Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 marca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Arkadiusz Zagrobelny

Protokolant – Sekretarz sądowy Dominika Zajdowska

po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...)
sp. z o.o. w S.

przeciwko Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu Wody Polskie Dyrektorowi Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W.

z udziałem zainteresowanego J. G.

o przyłączenie do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej

w przedmiocie odwołania (...)
sp. z o.o. w S. od decyzji Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. z dnia 19 maja 2023 r. znak: (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...)sp. z o.o. w S. na rzecz Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych), wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów procesu.

/sędzia Arkadiusz Zagrobelny/

Sygn. akt XVII AmW 19/23

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 12 marca 2024 r.

Decyzją z dnia 19 maja 2023 r. Nr (...) Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie (dalej jako „ Pozwany”) na podstawie art. 27a i 27e ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2023 r., poz. 537) (dalej jako „ u.z.z.w.z.o.ś.”) oraz art. 104 i 107 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 775) (dalej jako „ k.p.a.”), po wszczęciu postępowania na wniosek J. G. w sprawie sporu pomiędzy Wnioskodawcą a przedsiębiorstwem wodociągowo- kanalizacyjnym, tj. (...) sp. z o.o. (dalej jako „ Powód”, „Odwołujący” ) dotyczącego odmowy przyłączenia do sieci publicznej nieruchomości w drodze bocznej od ul. (...) w K. (nr. ewid. Dz. (...)), nakazał przedsiębiorstwu wodociągowo- kanalizacyjnemu, tj. (...) sp. z o.o. przyłączenie do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej nieruchomości w drodze bocznej od ul. (...) w K. (nr. ewid. Dz. (...))

(decyzja Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. z dnia 19.05.2023 r. k. 8-11v akt sąd.)

Odwołanie od powyższej decyzji złożył Powód, zaskarżając ją w całości i zarzucając naruszenie:

1)  art. 27e ust. 1 pkt 2 u.z.z.w.z.o.ś. w zw. z art. 479 ⁷⁹ pkt 1 k.p.c. - poprzez jego niezastosowanie (ewentualnie błędną wykładnię), albowiem organ regulacyjny na wniosek strony rozstrzyga w formie decyzji o odmowie przyłączenia do sieci nieruchomości osobie ubiegającej się o przyłączenie nieruchomości do sieci w rozumieniu wykonania przyłącza wodociągowego lub kanalizacyjnego, nie zaś o odmowie dokonania odbioru odcinka sieci prywatnej i jego włączenia do sieci gminnej (publicznej) bez zmiany statusu tego odcinka z prywatnego na gminny, co z kolei oznacza, że organ regulacyjny wydał decyzję bez ustawowego upoważnienia, czym naruszył również art. 6 k.p.a.;

2)  art. 15 ust. 4 w zw. z art. 31 ust. 1 u.z.z.w.z.o.ś.-poprzez jego niewłaściwą wykładnię, albowiem:

a.  Odwołujący jako przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązany przyłączyć do sieci nieruchomość osoby ubiegającej się o przyłączenie nieruchomości do sieci poprzez przyłącze wod.-kan., jeżeli są spełnione warunki przyłączenia określone w Regulaminie dostarczania wody i odprowadzania ścieków oraz istnieją techniczne możliwości świadczenia usług, co nie jest równoznaczne z obowiązkiem połączenia odcinka sieci prywatnej z siecią gminną (publiczną) należąca do Odwołującego, bez przekazywania tego odcinka na majątek Odwołującego na warunkach określonych w umowie, czym organ naruszył również art. 6 k.p.a.;

b.  wydane warunki techniczne przyłączenia do sieci wodociągowej i kanalizacyjne stanowią o obowiązku przekazania odcinka sieci na rzecz Odwołującego, zaś takie przekazanie musi odbyć się po uprzednim zawarciu między stronami umowy inwestycyjnej, przy czym zawarcie umowy inwestycyjnej poprzedza zawarcie umowy docelowej przenoszącej własność sieci na Odwołującego - organ błędnie ustalił i ocenił kolejność poszczególnych czynności;

2)  art. 7 w zw. z art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a. - poprzez niepodjęcie czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli, w tym niezebranie kompletnego materiału dowodowego na okoliczność istnienia przesłanek do wydania zaskarżonej decyzji, w szczególności na skutek zaniechania żądania od Wnioskodawcy dokumentów i danych umożliwiających rzetelne przeanalizowanie ograniczenia podłączania do sieci gminnej nowych odbiorców na skutek połączenia odcinka sieci prywatnej z siecią gminną, co nie pozwala na dokonanie dogłębnej oceny żądanego przyłączenia do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej nie tylko pod względem zgodności z przepisami prawa ale także pod względem celowości przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony interesów przyszłych odbiorców usług przed nieuzasadnionym ograniczeniem ze strony Wnioskodawcy swobodnego podłączania się kolejnych konsumentów - co z kolei doprowadziło do dokonania przedwczesnej, a w konsekwencji błędnej oceny niekompletnego i zbyt ogólnego materiału dowodowego i tym samym doprowadziło do wydania wadliwej decyzji administracyjnej;

3)  art. 107 § 3 k.p.a., albowiem sporządzone przez organ regulacyjny uzasadnienie nie jest jasne, konkretne i przekonywujące, nie wyjaśnia w sposób kompleksowy i zrozumiały podstawy prawnej decyzji, w szczególności mając na uwadze, że:

a.  z uzasadnienia decyzji nie wynika gdzie znajduje się sieć gminna, do której miałby zostać przyłączony Wnioskodawca, jak przebiega odcinek sieci prywatnej i czy w ogóle w aktualnym stanie możliwym jest z technicznego punktu widzenia połączenie i prawidłowe funkcjonowanie obu sieci, bez uszczerbku dla innych odbiorców, w tym odbiorców obecnych i przyszłych;

b.  z uzasadnienia decyzji nie wynika tytuł prawny Wnioskodawcy do konkretnych działek (interes prawny);

c.  organ regulacyjny nie wyjaśnił dostatecznie dlaczego nie zbadał sprawy wielowątkowo i ograniczył się jedynie do ustalenia spełnienia warunków technicznych i zapisów Regulaminy, a nie wziął w ogóle pod uwagę interesu ogółu społeczności lokalnej, albowiem gdyby Odwołujący połączył sieć publiczna z siecią prywatną bez uprzednio zawartej umowy, wówczas utraciłby możliwość realnego wpływu na możliwość swobodnego podłączania się do sieci kolejnych odbiorców usług, co niewątpliwie godziłoby z dobrem ogółu społeczności lokalnej;

d.  niezrozumiałe akcentowanie przez organ obowiązku przejęcia infrastruktury wod.-kan. przez Odwołującego, z jednoczesnym pominięciem okoliczności, że to Wnioskodawca odmawia przekazania tej infrastruktury na zasadach obowiązujących w gminie;

e.  z uzasadnienia nie wynika, czy do odcinka sieci prywatnej są już wykonane przyłącza, a jeśli tak, to w jakiej ilości i do kogo należą,

- co z kolei uniemożliwia dokonanie rzetelnej kontroli zaskarżonej decyzji i czyni ją niekompletną i nieczytelną.

W związku z powyższym, powód wniósł o:

1.  uwzględnienie odwołania i uchylenie w całości zaskarżonej decyzji oraz orzeczenie co do istoty sprawy poprzez wskazanie, że Odwołujący nie ma obowiązku połączenia odcinka prywatnej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej nieruchomości w drodze bocznej od ul. (...) dz. ew.(...) w miejscowości K., gm. (...), z należącą do Odwołującego siecią gminną (publiczną) bez przekazania odcinka sieci prywatnej na majątek Odwołującego na zasadach określonych uprzednio w umowie;

ewentualnie:

2.  uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ regulacyjny;

3.  wstrzymanie wykonanie decyzji do czasu rozstrzygnięcia sprawy i wydanie w tym celu postanowienia na posiedzeniu niejawnym (art. 479 ⁸⁵ k.p.c.);

4.  zasądzenie od stron postępowania (art. 479 ⁸³ k.p.c.) na rzecz Odwołującego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od daty uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty;

5.  przeprowadzenie dowodu z akt sprawy prowadzonej przez organ regulacyjny, w tym dowodu z dokumentów załączonych do pisma Odwołującego z dnia 06.04.2023 r. (znak: (...)) - w szczególności na fakt: obowiązujących u Odwołującego zasad i warunków przekazywania infrastruktury wod.-kan., ustalenia rzeczywistego żądania Wnioskodawcy oraz przekroczenia ustawowego zakresu upoważnienia do wydania zaskarżonej decyzji;

6.  przeprowadzenia dowodu z przesłuchania stron, z ograniczeniem do Wnioskodawcy - celem ustalenia rzeczywistych przyczyn, jakie legły u podstaw odmowy przez Wnioskodawcę zawarcia z Odwołującym umowy zobowiązującej do odpłatnego przekazania Odwołującemu odcinka wybudowanej przez niego sieci oraz możliwości podłączania się w przyszłości kolejnych odbiorców usług (konsumentów).

( odwołanie powoda z dnia 7.06.2023 r. k. 12-18 akt sąd.)

Pozwany w odpowiedzi na odwołanie podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko wyrażone w decyzji.

(pismo pozwanego z dnia 24.08.2023 r. k. 53-54v akt adm.)

Zainteresowany J. G. nie zajął stanowiska w sprawie (k. 39, 43, 51, 106).

Na rozprawie w dniu 27 lutego 2024 r. Powód cofnął wniosek o przesłuchanie strony. Jednocześnie strony postępowania podtrzymały prezentowane stanowiska.

(protokół z rozprawy z dnia 27.02.2024 r. k. 106-107 akt sąd.)

Rozpoznając odwołanie Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Reprezentowana przez zainteresowanego –J. G. - Inwestor A. G. wybudowała na nieruchomości w drodze bocznej od ul. (...) sieć wodociągową i sieć kanalizacji ciśnieniowej wraz z przyłączami wodociągowymi oraz przyłączami kanalizacji sanitarnej do obsługi działek o nr ewidencyjnych (...)Wykonanie ww. fragmentów sieci odbyło się zgodnie z wymogami określonymi przez Powoda tj. w oparciu o przedstawione przez Powoda warunki techniczne dla budowy 6 przyłączy wodociągowych, warunki techniczne dla budowy 6 przyłączy kanalizacji sanitarnej, warunki techniczne do projektowania i realizacji budowy sieci wodociągowej, warunki techniczne do projektowania i realizacji budowy ciśnieniowej sieci kanalizacji sanitarnej oraz w oparciu o Regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków stanowiący załącznik do Uchwały Nr (...) Rady Gminy (...)z dnia 28 lutego 2019 r. W dniu 29.09.2022 r. doszło do sporządzenia ostatecznego protokołu odbioru prac sieci wodociągowej oraz ostatecznego protokołu odbioru prac sieci kanalizacyjnej. W protokołach tych znalazło się stwierdzenie, że „ prace pod względem merytorycznym i technicznym zostały wykonane należycie, należy je uznać za odebrane i w pełnym zakresie gotowe do przekazania na majątek oraz do eksploatacji (...) Sp. z o.o. ”

(okoliczności bezsporne k. 8v akt sąd., a ponadto pismo zainteresowanego z dnia 27.02.2023 r. k. 1-6 akt adm., warunki techniczne dla budowy 6 przyłączy wodociągowych k. 11-12 akt adm., warunki techniczne dla budowy 6 przyłączy kanalizacji sanitarnej k. 13-14 akt adm., warunki do projektowania i realizacji budowy sieci wodociągowej k. 15-16, warunki do projektowania i realizacji budowy ciśnieniowej sieci kanalizacji sanitarnej k. 17-18 akt adm., protokół ostatecznego odbioru prac z dnia 29.09.2022 r. sieci wodociągowej nr (...)k. 20 akt adm., protokół ostatecznego odbioru prac z dnia 29.09.2022 r. sieci sanitarnej ciśnieniowej i sieci kanalizacji grawitacyjnej nr (...) k. 22 akt adm., Regulamin dostarczania i odprowadzania ścieków k. 27-32 akt adm.)

Pismem z dnia 20 grudnia 2022 r. (w odpowiedzi na wniosek Zainteresowanego dot. przyłączenia) Powód odmówił przyłączenia nowo wybudowanej sieci wodociągowej kanalizacyjnej do sieci publicznej, wskazując iż jest to niemożliwe bez przekazania wybudowanych urządzeń na majątek Powoda, gdyż tego typu działanie tj. pozostawienie danego odcinka sieci jako prywatnego ograniczałoby możliwość swobodnego podłączania się do sieci przez kolejnych odbiorców, na co Powód nie miałby realnego wpływu. Powód dodał również iż, „budowana przez Państwa sieć wod.-kan. może być włączona do istniejącej infrastruktury po podpisaniu należytych dokumentów obowiązujących wszystkich prywatnych inwestorów, zapewniając wszystkim równe traktowanie na terenie objętym działaniem naszej Spółki”.

(okoliczności bezsporne k. 8v akt sąd., a ponadto pismo zainteresowanego z dnia 27.02.2023 r. k. 1-6 akt adm., pismo Powoda z dnia 20.12.2022 r. k. 24 akt sąd., zasady nabywania urządzeń wodociągowych i/lub urządzeń kanalizacyjnych w (...)Sp. z o. o. k. 34-36 akt adm.)

J. G. pismem z dnia 11 stycznia 2023 r. ponownie wystąpił z wnioskiem o przyłączenie nieruchomości położonej w K. w drodze bocznej od ul. (...), nr ewid. (...) w Gminie (...) do sieci publicznej.

W odpowiedzi (w piśmie z dnia 1.02.2023 r.) Powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko i podkreślił, że z uwagi na niedopełnienie przez Inwestora – A. G. formalności w postaci zawarcia umowy inwestycyjnej przedwstępnej, nie ma możliwości przyłączenia nowo wybudowanej sieci do sieci publicznej.

(okoliczności bezsporne pismo zainteresowanego z dnia 11.01.2023 r. k. 38-41 akt adm., pismo Powoda z dnia 1.02.2023 r. k. 43 akt adm.)

J. G. złożył wniosek o rozstrzygnięcie sporu (między nim, a Powodem), dotyczącego odmowy przyłączenia przez Powoda do sieci publicznej (wodociągowej i kanalizacyjnej) nieruchomości w drodze bocznej od ul. (...) (nr. ewid. Dz.(...)).

(okoliczność bezsporna k. 8v akt sąd., a ponadto pismo zainteresowanego wraz z załącznikami z dnia 27.02.2023 r. k. 1-44 akt adm.)

Pozwany pismem z dnia 20 marca 2023 r. zawiadomił Powoda oraz Zainteresowanego o wszczęciu postępowania w sprawie rozstrzygnięcia powstałego między nimi sporu dotyczącego odmowy przyłączenia do sieci publicznej nieruchomości w drodze bocznej od ul. (...) w K. (nr. ewid. Dz. (...)), na której zostały wykonane urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne.

Jednocześnie Pozwany wystosował dwa wezwania (do Zainteresowanego oraz do Powoda) do przedstawienia m.in. pisemnych stanowisk w sprawie, przekazania informacji oraz dokumentów mogących mieć znaczenie w niniejszej sprawie.

(okoliczności bezsporne k. 8v-9 akt sąd., a ponadto zawiadomienie o wszczęciu postępowania z dnia 20.03.2023 r. k. 46 akt adm., pismo pozwanego z dnia 20.03.2023 r. k. 47 akt adm., pismo pozwanego z dnia 20.03.2023 r. k.48 akt adm.)

W odpowiedzi, pismem z dnia 6.04.2023 r., Powód poinformował, że odmówił przyłączenia do sieci publicznej nieruchomości, ponieważ przyłączenie nowo wybudowanej sieci (prywatnej) do sieci publicznej, bez przekazania wybudowanych urządzeń na majątek Powoda było niemożliwe, gdyż spowoduje, że Powód nie miałby faktycznego wpływu na możliwość swobodnego podłączania się kolejnych odbiorców usług, zatem nie wyraził zgody na działanie kolidujące z dobrem ogółu społeczności lokalnej. Jednocześnie, Powód nie znalazł uzasadnienia, żeby zastosować jakieś odstępstwa od obowiązujących reguł, które obowiązują wszystkich inwestorów i nie wyraził zgody na działania kolidujące z dobrem ogółu społeczności lokalnej. Ponadto, (...) sp. z o.o. w S. poinformowało zainteresowanego o konieczności zawarcia umowy inwestycyjnej, określającej prawa i obowiązki stron związanych z wybudowaniem oraz przeniesieniem własności urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych przez Inwestora oraz włączeniem ich do sieci Przedsiębiorstwa.

Do niniejszego pisma Powód załączył m.in. wycenę przedłużenia sieci kanalizacyjnej, wycenę przedłużenia sieci wodociągowej, oraz draft umowy inwestycyjnej nr (...), umowę inwestycyjną nr (...) wraz z uwagami.

(okoliczności bezsporne k. 9 akt sąd., a ponadto kopia pisma Powoda z dnia 6.04.2023 r. k. 53-53v, k. 119-119v akt adm., kopia wniosku o zawarcie umowy inwestycyjnej z dnia 1.12.2021 r. k. 55 i k. 131 akt adm., warunki techniczne dla projektu i realizacji budowy sieci wodociągowej w miejscowości K. przy ul. (...) o nr. ewid. Dz. (...)k. 58-61v oraz k. 120-123v akt adm., kopia umowy inwestycyjnej nr (...) k. 67-70v, k. 133-136v akt adm., kopia umowy inwestycyjnej nr (...) wraz z uwagami k. 90-94v, k. 159-163v akt adm., kopia draftu umowy ze zmianami akceptowanymi przez Powoda k. 98v-102, k. 168-171v akt adm.)

W odpowiedzi na wezwanie Pozwanego, Zainteresowany doprecyzował iż, jego żądanie odnosi się do nakazania przyłączenia nieruchomości do sieci publicznej, a nie zaś przyłączenia wybudowanego odcinka sieci prywatnej do sieci gminnej. Wskazał również, iż kwestia przyłączenia nieruchomości do sieci publicznej jest niezależna od przeniesienia własności urządzeń wybudowanych przez właściciela nieruchomości. Podkreślił, iż już doszło do faktycznego połączenia obu odcinków sieci (co zostało potwierdzone protokołem odbioru). Do powyższego pisma, zainteresowany dołączył mapę inwentaryzacji powykonawczej, uzgodniony projekt techniczny oraz korespondencję e-mail z dnia 6 marca 2023, 14 marca 2023 r. oraz z 21 marca 2023 r.

(okoliczności bezsporne k. 9 akt sąd., a ponadto pismo zainteresowanego z dnia 4.04.2023 r. wraz z załącznikami k. 103-117 akt adm.)

Pismem z dnia 28 kwietnia 2023 r. Pozwany zawiadomił Powoda oraz Zainteresowanego o zakończeniu gromadzenia materiału dowodowego w sprawie rozstrzygnięcia sporu. Jednocześnie poinformował strony o możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań, do złożenia wniosku i ewentualnych uwag w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego pisma oraz o prawie zapoznania się z aktami sprawy.

(okoliczności bezsporne k. 9 akt sąd., a ponadto pismo Pozwanego z dnia 28.04.2023 r. k. 173-173v akt adm.)

Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd oparł się na niespornych twierdzeniach stron (art. 229 k.p.c. oraz art. 230 k.p.c.). Twierdzenia te, mając oparcie w znajdujących się w aktach sprawy dokumentach (art. 245 oraz art. 246 k.p.c.) nie budziły wątpliwości Sądu.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie podlegało oddaleniu.

Zgodnie z art. 27a ust. 1 u.z.z.w.z.o.ś. organem regulacyjnym jest dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.

Do zadań organu regulacyjnego należy m.in. rozstrzyganie sporów między przedsiębiorstwami wodociągowo-kanalizacyjnymi a odbiorcami usług (art. 27a ust 3 pkt 3 u.z.z.w.z.o.ś.).

W sprawach spornych dotyczących:

1.  odmowy zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne,

2.  odcięcia dostawy wody lub zamknięcia przyłącza kanalizacyjnego, lub odmowy przyłączenia do sieci nieruchomości osobie ubiegającej się o przyłączenie nieruchomości do sieci

- na wniosek strony rozstrzyga organ regulacyjny w drodze decyzji (art. 27e ust 1 u.z.z.w.z.o.ś.).

Przy czym, zgodnie z treścią art. 27e ust. 2 pkt 4 u.z.z.w.z.o.ś. rozstrzygnięcie organu regulacyjnego, o którym mowa powyżej, może polegać na nakazaniu przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu przyłączenia do sieci.

Spór między powodem a zainteresowanym, bez wątpienia dotyczy odmowy przyłączenia do sieci publicznej nieruchomości w drodze bocznej od ul. (...) w K. (nr. dz. ewid. (...)). Kwestia odmowy dokonania odbioru odcinka sieci prywatnej wybudowanej przez Zainteresowanego i braku zgody Powoda na jego włączenie do sieci gminnej bez zmiany jego statusu z prywatnego na gminny, skutkuje w istocie odmową przyłączenia do sieci, toteż tak należy to postępowanie kwalifikować. W konsekwencji Pozwany rozstrzygnął spór w przedmiocie odmowy przyłączenia do sieci, mając do tego podstawę prawną w treści art. 27e ust. 1 pkt 2 u.z.z.w.z.o.ś.

W stanie faktycznym sprawy jedynym odpowiednim rozstrzygnięciem było nakazanie powodowi jako przedsiębiorstwu wodociągowo- kanalizacyjnemu przyłączenie do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej nieruchomości Zainteresowanego za pośrednictwem wybudowanego przez niego odcinka sieci.

W tym zakresie należy wskazać, że w myśl art. 15 ust. 4 u.z.z.w.z.o.ś., przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane przyłączyć do sieci nieruchomość osoby ubiegającej się o przyłączenie nieruchomości do sieci, jeżeli są spełnione warunki przyłączenia określone w regulaminie, o którym mowa w art. 19, oraz istnieją techniczne możliwości świadczenia usług. Przy czym chodzi tu o Regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków na terenie Gminy (...), przyjęty Uchwałą Nr (...) Rady Gminy (...)z dnia 23 września 2021 r., który jest aktem prawa miejscowego uchwalanym przez wyżej wspomnianą Radę Gminy. Tym samym obowiązek przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego przyłączenia do sieci powstaje wtedy, gdy wypełnione zostaną warunki przyłączenia zawarte w ww. Regulaminie oraz istnieją techniczne możliwości świadczenia usług.

W niniejszej sprawie poza sporem jest, iż warunki zawarte w Regulaminie się ziściły, a także, że nie ma technicznych przeszkód przyłączenia nieruchomości Zainteresowanego do gminnej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Przypomnieć w tym miejscu należy, iż Powód wydał Zainteresowanemu warunki techniczne dla projektu realizacji i budowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, a także warunki techniczne dla budowy przyłączy wodociągowych i przyłączy kanalizacji sanitarnej, które potwierdzają techniczne możliwości świadczenia usług na wskazanych w nich warunkach. Zainteresowany natomiast dokonał budowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej wraz z przyłączami w oparciu o wydane przez powoda warunki, zaś Powód nie twierdził, że nowe odcinki sieci i przyłącza nie spełniają jakichkolwiek ustanowionych dla nich warunków technicznych.

W związku z tym, nie było podstaw aby odmówić Zainteresowanemu przyłączenia do sieci z przyczyn określonych w art. 15 ust. 4 u.z.z.w.z.o.ś.. Podkreślić w tym miejscu należy, że tylko te powody mogły skutkować odmową przyłączenia do sieci, ponieważ są to jedyne warunki, które zainteresowany musi spełnić, aby uzyskać podłączenie do sieci” (P. Michalski (red.), Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Komentarz, Warszawa 2022, Legalis).

Powód odmówił przyłączenia nieruchomości Zainteresowanego do sieci, z tej przyczyny, iż że pomiędzy Powodem a Zainteresowanym nie doszło do zawarcia umowy inwestycyjnej, która miała dotyczyć przeniesienia własności wybudowanych przez Zainteresowanego odcinków sieci na Powoda. Jednak takie działanie nie znajduje uzasadnienia w treści art. 15 ust 4 u.z.z.w.z.o.ś., gdyż Zainteresowany spełnił warunki przyłączenia określone w regulaminie oraz istniały techniczne możliwości świadczenia usług.

W powyższej kwestii, Sąd podziela stanowisko zawarte w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 lipca 2023 r., iż „w świetle art. 15 ust. 4 u.z.z.w. przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane przyłączyć do sieci nieruchomość osoby ubiegającej się o przyłączenie nieruchomości do sieci, jeżeli są spełnione warunki przyłączenia określone w regulaminie, o którym mowa w art. 19 u.z.z.w., oraz istnieją techniczne możliwości świadczenia usług. Z powyższej regulacji wynika zatem istniejący po stronie przedsiębiorcy obowiązek przyłączenia do sieci, w sytuacji gdy określone warunki zostały spełnione. Organ stanowiący nie ma zatem uprawnień do formułowania w regulaminie przesłanek stanowiących przeszkodę w przyłączeniu nieruchomości do sieci, lecz do określenia warunków, które należy spełnić aby nieruchomość została do sieci przyłączona. Powyższe rozróżnienie ma znaczenie, szczególnie dla odbiorcy usług, który w wypadku spełnienia określonych w regulaminie warunków, ma podstawy oraz prawo oczekiwać, że jego wniosek o przyłączenie do sieci zostanie uwzględniony” (wyrok NSA z dnia 4.07.2023 r., sygn. akt III OSK 2518/21, Legalis nr 2999095).

Wskazać dodatkowo należy (odnosząc się do argumentacji zaprezentowanej przez Powoda), iż zgodnie z art. 49 § 1 k.c. urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa. Niewątpliwie takimi urządzeniami są również urządzenia wodociągowe lub kanalizacyjne, wykorzystywane do prowadzania działalności z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków. Brak rozwiązania prawnego z art. 49 k.c. oznaczałby, iż wspomniane urządzenia należałyby do części składowych nieruchomości, na której zostały wybudowane. Zgodnie z zasadą superficies solo cedit rozciągałoby się na nie prawo własności gruntu na którym powstały, w konsekwencji podmiot będący właścicielem nieruchomości stawałby się właścicielem urządzeń. Rozwiązanie przyjęte w art. 49 § 1 k.c. oznacza, że wymienione urządzenia z chwilą ich fizycznego połączenia z siecią należącą do przedsiębiorstwa przestają być częścią składową nieruchomości i stają się samoistnymi rzeczami ruchomymi, które mogą być przedmiotem odrębnej własności i obrotu. Może zatem dojść do przeniesienia ich własności w drodze umowy na rzecz przedsiębiorcy lub osoby trzeciej; można też oddać je w leasing lub najem (zob. wyrok SN z 22.1.2010 r., V CSK 195/09, Legalis). Dana kolejność nabycia urządzeń po ich przyłączeniu do sieci wynika wprost z art. 49 § 2 k.c., zgodnie z którym osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń, o których mowa w § 1, i jest ich właścicielem, może żądać, aby przedsiębiorca, który przyłączył urządzenia do swojej sieci, nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba że w umowie strony postanowiły inaczej. Z żądaniem przeniesienia własności tych urządzeń może wystąpić także przedsiębiorca.

Dlatego skoro nabycie własności urządzeń sieci ma mieć miejsce dopiero na etapie po przyłączeniu ich do sieci przedsiębiorstwa wodociągowo- kanalizacyjnego, tym bardziej nie może tamować przyłączenia ich do sieci. Jak wskazał wprost Sąd Apelacyjny w Szczecinie: „Przepis art. 15 ust. 4 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tj. Dz.U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 ze zm.) ustanawia dwie przesłanki, od spełnienia których zależy przyłączenie do sieci nieruchomości, a mianowicie: spełnienie przez powoda warunków przyłączenia określonych w regulaminie, o którym mowa w art. 19 ustawy, a po drugie istnienie technicznych możliwości świadczenia usług przez pozwaną - przy czym przesłanka ta, ma charakter zdroworozsądkowy. Możliwości świadczenia usług przez przedsiębiorstwo zależą głównie od istnienia sieci oraz od parametrów urządzeń, którymi dysponuje przedsiębiorstwo np. jej przepustowości, a nie od stosunków własnościowych urządzenia wodnokanalizacyjnego.” (wyrok SA w Szczecinie z 25.9.2012 r., I ACa 484/12, Legalis).

Należy zwrócić również uwagę na przepis art. 31 ust. 1 u.z.z.w.z.o.ś., który stanowi, że osoby, które wybudowały z własnych środków urządzenia wodociągowe i urządzenia kanalizacyjne, mogą je przekazywać odpłatnie gminie lub przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu, na warunkach uzgodnionych w umowie. Ze stanowiska stron wynika zaś, że źródłem sporu i niezawarcia umowy dotyczącej przeniesienia własności, wymaganej przez Powoda, było niedojście do porozumienia odnośnie wielkości zwrotu przez Powoda kosztów budowy sieci. Jednakże są to kwestie wtórne w kontekście obowiązku przyłączenia przedsiębiorstwa wodociągowo- kanalizacyjnego do sieci, kwestie umowne między stronami, które mogą być w przypadku sporu w tym zakresie rozstrzygane przez właściwy sąd cywilny a nie przez organ regulacyjny i w konsekwencji, na skutek złożonego odwołania od jego decyzji, przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Jeśli po przyłączeniu nieruchomości Zainteresowanych do sieci nie nastąpi przeniesienie własności nowo wybudowanych odcinków sieci na własność Powoda, może on wystąpić ze stosownym roszczeniem właśnie na drogę postępowania cywilnego.

W odniesieniu do zarzutów Powoda z pkt 4 odwołania trzeba podnieść, że dane kwestie techniczne nie są istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, w której organ regulacyjny ma za zadanie ocenić czy nakazać przyłączenia nieruchomości odbiorców do sieci. Ponadto kwestie techniczne powinny wynikać w pierwszej kolejności z warunków realizacji sieci i przyłączy i możliwości technicznych, które zna Powód. Odnosząc się natomiast do wyrażanych przez Powoda wątpliwości odnoszących się do tego, z uzasadnienia Decyzji nie wynika tytuł prawny Zainteresowanego do konkretnych działek, wskazać należy, iż nikt (w tym również i Powód) nie kwestionował tytułu prawnego Zainteresowanego do tych działek w toku postępowania na etapie przed wniesieniem przez Powoda przedmiotowego Odwołania.

Niezależnie od powyższego wskazać trzeba, iż Sąd nie dopatrzył się naruszenia przez organ regulacyjny procedury administracyjnej, która mogłaby skutkować potrzebą wyeliminowania Decyzji z obrotu prawnego.

W tych okolicznościach, w oparciu o przepis art. 479 ⁸⁶ § 1 k.p.c., oraz na podstawie wyżej w uzasadnieniu wskazanych przepisów, Sąd oddalił odwołanie od decyzji Prezesa URE ( pkt 1 wyroku).

O kosztach procesu ( pkt 2 wyroku) Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z uwagi na nieuwzględnienie odwołania, Powoda należało uznać za stronę, która przegrała proces i zasądzić od niego na rzecz Pozwanego zwrot kosztów procesu, na które złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 720 zł ustalone w oparciu o § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 265).

/sędzia Arkadiusz Zagrobelny/