Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 października 2017 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XX Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący:	SSO Agnieszka Baran
Protokolant:	Sekretarz sądowy Paulina Ogorzałek

po rozpoznaniu w dniu 10 października 2017 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. sp.k. w W.

przeciwko (...) Sp. z o.o. w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. sp.k. w W. kwotę 132 310 zł (sto trzydzieści dwa tysiące trzysta dziesięć złotych) wraz z ustawowymi odsetkami od 30 sierpnia 2016 roku do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. sp.k. w W. kwotę 13 833 zł (trzynaście tysięcy osiemset trzydzieści trzy złote) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Agnieszka Baran

XX GC 1155/16

UZASADNIENIE

W dniu 30 sierpnia 2016 r. (data stempla pocztowego) powód (...) Sp. z o.o. sp. k. w W. (dalej jako powód) wniósł przeciwko (...) sp. z o.o. w W. (dalej jako pozwany) pozew o zapłatę kwoty 132 310,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 18 marca 2015 r. do dnia zapłaty z tytułu zapłaty wynagrodzenia za świadczone usługi. Powód wniósł również o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym wynagrodzenia pełnomocnika w podwójnej stawce.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 1 marca 2012 r. zawarł z pozwanym umowę pośrednictwa, której przedmiotem było doradztwo przy promowaniu oraz zawieraniu przez pozwanego umów najmu powierzchni usługowych znajdujących się w realizowanym przez pozwanego obiekcie handlowym – Galerii (...) w P. (dalej jako centrum handlowe lub Galeria (...)). Podał, że aneksem z dnia 2 kwietnia 2014 r. ustalono wynagrodzenie powoda w wysokości 25.000 euro tytułem osiągnięcia przez powoda poziomu komercjalizacji 2.500 m ² oraz kolejne 25.000 euro za osiągnięcie poziomu 5.000 m ² wynajętej powierzchni przed otwarciem nieruchomości dla klientów. Dalej powód wskazał, że do dnia otwarcia ww. centrum handlowego (25 października 2014 r.) pozyskał na rzecz pozwanego 25 najemców, a łączna suma wynajętych powierzchni wynosiła 5.055 m ², wobec czego w dniu 6 marca 2015 r. wystawił fakturę VAT na kwotę 126.972,90 zł (równowartość 25.000 euro), z terminem płatności 17 marca 2015 r. Powód podał, że powyższa faktura nie została przez pozwanego opłacona, zaś pozwany zakwestionował poziom komercjalizacji będący podstawą wystawienia przedmiotowej faktury VAT. Powód podniósł również, że nie otrzymał wynagrodzenia należnego mu na podstawie pkt 5.1 umowy z 1 marca 2012 roku w związku z podpisaniem przez pozwanego umów najmu lokali przeznaczonych na salon fryzjerski i sklep z artykułami zoologicznymi. W dalszej części uzasadnienia pozwu, uprzedzając argumentację strony pozwanej powód wskazał, że strony ustaliły, iż płatność na jego rzecz będzie dokonywana na podstawie faktury VAT, co oznacza, że ustalona w umowie kwota jest kwotą netto. Argumentacje tę potwierdzają – zdaniem powoda – płatności dokonywane na jego rzecz przez stronę pozwaną na podstawie faktur wystawionych na kwotę wynagrodzenia powiększonego o podatek VAT (pozew k. 2 – 13).

W dniu 19 października 2016 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu wydał nakaz zapłaty
w postępowaniu upominawczym, w którym zasądził od pozwanego na rzecz powoda całe roszczenie dochodzone pozwem (nakaz zapłaty k. 669).

W dniu 4 listopada 2016 r. (data stempla pocztowego) pozwany złożył sprzeciw od nakazu zapłaty zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany podniósł zastrzeżenia co do legitymacji czynnej powoda. Wskazał, że umowa z 1 marca 2012 roku została zawarta ze spółką (...) sp. z o.o. w W. (dalej jako spółka (...)) będącą komplementariuszem powoda, zaś powód nie przedstawił dowodów potwierdzających przeniesienie na niego praw spółki (...) wynikających z tej umowy. Zdaniem pozwanego, w okolicznościach niniejszej sprawy można mówić o nawiązaniu stosunku prawnego pomiędzy stronami postępowania dopiero od podpisania aneksu, tj od 2 kwietnia 2014 roku. Niezależnie od powyższego pozwany wskazał, iż nie zaistniały przesłanki do wypłaty dodatkowego wynagrodzenia na rzecz powoda, gdyż spośród 25 umów najmu tylko 9 umów dotyczących łącznie 2.344,20 m2 zostało zawartych w okresie od dnia podpisania umowy do dnia otwarcia centrum handlowego tj. od 2 kwietnia 2014 r. do 25 października 2014 r., co oznacza, iż do dnia otwarcia centrum handlowego powód nie doprowadził do wynajęcia 5.000 m ^{( 2)}. Nadto pozwany podał, że cztery umowy najmu zostały zawarte po dacie otwarcia Centrum, a umowa z dnia 6 sierpnia 2013 r. z (...) sp. z o.o. i z dnia 19 lipca 2013 r. z Grupą (...) sp. z o.o. sp.k. zostały rozwiązane przed datą otwarcia Galerii (...). W ocenie pozwanego nie ma również podstaw do powiększenia żądanego przez powoda wynagrodzenia o podatek VAT. W jego ocenie kwota dodatkowego wynagrodzenia ustalonego w umowie stanowiąca równowartość 25 000 Euro zawiera w sobie VAT, zgodnie z postanowieniami ustawy o cenach. Odnosząc się do żądania zapłaty wynagrodzenia za doprowadzenie do wynajęcia pomieszczeń dla potrzeb prowadzenia sklepu zoologicznego i salonu fryzjerskiego, pozwany wskazał, że nie są one jeszcze wymagalne. Podniósł, że – wbrew postanowieniom umowy – kwoty wynagrodzeń zostały powiększone o VAT, w związku z czym obie faktury wystawione przez powoda tytułem przedmiotowego wynagrodzenia zostały odesłane przez pozwanego (sprzeciw k. 677 – 682).

Postanowieniem z 18 listopada 2016 roku Sąd Okręgowy w Poznaniu stwierdził swą niewłaściwość miejscową i przekazał sprawę tut. sądowi (postanowienie wraz z uzasadnieniem k. 705-707).

Pismem procesowym z dnia 20 lutego 2017 r. powód zmodyfikował pozew
w zakresie odsetek żądając zapłaty kwoty 132.310,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Odnosząc się do kwestii legitymacji czynnej po jego stronie wyjaśnił, że 1 marca 2013 roku zawarł ze spółką (...) umowę przeniesienia przedsiębiorstwa wraz ze wszystkimi składnikami niematerialnymi i materialnymi, zgodnie z art. 55 ^{( 1)} k.c.. Powód podtrzymał wszystkie dotychczas zgłaszane twierdzenia i wnioski. Potwierdził fakt rozwiązania w dniu 3 października 2014 r. umowy najmu z Grupą (...) sp. z o.o. sp. k. dotyczącej wynajęcia powierzchni usługowej 25 m ^{( 2)}, przy czym wskazał że w miejsce tej umowy została zawarta kolejna dotycząca wynajęcia wyspy usługowej o powierzchni 6 m ^{( 2)}. Odnośnie rozwiązania umowy z (...) sp. z o.o. powód podał, że nastąpiło to w uzgodnieniu z pozwanym i po wcześniejszym naleganiu przez pozwanego na jego zawarcie. Powód wskazał także, że ostateczna powierzchnia lokali potwierdzana była w protokołach przekazania lokali najemcom. Natomiast co do powiększenia wynagrodzenia o podatek VAT powód podał, iż jest to zgodne z dotychczasową praktyką stron, zgodnie z którą powód wystawiał fakturę na 25.000 euro przeliczone na walutę polską i powiększoną
o stawkę podatku VAT 23 % za doprowadzenie do komercjalizacji 2 500 m ^{( 2)} powierzchni centrum handlowego. Faktura ta została przyjęta i zapłacona przez pozwanego bez żadnych zastrzeżeń (pismo procesowe k. 718 – 722).

Pismami procesowymi z dnia 6 i 22 czerwca 2017 r. pozwany podtrzymał swoje stanowisko w sprawie wskazując, iż łączna suma wynajętej powierzchni nie przekroczyła progu 5.000 m ² ale wyniosła 4.957,50 m ². W piśmie z 22 czerwca 2017 roku pozwany wskazał, że nie został zawiadomiony o zawarciu umowy z 1 marca 2013 roku przeniesienia przedsiębiorstwa spółki (...) na rzecz powoda (pisma, k. 752 – 753., 830-834).

W dalszych pismach procesowych strony pozostały przy swoich stanowiskach
w sprawie, szczególności wskazując odmienne łączne powierzchnie komercjalizacji Galerii (...) na dzień jej otwarcia dla klientów (pismo procesowe – k. 836 – 839, 847 – 848).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 1 marca 2012 r. pomiędzy pozwanym a spółką (...) została zawarta umowa pośrednictwa. Na jej podstawie spółka (...) zobowiązała się do stałego pośredniczenia oraz doradztwa przy promowaniu oraz zawieraniu przez pozwanego umów najmu powierzchni usługowych znajdujących się w realizowanym przez pozwanego obiekcie handlowym, zwanym w dalszej części umowy Nieruchomością. W punkcie 5.1 przedmiotowej umowy zostało ustalone, że w przypadku zawarcia umowy najmu lokalu znajdującego się w Nieruchomości z najemcą przedstawionym przez spółkę (...), pozwany zobowiązany jest zapłacić wynagrodzenie, które stanowić będzie 10 % rocznego czynszu, przy czym definicja czynszu została zawarta w dalszej części punktu 5.1 umowy. W punkcie 5.2 umowy zostało ustalone, że przedmiotowe wynagrodzenie będzie wypłacone w dwóch ratach. Zgodnie z punktem 5.3 umowy spółka (...) będzie uprawniona do otrzymania dodatkowego wynagrodzenia w przypadku osiągnięcia poziomu wynajęcia Nieruchomości wskazanego w dalszej części tego przepisu umowy. W odniesieniu do każdego ze wskazanych składników wynagrodzenia podstawą do jego wypłaty miała być faktura VAT wystawiona przez spółkę (...) (d owód: umowa pośrednictwa, k. 26 – 28v).

Dnia 1 marca 2013 r. pomiędzy powodem i spółką (...) została zawarta umowa przeniesienia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55 ¹ k.c.. Na jej podstawie spółka (...) zobowiązała się do wniesienia do spółki komandytowej (powoda) wkładu niepieniężnego w postaci przedsiębiorstwa rozumianego zgodnie z art. 55 ¹ kc jako zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych dotychczas do prowadzenia działalności tej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Składniki wchodzące w skład tego przedsiębiorstwa zostały wymienione w załączniku do aktu notarialnego – umowy przeniesienia przedsiębiorstwa. Jednym ze składników przedsiębiorstwa wymienionym w złaczniku do aktu notarialnego były należności na dzień 28 lutego 2013 roku. Pismem z 7 marca 2013 roku spółka (...) poinformowała swoich kontrahentów, że z dniem 1 marca 2013 roku jej przedsiębiorstwo zostało wniesione jako aport do spółki (...) sp. z o.o. spółka komandytowa i wskazała, że od tej chwili stroną wszelkich umów jest ten podmiot (d owód: akt notarialny, k. 723 – 725, 840 – 842, załącznik do aktu notarialnego k. 842v, pismo informujące, k. 726 ).

W dniu 2 kwietnia 2014 r. pomiędzy pozwanym a powodem, reprezentowanym przez spółkę (...) został zawarty aneks nr (...) do umowy pośrednictwa z dnia 1 marca 2012 r., w którym ustalono m.in. iż w przypadku zawarcia umowy najmu lokalu z najemca przedstawionym przez powoda, pozwany zobowiązuje się zapłacić powodowi wynagrodzenie stanowiące 10 % rocznego czynszu (pkt 5.1. umowy). Ponadto wynagrodzenie miało być płatne w dwóch ratach tj.

- 50 % po podpisaniu przez pozwanego umowy najmu obiektu, na podstawie faktury wystawionej przez powoda (po podpisaniu umowy) i doręczonej pozwanemu, w terminie 7 dni od dnia otrzymania faktury przez pozwanego,

- 50 % po rozpoczęciu działalności przez sklep najemcy lub wpływu pierwszego czynszu (pkt 5.2. umowy).

Dodatkowo mocą przedmiotowego aneksu nowe brzmienie otrzymał przepis pkt 5.3.2. umowy. Zgodnie z jego nowym brzmieniem, w przypadku osiągnięcia przez powoda poziomu 2.500 m ² wynajętej powierzchni Nieruchomości przed jej otwarciem dla klientów, powód otrzyma jednorazowe dodatkowe wynagrodzenie w kwocie stanowiącej równowartość w złotych polskich kwoty 25.000 euro, płatne na podstawie faktury VAT wystawionej po osiągnięciu kryteriów, w terminie 7 dni od dnia doręczenia faktury. W przypadku osiągnięcia przez powoda poziomu 5.000 m ² wynajętej powierzchni przed otwarciem Nieruchomości dla klientów, powód otrzyma kolejne jednorazowe dodatkowe wynagrodzenie w kwocie stanowiącej równowartość w złotych polskich kwoty 25.000 euro. Podczas rozmów w przedmiocie wynagrodzenia powoda, strony posługiwały się kwotami netto (d owód: aneks do umowy z dnia 2 października 2017 r., k. 29 – 30v, przesłuchanie E. K. k. 868).

Realizowane przez pozwanego centrum handlowe określone w umowie jako Nieruchomość zostało otwarte dla klientów 25 października 2014 roku (okoliczność bezsporna).

Do tej daty pozwany zawarł umowy najmu z 25 najemcami przedstawionymi przez powoda. W myśl postanowień części C § 2 tych umów wskazana w nich powierzchnia lokali miała charakter orientacyjny. Ostateczna powierzchnia pomieszczeń stanowiąca podstawę do wyliczenia opłat wynikających z umów najmu zostanie ustalona po przeprowadzeniu pomiaru przez uprawnionego geodetę według zasad opisanych w umowach najmu (d owód: tabelaryczne zestawienie najemców, k. 33, 739, umowy najmu, k. 55–67, 68-81, 118–130, 131-144 , 145-155, 170-240, 277 – 282, 293 – 335, 336 – 350, 351-364, 365-379, 380-412, 413-458, 459-468, 469-489,490—502, 503-515, 516-559, 560-565, 560-565, 566-579, 580-614, 615-654)

Umowa najmu zawarta przez pozwanego ze spółką (...) sp. z o.o. w L. została rozwiązana jeszcze przed datą otwarcia centrum handlowego, w związku z odstąpieniem od umowy przez tę spółkę ( dowód: odstąpienie od umowy k. 696).

Natomiast umowa najmu zawarta przez pozwanego ze spółką Grupa (...) sp. z o.o. spółka komandytowa w O. została rozwiązana na mocy porozumienia stron w dniu 3 października 2014 roku, z uwagi na ustalenia wynajęcia powierzchni stanowiącej tzw. Wyspę ( dowód: porozumienie o rozwiązaniu umowy k. 700).

Umowa najmu zawarta ze spółką (...) nie została zrealizowana, tj. nie doszło do wydania lokalu temu najemcy. W okresie obowiązywania zawartej z nim umowy najmu, pozwany doprowadził własnym staraniem (bez udziału powoda) do zawarcia umowy najmu tego samego lokalu z innym najemcą. Nie doszło do formalnego rozwiązania umowy ze spółką (...) (dowód: zeznanie świadka P. T. k. 867, przesłuchanie E. K. k. 868).

Następnie, 6 października 2014 roku pozwany zawarł ze spółką Grupa (...) umowę najmu powierzchni 6 m ^{( 2)} częsci wspólnej galerii handlowej w celu ustawienia wyspy handlowej, w której najemca będzie prowadził działalność w postaci stoiska (...) ( dowód: umowa najmu k. 727-729).

Przekazywanie lokali będących przedmiotem najmu odbywało się na podstawie protokołu przekazania pomieszczenia. Powód nie uczestniczył w przekazaniu lokali najemcom (d owód: protokoły przekazania pomieszczenia, k. 754 – 827, 861 – 863, przesłuchanie E. K. k. 868 ).

Na krótko przed otwarciem Galerii (...) dla klientów, spółka współpracująca z pozwanym w piśmie z 21 października 2014 roku poinformowała (...) o stanie prac związanych z wynajęciem powierzchni w centrum handlowym. W załączniku do pisma zostały przedstawione informacje co ilości podmiotów, które zostaną otwarte w dniu 25 października 2014 roku ze wskazaniem powierzchni lokali wynajętych tym podmiotom ( dowód: pismo do (...) wraz z załącznikiem k. 735-736).

W piśmie z 21 października 2014 roku przesłanym drogą mailową przez współpracującego z pozwanym koordynatora najmu powód został poinformowany o aktualnych powierzchniach lokali wynajętych w galerii handlowej. Powierzchnie te zostały ustalone w oparciu o pomiary dokonane przy przekazaniu lokali najemców. W odniesieniu do niektórych z nich powierzchnia była większa niż wskazana w umowach najmu. Na dzień przesłania omawianego pisma (21 października 2014 r.) wyniosła łącznie ponad 5 000 m ² ( dowód: Korespondencja e-mail z dnia 21 października 2014 r., k. 737 – 738 wraz z tabelarycznym zestawieniem wynajętych lokali i ich rzeczywistą powierzchnią, k. 739).

W dniu 28 listopada 2014 r. powód wystawił na rzecz pozwanego fakturę VAT
nr (...) na łączną kwotę 128.556,53 zł brutto. W tytule wskazano, iż faktura ta dotyczy umowy pośrednictwa z dnia 1 marca 2012 r. oraz aneksu nr (...), zaś wskazana suma należności brutto stanowiła równowartość w złotych polskich kwoty 25.000 euro ustalonej wg średniego kursu z 27 listopada 2014 roku ((...), (...)), powiększonej o stawkę podatku VAT 23 %. Powyższa kwota 25 000 Euro stanowiła wynagrodzenie powoda z tytułu doprowadzenia do komercjalizacji 2 500 m ² powierzchni centrum handlowego (d owód: faktura VAT nr (...), k. 734).

Powyższa faktura została przez pozwanego opłacona w całości w formie dwóch przelewów w dniach 22 grudnia 2014 r. oraz 29 grudnia 2014 r.. Pozwany nie kwestionował przedmiotowej faktury VAT. Ze strony pozwanego nie było również zastrzeżeń do innych faktur VAT wystawianych przez powoda tytułem wynagrodzenia za doprowadzenie do zawarcia umów najmu poszczególnych lokali galerii handlowej (d owód: wyciąg z rachunku bankowego, k. 730v, zeznania świadka P. T. k. 866, przesłuchanie E. K. k. 869).

Kolejno, w dniu 6 marca 2015 r., w związku z doprowadzeniem do wynajęcia 5 000 m ² galerii handlowej, powód wystawił na rzecz pozwanego fakturę VAT nr (...) na kwotę 126.972,90 zł brutto na podstawie umowy pośrednictwa z dnia 1 marca 2012 r. oraz aneksu. Wskazana na fakturze kwota brutto stanowiła równowartość w złotych polskich kwoty 25.000 euro przy kursie 4,1292 zł powiększona o stawkę podatku VAT 23 % (d owód: faktura VAT nr (...) z dnia 6 marca 2015 r., k. 36).

W dniu 26 marca 2015 roku pozwany zawarł z R. G. umowę najmu lokalu nr (...) o powierzchni 76 m ². W pomieszczeniu tym najemca miał prowadzić sprzedaż artykułów zoologicznych i zwierząt. Do zawarcia przedmiotowej umowy najmu doszło staraniem powoda ( dowód: umowa najmu wraz z załącznikami k. 580-614).

W dniu 21 maja 2015 r. powód przedsądownie wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 126.972,90 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 14 marca 2015 r. do dnia zapłaty, w terminie 3 dni od otrzymania wezwania (d owód: przedsądowe wezwanie do zapłaty wraz z dowodem wysłania k. 39-40).

W dniu 29 maja 2015 roku pozwany zawarł z E. M. umowę najmu pomieszczenia nr (...), o powierzchni 74 m2, które miało zostać wykorzystane w celu prowadzenia działalności usługowej – fryzjersko – kosmetycznej z salonem masażu oraz kosmetyką paznokci. Do zawarcia tej umowy doszło staraniem powoda (dowód: umowa najmu k. 241-276).

W odpowiedzi na powyższe wezwanie do zapłaty z 21 maja 2015 roku, w piśmie z 2 czerwca 2015 roku pozwany wskazał, że jest ono przedwczesne z uwagi na prowadzone z (...) negocjacje dot. podpisania aneksu nr (...) do umowy pośrednictwa z dnia 1 marca 2012 r., których przedmiotem jest m.in. uznanie faktury VAT nr (...) za wystawioną bezpodstawnie (dowód: pismo pozwanego z dnia 2 czerwca 2015 r. , k. 41 -42).

W dniu 2 czerwca 2015 roku powód wystawił na rzecz pozwanego dwie faktury VAT. Faktura nr (...) została wystawiona na kwotę 3 084,84 zł stanowiącą wynagrodzenie z tytułu otwarcia sklepu (...), na podstawie umowy z 1 maca 2012 roku. Natomiast faktura nr (...) została wystawiona na kwotę 2 252,75 zł stanowiącą wynagrodzenie z tytułu podpisania umowy na salon fryzjerski, również na podstawie umowy z 1 marca 2012 roku ( dowód: faktury k. 37 i 38).

Powyższe faktury VAT zostały odesłane powodowi przez pozwanego przy piśmie z 3 sierpnia 2015 roku. W piśmie tym pozwany wskazał, że faktury te zostały wystawione nieprawidłowo, gdyż w umowie brak jest postanowień, w oparciu o które wynagrodzenie miałoby być powiększone o obowiązującą stawkę VAT ( dowód: pismo pozwanego wraz z dowodem doręczenia k. 701-702).

W piśmie z 22 czerwca 2015 roku pozwany ponownie odniósł się do wezwania do zapłaty należności wynikającej z faktury VAT nr (...). Pozwana zakwestionował istnienie podstaw do wystawienia w/w faktury wskazując na niespełnienie wymogu osiągnięcia przez powoda poziomu 5.000 m ². Wskazał, że do obliczenia wskazanego poziomu wynajętej powierzchni należy brać pod uwagę umowy najmu zawarte po dacie wejścia w życie postanowień aneksu do umowy. Pozwany uznał także za niezasadne podwyższenie kwoty wynagrodzenia o stawkę podatku VAT, wskazując, iż nie znajduje to potwierdzenia w postanowieniach umowy (d owód: pismo pozwanego z dnia 22 czerwca 2015 r. k. 45 – 46).

Odnosząc się do stanowiska pozwanego, w piśmie z dnia 16 lipca 2015 r. powód podtrzymał stanowisko w przedsądowym wezwaniu do zapłaty oraz ponownie wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 126.972,90 zł wraz z należnymi odsetkami od 14 marca 2015 roku (d owód: pismo pozwanego z dnia 16 lipca 2015 r. wraz z dowodem wysłania, k. 47 – 49).

Pismem z 29 października 2016 r. skierowanym do spółki (...) pozwany wypowiedział umowę pośrednictwa z dnia 1 marca 2012 r. oraz aneks nr (...) z dnia 2 kwietnia 2014 r. z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. Następnie, pismem z tej samej daty pozwany złożył oświadczenie o rozwiązaniu ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia ww. umowy i aneksu. W piśmie wskazano, że umowa zostaje rozwiązana w trybie natychmiastowym z uwagi na istotne naruszenie obowiązków umownych polegające na nagminnym uchylaniu się od dostarczaniu raportu z wykonania przedmiotu umowy ( dowód pisma pozwanego z 29 października 2015 roku k. 50-51).

W odpowiedzi na pismo zawierające oświadczenie o rozwiązaniu umowy, w piśmie z 4 listopada 2015 roku powód zaprzeczył zaistnieniu okoliczności wskazanych przez pozwanego, które przemawiałyby za natychmiastowym wypowiedzeniem umowy. Jednocześnie powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 146.680,69 zł tytułem wynagrodzenia, na które składają się należności wskazane w fakturach VAT nr (...) wraz z odsetkami w wysokości 14.370,20 zł ( dowód: pismo powoda z 4 listopada 2015 roku k. 52).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów, które w ocenie Sądu były w pełni wiarygodne. Dodatkowo, w odniesieniu do dowodów z dokumentów, żadna ze stron nie kwestionowała ich wiarygodności.

Nie budziła także wątpliwości Sądu, wiarygodność zeznań świadka P. T., ani przesłuchanie w charakterze strony E. K.. Sąd Okręgowy nie dopatrzył się zasadniczych podstaw, aby uznać iż świadek ten przedstawił nieprawdziwe okoliczności. Zeznania świadka były spójne i korespondowały z dokumentacją dołączoną do akt sprawy. Świadek m.in. potwierdził okoliczności współpracy oraz opisał na czym polegała komercjalizacja galerii. Co istotne, wskazał, iż powierzchnia niektórych lokali zmieniła się bądź różniła od powierzchni wykazywanych przez pozwanego (m.in. sklepu (...) oraz powierzchnia lokalu fitness). Ponadto świadek także zeznał, iż faktury VAT nie były kwestionowane, co koresponduje ze złożonymi do akt sprawy potwierdzeniami ich zapłaty. Na ocenę wiarygodności zeznań świadka oraz przesłuchania przedstawiciela powodowej spółki istotny wpływ ma również stanowisko strony pozwanej. W toku postępowania w niniejszej sprawie pozwany nie kwestionował podniesionej przez powoda okoliczności dokonania zapłaty należności wynikających z wystawionych przez powoda faktur VAT (innych niż będące przedmiotem niniejszego postępowania). Pozwany nie zaprzeczył również, że faktyczne powierzchnie lokali wynajętych przez niego podmiotom przedstawionym przez powoda były inne niż wskazane w umowach najmu.

W tym miejscu dodatkowo należy wskazać, że – zdaniem Sądu – nie było podstaw do oddalenia, czy pominięcia wniosków dowodowych zgłoszonych przez powoda w piśmie z 20 lutego 2017 roku. Zdaniem Sądu wnioski te zostały zgłoszone w związku ze stanowiskiem strony pozwanej. Nadto pominięcie ich nie było zasadne w świetle art. 207 § 6 k.p.c., bowiem ich uwzględnienie nie spowodowało zwłoki w rozpoznaniu sprawy. Zgłoszone w tym piśmie wnioski dowodowe z zeznań świadka i przesłuchania stron zostały przeprowadzone na jedynym terminie rozprawy i nie miały wpływu na czas trwania postępowania w niniejszej sprawie. Analogicznie należy ocenić wnioski dowodowe z dokumentów zgłoszone prze powoda w dalszych pismach procesowych.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo w niniejszej sprawie podlegało uwzględnieniu w całości.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do żądania zapłaty wynagrodzenia w związku z doprowadzeniem do zawarcia umów najmu lokali przeznaczonych na sklep z zoo artykułami oraz na salon fryzjerski należy podnieść co następuje.

Poza sporem pozostaje w niniejszej sprawie okoliczność, że do zawarcia tych umów przez pozwanego doszło w związku z działaniami powoda podjętymi w wykonaniu umowy łączącej strony niniejszego postępowania. Okoliczności tej pozwany nie zaprzeczył w toku postępowania w niniejszej sprawie podnosząc jedynie przedwczesność tego żądania pozwu. Poza sporem pozostawała również kwota wynagrodzenia należnego powodowi z tego tytułu. Kwestionując zasadność żądania pozwu w tej części pozwany kwestionował wyłącznie zasadność doliczenia do niespornej kwoty wynagrodzenia kwoty odpowiadającej stawce VAT 23%.

W ocenie Sądu okoliczności niniejszej sprawy potwierdzają zasadność stanowiska powoda w tym przedmiocie. W pierwszej kolejności wobec zaistnienia pomiędzy stronami omawianego sporu należy dokonać wykładni łączącej strony umowy. W punkcie 5.1 umowy, zmienionym aneksem nr (...) zostało ustalone, że w razie zawarcia przez pozwanego umowy z najemcą przedstawionym przez powoda, powodowi przysługiwać będzie wynagrodzenie w wysokości 10% rocznego czynszu. Umowa nie precyzuje, czy wskazane wynagrodzenie zawiera w sobie podatek VAT, czy też to kwota netto. Należy zatem dokonać wykładni umowy łączącej strony w kontekście dyrektyw interpretacyjnych zawartych w art. 65 § 2 k.c. (w dalszej części uzasadnienia znajduje się szersze uzasadnienie stanowiska Sądu, w myśl którego powód jest stroną umowy z marca 2012 roku). Zgodnie z treścią powołanego przepisu art. 65 § 2 k.c. w umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu. Z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, w tym z przesłuchania E. K. ( w imieniu powoda) wynika, że wynagrodzenie ustalone w umowie stanowi wynagrodzenie netto, do którego powód doliczy VAT w obowiązującej stawce. Potwierdzeniem takiej interpretacji umowy jest również okoliczność dokonania przez pozwanego zapłaty przy braku jakichkolwiek zastrzeżeń) należności z faktur wystawionych przez powoda na takich zasadach w okresie wcześniejszym, w odniesieniu do wcześniej zawartych przez pozwanego umów najmu. Wynika to zeznań świadka P. T. oraz przesłuchania E. K.. Podkreślić przy tym należy, że pozwany (reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika) nie odniósł się do twierdzeń i dowodów strony powodowej w omawianym zakresie, co pozwala omawiane okoliczności uznać za przyznane na podstawie art. 230 k.p.c..

Wobec powyższego, za w pełni uzasadnione należy uznać żądanie zapłaty wynagrodzenia wynikającego z wystawionych przez powoda faktur VAT nr (...).

W ocenie Sądu żądanie pozwu zasadne jest również w części dotyczącej kwoty 126 972,90 zł stanowiącej dodatkowe wynagrodzenie na podstawie punktu 5.3.2. umowy, w związku z doprowadzeniem do wynajęcia 5 000 m ² powierzchni centrum handlowego.

W okolicznościach niniejszej sprawy nie ma podstaw do przyjęcia za pozwanym, że do obliczenia powierzchni, dla potrzeb ustalenia dodatkowego wynagrodzenia należy mieć na uwadze wyłącznie umowy najmu zawarte przez pozwanego po 2 kwietnia 2014 roku, tj po danie zawarcia Aneksu nr (...) do umowy z 1 marca 2012 roku. Argumentacja strony pozwanej wynika ze stanowiska, którego Sąd nie podziela, że powód nie wstąpił skutecznie w prawa spółki (...) (z którą pozwany zawarł umowę pośrednictwa). Materiał dowodowy zgromadzony w niniejszej sprawie wskazuje jednoznacznie, że powód wstąpił w prawa spółki (...) (swojego komplemetariusza) wynikające z umowy pośrednictwa. Potwierdzeniem tego jest złożona do akt sprawy umowa przeniesienia przedsiębiorstwa spółki (...). Wynika z niej i załącznika do niej, że do powoda zostało wniesione całe przedsiębiorstwo spółki (...), w tym również należności (zatem również należności od pozwanego wynikające z umowy z 1 marca 2012 roku). Okoliczności niniejszej sprawy wskazują również na to, że o wstąpieniu powoda w prawa spółki (...) wiedział również pozwany. Świadczy o tym fakt zawarcia z powodem Aneksu nr (...) do umowy z 1 marca 2012 roku. Zauważyć przy tym należy, że w preambule aneksu jednoznacznie zostało wskazane, że jedną ze stron go zawierających (jako Konsultant) jest powód reprezentowany przez spółkę (...), jako komplementariusza. Nie jest wiarygodne aby pozwany jako podmiot profesjonalnie działający na rynku zawierał aneks do umowy (w tytule aneksu również zostało to zaznaczone ze wskazaniem daty umowy) z podmiotem, którego nie uważał za swego kontrahenta. Dodatkowo stanowisku pozwanego przeczy fakt dokonania przez niego zapłaty na rzecz powoda należności z tytułu faktury VAT nr (...). Należność z tej faktury stanowiła dodatkowe wynagrodzenie w związku z komercjalizację powierzchni 2 500 m ^{( 2)}. Przeczy zasadom doświadczenia życiowego i racjonalnego prowadzenia działalności gospodarczej dokonanie zapłaty znaczącej kwoty, w sytuacji gdy jest ona nienależna (jak to obecnie twierdzi pozwany). Argumentację strony pozwanej podważa dodatkowo jeszcze jedna okoliczność. Dokonując zapłaty dodatkowego wynagrodzenia za komercjalizację 2 500 m ^{( 2)} powierzchni centrum handlowego, pozwany uwzględnił również umowy najmu, które zostały zawarte w dacie obowiązywania umowy ze spółką (...). Łączna powierzchnia z umów najmu zawartych po dacie aneksu z 2 kwietnia 2014 roku jest bowiem mniejsza niż 2 500 m ^{( 2)}. Oznacza to, że pozwany uwzględnił wejście powoda w prawa spółki (...) wynikające z umowy pośrednictwa zawartej z pozwanym.

Wobec rozbieżności stanowisk stron postępowania, dla oceny zasadności żądania pozwu w omawianej części należało ocenić czy do dnia otwarcia Galerii (...), w wyniku działań powoda doszło do zawarcia umów najmu o łącznej powierzchni 5.000 m ^{( 2)}. W pierwszej kolejności należy wskazać, że zasadne jest stanowisko powoda, wyrażane przez niego w pismach procesowych, jak i wyrażone podczas przesłuchania E. K., że przedmiotem umowy stron było doprowadzenie do wynajęcia konkretnej powierzchni centrum handlowego. Oznacza to, że dla oceny poziomu komercjalizacji znaczenie mają rzeczywiste powierzchnie wynajętych lokali (a nie wskazane w umowach najmu). Z samej treści umów najmu wynika bowiem, że powierzchnie lokali w nich wskazane są powierzchniami orientacyjnymi, które mogą być inne po zakończeniu prac związanych z powstaniem i urządzeniem centrum handlowego. Pamiętać bowiem należy, że korzyści pozwanego związane z wynajmem lokali pozostają w związku z rzeczywistą ich powierzchnią a nie wskazaną w umowach najmu, zawieranych często na długo przed otwarciem centrum handlowego. Charakter orientacyjny ma na celu określenie przybliżonej wielkości lokali, a co za tym idzie przybliżona wysokość czynszu najmu, do którego opłacania zobowiązany byłby potencjalny najemca. Taki zapis umowy wiąże się z celem informacyjnym i nie przesądza o rzeczywistej wielkości wynajętego lokalu, a stanowi jedynie wstęp do ostatecznych uzgodnień w tym zakresie. Dlatego też zasadnie dla oceny poziomu komercjalizacji powód odwołuje się do protokołów przekazania lokali, jak i pisma pozwanego. Zatem, w braku odmiennych postanowień umownych łączących strony niniejszego postępowania, należało przyjąć, iż przy wyliczaniu ostatecznej skomercjalizowanej powierzchni stanowiących podstawę obliczenia opłat wynikających z zawartych z najemcami umów, należy brać pod uwagę dokładny, ostateczny obmiar pomieszczeń, który wynika z protokół ich przekazania. Ponieważ jednak pozwany nie przedstawił protokołów przekazania wszystkich lokali, zasadnie powód odwołuje się do raportów pod nazwą (...), których autorem jest pozwany (czy podmiot działający w jego imieniu). Zwrócić należy uwagę, że prawidłowość wyliczeń wskazanych w tym raporcie potwierdza pismo pozwanego z dnia 21 października 2014 r. kierowane do najemcy (...). Należy bowiem mieć na uwadze, że jak wynika z przesłuchania E. K. – powód nie brał udziału w przekazywaniu pomieszczeń najemcom a wobec nieprzedstawienia wszystkich protokołów zasadnie posiłkuje się innymi dokumentami (również pochodzącymi od pozwanego) obrazującymi poziom komercjalizacji centrum handlowego. Podsumowując, dla potrzeb ustalenia poziomu komercjalizacji na 25 października 2014 roku należy zsumować powierzchnię lokali wskazaną w protokołach ich przekazania, w razie ich braku z raportów (...), a dopiero ostatecznie – z umów najmu ( w razie niemożności ustalenia powierzchni lokalu na podstawie wcześniej wymienionych dokumentów). M. w tym zakresie jest – zdaniem Sądu – wyliczenie wskazane w piątej kolumnie zestawienia znajdującego się w pismie powoda z 10 lipca 2017 roku (k. 838-838v). Należy mieć bowiem na uwadze, że pozwany nie kwestionował wskazanych w protokołach i raportach (...) powierzchni lokali. Wbrew stanowisku pozwanego, przy ocenie poziomu komercjalizacji należy uwzględnić również powierzchnię lokalu wynajętego spółce (...). Z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie wynika, że sam pozwany ponowi odpowiedzialność za fakt niedojścia do skutku umowy z tym podmiotem. Do akt sprawy nie zostały złożone również żadne dokumenty potwierdzające rozwiązanie umowy najmu.

Zatem , ponieważ na datę otwarcia Galerii (...) staraniem powoda zawarte zostały umowy najmu dotyczące ponad 5 000 m ² powierzchni, zasadne jest żądanie zasądzenia dodatkowego wynagrodzenia. Przy czym zasadne jest również żądanie zasądzenia tego wynagrodzenia w kwocie powiększonej o należny VAT. Aktualne w tym miejscu pozostają przedstawione wcześniej rozważania.

Zatem, biorąc pod uwagę wszelkie okoliczności faktyczne oraz prawne Sąd uznał, że roszczenie strony powodowej jest w pełni zasadne.

Jeżeli chodzi o żądanie zapłaty należnych odsetek ustawowych to znajduje ono swą podstawę w przepisie art. 481 § 1 k.c., stosownie do którego jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi - zatem powód nie musiał tych przesłanek wykazywać. Wobec tego, iż strony umownie nie ustaliły stopy odsetek - powodowi należały się odsetki w wysokości ustawowej (art. 481 § 2 k.p.c.).

W niniejszej sprawie strona powodowa żądała odsetek od dnia wniesienia pozwu, a więc od dnia 30 sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty, co Sąd w pełni uwzględnił.

Mając na uwadze zaprezentowane ustalenia faktyczne, rozważania prawne,
a w konsekwencji dokonane rozstrzygnięcie o kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., z którego wynika, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw. Do kosztów celowego dochodzenia praw i celowej obrony zalicza się również opłatę skarbową w kwocie 17 złotych uiszczoną od dokumentu pełnomocnictwa,
co zostało potwierdzone przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 12 marca 2003 r., sygn. akt III CZP 2/03, OSNC 2003/12/161.

W niniejszym postępowaniu na koszty strony powodowej składała się opłata od pozwu w kwocie 6.616 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w wysokości 7.200 zł
i opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł, tj. łącznie 69.518,00 zł

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji wyroku.

SSO Agnieszka Baran