Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 czerwca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Arkadiusz Zagrobelny

Protokolant – Sekretarz Sądowy Dominika Zajdowska

po rozpoznaniu w dniu 18 czerwca 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w B.

przeciwko Dyrektorowi Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w B. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie

z udziałem zainteresowanego J. Z. (1)

o nakazanie przywrócenia dostawy wody

na skutek odwołania Przedsiębiorstwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. od decyzji Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w B. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie z 31 lipca 2023 roku, nr (...)

oddala odwołanie.

/sędzia Arkadiusz Zagrobelny/

Sygn. akt XVII AmW 21/23

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 25 czerwca 2024 r.

Decyzją z dnia 31.07.2023 r. nr(...)Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w L. Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie ( dalej również jako: „organ regulacyjny”, „Pozwany”), na podstawie art. 27a ust. 1, 2 oraz ust. 3 pkt 3 i art. 27e ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 537) (dalej: „uzzwoś”) w związku z art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2000 z późn. zm.) (dalej: „k.p.a.”) w sprawie wniosku J. Z. (1) ( dalej również jako: „Zainteresowany” ) o rozstrzygnięcie sporu dotyczącego odcięcia dostawy wody do nieruchomości położonej przy ul. (...) w B. przez Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. ( dalej również jako: „Przedsiębiorstwo”, „Powód”), nakazał Powodowi przywrócenie dostawy wody do nieruchomości położonej przy ul. (...) w B..

Pozwany wskazał, że Powód w związku z wyciekiem wody na nieruchomości przy ul. (...) (w dniu 28.09.2021 r.), dokonał zamknięcia zasuwy, odcinając w ten sposób dopływ wody do nieruchomości przy ul. (...) oraz poinformował właścicieli nieruchomości przy ul. (...), że winni wybudować nowe przyłącze. Pozwany uznał, że skoro od września 2021 r. nie usunięto awarii, to stan ten jest w istocie rzeczy odcięciem dostawy wody. Jednocześnie Pozwany podniósł, że do przywrócenia dostawy wody niezbędne jest dokonanie naprawy przyłącza. Naprawa natomiast nie następuje albowiem Zainteresowany uważa, że obowiązek ten spoczywa na Powodzie, zaś Powód, że na Zainteresowanym. Pozwany w tej materii opowiedział się za stanowiskiem Zainteresowanego.

(decyzja Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wód Polskich Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w B. z dnia 31.07.2023 r. k. 7-9v akt sąd.)

Odwołanie od powyższej Decyzji złożył Powód i zarzucił jej:

1)  naruszenie art. 2 pkt. 6, art. 5 ust. 2 oraz art. 8 ust. 1 pkt 1 uzzwoś poprzez uznanie, że:

a.  w sprawie doszło do faktycznego odcięcia dostawy wody w rozumieniu art.8 ust. 1 pkt 1 uzzwoś;

b.  przyłącze doprowadzające wodę do nieruchomości nr 48, której współwłaścicielem jest Zainteresowany jest częścią sieci Powoda znajdującej się przy ul. (...);

c.  Powód jest zobowiązany do przywrócenia dostawy wody, a tym samym Powód jest zobowiązany do naprawy przyłącza wodociągowego znajdującego się na nieruchomości nr (...), doprowadzającej wodę do nieruchomości nr (...);

d.  Wykonane przyłącza zostały wykonane zgodnie z przepisami prawa, w związku z tym Powód jest zobowiązany do ich naprawy;

2)  naruszenie art. 27e uzzwoś, poprzez uznanie, że Powód zobowiązany jest do przywrócenia dostaw wody, a tym samym do dokonania naprawy przyłącza do nieruchomości nr (...)pomimo, że przepis ten nie daje uprawnień organowi administracji do rozstrzygania sporów cywilnych zaistniałych w sprawie;

3)  naruszenie art. 7 k.p.a., art. 77 k.p.a. poprzez błędne ustalenie stanu faktycznego polegające na przyjęciu, że przyłącze wodociągowe do nieruchomości nr (...)jest elementem sieci i w związku z tym Powód jest odpowiedzialny za jego stan techniczny, a tym samym jest zobowiązany do naprawienia przyłącza i przywrócenia dostaw wody;

4)  naruszenie art. 7 k.p.a. i art. 77 § 1 k.p.a. poprzez nierozpatrzenie wniosków dowodowych oraz niewystarczające zebranie materiału dowodowego polegające na nieprzeprowadzeniu dowodu z zeznań świadków B. N. oraz M. K. pomimo składania uzasadnionych wniosków w tych zakresie , co miało istotny wpływ na wynik sprawy;

5)  naruszenie art. 107 § 4 kpa poprzez nie odniesienie się do dowodów zebranych w sprawie, a w szczególności do prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku rozstrzygającego już sprawę co do istoty, o sygn. akt: I C 802/21, z dnia 8 czerwca 2022 roku oraz wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku II Wydział Cywilny Odwoławczy z dnia 17.11.2022r., sygn. akt II Ca 1055/22 utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim;

6)  naruszenie art. 7 k.p.a., art. 77 k.p.a. w zw. z art. 365 § 1 1 kpc poprzez wydanie decyzji całkowicie sprzecznej z ustaleniami zawartymi w prawomocnym wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku o sygn. akt: I C 802/21, z dnia 8 czerwca 2022 roku w której sąd stwierdził, że:

a)  przyłącza do nieruchomości nr (...)zostały wybudowane niezgodnie z przepisami prawa,

b)  przyłącza do nieruchomości nr (...)stanowią własność obecnych właścicieli nieruchomości tj. również p. J. Z.,

c)  Pan J. Z. (1) jest zobowiązany do ich utrzymania w dobrym stanie technicznym na całej długości ich położenia tj. zarówno na nieruchomości nr (...), jak i na nieruchomości nr (...), tym samym jest zobowiązanym do przeprowadzenia remontu przyłącza jest p. J. Z..

7)  naruszenie art. 10 § 1 k.p.a. poprzez nie odniesienie się do zastrzeżeń złożonych w trybie art. 10 kpa w piśmie Powoda z dnia 28.07.2023r.

Mając na uwadze powyższe, Powód wniósł o uchylenie w całości zaskarżonej decyzji

Powód w odwołaniu wskazał, iż nie doszło do planowanego odcięcia dostaw wody do zaworu głównego, demontażu wodomierza głównego czy też jego komisyjnego zaplombowania. W ocenie Powoda, czasowe zamknięcie zasuwy, mające na celu uniknięcie powstania szkody na sąsiedniej nieruchomości (na nieruchomości nr (...)), nie jest odcięciem dostaw wody w rozumieniu art. 8 uzzwoś. Dodał też, że przyłącze wodociągowe znajdujące się na nieruchomości nr (...)(nieruchomość zainteresowanego) nie zostało podłączone do sieci. Jest ono podłączone do przyłącza doprowadzającego wodę do nieruchomości nr (...), a więc jest ono podłączone w sposób nielegalny. Argumentował również, że przyłącze nr (...)należy do współwłaścicieli (m.in. J. Z. (1)) i on jako współwłaściciel odpowiada za stan techniczny urządzenia i jest on zobowiązany do przeprowadzania remontów przyłącza, również w zakresie przyłącza położonego na działce nr (...). Powód powołał się na zawartą z zainteresowanym umowę oraz na treść Regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków na terenie miasta B. i podkreślił, że odbiorca usług ma obowiązek dbać o stan techniczny urządzeń i wskazał, że to zainteresowany jest zobowiązany do naprawy przyłącza.

(odwołanie Powoda z dnia 11.08.2023 r. k. 10-15v akt sąd.)

Pozwany złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania.

Pozwany wskazywał, że obowiązek usuwania wszelkich awarii powstałych na przyłączach spoczywa na przedsiębiorcy przemysłowym, nawet jeśli nie jest ich właścicielem, lecz który przejmuje przyłącza w posiadanie przez sam fakt przyłączenia do sieci na podstawie umowy. Podkreślił również, że skoro od 28 września 2021 r. nie dokonano usunięcia awarii, to ten stan stanowi odcięcie dostawy wody. Argumentował, że obowiązek usuwania awarii spoczywa na przedsiębiorcy przesyłowym, zatem niedokonanie usunięcia awarii, nie miało podstawy prawnej i w rezultacie doprowadziło do odcięcia dostawy wody.

(pismo Pozwanego z dnia 13.09.2023 r. k. 56-58v akt sąd.)

Zainteresowany – J. Z. (1), wniósł o oddalenie odwołania. Wskazywał, że od ok 40 lat odbywała się dostawa wody na jego posesję przy ul. (...). Dostawa ta odbywała się na podstawie umowy o dostawę wody. Zainteresowany, wskazał, że został wprowadzony w błąd przez podmiot ekonomicznie silniejszy tj. przez dostawcę wody i narzucił mu rozwiązania niekorzystne dla strony bądź nieuzgodnione indywidualnie przez strony. Podkreślił, że nie wiąże go z właścicielem nieruchomości sąsiedniej żadna umowa cywilnoprawna, która dawałaby mu prawo wejścia na grunt, przekopania jego działki, zlokalizowania źródła wycieku i następnie usprawnienia istniejącej sieci wodociągowej.

(pismo zainteresowanego z dnia 24.10.2023 r. wraz z załącznikiem k. 78-89 akt sąd.)

Powód, w piśmie z dnia 15 stycznia 2024 r. oraz w piśmie z dnia 15 maja 2024 r., podtrzymał prezentowane stanowisko w sprawie.

(pismo Powoda z dnia 15.01.2024 r. wraz z załącznikami k. 95-101 akt sąd., pismo Powoda z dnia 15.05.2024 r. wraz z załącznikami k. 128-212 akt sąd.)

W dalszym toku postępowania strony podtrzymały prezentowane stanowiska.

(protokół z rozprawy z dnia 18.06.2024 r. k. 225-228 akt sąd.)

Rozpoznając odwołanie Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Powód w dniu 13 kwietnia 2005 r. zawarł z J. Z. (3) umowę nr (...) o zaopatrzenie w wodę. Z umowy wynika, że:

⚫

Powód był zobowiązany do:



Utrzymania i zapewnienia prawidłowej eksploatacji posiadanych urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych (§ 3.1.a);



Usuwania awarii urządzeń będących w jego posiadaniu (§ 3.1.b);

Odbiorca (tj. Zainteresowany) był m.in. zobowiązany do:



Utrzymania właściwego stanu technicznego należących do niego instalacji i urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych (§ 4.1.);



Udostępnienia Powodowi swobodnego dostępu do pomieszczenia wodomierzowego, celem dokonania odczytu licznika lub jego wymiany (§ 4.6);



Nie dokonywania zabudowy ani trwałych nasadzeń na trasach przyłączy wodociągowych i przykanalików w pasie umożliwiającym ich naprawę i konserwację (§ 4.7);



Stałego zapewnienia Powodowi możliwości wykonywania niezbędnych napraw przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych oraz zainstalowanych na nich urządzeń (§ 4.8.);



Pokrycia kosztów naprawy wodomierza i urządzeń przyłączeniowych powstałych z winy odbiorcy usług (§ 4.9).

W § 1.1 Umowy wskazano, że „ Umowa określa warunki dostawy wody z urządzeń zaopatrzenia w wodę (…), eksploatowanych przez Przedsiębiorstwo i zasady rozliczania należności za świadczenia będące jej przedmiotem (…)”. Ponadto, w § 1.2 Umowy wspomniano, że „szczegółowe warunki dostaw wody (…), a także wzajemne prawa i obowiązki podmiotów niniejszej umowy zawarte są w regulaminie dostarczania wody (…) stanowiącym integralną część umowy.

Z § 6 Umowy wynikało, że Powód ma prawo kontroli instalacji wodociągowej (…) odbiorcy. Przedstawiciele Powoda są uprawnieni do wstępu do wszystkich pomieszczeń, miejsc wyposażonych w instalacje wodociągowe (…).

Ponadto, § 9.5 umowy stanowił, że Strony umowy rozliczają się na podstawie wystawianych przez Powoda faktur VAT.

Zgodnie z Regulaminem (Regulamin ustalany Uchwałą nr (...) z dnia 9.11.2018 r. Rady Miasta B.), odbiorca usług ma obowiązek korzystać z instalacji wodociągowej w sposób uniemożliwiający występowanie zakłóceń w funkcjonowaniu sieci, a w szczególności również utrzymywać urządzenia będące w jego posiadaniu w należytym stanie (k. 14v).

( okoliczności bezsporne k. 7v, akt sąd., umowa Nr (...) z dnia 13.04.2005 r. k. 64-67 akt adm., odwołanie Pozwanego z dnia 11.08.2023 r. k. 14v)

W dniu 28 września 2021 r. Powód dokonał odcięcia przyłącza wodociągowego do posesji nr (...) (należącej do Zainteresowanego) w oparciu o podstawę prawną z art. 7 ustawy.

Powód dokonał odcięcia przyłącza z związku z awarią tzn. wyciekiem wody na posesji nr (...) (na tej posesji znajduje się również miejsce uszkodzenia). O wycieku tym poinformował właściciela posesji nr (...) - M. K. w dniu 28 września 2021 r.

Odcięcie nastąpiło poprzez zamknięcie zasuwy znajdującej się na posesji nr (...) – należącej do M. K., przy granicy z posesją nr (...).

W intencji Powoda powyższe odcięcie nie było odcięciem dostawy wody w rozumieniu art. 27e uzzwoś, lecz czasowym zamknięciem dostawy tej wody, tj. wstrzymaniem dostawy z uwagi na konieczność naprawy przyłącza wodociągowego.

(okoliczności bezsporne k. 11v, k. 225v-226v, akt sąd., a ponadto pismo Powoda z dnia 23.08.2022 r. k. 91 akt adm., uzasadnienie wyroku SR z dnia 8.06.2022 r. k. 94-100 akt adm., pismo zainteresowanego z dnia 20.07.2022 r. k. 1-2 akt adm.,pismo Powoda z dnia 23.08.2022 r. k. 51-60 akt adm.)

W poprzednich latach (przed wrześniem 2021 r.) Powód dokonywał naprawy przyłącza wodociągowego do nieruchomości nr (...). Awaria miały miejsce na nieruchomości nr (...). W ocenie Powoda, dokonując tych napraw, Powód działał bez podstawy prawnej i w oparciu o swoją dobrą wolę pokrywał koszty tych naprawy (pismo Powoda z dnia 23.08.2022 r. k. 91 akt adm., protokół z rozprawy k. 225v). W ocenie natomiast Pozwanego, podstawę prawną tych napraw stanowił § 3 Umowy (protokół z rozprawy k. 226).

Niezależnie od powyższego, powód wielokrotnie wzywał Zainteresowanego do naprawy/wymiany przyłączy ze względu na zły stan techniczny oraz wskazywał, że przyłącze nie jest własnością Powoda (oraz nie jest w jego posiadaniu), lecz jest własnością Zainteresowanego.

W lutym 2019 r., na odcinku przyłącza przebiegającym przez nieruchomość nr (...), Powód zamontował nową zasuwę. Przed tą datą, stosowna zasuwa znajdowała się na odcinku przyłącza znajdującym się w ramach nieruchomości nr (...).

Dokonując powyższego Powód dążył do ograniczenia strat wywoływanych awariami, w kontekście istniejącego z Zainteresowanym sporu, co do tego, kto jest zobowiązany do usuwania tych awarii.

Powód na wejście na nieruchomość nr (...)(w celu zamontowania zasuwy) uzyskał zgodę właściciela tej nieruchomości.

(pismo Powoda z dnia 23.08.2022 r. k. 91 akt adm., protokół z rozprawy z dnia 18.06.2024 r. k. 226 akt sąd.)

8 października 2021 r. Zainteresowany złożył do Burmistrza Miasta B. skargę na Prezesa Przedsiębiorstwa (...) w B. o nierealizowanie warunków Umowy o zaopatrzenie w wodę nr (...) z dnia 13.04.2005 r., w której wskazał, że 28 września 2021 r. ok. godz. 12:15 została wstrzymana dostawa wody do nieruchomości nr (...). Nadmienił, iż Prezes Przedsiębiorstwa (...) w B. nie realizuje warunków umowy, która jest kontynuacją umowy zawartej z Przedsiębiorstwem (...) w 1982 r. przez ówczesną właścicielkę ww. posesji.

(pismo Powoda z dnia 8.10.2021 r. k. 23 akt adm.)

Po rozpatrzeniu wspomnianej skargi Rada Nadzorcza Powoda podjęła uchwałę nr (...) r. z dnia 3 listopada 2021 r. w której uznała skargę za bezzasadną. W uzasadnieniu wskazano m.in., że z uwagi na brak dokumentów (umowy) potwierdzających, że przyłącze doprowadzające wodę do nieruchomości zainteresowanego przez nieruchomości sąsiednie nr (...)oraz (...), zostało przekazane w posiadanie Powodowi, to Powód nie jest zobowiązany do usuwania awarii w trybie § 3.1.b. Umowy. Zdaniem Powoda, nieruchomość zainteresowanego nie jest podłączona do sieci Powoda, zatem zainteresowany powinien na własny koszt zapewnić budowę przyłącza, co w konsekwencji pozwoliłoby Powodowi na wykonywanie umowy, zgodnie z jej celem i przeznaczeniem.

( okoliczności bezsporne uchwała nr (...) z dnia 3.11.2021 r. k. 16-21 akt adm.)

W związku z wniesionym przez Zainteresowanego wnioskiem w sprawie rozstrzygnięcia sporu dotyczącego odcięcia dostawy wody, decyzją z dnia 28 października 2022 r. Pozwany umorzył postępowanie administracyjne.

Pismem z dnia 12 listopada 2022 r. Zainteresowany złożył odwołanie od ww. decyzji.

Decyzją z dnia 23 lutego 2023 r. Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie uchylił w całości zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu wskazał, iż „w okolicznościach niniejszej sprawy mamy do czynienia nie z awarią, choć ona jest przyczyną zaistniałej sytuacji lecz (…) mamy do czynienia z przypadkiem „niedotrzymania ciągłości usług” zagwarantowanych umową (...) i odcięciem dostaw wody”. Dodał też, że mamy do czynienia z posiadaniem przez Powoda przyłącza łączącego nieruchomość zainteresowanego z siecią wodociągową Powoda. Zauważył ponadto, że „ skoro od 28 września 2021 r. nie dokonano usunięcia awarii, jako stanu technicznego, krótkotrwałego i usuwalnego, to (…) stan ten jest w istocie odcięciem dostaw wody, co podlega już definicji sporu określonego w art. 27e ust 1 pkt 2 uzzwoś w zw. z art. 8 uzzwoś.”

(decyzja Pozwanego z dnia 28.10.2022 r. k. 145-150 akt adm., pismo zainteresowanego z dnia 12.11.2022 r. k. 155-158 akt adm., decyzja Prezesa Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie z dnia 23.02.2023 r. k. 187-195 akt adm., k. 84-89 akt sąd.)

Równolegle z postępowaniem wywołanym ww. skargą z dnia 8 października 2021 r. Zainteresowany wystąpił przeciwko Powodowi z pozwem o ochronę naruszonego posiadania. W pozwie wniósł o:

1)  przywrócenie stronie powodowej utraconego posiadania w pełnym zakresie nieruchomości, usytuowanej przy ul. (...) w B. nr geodezyjny (...), dla której Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...). polegającego na odcięciu przez pozwaną dostaw wody na cele socjalno-bytowe poprzez nakazanie pozwanej solidarnie na rzecz powodów przywrócenia stanu poprzedniego, tj. otwarcia zasuwy znajdującej się na nieruchomości przy ul. (...) odcinającej dopływ wody do posesji przy ul. (...) w B. oraz usunięcia awarii polegającego na wycieku wody na nieruchomości nr 50 i umożliwienie stronie powodowej korzystania z wody na cele socjalno- bytowe

2)  nakazanie stronie pozwanej, aby w przyszłości zaprzestała naruszania prawa powodów do korzystania w pełnym zakresie z nieruchomości przy ul. (...) w B. nr geodezyjny (...), dla której Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...), poprzez umożliwienie im korzystania w sposób nieograniczony z instalacji wodnej,

(pozew zainteresowanego z dnia 9.11.2021 r. wraz z załącznikami k. 204-218 akt sąd.)

Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 8 czerwca 2022 r. sygn. akt I C 802/21, powyższe powództwo zostało oddalone.

(okoliczności niesporne a ponadto: pozew k. 204-218 akt sąd., wyrok SR w Bielsku Podlaskim z dnia 8.06.2022 r., sygn. akt I C 802/21 k. 142-154 akt sąd., wyrok SO w Białymstoku z dnia 17.11.2022 r. sygn.. akt II Ca 1055/22 k. 149-159 akt sąd., protokół z rozprawy z dnia 16.02.2022 r. sygn. akt I C 802/21 k. 160-171 akt sąd., pisma Powoda z dnia 29.03.2022 r., z dnia 2.03.2022 r., z dnia 24.08.2022 r. oraz z dnia 9.12.2021 r. k. 172-197 akt sąd.)

W konsekwencji, wnioskiem z dnia 20.07.2022 r. Zainteresowany zwrócił się do Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie z siedzibą w B. o nakazanie przywrócenia dostaw wody do nieruchomości położonej w B. przy ul. (...), polegającej na otwarciu zasuwy znajdującej się na nieruchomości przy ul. (...) i umożliwienie mu korzystania z wody.

(pismo zainteresowanego z dnia 20.07.2022 r. k. 1-2 akt adm.)

10 sierpnia 2022 r. Pozwany wszczął postępowanie administracyjne na wniosek J. Z. (1) w sprawie rozstrzygnięcia sporu dotyczącego odcięcia dostawy wody do nieruchomości położonej przy ul. (...) w B. przez Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o. o. w B..

Pozwany wezwał Powoda do udzielenia informacji czy Powód odciął dostawę wody do nieruchomości zainteresowanego, jeśli tak, to Powód zobligowany był do wykazania przyczyny odcięcia tej wody oraz potwierdzenia czy spełnił on swoje obowiązki wynikające z art. 8 ust 2 i 3 uzzwoś. Powód udzielił odpowiedzi na wezwanie.

(okoliczność bezsporna k. 7v akt sąd., a ponadto pismo Pozwanego z dnia 10.08.2022 r. k. 46-47 akt adm., pismo Pozwanego z dnia 10.08.2022 r. k. 50 akt adm., pismo Powoda z dnia 23.08.2022 r. k. 51-60 akt adm.)

Ustalając powyższy stan faktyczny Sąd oparł się na niespornych twierdzeniach stron (art. 229 k.p.c. oraz art. 230 k.p.c.). Twierdzenia te, mając oparcie w znajdujących się w aktach sprawy dokumentach (art. 245 oraz art. 246 k.p.c.) nie budziły wątpliwości Sądu.

Sąd na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 i 3 k.p.c., a także w oparciu o art. 299 k.p.c., pominął wnioski dowodowe Powoda o przesłuchanie świadków (B. N. (2) i M. Ż.) oraz przesłuchania stron. Wskazać należy, że Powód wniósł zastrzeżenie co do oddalenia wniosku o przesłuchanie strony, (jednakże nie wniósł zastrzeżenia odnośnie pominięcia dowodu z przesłuchania świadków). Sąd pominął dowód z przesłuchania strony, gdyż Powód chciał wykazać okoliczności niesporne między stronami, jak również okoliczności nieistotne w sprawie, oraz dotyczące legalności i zasadności przyłącza (kwestia legalności i zasadności jest oceną Powoda, nie zaś faktem, który podlega udowodnieniu).

(protokół z rozprawy z dnia 18.06.2024 r. k. 225-228 akt sąd.)

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Decyzja organu jest prawidłowa, zatem odwołanie podlegało oddaleniu.

Zgodnie z art. 27a ust. 1 uzzwo. organem regulacyjnym jest dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.

Do zadań organu regulacyjnego należy m.in. rozstrzyganie sporów między przedsiębiorstwami wodociągowo-kanalizacyjnymi a odbiorcami usług (art. 27a ust 3 pkt 3 uzzwoś).

W sprawach spornych dotyczących:

1)  odmowy zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne,

2)  odcięcia dostawy wody lub zamknięcia przyłącza kanalizacyjnego, lub odmowy przyłączenia do sieci nieruchomości osobie ubiegającej się o przyłączenie nieruchomości do siec i

- na wniosek strony rozstrzyga organ regulacyjny w drodze decyzji (art. 27e ust 1 uzzwoś).

Przy czym, zgodnie z treścią art. 27e ust 2 pkt 2 uzzwoś, rozstrzygnięcie organu regulacyjnego, o którym mowa powyższej, może polegać na nakazaniu przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu przywrócenia dostawy wody.

Powód argumentował, że Pozwany niezasadnie uznał, iż w sprawie doszło do odcięcia dostawy wody Zainteresowanemu przez Powoda. W konsekwencji Powód wywodził, że Pozwany nie mógł w trybie art. 27e uzzwoś nakazać mu przywrócenie dostawy wody. Powód podkreślał, że dokonał jedynie czasowego zamknięcia dostawy wody (do czego uprawniał go przepis art. 7 pkt 6 uzzwoś – „ Osoby reprezentujące przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne (…) mają prawo wstępu na teren nieruchomości (…) w celu odcięcia przyłącza wodociągowego), i nie było to planowane (definitywne) odcięcie dostawy wody. Argumentował, że wstrzymanie dostawy wody jest tylko i wyłącznie związane z koniecznością naprawy przyłącza wodociągowego.

Sąd orzekający w niniejszej sprawie poglądu prezentowanego przez Powoda nie podziela, zgadzając się jednocześnie ze stanowiskiem Prezesa Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie (wyrażonym w decyzji z dnia 23.02.2023 r. – k. 187 akt adm), że:

⚫

w okolicznościach niniejszej sprawy mamy do czynienia z przypadkiem „niedotrzymania ciągłości usług” zagwarantowanych umową (...) i odcięciem dostaw wody, którego przyczyną jest awaria;

⚫

awarią w rozumieniu uzzwoś jest krótkotrwały i usuwalny stan techniczny (Powód zdawał się podzielać ten pogląd – str. 4 Odwołania, k. 11v akt sąd.);

⚫

skoro od 28 września 2021 r. nie dokonano usunięcia awarii (i Powód nie zamierza tej awarii usuwać), a jednocześnie Powód dokonał odcięcia przyłącza wodociągowego (tj. zamknął zasuwę, odcinając tym samym dopływ wody do posesji Zainteresowanego) to stan ten jest w istocie odcięciem dostaw wody, co podlega definicji sporu określonego w art. 27e ust 1 pkt 2 uzzwoś w zw. z art. 8 uzzwoś.

Reasumując, zarzut Powoda dotyczący braku uprawnienia Pozwanego do rozstrzygnięcia przedmiotowego sporu w trybie art. 27e uzzwoś jest chybiony.

Obowiązkiem przedsiębiorstwa wodociągowego (tu Powód) jest zapewnienie zdolności posiadanych urządzeń wodociągowych do realizacji dostaw wody w wymaganej ilości i pod odpowiednim ciśnieniem oraz dostaw wody w sposób ciągły i niezawodny (art. 5 ust. 1 uzzwoś).

W myśl art. 2 pkt 16 uzzwoś, urządzenia wodociągowe to m.in. sieci wodociągowe.

Zgodnie zaś z art. 2 pkt 7 uzzwoś, sieć to przewody wodociągowe lub kanalizacyjne wraz z uzbrojeniem i urządzeniami, którymi dostarczana jest woda lub którymi odprowadzane są ścieki, będące w posiadaniu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego.

W literaturze, wskazuje się, że najważniejszym obowiązkiem przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego jest zapewnienie zdolności posiadanych urządzeń do realizacji odpowiednich zadań. Ustawodawca celowo użył określenia „urządzenia”, gdyż może to odnosić się zarówno do sieci, jak i przyłączy, jeśli taki model zastosowano w konkretnym przypadku. Podstawą obowiązku przedsiębiorstwa jest posiadanie urządzeń. Użycie terminu „posiadanie” powoduje, że obowiązek przedsiębiorstwa rozciąga się także na urządzenia, których nie jest ono właścicielem, a nawet takie, z których korzysta bez właściwego tytułu prawnego. Zapewnienie wspomnianej zdolności oznacza nie tylko korzystanie z tych urządzeń, lecz także ich utrzymywanie w należytym stanie technicznym i technologicznym. (Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Komentarz, red. Paweł Michalski, rok 2022, wyd. 1)

W konsekwencji powyższego, utrzymanie, eksploatacja i remonty, w tym także usuwanie awarii sieci wodociągowej obciąża przedsiębiorstwo wodociągowe (bowiem taka aktywność jest niezbędna dla realizacji celów z art. 5 ust. 1).

Wyjątek od tej zasady przewidziany został w art. 5 ust. 2 uzzwoś, stosownie od którego to odbiorca usług odpowiada za zapewnienie niezawodnego działania posiadanych instalacji i przyłączy wodociągowych z urządzeniem pomiarowym włącznie - jeśli umowa o zaopatrzenie w wodę nie stanowi inaczej.

Ustawodawca zdefiniował przyłącze wodociągowe jako odcinek przewodu łączącego sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy usług wraz z zaworem za wodomierzem głównym (art. 2 pkt 6). Sad Najwyższy (w uchwale składu 7 sędziów z dnia 22.06.2017 III SZP 2/16) wyjaśnił, że „ przyłączem wodociągowym w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy z 7.6.2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków jest przewód łączący sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy usług na całej swojej długości ”. Sąd Najwyższy podkreślił, że definicja przyłącza wodociągowego nie nawiązuje w żaden sposób do kryteriów własnościowych, czy do granic nieruchomości.

We wcześniejszym orzeczeniu (tj. w uchwale Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2006 r. III CZP 105/05) SN wyraził natomiast stanowisko, że przyłącze jest odrębną rzeczą ruchomą, która wchodzi w skład sieci (tzn. z chwilą jego przyłączenia do sieci, staje się częścią składową instalacji zewnętrznej).

Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela powyższe poglądy Sądu Najwyższego.

Podsumowując powyższą część rozważań, za zapewnienie niezawodnego działania posiadanego przez odbiorcę usług przyłącza odpowiada (co do zasady - tzn. gdy umowa nie stanowi inaczej) odbiorca usług, zaś za zapewnienie niezawodnego działania pozostałych elementów sieci (tj. tych których nie posiada odbiorca usług), odpowiada posiadające je przedsiębiorstwo.

Podstawa prawna do zamieszczenia w umowie o zaopatrzenie w wodę postanowień regulujących warunki usuwania awarii przyłączy wodociągowych będących w posiadaniu odbiorcy usług znajduje się w art. 6 ust. 3 pkt 3a. uzzwoś.

Przypomnieć należy, że umowa zawarta pomiędzy Powodem a Zainteresowanym zawierała postanowienie regulujące warunki usuwania awarii. Zgodnie z § 3.1b) umowy „ Przedsiębiorstwo zobowiązane jest do usuwania awarii i zapewnienia prawidłowej eksploatacji posiadanych urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych”.

Zauważyć zatem należy, iż z Umowy wynika, że jedynie w przypadku gdyby do awarii doszło w na odcinku przyłącza, które jest w posiadaniu Zainteresowanego, usuwanie tej awarii mogłoby obciążać Zainteresowanego.

Wskazać jednocześnie trzeba, iż bezsporne w niniejszej sprawie wydaje się być to, że zgodnie z umową oraz art. 5 uzzwoś, obowiązki z art. 5.2 uzzwoś, mogą spoczywać wyłącznie na podmiotach wymienionych w tym przepisie tj. bądź to przedsiębiorstwie (tu Powód), bądź to na Odbiorcy (tu Zainteresowany). Trzeciej ewentualności nie przewidziano.

Z argumentacji przedstawionej przez Powoda w Odwołaniu wynika, że Powód uważa, iż przyłącze na odcinku biegnącym przez nieruchomość nr 50 (miejsce awarii) nie jest w jego posiadaniu. W ocenie Sądu stanowisko Powoda jest nietrafne.

Zauważyć bowiem należy, iż posiadanie jest stanem faktycznym, zaś posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel, jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (art. 336 kc). Zatem, posiadaczem urządzenia może być zatem również podmiot , który nie jest jego właścicielem, a nawet których korzysta z niego bez właściwego tytułu prawnego.

Sąd nie znalazł żadnych podstaw aby uznać, że Zainteresowany jest posiadaczem omawianej części przyłącza (na nieruchomości nr (...)) albowiem:

⚫

Zainteresowany nie włada (w jakikolwiek sposób) przyłączem na omawianym odcinku ( corpus), w szczególności:

• nie włada jak właściciel,

• nie włada nim jak mający inne prawo, w tym co oczywiste jako przedsiębiorstwo o którym mowa w art. 49 k.c.,

nic nie wskazuje na to, że po stronie Zainteresowanego istnieje wola sprawowania faktycznego władztwa we własnym interesie ( animus).

Jednocześnie z okoliczności niniejszej sprawy wynika, że za posiadacza omawianej części przyłącza (na odcinku biegnącym przez nieruchomość nr (...)) należy uznać Powoda. Za uznaniem Powoda za posiadacza zależnego (tj. za podmiot, który faktycznie włada rzeczą jak mający jakieś prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą) przemawiają następujące okoliczności:

⚫

skoro z Powód zawarł z Zainteresowanym umowę o dostarczanie wody, to tym samym musiał uznać, że nieruchomość Zainteresowanego została przyłączona do sieci (art. 6 ust 2 uzzwoś) pomimo, że przyłącze przechodzi przez nieruchomość nr (...) (która nie należy ani do Powoda, ani do Zainteresowanego);

⚫

Powód jest przedsiębiorstwem w rozumieniu art. 49 k.c., co oznacza, że przyłącze wchodzi w skład jego przedsiębiorstwa;

⚫

Powód (po zawarciu umowy) usuwał uprzednio awarie przyłącza (czyli pomimo obecnie prezentowanego stanowiska, z jakichś przyczyn czuł się wówczas zobowiązany do tego) – zatem musiał to czynić w trybie art. 7 pkt 6 uzzwoś (twierdzenia Powoda, że podstawą usuwania awarii była dobra wola Powoda Sąd uznał za nieprzekonujące);

⚫

na odcinku przyłącza przebiegającym przez nieruchomość nr (...)Powód zamontował w lutym 2019 r. nowa zasuwę (czyli w granicach tej nieruchomości realizował swoje uprawnienia wynikające z art. 7 uzzwoś).

Jednocześnie wskazać należy (odnosząc się do pozostałych twierdzeń przedstawianych przez Powoda w omawianej kwestii) co następuje.

Po pierwsze, nie ma żadnego znaczenia, czy Powód dysponuje dokumentami wskazującymi na okoliczność posiadania (czy też nimi nie dysponuje).

Po drugie, Powód powoływał się na to, że nieruchomość nr 48 nie została przyłączona do sieci i tylko przyłącze z nieruchomości nr (...)jest podłączone do sieci wodociągowej. Zarzut ten jest chybiony albowiem nie ulega wątpliwości, że woda do nieruchomości nr (...)(nieruchomość Zainteresowanego) była dostarczana i następowało to w oparciu o łączącą strony umowę. W konsekwencji, skoro Powód zdecydował się na zawarcie z Zainteresowanym umowy, to musiał uznać (w 2005 r.), że nieruchomość Zainteresowanego została przyłączona do sieci (przyłączenie do sieci jest podstawową przesłanką obligującą przedsiębiorstwo do zawarcia takiej umowy – art. 6 ust. 2 uzzwoś). W związku z tym twierdzenia Powoda o braku przyłącza są bezpodstawne.

Po trzecie, Powód wywodził, że przyłącze do nieruchomości Zainteresowanego dokonane zostało w sposób nielegalny. Zarzutu tego Powód w żaden sposób nie wykazał. Zauważyć jednocześnie należy, iż pomimo podnoszonego obecnie zarzutu nielegalności przyłącza, Powód:

-dostarczał Zainteresowanemu wodę i nadal by to czynił, gdyby nie awaria;

- nie twierdził, że odciął Zainteresowanemu dostawę wody w trybie art. 8 ust. 1 pkt 1 uzzwoś („ Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne może odciąć dostawę wody (…), jeżeli przyłącze wodociągowe wykonano niezgodnie z przepisami prawa”);

- nawet nie informował nikogo o zamiarze odcięcia Zainteresowanemu wody w powyższym trybie (art. 8 ust. 3 uzzwoś).

Po czwarte, Powód zarzucił, że tut. Sąd (z uwagi na treść art. 365 k.p.c.) jest związany z prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim oraz wyrokiem Sądu Okręgowego w Białymstoku, w uzasadnieniach których stwierdzono, że przyłącza do nieruchomości nr (...)zostały wybudowane niezgodnie z przepisami prawa. Zarzut ten jest chybiony. Wskazać bowiem należy, że tut. Sąd jest związany tym, że doszło do oddalenia powództwa w sprawie o naruszenie posiadania Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy, w uchwale z dnia 15 stycznia 2015 r., sygn. akt IV CSK 181/14, że „ moc wiążąca wyroku dotyczy związania sentencją, a nie uzasadnieniem wyroku innego sądu, czyli przesłankami faktycznymi i prawnymi przyjętymi za jego podstawę, gdyż zakresem prawomocności materialnej jest objęty tylko ostateczny wynik rozstrzygnięcia a nie jego przesłanki”. Ponadto, należy zwrócić uwagę na to, iż Państwowe Gospodarstwo Wodnemu Wody Polskie Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w B. (Pozwany w niniejszej sprawie) nie był stroną w sprawie przed Sądem Rejonowym przed Sądem Rejonowym w Bielsku Podlaskim (tj. w sprawie o ochronę naruszonego posiadania). W związku z tym, oddalenie powództwa o ochronę naruszonego posiadania, nie wpływa na możliwość wydania zaskarżonej decyzji (której podstawą jest w art. 27e uzzwoś) oraz na możliwość dokonania jej kontroli przez SOKiK, w tym nie wpływa na możliwość dokonania własnych ustaleń (przez SOKiK) co do kwestii przyłączy na nieruchomości nr 48.

Podsumowując powyższą cześć rozważań Sąd uznał, że Powód jest posiadaczem zależnym przyłącza na odcinku biegnącym przez nieruchomość nr 50, i w konsekwencji jest zobowiązany do usunięcia awarii na tym odcinku.

Odnośnie podniesionych przez Powoda zarzutów naruszenia przepisów k.p.a. wskazać należy, że Sąd orzekający w niniejszym składzie podziela utrwalony w judykaturze pogląd o nieskuteczności powoływania się na naruszenie przepisów postępowania administracyjnego w postępowaniu przed SOKiK, poza pewnymi wyjątkami. W szczególności, tego typu zarzuty zasadniczo nie mogą stanowić samoistnej podstawy uchylenia decyzji. Wynika to z faktu, że wniesienie do sądu odwołania od decyzji administracyjnej wszczyna dopiero cywilne, pierwszoinstancyjne postępowanie sądowe, w którym sąd dokonuje własnych ustaleń, rozważając całokształt materiału dowodowego (takie stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 maja 1991r., sygn. akt III CRN 120/91; postanowieniu z dnia 11 sierpnia 1999r. sygn. akt I CKN 351/99; wyroku z dnia 19 stycznia 2001r. sygn. akt I CKN 1036/98). Podobnie Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 20 grudnia 2006r. stwierdził, iż zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania administracyjnego nie mogą być podnoszone przed SOKiK, który jako sąd powszechny rozpatruje sprawę od nowa, co skutkuje brakiem możliwości uchylenia decyzji zaskarżonej do tego sądu z uwagi na naruszenie przepisów postępowania administracyjnego (sygn. akt VI ACa 620/06).

Wyjątki od zasady, że zarzuty procesowanie odnoszące się do etapu postępowania administracyjnego nie mogą doprowadzić do uchylenia decyzji w ramach rozpoznania odwołania, które zostały wykreowane przez orzecznictwo Sądu Najwyższego, wskazują, że taka możliwość odnosi się tylko do takich zarzutów, które po pierwsze nie mogą być niejako konwalidowane na etapie postępowania sądowego (jak ma to miejsce np. w odniesieniu do ustaleń faktycznych, środków dowodowych, oceny dowodów, niektórych wad formalnych samej decyzji) ale także waga tych zarzutów musi być na tyle istotna, że uzasadnia ona uchylenie decyzji. Chodzi o takie uchybienia organu, na skutek których przedsiębiorca, którego dotyczy decyzja, nie ma zapewnionych odpowiednich gwarancji proceduralnych, w szczególności mówi się tutaj o uchybieniach tego rodzaju (wadach kwalifikowanych decyzji), które istotnie wpłynęły na merytoryczną treść zaskarżonej decyzji lub też takie sytuacja w których zaskarżona decyzja została wydana bez podstawy prawnej.

W tych okolicznościach, w oparciu o przepis art. 479 ⁸⁶ § 1 k.p.c., oraz na podstawie wyżej w uzasadnieniu wskazanych przepisów, Sąd oddalił odwołanie.

/sędzia Arkadiusz Zagrobelny/

Sygn. akt XVII AmW 21/23

ZARZĄDZENIE

(...)

a)  (...)

b)  (...)

/sędzia Arkadiusz Zagrobelny/