XX GC 252/10 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Warszawie z 2015-10-13
Sygn. akt XX GC 252/10
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 13 października 2015 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie XX Wydział Gospodarczy w składzie:
Przewodniczący: |
SSO Agnieszka Baran |
Protokolant: |
Katarzyna Kafarska |
po rozpoznaniu w dniu 15 września 2015 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. w T.
przeciwko (...) Sp. z o.o. w W.
o zapłatę
oraz
sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. w W.
przeciwko (...) Sp. z o.o. w T.
o zapłatę
1. zasądza od pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. w T. kwotę 20 000 zł (dwadzieścia tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od 19 kwietnia 2010 roku do dnia zapłaty;
2. w pozostałej części oddala powództwo spółki (...) Sp. z o.o. w T.;
3. zasądza od powoda (...) Sp. z o.o. w T. na rzecz pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. kwotę 5 119,66 zł (pięć tysięcy sto dziewiętnaście złotych sześćdziesiąt sześć groszy) tytułem stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu,
4. nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa: od powoda (...) Sp. z o.o. T. kwotę 903,16 zł (dziewięćset trzy złote szesnaście groszy) oraz od pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. kwotę 67,98 zł (sześćdziesiąt siedem złotych dziewięćdziesiąt osiem groszy),
II.
1. zasądza od pozwanego (...) Sp. z o.o. w T. na rzecz powoda (...) sp. z o.o. w W. kwotę 41 778,54 zł (czterdzieści jeden tysięcy siedemset siedemdziesiąt osiem złotych pięćdziesiąt cztery grosze) wraz z ustawowymi odsetkami od 1 lutego 2011 roku do dnia zapłaty,
2. w pozostałej części oddala powództwo spółki (...) Sp. z o.o. w W.,
3. zasądza od pozwanego (...) Sp. z o.o. w T. na rzecz powoda (...) sp. z o.o. w W. kwotę 742,88 zł (siedemset czterdzieści dwa złote osiemdziesiąt osiem groszy) tytułem stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu,
4. nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Kasa Sądu Okręgowego w Warszawie tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa: od powoda (...) sp. z o.o. w W. kwotę 2 201,09 zł (dwa tysiące dwieście jeden złotych dziewięć groszy) oraz od pozwanego (...) Sp. z o.o. w T. kwotę 855,98 zł (osiemset pięćdziesiąt pięć złotych dziewięćdziesiąt osiem groszy).
SSO Agnieszka Baran
Sygn. akt: XX GC 252/10
UZASADNIENIE
Pozwem z 15 kwietnia 2010 roku (...) sp. z o.o. w T. (dalej jako: R. lub spółka (...)) wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego (...) sp. z o.o. w W. (dalej jako (...) lub spółka (...)) kwoty 290 544,98 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. W uzasadnieniu pozwu zostało wskazane, że strony zawarły dwie umowy dotyczące prac budowlanych w zabytkowej kamienicy przy ul. (...) w W.. Pierwsza z umów dotyczyła wykonania przez R. prac polegających na podbiciu ław fundamentowych, wybudowaniu szybu windowego i schodów. Druga z umów dotyczyła nadbudowy obiektu. R. wskazał, że współpraca stron nie układała się pomyślnie. Ostatecznie doszło do odstąpienia od umowy zawartej z (...). Żądana pozwem kwota – jak w skazano w uzasadnieniu pozwu – stanowi wartość prac wykonanych przez R. do dnia 6 października 2009 roku, za które nie otrzymał wynagrodzenia od strony pozwanej (pozew k. 2-10).
W odpowiedzi na pozew spółka (...) wniosła o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazała, że prace polegające na budowie części schodów, remontu stropów drewnianych oraz budowie szybu windowego zostały wykonane całości oraz zostały przez nią opłacone. Podniosła również, że na dzień zakończenia współpracy pomiędzy stronami niniejszego postępowania, R. wykonał tylko I i II etap prac przewidzianych umową z 1 kwietnia 2009 roku. Przede wszystkim natomiast wszystkie należności wynikające z zawartych przez strony umów, za prace wykonane przez R. zostały uiszczone. (...) podniosła, że na dzień zakończenia współpracy stron postępowania na rzecz powoda zostało uiszczone wynagrodzenie w łącznej kwocie 1 367 963,62 zł, co pokrywa wszelkie uzasadnione należności strony powodowej. W ocenie (...) kwoty żądane w pozwie R. są całkowicie bezzasadne, z uwagi na zapłatę należności, bądź niewykonanie prac wskazanych na fakturach VAT załączonych do pozwu. Przy czym, w dalszej części odpowiedzi na pozew, (...) odniosła się do każdej faktury VAT załączonej do pozwu spółki (...), wskazując szczegółowo przyczynę odmowy zapłaty należności wskazanej na każdej z faktur (odpowiedź na pozew k. 199-216).
Odnosząc się do odpowiedzi na pozew spółki (...), w piśmie z 13 stycznia 2011 roku R. podtrzymał żądanie pozwu w całości. Potwierdził, że otrzymał od (...) wskazaną w odpowiedzi na pozew kwotę 1 367 963,62 zł, jednakże wartość prac wykonanych przez R. przewyższa tę kwotę (pismo R. z 13 stycznia 2011 roku k. 390-392).
W toku dalszego postępowania w sprawie strony podtrzymały powyższe stanowiska odnoszące się do żądania pozwu spółki (...).
Pozwem z 28 stycznia 2011 roku (zarejestrowanym pod sygn. akt XX GC 72/11) spółka (...) wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanej spółki (...) kwoty 146 737,41 zł. W pozwie zostało wskazane, że część żądanej kwoty stanowi odszkodowanie za nienależyte wykonanie przez R. umowy z 1 kwietnia 2009 roku, polegające na nieprawidłowym przyklejeniu I i II warstwy papy, braku docelowego zabezpieczenia antykorozyjnego stalowych belek stropów, zagruzowaniu kanałów wentylacyjnych, wadliwym wykonaniu stropu nad lokalem nr (...), a także nienależytym zabezpieczeniem prac prowadzonych nad lokalem nr (...), co doprowadziło do zalania tego lokalu. (...) domagała się również kwot uiszczonych przez nią w związku z uzyskaniem decyzji o czasowym zajęciu pasa drogowego w związku z pracami prowadzonymi przez R. w przedmiotowej kamienicy przy ul. (...). (...) wyjaśniła również, że w części kwota żądana pozwem stanowi świadczenie nienależne spółki (...). Dotyczy to kwot uiszczonych na rzecz pozwanej tytułem zaliczki na poczet wykonania sztukaterii dekoracyjnej (aniołów) w kwocie 12 000 zł oraz innych zaliczek na poczet przyszłych prac prowadzonych przez R., w kwocie 11 295,41 zł. Zdaniem spółki (...), wobec zakończenia współpracy stron postępowania, nie doszło do rozliczenia uiszczonych przez nią zaliczek (pozew k. 3-20 akt XX GC 72/11).
W odpowiedzi na pozew spółki (...), R. wniósł o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazał, że wobec odstąpienia od umowy przez (...) (co oznacza, że umowę należy uważać za niezawartą), bezpodstawne są roszczenia, których podstawą – w świetle twierdzeń pozwu – jest nienależyte wykonanie tej umowy. R. zakwestionował zasadność obciążania go kosztami prac wskazanych w pozwie (...), kwestionując również ich wartość wskazaną przez powoda. W odniesieniu do zaliczki w kwocie 12 000 zł R. wskazał, że została ona zaliczona na poczet należności wynikającej z faktury VAT (...), o (...) spółka (...) została poinformowana pismem z 12 stycznia 2010 roku. Zaliczenie nastąpiło na podstawie art. 451 § 3 k.c.. W odniesieniu do kwot żądanych w związku z poniesieniem opłaty za zajęcie pasa drogowego i oznakowania ul. (...), spółka (...) podniosła, że wstrzymanie prac w okresie którego dotyczyła decyzja zezwalająca na zajęcie pasa drogowego, miało miejsce w związku z postawą (...), który ponosi odpowiedzialność za wstrzymanie prac (odpowiedź na pozew k. 125-132 akt XX GC 72/11).
W toku dalszego postępowania strony podtrzymały powyższe stanowisko w odniesieniu do żądania pozwu spółki (...).
Postanowieniem z 6 października 2011 roku Sąd połączył sprawę z powództwa spółki (...) (toczącą się pod sygn.. akt XX GC 72/11) do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą z powództwa spółki (...) (postanowienie z 6 października 2011 roku k. 208 akt XX GC 72/11).
Sąd ustalił, co następuje:
6 listopada 2008 roku strony niniejszego postępowania zawarły umowę, na podstawie której R. zobowiązał się do wykonania robót budowlanych polegających na budowie schodów na klatce schodowej oraz szybu windowego i podbicia ław fundamentowych oraz wykonania remontu stropów drewnianych na części frontowej strychu. Prace miały być prowadzone w budynku przy ul. (...) w W.. W § 3 umowy strony ustaliły łączną wysokość wynagrodzenia R. na kwotę 475 000,00 zł. (umowa z 6 listopada 2008 roku k. 28-38).
Przy wykonywaniu prac związanych z budową szybu windowego, R. winien był uwzględnić prace polegające na podbiciu ław fundamentowych w tym zakresie (opinia biegłego K. G. k. 757).
1 kwietnia 2009 roku strony postępowania zawarły kolejną umowę o prace budowlane. Na podstawie tej umowy R. miał wykonać nadbudowę budynku przy ul. (...). Zgodnie z treścią umowy R. miał wykonać m. in. otwory okienne oraz dokonać zakupu i montażu okien dachowych V., wykonać wszelkie prace konieczne przy kominach oraz wyjściach wentylacyjnych. W § 3 umowy została ustalona wysokość wynagrodzenia należnego R.. Łączna kwota wynagrodzenia została ustalona na 1 550 000,00 zł, przy czym zostało ono podzielone na ustalone etapy robót. W § 8 umowy zostały wskazane okoliczności, których zaistnienie upoważniało strony do odstąpienia od umowy. W umowie nie został ustalony termin do którego strony będą mogły skorzystać z prawa odstąpienia od umowy (umowa z 1 kwietnia 2009 roku k. 39-49 oraz ta sama umowa wraz z załącznikami k. 264- 281).
Dodatkowo strony ustaliły, że do przedmiot umowy obejmuje również wykonanie wszystkich okien na nadbudowie, z wyłączeniem szklanych lukarn z przodu w cenie 30 000 zł brutto. Strony potwierdziły również, że koszt prac na gzymsach jest ujęty w umowie. Poza zakresem ustalonym w umowie pisemnej ustalono, że R. wykona gzymsy, klatkę schodową i dekoracyjne anioły. Na poczet wykonania aniołów (...) zapłacił na rzecz R. zaliczkę w kwocie 12 000 zł (odręczny dopisek pod umową k. 50, przesłuchanie T. C. k. 599).
W imieniu R. umowy były podpisywane przez W. P. (działającego na podstawie pełnomocnictwa udzielonego mu przez prezesa zarządu spółki), zaś w i imieniu (...) umowa została podpisana przez T. O’C.. Osoby te dokonywały również innych ustaleń w toku współpracy stron postępowania. Z uwagi na to, że przedstawiciel spółki (...) nie włada językiem polskim, zaś W. P. nie zna języka angielskiego, spotkania ww. odbywały się z udziałem tłumacza. Współpraca stron postępowania nie układała się najlepiej. Wielokrotnie, z uwagi na brak płatności wystawionych przez R. faktur VAT, spółka groziła wstrzymaniem robót. Kilkakrotnie prace były wstrzymywane, a następnie – po kolejnych rozmowach przedstawicieli stron postępowania – prace były wznawiane. Wstrzymanie prac miało miejsce np. w maju 2009 roku, czy na przełomie lipca i sierpnia 2009 roku (pisma R. do (...) k. 56, 57, 66, 67-68, pismo (...) z 19 maja 2009 roku, zeznania świadka A. C. k. 493, W. P. l. 520, dziennik budowy k. 55, 79).
W związku z pracami prowadzonymi przy ul. (...) przez R. funkcję inspektora nadzoru pełnił P. S. (umowa z 1 lipca 2007 roku k. 47-50 akt XX GC 72/11).
10 czerwca 2009 roku, po kolejnych ustaleniach, przedstawiciele stron postępowania zawarli porozumienie, w którym poczyniono ustalenia dotyczące blachy tytanowo – cynkowej na dachu, rynnach i parapetach. W porozumieniu tym R. zobowiązał się wykonania bezkoszotowo 2 gzymsów na całej szerokości budynku od strony podwórza, zgodnie z wymaganiami architektów (porozumienie k. 383).
Pismem z 3 sierpnia 2009 roku (...) złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy z 1 kwietnia 2009 roku zawartej z R.. W piśmie zostało wskazane, że zachowanie R. spowodowało całkowitą utratę zaufania inwestora do tego wykonawcy (odstąpienie od umowy k. 73-75 i 256-258).
W piśmie z 5 sierpnia 2009 roku, odnoszącym się do ww. odstąpienia od umowy, R. wskazał, że nie dał powodu rozwiązania umowy z jego winy. W piśmie zostało również wskazane, że R. nie otrzymał wynagrodzenia za prace dotychczas wykonane, których wartość wynosi kwotę 832 632,38 zł netto (pismo R. k. 77-80).
Następnie, po kolejnych spotkaniach i ustaleniach poczynionych przez przedstawicieli stron postępowania, R. i (...) kontynuowały współpracę. W związku ze stanowiskiem, w myśl którego na skutek odstąpienia od umowy, została ona rozwiązana, strony zamierzały zawrzeć kolejną umowę (pismo (...) k. 81).
Umowa taka nie została jednak zawarta (okoliczność bezsporna).
4 września 2009 roku odbyło się spotkanie przedstawicieli stron postępowania, podczas którego zostało ustalone m. in., że za wykonanie reszty gzymsów R. otrzyma wynagrodzenie w kwocie 40 000 zł za każdy gzyms na budynku. Ustalono również, że zostaną dostarczone anioły na pierwszą klatkę schodową. Ze spotkania tego została sporządzona notatka (notatka ze spotkania k. 82-85).
W toku współpracy stron postępowania, jak również po jej zakończeniu, R. wystawiał na rzecz (...) kolejne faktury VAT. Były to m. in. następujące faktury VAT:
1. nr (...) z 2 września 2009 roku wystawiona faktura za wykonanie kominów, czapek kominowych oraz tynków w I i II etapie robót opiewająca na kwotę 56 709,87 zł,
2. nr (...) 28 września 2009 roku opierająca na kwotę 60 704,59 zł odnosząca się do prac wykonanych we wrześniu. Z kosztorysu załączonego do tej faktury wynika, że odnosi się ona do następujących prac: wymurowanie ścian i słupów z cegły, deskowanie, zbrojenie oraz betonowanie słupów i wieńca, rozebranie więźby dachowej oraz wywiezienie gruzu. Należność wynikająca z tej faktury VAT została uiszczona przez (...) dwoma przelewami z 12 i 30 września 2009 roku,
3. 5 października 2009 roku została wystawiona faktura VAT nr (...) opiewająca na kwotę 9 489,16 zł dotycząca kosztów materiałowych. Z załącznika do tej faktury wynika, że dotyczy ona następujących materiałów: desek pobranych przez p. K., betonu (z pompą), naprawy dźwigu, pracy dźwigu oraz zaprawy tynkarskiej na gzymsy,
4. Nr (...) z 1 lutego 2010 roku wystawiona za wykonanie stropu na poddaszu przy etapie II, opiewająca na kwotę 36 945,86 zł. Za te same prace, w okresie wcześniejszym, tj. 1 lipca 2009 roku R. wystawił na rzecz (...) fakturę nr (...), opiewającą na kwotę 36 944,36 zł
5. Nr (...) wystawiona 1 lutego 2010 roku za wykonanie gzymsów przy etapie I i II, opiewająca na kwotę 20 000,00 zł. Faktura ta została wystawiona w oparciu o kosztorys powykonawczy podpisany przez K. P., w którym zostało wskazane, że uzgodniona kwota za wykonanie gzymsów wynosi 40 000 zł, z czego zapłacono 20 000 zł,
6. Nr (...) z 1 lutego 2010 roku wystawiona za wykonanie gzymsów pośrednich 78 mb, opiewająca na kwotę 27 300,00 zł,
7. Nr (...) z 1 lutego 2010 roku za wykonanie sztukaterii gipsowej – anioły – oryginały i kopie oraz wykonanie stolarki okiennej, opiewająca na kwotę 43 000,00 zł. Przedmiotowa faktura została wystawiona w oparciu o kosztorys powykonawczy, z którego wynika, że faktura odnosi się do 3 sztuk sztukaterii gipsowej oryginałów i kopii oraz 7 sztuk okien,
8. Nr (...) z 1 lutego 2010 roku za wykonanie podbicia ław fundamentowych, opiewająca na kwotę 27 259,50 zł,
9. Nr (...) z 1 lutego 2010 r.za styrodur w ilości 260 m 2, opiewająca na kwotę 9 100,00 zł.
Do wymienionych powyżej faktur VAT załączone zostały protokoły odbioru podpisane przez przedstawicieli spółki (...) (faktury VAT wraz z kosztorysami oraz protokołami odbioru k. 99 i nast., faktura nr (...) k. 340 wraz z potwierdzeniami przelewu k. 341-343, przelewy odnoszące się do należności z faktury nr (...) k. 346-347).
Inne faktury wystawione przez R. za prace wykonane na obiekcie przy ul. (...) zostały zaspokojone przez spółkę (...) (faktury wraz z potwierdzeniami zapłaty – poleceniami przelewu k. 287-337, k. 349-352, k. 375-377).
Oprócz wskazanych w umowie z 1 kwietnia 2009 roku, (...) zleciła dodatkowo R. wykonanie sztukaterii gipsowej – aniołów. Po ich wykonaniu sztukaterie nie zostały odebrane przez (...) łączyło się to z kolejnym konfliktem powstałym pomiędzy stronami. (...) nie przyjęła również okien zamówionych i dostarczonych przez R., a przeznaczonych na czwartą ścianę nadbudowanej części budynku. Na poczet wykonania sztukaterii gipsowych – aniołów spółka (...) otrzymała zaliczkę w kwocie 12 000,00 zł, która nie została zwrócona na rzecz (...), lecz zaliczona na poczet płatności należności wynikającej z faktury VAT wystawionej przez R. za inne prace wykonane na obiekcie przy ul. (...) (zeznania świadka M. C. k. 462-463, W. P. k. 519-521).
W zakresie prac związanych z wykonaniem gzymsów, spółka (...) wykonała gzymsy wewnętrzne od strony podwórka. Nie zostały natomiast wykonane gzymsy pośrednie (zeznania świadka M. C. k. 463, W. polaniaka k. 519, P. S. k. 562).
W trakcie wykonywania prac związanych z nadbudową budynku przy ul. (...), w wyniku silnych opadów atmosferycznych, w dniach 31 maja – 1 czerwca 2009 roku doszło do zalania pomieszczeń znajdujących się na niższej kondygnacji. Pomieszczenia te zostały wykończone jeszcze przed zakończeniem prac związanych nadbudową. Zostało w nich urządzone biuro spółki (...). Do zalania doszło pomimo zastosowanych przez R. zabezpieczeń po zakończeniu dania roboczego. Pomieszczenia, pomimo trwających prac na obiekcie były już urządzone i wykorzystywane jako pomieszczenia biurowe (...) (zeznania świadków M. C. k. 462, E. C. k. 492, W. P. k. 521, P. B. k. 560, P. S. k. 561, przesłuchanie T. C. k. 599, faktury k. 176-179 akt XX GC 72/11).
Pismem z 1 czerwca 2009 roku spółka (...) poinformował R., iż uważa go za podmiot wyłącznie odpowiedzialny za szkody powstałe w związku z zalaniem pomieszczeń w lokalu nr (...) oraz zapowiedziała obciążenie R. kosztami napraw zniszczeń powstałych w związku z zalaniem. W odpowiedzi na to pismo, spółka (...) powołała się na nadzwyczajność przedmiotowych opadów atmosferycznych (korespondencja stron postępowania k. 93-94 akt XX GC 72/11).
Wobec tego, że strony nie doszły do porozumienia w przedmiocie dokonania przez R. napraw uszkodzeń powstałych w wyniku zalania, naprawy zostały dokonane przez podmiot trzeci, na zlecenie spółki (...) (oferta k. 95-103, zeznania świadka M. C. k. 462).
Po wykonaniu prac związanych z budową kominów, (...) zarzuciła spółce (...) zagruzowanie kominów. Kominy te były zagruzowane. Przedstawiciele firmy zatrudnionej przez (...), znajdowali w przewodach kominowych gruz cegły i inne przedmioty (np. rękawice). Zagruzowanie kominów było związane z eksploatacją budynku, częściowo w związku z prowadzonymi pracami remontowymi, także przez mieszkańców lokali w budynku. (zeznania świadka M. C. k. 462, D. J. k. 546-547, P. S. k. 565).
W zakresie prac związanych z nadbudową kamienicy, spółka (...) prawidłowo wykonała prace związane z wykonaniem stropu nad lokalem nr (...) zostały wykonane prawidłowo (opinia biegłego K. G. k. 759, opinia biegłego K. S. k. 847).
W trakcie realizacji przedmiotowej inwestycji, pomiędzy stronami postępowania pojawił się konflikt związany z zajęciem pasa ruchu drogowego, a ściślej – podmiotem, który poniesie koszty tego. Z uwagi na wielkość posesji przy budynku, dla prawidłowego prowadzenia prac konieczne okazało się zajęcie pasa drogowego. Na wniosek spółki (...), na podstawie decyzji nr (...) zostało udzielone zezwolenie na zajęcie pasa drogowego ul. (...) (jezdni o powierzchni 33 m2 i chodnika o powierzchni 60 m2) w okresie od 15 lipca 2009 roku do 15 sierpnia 2009 roku. Wysokość opłaty została okreslona w decyzji na kwotę 7 104,00 zł. Wskazana opłata została uiszczona przez spółkę (...). W okresie zakreślonym w decyzji zezwalającej na zajęcie pasa drogowego, w związku z kolejnymi konfliktami pomiędzy stronami postępowania, miały miejsce przerwy w wykonywanych pracach. (zeznania świadka M. C. k. 462, decyzja k. 104-105 akt XX GC 72/11, potwierdzenie przelewu k. 106 akt XX GC 72/11).
W okresie współpracy stron postępowania spółka (...) uiściła na rzecz firmy (...) kwotę 6 588 zł za wprowadzenie czasowej organizacji ruchu na ul. (...) (faktura k. 107 akt XX GC 72/11, polecenie przelewu k. 108 akt XX GC 72/11).
Po zakończeniu współpracy stron postępowania, wszystkie materiały budowlane i urządzenia zostały zabrane przez R. z placu budowy. Resztki pozostawionych materiałów zostały wykorzystane przez firmę wykonującą prace na (...) po zaprzestaniu współpracy stron postępowania – firmę (...) (zeznania świadków M. C. k. 463, W. P. k. 520, J. K. k. 522).
Za całość prac wykonanych przez R. w budynku przy ul. (...) uiściła wynagrodzenie w łącznej kwocie 1 367963,62 zł (okoliczność bezsporna, przesłuchanie T. C. k. 599).
Po zakończeniu współpracy stron postępowania, prace niezrealizowane przez spółkę (...) były realizowane przez inne podmioty zatrudnione przez spółkę (...). Były to m. in. następujące prace, o wskazanej poniżej wartości wskazanej przez jej wykonawców:
-pokrycie dachu papą termozgrzewalną – 10 000 zł (faktura k. 80 akt XX GC 72/11),
-pomalowanie metalowych belek stropowych (umowa k. 81-88 akt XX GC 72/11),
-odgruzowanie przewodów kominowych – 36 380,40 zł (faktura k. 89 akt XX GC 72/11),
-wykonanie stropu nad lokalem (...) – 15 000 zł (oferta k. akt XX GC 72/11).
Niw wszystkie ww. prace były skutkiem nieprawidłowego wykonania umowy przez R.. Prace zwiażane z pokryciem dachu papą zostały przez R. jedynie w części wykonane nieprawidłowo. Także jedynie częściowo nieprawidłowo zostały wykonane prace związane z zabezpieczeniem antykorozyjnym belek stropowych. (opinia biegłego K. S. k. 843-844).
W piśmie z 7 października 2009 roku R. poinformował, że 6 października 2009 roku odstępuje od wykonywania prac i od dalszej współpracy z (...). W piśmie zarzucono unikanie podpisania umowy dotyczącej II etapu prac. O zakończeniu współpracy z (...) spółka (...) poinformowała Inspektorat Nadzoru Budowlanego (pismo z 7 października 2009 roku k. 86-87, pismo do Inspektoratu Nadzoru Budowlanego k. 88).
Pismem z 12 stycznia 2010 roku pełnomocnik spółki (...) wezwał (...) do zapłaty kwoty 311 811,17 zł tytułem rozliczenia za prace wykonane przez R. w budynku przy ul. (...) w W.. Następnie, pismem z 12 kwietnia 2010 roku pełnomocnik R. wezwał (...) do zapłaty kwoty 290 544,98 zł (wezwania do zapłaty k. 90-94, 97).
Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o powołane dowody.
Odnosząc się do dokumentów złożonych do akt sprawy przez obie strony postępowania należy wskazać, że nie budziły one wątpliwości w ocenie Sądu i nie były kwestionowane przez żadną ze stron postępowania.
Podstawy ustaleń Sądu w niniejszej sprawie nie stanowiły odręczne notatki znajdujące się na k. 60-65. Notatki te są nieczytelne i nie sposób jest ustalić do jakich okoliczności się odnoszą. Nadto – jak zdaje się wynikać z ich treści – zostały one podpisane przez jedną osobę.
Zdaniem Sądu nie stanowią również dowodu w niniejszej sprawie oświadczenia zatytułowane „rozliczenie faktury” podpisane przez pełnomocnika R. (k. 348, 370, 374). Z okoliczności niniejszej sprawy nie wynika, czy rozliczenia te były poprzedzone ustaleniami poczynionymi przez strony postępowania. W sytuacji gdyby były sporządzone przez spółkę (...) – z okoliczności niniejszej sprawy nie wynika, aby zostały przesłane do R.. Zdaniem Sądu przedmiotowe rozliczenia stanowią zatem stanowisko spółki (...) w odniesienie do poszczególnych kwot składających się na żądanie pozwu.
W ocenie Sądu wiarygodny dowód w niniejszej sprawie stanowiły również zeznania przesłuchanych w sprawie świadków, poza nielicznymi wyjątkami (odnoszącymi się do części zeznań), o których mowa niżej.
Jedynie w niewielkim zakresie podstawę ustaleń okoliczności faktycznych stanowiły zeznania świadka E. C., z uwagi na ich ogólny charakter. Podobnie ocenić należy zeznania świadka A. C., który brał udział w spotkaniach przedstawicieli stron postępowania w charakterze tłumacza zatrudnionego przez spółkę (...). Świadek potwierdził burzliwy charakter współpracy stron postępowania. Z uwagi na to, że świadek J. K. wykonywał prace przy ul. (...) już po zejściu z (...) spółki (...), także jego zeznania jedynie w niewielkim zakresie były podstawą ustalenia stanu faktycznego niniejszej sprawy.
W znacznej części podstawę ustaleń okoliczności faktycznych stanowiły zeznania W. P.. Wskazać należy, że świadek ten – jako pełnomocnik spółki (...) -osobiście brał udział w realizacji prac na rzecz (...). W przeważającej większości zeznania tego świadka należy ocenić jako wiarygodne. Wyjątek stanowi ta część zeznań świadka W. P., w której wskazał on na – niezgodną z ustaleniami stron zmianę umowy dokonaną przez pełnomocnika spółki (...). Ta część zeznań nie znajduje potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie.
Podstawy ustaleń okoliczności faktycznych nie stanowiły zeznania świadka K. K., z uwagi na to, że nie dotyczą one okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Nie wnosi również niczego do sprawy przesłuchanie przedstawiciela spółki (...), z uwagi na to, że – jak wynika z tych zeznań – sprawami związanymi ze współpraca ze spółką (...) zajmował się W. P..
W ocenie Sądu w przeważającej większości zasługuje na wiarę przesłuchanie przedstawiciela spółki (...)’C., za wyjątkiem tej części, w której mówi on o zniszczeniach istniejącej w budynku sztukaterii dokonanych przez pracowników R.. Istnienie tych okoliczności nie znajdują potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie.
Ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy stanowiła również opinia biegłego K. G.. Nie była natomiast podstawą ustaleń Sądu druga opinia pisemna sporządzona przez tego biegłego. Tezy stawiane przez biegłego w tej opinii nie zostały przez niego należycie uzasadnione ani w samej opinii pisemnej ani podczas składania ustnych wyjaśnień do opinii. Sąd podziela zarzuty do opinii zgłoszone przez spółkę (...). W szczególności opinie sporządzone przez biegłego K. G. (ani też treść ustnych wyjaśnień ) nie pozwalają na dokonanie weryfikacji przeprowadzonej przez biegłego analizy okoliczności, która to analiza doprowadziła do postawionych w opinii tez. Analizy tej biegły po prostu nie przedstawił.
Z uwagi na uzasadnione zastrzeżenia do opinii biegłego K. G., Sąd na wniosek (...) postanowieniem z 21 kwietnia 2015 roku dopuścił dowód z opinii innego biegłego. Postanowieniem tym Sąd oddalił w części wniosek spółki (...) o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego zgłoszony w piśmie z 31 marca 2015roku. Wniosek została oddalony w zakresie części dotyczącej odbudowy gzymsów. Wskazać należy, że taki wniosek dowodowy został zgłoszony przez spółkę (...) dopiero w piśmie z 31 marca 2015 roku nie był zgłoszony w pozwie tej spółki, ani w odpowiedzi na pozew spółki (...). Jest to zatem wniosek sprekludowany w świetle art. 479 12 k.p.c., który ma zastosowanie w niniejszej sprawie.
W ocenie Sądu opinia biegłego K. S. została sporządzona w sposób fachowy i rzetelny. Wysnute w niej wnioski zostały przez biegłego poprzedzone dogłębną analizą okoliczności sprawy i materiału dowodowego w niej zgromadzonego.
Sąd zważył, co następuje:
I. W odniesieniu do sprawy z powództwa spółki (...)
Powództwo spółki (...) jedynie częściowo zasługuje na uwzględnienie.
W ocenie Sądu prace wykonywane przez spółkę (...), na podstawie obu umów pisemnych, jak i ustnych zawartych ze spółką (...) miały charakter prac polegających na remoncie przedmiotowego budynku przy ul. (...) w W.. Na podstawie art. 658 k.c. do umów tych mają zastosowanie przepisy dotyczące umowy o roboty budowlane, tj. 647 i nast. k.c..
W toku postępowania w niniejszej sprawie ww. spółka domagała się zapłaty na jej rzecz kwoty 290 544,98 zł, wskazując, że jest to brakująca należność za prace wykonane w budynku przy ul. (...). W pozwie nie zostało szczegółowo wyjaśnione o jakie prace chodzi. Zakres robót za które wynagrodzenia domaga się R. w niniejszej sprawie wynika z faktur VAT i załączników do nich, złożonych wraz z pozwem tej spółki (suma należności wskazanych na fakturach odpowiada wysokości kwoty żądanej pozwem).
W pierwszej kolejności, oceniając żądanie omawianego pozwu należy mieć na uwadze okoliczność, że poza sporem w niniejszej sprawie pozostaje, iż za prace wykonane przez R. spółka (...) uiściła wynagrodzenie w łącznej kwocie 1 367 963,62 zł, która została wskazana przez (...) w odpowiedzi na pozew. Wysokość tej kwoty została przyznana przez R. w piśmie odnoszącym się do odpowiedzi na pozew (k. 390). Jak wynika z treści umów pisemnych zawartych przez strony niniejszego postępowania, oraz przy uwzględnieniu, że R. wykonał tylko I i II etap prac wskazany w umowie z 1 kwietnia 2009 roku, łączna wysokość wynagrodzenia za te prace (w świetle umów) wynosi 1 049 000 zł netto, tj. 1 279 780 zł brutto (wartość prac z umowy z 6 listopada 2008 roku – 475 000 zł netto + wartość I i II etapu prac z umowy z 1 kwietnia 2009 roku – 374 000 zł netto + 200 000 zł netto).
Powyższe oznacza, że spółka (...) otrzymała wynagrodzenie wyższe, niż to wynikało z umów zawartych z (...). Dla wykazania zasadności żądania pozwu konieczne jest wykazanie, że R. wykonał prace wykraczające poza zakres umów zawartych z (...), a nadto, że miały one wartość wskazaną na fakturach załączonych do pozwu.
W ocenie Sądu, materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie zaprzecza aby spółce (...) należne były kwoty wskazane na przeważającej większości faktur VAT załączonych do pozwu. Odnosząc się do tych poszczególnych kwot i faktur, należy wskazać, co następuje:
1. Nie jest zasadne żądanie zasądzenia na rzecz spółki (...) kwoty 56 709,87 zł wskazanej na fakturze VAT nr (...), a dotyczącej wykonania kominów, czapek kominowych, tynków w I i II etapie robót od podwórca. W odniesieniu do tej należności, spółka (...) wskazała, że prace wskazane na tej fakturze mieszczą się w cenie ustalonej w umowie z 1 kwietnia 2009 roku. Sąd podziela to stanowisko. Strona powodowa nie udowodniła, żeby wskazane prace wykraczały poza zakres umowy z 1 kwietnia 2009 roku. Wszystkie prace wskazane na omawianej fakturze VAT zostały wymienione w § 1 ust. 1 umowy z 1 kwietnia 2009 roku. Stanowisko spółki (...), wskazane również w zeznaniach W. P., a związane z rzekomym „sfałszowaniem” umowy nie zostało wykazane w toku postępowania w niniejszej sprawie za pomocą wiarygodnych dowodów. Sąd podziela stanowisko strony pozwanej wyrażone w odpowiedzi na pozew (k. 212), że adnotacje znajdujące się na treści umowy z 1 kwietnia 2009 roku załączonej do pozwu nie zostały parafowane przez przedstawicieli stron postępowania, jak to miało miejsce w odniesieniu do całej umowy.
2. Nie jest zasadne żądanie pozwu również w części dotyczącej kwoty 60 704,59 zł wskazanej na fakturze VAT nr (...). Faktura ta – jak wynika z jej treści – została wystawiona za roboty we wrześniu 2009 wg kosztorysu. Treść kosztorysu (k. 108) wskazuje na to, że były to następujące prace: wymurowanie ścian i słupów z cegły, deskowanie słupów i wieńca, zbrojenie słupów i wieńca stalą, wykonanie betonowania słupów i wieńca, rozebranie więźby dachowej, wywiezienie gruzu. W odniesieniu do tej kwoty spółka (...) podniosła, że kwota ta została zapłacona, na co przy odpowiedzi na pozew zostały przedstawione dwa przelewy (k. 346 i 347). Strona powodowa (R.) reprezentowana wówczas przez profesjonalnego pełnomocnika nie odniosła się w żaden sposób do tego stanowiska spółki (...); nie zakwestionowała przedstawionych przelewów, ani nie zaprzeczyła dokonaniu zapłaty na jej rzecz. W tych okolicznościach stanowisko (...) o dokonanej zapłacie należności z powyższej faktury VAT nr (...), należało uznać za okoliczność przyznaną, na podstawie art. 230 k.p.c..
3. W odniesieniu do kwoty 9 489,16 zł wskazanej na fakturze VAT nr (...), a odnoszącej się – według treści faktury – do materiałów - desek, które pobrał p. K., betonu z pompą, betonu bez pompy, naprawy dźwigu, który zepsuli pracownicy p. K., pracy dźwigu i zaprawy tynkarskiej na gzymsy, należy wskazać, co następuje. W odniesieniu do materiałów zabranych przez p. K. (a zatem pozostawionych na budowie przez R.) okoliczność ta nie została potwierdzona w toku postępowania w sprawie. Z zeznań świadka M. C., który z ramienia spółki (...) pełnił funkcję kierownika robót, wynika, że na budowie był dźwig (winda towarowa) zepsuta przez inna firmę, ostatecznie zabrana placu budowy. Z zeznań świadka W. P. (k. 520) wynika, że na budowie pozostało niewiele materiałów, jeżeli już to kilka desek i trochę cementu. Natomiast z zeznań świadka J. K. (k. 522) wynika, że po opuszczeniu budowy przez spółkę (...) pozostał styropian twardy na pokrycia dachowe i kleje do styropianu. Lakoniczność żądania pozwu w tym przedmiocie nie pozwala na ustalenie, czy chodzi o materiały pozostawione na budowie, czy też zabrane z niej, lecz uszkodzone przez inne podmioty. Powyższe zeznania świadków nie pozwalają na ustalenie, że jakiekolwiek materiały pozostały na budowie. Natomiast nawet gdyby uznać, że dźwig zabrany z budowy przez spółkę (...) został uszkodzony przez podmiot za który ponosi odpowiedzialność (...), to strona powodowa nie zgłosiła żadnego dowodu na okoliczność kosztów naprawy tego urządzenia. Nadto, Sąd podziela stanowisko strony pozwanej, że zgodnie z umowa zawartą przez strony postępowania spółka (...) była obowiązana do zapewnienia na budowie dźwigu i tynku. Wobec powyższego uznać należy, że spółka (...) nie wykazała zasadności żądania kwoty 9 489,16 zł.
4. W ocenie Sądu, w świetle okoliczności niniejszej sprawy nie ma również podstaw do zasądzenia na rzecz spółki (...) kwoty 36 945,86 zł, wskazanej na fakturze VAT nr (...) za wykonanie stropu na poddaszu przy II etapie (k.113). W odniesieniu do tej kwoty, spółka (...) wskazała, że prace wskazane na tej fakturze są tożsame z pracami wskazanymi na fakturze (...) (k. 361), która została uiszczona w całości. Spółka (...) przedstawiła 3 przelewy potwierdzające dokonanie tej zapłaty (k. 361 i nast.). Stanowisko spółki (...) jest w pełni uzasadnione, w świetle treści obu ww. faktur wystawionych przez R.. Dodatkowo należy zauważyć, że R. w ogóle nie odniósł się do powołanych wyżej twierdzeń spółki (...). Wobec powyższego, na podstawi art. 230 k.c. twierdzenia te należy uznać za przyznane.
5. W ocenie Sądu żądanie pozwu nie jest zasadne zasądzenie na rzecz R. kwoty 27 300,00 zł, za wykonanie gzymsów pośrednich, wskazanej na fakturze VAT nr (...). W odniesieniu do tej faktury strony powodowej, (...) do odpowiedzi na pozew załącza porozumienie z czerwca 2010 roku, z którego wynika, że bezkosztowo będą wykonane 2 gzymsy na szerokości budynku (k. 383). Strona powodowa nie odnosi się do tego porozumienia. Nadto z zeznań świadka M. C. (kierownika robót ze strony R.) wynika, że R. nie wykonał gzymsów pośrednich (k. 463).
6. Zdaniem Sądu nie jest zasadne także żądanie zasądzenia kwoty 43 000,00 zł wskazanej na fakturze VAT nr (...) za sztukaterie gipsowe (anioły) i okna -7 sztuk (faktura k. 126). Strona pozwana – spółka (...) - wskazała, że powód w ogóle nie wykonał umowy dotyczącej dostawy tych przedmiotów. Poza sporem pozostaje okoliczność, że strony umówiły się na dostawę i montaż wskazanych okien i sztukaterii. Wynika to np. z przesłuchania T. C. – przedstawiciela spółki (...). Z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie wynika również, że wskazane na omawianej fakturze przedmioty (okna i sztukaterie) nie zostały ostatecznie zamontowane przez R. w kamienicy przy ul. (...). Dodatkowo, z pisma z 12 stycznia 2010 roku, jak i zeznań świadka W. P. (k. 521) wynika, że otrzymana przez R. zaliczka na poczet sztukaterii nie została zwrócona i zaksięgowana na poczet niezapłaconej faktury. Zdaniem Sądu taka postawa spółki (...) oznacza, że ostatecznie także ona uznała, że nie doszło do wykonania umowy dotyczącej dostawy i montażu sztukaterii (aniołów).
7. W ocenie Sądu pozew spółki (...) nie jest zasadny również w odniesieniu do kwoty 27 295,50 zł wskazanej na fakturze VAT nr (...) za podbicie ław fundamentowych (faktura k. 130). W odniesieniu do tej części żądania – w świetle materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie – zasadne jest stanowisko pozwanej spółki (...), w myśl którego ten zakres prac winien być uwzględniony w pracach związanych z budową szybu windowego. Nie stanowił on odrębnego – od wskazanego w § 1 umowy z 6 listopada 2008 roku – zakresu prac. Stanowisko to zostało potwierdzone w opinii biegłego K. G., który w opinii pisemnej wskazał, że poprawne wykonanie szybu windowego bezwzględnie wymagało rewizji i wykonania ław fundamentowych. Biegły wskazał, że ich niewykonanie mogłoby zagrozić utratą stateczności szybu windowego oraz wywołać zagrożenie w zakresie bezpieczeństwa użytkowania wind przez ludzi (k. 757). Sąd podziela stanowisko biegłego, że profesjonalny podmiot (jakim jest spółka (...)) winien był zaliczyć koszty prac związanych z wykonaniem ław fundamentowych do całości kosztów związanych z budową szybu windowego.
8. W świetle okoliczności niniejszej sprawy nie ma także podstaw do zasądzenia na rzecz spółki (...) kwoty 9 100,00 zł wskazanej na fakturze VAT nr (...), jako należność za S.. Z treści samego pozwu, jak i faktury nie sposób wywieść, z jakiego powodu R. domaga się zapłaty za wskazany materiał. Z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie wynika – jak to już zostało wcześniej powiedziane – że po opuszczeniu placu budowy przez spółkę (...) żadne materiały budowlane nie zostały przez nią pozostawione. Okoliczność ta została również podniesiona przez (...) w odpowiedzi na pozew, w odniesieniu do tej części żądania pozwu. Podkreślenia wymaga, że do tego stanowiska strony pozwanej, R. nie odniósł się w toku postępowania w sprawie i nie zakwestionował przedmiotowego twierdzenia strony pozwanej.
Wobec powyższego, powództwo spółki (...) w części dotyczącej omówionych powyżej należności, jako bezzasadne, zostało oddalone.
Na powyższą ocenę kwot składających się na kwotę żądaną pozwem nie ma również wpływu opinia biegłego K. G.. W opinii zostało wprawdzie stwierdzone, że z przybliżonych obliczeń biegłego wynika, że zestawienia kosztów fakturowanych przez R. mieszczą się w granicach cen ogólnie występujących i nie są rażąco zawyżone (k. 712), jednakże – jak to zostało wyjaśnione – okoliczności sprawy nie potwierdzają, aby wskazane na fakturach prace zostały wykonane przez R. bez dokonania za nie zapłaty, czy też, że istnieją podstawy do obciążenia (...) kosztami materiałów wskazanych na niektórych z faktur VAT.
Sąd miał na uwadze, że z okoliczności niniejszej sprawy wynika, że nie za wszystkie prace wykonane przez R. spółka ta otrzymała wynagrodzenie od inwestora – spółki (...). Wskazywał na to w swoich zeznaniach świadek M. C. (k. 462). W ocenie Sądu nie ma podstaw do kwestionowania tych zeznań w omawianym zakresie. Ich treść jest jednak zbyt ogólna i nie odnosi się szczegółowo do konkretnych należności, wynikających ze ściśle określonych faktur VAT, będących przedmiotem żądania pozwu R.. Na powyższą ocenę wskazanych powyżej części żądań pozwu R. nie mają również wpływu załączone do faktur protokoły odbioru wykonanych robót, załączone do faktur VAT wystawionych przez R.. Protokoły te zostały bowiem sporządzone jednostronnie przez powodową spółkę i – jako takie – wyrażają jedynie jej stanowisko co do wykonanych prac.
W ocenie Sądu, żądanie pozwu spółki (...) jest zasadne jedynie w odniesieniu do kwoty 20 000,00 zł, wskazanej na fakturze VAT nr (...) wystawionej – według jej treści – za prace polegające na wykonaniu gzymsów przy etapie I i II (k. 120). Jak wynika z notatki z 4 września 2009 roku, podpisanej przez przedstawicieli obu stron postępowania za wykonanie gzymsów pozostałych do wykonania, R. otrzyma wynagrodzenie w wysokości 40 000,00 zł za każdy gzyms (k. 82). W ocenie Sądu przedmiotowa notatka stanowi aneks do umowy z 1 kwietnia 2009 roku. Z zeznań świadka J. K. (k. 522), który wykonywał prace w kamienicy przy ul. (...) po opuszczeniu placu budowy przez R. wynika, że spółka ta nie wykonała gzymsów na jednej z trzech ścian od podwórka budynku. Z tymi zeznaniami korespondują zeznania świadka M. C. (k. 464), który wskazał, że R. wykonał ponad połowę prac związanych z wykonaniem gzymsów. W tych okolicznościach zasadne jest zasądzenie od (...) na rzecz R. kwoty 20 000, 00 zł, skoro wynagrodzenie zostało ustalone na kwotę 40 000,00 zł za każdy gzyms.
Mając na uwadze powyższe, na mocy powołanych przepisów, należało orzec jak w punkcie I. podpunkty 1. i 2. wyroku.
O kosztach orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c.. Wobec tego, że powództwo spółki (...) zostało uwzględnione w około 7 %, taka część kosztów poniesionych w związku z rozpoznaniem sprawy w tej części, podlegała zasądzeniu na rzecz R., przy jednoczesnych zasądzeniu 93 % kosztów poniesionych w sprawie przez (...).
Rozstrzygając w przedmiocie kosztów Sąd miał na uwadze, że R. poniósł koszty w łącznej kwocie 22 745,00 zł, na którą składają się: opłata od pozwu – 14 528,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika – 7 200,00 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł, wydatek na poczet wynagrodzenia biegłego – 1 000, 00 zł. Mając na uwadze wskazany powyżej wynika procesu, zasądzeniu na rzecz powoda podlegała kwota 1 592,15 zł (22 745,00 zł x 7%).
Koszty poniesione przez (...) wynoszą 7 217,00 zł i składa się na nie wynagrodzenie pełnomocnika – 7 200,00 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł. Z uwagi na wynik procesu, zasądzeniu na rzecz pozwanego podlega kwota 6 711,81 zł (7 217,00 zł x 93%).
Po dokonaniu kompensaty kwot należnych stronom tytułem zwrotu kosztów procesu, należało zasądzić od R. na rzecz (...) kwotę 5 119,66 zł (6 711,81 zł - 1 592,15 zł), o czym orzeczono w punkcie I. podpunkt 3. wyroku.
W punkcie I. podpunkt 4. wyroku Sąd zasądził na rzecz Skarbu Państwa kwoty tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo prze Skarb Państwa w niniejszej sprawie.
II. W odniesieniu do powództwa spółki (...)
Powództwo spółki (...) zasługuje częściowo na uwzględnienie.
W odniesieniu do części kwot żądanych pozwem, spółka (...) wskazała, że stanowią one odszkodowanie za nienależyte wykonanie umowy przez R.. W świetle art. 471 k.c., będącego podstawą takich roszczeń powoda, (...) winna wykazać poniesienie szkody, w tym jej wysokość oraz jej związek z nienależytym wykonaniem umowy przez R.. W tym miejscu należy wskazać, że nie jest uzasadnione stanowisko strony pozwanej, w myśl którego z uwagi na odstąpienie od umowy przez (...), nie może być mowy o odszkodowaniu za nienależyte wykonanie takiej umowy. W ocenie Sądu odstąpienie od umowy dokonane przez spółkę (...) było nieskuteczne. Przepisy kodeksu cywilnego powołane w piśmie, w którym powodowa spółka odstąpiła od umowy nie mają zastosowania w niniejszej sprawie.
W ocenie Sądu, w okolicznościach niniejszej sprawy nie może być mowy o skutecznym odstąpieniu od umowy na podstawie §8 ust. 1 umowy. Zdaniem Sądu powyższe postanowienie umowne jest nieważne, a odstąpienie od umowy dokonane na jego podstawie jest nieskuteczne. Zgodnie z treścią art. 395 § 1 zd. 1 k.c. można zastrzec, że jednej lub obu stronom przysługiwać będzie w ciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy. W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że powołany przepis, w zakresie w jakim odnosi się do wymogu oznaczenia terminu w ciągu którego stronom przysługiwać będzie prawo odstąpienia od umowy, jest przepisem bezwzględnie obowiązującym i brak oznaczenia tego terminu przez strony umowy powoduje nieważność takiego postanowienia umownego. W umowie z 1 kwietnia 2009 roku strony nie ustaliły w jakim terminie powodowi przysługiwać będzie skorzystanie z prawa odstąpienia od umowy .
W ocenie Sądu, w toku postępowania w niniejszej sprawie powyższe okoliczności zostały udowodnione jedynie w odniesieniu do niektórych z poszczególnych roszczeń składających na żądaną pozwem kwotę. Należą do nich kwoty odszkodowania związanego z nieprawidłowym wykonaniem umowy w zakresie niżej wymienionych prac:
1. Wadliwe przyklejenie I i II warstwy papy na dachu. Nieprawidłowe wykonanie umowy w tym zakresie zostało potwierdzone w toku postępowania w niniejszej sprawie, pośrednio, w drodze opinii biegłego K. S.. Biegły ten wskazał, że – jak wynika z wpisów w Dzienniku Budowy inspektor nadzoru i projektant zgłosili uwagi co do jakości wykonanych robót zarzucając nieprawidłowe klejenie papy i zastoiny wody powstające na powierzchni (k. 843). W oparciu o tę opinię Sąd ustalił również, że szkoda poniesiona przez powoda w omawianym zakresie (stanowiąca równowartość kwoty naprawienia nieprawidłowego wykonania pokrycia dachu) wynosi kwotę 9 486,23 zł. Sąd miał na uwadze stanowisko biegłego, który wskazał, że materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie nie pozwala na dokładne ustalenie powierzchni dachu, która została pokryta papą; wskazał, że w aktach sprawy nie ma danych jakie roboty wykonano dodatkowo na dachu i ile ich było (k. 844).
2. Brak zabezpieczenia korozyjnego belek stropowych na dachu. Odnosząc się do tej wskazanej przez powoda wady, spółka (...) wskazała, że wykonane przez nią prace zostały odebrane przez (...) zatem wskazywany przez niego wydatek nie miał związku z nienależytym wykonaniem umowy przez R.. Strona pozwana jednak jednoznacznie nie zaprzeczyła stanowisku powoda o istnieniu wskazanych wad w zakresie zabezpieczenia korozyjnego belek stropowych. Istnienie podnoszonej przez powoda wady zostało również potwierdzone w opinii biegłego K. S.. Biegły wskazał, że z akt sprawy wynika, że w niektórych miejscach były niedomalowania belek stropowych (k. 843). W odniesieniu do tego zakresu prac wykonanego przez powoda w związku z nienależytym wykonaniem umowy przez pozwaną spółkę, Sąd ustalił ich wartość w oparciu o opinię ww. biegłego na kwotę 1 551,56 zł netto, tj 1892,90 zł brutto (przy uwzględnieniu 22% stawki VAT). Należy bowiem pamiętać, na co zwrócił uwagę biegły K. S. – że brak jest dowodu potwierdzającego dokładną ilość koniecznych napraw, nie wykonano obmiarów wykonanych robót na dzień zakończenia współpracy przez strony postępowania. W tych okolicznościach wskazana przez biegłego kwota stanowiąca 10% kosztów zabezpieczenia antykorozyjnego ilości belek ustalonych na podstawie projektu, jest w pełni uzasadniona.
3. Zdaniem Sądu zasadne jest również żądanie zasądzenia na rzecz powoda kwoty 7 104 zł uiszczonej tytułem opłaty za zajęcie pasa drogowego. Fakt uiszczenia tej kwoty nie był sporny pomiędzy stronami i został wykazany złożonym do akt potwierdzeniem przelewu tej należności. Z zapisów znajdujących się w dzienniku budowy wynika, że strona pozwana, w okresie, którego dotyczyło zezwolenie na zajęcie pasa drogowego (i w związku z którym uiszczona została opłata) pozwana spółka nie prowadziła żadnych prac na obiekcie przy ul. (...), zostało to również potwierdzone przez R. w odpowiedzi na pozew (k. 131). Strona pozwana podniosła również w odpowiedzi na pozew, że zaprzestanie wykonywania prac w omawianym okresie było usprawiedliwione w świetle § 4 pkt 11 umowy z 1 kwietnia 2009 roku, z uwagi na zaległości płatnicze po stronie powódki. Takie stanowisko strony pozwanej nie zostało jednak wykazane w toku postępowania w niniejszej sprawie. Strona pozwana, reprezentowana wówczas przez profesjonalnego pełnomocnika, nie wyjaśniła z czego wynikały podniesione prze nią zaległości płatnicze (za jakie prace (...) zalegał z zapłatą) i jaka była ich wysokość. W tych okolicznościach nie można uznać, że wstrzymanie wykonania prac w okresie którego dotyczyła decyzja zezwalająca na zajęcie pasa drogowego było usprawiedliwione w świetle postanowień łączącej strony umowy. W konsekwencji należy uznać, że wstrzymanie wykonania prac stanowiło nienależyte wykonanie umowy, a opłata uiszczona przez (...) stanowi szkodę, do której naprawienia obowiązana jest spółka (...).
W ocenie Sądu, w świetle materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, żądanie pozwu nie jest uzasadnione w odniesieniu do pozostałej części kwot żądanych tytułem odszkodowania. W odniesieniu do poszczególnych niżej wymienionych żądań przemawiają za tym następujące okoliczności:
1. W odniesieniu do kwoty 11 750,00 zł wskazanej jako odszkodowanie pozostające w związku nieprawidłowym wykonywaniem prac przy kominach, tj zagruzowaniem kanałow wentylacyjnych, zdaniem Sądu, a materiale dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie brak jest dowodu potwierdzającego, że spółka (...) ponosi odpowiedzialność za przedmiotowe zagruzowanie. Przesłuchani w sprawie świadkowie potwierdzili, że w kanałach wentylacyjnych znajdowały się przedmioty (np. gruz), które nie powinny były się tam znaleźć, jednakże z zeznań tych w żadnym stopniu nie wynika, aby stan ten był wynikiem działań celowo prowadzonych przez R.. Z opinii biegłego K. G. wynika, że zagruzowanie było związane z prawidłowym wykonywaniem częściowych robót kominowych i jest naturalnym zjawiskiem przy tego typu pracach (k. 759)
2. Zdaniem Sądu żądanie pozwu nie jest zasadne również w odniesieniu do kwoty 15 000, 00 zł żądanej prze (...) w związku z wadliwym wykonaniem stropu nad lokalem nr (...). W ocenie Sądu strona powodowa nie wykazała, aby obniżenie stropu nad ww. lokalem było wynikiem nieprawidłowego wykonania umowy przez R.. Biegły K. G. wskazał, że zawarte w aktach sprawy dokumentacje techniczne i wpisy w dzienniku budowy nie informują jednoznacznie o konieczności demontażu stropów i stropodachu ostatniego poziomu (k. 759). Z opinii biegłego K. S. wynika natomiast, że załączone do akt fragmenty projektu nie dotyczą konstrukcji stropu nad lokalem nr (...). Biegły wskazał również, że w jego ocenie wymiana stropu jest posunięciem całkowicie nieracjonalnym, zwrócił również uwagę na to, że przedmiotowy strop został odebrany przez inspektora nadzoru (k. 847).
3. W okolicznościach niniejszej sprawy oraz wśweitel materiału dowodowego w niej zgromadzonego nie ma również podstaw do zasądzenia na rzecz B. C. kwot żądanych tytułem odszkodowania za szkody poniesione w związku z zalaniem lokalu nr (...) w dniach 29 maja – 1 czerwca 2009 roku. Poza sporem pozostaje w niniejszej sprawie okoliczność, że mimo trwających prac związanych z nadbudową kamienicy przy ul. (...) ( w tym także nad lokalem nr (...)) spółka (...) przeprowadziła prace wykończeniowe tego lokalu i urządziła w nim siedzibę biura spółki. Zdaniem Sądu znając ryzykowność prac prowadzonych w związku z nadbudową budynku (na którą wskazał biegły K. S. – k. 852), powodowa spółka musiała liczyć się z ryzykiem uszkodzeń w lokalu nr (...). Z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków wynika, że po zakończeniu prac danego dnia pracownicy spółki (...) dokonywali zabezpieczeń prowadzonych robót. Z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie wynika również, że we wskazanym wyżej okresie miały miejsce nadzwyczaj intensywne opady atmosferyczne, które – jak wynika z opinii biegłego K. S. - były w stanie pokonać każdy rodzaj stosowanego zabezpieczenia. W tych okolicznościach, w ocenie Sądu, nie ma podstaw do przypisania spółce (...) odpowiedzialności za szkodę powstała w związku z zalaniem lokalu nr (...). Powstała ona bowiem w okolicznościach, za które pozwana spóła nie ponosi odpowiedzialności – urządzeniem biura spółki przed zakończeniem prac oraz wzmożoną intensywnością opadów atmosferycznych.
4. Zdaniem Sądu, okoliczności niniejszej sprawy nie uzasadniają również zasądzenia na rzecz (...) kwoty 6 588,00 zł uiszczonej za wprowadzenie czasowej organizacji ruchu w ul. (...) w W. (faktura k. 107). Sąd podziela stanowisko spółki (...), żnie występuje związek przyczynowy pomiędzy wydatkami na wykonanie i zamontowanie oznakowania (związanego ze zmianą organizacji ruchu) a przerwą w wykonywaniu robót przez pozwaną spółkę. W szczególności, zdaniem Sądu, strona pozwana zasadnie podnosi, że oznakowanie było potrzebne zarówno przed przerwą w wykonaniu robót, jak i po tej przerwie. Istotne jest również, w ocenie Sądu to, że z treści faktury opiewającej na omawianą kwotę 6 588,00 zł, nie wynika, że opłata ta odnosi się wyłącznie do okresu przerwy w wykonywaniu robót przez R..
W ocenie Sądu, w pełni uzasadnione jest żądanie spółki (...), w części, która dotyczy kwot żądanych od R. tytułem bezpodstawnego wzbogacenia (12 000,00 zł i 11 295,41 zł).
W toku postępowania w niniejszej sprawie strona pozwana (spóła R.) przyznała, że otrzymała od (...) zaliczkę w kwocie 12 000,00 zł na poczet wynagrodzenia za wykonanie sztukaterii gipsowej (aniołów). R. podniósł, że kwota ta została zaliczona na poczet należności wynikającej z jednej z wystawionych przez niego faktur VAT. Sąd podziela stanowisko strony powodowej, że takie zaliczenie, nie było skuteczne, ani uprawnione w świetle art. 451 k.c.. Z okoliczności niniejszej sprawy ( w tym np. z zeznań świadka W. P.) wynika jednoznacznie, że spółka (...) miała pełną świadomość, iż przedmiotowa kwota 12 000 zł stanowi zaliczkę na poczet wynagrodzenia za konkretne przyszłe prace. Skoro prace te ostatecznie nie zostały wykonane (o czym była mowa we wcześniejszej części uzasadnienia) nie ma żadnych podstaw do zaliczenia wskazanej kwoty na poczet innych należności spółki (...). Kwota ta winna zostać zwrócona na rzecz (...), na podstawie art. 405 k.c. w związku z art. 410 k.c..
Zdaniem Sądu zasadne jest również zasądzenie na rzecz spółki (...) kwoty 11 295,41 uiszczonej na rzecz R. tytułem zaliczki na poczet wynagrodzenia za przyszłe wykonanie prac. Strona powodowa wyjaśniła, że wskazana kwota ma związek z dokonaniem zapłaty za fakturę (...) nr (...), w kwocie wyższej niż wynikająca z tej faktury. Jak wynika z dokumentów złożonych do akt sprawy przedmiotowa faktura VAT była wystawiona na kwotę 60 704,59 zł (k. 108). Spółka (...) przedstawiła dowody zapłaty odnoszące się do tej faktury opiewające na łączną kwotę 72 000 zł. Zdaniem Sądu, w świetle opisanych powyżej zasad współpracy stron postępowania wiarygodnym jest twierdzenie strony powodowej, że nadpłacona kwota miała stanowić zaliczkę na poczet wynagrodzenia za prace wykonane w przyszłości. Z okoliczności niniejszej sprawy nie wynika, aby takie prace zostały przez R. wykonane. Istotne jest również to, że w odpowiedzi na pozew (...) spółka (...) nie odniosła się w żaden sposób do twierdzeń strony powodowej pozostających w związku z omawianym żądaniem. Zatem na podstawie art. 230 k.p.c. okoliczności te Sąd uznaje za przyznane.
Mając na uwadze wskazane powyżej okoliczności, na mocy powołanych przepisów, Sąd zasądził od spółki (...) na rzecz (...) kwotę 41 778,54 zł, oddalając powództwo w pozostałej części, jako niezasadne. Od wskazanej kwoty 41 778,54 zł, na podstawie art. 481 § 1 k.c., Sąd zasądził odsetki ustawowe, zgodnie z żądaniem pozwu od wniesienia pozwu w niniejszej sprawie.
O kosztach orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c.. Wobec tego, że powództwo spółki (...) zostało uwzględnione w około 28 %, taka część kosztów poniesionych w związku z rozpoznaniem sprawy w tej części podlegała zasądzeniu na rzecz (...), przy jednoczesnych zasądzeniu 72 % kosztów poniesionych w sprawie przez R..
Rozstrzygając w przedmiocie kosztów procesu, Sąd uwzględnił następujące koszty poniesione przez powoda ( (...)): opłata od pozwu – 7 337,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika – 3 600,00 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł, wydatki na poczet wynagrodzenia biegłego – 1 000,00 zł, łącznie 11 954,00 zł. Mając na uwadze wskazany powyżej wynik procesu zasądzeniu na rzecz powoda podlegała kwota 3 347,12 zł (11 954,00 zł x 28%).
Tytułem kosztów procesu na rzecz spółki (...) podlegała kwota 2 604,24 zł, stanowiąca 72 % kosztów poniesionych przez pozwanego w sprawie, w postaci wynagrodzenia pełnomocnika – 3 600,00 zł oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa – 17 zł (łącznie 3 617,00 zł).
Po dokonaniu kompensaty kwot należnych stronom z tytułu kosztów procesu poniesionych w sprawie, Sąd zasądził od R. na rzecz (...) kwotę 742,88 zł (3 347,12 zł - 2 604,24 zł), o czym orzeczono w punkcie II. podpunkt 3. wyroku.
W punkcie II podpunkt 4. wyroku, Sąd zasądził na rzecz Skarbu Państwa kwoty poniesione przez Skarb Państwa w niniejszej tytułem wydatków, przy czym zostały one zasądzone z uwzględnieniem wyniku procesu. Łączna kwota kosztów poniesionych tymczasowo w niniejszej sprawie przez Skarb Państwa, a pozostających w związku ze sprawą z powództwa spółki (...) wynosi 3 057,07 zł i składają się na nią poza wydatkami związanymi z uzupełnieniem opinii przez biegłego K. S., połowa kosztów poniesionych przez Skarb Państwa na poczet wynagrodzenia tłumacza i wynagrodzenia związanego ze sporządzeniem pozostałych opinii przez biegłych (wydatki w tym zakresie dotyczyły obu połączonych spraw). Mając na uwadze wynik sprawy, od spółki (...) została zasądzona kwota 2 201,09 zł stanowiąca 72% kosztów poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa, zaś od R. pozostała kwota 855,98 zł.
Mając na uwadze powyższe, na mocy powołanych przepisów należało orzec, jak w sentencji wyroku.
SSO Agnieszka Baran
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Agnieszka Baran
Data wytworzenia informacji: