Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 grudnia 2022 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia SO Małgorzata Perdion-Kalicka
Protokolant –	st.sekr.sądowy Jadwiga Skrzyńska

po rozpoznaniu 24 listopada 2022 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania D. P.

przeciwko Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu Wody Polskie – Dyrektorowi Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w S.

z udziałem zainteresowanego (...) Sp. z o.o. w M.

o przyłączenie do sieci wodociągowej

na skutek odwołania od decyzji Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie -Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w S. z 27 maja 2021 r. Nr SZ. (...).(...)

oddala odwołanie.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka

Sygnatura akt: XVII AmW 89/21

UZASADNIENIE

Decyzją z 27 maja 2021 r. nr SZ. (...).(...) Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie w S. na podstawie przepisu art. 27e ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2020 r., poz. 2028) (dalej: u.z.z.w.), po rozpatrzeniu wniosku D. P., w sprawie rozstrzygnięcia sporu dotyczącego odmowy przyłączenia do sieci wodociągowej przez przedsiębiorstwo wodociągowo - kanalizacyjne (...) Sp.zo.o. w M. nieruchomości D. P. położonej w miejscowości C., tj. działki nr (...), obręb C., Gmina M. odmówił nakazania przyłączenia przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne nieruchomości wnioskodawcy do sieci wodociągowej (decyzja k. 6-7v akt sąd.)

Odwołaniem z 14 czerwca 2021 r. odwołujący zaskarżył w całości powyższą decyzję, domagając się jej uchylenia oraz nakazania przyłączenia nieruchomości powoda do sieci wodociągowej przez przedsiębiorstwo wodociągowo - kanalizacyjne (...) Sp.zo.o. w M..

Strona odwołująca zarzuciła zaskarżonej decyzji naruszenie:

1.  przepisów prawa materialnego tj. art. 1 w zw. z art. 2 pkt. 6 oraz pkt. 18 lit. b u.z.z.w. poprzez uznanie, że przyłącze wodociągowe jest obiektem budowlanym oraz niezastosowanie w stosunku do skarżącego art. 11 ww. ustawy jako producenta wykorzystującego wodę do produkcji żywności, przetworzenia, konserwowania lub wprowadzania do obrotu produktów albo substancji przeznaczonych do spożycia przez ludzi;

2.  przepisów obowiązującego prawa miejscowego, planu zagospodarowania przestrzennego w części Gminy M. w obrębach ewidencyjnych C. i M., zatwierdzonych uchwałą nr (...)/ Rady Miejskiej M. z dnia 30 czerwca 2017 r. - poprzez ich błędną wykładnię, uznając zapis dotyczący zakazu budowy na terenie działki nr (...) obręb C. jako zapis dotyczący zakazu budowy instalacji przyłączenia do sieci wodnej;

3.  przepisów prawa procesowego tj. art. 7 k.p.a. i 77 k.p.a. poprzez niezebranie całego materiału dowodowego oraz poprzez nieustosunkowanie się do rolniczego charakteru działalności skarżącego, popartego stosownymi zaświadczeniami i zgodnego z rolniczym charakterem przeznaczenia działki nr (...). (odwołanie k. 8-10 akt sąd.)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

D. P. (odwołujący) prowadzi działalność rolniczą polegającą na wytwarzaniu żywności w postaci miodu pszczelego ( oświadczenie o osobistym prowadzeniu gospodarstwa rolnego z dnia 19 grudnia 2018 r. k. 14, kopia legitymacji polskiego związku pszczelarskiego nr 70 k. 15, książka leczenia zwierząt gospodarskich oraz zwierząt, z których pozyskane tkanki lub produkty są przeznaczone do spożycia przez ludzi z dnia 19 maja 2021 r. k. 16). Hodowlę pszczół prowadzi na obszarze województwa (...).

Wnioskodawca zwrócił się do (...) Sp.zo.o. o przyłączenie niezabudowanej nieruchomości oznaczonej nr (...) w miejscowości C., w gminie M. do komunalnej sieci wodociągowej ( odpowiedź na wniosek z dnia 2 marca 2021 r. k. 2 akt adm.)

Dla nieruchomości tej, położonej w obszarze terenów rolniczych, plan zagospodarowania przestrzennego dla części Gminy M. w obrębach ewidencyjnych C. i M., zatwierdzony uchwałą nr (...)/ Rady Miejskiej M. z dnia 30 czerwca 2017 r. - przewiduje zakaz zabudowy na tym terenie (okoliczność bezsporna między stronami)

(...) odmówiło wydania warunków technicznych przyłączenia nieruchomości gruntowej położonej na działce nr (...) obręb C., gmina M. do sieci wodociągowej, powołując się na zakaz zabudowy nieruchomości wynikającej z uchwały nr (...) Rady Miejskiej M., ale także na fakt, ze świadczy usługi zbiorowego dostarczania wody na cele bytowe i dostarcza ją z przeznaczeniem do spożycia przez ludzi, a tym samym brak możliwości dostarczania wody na inne cele niż z przeznaczeniem do spożycia przez ludzi (odmowa przełączenia pismo z 2 marca 2021 r. k. 2 akt adm.)

Wobec powyższego, odwołujący w dniu 10 marca 2021 r. wystąpił z wnioskiem do Dyrektora Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie w S. o rozstrzygniecie sporu dotyczącego odmowy wydania przez (...) warunków technicznych na budowę przyłącza do gminnej sieci wodociągowej dla działki nr (...) obręb C., gmina M. ( wniosek z dnia 10 marca 2021 r. k. 1-5 akt adm.

Powyższy stan faktyczny był zasadniczo bezsporny między stronami, a został ustalony przez Sąd w oparciu o powołane wyżej dokumenty, które nie były kwestionowane przez strony, a Sąd również nie znalazł podstaw, aby odmówić im wiarygodności. Spór miedzy stronami dotyczył w istocie oceny prawnej.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne, zaś decyzja odpowiada prawu.

Podstawę żądania przez powoda przyłączenia go do sieci wodociągowej stanowił przepis art. 15 ust 4 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (dalej jako u.z.z.w.). W myśl tego przepisu przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane przyłączyć do sieci nieruchomość osoby ubiegającej się o przyłączenie nieruchomości do sieci, jeżeli są spełnione warunki przyłączenia określone w regulaminie, o którym mowa w art. 19, oraz istnieją techniczne możliwości świadczenia usług. Jednocześnie przepis art. 15 ust 1 u.z.z.w. nakłada na przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne obowiązek zapewnienia budowy urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych, ustalonych przez gminę w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, w zakresie uzgodnionym w wieloletnim planie rozwoju i modernizacji, o którym mowa w art. 21 ust. 1 u.z.z.w.

Przepis ten przewiduje także, że realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci. Natomiast koszty nabycia, zainstalowania i utrzymania wodomierza głównego ponosi przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, a urządzenia pomiarowego - odbiorca usług (art. 15 ust 3 i 4 u.z.z.w.).

Z kolei podstawę odmowy wydania powodowi warunków przyłączenia stanowił przepis art. 19a ust 1 u.z.z.w., w myśl którego: na pisemny wniosek podmiotu ubiegającego się o przyłączenie do sieci przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane wydać warunki przyłączenia do sieci albo uzasadnić odmowę ich wydania, w terminie:

1) 21 dni - od dnia złożenia wniosku o wydanie warunków przyłączenia do sieci, w przypadku budynków mieszkalnych jednorodzinnych, w tym znajdujących się w zabudowie zagrodowej;

2) 45 dni - od dnia złożenia wniosku o wydanie warunków przyłączenia do sieci, w pozostałych przypadkach.

Dla rozstrzygnięcia sprawy istotny był również przepis art. 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę, który określa zakres przedmiotowy ustawy, wskazując że ustawa reguluje zasady i warunki zbiorowego zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi oraz zbiorowego odprowadzania ścieków, w tym:

1) zasady:

a) działalności przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych,

b) tworzenia warunków do zapewnienia ciągłości dostaw i odpowiedniej jakości wody oraz niezawodnego odprowadzania i oczyszczania ścieków,

c) ochrony interesów odbiorców usług, z uwzględnieniem wymagań ochrony środowiska i optymalizacji kosztów;

2) wymagania dotyczące jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi;

3) tryb zatwierdzania taryf oraz organ regulacyjny i jego zadania.

Wydając rozstrzygnięcie w sprawie, Sąd odwołał się również do następujących definicji ustawowych zawartych w art. 2 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę:

⚫

art. 2 pkt. 3) odbiorca usług - każdy, kto korzysta z usług wodociągowo-kanalizacyjnych z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków na podstawie pisemnej umowy z przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym;

⚫

art. 2 pkt. 6) przyłącze wodociągowe - odcinek przewodu łączącego sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy usług wraz z zaworem za wodomierzem głównym;

⚫

art. 2 pkt. 18) woda przeznaczona do spożycia przez ludzi :

a) woda w stanie pierwotnym lub po uzdatnieniu, przeznaczoną do picia, przygotowania żywności lub innych celów domowych, niezależnie od jej pochodzenia i od tego, czy jest dostarczana z sieci dystrybucyjnej, cystern, w butelkach lub pojemnikach,

b) woda wykorzystywaną przez przedsiębiorstwo produkcji żywności do wytworzenia, przetworzenia, konserwowania lub wprowadzania do obrotu produktów albo substancji przeznaczonych do spożycia przez ludzi;

W stanie faktycznym sprawy, zastosowanie powyższych regulacji prawnych nie pozwala na uznanie, że po stronie przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego istnieje obowiązek przyłączenia nieruchomości powoda do sieci wodociągowej.

Przedsiębiorstwo wodociągowo - kanalizacyjne stało na stanowisku, że przyłączenie nieruchomości powoda do sieci wodociągowej nie jest możliwe z racji tego, że obszar, na którym znajduje się nieruchomość powoda w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego (dalej jako MPZP), jest przeznaczony na teren rolniczy, na którym obowiązuje zakaz lokalizacji nowej zabudowy. Oznacza to zdaniem przedsiębiorstwa wodno - kanalizacyjnego, że nie jest możliwe zrealizowanie celu ustawy jakim jest zaopatrzenie nieruchomości w wodę przeznaczonej do spożycia przez ludzi.

Stanowisko to jest prawidłowe.

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że przyłącze wodociągowe, którego budowy wymaga przyłączenie powoda do sieci wodociągowej, jest w myśl regulacji prawa budowlanego urządzeniem budowlanym. W myśl art. 3 pkt 9 prawa budowlanego, przez urządzenia budowlane należy rozumieć urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym , zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki.

Z kolej obiektem budowlanym, w świetle treści przepisu art. 3 pkt 1 prawa budowlanego, jest budynek, budowla bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych;

Jest więc, w świetle powyższej definicji, przyłącze wodociągowe urządzeniem związanym z budynkiem, budowlą bądź obiektem małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, które zostały wzniesione z użyciem wyrobów budowlanych (obiekt budowlany).

W sprawie niniejszej bezsporny między stronami pozostawał fakt, że nieruchomość powoda ma charakter rolny, a MPZP wyklucza zabudowę na tym obszarze.

Oznacza to, że powód nie może wznieść na nieruchomości obiektu budowlanego, a skoro nie jest możliwe wzniesienie obiektu budowlanego na tej nieruchomości, to nie jest też możliwe wybudowanie przyłącza wodociągowego, bo te zawsze musi być związane z obiektem budowlanym.

Na poprawność powyższego rozumowania wskazuje także treść definicji przyłącza zawarta w art. 2 pkt 6 u.z.z.w., w myśl którego przyłącze wodociągowe to odcinek przewodu łączącego sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy usług wraz z zaworem za wodomierzem głównym. Tymczasem w sytuacji opisanej w stanie faktycznym powód nie ma możliwości połączenia przyłącza z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości, skoro wszelka zabudowa jest tam wyłączona, a więc także wyklucza to budowę wewnętrznej instalacji wodociągowej.

Należy także podnieść, że przedmiotem ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków nie jest każde zaopatrzenie w wodę, ale takie które służy dostarczeniu „wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi”.

Jakkolwiek, definicja „ wody przeznaczonej do spożycia” zawarta w art. 3 pkt 18 uzzw wskazuje, że jest nią także woda wykorzystywana przez przedsiębiorstwo produkcji żywności do wytworzenia, przetworzenia, konserwowania lub wprowadzania do obrotu produktów albo substancji przeznaczonych do spożycia przez ludzi, to jednak powód nie dowiódł, aby prowadził, lub co najmniej mógł prowadzić na obszarze nieruchomości tego typu przedsiębiorstwo produkcji żywności.

O ile oczywiście na nieruchomości rolnej powoda może być produkowana żywność (np. uprawa zbóż czy hodowla pszczół), to jednak w rzeczonej regulacji ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę nie chodzi o zwykłą uprawę roli, tylko o produkcję żywności zorganizowaną w formie przedsiębiorstwa produkcyjno – przetwórczego, dla którego woda, z racji produkcji żywności właśnie, musi spełniać standardy i normy wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.

Przedsiębiorstwem jest natomiast, w myśl art. 55 ¹ k.c., zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5) koncesje, licencje i zezwolenia;

6) patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8) tajemnice przedsiębiorstwa;

9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Z kolei powód nie prowadzi na spornej nieruchomości działalności gospodarczej (a tylko w odniesieniu do takiej aktywności gospodarczej, zgodnie z definicją przedsiębiorstwa powyżej, możliwe jest funkcjonowanie przedsiębiorstwa), gdyż działalność rolnicza, na jaką wskazuje powód, nie stanowi działalności gospodarczej, w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (art. 6 ust. 1 pkt 1 prawa przedsiębiorców wyłącza stosowanie przepisów ustawy do działalności wytwórczej w rolnictwie).

Reasumując, skoro działalność rolnicza, jaką powód planuje prowadzić na przedmiotowej nieruchomości, nie jest działalnością gospodarczą, to produkcja przez niego żywności na terenie rolniczym nie może być traktowana jako produkcja żywności prowadzona przez przedsiębiorstwo. Zatem przepisy ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę nie odnoszą się do produkcji rolnej jaką powód zamierza realizować, gdyż te dotyczą tylko przedsiębiorstw produkcji żywności.

Na marginesie należy tylko zaznaczyć, że kodeks cywilny odrębnie definiuje natomiast gospodarstwo rolne, jako grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego (art. 55 ³ k.c.). Zatem ustawodawca wyraźnie odróżnia przedsiębiorstwo od gospodarstwa rolnego.

W świetle powyższych ustaleń produkcja rolna, jaka jedynie jest dopuszczalna na nieruchomości powoda, nie wymaga dla jej wykonywania zachowania normom jakości wody przewidzianych dla „wody przeznaczonej do spożycia”, a tym samym przepisy ustawy o zborowym zaopatrzeniu w wodę nie odnoszą się do sytuacji prawnej powoda (nie dotyczy go regulacja ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę).

Posadowienie na nieruchomości rolnej pasieki, na co wskazywał powód, nie stanowi więc produkcji żywności, o jakiej mowa w przepisach ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę. Zaopatrzenie w wodę nieruchomości powoda, która ma charakter stricte rolniczy, nie stanowi obowiązku przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjnego, a w konsekwencji na przedsiębiorstwie wodociągowo - kanalizacyjnym nie ciąży obowiązek przyłączenia powoda do sieci wodociągowej.

Systemowa wykładnia przepisów ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę także nie pozwala na przyjęcie, że obowiązkiem gminy (tu realizowanym przez przedsiębiorstwo wod-kan) jest budowa sieci wodociągowej w celu zasilenia w wodę pól uprawnych.

Niewątpliwie woda jest zasobem niezbędnym do prowadzenia produkcji rolnej sensu stricto, ale zapewnienie dostępności wody dla rolnictwa i innych użytkowników użytków rolnych nie ciąży na samorządzie gminnym w ramach zbiorowego zaopatrzenia w wodę, ale jest to zadaniem państwa.

W rzeczywistości wodę dla rolnictwa pozyskuje się z tworzenia retencji (naturalnej i sztucznej) na obszarach rolnych, z systemów melioracyjnych, ewentualnie pozyskuje się ją z ujęć wodnych z wód podziemnych lub powierzchniowych, ale nie buduje się w ramach budżetów gminnych sieci wodociągowej na potrzeby rolnictwa.

Obowiązki gmin i powołanych przez nie przedsiębiorstw wodociągowo -kanalizacyjnych, wynikające z ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, ograniczają się zatem do zapewnienia zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi.

Mając na uwadze powyższe, Sąd doszedł do przekonania, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż odmowa wydania powodowi warunków przyłączenia do sieci wodociągowej była prawidłowa.

W tym stanie rzeczy Sąd w oparciu o przepis art. 479 § 1 k.p.c. odwołanie oddalił.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)