Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

POSTANOWIENIE

Dnia 4 grudnia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy i Zamówień Publicznych w składzie:

Przewodniczący: sędzia Andrzej Kubica

po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2023 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...) reprezentowanego przez (...)

przy udziale (...) spółki akcyjnej w restrukturyzacji

na skutek zażalenia wnioskodawcy

na postanowienie Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIV Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego

z dnia 27 kwietnia 2023 r., sygn. akt WA.XIV Ns-Rej.KRS (...)

postanawia:

oddalić zażalenie.

Sędzia Andrzej Kubica

Sygn. akt XXIII Gz 463/23

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 27 kwietnia 2023 r. Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, w pkt. I oddalił wniosek o wyznaczenie rewidenta do spraw szczególnych, a w pkt. II zasądził od wnioskodawcy (...) reprezentowanego przez (...) z siedzibą w W. na rzecz uczestnika (...) S.A w restrukturyzacji z siedzibą w W. kwotę 257 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu powyższego Sąd I instancji podniósł, że we wniosku wniesionym w dniu 10 maja 2022 r. (...) reprezentowany przez (...) (dalej również jako: wnioskodawca, akcjonariusz, Fundusz) na podstawie art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca
2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (dalej również jako: ustawa o ofercie) wniósł o wyznaczenie (...) spółki komandytowej z siedzibą w W., jako rewidenta do spraw szczególnych w (...) S.A. w restrukturyzacji z siedzibą w W. (dalej również jako: Spółka, uczestnik). Wskazując przedmiot i zakres badania rewidenta do spraw szczególnych, rodzaje dokumentów, które spółka powinna udostępnić biegłemu oraz termin rozpoczęcia badania powołał się na załączony zmodyfikowany wniosek Funduszu o wyznaczenie biegłego rewidenta opatrzony datą 26 kwietnia 2022 r.

W odpowiedzi na wezwanie z dnia 29 czerwca 2022 r. (art. 85 ust. 3 ustawy o ofercie) zarząd Spółki w piśmie z dnia 25 lipca 2022 r. przedstawił swoje stanowisko, wskazując, że w ocenie zarządu Spółki wniosek powinien zostać oddalony, gdyż nie zachodzą okoliczności uzasadniające wyznaczenie rewidenta do spraw szczególnych, a na wypadek, gdyby Sąd uznał, że sprawa wymaga dalszego procedowania, wniósł na podstawie art. 85 ust. 2 ustawy o ofercie – z ostrożności procesowej – o uzależnienie wydania postanowienia o wyznaczeniu rewidenta do spraw szczególnych od złożenia przez wnioskodawcę na rachunek depozytowy Ministra Finansów zabezpieczenia w wysokości 140 000 euro, co odpowiada prognozowanym przez wskazany przez wnioskodawcę podmiot kosztom badania.

Rada nadzorcza Spółki w piśmie z dnia 25 lipca 2022 r. również oświadczyła, że w jej ocenie, wniosek powinien zostać oddalony ze względu na brak okoliczności uzasadniających wyznaczenie rewidenta do spraw szczególnych.

Postanowieniem z dnia 3 sierpnia 2022 r., sygn. akt WA. XIV Ns-Rej. KRS (...), Referendarz sądowy oddalił wniosek. W uzasadnieniu podniósł m.in., że wyznaczenie biegłego na podstawie art. 84 ust. 1 ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych powinno nastąpić gdy w spółce nie będą działać organy nadzoru lub będą działać w sposób wadliwy.

Na powyższe orzeczenie Referendarza sądowego w dniu 10 sierpnia 2022 r. wniósł skargę wnioskodawca, zaskarżając je w całości oraz wnosząc o uwzględnienie jego wniosku w całości.

W piśmie z dnia 28 września 2022 r. uczestnik ustosunkował się do wniesionej skargi, podtrzymując w całości swoje dotychczasowe stanowisko zawarte w piśmie z dnia 25 lipca 2022 r., w tym o nałożenie na wnioskodawcę obowiązku zwrotu na rzecz (...) S.A. w restrukturyzacji kosztów niniejszego postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Postanowieniem z dnia 16 lutego 2023 r., sygn. akt WA. XIV Ns-Rej. KRS (...), Sąd uzależnił wydanie postanowienia o wyznaczeniu rewidenta do spraw szczególnych od złożenia przez wnioskodawcę zabezpieczenia poprzez wpłatę na rachunek sum depozytowych Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie kwoty 140 000 euro oraz złożenie dowodu tej wpłaty - w terminie jednego miesiąca od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem oddalenia wniosku.

W wyznaczonym przez Sąd terminie wnioskodawca nie złożył zabezpieczenia. W dniu 10 marca 2023 r. wnioskodawca wniósł pismo datowane na dzień 6 marca 2023 r., zatytułowane „Oświadczenie o zmianie przedmiotowej wniosku (żądania) dotyczącego wyznaczenia rewidenta do spraw szczególnych w (...) S.A. w restrukturyzacji z siedzibą w W.”, w którym dokonał zmiany przedmiotowej wniosku dotyczącego wyznaczenia rewidenta do spraw szczególnych w (...) S.A. w restrukturyzacji z siedzibą w W. poprzez zawężenie przedmiotu i zakresu badania przez rewidenta do spraw szczególnych i wyrażenie zgody na powołanie wyłącznie (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P., celem pełnienia przez ten podmiot funkcji rewidenta do spraw szczególnych.

W piśmie z dnia 4 kwietnia 2023 r. (data wpływu do Sądu – 5 kwietnia 2023 r.) uczestnik wskazał, że w świetle treść art. 84 oraz art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, że w ocenie Spółki zmiana przedmiotowa wniosku jest niedopuszczalna, gdyż wniosek o wyznaczenie rewidenta do spraw szczególnych będący przedmiotem postępowania musi swoją treścią odpowiadać treści uchwały, która została poddana pod głosowanie.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, że Wnioskodawca (...) reprezentowany przez (...) jest akcjonariuszem spółki publicznej (...) S.A. w restrukturyzacji z siedzibą w W. posiadającym ponad (...) ogólnej liczby głosów (niesporne). W dniu 27 kwietnia 2022 r. na żądanie akcjonariusza odbyło się nadzwyczajne walne zgromadzenie (...) S.A. w restrukturyzacji z siedzibą w W., którego porządek obrad obejmował podjęcie uchwały w sprawie zbadania przez rewidenta do spraw szczególnych, na koszt Spółki, określonych zagadnień związanych z prowadzeniem spraw Spółki. Zaproponowana uchwała Nr 4 w sprawie zbadania przez rewidenta do spraw szczególnych określonych zagadnień związanych z prowadzeniem spraw Spółki, została poddana pod głosowanie. Uchwała nie została podjęta z uwagi na brak wymaganej większości głosów. Akcjonariusz (...) zgłosił sprzeciw i zażądał jego zaprotokołowania. Odnosząc się do treści art. 84, art. 85 ust. 1 i 2 oraz art. 85 ust. 6 ustawy o ofercie, Sąd I instancji podniósł, że w niniejszej sprawie zostały spełnione przesłanki wystąpienia do sądu z wnioskiem o wyznaczenie rewidenta do spraw szczególnych określone w art. 85 ust. 1 ustawy o ofercie. Nadzwyczajne walne zgromadzenie spółki w dniu 27 kwietnia 2022 r. nie podjęło uchwały zgodnej z treścią wniosku akcjonariusza; akcjonariusz złożył wniosek w wyznaczonym terminie 14 dni od dnia podjęcia uchwały (negatywnej). Następnie Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z art. 85 ust. 4 ustawy o ofercie sąd odmówi wyznaczenia rewidenta do spraw, jeżeli wybór podmiotu wskazanego przez wnioskodawcę naruszy wymogi określone w art. 84 ust. 2 lub 3. Odmowa wyznaczenia rewidenta do spraw szczególnych może nastąpić również w przypadku, gdy z innych przyczyn wybór ten nie zapewni sporządzenia rzetelnego i obiektywnego sprawozdania z badania. Taka sytuacja, w ocenie Sądu I instancji w niniejszej sprawie nie miała miejsca.

Sąd Rejonowy jednakże, uznając wniosek Funduszu o wyznaczenie rewidenta do spraw szczególnych za mający uzasadnienie i nie noszący znamion szantażu korporacyjnego, tj. nadużycia prawa w rozumieniu art. 5 k.c., uwzględnił stanowisko zarządu Spółki wskazujące na zasadność wydania postanowienia uzależniającego wydanie postanowienia o wyznaczeniu rewidenta do spraw szczególnych do złożenia zabezpieczenia i nałożył na wnioskodawcę wymóg zabezpieczenia, który nie został spełniony. Sąd I instancji wskazał, iż wziął pod uwagę podane przez uczestnika wysokie prognozowane koszty żądanego przez akcjonariusza szerokiego badania zagadnień związanych z działalnością Spółki przez wskazany podmiot i okoliczność, że Spółka pozostaje obecnie w restrukturyzacji, co wiąże się z szeregiem konsekwencji, koniecznością przestrzegania reżimu finansowego i zmniejszoną możliwością swobodnego wygospodarowania środków na badanie przez rewidenta, na które zwrócił uwagę uczestnik w swoim stanowisku.

W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia wskazano, że rewident do spraw szczególnych wyznaczony przez sąd przeprowadza badanie na koszt spółki (art. 85 ust. 6 ustawy o ofercie), ale w razie, gdy badanie nie wykaże naruszeń prawa, sąd rejestrowy na wniosek zarządu spółki może postanowić o przepadku zabezpieczenia na rzecz spółki, a zatem w tym wypadku spółka nie będzie ponosić ostatecznie tych kosztów. Sąd Rejonowy wskazał, iż wydając postanowienie o wyznaczeniu rewidenta do spraw szczególnych, orzeka w granicach wniosku, który nie może wskazywać przedmiotu badania i osoby rewidenta innego niż został wskazany w uchwale walnego zgromadzenia i podlegał ocenie przez ten organ. W ocenie Sądu I instancji przedmiotowa zmiana wniosku była więc niedopuszczalna, gdyż wniosek o wyznaczenie rewidenta do spraw szczególnych musi treścią odpowiadać uchwale, która została poddana pod głosowanie. Dokonana przez wnioskodawcę modyfikacja wniosku w istocie oznacza wystąpienie z nowym wnioskiem, który nie był przedmiotem oceny akcjonariuszy w trakcie walnego zgromadzenia, a zatem co do którego nie zostały spełnione przesłanki z art. 85 ust. 1 ustawy o ofercie. Zmodyfikowany wniosek nie zawierał pod względem treści tych samych elementów, jakie zawierał wniosek akcjonariusza złożony na podstawie art. 84 ust. 1 ustawy o ofercie. Procedura wyznaczenia przez sąd rewidenta do spraw szczególnych stanowi swoistą procedurę awaryjną zabezpieczającą na wypadek niezgodnego z prawem nieuwzględnienia wniosku akcjonariusza i niepodjęcia przez walne zgromadzenie uchwały w tej materii. Skoro wnioskodawca doszedł do wniosku, że orzeczenie sądu mające zastąpić uchwałę walnego zgromadzenia powinno być innej treści niż uchwała, o której podjęcie przez walne zgromadzenie uprzednio wnosił, nie może zmienić wniosku, lecz rozpocząć na nowo procedurę wskazaną w przepisach ustawy o ofercie.

Mając zatem powyższe na uwadze Sąd Rejonowy postanowił jak w punkcie I postanowienia z dnia 27 kwietnia 2023 r. O kosztach postępowania (punkt II postanowienia) Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 520 § 3 k.p.c.

Zażalenie od powyższego rozstrzygnięcia wywiódł Wnioskodawca, zaskarżając postanowienie Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie z dnia 27 kwietnia 2023 r. w całości, zarzucając naruszenie przepisów postępowania, które miały wpływ na treść tego orzeczenia, tj. art. 193 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. w zw. z art. 84 i 85 ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych z 29 lipca 2005 r.poprzez przyjęcie, że: „ W ocenie Sądu przedmiotowa zmiana wniosku jest więc niedopuszczalna, gdyż wniosek o wyznaczenie rewidenta do spraw szczególnych musi treścią odpowiadać uchwale, która została poddana pod głosowanie. Dokonana przez wnioskodawcę modyfikacja wniosku w istocie oznacza wystąpienie z nowym wnioskiem, który nie był przedmiotem oceny akcjonariuszy w trakcie walnego zgromadzenia, a zatem co do którego nie zostały spełnione przesłanki z art. 85 ust. 1 ustawy o ofercie. Zmodyfikowany wniosek nie zawiera pod względem treści tych samych elementów, jakie zawierał wniosek akcjonariusza złożony na podstawie art. 84 ust. 1 ustawy o ofercie.”.

Skarżący wniósł o zmianę postanowienia i uwzględnienie wniosku o wyznaczenie rewidenta do spraw szczególnych w (...), zmodyfikowanego w myśl oświadczenia o zmianie przedmiotowej wniosku. Ewentualnie wnioskodawca wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Został także sformułowany wniosek o zasądzenie od Spółki na rzecz Funduszu zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W odpowiedzi na zażalenie, Uczestnik wniósł o oddalenie zażalenia w całości jako bezzasadnego oraz o zasądzenie kosztów niniejszego postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy w całości podziela poczynione przez Sąd pierwszej instancji ustalenia faktyczne oraz dokonaną na ich podstawie ocenę prawną i w konsekwencji przyjmuje je za własne. Jednocześnie Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do skierowania do Sądu Najwyższego pytania prawnego sformułowanego w zażaleniu.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że w trakcie trwania postępowania przed Sądem rejestrowym, Wnioskodawca dokonał zmiany wniosku modyfikując zarówno zakres badania, jakie miałby przeprowadzić rewident do spraw szczególnych, jak i proponując innego kandydata do roli tego rewidenta. Dla przejrzystości dalszego wywodu zasadnym jest wskazanie, iż zgodnie z treścią art. 84 ust. 1 ustawy o ofercie: „ Na wniosek akcjonariusza lub akcjonariuszy spółki publicznej, posiadających co najmniej (...) ogólnej liczby głosów, walne zgromadzenie może podjąć uchwałę w sprawie zbadania przez biegłego, na koszt spółki, określonego zagadnienia związanego z utworzeniem spółki lub jej podmiotu zależnego, lub prowadzeniem spraw tej spółki lub jej podmiotu zależnego (rewident do spraw szczególnych).. Akcjonariusze ci mogą w tym celu żądać zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia lub żądać umieszczenia sprawy podjęcia tej uchwały w porządku obrad najbliższego walnego zgromadzenia. Art. 400 i 401 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych stosuje się odpowiednio”. Dalej wskazać należy, że zgodnie z art. 84 ust. 5 ww. ustawy: „ Przed podjęciem uchwały zarząd spółki publicznej przedstawia walnemu zgromadzeniu pisemną opinię dotyczącą zgłoszonego wniosku”. Natomiast zgodnie z treścią art. 84 ust. 6” „ Uchwała walnego zgromadzenia, o której mowa w ust. 1, powinna zostać podjęta na walnym zgromadzeniu, którego porządek obrad obejmuje rozpatrzenie wniosku w sprawie tej uchwały”. Mając na uwadze powyższe przepisy ustawy o ofercie, Sąd II instancji w całości podziela rozważania prawne Sądu Rejonowego, jak i stanowisko Uczestnika, iż w odniesieniu do zmodyfikowanego wniosku nie jest spełniona przesłanka określona w art. 85 ust. 1 ustawy o ofercie, a zgodnie z treścią którego: „ Jeżeli walne zgromadzenie nie podejmie uchwały zgodnej z treścią wniosku, o którym mowa w art. 84 ust. 1, albo podejmie taką uchwałę z naruszeniem art. 84 ust. 4, wnioskodawcy mogą, w terminie 14 dni od dnia podjęcia uchwały, wystąpić do sądu rejestrowego o wyznaczenie wskazanego podmiotu jako rewidenta do spraw szczególnych. Przepisy art. 312 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych stosuje się odpowiednio”. W tym miejscu Sąd Okręgowy w całości aprobuje rozważania Uczestnika, który w odpowiedzi na zażalenie wskazuje, iż dokonana modyfikacja jest niedopuszczalna, a co wynika ze szczególnej procedury przewidzianej przez art., 84 i 85 ustawy o ofercie, gdyż regulacja ta jest oparta na założeniu, że wniosek rozpatrywany przez Walne Zgromadzenie musi być tożsamy z wnioskiem rozpatrywanym przez Sąd Rejestrowy. Jak również zasadnie podniesiono w uzasadnieniu postanowienia z dnia 27 kwietnia 2023 r., procedura wyznaczenia przez sąd rewidenta do spraw szczególnych stanowi swoistą procedurę awaryjną zabezpieczającą na wypadek niezgodnego z prawem nieuwzględnienia wniosku akcjonariusza i niepodjęcia przez walne zgromadzenie uchwały w tej materii. Skoro zatem wnioskodawca doszedł do wniosku, że orzeczenie sądu mające zastąpić uchwałę Walnego Zgromadzenia powinno być innej treści niż uchwała, o której podjęcie przez walne zgromadzenie uprzednio wnosił, nie może zmienić wniosku, lecz rozpocząć na nowo procedurę wskazaną w przepisach ustawy o ofercie.

Dalej wskazać należy, że skarżący w zażaleniu powołał się na postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2013 r., sygn. akt I CSK 298/12 podnosząc, iż stanowisko tam wyrażone potwierdza, że w niniejszej sprawie modyfikacja wniosku była dopuszczalna zgodnie z art. 193 k.p.c. Jednakże, jak słusznie zauważa Uczestnik, z przedstawionego w powołanym stanie faktycznym orzeczenia nie wynika, aby postępowanie było tam prowadzone w odniesieniu do wniosku, który byłby zbliżony charakterem do wniosku złożonego w niniejszej sprawie. Analogia, którą stara się wyprowadzić skarżący, nie znalazła uznania Sądu Okręgowego. Jeszcze raz bowiem podkreślić należy, że złożenie do Sądu rejestrowego wniosku o wyznaczenie rewidenta do spraw szczególnych wymaga wyczerpania procedury pozasądowej, która została szczegółowego omówiona w uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia.

Reasumując, jak już wcześniej wskazano, skoro wnioskodawca doszedł do wniosku, że orzeczenie Sądu mające zastąpić uchwałę Walnego Zgromadzenia powinno być innej treści niż uchwała, o której podjęcie przez walne zgromadzenie uprzednio wnosił, powinien ponownie rozpocząć procedurę wskazaną w przepisach ustawy o ofercie.

Z tych wszystkich względów na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. w zw. z art. 397 § 23 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił zażalenie jako bezzasadne.

Sędzia Andrzej Kubica