Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 marca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Perdion-Kalicka

Protokolant: sekretarz sądowy Jadwiga Skrzyńska

po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2016 roku w Warszawie na rozprawie

sprawy z odwołania (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko Prezesowi Urzędu Transportu Kolejowego

o nałożenie kary pieniężnej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego z dnia 24 grudnia 2014 roku Nr (...) (...)- (...)

I.  uchyla zaskarżoną decyzję;

II.  zasądza od Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego na rzecz (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 460 zł (czterysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania, w tym kwotę 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka

Sygn. akt XVII AmK 13/15

UZASADNIENIE

Decyzją z 24 grudnia 2014 roku, nr (...) (...)- (...) Prezes Urzędu Transportu Kolejowego (zwany dalej „Prezesem Urzędu” lub Prezesem (...)) na podstawie art. 104 k.p.a. art. 13 ust. 1 pkt 8, art. 14 ust. 4 oraz art. 66 ust. 2aa pkt 1 ustawy z 28 marca 2003 roku o transporcie kolejowym, po przeprowadzeniu wszczętego z urzędu postępowania administracyjnego w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej nałożył na (...) S.A. z siedzibą w W. karę pieniężną w wysokości 89 145,39zł, co stanowi równowartość 21 100,00 euro za każdy dzień zwłoki liczony od 27 sierpnia 2013 roku do 25 marca 2014 roku, w wykonaniu decyzji Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego z 22 lutego 2013 roku sygnatura (...) (...).

Odwołanie od powyższej decyzji złożył powód – (...) S.A. z siedzibą w W. (zwany dalej Spółką lub (...)), zaskarżając ją w całości i wnosząc o uchylenie decyzji w całości, dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów ze wskazanych przez powoda dokumentów i zasądzenie na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powód zaskarżonej decyzji zarzucił:

1.  naruszenie art. 66 ust. 2aa ustawy o transporcie kolejowym, w postaci wydania decyzji o nałożeniu kary pieniężnej w związku z niewykonaniem decyzji z 22 lutego 2013 roku (sygn. (...) (...)) nakazującej „podjęcie wszelkich niezbędnych i efektywnych działań naprawczych, mających na celu spełnienie warunków technicznych i organizacyjnych, zapewniających bezpieczne prowadzenie ruchów pociągów na obiektach mostowych w km 9,120 oraz w km 41,783 linii nr (...) T. L.”, w momencie, kiedy nie było podstaw do wydania takiej decyzji, ponieważ powód nie pozostawał w zwłoce, gdyż wykonał ww. decyzje poprzez podjecie działań, które w jego ocenie wypełniały nakaz Prezesa (...);

2.  naruszenie art. 66 ust. 2aa ustawy o transporcie kolejowym, w postaci wydania decyzji o nałożeniu kary pieniężnej w związku z niewykonaniem decyzji z 22 lutego 2013 roku (sygn. (...) (...)) poprzez nie uzyskanie przez zarządcę świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu budowli wskazanego w przepisie art.23 ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym, w momencie, kiedy wskazany przepis w dniu wydania decyzji nie obowiązywał;

3.  sprzeczność ustaleń organu w związku z materiałem dowodowym zebranym w trakcie postępowania, poprzez przyjecie, że powód nie wykonał decyzji z 22 lutego 2013 roku, poprzez nieuzyskanie świadectwa, podczas gdy wystąpił o wydanie takiego świadectwa, jednak nie było możliwe uzyskanie go w określonym przez organ terminie;

4.  błąd w ustaleniach faktycznych, poprzez przyjecie, że prowadzenie ruchu kolejowego na ww. linii, w momencie, kiedy urządzenia do prowadzenia ruchu kolejowego nie posiadały świadectwa dopuszczenia do eksploatacji, powodowało zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu kolejowego, podczas gdy takie zagrożenie nie występowało.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o oddalenie w całości odwołania powoda, dopuszczenie dowodów z dokumentów poszczególnych pism z akt administracyjnych sprawy na okoliczności wskazane w uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie, oddalenie wniosków dowodowych powoda o dopuszczenie dowodów ze wskazanych dokumentów oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych z uwzględnieniem nakładu pracy radcy prawnego, charakteru i stopnia zawiłości sprawy. W ocenie pozwanego przedstawione w odwołaniu przez powoda zarzuty są całkowicie chybione i nie zasługują na uwzględnienia, a zaskarżona decyzja została wydana prawidłowo.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka akcyjna z siedzibą w W. jest wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS (...). Przeważającym przedmiotem działalności Spółki jest działalność usługowa wspomagająca transport lądowy, w szczególności prowadzenie ruchu kolejowego i administrowanie liniami kolejowymi, a także utrzymywanie linii kolejowych w stanie zapewniającym sprawny i bezpieczny przewóz osób i rzeczy, regularność i bezpieczeństwo ruchu kolejowego, ochronę przeciwpożarową, ochronę środowiska oraz mienia na obszarze kolejowym. ( KRS - k. 75).

W związku z wykonywaną działalnością (...) zrealizował m.in. przebudowę linii kolejowej, w ramach której na obiektach mostowych linii nr (...) T. – L. w km 9,120 oraz w km 41,730 został wykorzystany zabudowany system przytwierdzenia szyny w otulinie (...) z wykorzystaniem materiału (...) (...) Producentem tego systemu była (...) Sp. z o.o. w W..

Spółka (...) posiadała bezterminowe, wydane 20 grudnia 1999r, świadectwo nr (...) dopuszczenia do eksploatacji budowli przeznaczonej do prowadzenia ruchu pociągów tj dla systemu (...) (...)) do elastycznego mocowania szyn. W odniesieniu do tego świadectwa Prezes (...) udzielił 4 października 2010r producentowi systemu (...) informacji, że wymagane jest stanowisko jednostki badawczej czy materiał którego dotyczy świadectwo może być przeznaczony do wykonywania sprężystych podlewek pod szyny w systemie ciągłym, a więc takim który został zastosowany w obiektach mostowych linii T. L. (pismo Prezesa (...) k 133 akt adm). W związku ze stanowiskiem Prezesa (...) zleciła sporządzenie opinii jednostce badawczej- Katedrze Infrastruktury (...) Szynowego i (...) (...). Ta w w sporządzonej 2 listopada 2010r opinii stwierdziła, że zapisy świadectwa (...) mogą być zastosowane do systemu ciągłego mocowania szyn (...), wykonanego z materiału (...) (...) i punktowym mocowaniem szyny, jak również do ciągłego ocowania szyny, umocowanej w korycie betonowym lub stalowym, gdzie materiałem elastycznym jest (...), w szczególności (...) (...) (opinia k. 123-131 akt adm).

(...) przytwierdzenia szyny w otulinie typu (...) z wykorzystaniem materiału (...) (...) spełniał więc postawione przez Prezesa (...) warunki. ( pismo – k. 111 akt administracyjnych)

Prezes (...) decyzją z 22 lutego 2013 roku nr DN- (...)- (...) nakazał powodowi podjęcie natychmiastowych, wszelkich niezbędnych i efektywnych działań naprawczych, mających na celu spełnienie warunków technicznych i organizacyjnych, zapewniających bezpieczne prowadzenie ruchu pociągów na obiektach mostowych w km 9,120 oraz w km 41,783 linii nr (...) T. – L., wskazując termin realizacji do 22 kwietnia 2013 roku oraz nakazał wprowadzić na przedmiotowych obiektach ograniczenie eksploatacyjne zapewniające bezpieczne prowadzenie ruchu kolejowego do czasu usunięcia wszelkich nieprawidłowości. Powyższa decyzja był wynikiem stwierdzenia nieprawidłowości w zakresie spełniania przez wyroby przeznaczone do stosowania w infrastrukturze kolejowej zasadniczych, szczegółowych lub innych wymagań przez zabudowany system przytwierdzenia szyny w otulinie (...) z wykorzystaniem materiału (...) (...) na obiektach mostowych linii nr (...), T. – L. w km 9,120 oraz w km 41,730 ( decyzja – k. 5-9 akt administracyjnych).

W celu realizacji decyzji Prezesa (...) z 22 lutego 2013r producent (...) (...) sp. zo.o. w uzgodnieniu z (...) złożył 15 kwietnia 2013 roku w Urzędzie Transportu Kolejowego wniosek o wydanie na czas badań świadectwa dopuszczenia do eksploatacji wraz z kompletem wymaganych dokumentów. ( wniosek – k. 41 akt administracyjnych). Wcześniej, bo 13 marca 2013r (...), S. i Prezes (...) podpisali porozumienie w sprawie wykonania prób eksploatacyjnych systemu.

Pismem z 6 maja 2013 roku powód w odpowiedzi na zawiadomienie Prezesa (...) z 23 kwietnia 2013 wskazał, że podjął szereg działań interwencyjnych i systemowych w konsekwencji w celu realizacji decyzji z 22 lutego 2013r, przez co nie pozostaje w zwłoce oraz podniósł, że wprowadził ograniczenia prędkości ruchu pociągów do 60 km/h na obiektach w km 9,120 oraz 41,783 linii nr (...) T. – L., co w jego przekonaniu gwarantuje bezpieczne prowadzenie na nich ruchu. Nadto (...) wskazał, że Zakład (...) w N. objął obydwa obiekty mostowe wraz z nawierzchnią torową wzmożonym nadzorem diagnostycznym i podniósł, że po wystąpieniu do producenta (...) sp. z o.o. wypracowana została i podpisana umowa trójstronna z jednostką badawczą celem przeprowadzenia badań eksploatacyjnych koniecznych do uzyskania świadectwa dopuszczenia do eksploatacji dla typu budowli przeznaczonej do prowadzenia ruchu kolejowego dla systemu nawierzchni bezpodsypkowej typu (...) z zastosowaniem materiału (...)(340). ( pismo – k. 45 akt administracyjnych)

Decyzją z 23 lipca 2013 roku nr (...) (...) (...) Prezes (...) odmówił z powodów formalnych wydania producentowi (...) sp. z o.o. świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu budowli przeznaczonej do prowadzenia ruchu kolejowego dla systemu nawierzchni bezpodsypkowej (...), będącego systemem przytwierdzenia szyny w otulinie (...) z wykorzystaniem materiału I. (...)( Decyzja – k. 11 akt administracyjnych)

Wnioskiem z 9 sierpnia 2013 roku producent (...) sp. z o.o. wniósł o wydanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji systemu nawierzchni bezpodsypkowej (...) oraz o dołączenie do sprawy wszystkich dokumentów złożonych z wcześniejszym wnioskiem. ( wniosek – k. 93 akt administracyjnych)

Prezes (...) decyzją z 26 marca 2014 roku, nr (...) (...) (...) wydał dla (...) sp. z o.o., świadectwo nr (...) dopuszczenia do eksploatacji typu budowli przeznaczonej do prowadzenia ruchu kolejowego dla systemu przytwierdzenia szyny w otulinie typu (...) ważne na czas określony do dnia 30 marca 2015 roku, stanowiące załącznik do ww. decyzji. ( decyzja – k. 95 akt administracyjnych)

Za brak realizacji decyzji z 22 lutego 2013r Prezes (...) nałożył karę pieniężną na (...) S.A. w wysokości 177 264, 36 zł co stanowi równowartość 44 100,00 euro co stanowi równowartość 1 406,86 zł, czyli 350 euro za każdy dzień zwłoki w wykonaniu decyzji Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego z 22 lutego 2013 roku, sygnatura: (...) (...), poczynając od 23 kwietnia 2013 roku, do dnia wydania decyzji, czyli do 26 sierpnia 2013 roku. ( Decyzja z 27 sierpnia 2013 roku, nr (...) (...) (...) Prezes (...) k. 27 akt administracyjnych). Powyższą decyzję powód zaskarżył wnosząc odwołanie do (...), który nieprawomocnym wyrokiem z 19 stycznia 2015r w sprawie XVII AmK 20/13 decyzję zaskarżoną uchylił ( wyrok – k. 146 akt sądowych).

W toku postępowania administracyjnego, wszczętego w niniejszej sprawie Prezes (...) dokonał 27 stycznia 2014 roku wizji lokalnej z udziałem przedstawicieli (...), podczas której dokonano sprawdzenia użytkowania i eksploatacji dwóch obiektów mostowych na linii kolejowej nr 96 T.-L. w km 9,120 i km 41,738. Ustalono, że na powyższych obiektach nie stwierdzono zmian w mocowaniu szyn w otulinie (...) z wykorzystaniem materiału I. (...) w stosunku do wizji lokalnej z 22 kwietnia 2013 roku. Ustalono także, iż stan techniczny przedmiotowych obiektów mostowych i nawierzchni kolejowej ocenia się na poziomie dobrym. Z przeprowadzonej wizji lokalnej sporządzono notatkę służbową, o dołączeniu której pozwany poinformował powoda pismem z 10 lutego 2014 roku ( notatka służbowa, pismo – k. 65 i 73 akt administracyjnych)

Prezes (...) dokonał 13 maja 2014 roku oględzin dwóch obiektów mostowych na linii kolejowej nr (...) T.-L. w km 9,120 i km 41,738, z których wynika, że na przedmiotowych obiektach nie stwierdzono zmian w mocowaniu szyn w otulinie (...) z wykorzystaniem materiału I. (...) w stosunku do wizji lokalnej przeprowadzonej 22 lutego 2013 roku oraz w stosunku do wizji lokalnej przeprowadzonej 27 stycznia 2014 roku. ( protokół – k. 249 akt administracyjnych).

Powód również wielokrotnie przeprowadzał na obiektach w km 9,120 oraz 41,783 linii nr (...) T. - L., kontrolę bezpieczeństwa, w tym przeglądy kontrolne mostów w km 9,120 oraz 41,783 na linii nr (...) T.-L.. Dokumentacja sporządzona z każdego z tych przeglądów, wskazuje, że w każdym przypadku badania dawały wynik pozytywny, świadczący o braku odchyleń od norm bezpieczeństwa ( pismo wraz z dokumentacją z 23 przeglądów i 40 analiz - k. 281 i n. akt administracyjnych).

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dokumentów załączonych przez strony do pism procesowych oraz znajdujących się w aktach administracyjnych. Prawidłowości powyższych dowodów strony nie kwestionowały, a Sąd uznał je za w pełni wiarygodne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wniesione przez powoda odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy podnieść, iż zarzut powoda dotyczący naruszenia przez Prezesa (...) przepisów postępowania administracyjnego Sąd uznał za całkowicie bezzasadny, ponieważ nawet gdyby przyjąć, że w postępowaniu administracyjnym doszło do uchybień proceduralnych to nie mogą one być przedmiotem postępowania sądowego mającego na celu merytoryczne rozstrzygniecie sprawy, przy uwzględnieniu zasad rozkładu ciężaru dowodu i obowiązku stron w postępowaniu dowodowym.

Postępowanie przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest postępowaniem pierwszoinstancyjnym, inicjowanym przez odwołanie od decyzji administracyjnej, toczącym się według zasady kontradyktoryjności. Strony dysponując więc swobodą inicjowania postępowania dowodowego, mogą wskazywać nie tylko materiał dowodowy zebrany w postępowaniu administracyjnym, ale też oprzeć twierdzenia na dowodach, które nie zostały w toku wcześniejszego postepowania przeprowadzone. Dlatego rolą Sądu Konkurencji i Konsumentów jest wydanie merytorycznego orzeczenie w granicach 479 ⁷⁵ k.p.c. a więc, że Sąd nie może ograniczyć się do wskazywania wadliwości decyzji, ale władny jest, jeżeli znajdzie po temu uzasadnienie faktyczne i prawne, usunąć wady tej decyzji.

Przechodząc do zasadniczych motywów rozstrzygnięcia należy wskazać, że co do zasady do zadań Prezesa (...) w zakresie regulacji transportu kolejowego, w myśl art. 13 ust. 1 pkt 8 powołanej ustawy, należy nakładanie kar pieniężnych na zasadach określonych w ustawie. Stosownie zaś do ust. 6 powyższego przepisu, w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów, decyzji lub postanowień z zakresu kolejnictwa Prezes (...) wydaje decyzję określającą zakres naruszenia oraz termin usunięcia nieprawidłowości

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy Prezes (...) nakazuje, w drodze decyzji, usunięcie nieprawidłowości w określonym terminie w razie stwierdzenia naruszenia przepisów dotyczących obowiązków zarządców, przewoźników kolejowych oraz użytkowników bocznic kolejowych w zakresie bezpieczeństwa transportu kolejowego.

Natomiast art. 66 ust. 2aa pkt 1 tej ustawy wskazuje, iż Prezes (...), uwzględniając zakres naruszenia, dotychczasową działalność podmiotu oraz jego możliwości finansowe, może nałożyć, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość do 5.000 euro za każdy dzień zwłoki w wykonaniu decyzji, o których mowa w art. 13 ust. 6, art. 14 ust. 1 i 2, art. 14a ust. 4 i ust. 6 pkt 2 oraz art. 25m ust. 1 i 2.

Należy wskazać, iż dla decyzji nakładających kary pieniężne obowiązuje wyższy standard ochrony praw przedsiębiorcy z uwagi na konieczność zapewnienia skuteczności w polskim porządku prawnym przepisów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wartości w zakresie w jakim Europejski Trybunał Praw Człowieka przyjmuje te reguły gdy dochodzi do wymierzenia przedsiębiorcy kary pieniężnej. Zasady sądowej weryfikacji prawidłowości orzeczenia organu regulacji w tym zakresie, zdaniem Sądu powinny więc także odpowiadać wymogom analogicznym do tych, które obowiązują sąd orzekający w sprawie karnej, co potwierdza stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z 21 września 2010 roku sygn. akt III SK 8/10 oraz Sądu Apelacyjnego w Warszawie w wyroku z dnia 12 stycznia 2011 roku syn VI Ca 782/10.

Podkreślić należy także, że decyzja administracyjna w swoim rozstrzygnięciu powinna zawierać wiążące ustalenie konsekwencji stosowanego przepisu prawa materialnego, gdyż rozstrzyga ona sprawę administracyjną co do jej istoty a w przypadku gdy nakłada na stronę postępowania administracyjnego obowiązek określonego zachowania, powinna obowiązek ten wyrażać precyzyjnie, bez niedomówień i możliwości różnej interpretacji.

Warunek ten jest wymagany z tej głównie racji, że decyzja tego typu stanowi odpowiednik normy sankcjonowanej – wyrażającej w przepisach prawa karnego nakaz bądź zakaz określonego zachowania, a sprzeczność z ową normą stanowi warunek odpowiedzialności karnej.

W niniejszej sprawie pozwany Prezes Urzędu zarzucił powodowi zwłokę w wykonaniu wydanej na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym decyzji, w której ten sam organ nakazał powodowi „podjęcie wszelkich niezbędnych i efektywnych działań naprawczych, mających na celu spełnienie warunków technicznych i organizacyjnych, zapewniających bezpieczne prowadzenie ruchu pociągów na obiektach mostowych w km 9,120 oraz km 41,783 linii nr (...), T.-L.”. Równocześnie określił „termin realizacji: do 22 kwietnia 2013 roku” oraz nakazał wprowadzić ograniczenia eksploatacyjne „do czasu usunięcia wszelkich nieprawidłowości”.

W ocenie Sądu rozstrzygnięcie zawarte w Decyzji Prezesa (...) z 22 lutego 2013 roku jest nieprecyzyjne z kilku powodów. Po pierwsze rodzi wątpliwości interpretacyjne czy termin określony w decyzji na jej wykonanie jest terminem w którym ma zostać osiągnięty pożądany przez organ regulacyjny rezultat w postaci spełnienia przez adresata decyzji warunków technicznych i organizacyjnych zapewniających bezpieczne prowadzenie ruchu pociągów a więc uzyskanie stosowane świadectwa dla zastosowanego systemu mocowania szyn lub zastosowanie innego systemu posiadającego taki certyfikat, czy też jest to termin na podjęcie działań zmierzających tylko do osiągnięcia tego typu rezultatu w przyszłości.

Druga wątpliwość interpretacyjna wyraża się w braku wskazania sposobu realizacji oczekiwanego przez Prezesa rezultatu, a zatem czy organ dopuszcza alternatywne dwie różne możliwe do osiągniecia rezultatu ścieżki, czy też jedną z nich, ale jeśli jedną to którą.

Patrząc na powyższe wątpliwości z punktu widzenia podwyższonych standardów ochrony praw przedsiębiorców na których nakładane są kary administracyjne, należy wskazać, że nieprecyzyjna norma indywidualna, podobnie jak norma karna nie może być interpretowana rozszerzająco na niekorzyść przedsiębiorcy. Dlatego należy przyjąć, że decyzja z 22 lutego 2013r wskazywała jedynie termin na podjęcie działań a nie termin w którym miał być osiągnięty oczekiwany przez Prezesa (...) rezultat, ale także, że pozostawiała przedsiębiorcy swobodę wyboru jednego z alternatywnych możliwych sposobów osiągnięcia rezultatu.

Prawidłowość powyższej wykładni potwierdza użycie w tekście samej decyzji, że przedmiotem obowiązku powoda miało być „podjęcie działań” a nie „spełnienie” do określonego w decyzji dnia warunków technicznych i organizacyjnych.

Na taki sposób rozumienia decyzji jako jedynie możliwego do zaakceptowania, wskazuje także stanowisko Prezesa (...), który jako jeden z możliwych sposobów realizacji decyzji widział uzyskanie przez (...) (wykonawcę systemu zastosowanego przy budowie linii kolejowej) świadectwa dopuszczenia do eksploatacji dla zastosowanego systemu. Jeśli Prezes (...) dopuszczał taki sposób wykonania zaleceń decyzji z 22 lutego 2013r, to musiał też przyjmować, że jego osiągnięcie nie będzie możliwe w zakreślonym w decyzji terminie, a więc logiczne jest, że w tym terminie oczekiwał od przedsiębiorcy jedynie podjęcia działań, które efektywnie będą zmierzać do osiągnięcia takiego rezultatu. Wynika to z faktu, że Prezes (...), jako organ certyfikujący dopuszczenia do eksploatacji i wydający świadectwa w tym zakresie, ma świadomość, że procedura uzyskania takiego świadectwa wymaga znacznie dłuższego czasu niż ten określony w decyzji. Potwierdza powyższe także czas trwania postępowania przed Prezesem (...) o wydanie świadectwa dla zastosowanego na linii mostowej systemu, o którym mowa w sprawie niniejszej. Pierwotny wniosek o wydanie świadectwa dopuszczenia został złożony przez (...) sp. z o.o., tj. producenta przedmiotowego systemu, 15 kwietnia 2013 roku – czyli przed końcem wskazanego przez pozwanego terminu do „podjęcia wszelkich niezbędnych i efektywnych działań naprawczych” na skutek czego decyzją z 23 lipca 2013 roku nr (...) (...) (...) Prezes (...) odmówił wydania świadectwa, tj. po ponad trzech miesiącach od złożenia wniosku wraz z wszelką niezbędną dokumentacją jaką uzyskał powód. Kolejny raz (...) sp. z o.o. wnioskowała o przedmiotowe świadectwo 9 sierpnia 2013 roku, co zostało rozpatrzone pozytywnie i w efekcie czego Prezesa (...) wydał świadectwo nr (...) dopuszczenia do eksploatacji typu budowli przeznaczonej do prowadzenia ruchu kolejowego dla systemu przytwierdzenia szyny w otulinie typu (...) decyzją z 26 marca 2014 roku, nr (...) (...) (...), czyli po ponad 9 miesiącach od wnioskowania.

W ocenie Sądu już tylko czas trwania samych dwóch wyżej wskazanych postępowań, nie biorąc pod uwagę czasu jaki jest niezbędny dla skompletowania dokumentów jakie należy załączyć do wniosku o wydanie świadectwa dopuszczania, wyraźnie wskazuje, że okres jaki wyznaczył Prezes Urzędu w decyzji z 22 lutego 2013 roku był stanowczo zbyt krótki, aby uzyskać rezultat w postaci stosownego świadectwa wydanego przez Prezesa (...)

Reasumując, gdyby rzeczywiści Prezesowi (...) zależało na osiągnięciu rezultatu w postać uzyskania odpowiedniego świadectwa dopuszczenia a nie tylko podjęcia działań zmierzających do osiągnięcia takiego rezultatu to termin wykonania decyzji byłby zapewne znacznie bardziej odległy a nie wynosił 2 miesiące.

Kolejnym argumentem, który pośrednio wpływa na dokonaną wykładnię jest także element związany z zagrożeniem bezpieczeństwa ruchu kolejowego.

Zdaniem Sądu termin określony w decyzji z 22 lutego 2013r nie był obliczony na osiągnięcie rezultatu w tak szybkim terminie, z tej także przyczyny, że jednak zagrożenie dla bezpieczeństwa kolejowego związane z korzystaniem z systemu nieposiadającego odpowiedniego świadectwa dopuszczenia do eksploatacji nie było takie duże, lub było niewielkie. Wskazuje na to po pierwsze fakt, że Prezes (...) w decyzji nie wstrzymał ruchu kolejowego na odcinku na którym system został wykorzystany, do czego uprawniał go przepis art. 14 ust 1 pkt 1 ustawy o transporcie kolejowym, ale nakazał jedynie ograniczenia eksploatacyjne. Warto także podkreślić, że powód przez cały czas monitorował newralgiczny odcinek linii kolejowej i nie stwierdzał w nim odstępstw od normy. Podobnie takich odstępstw nie stwierdzał Prezes (...).

Logiczne jest więc, że w sytuacji braku faktycznego zagrożenia dla bezpieczeństwa ruchu kolejowego nie było konieczne i celowe podejmowanie w trybie natychmiastowym czynności, które nie były wymagane wprost w decyzji z 22 lutego 2013r, a na które Prezes (...) wskazywał dopiero w późniejszych decyzjach tj wymiany zastosowanego systemu na inny posiadający świadectwo dopuszczenia. Co do tej ostatniej formy realizacji decyzji z 22 lutego 2013r, to w ocenie Sądu Prezes nie miał racji oczekując od powoda takiej formy realizacji decyzji. Zdaniem Sądu ten sposób nie mieścił się w pojęciu efektywności i niezbędności. Należy bowiem zwrócić uwagę na koszty związane z wymianą zastosowanego systemu na inny które są znaczne, ale także na czas potrzebny na dokonanie takiej inwestycji, i podjęcie faktycznej wymiany wymaga nie tylko rozstrzygnięcia przetargu ale też wstrzymania ruchu kolejowego. Jeśli więc efektywność to tyle co dawanie dobrych wyników i wydajność, to przy możliwości osiągnięcia takiego samego wyniku bez ponoszenia znacznych kosztów, należy uznać, że taka wizja Prezesa (...) nie mieściła się w tym pojęciu. Nie sposób nie zgodzić się także z powodem, że w sytuacji gdy na rynku krajowym tylko jeden podmiot posiadał świadectwo dopuszczenia do eksploatacji systemu możliwego do zastosowania na linii mostowej, to podjęty przez powoda kierunek działania zmierzający do uzyskania podobnego certyfikatu przez Sika (...) był korzystny z punktu widzenia konkurencji na rynku tych systemów, co nie jest bez znaczenia nie tylko z punktu widzenia efektywnego działania naturalnego monopolisty udostępniającego przewoźnikom kolejowym linie kolejowe do eksploatacji jakim jest (...) ale także z punktu widzenia tych przewoźników, którzy poprzez system opłat za eksploatację partycypują w kosztach modernizacji i budowy linii kolejowych, a pośrednio także pasażerów tych przewoźników i firm zlecających przewóz towarów.

Ważkim argumentem przemawiającym za rozumieniem decyzji Prezesa (...) tak jak to uczynił powód, jest użycie w jej treści sformułowania odmiennego od tego którym posługuje się art. 14 ustawy o transporcie kolejowym, który stanowi upoważnienie dla podejmowania tego typu decyzji przez regulatora rynku kolejowego. Mianowicie w myśl tego przepisu Prezes (...)nakazuje w drodze decyzji usunięcie nieprawidłowości” w określonym terminie. Tymczasem w decyzji z 22 lutego 2013r Prezes (...) nie nakazał usunięcia nieprawidłowości ale czynność czasownikowa została określona jako „podjęcie działań naprawczych mających na celu spełnienie warunków”. Gdyby więc Prezes (...) miał wolę aby w terminie określonym w decyzji tj do dnia 22 kwietnia 2014r został osiągnięty rezultat na który to rezultat aktualnie wskazuje, to jego decyzja powinna być sformułowana zgodnie z treścią przepisu w sposób stanowczy, a więc powinno się w niej znaleźć sformułowanie, że nakazuje przedsiębiorcy usunięcie nieprawidłowości do dnia 22 kwietnia 2013r.

Reasumując wszystkie działania jakich podjął się powód, w tym w szczególności wprowadzenie ograniczenia prędkości, dokonywanie przeglądów i analiz oraz złożenie przez producenta wniosków o wydanie świadectwa dopuszczenia jednoznacznie wskazują, iż powód podjął wszelkie niezbędne i efektywne działania naprawcze mające na celu spełnienie warunków technicznych i organizacyjnych, zapewniających bezpieczne prowadzenie ruchu pociągów na przedmiotowych obiektach, a tym samym podjął działania w celu wykonania decyzji z 22 lutego 2013 roku przed wskazanym przez Prezesa Urzędu terminem 22 kwietnia 2013 roku. Zdaniem Sądu brak uzyskania wymaganego przez Prezesa (...) świadectwa przed tym terminem, jak również kwestia oceny czy działania powoda były wystarczające, nie mogą stanowić podstawy do uznania, że powód pozostawał w zwłoce w jej wykonaniu. Nieprecyzyjne i niejednoznaczne sformułowanie przez organ administracji obowiązku ciążącego na stronie uniemożliwia skuteczne stawianie zarzutu, że obowiązki te nie zostały wykonane w sposób właściwy.

Z powyższych względów, wobec braku podstaw do zastosowania przez Prezesa (...) art. 66 ust.2 aa pkt 2 ustawy o transporcie kolejowym i nałożenia na powoda kary pieniężnej w przedmiotowej sprawie, Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów na podstawie art.479 ⁷⁵ § 2 k.p.c. uchylił decyzje Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego z 24 grudnia 2014 roku nr DN- (...)- (...), orzekając jak w sentencji.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sporu w oparciu o art. 98 k.p.c., w związku z § 14 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

W myśl powołanej regulacji strona przegrywająca proces obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi koszty, które ten poniósł do celowej obrony. Na kwotę 460 zł zasądzona na rzecz powoda, który proces wygrał składa się opłata sądowa w wysokości 100 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w stawce minimalnej 360 zł.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka