Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 września 2021 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia SO Małgorzata Perdion-Kalicka
Protokolant –	st. sekr. sądowy Jadwiga Skrzyńska

po rozpoznaniu w dniu 16 września 2021 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) S.A. w K.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 26 września 2017 r.

Nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że obniża nałożoną karę do kwoty 3 000 000 zł (trzy miliony złotych);

2.  w pozostałym zakresie oddala odwołanie;

3.  znosi między stronami koszty postępowania.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka

Sygn. akt XVII AmE 431/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 26 września 2017 r., znak: (...), Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, działając w oparciu o przepisy art. 56 ust. 1 pkt 7a i art. 56 ust. 2 w związku z art. 28 ust. 1 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (dalej: p.e.) oraz na podstawie art. 104 k.p.a. w związku z art. 30 ust. 1 p.e., po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorcy (...) S.A. z siedzibą w K. orzekł, że:

1.  (...) S.A. naruszyła obowiązek określony w art. 28 ustawy - Prawo energetyczne poprzez wprowadzenie Prezesa URE w błąd w wyniku niedbalstwa w zakresie przedstawianych na jego żądanie informacji dotyczących wykonywanej przez to przedsiębiorstwo działalności, co podlega karze pieniężnej określonej w art 56 ust 1 pkt 7a ustawy - Prawo energetyczne.

2.  Za działanie wymienione w punkcie 1 wymierzył przedsiębiorcy (...) S.A. karę pieniężną w kwocie 6 000 000 zł.

(decyzja, k. 5-15v, t. I).

Odwołanie od tej decyzji wniosło (...) S.A. zarzucając jej naruszenie:

1.  art. 56 ust. 1 pkt 7a p.e. w zw. z art. 28 p.e. polegające na niewłaściwym zastosowaniu poprzez przyjęcie, że działanie strony powodowej wprowadziło Prezesa URE w błąd, podczas gdy stronie powodowej nie sposób przypisać w niniejszym postępowaniu działania w postaci wprowadzenia Prezesa URE w błąd;

2.  art. 7 kpa w zw. z art. 56 ust. 1 pkt 7a p.e. polegające na dokonaniu przez Prezesa URE błędnych ustaleń faktycznych i w konsekwencji uznanie, że strona powodowa w wyniku niedbalstwa wprowadziła w błąd Prezesa URE, podczas gdy stronie powodowej nie sposób przypisać w niniejszym postępowaniu winy, w tym niedbalstwa;

3.  art. 7 kpa w zw. z art. 56 ust. 6a p.e. poprzez dokonanie przez Prezesa URE błędnych ustaleń faktycznych polegających na uznaniu, że działania strony powodowej charakteryzowała znaczna społeczna szkodliwość czynu podczas gdy działania strony powodowej charakteryzowały się znikomą społeczną szkodliwością czynu, a strona powodowa zrealizowała ciążący na niej obowiązek, co w konsekwencji uzasadniało możliwość odstąpienia od wymierzenia kary przez Prezesa URE;

4.  art. 7 kpa w zw. z art. 56 ust. 6 p.e. poprzez dokonanie przez Prezesa URE błędnych ustaleń faktycznych polegających na uznaniu, że działanie strony powodowej charakteryzowało się znaczną społeczną szkodliwością czynu, a także przez uznanie, że stopień zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie strony powodowej i jej możliwości finansowe uzasadniają nałożenie na stronę powodową kary w wysokości 6 000 000,00 zł podczas gdy całokształt okoliczności sprawy wskazuje, że działania strony powodowej charakteryzowały się znikomą społeczną szkodliwością czynu, stronie powodowej nie sposób przypisać w niniejszym postępowaniu winy, a dotychczasowe zachowanie strony powodowej należy ocenić jako prawidłowe, co w konsekwencji uzasadniało odstąpienie od wymierzenia kary w całości, względnie – biorąc pod uwagę możliwości finansowe spółki – wymierzenie kary w kwocie znacznie mniejszej niż 6 000 000,00 zł, w szczególności w kwocie symbolicznej;

5.  art. 56 ust. 1 pkt 7a p.e. polegające na niewłaściwym zastosowaniu poprzez przyjęcie, że działanie strony powodowej charakteryzowało się niedbalstwem podczas gdy stronie powodowej nie sposób przypisać w niniejszym postępowaniu winy, w tym niedbalstwa;

6.  art. 56 ust. 6a p.e. poprzez jego niezastosowanie przez Prezesa URE poprzez nieuznanie, że działania strony powodowej charakteryzowała znikoma społeczna szkodliwość czynu, a w konsekwencji nieprzyjęcia powyższego – nieodstąpienie od wymierzenia stronie powodowej kary, podczas gdy działania strony powodowej charakteryzowały się znikomą społeczną szkodliwością czynu, a strona powodowa zrealizowała ciążący na niej obowiązek, co w konsekwencji uzasadniało odstąpienie od wymierzenia kary przez Prezesa URE;

7.  art. 56 ust. 6 p.e. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie przez Prezesa URE, tj. uznanie, że działania powoda charakteryzowały się znaczną społeczną szkodliwością czynu, gdyż uniemożliwiały Prezesowi URE realizację jego ustawowych obowiązków, podczas gdy zgodnie z karnoprawną definicją społecznej szkodliwości czynu przy ocenie jej stopnia należy brać pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia, a tym samym w niniejszej sprawie nie można działaniom powoda przypisać znacznej społecznej szkodliwości;

8.  art. 56 ust. 6 p.e. poprzez błędne zastosowanie przez Prezesa URE wyrażonych w tym przepisie dyrektyw wymierzania (miarkowania) kary, tj. przyjęcie, że stopień szkodliwości czynu i stopień zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie strony powodowej i jej możliwości finansowe uzasadniają nałożenie na stronę powodową kary w wysokości 6 000 000,00 zł podczas gdy działania strony powodowej charakteryzowały się znikomą społeczną szkodliwością czynu, powodowi nie sposób przypisać w niniejszym postępowaniu winy, a dotychczasowe zachowanie powoda należy ocenić jako prawidłowe, co w konsekwencji uzasadniało odstąpienie od wymierzenia kary w całości, względnie – biorąc pod uwagę możliwości finansowe spółki – wymierzenie kary w kwocie znacznie mniejszej niż 6 000 000,00 zł, w szczególności w kwocie symbolicznej;

9.  art. 56 ust. 6 p.e. poprzez niewłaściwe zastosowanie, tj. przyjęcie, że stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie strony powodowej i jej możliwości finansowe uzasadniają nałożenie kary pieniężnej w wysokości 6 000 000,00 zł podczas gdy wymierzona stronie powodowej kara pieniężna jest nieproporcjonalnie wysoka, biorąc pod uwagę znikomą szkodliwość czynu oraz samodzielnie podjęte przez stronę powodową działania naprawcze;

10.  art. 56 ust. 6 p.e. poprzez błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że przy ocenie „dotychczasowego zachowania podmiotu”, o którym mowa w tym przepisie, należy brać pod uwagę zachowanie strony powodowej w trakcie postępowania administracyjnego przed Prezesem URE, podczas gdy „dotychczasowe zachowanie podmiotu” związane jest z badaniem „recydywy” w zakresie dokonania przez podmiot tożsamego naruszenia w przeszłości;

11.  art. 28 p.e. poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, że jest on źródłem obowiązku przekazania informacji Prezesowi URE, podczas gdy art. 28 p.p. kierowany jest do Prezesa URE i określa jego uprawnienia, tym samym nie może stanowić podstawy wydania decyzji w oparciu o którą nałożona została kara pieniężna.

W oparciu o powyższe zarzuty powód wniósł o uchylenie decyzji w całości i umorzenie postępowania administracyjnego prowadzonego przed Prezesem URE ze względu na jego bezprzedmiotowość, ewentualnie uchylenie zaskarżonej decyzji w całości, ewentualnie zmianę zaskarżonej decyzji i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez uznanie, że strona powodowa nie naruszyła obowiązku określonego w art. 28 p.e. poprzez wprowadzenie Prezesa URE w błąd, a w konsekwencji nienakładanie na niego kary, ewentualnie zmianę zaskarżonej decyzji i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez odstąpienie od wymierzenia kary, ewentualnie zmianę zaskarżonej decyzji i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez wymierzenie kary w najniższej możliwej wysokości (obniżenie wymierzonej decyzją kary do najniższej możliwej wysokości). Ponadto powód wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu ze wszystkich dokumentów znajdujących się w aktach postępowania administracyjnego, dowodów z zeznań świadków, dowodów z dokumentów prywatnych oraz dowodów z opinii biegłych. Powód wniósł także o zasądzenie od Prezesa URE na rzecz strony powodowej kosztów postępowania według norm prawem przepisanych.

(odwołanie, k. 18-50v, t. I).

W odpowiedzi na odwołanie Prezes URE wniósł o oddalenie odwołania, oddalenie wniosków dowodowych powoda, dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, a także o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. (odpowiedź na odwołanie, k. 409-415v, t. III).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Spółka (...) S.A. jest operatorem systemu dystrybucyjnego energii elektrycznej (odpis pełny z KRS, k. 55-83, t. I)

(...) S.A. z siedzibą w K. (dalej: (...)), pełniące funkcję Operatora Systemu Przesyłowego (dalej: OSP), w związku z obniżeniem dostępnych rezerw zdolności wytwórczych poniżej niezbędnych wielkości określonych w Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowych (IRiESP), spowodowanych m. in. sytuacją pogodową i hydrologiczną (wyjątkowo wysokimi temperaturami i niskimi stanami wód w zbiornikach wodnych i rzekach) oraz wynikającego z niej ograniczenia w pracy części elektrowni, stwierdziły wystąpienie zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w rozumieniu art. 3 pkt 16d p.e. i wprowadziły - na podstawie art. 11c ust. 2 pkt 2 p.e. - od godz. 10.00 dnia 10 sierpnia 2015 r. ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, które obowiązywały do godziny 24:00 dnia 11 sierpnia 2015 r.

Dnia 10 sierpnia 2015 r., działając w oparciu o art. 11c ust. 3 p.e., (...) zgłosiły konieczność wprowadzenia ograniczeń na podstawie art. 11 ust. 7 p.e., tj. w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, przewidującego na czas oznaczony, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części, ograniczenia w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej i ciepła.

Rada Ministrów 11 sierpnia 2015 r. wydała rozporządzenie w sprawie wprowadzenia ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, które przewidywało te ograniczenia w okresie od 11 sierpnia 2015 r. od godz. 24:00 do 31 sierpnia 2015 r. do godz. 24:00 na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dla odbiorców energii elektrycznej o mocy umownej powyżej 300 kW.

Po zakończeniu okresu ograniczeń poboru mocy Prezes URE podjął decyzję o ustaleniu, czy odbiorcy zastosowali się do powyższych ograniczeń poboru mocy. Z uwagi na powyższe zwrócił się do poszczególnych operatorów systemu dystrybucyjnego, w tym także do (...) S.A., o przedstawienie szczegółowych danych w tym zakresie. W ten sposób Prezes URE dążył do ustalenia, czy istnieją przesłanki do wszczęcia, na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 3a p.e., postępowań administracyjnych w przedmiocie wymierzenia odbiorcom kar pieniężnych za niedostosowanie się do wprowadzonych ograniczeń.

W szczególności organ wielokrotnie zwracał się do (...) S.A. o nadesłanie w formie tabelarycznej, wg załączonego wzoru, danych dotyczących dostosowania się odbiorców przyłączonych do sieci dystrybucyjnej (...) S.A. do wprowadzonych w dniach 10 - 31 sierpnia 2015 r. ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej.

Pierwszym wezwaniem z 25 września 2015 r. Prezes URE wzywał wszystkich 5 operatorów systemu dystrybucyjnego (dalej jako (...)), w tym (...), do przedstawienia „danych dotyczących dostosowania się odbiorców przyłączonych do sieci operatora do wprowadzonych ograniczeń” wg załączonego wzoru w formie tabelarycznej w terminie do 5 października 2015r. Spółka otrzymała wezwanie w dniu 5 października 2015 r. (potwierdzenie odbioru k. 15 akt adm.). Pisma wysłano do wszystkich operatorów także mailem 28 września, brak jednak potwierdzenia odbioru tego wezwania.

(...) S.A. pismem z dnia 2 października 2015 r. przedstawiła w formie tabelarycznej dane, obrazujące dostosowanie się odbiorców przyłączonych do sieci dystrybucyjnej operatora do wprowadzonych ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, dotyczące jedynie dni 10 i 11 sierpnia 2015 r. (Dane1). Zestawienie to obejmowało 2545 punktów poboru energii elektrycznej (dalej jako (...)) (pismo Prezesa URE z 25 września 2015 r. k. 7 akt adm.; pismo (...) S.A. z 2 października 2015 r. wraz z załącznikiem płytą CD, k. 16-17 akt adm.)

Wiadomością mailową z 26 października 2015 r. Prezes URE wezwał spółkę (...) S.A. do uzupełnienia danych za cały okres ograniczeń, tj. od 10 do 31 sierpnia 2015 r. w zakresie danych z odczytów układów pomiarowo-rozliczeniowych. (wiadomość mailowa z 26 października 2015 r., k. 18 akt adm.)

Spółka (...) S.A. przesłała zestawienie za brakujący okres mailem z 29 października 2015 r. (Dane2), w którym skorygowała także dane z odczytów układów pomiarowo-rozliczeniowych w zakresie 10 (...). Powód wskazał, iż aktualnie nie dysponuje pełnymi danymi pomiarowymi za okres 10-31 sierpnia 2015 r. wobec kilkunastu (...). Następnie zestawienie przekazane 29 października 2015 r. powód uzupełnił mailem z 30 października 2015 r. (pismo (...) S.A. z 29 października 2015 r. wraz z załącznikiem płytą CD, k. 19-21 akt adm.; pismo (...) S.A. z 30 października 2015 r. wraz z załącznikiem płytą CD, k. 22-23 akt adm.)

Pismem z 1 lutego 2016 r. Prezes URE wezwał ponownie wszystkich (...), w tym (...) S.A., do weryfikacji nadesłanych wcześniej informacji, uzupełnienia braków, wskazania adresów (...) oraz godzin i minut odczytu wartości maksymalnej mocy w poszczególnych godzinach doby i w efekcie do nadesłania poprawnych danych w przedmiocie stosowania się odbiorców przyłączonych do jego sieci dystrybucyjnej do wprowadzonych ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej w formie tabelarycznej wg załączonego wzoru, w postaci elektronicznej. Organ argumentował potrzebę weryfikacji „wykrytymi w trakcie analiz nieścisłościami w przedstawionych danych”. Nie wskazywał jednak jakie konkretnie nieścisłości wystąpiły u poszczególnych (...), w tym u powoda.

(...) S.A. w odpowiedzi z 24 lutego 2016 r. przesłał dane w formie tabelarycznej „ zgodnie z instrukcjami przedstawionymi w piśmie Prezesa URE oraz uzgodnieniami z przedstawicielami Urzędu Regulacji Energetyki" (Dane3). W zestawieniu tym powód przedstawił dane uwzględniając o jeden (...) mniej, niż ilość, która została ujęta w zestawieniu 1. Ponadto powodowa spółka dokonała zmian w przekazywanych danych dotyczących ponad 900 (...) w zakresie mocy umownej, wartości poboru mocy elektrycznej, nazw i form prawnych odbiorców oraz stopni zasilania. (pismo Prezesa URE z 1 lutego 2016 r., k. 25-30 akt adm.; pismo (...) S.A. z 24 lutego 2016 r. wraz z załącznikiem płytą CD, k. 34-35 akt adm.)

Zestawienie przekazane przy piśmie z 24 lutego 2016 r. budziło wątpliwości Prezesa URE co do wartości danych pomiarowych, wartości mocy umownej i minimalnej oraz stopni ograniczeń dotyczących 48 odbiorców oraz danych pomiarowych wobec wszystkich odbiorców oddziału (...) (Oddział L.), gdyż powód wskazał wartość poboru mocy w ostatniej godzinie doby 11 sierpnia 2015 r. jako „0”. W odpowiedzi na wezwanie do uzupełnienia ww. danych, (...) S.A. w dniu 9 marca 2016 r. przekazał zestawienie uzupełnione dla 25 (...) oraz nowe zestawienie dla odbiorców oddziału (...) (Dane4). Ponadto powód wskazał, iż w zestawieniu z 24 lutego 2016 r. podał dane dotyczące mocy umownej w momencie sporządzania planu wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej na okres od września 2014 r. do sierpnia 2015 r., tj. w kwietniu 2014 r. Wobec powyższego nastąpiła konieczność zweryfikowania mocy dla poszczególnych odbiorców dla miesiąca sierpnia 2015 r. Łącznie przy piśmie z 9 marca 2016 r. powód przekazał zmienione dane dotyczące ponad 170 (...). (wiadomość mailowa Prezesa URE z 2 marca 2016 r., k. 36-37 akt adm.; wiadomość mailowa (...) S.A. z 9 marca 2016 r. wraz z załącznikiem płytą CD, k. 38-41 akt adm.)

W dniu 15 marca 2016 r., Prezes URE ponownie skierował do wszystkich (...) jednolite wezwanie do nadesłania „ostatecznych zestawień danych dotyczących stosowania się odbiorców przyłączonych do sieci dystrybucyjnej (...) do wprowadzonych ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej w formie tabelarycznej, według załączonego we wcześniejszej korespondencji wzoru i w formie elektronicznej, według stanu za okres od 10 do 31 sierpnia 2015 r., tj. także mocy umownej oraz stopni ograniczeń dla poszczególnych odbiorców wynikających z zapisów umów, aneksów, które w ww. zakresie obowiązywały w tym okresie”.

Jednocześnie, w piśmie tym Prezes URE zwrócił uwagę, że: „półroczny okres od zakończenia obowiązywania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej [jest] wystarczający do zebrania, zweryfikowania oraz uporządkowania przez Operatorów Systemów Dystrybucyjnych danych dotyczących ww. zakresu”. Organ wskazał również, że przedstawiane dane będą stanowić podstawę do podjęcia przez Prezesa URE decyzji w zakresie wszczęcia postępowań administracyjnych w sprawie nałożenia kar pieniężnych na odbiorców, którzy nie dostosowali się do wprowadzonych ograniczeń.

W odpowiedzi (...) S.A., w załączeniu do pisma z dnia 25 marca 2016r., przesłał żądne informacje w formie tabelarycznej (Dane5). Organ wskazał, że w tym zestawieniu powód dokonał zmian wobec ponad 500 (...) głównie w zakresie wartości poboru mocy. (pismo Prezesa URE z 15 marca 2016 r., k. 48; pismo (...) S.A. z 25 marca 2016 r wraz z załącznikiem płytą CD, k. 50-51).

Kolejne wezwanie skierowane do wszystkich operatorów, w tym (...) SA, Prezes UKE wystosował 28 kwietnia 2016 r. Organ wzywał nim do dodania, do uprzednio przedstawionych danych, kolejnej kolumny, w której należało wskazać NIP każdego odbiorcy. Organ uzasadniał to problemami z jednoznaczną identyfikacją tych samych odbiorców, którzy posiadają umowy z różnymi (...).

W odpowiedzi na powyższe wezwanie (...) S.A. 10 maja 2016 r przesłał uzupełnione o numery NIP poprzednio nadesłane zestawienie (Dane6). Ponadto zestawienie to zawierało zmianę nazw i form prawnych wobec 22 (...). ( pismo Prezesa URE z 28 kwietnia 2016 r., k. 53; pismo (...) S.A. z 10 maja 2016 r. wraz z załącznikiem płytą CD, k. 54-55).

Pismem z 5 lipca 2016 r. powód przesłał skorygowane dane dotyczące przedsiębiorstwa (...) S.A. co do 28 sierpnia 2015 r. od godziny 9 do 12 oraz 31 sierpnia 2015 r. od godziny 12 do 14. ( pismo (...) S.A. z 5 lipca 2016 r. wraz z załącznikami, k. 64-71 akt adm.).

Pismem z 8 lipca 2016 r. Prezes URE zawiadomił Operatora o wszczęciu postepowania w sprawie wymierzenia na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 7a p.e. kary pieniężnej przedsiębiorcy (...) S.A. w związku z ujawnieniem w prowadzonej przez niego działalności koncesjonowanej naruszenia prawa polegającego na wprowadzaniu w błąd Prezesa URE w zakresie informacji przedstawianych na jego żądanie skierowane do przedsiębiorcy, wzywając jednocześnie Operatora do przedłożenia wyjaśnień i informacji w sprawie w terminie 14 dni od otrzymania zawiadomienia. (zawiadomienie o wszczęciu postępowania k. 1-5v akt adm.)

Spółka (...) S.A. zwróciła się do organu o przedłużenie do 5 sierpnia 2016r. terminu na przedłożenie wyjaśnień i informacji w postępowaniu administracyjnym w sprawie nałożenia kary pieniężnej przez Prezesa URE w związku z ujawnieniem podejrzenia naruszenia prawa polegającego na wprowadzeniu w błąd Prezesa URE w zakresie informacji przedstawianych na jego żądanie. Spółka uzasadniała wniosek faktem, iż przedstawione informacje będą stanowić materiał dowodowy zebrany w sprawie, który będzie istotny dla rozstrzygnięcia, a sprawa ma skomplikowany charakter i wymaga zebrania dużej liczby dokumentów oraz zweryfikowania bardzo dużej ilości danych pomiarowych. (wniosek powoda z 22 lipca 2016 r., k. 78-79 akt adm.)

Pismem z 5 sierpnia 2016 r. powód przedłożył kolejne zestawienie (Dane7). W ostatnim przekazanym Prezesowi URE zestawieniu (...) S.A. dokonała zmian i uzupełnień dla niemal 770 (...) w różnym zakresie. (pismo powoda z 5 sierpnia 2016 r. wraz z załącznikiem płytą CD, k. 73-74 akt adm.)

(...) S.A. ustosunkował się do okoliczności wskazanych przez Prezesa URE w zawiadomieniu o wszczęciu postępowania administracyjnego. Przedsiębiorca tłumaczył brak przedstawienia danych pomiarowych za okres od 12 do 31 sierpnia 2015 r. przy przekazaniu pierwszego zestawienia, brakiem wskazania w wezwaniu okresu, którego dane miały dotyczyć. Ponadto powód nie kwestionował występowania rozbieżności między danymi przekazanymi przy pismach z 24 lutego 2016 r. i 25 marca 2016 r., co uzasadniał błędami ludzkimi. Spółka podała, że zestawienia wymagane przez Prezesa URE nie były tworzone automatycznie przez system, a mogły być sporządzone jedynie ręcznie przez pracowników (...) S.A. W pismach uzupełniających powyższe wyjaśnienia powód wskazywał na podjęte przez niego działania mające na celu usprawnienie procedur związanych ze sporządzeniem, aktualizacją i weryfikacją planów ograniczeń. Powód powoływał się także na fakt, iż w Polsce nie wykształciły się żadne standardy dotyczące raportowania Prezesowi URE danych dotyczących stosowania się odbiorców do ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej. (pismo powoda z 5 sierpnia 2016 r., k. 82-85 akt adm.; pismo powoda z 1 lutego 2017 r., k. 90-93v akt adm.; pismo powoda z 10 kwietnia 2017 r., k.106-108 akt adm. )

Wszystkie powyższe wezwania kierowane przez Prezesa URE do powodowej spółki na podstawie art. 28 p.e., zawierały pouczenia, że stosownie do postanowień art. 28 p.e. Prezes URE może żądać od przedsiębiorstw energetycznych informacji dotyczących ich działalności, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych i innych informacji prawnie chronionych. Ponadto w wezwaniach pouczano powodową spółkę, że zgodnie z art. 56 ust. 1 pkt 7a p.e. w przypadku, gdy przedsiębiorstwo energetyczne świadomie lub w wyniku niedbalstwa wprowadza w błąd Prezesa URE w zakresie przedstawianych na jego żądanie informacji, o których mowa w art. 28 p.e. lub odmawia ich udzielenia, Prezes URE nakłada karę pieniężną na to przedsiębiorstwo.

(...) S.A. dostarcza energię na terenie województw: (...), (...), (...), (...) oraz częściowo: (...), (...) i (...). Powodowa spółka przesyła energię do ponad 2500 odbiorców ( (...)punktów poboru energii), którzy podlegali ograniczeniom poboru mocy wprowadzonym w okresie 10-31 sierpnia 2015r.

Dane dotyczące tych samych odbiorców prezentowane Prezesowi URE przez (...) S.A. w poszczególnych zestawieniach nie były jednolite. Powodowa spółka podała różne informacje dotyczące odbiorców podlegających ograniczeniom poboru mocy wprowadzonym w okresie 10-31 sierpnia 2015 r. , mocy umownej , mocy przewidzianej dla poszczególnych stopni ograniczeń (12-19) i mocy bezpiecznej w odniesieniu do tego samego odbiorcy przyłączonego do sieci (...) S.A. w okresie 10-31 sierpnia 2015 r., tj. okresie obowiązywania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej. Różne informacje dotyczące tego samego odbiorcy pojawiały się w kolejnych zestawieniach także w zakresie wielkości poboru mocy w okresie wprowadzonych ograniczeń.

Różnice w przekazywanych na żądanie pozwanego informacjach o wielkości mocy umownej, mocy minimalnej i mocy przewidzianej dla stopni ograniczeń w odniesieniu do tego samego odbiorcy przyłączonego do sieci (...) S.A. w okresie obowiązywania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej dotyczyły m. in. spółki (...) S.A., spółki (...) Sp. z o.o., spółki (...) Sp. z o.o., Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o., spółki (...) Sp. z o.o. dawniej (...) S.A., Muzeum (...) w K. i Cementowni (...) Sp. z o.o.

Przykładowo, w odniesieniu do odbiorców: (...) S.A., (...) Sp. z o.o. oraz (...) Sp. z o.o., powód przy piśmie z 2 października 2015 r. wskazał inną wartość mocy umownej, niż wartość wskazywaną wraz z pismem z 24 lutego 2016 r.

Wobec Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. powód w zestawieniach: Dane1, Dane2 i Dane 3 przekazał inną wartość mocy umownej i inne wartości mocy w poszczególnych stopniach niż w zestawieniach: Dane 4, Dane5 i Dane6. Wartości danych dotyczące Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. przedstawia poniższa tabela, skonstruowana na bazie danych przekazywanych przez powoda na płytach CD.

Rodzaj danych	Moc umowna [MW]	Moce w poszczególnych stopniach [MW] Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o.
		11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
Dane1	0,200	0,200	0,200	0,200	0,200	0,200	0,200	0,200	0,200	0,200	0,200
Dane2	0,200	0,200	0,200	0,200	0,200	0,200	0,200	0,200	0,200	0,200	0,200
Dane3	0,200	0,200	0,200	0,200	0,200	0,200	0,200	0,200	0,200	0,200	0,200
Dane4	0,400	0,400	0,378	0,356	0,333	0,311	0,289	0,267	0,244	0,222	0,200
Dane5	0,400	0,400	0,378	0,356	0,333	0,311	0,289	0,267	0,244	0,222	0,200
Dane6	0,400	0,400	0,378	0,356	0,333	0,311	0,289	0,267	0,244	0,222	0,200

W stosunku do spółki (...) Sp. z o.o. dawniej (...) S.A. powód przekazał dwa rodzaje informacji o wartości mocy umownej oraz wartości mocy w poszczególnych stopniach. Pierwsza grupa informacji została przesłana wraz z Danymi 1, 2, 3 i 7, a druga przy pismach przekazujących Dane 4,5,6. Wartości te obrazuje poniższa tabela, utworzona na bazie danych przekazanych na płytach CD.

Rodzaj danych	Moc umowna [MW]	Moce w poszczególnych stopniach [MW] spółki (...) Sp. z o.o. dawniej (...) S.A.
		11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
Dane1	0,623	0,623	0,643	0,662	0,682	0,702	0,721	0,741	0,761	0,780	0,800
Dane2	0,623	0,623	0,643	0,662	0,682	0,702	0,721	0,741	0,761	0,780	0,800
Dane3	0,623	0,623	0,643	0,662	0,682	0,702	0,721	0,741	0,761	0,780	0,800
Dane4	0,800	0,800	0,780	0,761	0,741	0,721	0,702	0,682	0,662	0,643	0,623
Dane5	0,800	0,800	0,780	0,761	0,741	0,721	0,702	0,682	0,662	0,643	0,623
Dane6	0,800	0,800	0,780	0,761	0,741	0,721	0,702	0,682	0,662	0,643	0,623
Dane7	0,623	0,623	0,643	0,662	0,682	0,702	0,721	0,741	0,761	0,780	0,800

Co do Muzeum (...) w K. Powodowa spółka przy piśmie z 29 października 2015 r. zmieniła przekazane uprzednio dane (Dane1) w zakresie wartości mocy umownych i wartości mocy w poszczególnych stopniach. Poniższa tabela prezentuje wartości przekazane dla Muzeum (...) w K..

Rodzaj danych	Moc umowna [MW]	Moce w poszczególnych stopniach [MW] Muzeum (...) w K.
		11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
Dane1	1,100	1,100	1,012	0,925	0,837	0,750	0,662	0,575	0,487	0,400	0,312
Dane2	0,550	0,550	0,500	0,451	0,401	0,352	0,302	0,253	0,203	0,154	0,104
Dane3	0,550	0,550	0,500	0,451	0,401	0,352	0,302	0,253	0,203	0,154	0,104
Dane5	0,550	0,550	0,500	0,451	0,401	0,352	0,302	0,253	0,203	0,154	0,104
Dane6	0,550	0,550	0,500	0,451	0,401	0,352	0,302	0,253	0,203	0,154	0,104

Podczas procesu przekazywania danych dla Prezesa URE powód wskazał dla spółki Cementownia (...) Sp. z o.o. trzy różne wersje danych dotyczących mocy w poszczególnych stopniach ograniczeń. Dane przekazane przy pismach z 2 i 29 października 2015 r., 24 lutego 2016 r, 25 marca 2016 r. i 10 czerwca 2016 r. różniły się od danych prezentowanych wraz z pismem z 9 marca 2016 r. Natomiast powód ostatecznie podał informacje przy piśmie z 5 sierpnia 2016 r., które różniły się od wszystkich poprzednio przekazanych danych wobec Cementowni (...) Sp. z o.o. Poniżej znajduje się tabela wskazująca wartości przekazane przez powoda na płytach CD.

Rodzaj danych	Moc umowna [MW]	Moce w poszczególnych stopniach [MW] spółki Cementownia (...) Sp. z o.o.
		11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
Dane1	1,100	1,100	1,089	1,078	1,067	1,056	1,044	1,033	1,022	1,011	1,000
Dane2	1,100	1,100	1,089	1,078	1,067	1,056	1,044	1,033	1,022	1,011	1,000
Dane3	1,100	1,100	1,089	1,078	1,067	1,056	1,044	1,033	1,022	1,011	1,000
Dane4	2,595	2,595	2,429	2,263	2,097	1,931	1,764	1,598	1,432	1,266	1,100
Dane5	1,100	1,100	1,089	1,078	1,067	1,056	1,044	1,033	1,022	1,011	1,000
Dane6	1,100	1,100	1,089	1,078	1,067	1,056	1,044	1,033	1,022	1,011	1,000
Dane7	1,100	1,100	1,266	1,432	1,598	1,764	1,931	2,097	2,263	2,429	2,595

W zestawieniach przekazanych przy piśmie z 10 maja 2016 r. powód dodał numery NIP odbiorców, czego nie podawał we wcześniej przekazywanych tabelach.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody zgromadzone w toku postępowania sądowego i administracyjnego. Były to głównie dowody z dokumentów, też elektronicznych, których wiarygodności strony nie kwestionowały. Sąd przeprowadził również dowody z zeznań świadków i na nich także oparł w znacznej mierze ustalenia faktyczne, gdyż zeznania te raz, że były zbieżne ze sobą, a nadto były logiczne i znajdowały potwierdzenie w innych dowodach, głównie z dokumentów. Podobnie Sąd uznał, za wiarygodne zeznania świadków, pracowników (...) S.A.: A. D. (1) – kierownika biura kadr i regulacji, G. M. (1) – kierownika biura sprzedaży i W. K. (1) – kierownik biura pomiarów (k. 576, 582, 588, t. III). W szczególności dotyczyło to tej części zeznań, w których świadkowie wskazywali na organizację pracy przy zbieraniu i przekazywaniu informacji żądanych przez Prezesa URE oraz na sposób dwukrotnej weryfikacji przekazywanych danych przez drugi zespół pracowników na późniejszym etapie przekazywania danych.

Sąd odmówił natomiast wiarygodności zeznaniom świadka A. D. (1) w zakresie w jakim twierdził, że zmiana danych była wymagana w zależności od dokonywanej przez klientów zmiany mocy. Szczególnie w tej ostatniej kwestii, odnoszącej się w istocie do dokonywanej przez świadka oceny prawnych aspektów działania powoda, Sąd nie wziął pod uwagę jego zeznań.

Dla ustalenia stanu faktycznego sprawy istotne, z punktu widzenia treści zarzutów powoda, było to, że zarówno powód, jak i świadkowie nie kwestionowali faktu wystąpienia rozbieżności pomiędzy kolejnymi wersjami prezentowanych danych i wskazywali na niezawinione przez powoda przyczyny, które do tego doprowadziły.

Świadkowie wskazywali, że przyczyną przekazywania organowi rozbieżnych danych w poszczególnych zestawieniach, a więc przekazywania w niektórych z zestawień danych nieaktualnych lub nieprawdziwych, były trudności organizacyjne po stronie spółki, związane raz ze złożonością analiz, ale także z rozproszeniem źródeł pozyskiwania informacji przez spółkę. Świadek A. D. (1) podał, iż prezentowane Prezesowi URE dane spółka czerpała z planów ograniczeń, czy z systemów bilingowych, jednak nie wszystkie dane były dostępne z będących w posiadaniu powoda umów. W zakresie przekazania niektórych szczegółowych danych spółka zwracała się do swoich klientów (k. 576).

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków, w tym G. M. (1) (581), W. K. (1) (k. 587) w zakresie w jakim podali, iż dane były pozyskiwane z wielu systemów i układów formatowanych. Weryfikacja danych odbywała się z dwóch różnych systemów informatycznych: C. i S., a także dane były pozyskiwane z materiałów źródłowych (umów). Tak uzyskane dane były przygotowywane ręcznie i wymagały dokonania zestawień danych z różnych systemów informatycznych. Wynikiem także korzystania z różnych systemów było dopuszczenie się błędów technicznych. W przekazywaniu Prezesowi URE przedmiotowych informacji w spółce nie istniało rozwiązanie informatyczne pozwalające na automatyczne uporządkowanie oczekiwanych przez organ danych. Zestawienie żądane przez Prezesa URE nie było szablonowe z uwagi na brak, na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat, uprzedniego wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii, co spowodowało konieczność powzięcia ponadstandardowych działań. Ponadto ilość danych podlegających przetworzeniu była bardzo duża i działania te były absorbujące. Świadek W. K. (1) wskazywał na miliony danych do przetworzenia, co skutkowało „błędami ludzkimi” (zeznania A. D., k. 577; zeznania G. K., k. 580; zeznania G. M., k. 583, 584; zeznania W. K., k. 586, 587).

Sąd nie dał wiary twierdzeniom powoda, iż przekazanie danych przy pierwszym zestawieniu dotyczących jedynie okresu od 10 do 11 sierpnia 2015 r. nastąpiło z braku jasnego wskazania przez organ, że żądanie dotyczy okresu od 10 do 31 sierpnia 2015 r. W tej kwestii twierdzenia powoda są sprzeczne z zeznaniami świadka W. K. (1), który podał, iż przedstawienie niepełnych danych przy pierwszym zestawieniu przekazanym przy piśmie z 2 października 2015 r. było spowodowane ilością danych do przetworzenia i brakiem czasu. Zamierzone zatem było ze strony powoda późniejsze uzupełnienie danych o okres od 12 do 31 sierpnia 2015 r. (zeznania W. K., k. 587). Wobec tego różnice w przekazywanych kolejnych wersjach danych wynikające z uzupełniania zestawień o okres od 12 do 31 sierpnia 2015 r. nie były spowodowane wzrostem liczby dni, za które przedstawienia danych żądał Prezes URE w kolejnych wezwaniach. W tym zakresie zeznania świadka A. D. (1) nie zasługują na wiarę (k. 576).

Przedsiębiorca w 2016 roku uzyskał przychód z działalności koncesjonowanej w kwocie (...) zł. (oświadczenie (...) S.A. o wysokości przychodu w 2016 r., k. 102v akt adm.)

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie jedynie częściowo zasługiwało na uwzględnienie, w zakresie w jakim powód kwestionował wysokość nałożonej kary administracyjnej.

Ustalony przez Sąd stan faktyczny sprawy jednoznacznie potwierdził, że (...) S.A. udzielał Prezesowi URE w niektórych zestawieniach danych informacji nieodpowiadających rzeczywistości. W szczególności dotyczyło to w nieznacznej mierze odbiorców, którzy podlegali ograniczeniom poboru mocy, ale zasadniczo nierzetelne informacje dotyczyły wartości odstępstw odbiorców od dopuszczalnej dla nich mocy poboru energii w poszczególnych stopniach, w okresie wprowadzenia ograniczenia w poborze energii, jak i wartości mocy umownych i mocy bezpiecznych.

Zarzuty odwołania dotyczą braku winy i niedbalstwa po stronie powoda przy przekazywaniu nieprawidłowych danych oraz nieuwzględnienia wszystkich okoliczności istotnych dla oceny stopnia szkodliwości czynu. Powód zarzucał również naruszenie art. 56 ust. 6a p.e. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy: stopień szkodliwości czynu powoda był znikomy, jego działanie było nieumyślne i doszło do zrealizowania obowiązku powoda.

W ocenie Sądu na kompetencję Prezesa URE do żądania przedmiotowych informacji wskazuje art. 28 ust. 1 p.e., w myśl którego Prezes URE ma prawo wglądu do ksiąg rachunkowych przedsiębiorstwa energetycznego oraz może żądać przedstawienia informacji dotyczących wykonywanej przez to przedsiębiorstwo działalności gospodarczej, w tym informacji o jego projektach inwestycyjnych, z zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych i innych informacji prawnie chronionych.

Z kolei przepis art. 56 ust. 1 pkt 7a p.e. stanowi, że karze pieniężnej podlega ten, kto świadomie lub w wyniku niedbalstwa wprowadza w błąd Prezesa URE w zakresie przedstawianych na jego żądanie informacji, o których mowa w art. 28.

Wysokość kary pieniężnej, o której mowa w powołanym powyżej przepisie, nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym, a jeżeli kara pieniężna związana jest z działalnością prowadzoną na podstawie koncesji, wysokość kary nie może przekroczyć 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, wynikającego z działalności koncesjonowanej, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym. (art. 56 ust 3 p.e.).

Ustalając wysokość kary pieniężnej, Prezes URE uwzględnia stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie podmiotu i jego możliwości finansowe (art. 56 ust 6).

Z punktu widzenie niniejszego sprawy istotna jest regulacja art. 11 p.e. który stanowi, że w przypadku zagrożenia:

1) bezpieczeństwa energetycznego Rzeczypospolitej Polskiej polegającego na długookresowym braku równowagi na rynku paliwowo energetycznym,

2) bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej,

3) bezpieczeństwa osób,

4) wystąpieniem znacznych strat materialnych

- na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części mogą być wprowadzone na czas oznaczony ograniczenia w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła.

Ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła polegają m.in. na ograniczeniu maksymalnego poboru mocy elektrycznej oraz dobowego poboru energii elektrycznej (art. 11 ust 3 p.e.). Wprowadzone ograniczenia na powyższych zasadach podlegają kontroli w zakresie przestrzegania ich stosowania (art. 11 ust 4 p.e.). Organami uprawnionymi do kontroli stosowania ograniczeń w odniesieniu do dostarczanej sieciami energii elektrycznej jest Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (art. 11 ust 5 p.e.).

Rada Ministrów w oparciu o delegację ustawową zawartą w art. 11 ust 6 p.e. w Rozporządzeniu z 23 lipca 2007r w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła (Dz.U. Nr 133, poz. 924, dalej jako Rozporządzenie), określiła szczegółowe zasady i tryb wprowadzania ograniczeń.

Stosownie do treści § 5 pkt 1 Rozporządzenia ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub w dostarczaniu ciepła dotyczą odbiorców energii elektrycznej - dla których wielkość mocy umownej określonej w umowach sprzedaży energii ustalona została powyżej 300 kW.

Ochronie przed wprowadzanymi ograniczeniami podlegają, w myśl § 6 Rozporządzenia, odbiorcy energii elektrycznej w ciągu całego roku, dla których wielkość mocy umownej określonej w umowach, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 ustawy, ustalona została poniżej 300 kW, oraz:

1) szpitale i inne obiekty ratownictwa medycznego;

2) obiekty wykorzystywane do obsługi środków masowego przekazu o zasięgu krajowym;

3) porty lotnicze;

4) obiekty międzynarodowej komunikacji kolejowej;

5) obiekty wojskowe, energetyczne oraz inne o strategicznym znaczeniu dla funkcjonowania gospodarki lub państwa, określone w przepisach odrębnych;

6) obiekty dysponujące środkami technicznymi służącymi zapobieganiu lub ograniczaniu emisji, negatywnie oddziaływujących na środowisko.

W myśl § 8 Rozporządzenia operatorzy opracowują plany wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, zwane „planami ograniczeń”, z uwzględnieniem zasad określonych w art. 11 ust. 3 ustawy prawo energetyczne. Plany ograniczeń dla energii elektrycznej określają wielkości maksymalnego poboru tej energii dla poszczególnych odbiorców i stopni zasilania. Plany te podlegają corocznej aktualizacji w terminie do dnia 31 sierpnia. Plany ograniczeń i ich coroczne aktualizacje podlegają uzgodnieniu z:

1) Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki - jeżeli są opracowywane przez operatorów systemu przesyłowego elektroenergetycznego;

2) właściwym operatorem systemu przesyłowego elektroenergetycznego - jeżeli są opracowywane przez operatorów systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych lub operatorów elektroenergetycznych systemów połączonych.

Operatorzy systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych, operatorzy systemów połączonych elektroenergetycznych i odbiorcy przyłączeni do sieci przesyłowej elektroenergetycznej, na wniosek operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego, przekazują dane dotyczące mocy umownej, określonej w umowach z odbiorcami przyłączonymi do sieci przesyłowej elektroenergetycznej lub sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, oraz inne niezbędne dane służące do opracowania planów ograniczeń, w szczególności dane dotyczące:

1) skutków wprowadzenia ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej;

2) przewidywanej liczby odbiorców, których ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej dotyczą.

W § 9 Rozporządzenia zostało wskazane, że wielkości planowanych ograniczeń w poborze energii elektrycznej, ujęte w planach ograniczeń, określa się w stopniach zasilania od 11 do 20, przy czym:

1) 11 stopień zasilania określa, że odbiorca może pobierać moc do wysokości mocy umownej określonej w umowach sprzedaży energii;

2) stopnie zasilania od 12 do 19 powinny zapewniać równomierne obniżanie mocy elektrycznej pobieranej przez odbiorcę;

3) 20 stopień zasilania określa, że odbiorca może pobierać moc do wysokości ustalonego minimum, niepowodującego zagrożeń i zakłóceń, o których mowa w Rozporządzenia (tzw. moc minimalna lub moc bezpieczna).

Ograniczenia w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub dostarczaniu ciepła nie mogą powodować:

1) zagrożenia bezpieczeństwa osób oraz uszkodzenia lub zniszczenia obiektów technologicznych;

2) zakłóceń w funkcjonowaniu obiektów przeznaczonych do wykonywania zadań w zakresie:

a) bezpieczeństwa lub obronności państwa określonych w przepisach odrębnych,

b) opieki zdrowotnej,

c) telekomunikacji,

d) edukacji,

e) wydobywania paliw kopalnych ze złóż, ich przeróbki i dostarczania do odbiorców,

f) wytwarzania i dostarczania energii elektrycznej oraz ciepła do odbiorców,

g) ochrony środowiska (§ 3 pkt 4 Rozporządzenia).

Dopuszczalne maksymalne ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej ujęte w planach ograniczeń, oraz sposób powiadamiania odbiorców o obowiązujących stopniach zasilania uwzględnia się w umowach sprzedaży energii (§ 10 Rozporządzenia).

W sprawie niniejszej niewątpliwe jest, że powód w świetle treści art. 28 p.e. był zobligowany przedstawić na żądanie Prezesa URE określone przez niego informacje i że informacje te powinny być prawdziwe.

Przekazanie błędnych informacji, nawet jeśli są skutkiem niedbalstwa przedsiębiorstwa, kwalifikowane jest jako wprowadzenie organu w błąd (art. 56 ust. 1 pkt 7a p.e. - karze pieniężnej podlega ten, kto świadomie lub w wyniku niedbalstwa wprowadza w błąd Prezesa URE w zakresie przedstawianych na jego żądanie informacji dotyczących wykonywanej przez to przedsiębiorstwo działalności gospodarczej)

W niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości Sądu fakt, iż część informacji, które powód przekazywał organowi nie była zgodna z rzeczywistym stanem rzeczy. Powód sam przyznał, że część informacji przekazanych organowi w zestawieniach był błędna i została zweryfikowana w kolejnych zestawieniach, co zostało także ustalone w stanie faktycznym sprawy.

Zdaniem Sądu informacje przekazane organowi, ale nie odpowiadające prawdzie, należało uznać za wprowadzające organ w błąd. Przekazanie Prezesowi URE niezgodnych z rzeczywistością informacji, dotyczących odbiorców i ich niedostosowania się do wprowadzonych ograniczeń w poborze energii elektrycznej, zasadniczo było wynikiem niedbalstwa po stronie (...) S.A.

Niedbalstwo polega na niedołożeniu staranności wymaganej w stosunkach danego rodzaju, niezbędnej do uniknięcia skutku, którego sprawca nie chciał wywołać.

Odnośnie oczekiwanej od powoda staranności, to należy mieć na względzie fakt, że powód jest przedsiębiorcą wysoce wyspecjalizowanym w dziedzinie dystrybucji energii elektrycznej, działającym od wielu lat na rynku energii elektrycznej. Wykonywanie przez niego działalności gospodarczej odbywa się w oparciu o koncesję udzieloną przez Prezesa URE. Powyższe skłania Sąd do przyjęcia, że powód posiada dużą wiedzę i doświadczenie w zakresie szeroko pojętego rynku energii elektrycznej. W szczególności powód ma wiedzę jakimi bazami danych dysponuje w odniesieniu do własnych odbiorców energii, jak aktualne są te bazy, a także jakie informacje i w jakim zakresie może z własnych baz danych i systemów informatycznych pozyskać i na ile te informacje są lub powinny być wiarygodne. Kwestie te mają istotne znaczenie dla ustalenia miernika staranności, jaki należy przyjąć za wzór prawidłowego postępowania w sytuacji zaistniałej jak w sprawie niniejszej i ustalenia czy powód przekazując organowi informacje na temat dostosowania się odbiorców do wprowadzonych ograniczeń dołożył należytej staranności, jakiej można było oczekiwać od profesjonalisty w danej dziedzinie.

Jakkolwiek Sąd przyjmuje argumentację powoda, że ograniczenia w poborze energii elektrycznej, jakie miały miejsce w sierpniu 2015 r, były zupełnym ewenementem i na przestrzeni poprzednich prawie 30 lat takie ograniczenia się nie zdarzały, w konsekwencji nie były wypracowane ani standardy, ani schematy zbierania informacji o dostosowaniu się odbiorców do tych ograniczeń, jak również nie istniały narzędzia informatyczne pozwalające na prostą agregację danych dotyczących dostosowania się do ograniczeń przez poszczególnych odbiorców, niemniej jednak w ocenie Sądu nie były to okoliczności, które obiektywnie oceniając, uniemożliwiały powodowi przekazanie Prezesowi URE informacji odzwierciedlających prawdziwy stan rzeczy, a więc informacji nie wprowadzających w błąd.

Po pierwsze należy wskazać, że zasadniczo wszystkie informacje, o jakie zwrócił się organ do powoda, były w jego posiadaniu, gdyż stanowiły one zasadniczy aspekt jego działalności. Powód posiadał więc informacje o odbiorcach energii elektrycznej przyłączonych do własnej sieci dystrybucyjnej, wiedział którzy spośród nich podlegają ograniczeniom w poborze energii elektrycznej, gdyż zgodnie z Rozporządzeniem sporządzał dla nich corocznie plany ograniczeń, jak też posiadał informacje o mocy umownej i mocy bezpiecznej tych odbiorców (niezbędne dla przygotowania planów ograniczeń, gdyż są to odpowiednio poziomy poboru mocy określone w planie dla 11 i 20 stopnia zasilania), a także posiadał systemy bilingowo-rozliczeniowy (do gromadzenia i zarządzanie danymi pomiarowymi) i układy pomiarowe-rozliczeniowe (do pomiaru ilości pobranej energii, których wskazania stanowią podstawę do obliczenia należności z tytułu dostarczania energii), w oparciu o które rozliczał odbiorców z rzeczywistej ilości pobranej przez nich energii. Zatem powód posiadał wszystkie dane, o które zwracał się organ, przy czym przekazanie tych informacji wymagało ich agregacji do jednego pliku w formacie excel, co nie mogło się odbyć automatycznie, z racji braku kompatybilności poszczególnych zbiorów danych i wymagało od powoda „ręcznego” uzupełniania danych. Dodatkowo dane, którymi dysponował powód, dotyczące rzeczywistego poboru energii elektrycznej przez poszczególnych odbiorców należało dodatkowo agregować do wartości dotyczących godzin, gdyż powód rejestrował dane w cyklu 15 minutowym, a na potrzeby Prezesa URE musiał przekazać je w cyklach godzinowych.

Skoro więc (...) S.A. miał powyższe informacje w swoim zasobie, to nie można uznać, że nie mógł przekazać organowi oczekiwanych przez niego informacji lub, że było to nadmiernie utrudnione. Były to więc informacje obiektywnie możliwe do pozyskania i przekazania Prezesowi, a zawodowy charakter i doświadczenia powoda na rynku energii elektrycznej czyniły te informacje możliwymi do przekazania bez nadmiernych trudności.

Oczywiście brak odpowiednich systemów informatycznych, który nie obciąża jednak powoda, nie pozwalał na pozyskanie oczekiwanych przez organ danych w sposób automatyczny (za jednym kliknięciem) i wymagał także ręcznego agregowania danych z różnych systemów do jednego arkusza kalkulacyjnego w excelu, niemniej jednak uwzględniając zawodowy charakter działalności powoda i charakterystyczny dla branży powoda zakres informacji oczekiwanych przez organ, można sformułować wobec powoda zarzut, że przedstawianie informacji nierzetelnych, zmienianie ich wielokrotnie (przedstawianie różnych wersji), a więc w konsekwencji przedstawiania w kolejnych wersjach danych informacji nie odpowiadających rzeczywistemu stanowi rzeczy, kwalifikuje zachowanie powoda w tym zakresie jako niedbalstwo, wynikające z niedochowania należytej staranności.

Wśród zarzutów jakie można postawić powodowi w tym zakresie jest brak stosownej autoweryfikacji przekazywanych organowi informacji i nieadekwatne zasoby ludzkie, które te dane pozyskiwały i agregowały.

Niewątpliwie już przy pierwszym wezwaniu powód miał świadomość, że skompletowanie danych wymaga dłuższego czasu niż ten przewidziany przez organ, gdyż ilość informacji do pozyskania i zestawienia razem była znaczna. Wobec tego przekazał organowi tylko nieznaczną część danych obejmujących okres od 10 do 11 sierpnia 2015 r. Mimo nieprzekazania wszystkich informacji wraz z pierwszym zestawieniem, dane przesyłane później nie były wolne od błędów. Powód wprawdzie wdrożył procedurę weryfikacji przekazywanych danych przez drugi zespół osób, niemniej uczynił to dopiero przy przekazywaniu kolejnego zestawienia danych, po tym jak organ już kilkukrotnie zakwestionował wiarygodność przekazanych danych.

Przy czym, o ile powód powołuje się na standardowe i powszechnie istniejące ze statystyczną prawidłowością zjawisko występowania nieuniknionych błędów tak ludzkich jak i informatycznych przy zbieraniu i agregowaniu danych z różnych zbiorów, a jednocześnie powód ostatecznie osiągnął oczekiwany rezultat i wyeliminował większość błędów w przekazanych danych, to należy zadać pytanie, dlaczego zatem powód, mając taką wiedzę i świadomość możliwości wystąpienia tego typu błędów, nie podjął próby ich eliminacji przez wzmożoną autokorektę już na samym początku przekazaniami danych organowi. Jeśli więc jest to zjawisko tak powszechne i oczywiste dla powoda, to jego rolą było wyeliminowanie jak największej liczby błędów już przy sporządzeniu pierwszych zbiorów danych. Tymczasem powód decyzję o tzw. krzyżowej weryfikacji (niezależne od siebie zespoły weryfikowały ponownie dane przygotowane przez inny zespół) podjął dopiero po kilkukrotnych wezwaniach organu wskazujących na liczne błędy w przekazanych danych.

Zdaniem Sądu posiadanie przez powoda wiedzy o potencjalnie znacznym prawdopodobieństwie wystąpienia błędów w przygotowanych dla organu zestawieniach danych i niewykorzystanie jej poprzez zastosowanie pogłębionej weryfikacji przygotowanych zestawień danych przed ich przekazaniem organowi, świadczyć może jedynie o braku należytej staranności po stronie powoda na wcześniejszym etapie przekazywania danych i wskazuje wyraźnie na niedbalstwo po jego stronie przy przekazywaniu danych niedostatecznie zweryfikowanych.

Przy czym Sąd podziela pogląd powoda, że wystąpienie błędów podczas ręcznego zestawiania danych w jeden arkusz kalkulacyjny należy zawsze brać pod uwagę, szczególnie przy dużej liczbie danych. Dlatego też powód powinien wypracować już na samym początku przekazywania informacji Prezesowi URE właściwy system kontrolujący poprawność danych zawartych w zbiorze danych przekazywanych organowi. Z zeznań świadków nie wynika, aby powód stosował taki system weryfikacji przekazywanych danych przez drugi zespół osób od samego początku procesu zbierania danych dla Prezesa URE.

Reasumując, posiadanie świadomości, a co najmniej powinność jej posiadania, że agregowanie danych nie odbywa się automatycznie, że nie ma możliwości walidacji danych przez system komputerowy, już na początkowym etapie przedstawiania danych Prezesowi URE, bezwzględnie powinna skłonić powoda do dokonywania weryfikacji przekazywanych danych źródłowych i poprawności ich zaimportowania do zestawień przekazywanych organowi. Rzeczą ludzką jest bowiem popełniać omyłki, a zatem prawidłowo oceniający sytuację przedsiębiorca nie powinien takiego założenia pominąć. W konsekwencji powinien tak zorganizować proces zbierania i agregowania danych, aby istniał system weryfikacyjny dotyczący poprawności zebranych i wprowadzonych do arkusza kalkulacyjnego danych. Jednak dowody zgromadzone w sprawie nie wskazują, aby powód taki schemat postępowania zastosował przy przekazywaniu danych Prezesowi URE. Jak wynika z zeznań świadków początkowo nie było systemu wewnętrznej weryfikacji przed przekazaniem zestawień organowi. Ta weryfikacja odbywała się dopiero po wykryciu nieścisłości przez organ i wezwaniach do korekty przedłożonych danych.

W ocenie Sądu taki schemat postępowania mieści się w standardzie staranności oczekiwanym od profesjonalisty przy pozyskiwaniu i agregowaniu danych będących w jego zasobach. Nie było to bowiem oczekiwanie ponad miarowe, oderwane od realiów czy niedające się do zastosowania. Oceniając więc miernik staranności, którego powód nie dochował w wymaganym dla profesjonalisty stopniu, można uznać, że jego zachowanie mieści się w kategorii niedbalstwa.

Przy czym podkreślenia wymaga fakt, że powód sam dostrzegł nieprawidłowości we własnej organizacji zaistniałe przy przekazywaniu danych. Wskazuje na to informacja powoda, że podejmował kroki dyscyplinujące wobec osób odpowiedzialnych za przygotowywanie danych dla Prezesa URE, wprowadził w związku z tym audyt instytucjonalny i uruchomił cały system weryfikacyjny. Potwierdza to jedynie fakt, że powód początkowo nie podjął wystarczających środków i nie dołożył należytej staranności, aby przedstawić Prezesowi URE informacja odpowiadające prawdzie i nie zawierające błędów. Znamienne w tym aspekcie jest także i to, że powód, aż do moment wszczęcia postępowania o nałożenie kary, nie zgłaszał organowi, że czas wyznaczony na przygotowanie danych jest zbyt krótki i nie wnosił w związku z tym o przedłużenie terminu na przygotowanie danych

Można zatem w świetle ustaleń faktycznych postawić powodowi zarzut, że zachował się w sposób odbiegający od modelu wzorcowego, ujmowanego abstrakcyjnie. Wzorcem staranności wymaganym przy tego typu zbieraniu i systematyzowaniu danych jest bowiem konieczność ich weryfikacji przed przedstawieniem ostatecznych wyników, szczególnie gdy podmiot agregujący dane ma świadomość lub co najmniej powinien ją mieć, że przy agregowaniu danych może dochodzić do pomyłek, a nie ma możliwości automatycznej weryfikacji poprawności wprowadzonych danych i dokonanych zestawień.

Jednak należy wskazać, że także informacje pochodzące od organu mogły być dla spółki w pewnym zakresie mylące. Wskazuje na to pismo Prezesa URE z 15 marca 2016 r. (k. 38, t. I akt adm.), w którym Prezes URE oczekiwał od spółki weryfikacji przedstawionych danych tj. także mocy umownej oraz stopni ograniczeń dla poszczególnych odbiorców wynikających z zapisów umów, aneksów, które w w/w zakresie obowiązywały w tym okresie (wg stanu za okres od 10-31 sierpnia 2015). Tak sformułowana treść wezwania spowodowała przedstawienie danych odnoszących się do mocy umownych i bezpiecznych aktualnych w dacie wprowadzenia ograniczeń, a nie w dacie tworzenia planu jak pierwotnie (właściwie) raportował powód i jak tego żądał pozwany.

Zatem w ocenie Sądu zmiany wartości w zestawieniu przedstawionym po tym wezwaniu (Dane 5 z 25.03.2016r, zawierające zmianę w 500 wierszach dotyczących głównie wartości poboru) nie mogą obciążać powoda i być wliczone do ogólnej liczby danych zawierających błędne i nieprawdziwe informacje, za które powód może ponosić odpowiedzialność.

Niemniej jednak, w ocenie Sądu, powyższa okoliczność ostatecznie nie zwalnia powoda od odpowiedzialności przewidzianej w art. 56 ust. 1 pkt 7a p.e. za wprowadzenie w błąd Prezesa URE, gdyż spółka jeszcze przed skierowaniem do niej pisma z 15 marca 2015 r, które mogło ewentualnie wywołać wątpliwość, przedstawiła organowi różne wersje danych w kolejnych zestawieniach (od Dane 1 do Dane 6 włącznie), a przed wszystkim nie wskazywała, ani w toku postępowania administracyjnego, ani w odwołaniu, aby rzeczone wezwanie wywołało u niej jakiekolwiek wątpliwości, jakie dane należy przedstawić. Okoliczność ta jednak zdaniem Sądu winna wpłynąć na obniżenia wysokości kary administracyjnej nałożonej na powoda, gdyż w tym zakresie przedstawienie zmienionych informacji było wywołane odmiennym żądaniem organu.

Powyższe ustalenia i analizy ostatecznie doprowadziły Sąd do wniosku, że istniały podstawy do nałożenia na powoda kary pieniężnej, skoro dopuścił się on naruszenia art. 56 ust 1 pkt 7a p.e.

Przy czym podkreślenia wymaga, że okoliczność – ­ że powodowa spółka nie była przygotowana na to, żeby w sposób prosty, wcześniej ustalony i schematyczny zebrać żądane dane i przedstawić je organowi regulacyjnemu także m.in. z tego powodu, że nie istniały w spółce procedury zbierania informacji (spółka nie posiadała m.in. odpowiednich programów komputerowych) i przekazywania ich organowi – nie może zostać potraktowana jako obciążająca powoda. Należy bowiem pamiętać, że tego typu dane nie były zbierane przez Prezesa URE od ponad 30 lat, gdyż nie były w tym okresie wprowadzane jakiekolwiek ograniczenia poboru mocy.

Odnośnie kary, to Sąd rozważył w pierwszej kolejności zarzut powoda nie odstąpienia przez Prezesa URE od nałożenia kary w oparciu o przepis art. 56 ust 6a p.e., w myśl którego jeżeli stopień szkodliwości czynu jest znikomy, a podmiot zaprzestał naruszania prawa lub zrealizował obowiązek możliwe jest odstąpienie od nałożenia kary.

Ustawa prawo energetyczne nie sprecyzowała w jaki sposób należy oceniać stopień szkodliwości czynu, jednak uczyniło to orzecznictwo sądowe. I tak Sąd Najwyższy w wyroku z 15 października 2014 r., w sprawie III SK 47/13 uznał, że przy ocenie szkodliwości zasadne jest odwołanie się do sposobu weryfikacji tego stopnia wypracowanego w prawie karnym, skoro prawodawca posłużył się w art. 56 ust. 6a prawa energetycznego instytucją prawa karnego, z uwagi na represyjny charakter kar pieniężnych przewidzianych w art. 56 prawa energetycznego.

Konieczne jest więc odwołanie się do art. 115 § 2 kodeksu karnego, który zawiera zamknięty katalog kryteriów oceny stopnia szkodliwości społecznej czynu i który nakazuje przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu brać pod uwagę:

1) rodzaj i charakter naruszonego dobra,

2) rozmiary wyrządzonej szkody,

3) sposób i okoliczności popełnienia czynu,

4) wagę naruszonych obowiązków,

5) postać zamiaru,

6) motywację sprawcy,

7) rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia.

Jak ocenił Sąd Najwyższy w powołanym wyżej orzeczeniu „ o stopniu społecznej szkodliwości mają decydować wyłącznie okoliczności związane z czynem (por. wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2011 r., IV KK 382/10), przy czym podstawowe znaczenie dla określenia stopnia szkodliwości czynu mają rodzaj i charakter naruszonego dobra chronionego prawem, rozmiar wyrządzonej i grożącej szkody oraz zamiar i motywacja sprawcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2011 r., IV KK 382/10). […] Nie uwzględnia się więc okoliczności, które pojawiły się po popełnieniu czynu, ponieważ nie mieszczą się one w regulacji art. 115 § 2 KK.”

Analizując zasadnicze kryterium oceny stopnia szkodliwości czynu powoda, jakim jest rodzaj naruszonego dobra należy stwierdzić, że dobrem tym jest w istocie możliwość realizowania przez Prezesa URE zadań nałożonych przez ustawodawcę, a pośrednio także bezpieczeństwo energetyczne kraju.

O ile bowiem rolą organu jest regulacja rynku energetycznego, to musi on dysponować odpowiednim zasobem miarodajnych i pełnych informacji o rynku, w tym o zachowaniach przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców energii. Jeśli więc nastąpiło przekroczenie przez niektórych z odbiorców dopuszczalnego poboru mocy w okresie wprowadzonych ograniczeń, to operator systemu dystrybucyjnego, który jest dysponentem tych danych. winien te dane na żądanie organu przekazać. Dopiero w oparciu o te dane, organ może podjąć działania zmierzające do zweryfikowania czy poszczególni odbiorcy dostosowali się do wprowadzonych ograniczeń poboru mocy i ewentualnie wobec tych niesubordynowanych wyciągać konsekwencje, poprzez zastosowanie art. 56 ust 1 pkt 3a p.e. i nałożenie na odbiorców kar administracyjnych. Brak reakcji ze strony organu wobec odbiorców, którzy nie zastosowali się do ograniczeń poboru mocy adekwatnych do planów ograniczeń, mógłby spowodować w przyszłości, w razie ponownego zagrożenie bezpieczeństwa energetycznego kraju (a w takich stanach są wprowadzane ograniczenia w poborze), brak właściwych reakcji odbiorców na wprowadzane ograniczenia. Bezkarność naruszenia ograniczeń poboru mocy, może więc w oczywisty sposób wpływać w przyszłości także na bezpieczeństwo energetyczne kraju. Dlatego tak ważne było zidentyfikowanie wszystkich odbiorców, którzy zlekceważyli wprowadzone ograniczenia i nie dostosowali się do planów ograniczeń. Prawo do posiadania przez regulatora rynku informacji zgodnych z prawdą jest więc szczególnie ważne dla możliwości wykonywania obowiązków przez Prezesa URE. Powód dopuścił się więc naruszenia szczególnie ważnego dobra i naruszył istotny obowiązek, przewidziany wprost w przepisach prawa. Masowe przekroczenia dopuszczalnego poboru mocy, grożą niekontrolowanymi włączeniami energii, tzw. blackautami, w wyniku których może dochodzić do pozbawienia energii wszystkich odbiorców, a więc nawet tych obiektów chronionych i niepodlegających ograniczeniom, bo przeznaczonym do wykonywania szczególnych zadań (np. opieki zdrowotnej, telekomunikacji, ochrony środowiska).

Dlatego też w niniejszej sprawie nie zachodzą przesłanki umożliwiające odstąpienie od wymierzenia kary.

Warto w tym miejscu odnotować, że Sąd Najwyższy prezentuje w ostatnim czasie stanowisko, że odstąpienie od wymierzenia kary ze względu na znikomą szkodliwość czynu pozostawione jest w znacznej mierze uznaniu administracyjnemu. Zważywszy zaś, że to Prezes URE kształtuje politykę wymiaru kar wobec przedsiębiorców popełniających delikty administracyjne, znając specyfikę rynku energii i problemy tego sektora gospodarki, to Sąd tylko wyjątkowo może zastosować art. 56 ust. 6a p.e., o ile ukarany przedsiębiorca zdoła wykazać, że organ przekroczył zasady uznania administracyjnego np. poprzez niedostateczne rozpoznanie sprawy (wyrok SN z 27.11.2019, sygn. I NSK 95/18).

Nie znajdując w sprawie niniejszej podstaw do kwestionowania oceny dotyczącej szkodliwości czynu powoda dokonanej przez organ, Sąd uznał, że zarzut odwołania wskazujący na naruszenie przez organ powyższego przepisu, jest nieuzasadniony.

Przechodząc do zasadniczej kwestii dotyczącej kary, w szczególności jej wysokości, to zdaniem Sądu Prezes URE niewłaściwie jednak dokonał oceny stopnia szkodliwości czynu powoda, stopnia jego zawinienia oraz w szczególności okoliczności - dotychczasowego zachowania podmiotu, które bierze się pod uwagę ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w art. 56 ust. 6 p.e. Skutkowało to koniecznością obniżenia kary nałożonej na powoda.

Oceniając stopień zawinienia powoda Sąd wziął pod uwagę brak dowodów celowego wprowadzenia w błąd Prezesa URE w zakresie przedstawianych na jego żądanie informacji, a jedynie ustalenie niezachowania przez powoda należytej ostrożności wymaganej w danych okolicznościach. Spółka nie przewidywała możliwości wprowadzenia Prezesa URE w błąd, chociaż powinna i mogła taką możliwość przewidywać. Spółka od początku zbierania danych nie wprowadziła wewnętrznego audytu przekazywanych danych, wiedząc, że ręczne agregowanie danych wiąże się ze znacznym ryzkiem popełnienia błędu – wykazała się więc co najmniej niedbalstwem, przedstawiając organowi dane niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, dotyczącym odbiorców podlegających ograniczeniom oraz wielkości przekroczeń poboru mocy.

Sąd więc nie podzielił stanowiska Prezesa URE i nie uznał wysokiego stopnia zawinienia powoda. Zdaniem Sądu istniały bowiem okoliczności usprawiedliwiające wystąpienie niektórych błędów i nieścisłości w danych przedstawianych organowi, o czym wyżej. Sąd wziął pod uwagę na korzyść powoda fakt, że żądanie Prezesa URE odnosiło się do dużej ilości danych, których pozyskanie wymagało zebrania ich z różnych zbiorów danych (m.in. systemy bilingowe, systemy pomiarowe, informacje ze zbiorów umów), chociaż powód dysponował w chwili wezwania co najmniej wykazem odbiorców podlegających ograniczeniom w poborze energii (wraz z informacjami zawartymi w tych planach tj. dopuszczalnym poziomem poboru energii w poszczególnych stopniach ograniczeń), gdyż tym odbiorcom powód przedstawił plany ograniczeń obowiązujące ich w sierpniu 2015r. przy czym należy odnotować, że była to znaczna ilość danych bo odnoszących się aż do 2500 podmiotów, podlegających ograniczeniom w poborze mocy. Do tego zbioru należało oczywiście odnieść dane z systemów bilingowych i pomiarowych, ustalając rzeczywisty pobór i odnieść go do poboru dopuszczalnego i to na przestrzeni ponad 20 dni. Przy czym Sąd ma świadomość, że ustalenie przekroczenia poboru mocy nie było także prostym pobraniem danych z systemów pomiarowych, gdyż na potrzeby dokonania zestawienia tych danych dla pozwanego konieczne było przedstawienie danych godzinowych dotyczących zarejestrowanej wielkości poboru mocy w cyklach 15 minutowych we wszystkich godzinach miesiąca sierpnia 2015 r., w których zostały wprowadzone ograniczenia. Dane te w zwykłym procesie obsługi odbiorców nie były gromadzone, gdyż nie były konieczne do rozliczania odbiorców. Ten olbrzymi przetworzony zbiór informacji musiał być właśnie zaimportowany do zbioru odbiorców podlegających ograniczeniom. Przy czym przeniesienie danych nie mogło nastąpić automatycznie, z wykorzystaniem narzędzi informatycznych, gdyż wymagało w istocie ręcznego wprowadzania danych dla poszczególnych odbiorców, a w zasadzie dla poszczególnych (...). Ten element agregowania danych okazał się być krytyczny, gdyż kolejne wersje przedstawianych zestawień danych różniły się między sobą. O ile pewną część błędów można uznać za dopuszczalną, gdyż przy tego rzędu liczbie danych błędy mogą się zdarzyć, niemniej jednak skala tych błędów nie była jednostkowa. Powód mając świadomość, że jest to zadanie trudne i rodzące ryzyko pomyłki winien wprowadzić system korygowania błędnych danych, np. poprzez ich dwukrotna weryfikację, czego jednak nie przedsięwziął od początku.

Przy czym nie sposób nie zauważyć, że powód nie tylko nie wprowadził od początku weryfikacji przekazywanych danych, ale też nie widział potrzeby przedłużenia terminu do zebrania i przekazania danych organowi, gdyż aż do wszczęcia postępowania o nałożenie kary pieniężnej nie zwracał się o przedłużenie terminu do przedstawienia danych. Ta okoliczność może świadczyć natomiast o tym, że powód w sposób niedostatecznie staranny podchodził do zbierania i przekazywania danych organowi.

Także okoliczność, że powód podjął działania dyscyplinujące wobec osób przygotowujących dane i ich nadzorujących wskazują, że jednak po stronie powoda była niewłaściwa organizacja pracy przy zbieraniu i weryfikowaniu tych danych, skoro istniały podstawy do wyciągnięcia konsekwencji wobec pracowników spółki

Na obniżenie wysokości kary przez Sąd wpłynęło prezentowane przez powoda stanowisko, co do braku standardów dotyczących żądanego raportowania, gdyż tego typu dane były zbierane przez Prezesa URE po raz pierwszy od 30 lat, gdyż na przestrzeni tylu właśnie lat nie było ograniczeń w poborze energii elektrycznej. Oczywiste jest więc, że powód mógł nie posiadać odpowiednich narzędzi informatycznych do agregowania danych o dostosowaniu się odbiorców do wprowadzonych ograniczeń w poborze energii elektrycznej, co niewątpliwie pozwoliłoby na automatyczne wyselekcjonowanie rzeczywistych informacji na ten temat wprost z systemów informatycznych.

Istotne znaczne dla ustalenia wysokości kary nałożonej na powoda, a w zasadzie jej obniżenia, miała natomiast okoliczność, że terminy wyznaczane przez Prezesa URE, szczególnie przed wszczęciem postępowania w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej, były nieadekwatnie krótkie do stopnia skomplikowania agregowania danych. I tak, jak to ustalono w stanie faktycznym powód pierwsze wezwanie odebrał 5 października 2015 r. i także do tego dnia miał wyznaczony termin na przygotowania pierwszego zbioru danych. Jednocześnie organ aż 4 krotnie przedłużał termin zakończenia postępowania w przedmiocie nałożenia kary na powoda z powołaniem się właśnie na skomplikowany charakter sprawy. Powyższe zdaniem Sądu świadczy, że organ w sposób nieodpowiadający skomplikowaniu sprawy zakreślał powodowi zbyt krótkie terminy na przedstawienie zbiorów danych. W szczególności dotyczy to 1 wezwania z września 2015r, które jednocześnie stało się dla pozwanego punktem odniesienia do oceny kolejnych zbiorów danych pod kątem dokonanych w kolejnych wersjach zmian.

Na marginesie należy wskazać, że Sądowi jest znana z urzędu okoliczność, że wszyscy operatorzy do których zwrócił się organ o przedstawienie informacji o odbiorcach, którzy nie dostosowali się do wprowadzonych ograniczeń w poborze energii, mieli podobne problemy jak powód w bezbłędnym przygotowaniu danych i w konsekwencji organ nałożył także na nich kary administracyjne za wprowadzenie w błąd. Potwierdza to zdaniem Sądu fakt, że stopień trudności w zbieraniu i przekazywaniu danych był znaczny, a skomplikowanie sprawy wymagało udzielania operatorom, w tym także powodowi, znacznie dłuższego czasu niż przyjął to pozwany.

Natomiast analizując kwestię terminów, nie można pominąć faktu, że jednak powód nie zwracał się do organu o przedłużenie terminu do zebrania i weryfikacji danych, aż do czasu wszczęcia postępowania o nałożenia kary pieniężnej, co nie przemawia na korzyść powoda.

Na obniżenie przez Sąd wysokości nałożonej kary miała wpływ odmienna ocena, niż ta jakiej dokonał organ, dotychczasowego zachowania podmiotu. Dotychczasowe zachowanie podmiotu, o którym mowa w art. 56 ust 3 p.e., które bierze się pod uwagę przy ustaleniu wysokości kary, nie może odnosić się do zachowania przedsiębiorcy w toku tej sprawy, w której wymierzana jest kara pieniężna, tak jak to ocenił Prezes URE. Dokonywanie korekt, które nadal nie odpowiadały rzeczywistym przekroczeniom poboru mocy, nie może być utożsamiane z oceną dotychczasowego zachowania przedsiębiorcy. W tym ostatnim chodzi bowiem o to, czy przedsiębiorca po raz pierwszy dopuścił się naruszenia przepisów prawa energetycznego, czy też był już za to karany. Jeśli bowiem był już karany, lub wcześniej toczyło się postępowanie i stwierdzono naruszenie prawa, ale od nałożenia kary organ odstąpił, to oznacza, że konieczne jest uwzględnienie przy wymierzaniu kary tej okoliczności jako obciążającej, gdyż dotychczasowe sankcje nie odniosły pożądanego rezultatu, tj. nie zapobiegły ponownym naruszeniom. Kolejne więc naruszenie norm prawa energetycznego, powinno być sankcjonowane karą bardziej dolegliwą dla sprawcy. Jest to więc przesłanka wymiaru kary porównywalna do tzw. recydywy w prawie karnym, która przy powrocie do przestępstwa wymusza podwyższenie sankcji.

Prezes URE w sprawie niniejszej, niewłaściwie więc uznał nieskuteczność powoda w korygowaniu nieprawidłowości przy przekazywaniu kolejnych danych, jako okoliczność obciążającą w rozumieniu dotychczasowego zachowania. Tymczasem spółka (...) S.A. nie była wcześniej karana za przedstawianie organowi nieprawdziwych informacji, a więc okoliczność ta nie mogła wpłynąć na podwyższenie kary nałożonej na powoda.

W zakresie możliwości finansowych powoda, Sąd podzielił argumentację Prezesa URE, że spółka jest w dobrej kondycji finansowej i z pewnością kara w wymierzonej wysokości 3.000.000 zł nie wpłynie w sposób negatywy na jej działalność, ani też znacząco na jej wynik finansowy.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności ocenione odmiennie niż tego dokonał organ, Sąd doszedł do przekonania, że w niniejszej sprawie kara wymierzona spółce jest zbyt wygórowana i dlatego Sąd obniżył tę karę do poziomu 3 mln zł.

Mając na uwadze powyższe, Sąd w oparciu o przepis art. 479 ⁵³ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję, obniżając karę nałożoną na powoda do kwoty 3.000.000 zł. W pozostałym zakresie, w jakim żądanie powoda było dalej idące, Sąd oddalił odwołanie

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. dochodząc do przekonania, że każda ze stron tylko w części uległa swoim żądaniom. Zasadne więc było wzajemne zniesienie kosztów między stronami.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka