawie niepełnego materiału dowodowego i w oparciu o błędne kryteria;

6)  błędnym przyjęciu, że stopień szkodliwości czynu nie może być uznany za znikomy, pomimo iż przekroczenie parametru siarki traktować należy jako niewiarygodne wskutek uchybienia procedury pobierania prób, zaś ocena działania korodującego na płytce miedzianej bez dopuszczenia w tym zakresie opinii biegłego może być niemiarodajna, a co za tym idzie przekroczenie wskaźnika w stopniu wykazanym w zaskarżonej decyzji nie może skutkować negatywnymi konsekwencjami dla użytkowników paliw;

7)  naruszenie art. 75 § 1 Kpa poprzez nieprzeprowadzenie dowodów niezbędnych dla celów niniejszego postępowania, a to:

a]  dowodu z decyzji Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w B. z dnia 14 sierpnia 2018 r., znak (...) - (...). (...) (...), umarzającej postępowanie podatkowe wszczęte z urzędu celem określenia zobowiązania podatkowego w podatku akcyzowym od 7780 litrów gazu LPG niespełniającego wymagań jakościowych, wycofanego z obrotu decyzją (...) Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w K. z dnia 21 kwietnia 2017 r., nr (...) UOKiK (...) na okoliczność: jakości zakwestionowanego paliwa, możliwości wtłoczenia do zbiorników gazu poza dostawami od stałego odbiorcy, procedur obowiązujących na stacji paliw, prowadzonej przez Stronę, łańcucha dostawców zakwestionowanego paliwa do stacji paliw, braku czynności dokonywanych przez dostawców i Stronę, mogących mieć wpływ na zmianę parametrów gazu, zasad i okoliczności jego transportu oraz procedur napełniania zbiorników;

b)  dowodu z zeznań świadka M. R. (1) na okoliczność: zasad i okresu współpracy, jej rozwiązania z A. R., J. R., A. (...) sp. jawna w J., jakości zakwestionowanego paliwa, możliwości wtłoczenia do zbiorników gazu poza dostawami od stałego odbiorcy, procedur obowiązujących na stacji paliw, prowadzonej przez Stronę, łańcucha dostawców zakwestionowanego paliwa do stacji paliw, braku czynności dokonywanych przez Stronę, mogących mieć wpływ na zmianę parametrów gazu, zasad i okoliczności jego transportu oraz procedur napełniania zbiorników, okoliczności, przebiegu przeprowadzonej kontroli oraz procedury pobierania zakwestionowanych prób gazu w dniu 23 marca 2017 r., procedur dokonywania przeglądów urządzeń i instalacji, służących do magazynowania gazu LPG,

c)  dowodu z zeznań świadka A. B. na okoliczność: zasad i okresu współpracy, jej rozwiązania z A. R., J. R., A. (...) sp. jawna w J., jakości zakwestionowanego paliwa, możliwości wtłoczenia do zbiorników gazu poza dostawami od stałego odbiorcy, procedur obowiązujących na stacji paliw, prowadzonej przez Stronę, łańcucha dostawców zakwestionowanego paliwa do stacji paliw, braku czynności dokonywanych przez Stronę, mogących mieć wpływ na zmianę parametrów gazu, zasad i okoliczności jego transportu oraz procedur napełniania zbiorników, okoliczności, przebiegu przeprowadzonej kontroli oraz procedury pobierania zakwestionowanych prób gazu w dniu 8 marca 2017 r., procedur dokonywania przeglądów urządzeń i instalacji, służących do magazynowania gazu LPG;

d)  dowodu z zeznań świadka J. K. na okoliczność: zasad i okresu współpracy, jej rozwiązania z A. R., J. R., A. (...) sp. jawna w J., jakości zakwestionowanego paliwa, możliwości wtłoczenia do zbiorników gazu poza dostawami od stałego odbiorcy, procedur obowiązujących na stacji paliw, prowadzonej przez Stronę, łańcucha dostawców zakwestionowanego paliwa do stacji paliw, braku czynności dokonywanych przez Stronę, mogących mieć wpływ na zmianę parametrów gazu, zasad i okoliczności jego transportu oraz procedur napełniania zbiorników, okoliczności, przebiegu przeprowadzonej kontroli oraz procedury pobierania zakwestionowanych prób gazu w dniu 8 i 23 marca 2017 r., procedur dokonywania przeglądów urządzeń i instalacji, służących do magazynowania gazu LPG, staranności spółki przy doborze dostawcy.

e)  dowodu z zeznań świadka J. R. (2) na okoliczność: jakości i certyfikacji sprzedawanego paliwa, współpracy, okoliczności jej rozwiązania przez Stronę, zasad transportu, procedur napełniania zbiorników, łańcucha dostawców;

f)  dowodu z zeznań świadka K. O. na okoliczność: współpracy z (...) sp. jawna w J., jakości i certyfikacji sprzedawanego paliwa, zasad transportu oraz procedur jego przeładunku;

g)  dowodu z opinii biegłego z zakresu chemii i inżynierii chemicznej na okoliczność: rozbieżności w wynikach badań całkowitej zawartości siarki, przeprowadzonych z pobranych prób w dniach 8 marca 2017 r. i 23 marca 2017 r. z paliwa pochodzącego od tego samego dostawcy, zasad oraz wiarygodności przeprowadzania badań w zakresie właściwości korozyjnych, tj. oceny działania korodującego na płytce miedzianej.

Mając powyższe zarzuty na uwadze, wniósł o:

1) uchylenie zaskarżonej decyzji w całości;

2) zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odwołania powód wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów wskazanych przez Stronę w piśmie z dnia 31 sierpnia 2018 r., stanowiącym ustosunkowanie się do zgromadzonego materiału dowodowego, a to:

1) dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów niezbędnych dla celów niniejszego postępowania, a to:

a) dowodu z decyzji Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w B. z dnia 14 sierpnia 2018 r., znak (...) - (...). (...) (...), umarzającej postępowanie podatkowe wszczęte z urzędu celem określenia zobowiązania podatkowego w podatku akcyzowym od 7780 litrów gazu LPG niespełniającego wymagań jakościowych, wycofanego z obrotu decyzją (...) Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w K. z dnia 21 kwietnia 2017 r., nr (...), UOKiK (...) na okoliczność: jakości zakwestionowanego paliwa, możliwości wtłoczenia do zbiorników gazu poza dostawami od stałego odbiorcy, procedur obowiązujących na stacji paliw, prowadzonej przez Stronę, łańcucha dostawców zakwestionowanego paliwa do stacji paliw, braku czynności dokonywanych przez dostawców i Stronę, mogących mieć wpływ na zmianę parametrów gazu, zasad i okoliczności jego transportu oraz procedur napełniania zbiorników;

b) dowodu z zeznań świadka M. R. (1) na okoliczność: zasad i okresu współpracy, jej rozwiązania z A. R., J. R., A. (...) sp. jawna w J., jakości zakwestionowanego paliwa, możliwości wtłoczenia do zbiorników gazu poza dostawami od stałego odbiorcy, procedur obowiązujących na stacji paliw, prowadzonej przez Stronę, łańcucha dostawców zakwestionowanego paliwa do stacji paliw, braku czynności dokonywanych przez Stronę, mogących mieć wpływ na zmianę parametrów gazu, zasad i okoliczności jego transportu oraz procedur napełniania zbiorników, okoliczności, przebiegu przeprowadzonej kontroli oraz procedury pobierania zakwestionowanych prób gazu w dniu 23 marca 2017 r., procedur dokonywania przeglądów urządzeń i instalacji, służących do magazynowania gazu LPG,

c) dowodu z zeznań świadka A. B. na okoliczność: zasad i okresu współpracy, jej rozwiązania z A. R., J. R., A. (...) sp. jawna w J., jakości zakwestionowanego paliwa, możliwości wtłoczenia do zbiorników gazu poza dostawami od stałego odbiorcy, procedur obowiązujących na stacji paliw, prowadzonej przez Stronę, łańcucha dostawców zakwestionowanego paliwa do stacji paliw, braku czynności dokonywanych przez Stronę, mogących mieć wpływ na zmianę parametrów gazu, zasad i okoliczności jego transportu oraz procedur napełniania zbiorników, okoliczności, przebiegu przeprowadzonej kontroli oraz procedury pobierania zakwestionowanych prób gazu w dniu 8 marca 2017 r., procedur dokonywania przeglądów urządzeń i instalacji, służących do magazynowania gazu LPG;

d) dowodu z zeznań świadka J. K. na okoliczność: zasad i okresu współpracy, jej rozwiązania z A. R., J. R., A, (...) sp. jawna w J., jakości zakwestionowanego paliwa, możliwości wtłoczenia do zbiorników gazu poza dostawami od stałego odbiorcy, procedur obowiązujących na stacji paliw, prowadzonej przez Stronę, łańcucha dostawców zakwestionowanego paliwa do stacji paliw, braku czynności dokonywanych przez Stronę, mogących mieć wpływ na zmianę parametrów gazu, zasad i okoliczności jego transportu oraz procedur napełniania zbiorników, okoliczności, przebiegu przeprowadzonej kontroli oraz procedury pobierania zakwestionowanych prób gazu w dniu 8 i 23 marca 2017 r., procedur dokonywania przeglądów urządzeń i instalacji, służących do magazynowania gazu LPG, staranności spółki przy doborze dostawcy.

e) dowodu z zeznań świadka J. R. (2) na okoliczność: jakości i certyfikacji sprzedawanego paliwa, współpracy, okoliczności jej rozwiązania przez Stronę, zasad transportu, procedur napełniania zbiorników, łańcucha dostawców;

f) dowodu z zeznań świadka K. O. na okoliczność: współpracy z (...) sp. jawna w J., jakości i certyfikacji sprzedawanego paliwa, zasad transportu oraz procedur jego przeładunku; 

g) dowodu z opinii biegłego z zakresu chemii i inżynierii chemicznej na okoliczność: rozbieżności w wynikach badań całkowitej zawartości siarki, przeprowadzonych z pobranych prób w dniach 8 marca 2017 r. i 23 marca 2017 r. z paliwa pochodzącego od tego samego dostawcy, zasad oraz wiarygodności przeprowadzania badań w zakresie właściwości korozyjnych, tj. oceny działania korodującego na płytce miedzianej.

Pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o:

1)  oddalenie odwołania,

2) przeprowadzenie dowodów z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy- przekazanych wraz z odwołaniem przy piśmie z dnia 18 grudnia 2018 r., znak: (...) - na okoliczności wskazane w pkt 1 i 2 sentencji zaskarżonej decyzji,

3) oddalenie wniosku dowodowego o przeprowadzenie dowodu z decyzji Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w B. z dnia 14 sierpnia 2018 r., znak: (...) - (...). (...) (...), umarzającej postępowanie podatkowe w podatku akcyzowym - jako zbędnego i niemającego istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy,

4) oddalenie wniosków dowodowych o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków M. R. (1), A. B., J. K., J. R. (2) i K. O. - jako zbędnych i niemających istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy,

5) oddalenie wniosku dowodowego o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu chemii i inżynierii chemicznej - jako zbędnego i niemających istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy,

6) zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany, z ostrożności procesowej, na wypadek uwzględnienia wniosków powoda i dopuszczenia przez Sąd Okręgowy dowodów z zeznań świadków M. R. (1), A. B. i J. K., wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z zeznań świadków:

7) D. J., pracownika Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w K., na okoliczność przebiegu kontroli na stacji paliw powoda w dniach 8 marca, 23 marca i 21 kwietnia 2017 r. oraz sposobu pobierania próbek gazu LPG.

8) S. D., pracownika Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w K., na okoliczność przebiegu kontroli na stacji paliw powoda w dniach 8 marca, 23 marca i 21 kwietnia 2017 r. oraz sposobu pobierania próbek gazu skroplonego (...).

Pozwany podtrzymał stanowisko zawarte w treści decyzji.

W toku rozprawy strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska w sprawie.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 29 kwietnia 2013 r, nr (...), Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (dalej: .Prezes URE”) udzielił koncesji na obrót paliwami ciekłymi przedsiębiorcy: (...) sp. z o. o. (dalej: .Przedsiębiorca") na okres od dnia 29 kwietnia 2013 roku do dnia 3 grudnia 2030 roku . W decyzji zawarto w szczególności warunek 2.2.4. o treści: „Koncesjonariuszowi nie wolno czynić przedmiotem obrotu paliw ciekłych, których parametry Jakościowe są niezgodne z parametrami określonymi obowiązującymi przepisami i wynikającymi z zawartych umów.” /k. 5-7 akt adm./

W okresie od 2005 roku do czerwca 2017 r. Przedsiębiorca współpracował w zakresie dostaw LPG na wyłączność z A. R., j. R., A. (...) Spółka Jawna z siedzibą w J.. Wskazany podmiot regularnie dokonywał dostaw LPG zarówno w postaci płynnej (dostawy cysterną) jak i asortymentu butli o wadze 11 kg, współpraca przebiegała bez zakłóceń. Spółka (...) nabywała partie gazu przewożone cysternami od firmy (...) sp. z o.o. sp.k., która zakupywała gaz skroplony od różnych rafinerii. Przedsiębiorca nie wykonywał badań jakości gazu skroplonego, ani też nie żądał od spółki (...) dokumentów potwierdzających parametry fizyko – chemiczne gazu. W przekonaniu Przedsiębiorcy, jakość gazu, tj. jego parametry powinny być sprawdzane przez importera spółkę (...). Przedsiębiorca nie otrzymywał od (...) kopii dokumentów wystawianych przez producentów gazu skroplonego, gdyż spółka (...) również ich nie posiadała. / zeznania świadków: J. R. (2) – k. 268-271, K. O. – k. 208-209, J. K. - k. 331-335, M. R. (1) – k. 396-397/. Przedsiębiorca nie analizował również łańcucha dostaw. / zeznania świadka J. K. - k. 331-335/

W toku kontroli przeprowadzonych przez inspektorów reprezentujących (...) Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w K. w dniu 8 marca 2017 r. oraz dniu 23 marca 2017 r. na stacji paliw w G. przy ulicy (...), prowadzonej przez Przedsiębiorcę ujawniono, że Przedsiębiorca, oferował na tej stacji gaz płynny (LPG), który nie spełniał wymagań Jakościowych określonych w rozporządzeniu Ministra Energii z dnia 14 kwietnia 2016 r. w sprawie wymagań jakościowych dla gazu skroplonego (LPG) (Dz. U. z 2016 r. poz. 540, dalej rozporządzenie Jakościowe”) w zakresie całkowitej zawartości siarki oraz badania działania korodującego na miedź (sprawozdanie z badań z 13 marca 2017 r„ nr (...) próbka o kodzie (...) sporządzone prań (...) sp. z o. o. Oddział K. (...), sprawozdanie z badań z 27 marca 2017 r„ nr (...) próbka o kodzie (...) sporządzone przez (...) sp. z o. o. Oddział K. (...) oraz sprawozdanie z badań próbki kontrolnej o kodzie (...) z dnia 18 kwietnia 2017 r, nr (...) sporządzone przez Zakład (...) (...)). /k. 8-12, 13, 14-18, 19 akt adm./

Podczas kontroli w dniu 8 marca 2017 roku była obecna A. B. – pracownik powoda, która jednocześnie w czasie kontroli wykonywała swoje obowiązki w sklepie powoda. Podczas kontroli w dniu 23 marca 2017 roku był obecny M. R. (1) – kierownik stacji paliw powoda, który również jednocześnie w czasie kontroli wykonywał swoje obowiązki w sklepie powoda. Kontrole w powyższych dniach zostały przeprowadzone przez inspektorów: D. J. oraz S. D.. / zeznania świadków: A. B. k. 401-402, 405, M. R. (1) k.396 – 397, 406, D. J. – k. 145v-146, S. D. – k. 146-146v/

Dla próbki o kodzie (...) (pobrana w dniu 8 marca 2017 r.) wynik pomiaru w zakresie zawartości siarki wyniósł 89 mg/kg (wymagania według rozporządzenia jakościowego to max. 50 mg/kg, zastosowana metoda badawcza ASTM D 6667-14 przewiduje tolerancję < 50+21 mg/kg), natomiast wynik pomiaru w zakresie badania działania korodującego na płytce miedzianej to klasa 2 korozji zamiast wymaganej rozporządzeniem Jakościowym klasy 1 korozji, tolerancji dla zastosowanej metody badawczej PN-EN ISO 6251:2001 nie przewidziano. Uwzględniając tolerancję zawartość siarki w oferowanym przez Przedsiębiorcę gazie płynnym (LPG) przekroczyła o ok. 25,35 % dopuszczalny poziom . /k. 13 akt adm./

Dla próbki o kodzie (...) (pobrana w dniu 23 marca 2017 r.) wynik pomiaru w zakresie badania działania korodującego na płytce miedzianej to klasa 2 korozji zamiast wymaganej rozporządzeniem jakościowym klasy 1 korozji, tolerancji dla zastosowanej metody badawczej PN- EN ISO 6251:2001 nie przewidziano. /k. 19 akt adm./

Dla próbki kontrolnej o kodzie (...) (pobrana w dniu 23 marca 2017 r.) wynik pomiaru w zakresie badania działania korodującego na płytce miedzianej to klasa 3 korozji zamiast wymaganej rozporządzeniem jakościowym klasy 1 korozji, tolerancji dla zastosowanej metody badawczej PN-EN ISO 6251:2001 nie przewidziano. /k. 22, 23 akt adm./

Rozbieżności w wynikach badań całkowitej zawartości siarki w próbkach pobranych w dniach 8 marca 2017 roku i 23 marca 2017 roku są związane z poborem do badań pochodzących z dwóch odrębnych partii paliwa pochodzących z różnych rafinerii. / opinia biegłego – k. 457-464, 498-499/ Był to gaz pochodzący z L., zakupiony w niższej cenie, niż gaz na rynku krajowym. /zeznania świadka J. R. (2) – k. 268-271/

Po otrzymaniu informacji o wynikach kontroli pismem z dnia 14 lutego 2018 r., Prezes URE zawiadomił Przedsiębiorcę o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie wymierzenia kary pieniężnej w związku z ujawnieniem w działalności prowadzonej przez Przedsiębiorcę nieprawidłowości polegającej na nieprzestrzeganiu obowiązków wynikających z koncesji tj. warunku 2.2.4. W zawiadomieniu wezwano Przedsiębiorcę do złożenia szczegółowych wyjaśnień oraz przesłania dokumentów mogących mieć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. /k. 1-2 akt adm./

Udzielając wyjaśnień w toku postępowania Przedsiębiorca powołał między innymi:

- .spółka nie miała wiedzy co do niespełniania nom jakościowych gazu skropionego LPG, określonych rozporządzeniem Ministra (...) z dnia 14 kwietnia 2016 r. w sprawie wymagań jakościowych dla gazu skroplonego (LPG), Di U z 2016 r„ poz. 540, a wprowadzanego do obrotu na stacji paliw, zlokalizowanej w G. przy ul. (...).";

- ,Począwszy od miesiąca czerwca 2005 r. do miesiąca kwietnia 2017 r. (...) Sp. z o.o. współpracowało w zakresie dostaw LPG na wyłączność z A R., J. R., A. (...) Spółka Jawna z siedzibą: ul. (...),(...)-(...) J., NIP: (...), REGON: (...). Powyższy podmiot regularnie dokonywał dostaw LPG zarówno w postaci płynnej (dostawy cysterną), jak i asortymentu butli o wadze 11 kg. (...) współpraca w tym zakresie przez ponad 11 lat przebiegała bez zakłóceń Przedsiębiorstwo (...) Spółka jawna jest uznanym dostawcą i dystrybutorem gazu skroplonego LPG; dysponuje specjalizowanym taborem oraz własnym laboratorium. (...) jako przedsiębiorstwo o uznanej renomie i z wieloletnim doświadczeniem gwarantowało stabilność i odpowiednią jakość dostaw. Niemniej jednak w wyniku przeprowadzonej kontroli (...) Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w K. w dniu 8 marca 2017 roku oraz 23 marca 2017 roku stwierdzono niezgodność parametrów tj. zawartości siarki oraz działania korodującego na miedź (...) Po otrzymaniu w/w informacji dotyczących niezgodności wymagań jakościowych dla dostarczonego gazu skroplonego LPG, (...) Sp. z o.o. poinformowała bez zwłoki dostawcę, to jest przedsiębiorstwo (...) o zaistniałej sytuacji. W wyniku procesu reklamacyjnego dnia 21 kwietnia 2017 roku dostawca dokonał całkowitej wymiary towaru ze stacji paliw w G. (...) na wolny od wad.";

-

.stacja paliw w G. posiada wszelkie aktualne badania i atesty, wymagane na dzień przeprowadzenia kontroli";

-

.próby pobierania LPG, dokonane w dacie 8 marca 2017 r. i 23 marca 2017 r. nie zostały dokonane w sposób prawidłowy, a to zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 31 stycznia 2007 r, w tym Polskiej Normy PN-EN ISO 4257 poprzez: a) naruszenie pkt 4b) normy jw. przez pobranie próbek z dolnych partii zbiornika; b) naruszenie pkt 82) nomy jw. przez zaniechanie procedury przewidzianej dla oczyszczania pojemnika na próbkę";

-.badania jakości LPG w zakresie właściwości korozyjnych (ocena działania korodującego na płytce miedzianej), dokonane na próbie z dnia 23 marca 2017 r. i próbie kontrolnej wykazują zróżnicowanie w zakresie oznaczonej klasy. Badanie dokonane z próby pobranej w dniu 23 marca charakteryzuje się 2 klasą, natomiast badanie z próby kontrolnej, przeprowadzone przez Zakład (...) w dniu 18 kwietnia 2017 r. wskazuje na klasę 3. Stwierdzić zatem należy, iż rozbieżność taka uniemożliwia prawidłowe wskazanie klasy. Data wykonania oznaczenia nie powinna mieć wpływu na wynik. Dla tej samej partii materiału bowiem w różnych laboratoriach odnotowano znaczne rozbieżności w otrzymanych wynikach. Zaznaczyć należy, że ocena wizualna jest zawsze oceną subiektywną, a niejednokrotnie problemem może być właściwe dopasowanie charakteru zaobserwowanych zmian do wyglądu próbek ze wzornika.’

-. W zakresie badania zawartości siarki należy zauważyć, zgodnie z protokołem badań nr (...) z dnia 8 marca 2017 r. całkowita zawartość siarki wyniosła 89 mg/kg, zaś z zgodnie z protokołem badań nr (...) z dnia 23 marca 2017 r. wyniosła 66 mg/kg. Wobec wątpliwości strony co do rzetelności przeprowadzania prób, wskazanych w pkt 4 niniejszego pisma, całkowita zawartość siarki mogłaby nie przekraczać wdrażanej przez ustawodawcę normy. ’

(...)Sp.zo.o. działając na rynku paliw od 2012 roku, a wcześniej jako PHU (...) od 2005 roku, przykłada najwyższą wagę do jakości oferowanych paliw. Dotyczy zarówno paliw płynnych typu ON, benzyn bezołowiowych Pb oraz skroplonego gazu LPG. Strategią firmy jest współpraca wyłącznie ze sprawdzanymi pod kątem legalności i jakości dostawcami paliw płynnych, świadczą o tym wieloletnie, stałe, podpisywane na wyłączność dostaw, Umowy Partnerskie (np. (...)Sp. z o. o posiada status (...)) z kontrahentami o sprawdzonej renomie. W zakresie tego rodzaju Umów posiadamy bezpośredni dostęp i możliwość weryfikacji każdej dostawy pod kątem jej parametrów jakościowych.. Taka informacja jest dostępna i możliwa do sprawdzenia w każdym czasie (...) odbierający dostawy gazu skroplonego LPG na stacji w G. w dniach 15 marzec oraz 21 marzec 2017 roku nie stwierdził niezgodności jakościowych a dokumenty towarzyszące dostawie potwierdzały ten stan.” /k. 25-28 akt adm./

Prezes URE wezwaniem z dnia 11 kwietnia 2018 r. zażądał od Przedsiębiorcy w szczególności udzielenia informacji jakie inne działania, poza odebraniem przy każdej dostawie świadectw jakości dostarczonego paliwa, podejmował Przedsiębiorca w celu zbadania jakości dostarczanego mu gazu płynnego wraz z udokumentowaniem przywołanych faktów. Prezes URE oczekiwał informacji jakie inne działania podejmował Przedsiębiorca w celu zbadania jakości dostarczanego mu gazu skroplonego LPG przed wprowadzeniem go do obrotu wraz z udokumentowaniem przywołanych faktów. /k. 83 akt adm./

W piśmie z dnia 30 kwietnia 2018 r. Przedsiębiorca udzielił odpowiedzi: Przedsiębiorstwo (...) Spółka jawna jest uznanym dostawcą i dystrybutorem gazu skroplonego LPG w regionie, nasza współpraca trwała nieprzerwanie 11 lat; przedsiębiorstwo dysponuje specjalizowanym taborem oraz własnym laboratorium. Z naszej wiedzy również wynika, iż dostarcza gaz LPG do wielu stacji paliw w regionie. Tym samym, jako przedsiębiorstwo o uznanej renomie i z wieloletnim doświadczeniem gwarantowało stabilność i odpowiednią jakość dostaw". /k. 84 akt adm./

Przedsiębiorca w toku postępowania przedłożył pisemne oświadczenia pracowników stacji paliw A. B. (obecna podczas kontroli z dnia 8 marca 2017 r.) i M. R. (1) (obecny podczas kontroli z dnia 23 marca 2017 r.). W swoim oświadczeniu każda z ww. osób stwierdziła:

„Podczas pobierania próby ze zbiornika przez Inspektorów nastąpiły następujące nieprawidłowości;

1) gaz przeznaczony do badania pobrany został do pompy z dolnej części zbiornika, co jest niezgodne z zaleceniami określonymi w PN-ES ISO 4257, a to w pkt 4 ppkt (b), iż powinno unikać się pobierania próbek z dolnej części zbiornika;

2) próbki zostały napełnione gazem od razu, bez poprzedzającej operacji oczyszczania, która winna być wykonana przynajmniej trzykrotnie. Powyższy obowiązek wynika z pkt 8.2 ww. normy, co skutkuje, iż powtarzanie operacji oczyszczania będzie odpowiednio rozcieńczać każdy pozostały materiał z poprzedniej operacji i spowoduje, te próbka będzie reprezentatywna. Niezachowanie procedury oczyszczania pojemnika na próbkę spowodowało, iż pobrany w ten sposób materiał nie można uznać za reprezentatywny." /k. 85, 86 akt adm./

Pismem z dnia 11 kwietnia 2018 roku Prezes URE żądał od Przedsiębiorcy wyjaśnienia czy wniósł on na piśmie do Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej uwagi dotyczące kontroli w dniu 8 marca 2017 r. lub w dniu 23 marca 2017 r., w szczególności sygnalizujące nieprawidłowości w sposobie pobrania próbek LPG. (punkt 6 wezwania z dnia 11 kwietnia 2018 r.). /k. 83 akt adm./

Przedsiębiorca w piśmie z dnia 30 kwietnia 2018 r. poinformował: .(...) Spółka nie wniosła uwag do Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej dotyczących kontroli, przeprowadzonych w dniach 8 marca 2017 r. oraz 23 marca 2017 r. Okoliczność dotycząca nieprawidłowości w sposobie pobrania próbek LPG stwierdzona została dopiero po uzyskaniu szczegółowych wyjaśnień od pracowników stacji i po wszczęciu niniejszego postępowania." /k. 84 akt adm./

Pismem z dnia 15 czerwca 2018 roku Prezes URE wezwał przedsiębiorcę ponownie do wskazania, czy otrzymał od dostawcy świadectwa jakości paliwa, którego dostawę dokumentowały wskazane w wezwaniu faktury tylko w języku obcym. /k. 97 akt adm./

W piśmie z dnia 13 lipca 2018 roku przedsiębiorca wskazał, że otrzymał dokumenty potwierdzające jakość gazu jedynie w języku obcym. /k. 99 akt adm./

Pismem z dnia 6 sierpnia 2018 r. Prezes URE zawiadomił Przedsiębiorcę o zakończeniu postępowania dowodowego oraz poinformował o możliwości zapoznania się, w terminie 7 dni od dnia otrzymania powyższego pisma, z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. /k. 101 akt adm./

Przedsiębiorca zapoznał się z materiałem dowodowym, a następnie pismem z dnia 31 sierpnia 2018 r. wystąpił z wnioskiem o przeprowadzenie: dowodu z decyzji Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w B. z dnia 14 sierpnia 2018 r„ znak (...) - (...). (...) (...), oraz dowodu z zeznań świadków: M. R. (1), A. B., J. K., J. R. (2), K. O. oraz dowodu z opinii biegłego z zakresu chemii 1 inżynierii chemicznej na okoliczność rozbieżności w wynikach badań całkowitej zawartości siarki, przeprowadzonych z pobranych prób w dniach 8 marca 2017 r. 123 marca 2017 r. z paliwa pochodzącego od tego samego dostawcy, zasad oraz wiarygodności przeprowadzania badań w zakresie właściwości korozyjnych, tj. oceny działania korodującego na płytce miedzianej. /k. 112, 123-132 akt adm./

W dniu 17 września 2018 roku Prezes URE zawiadomił przedsiębiorcę, że postępowanie administracyjne nie zostanie zakończone do dnia 17 października 2018 roku . /k. 133 akt adm./

W dniu 16 października 2018 roku Prezes URE wydał decyzję nr (...) /k. 134-142 akt adm./

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów, w tym zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane, jak również w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości.

Sąd dał wiarę opinii biegłego sądowego M. R. (2) z zakresu chemii sądowej i toksykologii z uwagi na jej spójność. W sposób jasny, zupełny i wyczerpujący powołany biegły sądowy udzielił odpowiedzi na okoliczność wskazaną w postanowieniu Sądu z dnia 29 września 2021 roku. (k. 449v).

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków: M. R. (1), A. B., J. K., J. R. (2), K. O., D. J., S. D. z uwagi na ich spójność.

Postanowieniem z dnia 29 września 20121 roku Sąd pominął dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu chemii i inżynierii chemicznej na okoliczność zasad oraz wiarygodności przeprowadzania badań w zakresie właściwości korozyjnych tj. oceny działania korodującego na płytce miedzianej – z uwagi na jego cofnięcie przez pełnomocnika powoda na rozprawie w tym dniu.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zważył co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

W odniesieniu do zarzutów powoda dotyczących naruszenia prawa procesowego wskazać należy, że w przypadku wniesienia odwołania od decyzji Prezesa URE do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Sąd rozpoznaje sprawę merytorycznie, a wskazywane przez powoda naruszenia art. 7, 77 §1, 75 §1 oraz 107 §3 k.p.a. nie mogły skutkować uchyleniem zaskarżonej decyzji. Mając bowiem na względzie charakter postępowania przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, postępowanie niniejsze tj, z odwołania od decyzji Prezes URE ma charakter postępowania rozpoznawczego, pierwszoinstancyjnego i kontradyktoryjnego. Z tych względów, mając na względzie wymogi odwołania przyjęte przez ustawodawcę, odwołanie odpowiada konstrukcji pozwu w ogólnym postępowaniu cywilnym, bowiem wymagania odnoszące się do odwołania (art. 479 ⁴⁹ k.p.c.) są zbliżone do wymagań pozwu (art. 187 k.p.c.), a ponadto odwołanie, podobnie jak pozew, uruchamia postępowanie sądowe w pierwszej instancji. W świetle powyższego przyjąć należało, że zastosowanie znajdą również reguły dowodzenia w procesie cywilnym. W konsekwencji, obowiązek przedstawienia dowodów w niniejszym postępowaniu również spoczywał na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywał na tej stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne. Skoro zatem odwołanie łączy w sobie cechy nie tylko środka zaskarżenia, ale też powództwa, strony przede wszystkim w ramach realizacji zasady kontradyktoryjności mogą przedstawiać dowody, co niewątpliwe strony w niniejszym procesie uczyniły.

W niniejszej sprawie przede wszystkim należy wskazać, że przeprowadzenie kontroli w dniu 8 marca 2017 roku oraz 23 marca 2017 roku zostało udokumentowana należycie. Należy też przy tym przypomnieć, że przedmiotowe protokoły kontroli Inspekcji Handlowej sporządzone z udziałem osoby czynnej w lokalu – pracowników powoda, z zapewnieniem możliwości przedstawienia przez kontrolowanego własnej wersji zdarzeń, jest w rozumieniu art. 76 § 1 k.p.a., dokumentem urzędowym. A zatem, dokumenty te, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone. Obalenie ustaleń protokołu kontroli, jako dokumentu urzędowego, jest możliwe i stosownie do art. 76 § 3 k.p.a. wymaga przedstawienia przez stronę stosownych dowodów (tak też: NSA w wyrokach: z dnia 16 lipca 2015 r., sygn. akt: IIGSK 1491/14, z dnia 5 września 2017 r., sygn. akt: II GSK 3317/15). W niniejszym postępowaniu powód jednakże nie przedstawił stosownych dowodów, za pomocą których obaliłby ustalenia zawarte w przedmiotowych protokołach kontroli.

Odnosząc się do samych protokołów kontroli wskazać należy, że w protokole kontroli z dnia 8 marca 2017 r. (nr akt kontroli: (...), nr kontroli UOKiK (...)) wskazano (por. karta nr 1 i karta nr 2 protokołu): „Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dn. 13 stycznia 2007 r. w sprawie sposobu pobierania próbek gazu skroplonego LPG (Dz. U. z2007 r. Nr 44, poz. 279) pobrano do badań laboratoryjnych, w obecności p A. B. poprzez dystrybutor (...), próbkę gazu LPG w ilości 2JS litra. Sposób pobierania próbek gazu skroplonego został opisany szczegółowo w protokole pobrania próbek paliw na stronie 2. (...) Czynności pobierania udokumentowano protokołem pobrania próbek paliw numer (...). Należy też wskazać, że A. B., jako pracownik kontrolowanego, w obecności której przeprowadzono kontrolę, podpisała protokół kontroli z dnia 8 marca 2017 r. oraz protokół pobrania próbek paliw nr (...) na każdej karcie. Z obu protokołów wynika jednoznacznie, że próbki gazu płynnego (LPG) pobrano z urządzenia służącego do dystrybucji tego paliwa tj. z dystrybutora (...). Podobnie przedstawia się sytuacja w odniesieniu do przebiegu kontroli z dnia 23 marca 2017 r. W treści protokołu z tego dnia wskazano, że pracownikiem kontrolowanego w obecności którego przeprowadzono kontrolę był M. R. (1), który jako osoba upoważniona do reprezentowania powoda przed organami kontroli, podpisał protokół kontroli z dnia 23 marca 2017 r. oraz protokół pobrania próbek paliw nr (...) na każdej karcie. Z obu protokołów wynika wprost, że próbki gazu płynnego (LPG) pobrano z urządzenia służącego do dystrybucji tego paliwa tj. z dystrybutora (...). Co istotne, zarówno w protokole kontroli z dnia 8 marca 2017 r., jak również w treści protokołu z dnia 23 marca 2017 r. zamieszczono pouczenie o treści: na podstawie art 20 ust 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o Inspekcji Handlowej (...) kontrolowany może zgłosić uwagi bezpośrednio do protokołu bądź wnieść je na piśmie do Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w ciągu 7 dni od dnia przedstawienia protokołu do podpisu." (k. 9, 15 akt adm.). Nie budziła również wątpliwości Sądu prawidłowość poszczególnych czynności kontrolnych, dokonywanych zgodnie z treścią normy (...), jako właściwej w przypadku pobierania próbek gazu z odmierzaczy. Istotnie bowiem, wskazywana przez powoda norma PN-ES ISO 4257 dotyczy pobierania gazu skroplonego ze zbiornika. Z treści protokołów wynika jednoznacznie, że każdorazowo dokonywano trzykrotnego przepłukania pojemników służących do poboru skroplonego gazu LPG. W odniesieniu natomiast do oświadczeń złożonych po upływie 7 dni od dnia poszczególnych kontroli, tj. w dniach 27 kwietnia 2018 roku, wskazać należy, że jako dokumenty prywatne stanowią jedynie dowód tego, że wskazane w nich osoby złożyły oświadczeniu o treści wskazanej w tych dokumentach (art. 245 k.p.c.). Z tego względu nie mogą one stanowić dowodu na okoliczność rzeczywistego przebiegu kontroli. Należy tu też zauważyć, że wskazywana przez obu świadków okoliczność ich krótkotrwałej nieobecności podczas czynności kontrolnych - spowodowanych samowolnym opuszczeniem przez świadków miejsca kontroli, nie świadczy o braku owego trzykrotnego przepłukania pojemników. Powyższe stanowi zatem jedynie ich przypuszczenie, wysnute po upływie roku od poszczególnych dni kontroli.

Powód kwestionował również wyniki przeprowadzonych kontroli jakości paliwa ciekłego w postaci gazu płynnego LPG przeprowadzonej na powodowej stacji paliw.

Wbrew powyższemu wskazać należy, że gaz skroplony (LPG) wprowadzony na stacji paliw powoda do obrotu w dniach: 8 i 23 marca 2017 r. nie spełniał wymagań przewidzianych w przepisach rozporządzenia Ministra Energii z dnia 14 kwietnia 2016 r. obowiązujących w dniu kontroli przeprowadzonych u powoda przez inspektorów Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w K. z uwagi na zawyżony parametr zawartości siarki - 89 mg/kg (przy wymaganych max. 50mg/kg, z uwzględnieniem tolerancji dla metody badawczej: <50 + 21 mg/kg dla próbki pobranej w dniu 8 marca 2017 r).; oraz badania korodującego na płytce miedzianej klasa 2 korozji (próbka pobrana w dniu 8 marca i próbka pobrana w dniu 23 marca 2017 r). Ponadto po przeprowadzeniu badania próbki kontrolnej na wniosek powoda (k.20 akt adm.), badanie potwierdziło, że paliwo to nie spełnia wymagań rozporządzenia Ministra Energii z dnia 14 kwietnia 2016 r. w zakresie badania korodującego na płytce miedzianej - klasa 3(protokół z badań - k. 22-23 akt adm.).

Nieuzasadnione okazały się również wątpliwości powoda co do przyczyn rozbieżności w wynikach badań całkowitej zawartości siarki, przeprowadzonych z pobranych prób w dniach 8 marca 2017 r. i 23 marca 2017 r. Jak bezsprzecznie wynika z treści opinii biegłego sądowego, rozbieżności w wynikach badań całkowitej zawartości siarki w próbkach pobranych w dniach 8 marca 2017 roku i 23 marca 2017 roku są związane z poborem do badań pochodzących z dwóch odrębnych partii paliwa pochodzących z różnych rafinerii.

Tym samym zasadnie przyjął pozwany, że powód wprowadził do obrotu paliwo ciekłe: gaz płynny (LPG), nie spełniający wymagań jakościowych określonych w rozporządzeniu Ministra Energii z dnia 14 kwietnia 2016 r. w sprawie wymagań jakościowych dla gazu skroplonego (LPG) (Dz. U. z 2016 r., poz. 540) w zakresie całkowitej zawartości siarki oraz badania działania korodującego na płytce miedzianej.

Powód zakwestionował jednak, aby ponosił odpowiedzialność z powyższego tytułu z uwagi na dysponowanie stosowną dokumentacją od dostawcy gazu, co zdaniem powoda wyłącza jego odpowiedzialność za niewłaściwą jakość paliwa. Wskazać tu należy, że odpowiedzialność z tytułu deliktu administracyjnego jest niezależna od winy. Ponadto, stopień zawinienia jest brany pod uwagę jedynie przy wymiarze kary pieniężnej. W treści uchwały z dnia 9 lipca 2019 roku (sygn. akt I NSZP 1/2019, Lex nr 2692744) Sąd Najwyższy wskazał wprost, że: „Sankcja określona w art. 56 ust. 1 pkt 12 p.e. ma charakter administracyjny i realizuje przede wszystkim funkcję prewencyjną, nie można jej więc przypisywać funkcji karnych. Sam fakt ustanawiania w przepisach odrębnych sankcji karnych dla zabezpieczenia wykonania obowiązków administracyjnych w żadnym razie nie wystarcza do uzasadnienia twierdzenia, że sankcja z art. 56 ust. 1 pkt 12 p.e. zmienia swój charakter. Zasada proporcjonalności nie wyklucza stosowania sankcji administracyjnych do zabezpieczenia przestrzegania obowiązków koncesyjnych, także wtedy, gdy można je zrekonstruować z przepisów prawa powszechnie obowiązującego ustanawiających sankcje karne.”

Wskazać tu należy, iż powód, jako prowadzący działalność gospodarczą na podstawie koncesji na obrót paliwami ciekłymi udzielonej decyzją Prezesa URE z dnia 29 kwietnia 2013 r. nr (...), zobowiązany był do przestrzegania obowiązków wynikających z treści wskazanej wyżej decyzji koncesyjnej. Niesporne było w niniejszym postępowaniu, że zgodnie z warunkiem 2.2.4. przedmiotowej decyzji koncesyjnej: „ Koncesjonariuszowi nie wolno czynić przedmiotem obrotu paliw ciekłych, których parametry jakościowe są niezgodne z parametrami określonymi obowiązującymi przepisami i wynikającymi z zawartych umów.”

W uzasadnieniu wyroku z dnia 8 maja 2020 r. (sygn. akt I NSK 108/18, LEX nr 2978699) Sąd Najwyższy wskazał, że „Wykładnia art. 56 ust. 1 pkt 12 u.p.e. powinna przede wszystkim uwzględniać wyniki wykładni logiczno-językowej. Taka wykładnia art. 56 ust. 1 pkt 12 u.p.e. prowadzi zaś do wniosku, że obowiązek wynika z koncesji zawsze wtedy, gdy jest w decyzji koncesyjnej formalnie określony. To kryterium jest jednoznaczne i pozwala zawsze, zarówno organowi koncesyjnemu, jak i koncesjonariuszowi, ustalić, jakie obowiązki wynikają z koncesji - bez względu na to, czy teoretycznie obowiązki te mogą być także rekonstruowane z innych źródeł.”

Mając na względzie powyższe oraz treść warunku 2.2.4. koncesji, po stronie powodowej jako koncesjonariusza pozostawało podjęcie odpowiednich starań prowadzących do rezultatu w postaci wprowadzenia do obrotu paliw ciekłych, których parametry jakościowe są zgodne z parametrami określonymi obowiązującymi przepisami i wynikającymi z zawartych umów. Tym samym przyjąć należało, iż obowiązek wprowadzenia do obrotu gazu płynnego (LPG) o jakości zgodnej z obowiązującymi przepisami określonymi w rozporządzeniu Ministra Energii z dnia 14 kwietnia 2016 r. w sprawie wymagań jakościowych dla gazu skroplonego (LPG) (Dz. U. z 2016 r., poz. 540) wynikał wprost z treści przedmiotowej decyzji koncesyjnej. Niewątpliwie natomiast, gaz płynny, którego próbkę pobrano do kontroli w dniu 8 i 23 marca 2017 r. (przy czym jedna z próbek została również dodatkowo przebadana na wniosek powoda) nie spełniał wymagań jakościowych przedmiotowego Rozporządzenia. Powyższa okoliczność, wynikała wprost z treści sprawozdania z badań z dnia 13 marca 2017 r. (k. 13 akt adm.), jak również z treści sprawozdania z badań z dnia 27 marca 2017 r. i 18 kwietnia 2017 r.(k. 19,22-23 akt adm.).

Z powyższych względów, zasadnie przyjęto w treści punkt 1 zaskarżonej decyzji, że powód nie przestrzegał warunku 2.2.4 koncesji, a zatem podlega karze pieniężnej.

Zgodnie z treścią art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej decyzji) karze pieniężnej podlega ten, kto nie przestrzega obowiązków wynikających z koncesji. Powyższe oznacza, że naruszenie jednego z warunków koncesji jest wystarczającą przesłanką do nałożenia na przedsiębiorcę przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kary pieniężnej przy czym nie jest wymagane wykazanie zawinionego działania przedsiębiorcy. Wymierzenie na tej podstawie kary pieniężnej ma charakter obligatoryjny. Zgodnie z treścią 56 ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne (w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej decyzji) wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 1 pkt 1-38, nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym, a jeżeli kara pieniężna związana jest z działalnością prowadzoną na podstawie koncesji, wysokość kary nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, wynikającego z działalności koncesjonowanej, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym. Zgodnie natomiast z ust. 6 ustalając wysokość kary pieniężnej, Prezes URE uwzględnia stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie podmiotu i jego możliwości finansowe. Ponadto, według ust. 6a Prezes URE może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli stopień szkodliwości czynu jest znikomy, a podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek.

W niniejszej sprawie, przy ocenie stopnia szkodliwości czynu Sąd miał na uwadze okoliczność, że przekroczenie parametru w kontrolowanej partii paliwa wyniosło przy uwzględnieniu tolerancji ok 25% w przypadku zawartości siarki i dotyczyło znacznej ilości paliwa (9129 litrów przy łącznej całkowitej pojemności zbiorników 9700 litrów), która w całości została wprowadzona obrotu po dniu 8 marca 2017 r., a przed kolejną kontrolą dnia 23 marca 2017 r. Mając na względzie te okoliczności, zasadnie zauważył pozwany w treści decyzji, że zwiększona dopuszczalność siarki w gazie płynnym (LPG) przyspiesza procesy korozyjne. Przy ocenie stopnia szkodliwości nie należy również pomijać okoliczności, że pogorszenie jakości spalin negatywnie wpływa na środowisko. Mająco to na uwadze oraz okoliczność, że powód wprowadził dwukrotnie do obrotu paliwo niespełniające wymaganych parametrów, niewątpliwe świadczy o znacznym stopniu szkodliwości czynu powoda. Uznanie, że szkodliwość czynów powoda była większa niż znikoma, uniemożliwiało odstąpienie od nałożenia na powoda kary na podstawie powołanego wyżej art. 56 ust. 6a ustawy – Prawo energetyczne.

Ponadto, z treści zaskarżonej decyzji wynika, że pozwany przy wymiarze kary uwzględnił wszystkie przesłanki, o których mowa w treści cytowanego wyżej art. 56 ust. 6 ustawy – Prawo energetyczne.

Mając powyższe na względzie oraz treść art. 56 ust.3 cytowanej wyżej ustawy przyjąć należało, iż nałożona na powoda kara w wysokości (...) zł (punkt 2 decyzji) stanowiąca 0,0377 % przychodu ukaranego przedsiębiorcy, wynikającego z działalności koncesjonowanej, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym (k. 76 akt adm.) nie może być uznana za zbyt surową. Wzięto tu pod uwagę fakt, że kara we wskazanej wysokości została ustalona w dolnych jej granicach. Pozwany uwzględnił okoliczność, że powód nie był do tej pory karany przez Prezesa URE ze względu na naruszenie warunków posiadanej koncesji, z uwagi na wprowadzenie do obrotu paliwa o niewłaściwej jakości.

W sposób prawidłowo pozwany dokonał również oceny stopnia zawinienia. W odniesieniu do okoliczności związanych z czynem w postaci zamiaru i motywacji sprawcy, powód wskazał, że jego działanie było niezawinione oraz wynika przede wszystkim z faktu, iż dysponował stosowną dokumentacją dotyczącą jakości paliwa, jak również powód nie miał żadnej możliwości kontrolowania działalności jego dostawcy, a do czego zobowiązany był pozwany. Powyższe przekonanie powoda jest nieuprawnione.

W orzecznictwie sądowym przyjmuje się, gdy chodzi o tzw. profesjonalistów, czyli, jak w przypadku powoda – przedsiębiorcy prowadzącego na własny rachunek działalność gospodarczą, spoczywa na nim obowiązek znajomości przepisów prawnych i dołożenia należytej staranności w zakresie jej prowadzenia. Powód zatem jako podmiot profesjonalny, prowadzący działalność koncesjonowaną i świadomy warunków koncesji, powinien był podjąć odpowiednie działania, mające na celu monitorowania jakości gazu, który oferował klientom. Wymóg podejmowania stosownych działań przez powoda wynika z konieczności realizacji obowiązku prowadzenia działalności gospodarczej z należytą starannością, zgodnie z treści art. 355 § 2 k.c. Również z treści tego przepisu wynika, że należytą staranność określa się przy uwzględnieniu „charakteru tej działalności”. Do decyzji powoda pozostawał zatem dobór odpowiednich środków, dzięki którym nie doszłoby do sprzedaży gazu płynnego, o jakości niezgodnej z powyższym rozporządzeniem. Gdyby bowiem przyjąć, że powód nie ma „żadnych” możliwości monitorowania jakości sprzedawanego paliwa przed wprowadzeniem go do obrotu, to należałoby przyjąć, że powód nie ma możliwości prowadzenia koncesjonowanej działalności gospodarczej, w sposób zgodny zarówno z warunkami koncesji, jak również z obowiązującymi przepisami prawa. Wymóg sprzedaży paliwa zgodnego z parametrami określonymi obowiązującymi przepisami prawa jest jednym z podstawowych obowiązków, który musi być spełniony, aby można było mówić o prowadzeniu działalności koncesyjnej zgodnej z przepisami prawa. Mając to na względzie mylne jest przekonanie powoda, że zakres jego obowiązków w przedmiotowym zakresie ogranicza się jedynie do pozyskania od dostawcy jakiejkolwiek dokumentacji dotyczącej jakości sprzedanego powodowi paliwa. Jak zasadnie podniósł pozwany w odpowiedzi na odwołanie powód nie przedstawił ani jednego świadectwa jakości wystawionego we własnym imieniu przez dostawcę gazu skroplonego LPG, tj. (...) Sp. j. w J.. Powyższe jest zbieżne również z treścią zeznań świadka J. R. (2) (k. 268), który wskazał, że powód nie otrzymał od dostawcy certyfikatów, gdyż dostawca również ich nie miał. Dostawca wręczał powodowi wraz z zakupioną partą paliwa kopie certyfikatów jakości wystawione przez inne podmioty. Za miesiąc luty i marzec 2017 r. powód przedstawił cztery raporty kontrolne z badań wystawione przez laboratorium (...) S.A., wykonane na zlecenie (...) Sp. z o.o. Sp.k. Jak wynika z ich treści, dokumentują one jakość paliw znajdujących się w cysternach w rozlewni gazu płynnego GAL-GAZ G.. Jak zasadnie zauważył pozwany, na dole ww. dokumentów, wystawionych przez to laboratorium, umieszczono zastrzeżenie: „Niniejszy raport odzwierciedla wyniki w czasie i miejscu kontroli" (k. 32, 35, 38, 44 akt adm.). Ponadto, powód przedstawił sześć certyfikatów jakości sporządzonych w języku litewskim i jeden w języku rosyjskim, wystawione przez rafinerie, które otrzymał od swojego dostawcy (k. 41, 47, 50, 53, 56, 59, 62 akt adm.). Powód nie dysponował jednak ich tłumaczeniami na język polski (co potwierdził w toku postępowania administracyjnego k. 99 akt adm.) i sporządził je dopiero na żądanie Prezesa URE w toku postępowania administracyjnego (k. 87-94 akt adm.). Z treści dokumentu sporządzonego w języku rosyjskim wynika (k. 93), że nie podlegały badaniu parametry paliwa w zakresie całkowitej zawartości siarki oraz badania działania korodującego na płytce miedzianej. Natomiast z treści uwierzytelnionych tłumaczeń z języka angielskiego dla gazu skroplonego LPG nabytego na Litwie wynika, że parametry te były badane, lecz dokumenty te zawierają istotne braki. Istotnie, nie zawierają one danych dotyczących zleceniodawcy, wystawcy tego dokumentu, brak jest też dokładnej daty tych dokumentów (k. 87-92 akt adm.). Należy tu przypomnieć, że jak wynika z treści zeznań J. K. (k. 331-335), ówczesnego prezesa zarządu powoda, nie znał on łańcucha dostaw. Zeznał też, że spółka dokonywała sprawdzenia jedynie danych znajdujących się na certyfikacie od dostawcy, jednakże wobec otrzymywania ich w różnych wersjach językach trudno wiedzieć, jakie konkretnie dane podlegały wówczas analizie powoda. Świadek nie był w stanie sobie przypomnieć, aby spółka dokonywała okresowych kontroli gazu sprowadzanego z zagranicy i ich zgodności z wymogami jakościowymi obowiązującymi w Polsce. Jak wynika z treści zeznań świadka J. R. (2), dostawca nie posiadał żadnej wiedzy, jakiej jakości było to paliwo, które następnie zostało poddane kontroli u powoda w marcu 2017 r. Świadek zeznał, że dostawca nie był w stanie tego sprawdzić (k. 269, 271). Powód nie wykazał zatem podnoszonych w jego piśmie procesowym z dnia 10 czerwca 2021 roku okoliczności, jakoby był uczestnikiem „hermetycznie zamkniętego łańcucha dostaw homogenicznego produktu, który został zbadany przez uprawnione laboratorium i był w ramach tego łańcucha przekazywany przez podmioty koncesjonowane, które w żaden sposób nie ingerowały w ten produkt ) jego skład oraz właściwości) po zbadaniu.” W odniesieniu do powyższego, powód powinien mieć też świadomość, że jedynym podmiotem, który nie ma żadnej możliwości sprawdzenia jakości paliwa jest konsument. Skoro powód podjął się prowadzenia działalności koncesyjnej w przedmiocie obrotu paliwem powinien był podejmować działania dotyczące monitorowania jakości nabywanego paliwa do dalszej sprzedaży, zwłaszcza, przy uwzględnieniu okoliczności sprowadzenia gazu z zagranicy w okazyjnej cenie. Należy tu też nadmienić, że w świetle powyższych faktów, twierdzenia powoda zawarte w odwołaniu, jakoby dostawca powoda dysponował specjalizowanym taborem oraz własnym laboratorium, co miało gwarantować prawidłową jakość gazu skroplonego, okazały się gołosłowne. Jak już wyżej wskazano, dostawca powoda nie sprawdził jakości tego paliwa. Powód nie wykazał w niniejszym postępowaniu, aby podjął działania dotyczące sprawdzenia rzeczywistej jakości paliwa otrzymanego od dostawcy, przed wprowadzeniem go do sprzedaży konsumentom. Nie należy przy tym zapominać, że, jak wskazał biegły, pogorszenie jakości paliwa może nastąpić z różnych przyczyn, jak również na jego jakość ma wpływ długość łańcucha dostaw, na którego poszczególnych etapach istnieje możliwość zmiany parametrów fizyko-chemicznych paliwa. Tym samym również nieudowodnione pozostaje twierdzenie, jakoby nie mogło w żaden sposób dojść do pogorszenia jakości paliwa z przyczyn leżących po stronie powoda, jak również, że ustalona jakość paliwa jest skutkiem niezależnych od niego, pozostających poza jego kontrolą okoliczności o charakterze zewnętrznym, jak również, że powód dochował należytych aktów staranności (pismo powoda z dnia 2 sierpnia 2021 roku k. 434-439).

Powyższe pozostaje w ewidentnej sprzeczności z obowiązkiem podjęcia odpowiednich aktów staranności koncesjonariusza, aby nie doszło do naruszenia warunku 2.2.4 koncesji, z którego wynika, że nie wolno czynić przedmiotem obrotu paliw ciekłych, których parametry jakościowe są niezgodne z parametrami określonymi obowiązującymi przepisami i wynikającymi z zawartych umów. Należy też wskazać, że odpowiedzialności powoda nie wyłącza również wskazywana przez niego okoliczność, że decyzją Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w B., umorzono postępowanie podatkowe, wszczęte z urzędu celem określenia zobowiązania podatkowego w podatku akcyzowym od 7780 litrów gazu LPG niespełniającego wymagań jakościowych, wycofanego z obrotu.

W świetle powyższego przyjąć należało, że kara w nałożonej wysokości, relatywnie niska i zarazem adekwatna do zakresu stwierdzonych naruszeń, będzie odpowiednio odczuwalna, na tyle dolegliwa, aby spełniła swoje funkcje. Ponadto wskazać należy, iż kara administracyjna nie stanowi odpłaty za popełniony czyn, lecz ma charakter środka przymusu służącego zapewnieniu realizacji wykonawczo – zarządzających zadań administracji agregowanych przez pojęcie interesu publicznego (wyrok TK z dnia 31 marca 2008r., SK 75/06, OTK-A 2008, Nr 2, poz. 30). Powód w toku niniejszego postępowania nie wykazał, aby nałożona kara zachwiała jego płynność finansową. Należało zatem przyjąć, że kara w wysokości (...) zł będzie na tyle odczuwalna dla powoda, aby spełniła swoje funkcje represyjną i zapobiegawczą sprawiając, że powód, jako podmiot ukarany będzie stosował się do obowiązującego porządku prawnego, a także wychowawczą oddziałując zniechęcająco na innych przedsiębiorców do podejmowania działań niezgodnych z prawem.

Mając powyższe na względzie, Sąd na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, jako niezasadne.

O kosztach procesu, Sąd orzekł stosownie do wyników postępowania na podstawie art. 98 k.p.c. oraz Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Na koszty procesu po stronie pozwanego złożył się koszt zastępstwa procesowego w wysokości 720,00 zł.

Zgodnie z treścią art. 84 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, procesu nakazano zwrócić powodowi kwotę 42,00 zł tytułem zwrotu pozostałej kwoty zaliczki, uiszczonej przez powoda na poczet wynagrodzenia biegłego sądowego.

Sędzia SO Jolanta Stasińska