Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 listopada 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy i Zamówień Publicznych w składzie:

Przewodniczący: SSO Renata Puchalska ( spr.)

Sędziowie: SO Arkadiusz Kucharski

SO Anna Żuława

Protokolant: sekr. Sądowy Weronika Banach

po rozpoznaniu w dniu 25 października 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego z udziałem:

zamawiającego : Miasto Ł. – Urząd Miasta Ł.

skarżącego : M. N. prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą (...)
(...) M. N. w Ł.

przeciwnika skargi : A. G.prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą (...)Usługi Komunalne (...) w Ł.

na skutek skargi wniesionej przez M. N. prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą ,, (...) ՚՚ (...) w Ł.

od postanowienia Krajowej Izby Odwoławczej w Warszawie

z dnia 12 czerwca 2024 r., sygn. akt KIO 1825/24

1.  oddala skargę;

2.  zasądza od skarżącej M. N. na rzecz przeciwnika skargi A.
G. 3600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem kosztów postępowania skargowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego od uprawomocnienia się pkt 2 wyroku do dnia zapłaty.

Arkadiusz Kucharski Renata Puchalska Anna Żuława

Sygn. akt XXIII Zs 100/24

UZASADNIENIE

Zamawiający Miasto Ł. - Urząd Miasta Ł. prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. „Letnie i zimowe, ręczne oczyszczanie terenów Miasta Ł.” nr ref. (...)i (...). Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 11 sierpnia 2023 r., pod nr: (...). Wartość szacunkowa zamówienia przekracza progi unijne.

W dniu 23 maja 2024 r. do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło odwołanie wykonawcy M. N., prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą (...) M. N. w Ł., od czynności Zamawiającego, polegających na wyborze oferty wykonawcy (...) Usługi Komunalne (...) jako najkorzystniejszej i zaniechania jej odrzucenia w niniejszym postępowaniu - w zakresie dotyczącym części 3, tj. Rejon (...) - obszar (...). Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Pzp oraz art. 224 ust. 6 Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty wykonawcy (...) Usługi Komunalne (...), co w konsekwencji spowodowało wybranie tej oferty jako najkorzystniejszej, podczas gdy oferta ta zawiera rażąco niską cenę oraz złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny.

Podnosząc wskazane zarzuty, Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania oraz nakazanie Zamawiającemu:

1) unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej;

2) odrzucenia oferty wykonawcy (...) Usługi Komunalne (...);

3) dokonania ponownego badania i oceny ofert z pominięciem oferty wykonawcy (...) Usługi Komunalne (...).

W odpowiedzi z dnia 10 czerwca 2024 r. na odwołanie, Zamawiający wskazał, że uznaje odwołanie w całości.

Do postępowania odwoławczego wpłynęło zgłoszenie przystąpienia (...) Usługi Komunalne (...) - po stronie Zamawiającego. W piśmie z dnia 11 czerwca 2024 r. przystępujący złożył sprzeciw wobec uwzględnienia przez Zamawiającego zarzutów odwołania w całości i wniósł o odrzucenie odwołania na podstawie art. 528 pkt 5 Pzp, ewentualnie oddalenie odwołania w całości jako bezzasadnego.

Na posiedzeniu w dniu 12 czerwca 2024 r. Odwołujący wniósł o merytoryczne rozpoznanie odwołania, wskazując, że nie podlega ono odrzuceniu, zgodnie z argumentacją odwołania.

Postanowieniem z 12 czerwca 2024 r. Krajowa Izba Odwoławcza w pkt 1. odrzuciła odwołanie, w pkt 2. kosztami postępowania obciążyła Odwołującego i zaliczyła w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania.

Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, że pismem z dnia 16 lutego 2024 r. Zamawiający poinformował o wyborze najkorzystniejszej oferty w postępowaniu w zakresie części nr 3 - Rejon (...): obszar (...), tj. oferty (...) oraz o odrzuceniu oferty (...) Usługi Komunalne (...).

Od tej czynności (...) Usługi Komunalne (...) wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej, zarzucając naruszenie: „art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp oraz art. 224 ust. 6 Pzp w zw. z art. 16 pkt 2 Pzp, art. 224 ust. 1 Pzp w zw. z art. 239 ust. 1 Pzp - poprzez niezasadne odrzucenie oferty Odwołującego w części 3 / Rejon (...), mimo że w złożonych wyjaśnieniach wraz z dowodami, Odwołujący wykazał że zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska”.

Wyrokiem z dnia 27 marca 2024 r. wydanym w sprawie o sygn. akt KIO 621/24, Krajowa Izba Odwoławcza orzekła, że uwzględnia odwołanie i nakazuje Miastu Ł. w zakresie części nr 3 zamówienia unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, unieważnienie czynności odrzucenia oferty wykonawcy A. G., prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą (...) Usługi Komunalne (...), oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert.

Dnia 19 kwietnia 2024 r. Zamawiający poinformował o unieważnieniu czynności wyboru najkorzystniejszej oferty i unieważnieniu czynności odrzucenia oferty, przystępując do ponownego badania i oceny ofert.

Następnie, pismem z dnia 13 maja 2024 r. Zamawiający poinformował o wyborze najkorzystniejszej oferty złożonej przez wykonawcę (...) Usługi Komunalne (...), która była korzystniejsza od oferty (...) w kryterium ceny brutto.

Od tej czynności odwołanie wniósł obecny Odwołujący, tj. (...).

W okolicznościach sprawy, Izba stwierdziła, że odwołanie podlega odrzuceniu na podstawie art. 528 pkt 5 Pzp, gdyż dotyczy czynności, którą Zamawiający wykonał zgodnie z treścią wyroku Izby z dnia 27 marca 2024 r., sygn. akt KIO 621/24. Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 27 marca 2024 r., sygn. akt KIO 621/24 nakazała Miastu Ł., w zakresie części nr 3 zamówienia, unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, unieważnienie czynności odrzucenia oferty wykonawcy (...) oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert, wskazując, że czynność odrzucenia oferty (...) była nieprawidłowa w świetle art. 226 ust. 1 pkt 8) Pzp oraz art. 224 ust. 6 Pzp w związku z art. 16 pkt 2) Pzp, art. 224 ust 1 Pzp w związku z art. 239 ust. 1 Pzp.

Wyrokiem tym Izba - jakkolwiek stwierdziła, że czynność odrzucenia oferty była niewłaściwa z uwagi na jej niewłaściwe uzasadnienie - to jednocześnie uwzględniła m.in. zarzut naruszenia art. 224 ust. 6 i art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp. Tym samym Izba zadecydowała, iż w efekcie czynność ta powinna zostać unieważniona, zaś Zamawiający powinien ponowić czynność badania i oceny ofert, z uwzględnieniem oferty (...). Jeśli odwołanie (...) zawierałoby zarzut naruszenia art. 253 ust. 1 Pzp, który zostałby uwzględniony, zaś Izba nie badałaby zasadności odrzucenia oferty na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp, wówczas, od nowej czynności Zamawiającego polegającej na wyborze oferty (...), podjętej w efekcie ponownego badania rażąco niskiej ceny, Przystępującemu przysługiwałoby odwołanie w zakresie dotyczącym badania rażąco niskiej ceny.

Natomiast skoro, w sprawie poprzedniej, Izba zbadała i uwzględniła zarzuty odwołania (...) dotyczące naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8) Pzp oraz art. 224 ust. 6 Pzp w związku z art. 16 pkt 2) Pzp, art. 224 ust. 1 Pzp w związku z art. 239 ust. 1 Pzp, to tym samym oceniła czynność Zamawiającego pod tym kątem, stwierdzając, że oferta (...) została nieprawidłowo odrzucona na tej podstawie. Działając zatem zgodnie z wyrokiem z dnia 27 marca 2024 r., sygn. KIO 621/24 Zamawiający nie miał innego wyjścia, jak tylko unieważnić czynności odrzucenia oferty (...) i ponowić badanie i ocenę ofert z uwzględnieniem tej oferty, biorąc pod uwagę stwierdzenie przez Izbę, że nie podlega ona odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp. W konsekwencji, skoro odwołanie (...)obejmuje zarzuty naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp oraz 224 ust. 6 Pzp z uzasadnieniem, że oferta (...) zawiera rażąco niską cenę, a fakt przeciwny został już przesądzony wyrokiem Izby w sprawie o sygn. KIO 621/24, to Izba wskazała, że nie może badać tak postawionego zarzutu niejako ponownie. Zwłaszcza, że Zamawiający po wydaniu wyroku przez Izbę, w ramach badania i oceny oferty Przystępującego nie wezwał go do udzielenia dalszych wyjaśnień na podstawie art. 224 ust. 1 Pzp, lecz dokonał ponownej oceny wyjaśnień już złożonych, istniejących już w momencie orzekania przez Izbę w sprawie KIO 621/24.

W ocenie Izby, przepis art. 528 pkt 5 Pzp obejmuje swą hipotezą m.in. sytuację objęcia nowym odwołaniem czynności zamawiającego, która została dokonana w oparciu o wyrok Izby uwzględniający poprzednie odwołanie oraz zgodnie z tym wyrokiem. Przepis ten nie wskazuje jednak, w jakim zakresie czynność zamawiającego po wydaniu wyroku Izby ma być z nim zgodna, tj. nie rozróżnia sentencji wyroku od jego uzasadnienia. Jednakże zdaniem Izby, pod uwagę, należy brać również treść uzasadnienia, z którego wynika, jakie zarzuty odwołania zostały uwzględnione przez Izbę, a co za tym idzie - z jakimi przepisami czynność zamawiającego jest niezgodna i w jakim zakresie zamawiający winien ją skorygować, zgodnie z wyrokiem Izby.

W tym zakresie, Izba uznała, że nie ma znaczenia podnoszony przez Odwołującego fakt, iż Izba uwzględniła poprzednie odwołanie z tego powodu, że nie była w stanie zbadać legalności czynności odrzucenia oferty, bowiem uzasadnienie decyzji Zamawiającego było niewystarczające. Decydujące znaczenie miał bowiem fakt, że z tych powodów Izba uznała, ze czynność Zamawiającego była wadliwa i nie mogła skutecznie stanowić o odrzuceniu oferty, Zamawiający nie wykazał bowiem, że mamy do czynienia z ofertą zawierającą cenę rażąco niską. Izba nie oceniała w tym zakresie zarzutu naruszenia art. 253 ust. 1 Pzp. Natomiast wobec ww. wyroku Przystępujący miał prawo wnieść skargę do Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Zamówień Publicznych, z czego nie skorzystał.

Biorąc powyższe pod uwagę, na podstawie art. 553 w zw. z art. 528 pkt 5 Pzp oraz art. 527 Pzp, Izba odrzuciła odwołanie.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania - na podstawie 557 Pzp oraz w oparciu o przepisy § 5 pkt 1 i pkt 2 lit. b) w zw. z § 8 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobieraniu wpisu od odwołania.

Skargę od powyższego rozstrzygnięcia wywiódł Odwołujący – wykonawca M. N. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...), zaskarżając je w całości. Postanowieniu zarzucono:

A)  naruszenie przepisów postępowania, tj.:

1.  art. 528 pkt 5 Pzp oraz art. 527 Pzp poprzez odrzucenie odwołania na skutek błędnego stwierdzenia przez Izbę, że odwołanie dotyczy czynności, którą Zamawiający wykonał zgodnie z treścią wyroku Izby z dnia 27 marca 2024 r. sygn. akt KIO 621/24, podczas gdy:

1)  odwołanie w sprawie KIO 1825/24 odnosiło się do wadliwej oceny przez Zamawiającego, że oferta wykonawcy (...) Usługi Komunalne (...) nie zawiera rażąco niskiej ceny, a w wyroku w sprawie KIO 621/24 Krajowa Izba Odwoławcza nakazała wyłącznie unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty w cz. 3 zamówienia, unieważnienie czynności odrzucenia oferty wykonawcy (...) Usługi Komunalne (...) oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert;

2)  Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku w sprawie KIO 621/24 nie badała wyjaśnień rażąco niskiej ceny złożonych przez (...) Usługi Komunalne (...), nie badała merytorycznie podstawy odrzucenia oferty (...) Usługi Komunalne (...) z uwagi na rażąco niską cenę;

3)  Krajowa Izba Odwoławcza uwzględniła odwołanie (...) Usługi Komunalne (...) w sprawie KIO 621/24 wyłącznie z uwagi na brak możliwości weryfikacji stanowiska Zamawiającego wobec istotnych braków uzasadnienia czynności odrzucenia oferty (...) Usługi Komunalne (...);

2.  art. 528 pkt 5 Pzp oraz art. 527 Pzp w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów oraz wyprowadzenie wniosków sprzecznych z materiałem dowodowym w sprawie, a to:

1)  przyjęcie, że Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku w sprawie KIO 621/24 badała wyjaśnienia rażąco niskiej ceny złożone przez (...) Usługi Komunalne (...), badała merytorycznie podstawy odrzucenia oferty (...) Usługi Komunalne (...) z uwagi na rażąco niską cenę;  

2)  przyjęcie, że Krajowa Izba Odwoławcza uwzględniła odwołanie (...) Usługi Komunalne (...) w sprawie KIO 621/24 z uwagi na ustalenie, że oferta (...) Usługi Komunalne (...) nie podlega odrzuceniu z uwagi na rażąco niską cenę;

B)  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że:

1.  Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku w sprawie KIO 621/24 badała wyjaśnienia rażąco niskiej ceny złożone przez (...) Usługi Komunalne (...), badała merytorycznie podstawy odrzucenia oferty (...) Usługi Komunalne (...) z uwagi na rażąco niską cenę;

2.  Krajowa Izba Odwoławcza uwzględniła odwołanie (...) Usługi Komunalne (...)w sprawie KIO 621/24 z uwagi na ustalenie, że oferta (...) Usługi Komunalne (...) nie podlega odrzuceniu z uwagi na rażąco niską cenę.

Wskazując na powyższe skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości; wydanie wyroku, w którym Sąd uwzględni odwołanie i: nakaże Zamawiającemu: a) unieważnienie czynności wyboru jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy (...) Usługi Komunalne (...), b) odrzucenie oferty wykonawcy (...) Usługi Komunalne (...), oraz ponowienie czynności badania i oceny ofert z pominięciem oferty wykonawcy (...) Usługi Komunalne (...); zasądzi od (...) Usługi Komunalne (...)na rzecz Odwołującego zwrotu kosztów postępowania odwoławczego, w tym zwrotu poniesionych kosztów wynagrodzenia pełnomocnika, według rachunku załączonego do skargi. Jednocześnie skarżący, na wypadek stwierdzenia przez Sąd, że umowa w/s udzielenia zamówienia publicznego została zawarta, wniósł o stwierdzenie naruszenia przepisów ustawy. Ponadto wykonawca złożył wniosek o zasądzenie od przeciwnika skargi na rzecz skarżącego zwrotu kosztów postępowania skargowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W odpowiedzi wykonawca A. G., prowadzącą działalność pod formą (...) Usługi Komunalne (...), wniósł o oddalenie skargi w całości jako bezzasadnej oraz zasądzenie od skarżącego na rzecz przeciwnika skargi zwrotu kosztów postępowania skargowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Przeciwnik skargi złożył także wniosek o załączenie do akt niniejszej sprawy akt postępowania odwoławczego w sprawie o sygn. KIO 621/24.

W dniu 28 czerwca 2024 r. przeciwnik skargi wykonawca A. G. zawarł z Zamawiającym umowę w sprawie niniejszego zamówienia (umowa nr (...)).

Na rozprawie 25 października 2024 r. pełnomocnik skarżącego oświadczył, że modyfikuje żądanie skargi w związku z zawarciem umowy przez zamawiającego z przeciwnikiem skargi. Wniósł o uchylenie postanowienia o odrzuceniu odwołania, uwzględnienie odwołania i stwierdzenie naruszenie przepisów prawa. Podtrzymał też wnioski kosztowe.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Ponieważ Sąd Okręgowy nie prowadził postępowania dowodowego, ani nie zmienił ustaleń faktycznych Krajowej Izby Odwoławczej, na podstawie art. 387 § 2 ¹ k.p.c. (który na podstawie art. 579 ust. 2 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych znajduje odpowiednie zastosowanie również w postępowaniu toczącym się wskutek wniesienia skargi) ograniczy się do przedstawienia jedynie wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Na wstępie zauważyć należało, że w sprawie pomiędzy Zamawiającym a wykonawcą A. G. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...) (...) Usługi Komunalne (...) została zawarta umowa o wykonanie zamówienia publicznego. Zgodnie z art. 554 ust. 3 pkt 2-3 Pzp, uwzględniając skargę, jeżeli umowa została zawarta oraz zachodzi jedna z przesłanek, o których mowa w art. 457 ust. 1 Izba, a aktualnie Sąd, może: unieważnić umowę albo unieważnić umowę w zakresie zobowiązań niewykonanych i nałożyć karę finansową w uzasadnionych przypadkach, w szczególności gdy nie jest możliwy zwrot świadczeń spełnionych na podstawie umowy podlegającej unieważnieniu albo nałożyć karę finansową albo orzec o skróceniu okresu obowiązywania umowy, w przypadku stwierdzenia, że utrzymanie umowy w mocy leży w ważnym interesie publicznym, w szczególności w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, albo jeżeli umowa została zawarta w okolicznościach dopuszczonych w ustawie, stwierdzić naruszenie przepisów ustawy. Natomiast, po zawarciu umowy nie ma już możliwości oddalenia odwołania w takich warunkach w jakich miało to miejsce w przedmiotowej sprawie. W niniejszej sprawie, skarżący podniósł prawidłowe zarzuty i wnioski skargi uwzględniające zmianę okoliczności. Wobec czego, Sąd Okręgowy jako związany żądaniem skargi, dokonał rozpoznania sprawy z uwzględnieniem przedmiotowych wniosków.

Przechodząc do oceny sprawy, wskazać należy, że w ocenie Sądu Okręgowego, skarga nie zasługiwała na uwzględnienie.

Z uwagi na zawarcie w niniejszym postępowaniu pomiędzy Zamawiającym a wykonawcą A. G. umowy o zamówienie publiczne, wnioski skargi sprowadzały się do żądania stwierdzenia naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy. Zgodnie z art. 554 ust. 1 Pzp, Izba uwzględnia odwołanie w całości lub w części, jeżeli stwierdzi: naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, konkursu lub systemu kwalifikowania wykonawców; niezgodność projektowanego postanowienia umowy z wymaganiami wynikającymi z przepisów ustawy. Przy czym, w myśl art. 554 ust. 3 pkt 3 uwzględniając odwołanie Izba może, jeżeli umowa została zawarta w okolicznościach dopuszczonych w ustawie, stwierdzić naruszenie przepisów ustawy. Tym samym, powyższe rozstrzygnięcie może nastąpić jedynie w sytuacji, gdy umowa została zawarta i nie zachodzi jedna z przesłanek unieważnienia umowy wymienionych w art. 457 ust. 1 Pzp, tzn. umowa została w okolicznościach dopuszczonych prawem. Dodatkową przesłanką jest też kwestia wykazania, że doszło do naruszenia przepisów prawa przez Zamawiającego.

Jak wskazuje się w doktrynie, naruszenie przepisów prawa może polegać zarówno na dokonaniu czynności wbrew przepisom ustawy, jak i na zaniechaniu czynności, do dokonania której zamawiający był zobowiązany na podstawie przepisów Prawa zamówień publicznych, w postępowaniu o udzielenie zamówienia, o zawarcie umowy ramowej, dynamicznym systemie zakupów, systemie kwalifikowania wykonawców lub konkursie. Przedmiotem odwołania nie może być zaniechanie dotyczące czynności fakultatywnych. Co do zasady bowiem za bezprawne może być uznane tylko takie zachowanie, które stanowi obiektywne złamanie określonych reguł postępowania. Zaniechanie zamawiającego może także polegać na zaniechaniu przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia lub zorganizowania konkursu na podstawie Prawa zamówień publicznych, mimo że zamawiający był do tego obowiązany (A. Banaszewska [w:] Zamówienia publiczne, red. P. Bielarczyk, W. Gonet, A. Wójtowicz-Dawid, Warszawa 2021). Jednocześnie nie każde naruszenie prawa może stanowić podstawę rozstrzygnięcia z art. 554 ust. 3 pkt 3 Pzp, lecz jedynie takie, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, konkursu lub systemu kwalifikowania wykonawców (art. 554 ust. 1 pkt 1 Pzp). Ocena, czy naruszenie może mieć istotny wpływ na wynik postępowania lub czy doszło do naruszenia przepisów, które mają wpływ na wynik postępowania, konkursu bądź systemu kwalifikowania wykonawców, powinna być dokonywana ad casum z uwzględnieniem indywidualnych okoliczności danej sprawy. Zaś w niniejszym postępowaniu, w ocenie Sądu Okręgowego, ponowna analiza akt sprawy nie dała podstaw do uznania, aby doszło do naruszenia przez Zamawiającego konkretnych przepisów prawa, które miały lub mogły mieć wpływ na jego wynik.

Przede wszystkim należy zauważyć, że skarżący we wnioskach skargi nie skonkretyzował swojego żądania w przedmiocie stwierdzenia naruszenia przez Zamawiającego przepisów prawa. Podkreślić należy, że Sąd w postępowaniu skargowym jest związany żądaniem zawartym w skardze. Kwestia ta była przedmiotem orzecznictwa jeszcze na gruncie poprzedniego stanu prawnego. W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2016 r. I CSK 19/16, niepubl. wskazano, że związanie Sądu żądaniem skarżącego uniemożliwia, bez jego oświadczenia, mającego na celu zmianę żądania pierwotnie wskazanego, orzekanie w odniesieniu do innego przedmiotu. Określenie rodzaju i zakresu ochrony prawnej jest rzeczą skarżącego. Postępowanie apelacyjne, którego uregulowania mają zastosowanie w postępowaniu skargowym, nie przewiduje możliwości decydowania przez sąd o przedmiocie żądania. Elementem obligatoryjnym skargi jest więc nie tylko przytoczenie zarzutów, ale również zakresu żądanej zmiany orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej, a więc rodzaju żądania. W kontekście art. 554 Pzp strona skarżąca powinna jednoznacznie wskazać w jaki sposób domaga się zmiany zaskarżonego orzeczenia KIO. Powyższe ma o tyle znaczenie, że zgodnie z art. 378 § 1 k.p.c. w zw. z art. 579 ust. 2 Pzp Sąd w postępowaniu skargowym rozpoznaje sprawę w granicach skargi. Tymczasem, w niniejszym postępowaniu, skarżący sformułował jedynie ogólny wniosek z art. 554 ust. 3 pkt 3 Pzp, nie uszczegóławiając naruszenia jakich przepisów dopuścił się Zamawiający. Powyższe, w świetle zarzutów skargi opierających się jedynie na kwestionowaniu oceny materiału dowodowego przeprowadzonej przez Izbę i wykładni przepisów prawa materialnego, było więc niewystarczające do rozpoznania sprawy. Bez ściśle określonego żądania skargi, Sąd w tym zakresie nie był zatem władny do samodzielnego poszukiwania konkretnych naruszeń prawa, jak również ich formułowania w wyroku. Takie działanie Sądu mogłoby być bowiem oceniane jako naruszenie art. 321 k.p.c. w zw. z art. 579 ust. 2 Pzp. W związku z powyższym, już z tego względu przedmiotowa skarga nie mogła zostać uwzględniona.

Niezależnie od powyższego, w ocenie Sądu Okręgowego, skarga nie zasługiwała na uwzględnienie również z przyczyn merytorycznych.

Sąd Okręgowy w całości podziela ustalenia faktyczne dokonane przez Krajową Izbę Odwoławczą stanowiące podstawę odrzucenia odwołania, jak i wywody prawne zawarte w uzasadnieniu postanowienia Izby. Zauważyć też należy, iż w istocie wywody zawarte w części merytorycznej skargi sprowadzają się do prezentowania przez skarżącego własnej, a konkurencyjnej wobec Krajowej Izby Odwoławczej oceny faktycznej i prawnej sprawy. W ocenie Sądu Okręgowego natomiast Krajowa Izba w sposób staranny, wyczerpujący i wszechstronny wyjaśniła podstawy odrzucenia odwołania w niniejszej sprawie. Ocena materiału dowodowego została dokonana w sposób wszechstronny i bezstronny, nie naruszała granic oceny swobodnej, była zgodna z zasadami doświadczenia życiowego oraz nie zawierała błędów faktycznych lub logicznych, stąd ustalenia te Sąd Okręgowy uznaje za własne. Sąd Okręgowy w całości podziela także argumentację prawną przedstawioną przez Krajową Izbę Odwoławczą w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia. Żaden z zarzutów podniesionych w skardze nie okazał się zasadny.

W omawianym stanie faktycznym, pismem z dnia 16 lutego 2024 r. Zamawiający poinformował o wyborze najkorzystniejszej oferty w postępowaniu w zakresie części nr 3 - Rejon(...): obszar (...), tj. oferty (...) oraz o odrzuceniu oferty (...) Usługi Komunalne (...).

Od tej czynności wykonawca A. G. wniósł odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej, zarzucając naruszenie: „art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp oraz art. 224 ust. 6 Pzp w zw. z art. 16 pkt 2 Pzp, art. 224 ust. 1 Pzp w zw. z art. 239 ust. 1 Pzp - poprzez niezasadne odrzucenie oferty Odwołującego w części 3 / Rejon (...), mimo że w złożonych wyjaśnieniach wraz z dowodami, Odwołujący wykazał że zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska”.

Wyrokiem z dnia 27 marca 2024 r. Krajowa Izba Odwoławcza, w sprawie o sygn. akt KIO 621/24 orzekła, że uwzględnia odwołanie i nakazuje Miastu Ł. w zakresie części nr 3 zamówienia unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, unieważnienie czynności odrzucenia oferty wykonawcy A. G., prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą (...) Usługi Komunalne (...), oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert. We wskazanym uzasadnieniu Izba – co prawda - stwierdziła, że wadliwość czynności odrzucenia oferty wykonawcy A. G. była spowodowana w głównej mierze niedostatkami uzasadnienia tej czynności, to jednocześnie Izba bezspornie za zasadny uznała zarzut odwołania dotyczący m.in. naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp oraz art. 224 ust. 6 Pzp poprzez „niezasadne odrzucenie oferty Odwołującego w części 3 / Rejon (...), mimo że w złożonych wyjaśnieniach wraz z dowodami, Odwołujący wykazał że zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska". W rezultacie, jak zasadnie stwierdzono w zaskarżonym postanowieniu, Izba w sprawie o sygn. akt KIO 621/24 skonstatowała, że odrzucenie oferty A. G. z powodu zaistnienia rażąco niskiej ceny oferty było bezpodstawne. Zamawiający w ramach uzasadnienia czynności odrzucenia oferty nie wykazał, że złożona przez (...) oferta zawiera rażąco niską cenę.

Skarżący – wykonawca M. N. - nie zakwestionował stanowiska Izby w tej części odnośnie do jego prawidłowości i zasadności, przede wszystkim logiki prawnej. Od rozstrzygnięcia Izby z 27 marca 2024 r. nie została wniesiona skarga do sądu okręgowego, a tym samym orzeczenie to korzysta z waloru prawomocności. Sąd Okręgowy, orzekający w niniejszym postępowaniu, jest oczywiście związany tym rozstrzygnięciem tak co do prawa, jak i podstawy faktycznej.

W wyniku wykonania ww. orzeczenia, 19 kwietnia 2024 r. Zamawiający poinformował o unieważnieniu czynności wyboru najkorzystniejszej oferty i unieważnieniu czynności odrzucenia oferty wykonawcy A. G., przystępując do ponownego badania i oceny ofert. Co istotne w świetle zarzutów skargi, Zamawiający nie wzywał wykonawcy A. G. do złożenia dodatkowych wyjaśnień w sprawie wyliczenia ceny. Jak zasadnie wskazała Izba w zaskarżonym postanowieniu ponowna ocena oferty (...) dokonana przez Zamawiającego nie doprowadziła do wykreowania nowej czynności mogącej być podstawą wniesienia odwołania.

Następnie, pismem z dnia 13 maja 2024 r. Zamawiający poinformował o wyborze najkorzystniejszej oferty złożonej przez wykonawcę (...) Usługi Komunalne (...), która była korzystniejsza od oferty (...) w kryterium ceny brutto. Od tej czynności odwołanie wniósł obecny Odwołujący (...), podnosząc zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 8 Pzp oraz art. 224 ust. 6 Pzp i wskazując na konieczność odrzucenia oferty wykonawcy A. G. z uwagi na zaistnienie w niej rażąco niskiej ceny. Odwołanie to Izba prawidłowo uznała za niedopuszczalne.

Kluczowa na tle niniejszego stanu faktycznego jest zasada koncentracji środków ochrony prawnej, którą statuuje ustawa Prawo zamówień publicznych, polegającą na konieczności zgłaszania, w ściśle określonym terminie, przez wszystkich wykonawców biorących udział w postępowaniu, zarzutów dotyczących działań lub zaniechań zamawiającego, pod rygorem utraty prawa do ich podnoszenia na dalszym etapie postępowania. Podstawowym celem postępowania o udzielenie zamówienia publicznego jest wybór oferty najkorzystniejszej i wykonawcy, który jest w stanie należycie wykonać zamówienie. Niemniej celem zasady koncentracji środków ochrony prawnej jest zapewnienie sprawnego przebiegu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, co sprzyja terminowemu dokonywaniu wydatków publicznych. Zasada ta ma na celu również, wespół z przepisami dotyczącymi łącznego rozpoznawania odwołań, eliminację rozbieżnych rozstrzygnięć organów rozpoznających środki ochrony prawnej, w tym w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Aktualny jest pogląd wyrażony przez Sąd Okręgowy w Warszawie z dnia 26 listopada 2007 r. (V CA 2056/07), zgodnie z którym wykonawca ubiegający się o udzielenie zamówienia publicznego ma obowiązek działania z należytą starannością – zatem również tak, aby w pełni mogła być realizowana zasada koncentracji środków ochrony prawnej, a postępowanie o udzielenie zamówienia nie było zbędnie przedłużane, gdyż nie leży to w interesie publicznym.

Podkreślenia wymaga, iż postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, a tym bardziej postępowanie odwoławcze, stanowi fragment profesjonalnego obrotu gospodarczego. Uczestnictwo w nim i możliwość uzyskania zamówienia zależne jest od aktywności, przezorności i zapobiegliwości wykonawców, dokładania aktów należytej staranności w celu zabezpieczenia swoich praw w postępowaniu oraz możliwości uzyskania zamówienia. Wykonawca, który w zakreślonym terminie zaniedbał ochrony swoich praw w postępowaniu, nie może ponownie domagać się od zamawiającego innej oceny ofert przedstawionych przez wykonawców w jego toku. Działanie takie jest spóźnione. Przyjęcie odmiennego poglądu przeczyłoby elementarnej zasadzie koncentracji środków ochrony prawnej. W sprzeczności z zasadą koncentracji byłoby również przyzwolenie, aby istniejące uprzednio okoliczności, co do których wykonawca powziął lub przy zachowaniu należytej staranności mógł co najmniej powziąć wiadomość, służyły za podstawę do wnoszenia odwołania na późniejszym etapie postępowania (zob. wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 31 maja 2021 r., sygn. akt XXIII Zs 28/21). Zaś wynajdywanie zarzutów, w odniesieniu do informacji zawartych w dokumentach zamówienia znanych stronie postępowania, w wyniku niezadawalającego wyniku postępowania Zamawiającego mogłoby doprowadzić do paraliżu postępowań o udzielenie zamówienia publicznego. Stąd nawet ponowne dokonanie przez zamawiającego określonych czynności w postępowaniu nie otwiera automatycznie możliwości wnoszenia kolejnych środków ochrony prawnej podlegających rozpoznaniu co do istoty.

Powyższą zasadę niewątpliwie dopełnia przepis art. 528 pkt 5 Pzp, w myśl którego, Izba odrzuca odwołanie, jeżeli stwierdzi, że dotyczy ono czynności, którą zamawiający wykonał zgodnie z żądaniem zawartym w odwołaniu, w przypadku uwzględnienia zarzutów przedstawionych w odwołaniu. Norma prawna w nim zawarta ściśle wiąże się z istotą środków ochrony prawnej i ich korekcyjnym charakterem, a nadto ma zapobiegać sytuacji, w której Izba będzie ponownie orzekać o okolicznościach, które stanowiły już przedmiot orzekania Izby lub stanowią wykonanie żądań zgłoszonych w odwołaniu, które zamawiający uwzględnił. Określony zarzut w danym postępowaniu o udzielenie zamówienia powinien zatem stanowić przedmiot orzekania Izby wyłącznie jednokrotnie.

Przepis ten koresponduje także z art. 527 Pzp, który wprost przewiduje wyłączenie możliwości wniesienia środków ochrony prawnej. Z jego treści wynika, że ani odwołujący, ani wykonawca wezwany do przystąpienia do postępowania odwoławczego w trybie art. 524 Pzp nie mogą wnieść odwołania ani skargi: 1) na czynność zamawiającego wykonaną zgodnie z treścią wyroku Izby lub sądu; 2) na czynność, którą zamawiający wykonał zgodnie z żądaniem odwołania, w związku z uwzględnieniem zarzutów odwołania. W sytuacji wniesienia odwołania w wymienionych wyżej przypadkach zastosowanie ma właśnie art. 528 pkt 5 Pzp.

Jak wynika wprost z powyższych rozważań czynność, którą zamawiający wykonał zgodnie z wyrokiem Izby, nie może być przedmiotem kolejnego odwołania, a to z tego względu, że określony stan faktyczny został już raz poddany ocenie przez Krajową Izbę Odwoławczą, zaś weryfikacja tej oceny nastąpić może wyłącznie w drodze wniesienia skargi na orzeczenie Izby do właściwego sądu okręgowego zgodnie z zasadą dwuinstancyjności postępowania. Wyłącznie sądowi okręgowemu działającemu jako instancja odwoławcza przysługuje kognicja do orzekania co do istoty sprawy dotyczącej kwestionowania czynności zamawiającego wykonanych zgodnie z orzeczeniem Izby. Zatem jeżeli czynność zamawiającego stanowi wykonanie orzeczenia Izby, to wykonawca nie może jej przed Izbą kwestionować. Ustawodawca w ten sposób zapobiega wystąpieniu w obrocie prawnym sytuacji ponownego orzekania w tym samym przedmiocie przez organ tej samej instancji. Art. 528 pkt 5 Pzp stanowi urzeczywistnienie wywodzącej się z procedury cywilnej zasady powagi rzeczy osądzonej ( res iudicata), która ma zapobiegać ponownemu orzekaniu przez Krajową Izbę Odwoławczą w tej samej sprawie. Przy czym należy podkreślić, że ma ona zastosowanie wyłącznie w sytuacji dokonania przez zamawiającego czynności w zgodzie z wyrokiem lub uznanym odwołaniem. Jeżeli zamawiający dokonałby czynności w sposób odmienny, podlega ona zaskarżeniu odwołaniem jako nowa czynność.

Przenosząc powyższe rozważania na kanwę niniejszej sprawy, w ocenie składu orzekającego, odwołanie wniesione przez wykonawcę M. N. w dniu 23 maja 2024 r. niewątpliwie dotyczy czynności wykonanej przez Zamawiającego zgodnie z wyrokiem Izby 27 marca 2024 r. wydanej w sprawie o sygn. akt KIO 621/24. Podstawa faktyczna zarzutów odwołania obejmuje bowiem czynność Zamawiającego polegającą na wyborze najkorzystniejszej oferty złożonej przez wykonawcę A. G., co w całym swoim zakresie stanowiło wynik wykonania przez Zamawiającego wyroku KIO z 27 marca 2024 r. Tym samym, odwołanie to podlegało odrzuceniu, ponieważ obejmowało czynność zamawiającego wykonaną zgodnie z treścią wyroku Izby, na którą nie przysługiwały środki ochrony prawnej (art. 527 w zw. z art. 528 pkt 5 Pzp).

W ocenie Sądu Okręgowego, nie sposób natomiast zgodzić się ze skarżącym, że w sprawie o sygn. akt KIO 621/24 KIO nie dokonano oceny wyjaśnień złożonych przez Przystępującego wraz z dowodami oraz nie stwierdzono, iż zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska. Należy ponownie podkreślić, że wyrok z 27 marca 2024 r. w całości uwzględniał odwołanie, przychylając się do stanowiska skarżącego, że nie zostało wykazane, aby oferta wykonawcy A. G. zawierała rażąco niską cenę. W wyroku wskazano na ogólną zasadę, że w sprawach dotyczących odrzucenia oferty Izba nie dokonuje samodzielnej oceny tej oferty, lecz weryfikuje oraz ocenia prawidłowość czynności zamawiającego w kontekście podanego przez niego uzasadnienia faktycznego do czynności odrzucenia oferty. Następnie Izba w wyroku stwierdziła, że w takim kontekście wyjaśnienia ceny oferty oraz dowody złożone przez Przystępującego były prawidłowe i potwierdzały, że cena nie jest rażąco niska. Tym samym, pomimo pewnych niedostatków uzasadnienia wyroku z 27 marca 2024 r., z jego brzmienia jasno wynikało, że kwestia niezaistnienia rażąco niskiej ceny w ofercie wykonawcyA. G. została przez Izbę przesądzona. Nie mogła być zatem przedmiotem ponownych rozważań w dalszym toku postępowania. Zwłaszcza, że wykonawca M. N. nie kwestionowała dopuszczalności unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej i unieważnienia czynności odrzucenia oferty wykonawcy A. G.. Tym samym, jeżeli skarżący nie kwestionował dopuszczalności unieważnienia czynności, a co za tym idzie trafności takiej decyzji, to podzielał podstawy faktyczne i prawne do jej podjęcia. Innymi słowy zgodził się z tym, że zaistniała przyczyna, która skutkowała owym unieważnieniem. W przeciwnym razie, zakwestionowałby tę przyczynę odwołując się od wyroku KIO, a tego nie uczynił. W rezultacie wskutek swojego zaniechania skarżący utracił możliwość podważenia czynności oceny przez Zamawiającego oferty wykonawcy A. G.pod kątem zaistnienia rażąco niskiej ceny. W ocenie Sądu Okręgowego przeprowadzone rozważania prowadzą do wniosku, że Krajowa Izba Odwoławcza trafnie odrzuciła odwołanie wykonawcy M. N. jako niedopuszczalne.

W konsekwencji niezasadny okazał się także zarzut zaniechania merytorycznego rozpoznania sprawy. Podkreślić należy, że zgodnie z art. 517 ust. 1 Pzp, wniesione odwołanie będzie podlegało rozpoznaniu przez KIO jedynie w przypadku, gdy nie zawiera braków formalnych oraz został od niego uiszczony wpis w wymaganej wysokości. Uszczegółowieniem powyższej zasady jest przepis art. 518 ust. 1 Pzp, który stanowi o braku możliwości nadania prawidłowego biegu odwołaniu (czyli skierowania do rozpoznania) m.in. wskutek niezachowania warunków formalnych odwołania. Ponadto, aby odwołanie mogło zostać rozpoznane, konieczne jest stwierdzenie, czy w sprawie nie zachodzi żadna z przesłanek negatywnych z art. 528 Pzp. Dopiero wykluczenie powyższych przesłanek uprawnia Izbę do rozpoznania merytorycznego odwołania. W niniejszej sprawie, KIO prawidłowo uznała, że zachodzi przesłanka negatywna z art. 528 pkt 5 Pzp, co uzasadniało odstąpienie od rozpoznania sprawy i odrzucenie odwołania z przyczyn formalnych. Nie istniały zatem podstawy do badania przez KIO zarzutów odwołania odnoszących się do zaistnienia rażąco niskiej ceny w ofercie wykonawcy A. G..

Podsumowując, Sąd Okręgowy nie dopatrzył się przesłanek merytorycznych do uwzględnienia skargi, zarzuty skarżącego były bowiem wyłącznie polemiczne i opierały się na opozycyjnych twierdzeniach w stosunku do należycie ustalonego stanu sprawy przez Krajową Izbę Odwoławczą. Dlatego też Sąd Okręgowy nie znalazł przyczyn dyskwalifikujących zaskarżone orzeczenie.

Mając powyższe na uwadze, działając w granicach skargi i zaskarżenia, Sąd Okręgowy orzekł jak w pkt 1. wyroku i na podstawie art. 588 ust. 1 Pzp oddalił skargę.

O kosztach postępowania skargowego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., art. 99 k.p.c. i art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 589 Pzp, stosownie do wyniku postępowania. Skarżący wykonawca M. N. przegrał postępowanie skargowe w całości, dlatego też został obciążony kosztami procesu poniesionymi przez przeciwnika skargi, tj. wykonawcę A. G.. Odnośnie wysokości zasądzonych kosztów zastępstwa procesowego, Sąd Okręgowy uwzględnił treść § 14 ust. 2a pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. 2015 r., poz. 1800 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w chwili wniesienia skargi. O odsetkach od zasądzonych kosztów postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 ^{( 1)} k.p.c. w zw. z art. 579 ust. 2 Pzp.

Arkadiusz Kucharski Renata Puchalska Anna Żuława