Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 kwietnia 2022 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XX Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Magdalena Gałązka

Protokolant: Karolina Marciniak

po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2022 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. E., J. L. (1) i P. R. (1)

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę kwot: 242 837, 45 złotych, 232 182 złotych i 258 768, 81 złotych

1. zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki M. E. kwotę 242 837, 45 złotych (dwieście czterdzieści dwa tysiące osiemset trzydzieści siedem złotych czterdzieści pięć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 2 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty;

2. zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda J. L. (1) kwotę 232 182 złotych (dwieście trzydzieści dwa tysiące sto osiemdziesiąt dwa złote) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 2 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty;

3. zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda P. R. (1) kwotę 258 768, 81 złotych (dwieście pięćdziesiąt osiem tysięcy siedemset sześćdziesiąt osiem złotych osiemdziesiąt jeden groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 2 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty;

4. zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki M. E. kwotę 22 959 złotych (dwadzieścia dwa tysiące dziewięćset pięćdziesiąt dziewięć złotych) tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 10 800 złotych (dziesięć tysięcy osiemset złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

5. zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda J. L. (1) kwotę 22 427 złotych (dwadzieścia dwa tysiące czterysta dwadzieścia siedem złotych) tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 10 800 złotych (dziesięć tysięcy osiemset złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

6. zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda P. R. (1) kwotę 23 756 złotych (dwadzieścia trzy tysiące siedemset pięćdziesiąt sześć złotych) tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 10 800 złotych (dziesięć tysięcy osiemset złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Magdalena Gałązka

XX GC 980/16

UZASADNIENIE

Powódka M. E. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) S.A." w W. kwoty 242 837, 45 złotych wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu (XX GC 978/16).

Powód J. L. (1) wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A." w W. kwoty 232 182 złotych wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu (XX GC 982/16).

Powód P. R. (1) wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A." w W. kwoty 258 768, 81 złotych wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu (XX GC 983/16).

Pozwany wniósł o oddalenie wszystkich trzech powództw.

Zarządzeniem z 19 kwietnia 2021 roku Sąd zarządził połączenie wszystkich trzech spraw do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia pod sygnaturą XX GC 980/16 (zarządzenie, k- 260).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

I. Powodowie są byłymi członkami zarządu pozwanego. Powódka M. E. pełniła swoją funkcję w okresie od 1 lutego 2015 roku do 9 marca 2016 roku (uchwała nr (...), k- 15-16, rezygnacja, k- 17 do 19).

Powód J. L. (1) pełnił swoją funkcję w okresie od 16 stycznia 2015 roku do 9 marca 2016 roku (uchwała, k- 15- 16 w aktach XX GC 982/16, rezygnacja, k- 17 -18 w aktach XX GC 982/16).

Powód P. R. (1) pełnił swoją funkcję w okresie od 1 sierpnia 2014 roku do 10 marca 2016 roku (uchwała, k- 19 w aktach XX GC 983/16, rezygnacja, k- 20 w aktach XX GC 983/16).

Powodowie byli ubezpieczeni od odpowiedzialności cywilnej (polisy, k- 681 do 721).

II. Powódkę M. E. i pozwanego łączyła zawarta 2 lutego 2015 roku umowa o świadczenie usług w zakresie zarządzania (umowa, k- 23 do 34).

Na jej podstawie spółka powierzyła powódce osobiste zarządzanie powierzonymi obszarami spółki, określonymi w § 2 ust. 3 umowy wraz z reprezentacją spółki wobec organów państwowych, organów samorządu terytorialnego i innych podmiotów trzecich (§ 1 pkt. 1 umowy, k- 23).

Umowa została zawarta na czas określony do dnia wygaśnięcia mandatu w zarządzie spółki (§ 8 ust. 1 umowy, k- 30).

Do obowiązków powódki jako zarządzającego należało w szczególności: gospodarka finansowa spółki, zarządzanie środkami finansowymi spółki oraz kalkulacja produktów, opracowanie projekcji finansowych, analiza efektywności ekonomiczno - finansowej, definiowanie, tworzenie i uaktualnianie strategii IT, organizowanie i realizacja zaopatrzenia, gospodarki materiałowej, zarządzanie administracją spółki, kształtowanie polityki zarządzania zasobami ludzkimi oraz jej realizacja, przygotowywanie i realizacja programów restrukturyzacji spółki w zakresie nadzorowanych obszarów (§ 2 ust. 3 umowy, k- 24).

Umowa o zarządzania zawierała następujące istotne postanowienia dotyczące wynagrodzenia:

- § 4 ust. 1 i 2 umowy (k- 26) - zarządzającemu przysługuje wynagrodzenie składające się z części stałej i zmiennej. Stałe miesięczne wynagrodzenie podstawowe ustala się w wysokości równej iloczynowi liczby 10, 081 oraz wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat z zysku w 4. kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez prezesa GUS. W każdym przypadku wysokość miesięcznego wynagrodzenia podstawowego nie będzie niższa niż 38000 złotych netto;

- § 4 ust. 3 umowy (k- 26-27) - zarządzającemu przysługiwać będzie także wynagrodzenie zmienne zwane premią w związku z osiągnięciem celów o szczególnym znaczeniu dla spółki, które będzie przyznawane na następujących zasadach:

- cele na dany rok będą określane przez Radę Nadzorczą na podstawie specjalnej uchwały o celach, a załącznik do ww. uchwały opisujący cele będzie nazywany kartą celów;

- uchwała Rady Nadzorczej o celach będzie podejmowana najpóźniej do 31 marca roku, którego dotyczy premia, z zastrzeżeniem, że w przypadku, gdy kontrakt z zarządzającym lub innymi zarządzającymi został zawarty w trakcie danego roku obrotowego, uchwała Rady Nadzorczej dla tego roku obrotowego może być podjęta w terminie późniejszym;

- w ramach uchwały o celach Rada Nadzorcza określi: procentowo wyrażoną wagę danego celu, przy czym suma wag wszystkich celów musi wynosi 100% oraz - w zależności od rodzaju celu - wartościowe, ilościowe lub jakościowe kryteria oceny realizacji poszczególnych celów wraz z metodyką obliczania poziomu realizacji celów i poziomu premii w oparciu o te kryteria realizacji;

- uchylenie lub zmiana uchwały Rady Nadzorczej o celach nie narusza prawa zarządzającego do otrzymania premii w przypadku zrealizowania celów w zakresie wskazanym w pierwotnym brzmieniu danej uchwały Rady Nadzorczej o celach;

- wysokość premii nie może przekroczyć sześciokrotności stałego miesięcznego wynagrodzenia podstawowego. Premia jest płatna proporcjonalnie do liczby dni pełnienia przez zarządzającego mandatu w zarządzie spółki w danym roku obrotowym;

- ocena realizacji celów przez Radę Nadzorczą będzie następować na wniosek zarządzającego, do którego będzie załączone sprawozdanie z realizacji celów sporządzone przez zarządzającego w oparciu o wzór stanowiący załącznik nr 2 do umowy;

- wniosek o premię i sprawozdanie z realizacji może dotyczyć wszystkich celów łącznie lub jednego lub kilku celów z osobna. Rada Nadzorcza dokona oceny realizacji wszystkich celów łącznie lub jednego lub kilku celów z osobna stosowanie do treści wniosku o premię. Ocena następuje na najbliższym posiedzeniu Rady Nadzorczej po złożeniu wniosku o premię;

- wniosek o premię powinien być złożony najpóźniej do 30 czerwca roku następującego po roku, którego dotyczy premia;

- w przypadku gdy zarządzający nie sprawuje już mandatu w zarządzie spółki, spółka jest zobowiązana do udostępnienia zarządzającemu w siedzibie spółki informacji niezbędnych do opracowania wniosku o premię lub sprawozdania z realizacji. W przypadku nieudostępnienia zarządzającemu informacji zgodnie z postanowieniami zdania poprzedzającego zarządzający wskaże we wniosku o premię zakres informacji, których nie otrzymał;

- ocena realizacji danego celu lub celów będzie następować na podstawie stosownej uchwały Rady Nadzorczej, która będzie określać stopień realizacji danego celu lub celów. W przypadku gdy w związku ze stwierdzeniem stopnia realizacji danego celu zarządzający nabył prawo do premii lub jej części, uchwała Rady Nadzorczej o realizacji będzie określać także wysokość premii lub jej części;

- zarządzający nabywa prawo do premii lub jej części w terminie 7 dni od dnia podjęcia uchwały Rady Nadzorczej o realizacji stwierdzającej nabycie przez zarządzającego prawa do premii lub jej części;

- w przypadku realizacji przez zarządzającego danego celu lub celów i nie podjęcia uchwały rady Nadzorczej o realizacji danego celu lub celów w terminie przewidzianym umową, zarządzającemu przysługuje prawo do dochodzenia od spółki na zasadach ogólnych premii lub jej części w wysokości, jaką otrzymałby, gdyby uchwała Rady Nadzorczej o celach została podjęta zgodnie z postanowieniami umowy;

- § 4 ust. 4 umowy (k- 27) - do kwoty wynagrodzenia zostanie doliczony podatek VAT;

- § 4 ust. 6 umowy (k- 28) - premia płatna jest w terminie 7 dni od dnia doręczenia spółce przez zarządzającego faktury.

W treści umowy zaznaczono, że spółka objęta jest zakresem podmiotowym ustawy z 3 marca 2000 roku o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (umowa, k- 23).

Tożsame postanowienia obowiązywały w umowach o świadczenie usług zarządzania zawartych z pozwanym przez powodów: J. L. (1) i P. R. (1). Różnica dotyczyła jedynie zakresu obowiązków. Powód P. R. (1) miał obowiązek zarządzania pionem technicznym i pionem obiegowania taboru, zaś powód J. L. (1) zajmował się zarządzaniem m. in. w zakresie programów restrukturyzacji spółki, projektów strategicznych, współpracy z organizacjami międzynarodowymi, opracowywania strategii biznesu, ochrony informacji niejawnych, opracowywania rozkładów jazdy, komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej (umowa zawarta z J. L. (1) w dniu 2 lutego 2015 roku, k- 19 do 34 w aktach XX GC 982/16, umowa zawarta z P. R. (1) w dniu 1 sierpnia 2014 roku, k- 21 do 36 w aktach XX GC 983/16).

III. Ww. szczegółowe postanowienia dotyczące nabycia i zasad przyznawania premii za osiągnięcie celów o szczególnym znaczeniu dla spółki zostały wprowadzone do umów z powodami aneksem z 10 listopada 2015 roku (aneks powódki, k- 20 do 33, aneks powoda J. L., k- 19- 20 w aktach XX GC 982/16, aneks powoda P. R. (1), k- 21-22 w aktach XX GC 983/16).

Strony podpisujące aneks postanowiły, że: zmieniają umowę o świadczenie usług w ten sposób, że uchylają jej dotychczasową treść i nadają jej nowe brzmienie wskazane w załączniku do nr 2 do aneksu (pkt. I, k- 21, k- 20 w aktach XX GC 982/16, k- 22 w aktach XX GC 983/16) oraz że postanowienia aneksu wchodzą w życie z dniem jego podpisania przez strony (pkt. II, k- 21, k- 20 w aktach XX GC 982/16, k- 22 w aktach XX GC 983/16).

Przed zawarciem ww. aneksu, umowa o świadczenie usług zarządzania odmiennie regulowała zasady nabywania i przyznawania prawa do premii za osiągnięcie celów (umowa w wersji przed zawarciem aneksu, k- 132 do 141). Odmienność polegała na wskazaniu, że warunkiem nabycia przez zarządzającego prawa do premii jest podjęcie przez Radę Nadzorczą uchwały o jej przyznaniu w terminie do końca marca następującego po roku, za który premia przysługuje. Nadto cele miały być określane przez Radę Nadzorczą najpóźniej do końca lutego roku, za który premia przysługuje, zaś cele na 2015 rok - w terminie 2 miesięcy od zawarcia umowy z zarządzającym (§ 4 umowy, k- 135).

Przyczyną aneksowania umowy było podjęcie przez nadzwyczajne walne zgromadzenie pozwanej spółki w dniu 9 listopada 2015 roku uchwały nr (...) zmieniającej uchwałę nr (...) z 2 lipca 2012 roku (kilkukrotnie następnie zmienianą), która określała zasady i wysokość wynagrodzenia prezesa i członków zarządu spółki. Uchwałą nr (...) dokonano kolejnej modyfikacji zasad przyznawania wynagrodzenia członkom zarządu spółki, przy czym zmiana dotyczyła m. in. zasad przyznawania członkom zarządu wynagrodzenia zmiennego w postaci premii (preambuła aneksu, k- 20, k- 19 w aktach XX GC 982/16, k- 21 w aktach XX GC 983/16, zeznania M. E., 00:17:42 do 00:19:30 protokołu elektronicznego z 5 kwietnia 2022 roku, płyta, k- 674).

IV. Statut pozwanej spółki w § 15 ust. 1 stanowi, że członkowie zarządu otrzymują wynagrodzenie za pełnienie obowiązków na zasadach i w wysokości określonej przez Walne Zgromadzenie, zaś w § 15 ust. 2 - że w stosunkach prawnych pomiędzy spółką a członkami zarządu oraz w sporach między nimi spółkę reprezentuje pełnomocnik powołany uchwałą walnego zgromadzenia (k- 148).

V. W dniu 17 kwietnia 2015 roku zarząd podjął uchwałę (...) roku, na podstawie której przyjął plan działalności (...) na 2015 rok, szczegółowo opisany w załączniku do ww. uchwały, oraz wystąpił do Rady Nadzorczej z wnioskiem o pozytywne zaopiniowanie planu (uchwała wraz z załącznikiem, k- 468 do 503).

W dniu 27 kwietnia 2015 roku Rada Nadzorcza spółki podjęła uchwałę(...) roku, na podstawie której pozytywnie zaopiniowała plan działalności i wystąpiła do nadzwyczajnego walnego zgromadzenia o dokonanie zatwierdzenia planu (uchwała, k- 504).

Nadzwyczajne walne zgromadzenia wspólników w dniu 9 czerwca 2015 roku podjęło uchwałę nr (...) o zatwierdzeniu planu działalności spółki przyjętego przez zarząd 17 kwietnia 2015 roku (uchwała, k- 505 verte).

VI. Uchwałą nr (...) z 22 lipca 2015 roku Rada Nadzorcza przyjęła następujące cele strategiczne i finansowe dla M. E. na 2015 rok oraz określiła mierniki i kryteria ich oceny (od wykonania na poziomie 80% do wykonania na poziomie 120%), a także termin realizacji i wagę poszczególnych celów (uchwała, k- 35 do 39):

1. wzrost przewozów pasażerskich mierzonych wskaźnikiem PAX (czyli liczbą przewiezionych pasażerów). Miernik oceny: realizacja przewozów w 2015 roku na poziomie 29, 2 mln PAX, a tym 3,2 mln PAX w (...) (czyli w segmencie (...)). Termin realizacji - grudzień 2015 roku. Waga celu: 25%;

2. odbiór oraz wprowadzenie do eksploatacji nowego taboru. Miernik oceny: odbiór techniczny (...) oraz wprowadzenie do eksploatacji 150 wagonów w ramach projektu odnowy taboru relacji P. - S., 25 wagonów w ramach projektu odnowy taboru relacji W. - G., 20 wagonów dla relacji W. - S., 20 lokomotyw spalinowych serii (...) i 10 lokomotyw spalinowych (...). Termin realizacji - grudzień 2015 roku. Waga celu: 15%;

3. wynik finansowy mierzony wskaźnikiem EBIDTA. Miernik oceny: realizacja wyniku na poziomie 238 mln złotych. Termin realizacji - grudzień 2015 roku. Waga celu: 15%;

4. monitoring i redukcja kosztów. Miernik oceny: osiągnięcie wartości wskaźnika praca eksploatacyjna/koszty działalności operacyjnej - amortyzacja na poziomie 2, 375 %. Termin realizacji - grudzień 2015 roku. Waga celu: 5%;

5. poprawa satysfakcji klienta z poziomu czystości i komfortu w pociągach (...). Miernik oceny: poprawa wskaźnika czystości w pociągu o 12 p.p. oraz komfortu przejazdu o 8 p.p. w badaniu satysfakcji klienta; ocena na podstawie raportu "Czystość i komfort w pociągach - badanie satysfakcji z podróży w pociągach (...), III, IV, V VI fala badania". Termin realizacji - październik 2015 roku. Waga celu: 10%;

6. optymalizacja procesów wewnętrznych. Miernik oceny: wdrożenie nowej struktury organizacyjnej spółki, wprowadzającej bezpośrednią podległość merytoryczną pracowników w zakładach pod biura w centrali spółki oraz opracowanie i wdrożenie nowej instrukcji realizacji zamówień i procedury zawierania umów w celu uproszczenia i centralizacji procesów zakupowych spółki. Termin realizacji - sierpień 2015 roku. Waga celu: 10%;

7. strategia taborowa (...) na lata 2016 - 2020. Miernik oceny: przygotowanie strategii taborowej. Termin realizacji - wrzesień 2015 roku. Waga celu: 10%;

8. budowanie kultury organizacyjnej opartej na koncepcji Lean Management w obszarze utrzymanie taboru. Miernik oceny: zbudowanie zespołu ds. wdrożeń kultury Lean Management, projekt pilotażowy w W. w obszarze: lokomotywy i wagony, konferencja Lean dla wszystkich zakładów, zakłady: centralny, południowy, zachodni, północny, zakład (...) lokomotywy (...), przygotowanie i uruchomienie (...) dla wyższej kadru zarządzającej. Termin realizacji - wrzesień 2015 roku. Waga celu: 10%.

W uchwale została także określona wysokość premii za osiągnięcie celów (MBO) w zależności od łącznego poziomu realizacji. Realizacja na poziomie od 110 % do poniżej 120% uprawniała do premii w wysokości 5 - cio krotności miesięcznego wynagrodzenia podstawowego (k-39).

Te same cele zostały wyznaczone dla powoda J. L. (1) uchwałą Rady Nadzorczej nr (...) z 22 lipca 2015 roku, zaś dla powoda P. R. (1) – uchwałą (...) z 22 lipca 2015 roku (uchwała dot. J. L., k- 35 do 39 w aktach XX GC 982/16, uchwała dot. P. R., k- 37 do 41 w aktach XX GC 983/16, zeznania powoda J. L. (1), k- 777).

VII. Ww. uchwały ( (...), (...) i (...)) zostały podjęte na podstawie uchwały nadzwyczajnego walnego zgromadzenia akcjonariuszy nr (...) z 2 lipca 2012 roku w sprawie określenia zasad i wysokości wynagradzania prezesa oraz członków zarządu (zmienionej następnie uchwałami nr (...) z 5 lipca 2012 roku, nr (...) z 21 lutego 2013 roku, nr (...) z 23 lipca 2014 roku, nr (...) z 9 października 2014 roku, nr (...) z 29 stycznia 2015 roku oraz nr (...) z 3 lutego 2015 roku). W uchwałach została określona m. in. wysokość stałego miesięcznego wynagrodzenia członków zarządu poprzez wskazanie sposobu jej wyliczania oraz poprzez określenie górnej kwotowej granicy wynagrodzenia poszczególnych członków zarządu. W tych uchwałach zostało przyznane zarządowi uprawnienie do wynagrodzenia zmiennego (premii) za osiągnięcie celów o szczególnym znaczeniu dla spółki, które będą określane przez Radę Nadzorczą najpóźniej do końca lutego roku, za który premia przysługuje. Wysokość premii nie może przekroczyć 6 – krotności stałego miesięcznego wynagrodzenia podstawowego. Warunkiem nabycia prawa do premii jest podjęcie przez Radę Nadzorczą uchwały o jej przyznaniu. Uchwały zawierają także upoważnienie dla Przewodniczącego Rady Nadzorczej do zawarcia z członkami zarządu aneksów do umów o świadczenie usług w zakresie zarządzania, obejmujących wprowadzane aneksami zmiany (wszystkie ww. uchwały k- 16 do 32 w aktach XX GC 821/16, uchwała (...) z 21 lutego 2013 roku, k- 24 verte – 25 w aktach XX GC 821/16).

VIII. Uchwałą nr (...) z 29 października 2015 roku Rada Nadzorcza przyjęła raport cząstkowy z realizacji celu nr 5: "Poprawa satysfakcji klienta z poziomu czystości i komfortu w pociągach (...)" i uznała, że cel ten został zrealizowany przez powodów na poziomie 120% (uchwała, k- 40-41, raport z realizacji celu, k- 571 do 580).

Uchwałą nr (...) z 29 października 2015 roku Rada Nadzorcza przyjęła raport cząstkowy z realizacji celu nr 8: "Budowanie kultury organizacyjnej opartej na koncepcji Lean Management w obszarze utrzymanie taboru " i uznała, że cel ten został zrealizowany przez powodów na poziomie 120% (uchwała, k- 42-43, raport z realizacji celu, k- 558 do 570).

Uchwałą nr (...) z 29 października 2015 roku Rada Nadzorcza przyjęła raport cząstkowy z realizacji celu nr 6: "Optymalizacja procesów wewnętrznych " i uznała, że cel ten został zrealizowany przez powodów na poziomie 100% (uchwała, k- 44-45, raport z realizacji celu, k- 538 do 557 verte).

Uchwałą nr (...) z 29 października 2015 roku Rada Nadzorcza przyjęła raport cząstkowy z realizacji celu nr 7: "Strategia taborowa (...) na lata 2016 - 2020" i uznała, że cel ten został zrealizowany przez powodów na poziomie 120% (uchwała, k- 46-47, report z realizacji celu, k- 581 do 624).

IX. Pismem z 18 stycznia 2016 roku powódka M. E. wniosła o dokonanie oceny przez Radę Nadzorczą realizacji kolejnych celów: "Odbiór oraz wprowadzenie do eksploatacji nowego taboru" oraz "Wzrost przewozów pasażerskich mierzonych wskaźnikiem PAX" celem stwierdzenia nabycia prawa do premii. Do wniosku dołączyła sporządzone przez siebie sprawozdanie z realizacji celów zgodnie z wzorem stanowiącym załącznik do umowy.

Sprawozdanie potwierdzało realizację celu "Odbiór oraz wprowadzenie do eksploatacji nowego taboru" na następującym poziomie: odbiór techniczny i nabycie własności (...), wprowadzenie do eksploatacji (...), pozyskanie dokumentacji umożliwiającej eksploatację (...), odbiór techniczny 150 wagonów w ramach projektu odnowy taboru P. - S., wprowadzenie do eksploatacji 134 wagonów i pozyskanie dokumentacji umożliwiającej eksploatację 16 wagonów w ramach tego projektu, odbiór techniczny 25 wagonów w ramach projektu odnowy taboru relacji W. - G. oraz 20 wagonów dla relacji W. - S., wprowadzenie do eksploatacji 25 wagonów w ramach projektu odnowy taboru dla relacji W. - G. oraz 20 wagonów dla relacji W. - S., odbiór techniczny i wprowadzenie do eksploatacji 20 lokomotyw spalinowych serii (...) oraz 10 lokomotyw spalinowych (...). Sprawozdanie potwierdzało także realizację celu "Wzrost przewozów pasażerskich mierzonych wskaźnikiem PAX" na poziomie 31, 2 mln PAX oraz 3,6 mln PAX w (...) (wniosek, k- 48 do 50, raporty dotyczące realizacji ww. celów, k- 66 do 77, zeznania M. E., 00:16:54 do 00:17:37 protokołu elektronicznego z 5 kwietnia 2022 roku, płyta, k- 674).

Kolejnym pismem, z 14 kwietnia 2016 roku, powódka M. E. wniosła o dokonanie oceny przez Radę Nadzorczą realizacji kolejnych celów: "Wynik finansowy mierzony wskaźnikiem EBIDTA" oraz "Monitoring i redukcja kosztów" celem stwierdzenia nabycia prawa do premii. Do wniosku dołączyła sporządzone przez siebie sprawozdanie z realizacji celów zgodnie z wzorem stanowiącym załącznik do umowy.

Sprawozdanie potwierdzało realizację celu: "Wynik finansowy mierzony wskaźnikiem EBIDTA" na poziomie 303, 7 mln złotych zysku EBIDTA oraz celu "Monitoring i redukcja kosztów" na poziomie wskaźnika 2,497% (wniosek, k- 51 - 52, raporty dotyczące realizacji ww. celów, k- 60 do 65, zeznania M. E., 00:16:54 do 00:17:37 protokołu elektronicznego z 5 kwietnia 2022 roku, płyta, k- 674).

W tych samych datach oraz dołączając te same dokumenty, z wnioskami o ocenę i premię wystąpili do pozwanego powodowie: J. L. (1) i P. R. (1) (wnioski J. L. (1), k- 48 do 52, k- 58 do 76 w sprawie XX GC 982/16, wnioski P. R. (1), k- 50 do 54, k- 60 do 78 w aktach XX GC 983/16, zeznania powoda J. L. (1), k- 777 verte).

X. Powodowie zrealizowali wszystkie wyznaczone im cele (raporty z wykonania celów, k- 571 do 580, k- 558 do 570, k- 538 do 557 verte, k- 581 do 624, k- 66 do 77, k- 60 do 65, informacja ze strony internetowej pozwanego, k- 509-510).

Wykonanie czterech z ośmiu celów zostało pozytywnie skwitowane przez Radę Nadzorczą w formie uchwał (uchwały, k- 40 do 47).

W zakresie pozostałych wykonanych celów: „Odbiór oraz wprowadzenie do eksploatacji nowego taboru", "Wzrost przewozów pasażerskich mierzonych wskaźnikiem PAX", "Wynik finansowy mierzony wskaźnikiem EBIDTA" oraz "Monitoring i redukcja kosztów" Rada Nadzorcza nie podjęła żadnych decyzji mimo wniosku powodów o dokonanie oceny (bezsporne).

Raporty powodów dotyczące realizacji celów: „Odbiór oraz wprowadzenie do eksploatacji nowego taboru" oraz "Wzrost przewozów pasażerskich mierzonych wskaźnikiem PAX" zostały przez nich sporządzone na podstawie danych spółki, do których mieli dostęp w czasie pełnienia swoich funkcji, zaś raporty dotyczące realizacji celów "Wynik finansowy mierzony wskaźnikiem EBIDTA" oraz "Monitoring i redukcja kosztów" – na podstawie danych liczbowych przekazanych powodom przez spółkę (zeznania M. E., 00:09:48 do 00:12:48, 00:13:36 do 00:14:26 protokołu elektronicznego z 5 kwietnia 2022 roku, płyta, k- 674, wniosek o udostępnienie informacji, k- 58, pismo pozwanego, k- 59).

XI. Pismami z 20 lipca 2016 roku powodowie wnieśli o wypłatę premii za osiągnięcie celów. Do wniosku dołączyli oświadczenia o zrealizowaniu celów (wniosek wraz z oświadczeniem o zrealizowaniu celów, k- 78 do 80, k- 77 do 79 w aktach XX GC 982/16, k- 79 do 82 w aktach XX GC 983/16).

Powódka M. E. wystawiła w dniu 15 lipca 2016 roku fakturę VAT nr (...) na kwotę 242 837, 45 złotych tytułem wynagrodzenia za realizację celów MBO za 2015 rok, płatną w terminie 7 dni od daty wystawienia faktury (faktura, k- 81 do 84, zeznania M. E. dot. sposobu wyliczenia wysokości premii, 00:14:54 do 00:16:14 protokołu elektronicznego z 5 kwietnia 2022 roku, płyta, k- 674).

Powód J. L. (1) wystawił w dniu 13 lipca 2016 roku fakturę VAT nr (...) na kwotę 232 182 złotych tytułem wynagrodzenia za świadczenie usług na podstawie § 4 ust. 3 umowy o świadczenie usług, płatną w terminie 7 dni od daty doręczenia faktury. Faktura została doręczona 25 lipca 2016 roku (faktura, k- 80, potwierdzenie doręczenia, k- 82 w aktach XX GC 982/16).

Powód P. R. (1) wystawił w dniu 17 lipca 2016 roku fakturę VAT nr (...) na kwotę 258 768, 81 złotych tytułem wynagrodzenia za świadczenie usług na podstawie § 4 ust. 3 umowy o świadczenie usług, płatną w terminie do 29 lipca 2016 roku. Faktura została doręczona 25 lipca 2016 roku (faktura, k- 83, potwierdzenie doręczenia, k- 85 w aktach XX GC 983/16).

Pismami z 28 lipca 2016 roku pozwany potwierdził otrzymanie faktur powodów oraz wskazał, że sprawa premii jest przedmiotem jego "intensywnych badań". Z kolei w piśmie z 23 września 2016 roku pozwany poinformował, że nie ma "jednoznacznego przekonania o zasadności roszczeń" (pisma pozwanego, k- 84, k- 96, k- 91 i k- 95 w aktach XX GC 982/16, k- 86 i k- 98 w aktach XX GC 983/16).

XII. Prawomocnym wyrokiem w sprawie XX GC 821/16 tut. Sąd Okręgowy oddalił powództwo A. R. o ustalenie nieważności następujących uchwał Rady Nadzorczej pozwanego z 22 lipca 2015 roku: nr (...), nr (...) i nr (...), wyznaczających powodom cele o specjalnym znaczeniu dla spółki, od których spełnienia zależało uprawnienie powodów do premii MBO (pozew, wyrok i uzasadnienie, k- 2 do 5, k- 392, k- 404 do 415 w sprawie XX GC 821/16, kopie tych dokumentów oraz pozwu także w niniejszej sprawie, k- 262 do 278).

XIII.1. Powodowie jako zarząd spółki podjęli następujące uchwały związane z celami MBO:

- nr (...) z 14 kwietnia 2015 roku w sprawie uchwalenia regulaminu organizacyjnego spółki wraz ze schematem organizacyjnym oraz w sprawie zwrócenia się do Rady Nadzorczej o zatwierdzenie tego regulaminu. Uchwała stanowiła, że regulamin i schemat wchodzą w życie od 27 kwietnia 2015 roku, pod warunkiem ich zatwierdzenia przez Radę Nadzorczą (k- 392);

- nr (...) z 21 kwietnia 2015 roku w sprawie przyjęcia instrukcji realizacji zakupów (k-393);

- nr (...) z 19 maja 2015 roku w sprawie przyjęcia procedury zawierania umów w (...) S.A. (k-394);

- nr (...) z 17 marca 2015 roku w sprawie wyrażenia zgody na powołanie zespołu do wdrożenia kultury zarządzania Lean Management w strukturach organizacyjnych spółki oraz określenia liczby członków zespołu, ich zadań i kompetencji (k-407 - 408);

- nr (...) z 14 kwietnia 2015 roku w sprawie utworzenia, określenia zakresu zadań oraz powołania na stanowisko dyrektora projektu ds. wdrożenia kultury Lean Management (k-409-410).

2. W raporcie z realizacji celu MBO w obszarze „Budowanie kultury organizacyjnej opartej na koncepcji Lean Management w obszarze utrzymania taboru zostały wskazane: filary wdrożenia Lean Management w pionie operacyjnym (...) ((...), koncentracja na procesach, zarządzanie efektywnością), ścieżka wdrożenia Lean Management w pionie operacyjnym (od pilotażu w październiku 2014 roku poprzez kolejne czynności zaplanowane na maj, czerwiec i sierpień 2015 roku aż do ostatniego etapu w grudniu 2015 roku), mapa wdrożeń w czterech miastach oraz dotychczasowe efekty wdrożeń. Raport przedstawiał także zrealizowane do 15 września 2015 roku cele w zakresie wdrożenia Lean Management: zbudowanie zespołu ds. wdrożeń kultury Lean Management, projekt pilotażowy w W. w obszarze lokomotyw i wagonów, konferencja Lean dla wszystkich zakładów, procesy wdrożone w zakładach: centralnym, południowym, zachodnim i północnym, proces lokomotywy (...) w zakładzie (...) oraz przygotowanie i uruchomienie (...) dla wyższej kadry zarządzającej. W raporcie wskazano plan działania (...) dla kadry zarządzającej obejmujący rozpoczęcie szkoleń od listopada 2015 roku dla wyższej kadry oraz trwające wdrożenie programu wśród niższej kadry zarządzającej; została także zarysowana ścieżka wdrożenia programu w poszczególnych zakładach, obejmująca poszczególne etapy od marca do listopada 2015 roku. Raport zawiera również szczegółowy opis Poprawy procesu (...) Lokomotywy (...) do 24 sierpnia 2015 roku (raport, k- 395 do 406).

3. Harmonogram dostaw lokomotyw typu (...) przewidywał dostawy partiami w okresie od 28 sierpnia 2015 rok do 30 października 2015 roku, z możliwością wcześniejszej dostawy. Ostatecznie 10 lokomotyw zostało dostarczonych w okresie od 18 maja 2015 roku do 30 października 2015 roku. Podstawa ich dostarczenia była umowa zawarta 17 lipca 2014 roku (pismo, harmonogram i protokoły odbioru, k- 414 do 416).

W okresie od 12 sierpnia do 12 maja 2015 roku pozwanemu zostało przekazanych 10 lokomotyw spalinowych typu (...). Protokół ich przekazania sporządzono 24 czerwca 2015 roku. Podstawą przekazania była umowa z 25 września 2013 roku (protokół, k- 417).

W okresie od 22 lipca 20114 roku do 21 listopada maja 2014 roku pozwanemu zostało przekazanych 10 lokomotyw spalinowych typu (...). Protokół ich przekazania sporządzono 24 czerwca 2015 roku. Podstawą przekazania była umowa z 25 września 2013 roku (protokół, k- 418).

W okresie od 12 lutego 2014 roku do 19 maja 2015 roku pozwanemu zostało przekazanych 25 wagonów dot. projektu rozbudowy taboru W. – G.. Podstawą ich przekazania była umowa z 18 października 2012 roku (protokoły, k- 419 do 443).

W ramach projektu odnowy taboru relacji P. – S. do 22 lipca 2015 roku wprowadzono do eksploatacji 93 z zaplanowanych 150 wagonów (zestawienie, k- 444 do 455).

Pierwsze pociągi typu (...) ((...) i (...)) zostały dostarczone pozwanemu w grudniu 2015 roku. Ich produkcja przez (...) zakończyła się dopiero 30 grudnia 2015 roku (informacje z portali internetowych, k- 521 - 522).

Powyższym dowodom Sąd nadał walor wiarygodności. Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów oraz zeznań powodów przesłuchanych w charakterze bądź świadków bądź stron (jako świadków w tych połączonych sprawach, w których nie wnosili powództwa).

Wiarygodność dowodów z dokumentów nie była kwestionowana przez strony – strony wywodziły z dokumentów jedynie odmienne wnioski prawne. Rozbieżności między stronami miały charakter prawny; wynikały z odmiennych poglądów na zasadność roszczeń powodów. W odniesieniu do dowodów z dokumentów należy zaznaczyć, że niektóre z nich zostały przedstawione przez pozwanego z informacją, do czego się odnoszą – mimo, że nie wynika to z ich treści. Taka sytuacja dotyczy np. zestawienia tabelarycznego na k- 444 do 455, które pozwany przedstawił jako dowód wprowadzenia do eksploatacji 93 wagonów relacji P. – S. do 22 lipca 2015 roku, mimo, że nie ma w nim żadnego odniesienia do ww. relacji (a nazwa P. w ogóle w nim nie pada). Ponieważ jednak powodowie nie kwestionowali tego dokumentu ani też sposobu jego przedstawienia przez pozwanego i wniosków wywiedzionych z jego treści, Sąd uznał tę okoliczność za przyznaną przez powodów na podstawie art. 230 k.p.c. W konsekwencji Sąd dokonał na podstawie tego zestawienia ustaleń faktycznych zgodnych z twierdzeniem pozwanego.

Część dokumentów nie miała jednak znaczenia dla rozstrzygnięcia. Dotyczy to następujących dokumentów: prywatnej opinii prawnej zamówionej przez pozwanego (95 do 92) oraz wydruku z (...) (k- 573 do 528).

Zeznania powodów przesłuchanych w charakterze świadków bądź stron zasługiwały na nadanie im waloru wiarygodności. Zeznania te wzajemnie ze sobą korespondowały, a nadto znalazły potwierdzenie w dowodach z dokumentów.

Sąd oddalił wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka P. C. zgłoszonego przez powodów na okoliczność ustalenia przyczyn podjęcia uchwał przez Radę Nadzorczą i Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy, sposobu podejmowania uchwał, przyczyny wyznaczenia powodom celów formalnie dopiero w uchwale z 22 lipca 2015 roku, zaś faktycznie – na przełomie 2014 i 2015 roku. Dla dokonania niezbędnych ustaleń w tym zakresie wystarczające były przedstawione przez strony dokumenty i dowód z przesłuchania stron – dodatkowy dowód osobowy był zbędny.

Sąd zważył, co następuje: powództwa w trzech połączonych sprawach zasługują na uwzględnienie w całości.

I. Przedmiotem żądania powodów jest premia za zrealizowanie celów o szczególnym znaczeniu dla spółki, tzw. premia MBO (Management By Objective), stanowiąca rodzaj świadczenia przysługującego powodom na podstawie łączących ich z pozwanym umów o zarządzanie. Powodowie wykonali umowę w zakresie dotyczącym celów MBO: wszystkie postawione im cele zostały zrealizowane. Sąd więc uprawnieni do premii za rok 2015 w wyliczonej przez nich wysokości.

Przeciwko żądaniu pozwu pozwany zgłosił następujące zarzuty: 1. braku podstaw stosowania aneksów z 10 listopada 2015 roku do oceny wykonania przez powodów celów za 2015 rok oraz nieważności tych aneksów 2 . nieważności uchwał nr (...), nr (...) i nr (...) z powodu przekroczenia terminu ich podjęcia, 3. nieważności uchwał nr (...), nr (...) i nr (...) z powodu przekroczenia kompetencji do ich podjęcia 4. nieważności uchwał nr (...), nr (...) i nr (...) z powodu sprzeczności z zasadami współżycia społecznego 5. "bezprzedmiotowości" i nieważności uchwał Rady Nadzorczej nr (...), (...), (...) i (...), stwierdzających wykonanie czterech z ośmiu celów 6. nieosiągnięcia celów premiowych z powodu nieważności określenia tych celów, 7. zrealizowania części celów przed ich wyznaczeniem powodom. Zarzuty te zostaną kolejno omówione.

Ad. 1. Pozwany argumentował, że ocena przesłanek nabycia przez powodów uprawnienia do premii MBO winna być dokonywana na podstawie umów o świadczenie usług zarządzania w wersji nieuwzględniającej zmiany tej umowy aneksem z 10 listopada 2015 roku. Zdaniem pozwanego, aneks odnosił się do kolejnych lat obowiązywania umowy oraz nie odnosił się do roku 2015 roku i celów za ten rok. Stanowisko pozwanego jest nietrafne.

Ocena przesłanek nabycia prawa do premii za osiągnięcie celów za 2015 rok winna być dokonywana na podstawie umów o świadczenie usług zarządzania zawartych 2 lutego 2015 roku, w wersji zmodyfikowanej aneksem nr 1 z 10 listopada 2015 roku. Nietrafność odmiennego stanowiska pozwanego uzasadnia sama treść aneksów. Z każdego z aneksów wprost wynika, że zastępują one dotychczasową umowę. Świadczy o tym użycie zwrotu: strony „uchylają dotychczasową treść i nadają jej nowe brzmienie wskazane w załączniku”. W aneksach nie występuje jakiekolwiek postanowienie pozwalające uznać, że znajduje on zastosowanie do oceny uprawnienia zarządzających do premii MBO dopiero od kolejnego roku kalendarzowego. Taka sytuacja byłaby teoretycznie dopuszczalna – z tym, że wymagałaby decyzji stron wyrażonej w treści aneksu. Tymczasem aneks zawiera postanowienia określające jego skutki inaczej: jako uchylenie dotychczasowej umowy i nadanie jej w całości nowego brzmienia. Dostatecznie i stanowczo wyraża to wolę stron umowy jako zmierzającą do całościowego zastąpienia dotychczasowej treści treścią zmodyfikowaną - ze skutkiem oceny rozmaitych uprawnień powodów od 10 listopada 2015 na podstawie treści nowo wprowadzonej.

Tym samym do oceny, czy powodowie nabyli uprawnienie do premii MBO za 2015 rok stosuje się postanowienia § 4 umowy w brzmieniu określonym listopadowym aneksem. W konsekwencji nietrafne są wszystkie zarzuty pozwanego dotyczące braku uprawnień powodów do premii MBO pod rządami umowy o świadczenie usług zarządzania w brzmieniu sprzed aneksu z 10 listopada 2015 roku. Ocena nabycia prawa do premii musi być dokonywana wyłącznie w oparciu o treść aneksu.

Zarzut nieważności aneksów z 10 listopada 2015 roku pozwany uzasadniał także ich sprzecznością z zasadami współżycia społecznego, uczciwości obrotu i lojalności kontraktowej. Zarzuty pozwanego względem tych aneksów są konsekwencją zarzutów wobec uchwały nr (...) podjętej przez nadzwyczajne walne zgromadzenie pozwanej spółki w dniu 9 listopada 2015 roku, modyfikującej zasady przyznawania premii członkom zarządu spółki, której podjęcie było przyczyną podpisania aneksów. Zdaniem pozwanego, ustanowione w aneksie nowe zasady premiowania zostały przyjęte w dacie, w której większość celów została już zrealizowana, a zatem powodowie mieli już pewność uzyskania premii „w oparciu o wprowadzone (…) aneksami zasady”. Taki sposób premiowania pozwany uznał za sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, skoro celem premii winno być motywowanie zarządu do „wytężonej pracy nad realizacją celów, których wykonanie stanowi korzyść dla spółki”. Cel ten nie jest spełniony, jeśli w momencie ustalania zasad nabywania prawa do premii już wiadomo, że premia przysługuje zarządzającym „niezależnie od wyników ich pracy podejmowanej po ustaleniu zasad”. Uzasadniając swoje stanowisko pozwany szeroko omówił i zestawił ze sobą zasady nabywania prawa do premii MBO w oparciu o pierwotną umowę oraz aneks. To stanowisko pozwanego opiera się na całkowitym nieporozumieniu.

Istotnie, pozwany ma rację, że celem premii za osiągnięcie określonych wyników (tzw. MBO) jest motywowanie zarządu do działania. W sytuacji, w której premia MBO byłaby niejako ustalana ex post, poprzez „dopasowanie” jej kryteriów do zakresu wykonanej już przez zarząd pracy, można mieć wątpliwości, czy zachowany byłby motywujący cel premii (z zastrzeżeniem, że w takim przypadku mogą być spełnione kryteria premii innego rodzaju bądź nagrody). Rzecz jednak w tym, że taka sytuacja w ogóle nie miała miejsca w niniejszej sprawie. Aneks z 10 listopada 2015 roku nie przesądzał bowiem uprawnienia powodów do premii. Nabycie do niej prawa zależało od spełnienia ośmiu szczegółowych celów, które zostały postawione powodom przez Radę Nadzorczą w uchwale z 22 lipca 2015 roku. Także ta uchwała określała procentowe wagi celów, kryteria oceny spełnienia celów oraz wysokość premii w zależności od procentowego poziomu realizacji celów. Aneks z 10 listopada 2015 roku nie zmieniał żadnego z tych elementów – w ogóle się do nich nawet nie odnosił. Spełnienie postawionych powodom przez Radę Nadzorczą ośmiu celów, wbrew odmiennemu i błędnemu stanowisku pozwanego, było zatem uzależnione wyłącznie od wyniku pracy powodów jako zarządzających spółką, nie zaś od wprowadzenia aneksu. Rzecz jasna, Sąd dostrzega różnice między zasadami przyznawania premii MBO na podstawie pierwotnej umowy oraz aneksu; zostały one omówione wyżej, w pkt. III uzasadnienia. Podstawowa różnica polega na wprowadzeniu aneksem ułatwień w realizacji roszczenia o wypłatę premii, poprzez określenie skutków niepodjęcia przez Radę Nadzorczą uchwały w tym przedmiocie (w pierwotnej umowie podjęcie uchwały było warunkiem przyznania premii) oraz umożliwienie realizacji roszczenia o premię częściowo, tj. w przypadku tylko częściowego zrealizowania celów. Te różnice nie powodują jednak skutku w postaci braku motywacji powodów do działania celem realizacji celów.

Przeciwnie, wprowadzenie postanowienia określającego skutek niepodjęcia przez Radę Nadzorczą uchwały w przedmiocie oceny wykonania celów zawiera istotny czynnik motywujący zarząd do działania. Uprzednie rozwiązanie tej kwestii, polegające na związaniu uprawnienia do premii z dodatkowym warunkiem w postaci uchwały Rady Nadzorczej przyznającej to uprawnienie, można natomiast określić mianem demotywującego. Na gruncie poprzedniej umowy niewykluczona była bowiem sytuacja, że członek zarządu, nawet jeśli wykonał wszystkie postawione mu cele, mógł i tak nie otrzymać premii z uwagi na niezagrożone żadną umowną sankcją prawną niepodjęcie przez Radę Nadzorczą uchwały o jej przyznaniu.

Z kolei dopuszczalność przyznania częściowej premii w związku z tylko częściowym wykonaniem celów także ma oczywisty motywacyjny charakter, który wyraża się w zwiększeniu wysokości premii w zależności od liczby zrealizowanych celów. Sprzeczność z uczciwością kupiecką, do której odwołuje się pozwany, miałaby miejsce wówczas, gdyby aneks przewidywał wypłatę całości premii mimo niezrealizowania wszystkich celów. Taka sytuacja nie wystąpiła jednak w niniejszej sprawie.

Odnosząc się natomiast do samej uchwały nr (...), będącej przedmiotem powództwa o uchylenie (w sprawie XX GC 266/16, która nie została jeszcze prawomocnie zakończona) należy wskazać, że wynik tego postępowania nie ma i nie miał znaczenia w niniejszej sprawie, czego procesowym wyrazem było oddalenie wniosku o zawieszenie postępowania do czasu zakończenia postępowania w sprawie o uchylenie tej uchwały (postanowieniem z 3 października 2018 roku). Źródłem roszczenia powodów nie jest bowiem uchwała (...), a wyłącznie umowa o świadczenie usług zarządzania. Losy ww. uchwały są w niniejszej sprawie irrelewantne: ewentualne prawomocne uchylenie uchwały pozostanie bez wpływu na ważność i skuteczność zawartych z powodami umów oraz aneksów z 10 listopada 2015 roku – nawet jeśli zawarcie aneksów było bezpośrednim skutkiem podjęcia tej uchwały. Pozwany mógł jednak podnosić przeciwko ważności aneksów zarzuty tożsame z zarzutami względem uchwały (...), i z tej możliwości skorzystał. Zarzuty pozwanego przeciwko ważności aneksów zostały ocenione i uznane przez Sąd za nietrafne.

Ad. 2 i 3. Zarzut nieważności uchwał Rady Nadzorczej nr (...), nr (...) i nr (...) wyznaczających powodom cele do osiągnięcia (dalej także jako cele MBO) pozwany uzasadniał odwołując się do następujących argumentów. Po pierwsze, do przekroczenia przez Radę Nadzorczą terminu na podjęcie uchwał o wyznaczeniu celów: zostały one podjęte 22 lipca 2015 roku, mimo, że obowiązująca wówczas uchwała nr (...) roku Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia akcjonariuszy wskazywała termin wcześniejszy - do końca lutego roku obrotowego, którego dotyczy. Zdaniem pozwanego, podejmując uchwały dopiero 22 lipca 2015 roku Rada Nadzorcza przekroczyła udzieloną jej w tym zakresie kompetencję. Drugim przekroczeniem udzielonych Radzie kompetencji było w ocenie pozwanego wyznaczenie w ww. uchwałach nie tylko celów MBO do wykonania dla zarządu, ale także wskazanie wagi poszczególnych celów, terminów realizacji, kryteriów oceny ich realizacji oraz wysokości premii i określenie jej jako wielokrotności wynagrodzenia miesięcznego (uzależnionej od procentu realizacji celów). Pozwany ocenił to jako „jawne złamanie” uprawnień kompetencyjnych przez Radę poprzez podjęcie uchwał w sprawach, do których Rada Nadzorcza nie była uprawniona, skoro wedle obowiązującego statutu organem podejmującym decyzję o zasadach i wysokości wynagrodzenia dla członków zarządu jest Walne Zgromadzenie (§ 15 ust. 1 statutu). Pozwany argumentował, że statut spółki stanowi „emanację zasad współżycia społecznego” w spółce, określając relacje kompetencyjne w niej obowiązujące. Tym samym naruszające postanowienie statutu uchwały Rady Nadzorczej należy uznać za sprzeczne z tymi zasadami i jako takie – za bezwzględnie nieważne. Pozwany wskazywał, że bezwzględna nieważność ww. uchwał wyznaczających powodom cele do realizacji oznacza także, że nie mogli oni nabyć prawa do premii – skoro brak jest „funkcjonujących w obrocie prawnym ważnych aktów wewnętrznych pozwanej”. Stanowisko pozwanego jest nietrafne.

Przed przystąpieniem do rozważania skutków prawnych kwestionowanych przez pozwanego uchwał z 22 lipca 2015 roku należy wskazać, że powództwo o stwierdzenie ich nieważności zostało prawomocnie oddalone (w sprawie XX GC 921/16). Przyczyną oddalenia było stwierdzenie braku interesu prawnego w żądaniu ustalenia nieważności w odrębnym postępowaniu i możliwość zgłoszenia go w toczących się postępowaniach o zapłatę. W konsekwencji tut. Sąd był zobowiązany do samodzielnego rozważenia tej kwestii.

Istotnie, uchwały Rady Nadzorczej z 22 lipca 2015 roku zostały podjęte z opóźnieniem w stosunku do obowiązującej w tym czasie uchwały Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy, nakazującej Radzie wyznaczenie zarządowi celów do końca lutego roku, za który premia przysługuje. Nie ma to jednak znaczenia dla ważności i skuteczności podjętych przez Radę uchwał wyznaczających cele, bowiem żaden przepis prawa ani postanowienie statutu nie przewidują takiego skutku, tj. skutku nieważności uchwały Rady Nadzorczej podjętej z przekroczeniem terminu. Przesłanką nieważności bądź uchylenia uchwał w świetle art. 425 i 422 k.s.h. jest sprzeczność z ustawą (w przypadku nieważności) oraz statutem bądź dobrymi obyczajami, o ile godzi to w interes spółki lub ma na celu pokrzywdzenie akcjonariusza (w przypadku uchylenia). Tymczasem kwestionowane uchwały w dacie ich wydania naruszały jedynie inną uchwałę wydaną przez inny korporacyjny organ spółki, tj. Walne Zgromadzenie. Przepisy art. 425 i 422 dotyczą wprawdzie uchwał Walnego Zgromadzenia, ale stanowią jednocześnie najwyższy (i jedyny) miernik oceny uchwał. Tym bardziej winny być one stosowane do oceny uchwał Rady Nadzorczej, które co do zasady w ogóle nie są zaskarżalne (możliwe jest tylko żądanie ustalenia, wywodzone z art. 189 k.p.c.). Przekroczenie przez Radę Nadzorczą terminu podjęcia uchwały samo w sobie nie stanowi także naruszenia zasad współżycia społecznego, tj. takiego kryterium oceny, które odwołuje się zasad moralnych (wywodzonych z idei dobra, słuszności, przyrodzonej godności człowieka, uczciwości, lojalności i sprawiedliwości w obrocie) i dodatkowo narzuca pewną społeczną perspektywę oceny. Innymi słowy, nie każda nieprawidłowość oznacza sprzeczność z zasadami współżycia społecznego. O naruszeniu tych zasad można mówić tylko wówczas, gdy oceniana sytuacja cechuje się takim natężeniem nieprawidłowości, że zasługuje na pewne społeczne potępienie, ponieważ społeczeństwo „nie może przejść obok niej obojętnie”. Podjęcie uchwały z opóźnieniem w ogóle nie spełnia tych kryteriów, ponieważ opóźnienie samo w sobie nie stanowi żadnego naruszenia moralności.

Tym samym nietrafne jest powołanie się powodów na konwalidację uchwał Rady Nadzorczej z 22 lipca 2015 roku przynajmniej w stosunku do M. E. i J. L. (1), dokonaną 9 listopada 2015 roku uchwałą Walnego Zgromadzenia nr (...), która wprowadziła zasadę, że uchwała wyznaczająca cele dla członków zarządu powołanych w trakcie roku obrotowego może zostać podjęta przez Radę Nadzorczą później niż w terminie do końca lutego danego roku. O konwalidacji można bowiem zasadnie mówić tylko w odniesieniu do nieważnej czynność prawnej. Uchwały Rady z 22 lipca 2015 roku były natomiast skuteczne i ważne, mimo uchybienia terminowi ich podjęcia.

Błędne jest również stanowisko powodów, że Rada Nadzorcza mogła wyznaczyć im cele nie tylko w formie uchwały. Podejmowanie uchwał jest podstawowym sposobem podejmowania decyzji przez radę nadzorczą spółki kapitałowej i jedynym stanowiącym wyraz woli rady jako kolegialnego organu spółki. To oznacza, że każda decyzja rady nadzorczej, jeśli ma stanowić decyzję rady jako całości, nie zaś przedstawiać indywidualne stanowisko poszczególnych osób wchodzących w skład rady, musi przybrać formę uchwały (art. 388 k.s.h., por. także komentarz do tego przepisu Z. Jara (red.), „Kodeks spółek handlowych. Komentarz”, wyd. 4., Warszawa 2022 rok).

Nietrafny jest także drugi zarzut dot. nieważności analizowanych uchwał, uzasadniany przez pozwanego naruszeniem przez Radę Nadzorczą statutu spółki i kompetencji Walnego Zgromadzenia. Naruszenie to miałoby polegać na określeniu w kwestionowanych uchwałach nie tylko celów, ale także wagi poszczególnych celów, terminów realizacji tych celów, kryteriów oceny ich realizacji oraz wysokości premii, a także określenie jej jako wielokrotności wynagrodzenia miesięcznego, uzależnionej od procentu realizacji celów. Przy podejmowaniu uchwał z 22 lipca 2015 roku nie doszło bowiem do naruszenia przez Radę Nadzorczą ani statutu, ani kompetencji walnego zgromadzenia.

Statut stanowi w § 15 ust. 1, że członkowie zarządu otrzymują wynagrodzenie za pełnienie obowiązków na zasadach i w wysokości określonej przez Walne Zgromadzenie. Zasady i wysokość wynagrodzenia określały uchwały Walnego Zgromadzenia. W odniesieniu do wynagrodzenia zmiennego (premii MBO) kluczowe uchwały WZA nr (...) i nr (...) stanowiły, że zarząd jest uprawniony do otrzymania premii za osiągnięcie celów o szczególnym znaczeniu dla spółki, cele te określa Rada Nadzorcza, wysokość premii nie może przekroczyć 6 – krotności stałego miesięcznego wynagrodzenia podstawowego, a warunkiem prawa do premii jest jej przyznanie uchwałą Rady Nadzorczej. Sprecyzowanie przez Radę Nadzorczą w kwestionowanych uchwałach także dalszych okoliczności: wagi wyznaczonych celów, terminów ich realizacji, kryteriów oceny i wysokości wynagrodzenia w stosunku do procentowego poziomu wykonania celów (w tym ostatnim przypadku – w wyznaczonych przez WZA granicach) nie stanowi przekroczenia udzielonego Radzie upoważnienia, ale realizację tego upoważnienia. Wyznaczenie celów polega bowiem nie tylko na ich sformułowaniu, ale także oznaczeniu ich ważności z punktu widzenia interesów spółki (wagi celów), wskazaniu terminów realizacji wyznaczonych celów i kryteriów ich oceny. W tym właśnie wyraża się kontrolna funkcja rady nadzorczej w spółce kapitałowej (art. 382 § 1 k.s.h.). Z tego względu uchwały WZA nie musiały wskazywać Radzie Nadzorczej żadnych dalszych wytycznych odnośnie do techniki czy sposobu wyznaczenia celów. Wystarczające w tym zakresie było jedynie wskazanie przez WZA na kompetencję Rady do ich wyznaczenia. Wyznaczenie zaś tych celów mieści w sobie nie tylko ich nazwanie, ale także określenie ich hierarchii (ważności dla spółki) i stworzenie mechanizmów kontroli ich wykonania.

Należy także zaznaczyć, że wskazując procentowe poziomy wykonania celów i uzależniając od tego wysokość premii Rada precyzyjnie zrealizowała kompetencję udzieloną jej w tym zakresie w ww. uchwałach WZA. Wskazano w nich bowiem jedynie maksymalną możliwą wysokość premii: nie więcej niż 6 – krotność stałego miesięcznego wynagrodzenia podstawowego. Z tego sformułowania wprost wynika możliwość, że premia może być także niższa. Jednocześnie uprawnienie do premii uzależniono od warunku w postaci decyzji Rady Nadzorczej o przyznaniu premii - która to decyzja musiała polegać właśnie na wskazaniu wysokości premii. Skoro więc Rada Nadzorcza była uprawniona do przyznania premii także w niższej wysokości, to tym samym musiała dysponować mechanizmami pozwalającymi na dokonanie zróżnicowania kwotowego. Wagi celów i kryteria ich oceny stanowią właśnie takie mechanizmy pozwalające na zróżnicowanie wysokości premii. Także i ta kompetencja Rady Nadzorczej (do przyznania premii, której wysokość została określona poprzez wskazanie granicy, której premia nie może przekroczyć) zawierała zatem w sobie dorozumianą kompetencję Rady do określenia takich elementów premii, które mogą wpłynąć na jej przyznanie w wysokości niższej niż maksymalna.

Niezależnie od uznania, że uchwały Rady z 22 lipca 2015 roku nie naruszają statutu pozwanej spółki, należy wskazać na teoretyczną wadliwość stanowiska pozwanego co do tego, że statut stanowi emanację zasad współżycia społecznego w spółce, określając obowiązujące w niej relacje kompetencyjne. Statut stanowi prawo wewnętrzne spółki, i istotnie określa między innymi relacje kompetencyjne. Nie wyznacza jednak obowiązujących w spółce zasad współżycia społecznego ani też nie pozostaje w jakimkolwiek związku z tymi zasadami. Zasady współżycia społecznego to zasady postępowania między ludźmi, których źródłem są pozaprawne normy postępowania (normy moralne). Statut nie stanowi natomiast zbioru norm pozaprawnych, i już choćby z tego powodu trudno oba te porządki (prawny: statut i pozaprawny: zasady współżycia) ze sobą utożsamiać czy choćby zestawiać.

Ad. 4 i 7. Sprzeczności uchwał Rady Nadzorczej z 22 lipca 2015 roku z zasadami współżycia społecznego (a w konsekwencji – nieważności tych uchwał) pozwany upatruje w tym, że uchwały te określiły powodom takie cele, które w momencie podjęcia uchwał bądź były już osiągnięte bądź ich osiągnięcie było prawdopodobne w stopniu graniczącym z pewnością. Uchwała wyznaczająca cele w ten sposób jest zdaniem pozwanego sprzeczna z uczciwością obrotu i z motywacyjnym charakterem celów i służy wyłącznie uzyskaniu przez zarząd dodatkowego i nieuzasadnionego wynagrodzenia.

Zarzut ten pozwany sformułował w odniesieniu do następujących celów: "optymalizacji procesów wewnętrznych", "budowy kultury organizacyjnej opartej na koncepcji Lean Management w obszarze utrzymania taboru", "wskaźnika przewozów pasażerskich mierzony wskaźnikiem PAX", "wyniku finansowego mierzonego wskaźnikiem EBIDTA", "monitoringu i redukcji kosztów", a nadto "odbioru oraz wprowadzenia do eksploatacji nowego taboru".

Pozwany zarzucał, że cel "optymalizacja procesów wewnętrznych" został w całości wykonany w dniu 22 lipca 2015 roku, tj. w dacie wyznaczenia go uchwałą Rady Nadzorczej. Wskazywał, że zarząd zrealizował ten cel już w kwietniu 2015 roku, bowiem w dniach 14 i 21 kwietnia 2015 roku oraz 19 maja 2015 roku "uchwalił regulamin organizacyjny spółki wraz z nowym schematem organizacyjnym", "uchwalił Instrukcję Realizacji Zakupów w (...)uchwalił Procedurę zawierania umów w (...)". Zarzut pozwanego jest nietrafny, z następujących względów. Cel "optymalizacja procesów wewnętrznych" został w karcie celów uszczegółowiony jako "wdrożenie nowej struktury organizacyjnej spółki, wprowadzającej bezpośrednią podległość merytoryczną pracowników w zakładach pod biura w centrali spółki oraz opracowanie i wdrożenie nowej instrukcji realizacji zamówień i procedury zawierania umów w celu uproszczenia i centralizacji procesów zakupowych spółki". Opracowanie przez zarząd i nawet podjęcie w kwietniu 2015 roku uchwał w sprawie przyjęcia nowej struktury organizacyjnej nie oznacza, że w ten sposób doszło jednocześnie do ich wdrożenia. Samo podjęcie uchwał, mimo, że niezbędne w celu dokonania wdrożenia, nie może być utożsamiane z samym wdrożeniem. To ostatnie stanowi bowiem długotrwały proces, który obejmuje - poza samym uchwaleniem nowych zasad - spowodowanie dokonania przez właściwe jednostki na niższych poziomach organizacji zmian odpowiadających przyjętym zasadom, faktycznie rozpoczęcie dokonywania w całej organizacji czynności w oparciu o nowo ustanowione zasady, monitorowanie tych czynności przez pewien czas, a następnie ocenę funkcjonowania rozmaitych procesów w spółce w oparciu o nowo przyjęte zasady. W tym właśnie wyraża się istota wdrożenia, nie zaś jedynie w uchwaleniu nowych regulacji, które stanowi jedynie wstęp do faktycznego wdrożenia. Takie właśnie rozumienie wdrożenia wynika z prezentacji zarządu dotyczącej realizacji tego celu, która poprzedzała pozytywne skwitowanie go przez Radę Nadzorczą. Prezentacja opisuje uchwały podjęte przez zarząd w kwietniu 2015 roku w sprawie zmiany struktury organizacyjnej jako wdrożenie formalne, które poprzedzało wdrożenie faktyczne, obejmujące: zorganizowanie warsztatów inicjujących wdrożenie zmiany, przygotowanie komunikacji dla pracowników spółki, dokonanie zmian w systemie kadrowym i kontrollingu, tak, by systemy były odzwierciedleniem nowej organizacji (przypisanie pracowników do właściwych jednostek organizacyjnych i do nowych (...), zmiany budżetowe, zmiany planu na 2015 rok i wykonanie tego planu wynikające ze zmiany struktury). Jako kolejne etapy przeprowadzenia tego wdrożenia zostały wskazane następujące działania: dalsza poprawa współpracy i komunikacji pomiędzy poszczególnymi obszarami, stałe monitorowanie realizacji celów, zgłaszanie problemów, identyfikacja ryzyk, wdrażanie działań zaradczych, doskonalenie kompetencji menedżerskich i zarządzania zmianą wśród kadry średniego szczebla. W ramach wsparcia został natomiast zaplanowany "cykl warsztatów, które mają prowadzić do przełożenia wskaźników efektywności na niezbędne kompetencje zespołowe", na który składają się indywidualne spotkania dyrektorów wykonawczych z trenerami wewnętrznymi, warsztaty dla dyrektorów biur i dyrektorów regionalnych, a na końcu - dla naczelników (szczegóły prezentacji, k- 543). Z powyższej prezentacji zarządu wynika zatem, że utożsamianie przez pozwanego "wdrożenia" wyłącznie z podjęciem w kwietniu 2015 roku uchwał przez zarząd (a do tego sprowadzał się zarzut pozwanego) jest błędne. Analogiczna sytuacja dotyczy także nowej instrukcji zakupowej, która została przyjęta przez zarząd w maju 2015 roku. Także jej wdrożenie nie polega wyłącznie na podjęciu uchwały, ale stanowi proces analogiczny do dotyczącego struktury organizacyjnej, obejmujący faktycznie rozpoczęcie dokonywania w całej organizacji czynności w oparciu o nowo ustanowione zasady, monitorowanie tych czynności przez pewien czas, a następnie ocenę funkcjonowania rozmaitych procesów w spółce w oparciu o nowo przyjęte zasady. Takie zresztą zasady wdrożenia potwierdzili dodatkowo powodowie przesłuchani w charakterze strony.

W odniesieniu do kolejnych trzech celów pozwany zarzucał, że zostały one w dacie ich wyznaczenia w znacznej części zrealizowane. Wskazywał, że w ramach celu "budowa kultury organizacyjnej opartej na koncepcji Lean Management w obszarze utrzymania taboru" zarząd zbudował zespół do spraw wdrożeń, przeprowadził projekt pilotażowy w W. w obszarze lokomotywy i wagony, zrealizował konferencję dla czterech zakładów, powołał zespoły projektowe oraz liderów zmian, rozpoczął projekty lean i sprzedaż złomu. Argumentował, że cele: "wskaźnik przewozów pasażerskich mierzony wskaźnikiem PAX", "wynik finansowy mierzony wskaźnikiem EBIDTA" oraz "monitoring i redukcja kosztów” były na tyle zaawansowane w lipcu 2015 roku, że ich osiągnięcie do końca roku, bez względu na zaangażowanie powodów, było pewne. Wskazywał, że na koniec lipca 2015 roku wskaźnik PAX był już osiągnięty w 58%, wynik finansowy EBIDTA - osiągnięty na poziomie 81,5%, zaś wskaźnik pracy eksploatacyjnej związany z celem "monitoring i redukcja kosztów" na koniec czerwca 2015 roku wynosił już 2, 524%, co pozwalało przewidywać, że stan taki utrzyma się do końca roku. Spółka miała także podpisane w 2014 roku umowy na dostawę lokomotyw spalinowych i wagonów, z których część została odebrana jeszcze przed lipcem 2015 roku (w czerwcu 2015 roku zostały podpisane protokoły odbiorów 10 lokomotyw spalinowych typu (...) i 10 lokomotyw spalinowych typu (...), dostarczono 25 wagonów taboru W. - G. i 93 ze 150 wagonów taboru P. - S.). Także ten zarzut pozwanego jest bezzasadny, z dwóch powodów. Po pierwsze, opiera się on na błędnym założeniu, że cele premiowe muszą być całkowicie oderwane od dotychczasowych działań zarządu spółki. Takie stanowisko pozwanego wyraża zdanie o zasadności "wyznaczania celów, zanim zostaną one zrealizowane" (k-386).

Tak jednak nie jest: przeciwnie, cele wynikają z dotychczasowej działalności zarządu, wpisują się w tę działalności, przy czym ta działalność - np. w kwestiach strategicznych - może stanowić kontynuację działań poprzedniego zarządu. W działalności i organizacji pozwanego jest to wręcz zupełnie naturalne, skoro określone zadania czy procesy mają charakter czasochłonny - a tym samym długotrwały. W wyznaczaniu zarządowi konkretnych mierzalnych celów do osiągnięcia w obszarach, które to obszary zarząd realizuje długoterminowo bądź usprawnia od daty swojego powołania nie ma nic nadzwyczajnego ani niemoralnego - i to nawet jeśli jakaś część zadań wchodzących w skład konkretnego celu została już wykonana.

Po drugie, argumenty pozwanego na uzasadnienie tezy, że znaczna część celów została już zrealizowana bądź ich realizacja była pewna, w istocie przeczą tej tezie. Świadczą o tym przytoczone przez pozwanego wskaźniki procentowe: wynika z nich bowiem, że wyznaczone zarządowi cele w lipcu 2015 roku nie zostały jeszcze wykonane. Jeśli zaś rozpatrywać je w kategoriach prawdopodobieństwa wykonania, to 58% wskaźnik PAX na koniec lipca 2015 roku wcale nie daje pewności realizacji tego celu do końca roku (nie sposób np. nie dostrzegać, że w tym pozostałym okresie rozliczeniowym znajduje się tylko jeden miesiąc wakacyjny). Wynik finansowy EBIDTA - osiągnięty na poziomie 81,5% również nie daje gwarancji realizacji na poziomie stuprocentowym. Zależy on bowiem od poziomu przychodów, kosztów i amortyzacji, które mogą do końca roku fluktuować - i to nie tylko w kierunku zwiększenia poziomu wykonania ponad 81,5%, ale nawet w kierunku przeciwnym. Nawet jeśli można wyliczyć wskaźnik EBIDTA na określoną datę w trakcie roku obrotowego, i w dacie wyznaczenia celów istotnie wynosił on 81,5%, to premiowanym celem zarządu może być w takiej sytuacji utrzymanie tego wskaźnika bądź jego zwiększenie do poziomu uzasadniającego przyznanie premii - co nie było zagwarantowane w dacie wyznaczenia celów. Realizacja wskaźnika pracy eksploatacyjnej związanego z celem "monitoring i redukcja kosztów" wbrew odmiennemu stanowisku pozwanego, również nie daje pewności utrzymania tego stanu do końca roku. Z kolei realizacja części dostaw lokomotyw i wagonów związanych z celem "odbiór oraz wprowadzenie do eksploatacji nowego taboru", których dostawa wynikała z zawartych umów długoterminowych, nie gwarantuje realizacji wszystkich elementów zadania, których dopiero łączne spełnienie uprawniało do premii. Błędność wnioskowania pozwanego jest zresztą szczególnie widoczna właśnie w odniesieniu do tego celu. Pierwsze pociągi (...) typu (...) i (...) zostały dostarczone pozwanemu dopiero w grudniu 2015 roku, a ich produkcja przez podmiot niezależny od pozwanego ((...)) zakończyła się dopiero 30 grudnia 2015 roku. Te okoliczności, ujawnione zresztą w mediach, świadczą o wytężonych działaniach powodów jako zarządzających pozwaną spółką, w celu zrealizowania zakładanych dostaw pociągów i wykonania celów postawionych zarządowi w tym obszarze.

Ad. 5 i 6. Zarzut "bezprzedmiotowości" i nieważności uchwał Rady Nadzorczej nr (...), (...), (...) i (...), stwierdzających wykonanie czterech z ośmiu celów oraz zarzut

nieosiągnięcia celów premiowych z powodu nieważności określenia tych celów wymagają jedynie krótkiego omówienia. Sformułowane w tym zakresie zarzuty pozwanego są konsekwencją zarzutu nieważności uprzednich uchwał z 22 lipca 2015 roku wyznaczających cele premiowe: nr (...), (...) i (...). Wszystkie argumenty pozwanego w tym zakresie zostały przez Sąd omówione i uznane za nietrafne. Uchwały wyznaczające cele zostały ważnie i skutecznie podjęte, i wywołują skutki prawne. W konsekwencji ważne i skuteczne są także uchwały Rady Nadzorczej nr (...), (...), (...) i (...), wydane na podstawie ważnych uchwał nr (...), (...) i (...) - w tym znaczeniu, że stanowiły skwitowanie wykonania celów, które zostały ważnie i skutecznie wyznaczone powodom.

II. Na podstawie przeprowadzonych dowodów Sąd ustalił, że powodowie zrealizowali wszystkie cele uprawniające do premii za ich osiągnięcie (premii MBO) w wysokości wyliczonej przez każdego z powodów. Matematycznego wyliczenia wysokości premii w relacji do poziomu wykonania celów pozwany nie kwestionował, poprzestając na zarzutach dotyczących zasadności uprawnienia powodów do premii. Ponieważ Rada Nadzorcza podjęła uchwałę kwitującą realizację przez powodów jedynie czterech celów, a powodowie wykonali wszystkie cele, są uprawnieni do dochodzenia premii od spółki na zasadach ogólnych (§ 4 pkt. 3 lit "m" umowy o zarządzanie).

III. Mając to wszystko na względzie, na podstawie art. 353 § 1 k.c. Sąd zasądził powodom od pozwanego premię za osiągnięcie celów o szczególnym znaczeniu dla spółki:

- powódce M. E. - kwotę 242 837, 45 złotych,

- powodowi J. L. (1) - kwotę 232 182 złotych,

- powodowi P. R. (1) - kwotę 258 768, 81 złotych.

Należy także zaznaczyć, że do oceny uprawnienia powodów do premii MBO nie mają zastosowania przepisy ustawy z 3 marca 2000 roku o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (Dz.U. 2018.1252 t.j., tzw. ustawa kominowa). Ustawa ta reguluje wprawdzie umowy powodów z pozwaną spółką, a jej stosowanie do tych umów zostało zresztą wprost wskazane w treści każdego kontraktu. Zastosowanie tej ustawy nie rozciąga się jednak na premię za osiągniecie celów o szczególnym znaczeniu dla spółki.

Artykuł 5. ustawy kominowej ogranicza możliwość uzyskiwania tylko tych świadczeń, które mają charakter wynagrodzeniowy, tzn. są składnikiem wynagrodzenia. Nie obejmuje natomiast świadczeń, które nie mają charakteru pozawynagrodzeniowego. Do tych ostatnich, tj. świadczeń pozawynagrodzeniowych, należy natomiast premia za osiągnięcie celów.

Ustawa kominowa nie wprowadza własnej definicji wynagrodzenia, co oznacza, że zastosowanie ma ogólnie obowiązująca definicja wynagrodzenia jako świadczenia przysparzającego, wypłacanego miesięcznie za pracę (por. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 18 lutego 2013 roku, II PK 164/12, opubl. w OSNP z 2013 roku, nr 21-22, poz. 249). Takiego charakteru nie ma premia MBO, bowiem nie jest wypłacana miesięcznie za pracę w danym miesiącu, a nadto zależy od wykonania przez powodów dodatkowych usług - zadań w postaci realizacji celów MBO.

Tym samym nie zachodzi sprzeczność pomiędzy oceną dokonaną w niniejszej sprawie oraz w prawomocnie zakończonej sprawie XX GC 978/16. Przedmiotem oceny w obu sprawach były bowiem inne świadczenia - mimo, że uregulowane w tej samej umowie o zarządzanie.

O odsetkach za opóźnienie od zasądzonych kwot Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., zasądzając je od powodom od 2 września 2016 roku do dnia zapłaty. Premia MBO była płatna w terminie 7 dni od dnia doręczenia spółce przez zarządzającego faktury (§ 4 ust. 6 umowy). Faktury powodów zostały pozwanemu doręczone wraz z pismami z 20 lipca 2016 roku w dniu 25 lipca 2015 roku. Siedmiodniowy termin liczony od tej daty upłynął więc 1 sierpnia 2016 roku. Odsetki zostały więc zasądzone od dnia następnego, tj. od 2 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty.

Wobec wygrania sporu przez powodów w całości, Sąd zasądził na ich rzecz od pozwanego koszty procesu, w oparciu o art. 98 § 1 k.p.c. W niniejszej sprawie obejmowały one opłatę od pozwu, koszty zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości: 22 959 złotych (na rzecz M. E.), 22 427 złotych (na rzecz J. L. (1)) i 23 756 złotych (na rzecz P. R. (1)). Zasądzone koszty zastępstwa procesowego na rzecz każdego z powodów wyniosły 10 800 złotych (§ 2 pkt. 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z 22 października 2015 roku, Dz.U. 2015, poz. 1804 z późn. zm).

Mając to wszystko na uwadze, Sąd orzekł jak w wyroku.

SSO Magdalena Gałązka