Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 września 2016 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:	SSO Renata Puchalska
Sędziowie:	SO Anna Gałas (spr.) SO Monika Skalska
Protokolant:	Prot. sąd. Rafał Artymiuk

po rozpoznaniu w dniu 30 września 2016 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

przeciwko A. M.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie

z dnia 2 lutego 2016 r., sygn. akt XV GC 826/14

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od A. M. na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. 2568 zł (dwa tysiące pięćset sześćdziesiąt osiem złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO Anna Gałas

SSO Renata Puchalska

SSO Monika Skalska

Sygn. akt XXIII Ga 919/16

UZASADNIENIE

(...) sp. z o.o. w K. (dalej: powód) wniósł o zasądzenie na jego rzecz od A. M. (dalej: pozwany) 5.310,00 euro wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 2 maja 2013 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie wyrokiem z dnia 2 lutego 2016 r. zasądził od pozwanego na rzecz powoda 5.310,00 euro wraz z odsetkami w wysokości 5% od 5.310,00 euro od dnia 2 maja 2013 r. do dnia zapłaty (pkt 1) oraz zasądził od pozwanego na rzecz powoda 3.839,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 2).

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 17 stycznia 2013 r. pozwany zlecił powodowi wykonanie przewozu towaru na trasie z miejscowości S. M. (...) S. we W. do W.. Strony ustalił wynagrodzenie za przewóz w kwocie 500,00 euro. Załadunek przewożonego towaru miał się odbyć w dniu 18 stycznia 2013 r. w siedzibie C. S. (...) G. (...) w miejscowości S. M. (...) S., a rozładunek towaru w dniu 22 stycznia 2013 r. w miejscu prowadzenia działalności przez pozwanego przy ul. (...) w W.. W dniu 18 stycznia 2013 r. C. S. (...) A. B. (...)jako nadawca wystawiła list przewozowy CMR, wskazując w rubryce dotyczącej miejsce przeznaczenia towaru M. w Rosji. Po załadunku pracownik powoda kierowca S. T. sprawdził ilość załadowanych palet oraz ich zabezpieczenie na czas transportu.

Sąd Rejonowy ustalił dalej, że w trakcie przejazdu z miejsca załadunku do urzędu celnego pojazd kierowany przez S. T. został zatrzymany przez policję włoską. Ze względu na wskazanie w treści listu przewozowego CMR miejsca przeznaczenia przewożonego towaru w Rosji, policja włoska potraktowała jako przewóz realizowany poza Unię Europejską i zażądała od kierowcy S. T. dodatkowych dokumentów, którymi on nie dysponował. W związku z nieposiadaniem przez kierowcę wymaganych dokumentów policja włoska w protokole z dnia 18 stycznia 2013 r. nałożyła karę urzędową w wysokości 4.130,00 euro. Następnie postanowieniem z dnia 22 stycznia 2013 r. prefekt policji włoskiej zarządził zatrzymanie pojazdu do czasu uiszczenia kary urzędowej oraz 3 miesięczny zakaz wjazdu pojazdu na teren W..

W dniu 23 stycznia 2013 r. S. N., będąc umocowana do działania w imieniu powoda, dokonała zapłaty kary urzędowej w kwocie 4.130,00 euro. Po otrzymaniu potwierdzenia uiszczenia kary urzędowej policja włoska wydał niezatrzymaną część towaru pracownikowi A. C., jednocześnie zobowiązując do przeładunku towaru na inny pojazd. Zgodnie z postanowieniem prefekta W. z dnia 22 stycznia 2013 r. zatrzymany pojazd mógł opuścić W. jedynie bez towaru, który uprzednio przewoził. Powód z powodu zatrzymania pojazdu przez policję włoską poniósł również koszt rozładunku towaru z zatrzymanego pojazdu w kwocie 500,00 euro oraz koszt holowania zatrzymanego pojazdu i przechowania jego na policyjnym parkingu w kwocie 680,00 euro.

Sąd Rejonowy wskazał, że powód wystawił na rzecz pozwanego notę obciążeniową na łączną kwotę 5.310,00 euro z tytułu zatrzymania ładunku przez policję z powodu złych dokumentów w kwocie 4.130,00 euro, kosztów holowania na parking zatrzymanego pojazdu w kwocie 680,00 euro oraz tytułem użycia wózka widłowego do przeładunku zatrzymanego pojazdy w kwocie 500,00 euro, z terminem płatności do dnia 30 kwietnia 2013 r.

W ocenie Sądu Rejonowego powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

Sąd Rejonowy zważył, że zgodnie z treścią art. 4 i 9 Konwencji CMR list przewozowy nie jest przesłanką zawarcia umowy przewozu. Sąd Rejonowy wskazał, że w niniejszej sprawie list przewozowy nie mógł zostać uznany za wyłączny dowód zawarcia umowy przewozu przez strony, a tym samym określenia stron umowy, albowiem zlecenie przewozowe pochodziło od innego podmiotu niż ten, który został wskazany w liście przewozowym jako nadawca. W wyniku przyjęcia przez pozwanego oferty powoda, której przedmiotem było wykonanie przewozu, pozwany uzyskał status drugiej obok przewoźnika strony umowy przewozu, czyli status nadawcy.

Sad Rejonowy mając na względzie, że regulacja Konwencji CMR jest regulacją kompletną, a zatem wobec nieokreślenia przyczyn zwalniających w jej treści, wskazał, że odpowiedzialność nadawcy z tytułu nieścisłości lub niedostateczności danych zawartych w liście przewozowym ma charakter odpowiedzialności absolutnej, od której mógłby się on jedynie uwolnić poprzez przeprowadzenie dowodu na okoliczność zawinienia drugiej strony, czyli przewoźnika. Sąd Rejonowy wywiódł, że pozwany jako nadawca ponosił odpowiedzialność za wszelkie nieścisłości i niedokładności zawarte w liście przewozowym. Jak wynikało z treści zlecenia transportowego przewóz miał być realizowany na trasie z W. do Polski. Natomiast w treści listu przewozowego w rubryce dotyczącej miejsca przeznaczenia wskazano Rosję, a w rubryce dotyczącej odbiorcy - firmy (...) z siedzibą w Rosji. Sąd Rejonowy wskazał, że wprawdzie w rzeczywistości miejscem przeznaczenia

towaru była faktycznie Rosja, jednakże przewóz towaru jaki przyjął do wykonania powód jako przewoźnik obejmował jedynie trasę z miejscowości S. M. di S. we W. do W.. Sąd Rejonowy w konsekwencji stwierdził, że w treści listu przewozowego, jaki został wydany wraz z towarem kierowcy S. T. pracownikowi powoda, znajdowała się nieścisłość w zakresie zarówno odbiorcy towaru, jak i miejsca jego przeznaczenia. W ocenie Sądu Rejonowego zgodnie z powołanym art. 7 Konwencji CMR za nieścisłości i niedostateczność danych m. in. dotyczących odbiorcy i miejsca przeznaczenia odpowiedzialność ponosi pozwany jako nadawca.

Sąd Rejonowy wywiódł, że w świetle art. 8 Konwencji CMR przy przyjęciu towaru przewoźnik jest obowiązany sprawdzić: dokładność danych listu przewozowego dotyczących ilości sztuk, jak również ich cech i numerów i widoczny stan towaru i jego opakowania. Sąd Rejonowy wywiódł, że pracownik powoda wypełnił swoje obowiązki nałożone na niego jako przewoźnika zgodnie z treścią powołanego przepisu. Zatem w ocenie Sądu Rejonowego brak było jakichkolwiek podstaw do przypisania powodowi winy w tym względzie, tym bardziej, że nie był on zobligowany w świetle powołanego przepisu do dokonania pełnej kontroli listu przewozowego pod każdym względem, lecz jedynie do sprawdzenia ilości przewożonego towaru, jego cech numerów, a także widocznego stanu towaru i jego opakowania.

Sąd Rejonowy zważył dalej, że nadawca obowiązany był pokryć całą szkodę, pozostającą w prawnie relewantnym, według prawa właściwego dla danej umowy, związku przyczynowym. Ogólne określenie zakresu przedmiotowego odpowiedzialności nadawcy za podanie nieprawidłowych danych zawiera art. 7 ust. 1 lit. c) Konwencji CMR, gdyż wprowadza ona odpowiedzialność nadawcy za podanie nieprawidłowych wszelkich innych danych lub instrukcji, wydanych przez nadawcę w celu wystawienia listu przewozowego lub w celu wniesienia ich do niego. Przewoźnik nie jest obowiązany sprawdzać, czy dokumenty i informacje są prawidłowe i wystarczające.

W ocenie Sądu Rejonowego powód wykazał fakt poniesienia szkody, jej wysokość oraz związek pomiędzy zaistniała szkodą a działaniem pozwanego jako nadawcy w postaci zawarcia nieprawidłowych danych w liście przewozowym. Przedstawione względy stanowią przekonujące przesłanki dla wnioskowania o istnieniu po stronie pozwanego jako nadawcy obowiązku naprawienie szkody. Zdarzenie szkodzące stanowiło bowiem wskazanie w liście przewozowym Rosji jako miejsca przeznaczenia towaru oraz spółki rosyjskiej jako odbiorcy towaru. Powód wykazał, że na skutek tych niedokładności zawartych w liście przewozowym poniósł szkodę w postaci konieczności zapłaty na rzecz policji włoskiej kary urzędowej w kwocie 4.130,00 euro, kosztów holowania pojazdu na policyjny parking w kwocie 680,00

euro oraz kwoty 500,00 euro tytułem wynajmu wózka widłowego w celu przeładowania części ładunku na inny pojazd. Mając na względzie powyższe Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5.310,00 euro tytułem odszkodowania za szkodę powstałą na skutek nieścisłości danych znajdujących się w liście przewozowym.

O odsetkach Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 27 ust. 1 Konwencji CMR, o kosztach postępowania zaś na zasadzie art. 98 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany i zaskarżył wyrok w całości. Wyrokowi zarzucił:

1.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 7 ust. 1 lit. a) Konwencji CMR poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na tym, że sąd pierwszej instancji:

(i)  prawidłowo ustalając, że zawinienie przewoźnika jest przyczyną zwalniającą nadawcę z odpowiedzialności odszkodowawczej z tytułu nieścisłości lub niedokładności danych zawartych w liście przewozowym CMR,

oraz jednocześnie

(ii)  prawidłowo ustalając stan faktyczny, z którego wynika, że przewoźnik podpisał list przewozowy z ewidentnie błędnym wskazanym krajem przeznaczenia i rozpoczął podróż z tak błędnie wystawionym listem, co wywołało szkodę,

dokonał ostatecznie błędnej subsumpcji uznając, że nie jest przypadkiem zawinionego działania przewoźnika w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. a) Konwencji sytuacja, w której przewoźnik mimo świadomości, co do istotnych i ewidentnych błędów w liście przewozowym grożących szkodą, ostatecznie nie koryguje ich i rozpoczyna przewóz z wadliwym listem;

2.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 8 ust. 1 lit. a) w zw. z art. 4 i art. 9 ust. 1 Konwencji CMR poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, że art. 8 ust. 1 lit.

a) określa zamknięty katalog danych, które przewoźnik powinien sprawdzić w liście przewozowym i jednocześnie zwalnia przewoźnika z odpowiedzialności za zawinione niesprostowanie innych nieprawidłowości w liście, podczas gdy przepis ten określa wyłącznie te dane dotyczące ładunku, które przewoźnik jest obowiązany skonfrontować z treścią listu przewozowego na etapie przyjmowania towaru do przewozu.

W oparciu o powyższe zarzuty pozwany wniósł o: zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za I instancję w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za II instancję, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie apelacji pozwanego w całości oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania w drugiej instancji, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie. Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny w niniejszej sprawie, który Sąd Okręgowy akceptuje i uznaje za własny. Na pełną aprobatę zasługuje również ocena prawna dokonana przez sąd pierwszej instancji.

Nie doszło do naruszenia art. 7 ust. 1 lit. a) Konwencji CMR, Sąd Rejonowy prawidłowo zinterpretował ten przepis prawa. W żadnym razie interpretacja Sądu Rejonowego tego przepisu prawa nie naruszała innych przepisów Konwencji CMR, tj. art. 8 ust. 1 lit. a) w zw. z art. 4 i art. 9 ust. 1 Konwencji CMR, jak wskazywał apelujący.

Przepisy Konwencji CMR przewidują prawa i obowiązki nadawcy i przewoźnika. W świetle art. 6 ust. 1 lit. d) Konwencji CMR list przewozowy powinien zawierać dane dotyczące miejsca i daty przyjęcia towaru do przewozu oraz przewidziane miejsce jego wydania. W myśl art. 7 ust. 1 lit. a) nadawca odpowiada za wszystkie koszty i szkody, jakie mógłby ponieść przewodnik na skutek nieścisłości lub niedostateczności danych wymienionych w art. 6 ust. 1 lit. d). Trafnie wywiódł Sąd Rejonowy, że z uwagi na brak wskazania w przepisach Konwencji CMR jakichkolwiek podstaw wyłączenia odpowiedzialności, odpowiedzialność ta ma charakter absolutny, w szczególności, że nie ma na nią wpływu brak winy nadawcy. Apelujący wskazywał, że zawinienie przewoźnika jest przyczyną zwalniającą nadawcę z odpowiedzialności odszkodowawczej z tytułu nieścisłości lub niedokładności danych zawartych w liście przewozowym CMR. Nie można jednak na gruncie niniejszej sprawy wywieść, aby to z winy powoda (przewoźnika) doszło do powstania przedmiotowej szkody, bowiem powód w świetle art. 8 ust. 1 lit a) nie był zobowiązany do sprawdzenia danych wpisanych do listu przewozowego, w tym również miejsca wydania towaru przyjętego do przewozu.

W świetle art. 8 ust. 1 lit. a) Konwencji CMR przy przyjęciu towaru przewoźnik jest obowiązany sprawdzić dokładność danych listu przewozowego dotyczących ilości sztuk, jak również ich cech i numerów. Obowiązki przewoźnika zostały zatem jasno określone i w żadnym razie z treści tego ani żadnego innego przepisu prawa nie można wywieść, że Konwencja CMR przekazała przewoźnikowi obowiązki w zakresie sprawdzenia listu przewozowego, większe niż to wynika wprost z jej treści, tj. aby nałożyła na przewoźnika obowiązek sprawdzenia danych listu przewozowego dotyczących miejsca wydania towaru przyjętego do przewozu, jak też wywiódł apelujący. Gdyby zamiarem stron Konwencji CMR

było nałożenie na przewoźnika takiego obowiązku, wynikałoby to z treści art. 8 ust. 1 Konwencji CMR. Tymczasem przewoźnik ma obowiązek sprawdzić dane w liście przewozowym jedynie w zakresie przewidzianym przez art. 8 ust. 1 lit. a) i b) Konwencji CMR, czyli dane dotyczące ilości sztuk, jak również ich cech i numerów. To obowiązkiem nadawcy jest wypełnienie listu przewozowego o dane m.in. dotyczące przewidzianego miejsca wydania towaru i w konsekwencji tylko nadawca może zostać obciążony za nieprawidłowe wykonanie tego obowiązku.

Wbrew twierdzeniom apelacji, art. 8 ust. 1 lit a) Konwencji CMR zawiera zamknięty katalog danych, które przewoźnik powinien sprawdzić w liście przewozowym. Okoliczność ta zwalnia przewoźnika z odpowiedzialności za zamieszczenie przez nadawcę nieprawidłowych danych w liście przewozowym w tym zakresie, wbrew twierdzeniom apelacji. W świetle powyższego przepisu prawa okoliczność podpisania listu przewozowego przez kierowcę, gdzie została wskazana Rosja jako miejsce wydania towaru przyjętego do przewozu, nie stanowi o tym, że kierowca złożył oświadczenie wiedzy czy woli o takiej treści, bowiem kierowca nie miał obowiązku uzupełniać, sprawdzać i korygować listu przewozowego wypełnionego przez nadawcę w zakresie danych dotyczących miejsca wydania towaru przyjętego do przewozu. Okoliczność złożenia oświadczenia woli czy wiedzy oraz ewentualne dyrektywy wykładni oświadczeń woli należałoby badać zatem jedynie w stosunku do nadawcy (pozwanego), który uzupełniał przedmiotowe dane w liście przewozowym, a nie powoda, jak wskazywał apelujący. Jakkolwiek Sąd Okręgowy podziela przytoczoną w apelacji argumentację K. W., że wzmianka dotycząca rodzaju i ilości towaru może stanowić oświadczenie woli (przewoźnik podpisując list przewozowy zaciąga zobowiązanie do przewozu określonej ilości towaru), ale też oświadczenie wiedzy, co do rzeczywiście przyjmowanego towaru, jego rodzaju i ilości, podkreślić należy, że rozważania te zostały poczynione jedynie w odniesieniu do towaru - jego rodzaju, ilości - zatem okoliczności, które w myśl art. 8 ust. 1 lit. a) Konwencji CMR przewoźnik ma obowiązek sprawdzić. Nie istnieje zaś obowiązek przewoźnika do sprawdzenia innych danych zawartych w liście przewozowym, zatem złożenie podpisu pod listem przewozowym nie może stanowić o złożeniu oświadczenia woli, czy wiedzy kierowcy (przewoźnika) co do pozostałych danych zawartych w liście przewozowym, w tym dotyczących miejsca wydania towaru przyjętego do przewozu.

W konsekwencji powyższych rozważań wywieść należało, że pozwany nie uwolnił się od odpowiedzialności za poniesioną przez powoda szkodę, bowiem nie wykazał, aby powód ponosił winę za zaistniałą szkodę. Powód nie miał obowiązku sprawdzenia danych listu

przewozowego, dotyczących miejsca wydania towaru przyjętego do przewozu, zatem nie może być mowy o zawinionym działaniu przewoźnika. Powód nie może ponosić odpowiedzialności, za działania, których nie podjął, a do których to też podjęcia nie był zobowiązany. Strony umowy odpowiadają jedynie za własne działania i zaniechania, co do których były zobowiązane mocą umowy i przepisów prawa. Innymi słowy, nie może zasługiwać na ochronę prawa próba przerzucenia odpowiedzialności za zaistniałą szkodę na przewoźnika za zaniechanie czynności, co do których podjęcia nie był zobowiązany. Z pewnością nie ma podstaw do tego, aby kierowca (pracownik przewoźnika) powinien był dawać instrukcje załadowcy, czyli osobie za którą odpowiedzialność ponosi nadawca (pozwany), co do danych zawartych w liście przewozowym, które to zgodnie z literą prawa pozwany powinien wypełnić. Jeżeli nadawca (pozwany) nie zadbał o to, aby leżące w zakresie jego kompetencji dane zostały wypełnione prawidłowo, to w stanie faktycznym niniejszej sprawy musi ponieść odpowiedzialność za szkodę stąd wynikłą, jak też prawidłowo wywiódł Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy oddalił apelację jako bezzasadną na mocy art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i obciążono nimi w całości pozwanego, jako stronę w całości przegrywającą postępowanie apelacyjne. Na zasądzone koszty złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika powoda w wysokości 2.400,00 zł, ustalone na podstawie § 2 pkt 5) w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz zwrot kosztów dojazdu na rozprawę apelacyjną w wysokości 168,00 zł, tj. łącznie 2.568,00 zł.

SSO Anna Gałas SSO Renata Puchalska SSO Monika Skalsk