XXIII Zs 121/24 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Warszawie z 2024-11-29
Sygn. akt XXIII Zs 121/24
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 listopada 2024 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy i Zamówień Publicznych w składzie:
Przewodniczący: sędzia Sylwia Paschke
Sędziowie: Małgorzata Siemianowicz-Orlik
Jolanta Stasińska
Protokolant: sekr. sąd. Weronika Banach
po rozpoznaniu w dniu 25 listopada 2024 r. w Warszawie
na rozprawie
sprawy o zamówienie publiczne z udziałem:
zamawiającego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w K. im. (...)
przeciwnika skargi – odwołującego Kancelarii Radców Prawnych (...) spółki jawnej w K.
na skutek skargi zamawiającego
od wyroku Krajowej Izby Odwoławczej w Warszawie
z dnia 5 lipca 2024 r. sygn. akt KIO 2055/24
I. oddala skargę,
II. zasądza od Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w K. im. (...) na rzecz Kancelarii Radców Prawnych (...) spółki jawnej w K. 3600,00 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się tego orzeczenia o kosztach do dnia zapłaty.
sędzia Małgorzata Siemianowicz - Orlik sędzia Sylwia Paschke sędzia Jolanta Stasińska
Sygn. akt XXIII Zs 121/24
UZASADNIENIE
Zamawiający Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w K. im. (...) prowadził na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 roku – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1320, dalej: ustawa PZP) postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pod nazwą (...) o numerze referencyjnym (...). Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu 10 listopada 2022 roku pod numerem (...).
W dniu 12 czerwca 2024 roku do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej wpłynęło odwołanie Wykonawcy Kancelarii Radców Prawnych (...) spółki jawnej z siedzibą w K. wobec czynności Zamawiającego polegających na unieważnieniu postępowania oraz zaniechaniu czynności badania i oceny ofert, z uwzględnieniem oferty Odwołującego.
Odwołujący Kancelaria Radców Prawnych (...) sp. j. zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 255 pkt 5 ustawy PZP poprzez bezpodstawne przyjęcie, że zaszła istotna zmiana okoliczności powodująca, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć, a w konsekwencji art. 16 ustawy PZP poprzez zaniechanie przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców, a w konsekwencji wadliwe zaniechanie czynności badania i oceny ofert, z uwzględnieniem oferty Odwołującego.
Odwołujący wniósł o rozpatrzenie i uwzględnienie odwołania w całości oraz:
a) nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności unieważnienia postępowania;
b) nakazanie Zamawiającemu podjęcia czynności badania i oceny ofert w postępowaniu;
c) wydania rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów przedmiotowego postępowania.
W odpowiedzi na odwołanie – piśmie z dnia 2 lipca 2024 roku Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania w całości oraz zasądzenie od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kosztów postępowania oraz przedstawił swoje stanowisko, zgodnie z którym Zamawiający unieważnia, na podstawie art. 255 pkt 5 ustaw PZP, postępowanie o udzielenie zamówienia, jeżeli: wystąpiła istotna zmiana okoliczności powodująca, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć. W ocenie Zamawiającego, sprostał on oczekiwaniu ustawodawcy i wskazał niezbędne przesłanki unieważnienia w uzasadnieniu czynności.
Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku wydanym w dniu 5 lipca 2024 roku w sprawie zarejestrowanej pod sygn. akt KIO 2055/24 po rozpoznaniu na rozprawie odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 12 czerwca 2024 roku przez Wykonawcę Kancelarię Radców Prawnych (...) spółka jawna z siedzibą w K. w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w K. im. (...) w punkcie pierwszym uwzględniła odwołanie i nakazała Zamawiającemu – Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w K. im. (...) unieważnienie czynności unieważnienia postępowania, zaś w punkcie drugim i trzecim orzekła o kosztach postępowania obciążając nimi Zamawiającego – Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w K. im.(...).
Na podstawie przekazanej dokumentacji postępowania Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, że w ramach postępowania pod nazwą (...) prowadzonego przez Zamawiającego Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w K. im. (...) złożone zostały 3 oferty, w tym oferta Odwołującego.
Zgodnie z ustaleniami Izby w dniu 7 czerwca 2024 roku Zamawiający, za pośrednictwem platformy elektronicznej, zawiadomił o unieważnieniu postępowania na podstawie art. 255 pkt 5 ustawy PZP z uwagi na zmianę okoliczności powodującą, że dalsze prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć.
W uzasadnieniu powyższej czynności Zamawiający wskazał, że zaszły istotne zmiany organizacyjne w funkcjonowaniu jednostki, których nie można było przewidzieć na etapie ogłaszania przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia. Zmiany dotyczą po pierwsze przeniesienia siedziby szpitala do nowego budynku. W sierpniu 2023 roku Skarb Państwa reprezentowany przez Miasto K. nabył nieruchomość położoną przy ul (...) w K. od prywatnego właściciela. Następnie w dniu 17 sierpnia 2023 roku nastąpiło oddanie przez Miasto K. nieruchomości w użytkowanie na rzecz Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w K. im. (...). Wskazywano, że okoliczność zmiany siedziby Zamawiającego jest okolicznością niezależną od Zamawiającego albowiem nie był stroną transakcji nabycia nieruchomości i w dniu wszczęcia postępowania tj. 10 listopada 2022 roku nie mógł przewidzieć, że dojdzie do zmiany siedziby.
Ponadto Izba ustaliła, że Zamawiający przywołał w uzasadnieniu unieważnienia postępowania okoliczność istotnej zmiany nakładu pracy w zakresie obsługi prawnej (znacznie szerszy w zakresie merytorycznym i czasowym, ponieważ zaistniała konieczność podejmowania analiz i opiniowania pod względem prawnym sytuacji, które nie były znane w momencie ogłoszenia postępowania), dotyczącą zmiany organizacyjnej poprzez wprowadzenie do struktury organizacyjnej komórki radców prawnych, zatrudnienia radców prawnych na umowę o pracę na czas nieokreślony i elementów niewymiernych związanych z zatrudnieniem radców prawnych na podstawie umowy o pracę, a także oszczędnościach z powyższym związanych. Zamawiający podkreślił również, że zmiana organizacyjna po stronie Zamawiającego podyktowana była między innymi korzyścią ekonomiczną Zamawiającego, kwota wydatkowana na zewnętrzną obsługę prawną była wyższa o 10%. Zamawiający wskazał również na swoją trudną sytuację finansową.
Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia oraz zgromadzony materiał dowodowy, Krajowa Izba Odwoławcza uznała, że odwołanie podlegało uwzględnieniu.
W ocenie Składu Orzekającego Izby zarzut naruszenia przez Zamawiającego przepisu art. 255 pkt 5 ustawy PZP, a konsekwencji art. 16 ustawy PZP okazał się uzasadniony.
Krajowa Izba Odwoławcza wskazała, że stosowanie do art. 255 pkt 5 ustawy PZP, Zamawiający unieważnia postępowanie o udzielenie zamówienia, jeżeli wystąpiła istotna zmiana okoliczności powodująca, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć, a dla spełnienia warunku unieważnienia postępowania w oparciu o ww. przepis ustawy Prawo zamówień publicznych, konieczne jest łączne spełnienie warunków.
Dalej Izba wywodziła, że wystąpienie istotnej zmiany okoliczności musi też mieć charakter obiektywny, tzn. taka zmiana musi zaistnieć i to zamawiający jest obowiązany wskazać, że zachowując należytą staranność, nie mógł w dacie wszczęcia postępowania przewidzieć wystąpienia istotnej zmiany okoliczności, powodującej, że prowadzenie postępowania nie leży w interesie publicznym.
Izba podała także, że zmiana okoliczności musi być istotna. Przez istotność należy rozumieć zmianę dużą, znaczną jak wskazał Sąd Okręgowy w Lublinie w wyroku z dnia 10 kwietnia 2009 roku wydanym w sprawie o sygn. akt IX Ga 30/08, co oznacza, iż za zmianę istotną nie można uznać każdej zmiany. Pewna skala zmian mieści się bowiem w zakresie zwykłego ryzyka związanego z działalnością zamawiającego (tzw. normalne ryzyko kontraktowe) ( tak: Prawo Zamówień Publicznych. Komentarz, wydanie II pod redakcją Huberta Nowaka i Mateusza Winiarza, Warszawa 2023, s. 779).
Jak kolejno wskazywała Krajowa Izba Odwoławcza zmiana okoliczności musi mieć taki skutek, że dalsze prowadzenie postępowania nie leży w interesie publicznym. Za interes publiczny uznaje się przede wszystkim korzyści uzyskiwane w wyniku realizacji przedsięwzięć służących ogółowi w zakresie zadań ciążących na administracji rządowej oraz samorządowej, realizowanych w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych, związanych np. z ochroną zdrowia, oświaty, kultury, porządku publicznego ( tak: Prawo zamówień publicznych pod redakcją Huberta Nowaka, Mateusza Winiarza Komentarz, Urząd Zamówień Publicznych Warszawa 2023 r., s. 779).
Izba podkreśliła, że możliwość zmniejszenia wydatków przez zamawiającego nie świadczy jeszcze o tym, że wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym – nie można bowiem utożsamiać interesu publicznego z interesem ekonomicznym zamawiającego, nawet jeśli zamawiającym jest podmiot świadczący usługi leczenia ludności ( Wyrok Sądu Okręgowego w Nowym Sączu z 22 września 2009 roku, sygn. akt II CA 418/09, niepubl.).
Ponadto jak wskazała Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 20 marca 2013 roku, sygn. akt KIO 304/13: „Jednak samo założenie, że po unieważnieniu niniejszego przetargu, przy kolejnym zamówieniu, zamawiający ma potencjalną możliwość uzyskania niższych cen świadczenia usługi, nie stanowi jeszcze okoliczności, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym. Z takiego powodu można by unieważnić każde postępowanie, w którym zamawiający nie jest zadowolony z uzyskanych cen lub też widziałby możliwość uzyskania cen jeszcze niższych – w każdym bowiem przypadku oszczędności w wydatkowaniu środków publicznych leżą w interesie publicznym”.
Izba, rozpoznając odwołanie w przedmiotowej sprawie, miała na uwadze podniesione w uzasadnieniu czynności unieważnienia postępowania, na podstawie art. 255 pkt 5 ustawy PZP, okoliczności. Zamawiający przywołał tam przede wszystkim fakt zmian organizacyjnych, które u niego wystąpiły, związanych z przeniesieniem siedziby Zamawiającego do nowego budynku. Zamawiający podkreślił również, że zmiana organizacyjna podyktowana była również jego korzyścią ekonomiczną. Zamawiający wskazał, że musiałby wydatkować o ponad 10% więcej środków finansowych na obsługę prawną realizowaną przez podmiot zewnętrzny.
Izba podkreśliła, że udowodnienie, że dokonanie czynności unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego było prawidłowe spoczywa na zamawiającym. Zaś w ocenie Izby Zamawiający nie udowodnił, że jego decyzja o unieważnieniu postępowania była prawidłowa.
W szczególności, Izba uznała, że zmiana siedziby to okoliczność, która wpisywała się w ramy zwykłego ryzyka Zamawiającego związanego z jego działalnością, nie była to okoliczność istotna, nie była to także okoliczność, której Zamawiający nie mógł przewidzieć, ponieważ aktywnie uczestniczył w procesie analizy dotyczącej stanu nieruchomości, która miała stać się jego siedzibą. Powyższa okoliczność, co przyznał Zamawiający, wynikała również z dokumentów prowadzonego przez Zamawiającego postępowania pod nazwą: „Przygotowanie i opracowanie kompleksowej analizy stanu nieruchomości „due diligence” związanej z terenami oraz budynkiem zlokalizowanym przy ulicy (...) w K.”.
Izba miała na uwadze podniesioną przez Zamawiającego okoliczność, że na dzień ogłoszenia postępowania miał jasną decyzję o braku możliwości zmiany siedziby, która związana była z decyzją Ministra Finansów z 6 października 2022 roku o braku możliwości przyznania środków finansowych na nabycie nieruchomości przy ul. (...) w K., lecz stwierdziła, że Zamawiający nie wskazał dla stwierdzenia powyższego faktu żadnych dowodów.
Odnosząc się do podnoszonej przez Zamawiającego okoliczności konieczności stworzenia działu prawnego oraz zatrudnienia radców prawnych na podstawie umowy o pracę w związku ze zwiększeniem się zakresu obowiązków związanych z obsługą prawną, Izba wskazała, że w uzasadnieniu czynności unieważnienia postępowania znalazło się jedynie stwierdzenie powyższego faktu, Zamawiający nie doprecyzował jak znaczący wzrost obowiązków nastąpił.
Jeżeli chodzi o przesłankę „interesu publicznego”, to w ocenie Izby, Zamawiający nie wykazał, że dalsze prowadzenie postępowania nie leży w interesie publicznym. Zamawiający wskazywał przede wszystkim na swoją korzyść ekonomiczną związaną z zatrudnieniem radców prawnych na podstawie umowy pracę i w związku z powyższym możliwość obniżenia kosztów o 10%. Izba ponownie podkreśliła, że możliwość zmniejszenia wydatków przez zamawiającego nie świadczy jeszcze o tym, że wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym. Interesu ekonomicznego nie można utożsamiać z interesem publicznym, nawet wówczas, gdy zamawiającym jest pomiot, który świadczy usługi związane z ochroną zdrowia.
W konsekwencji, Izba uznała, że zarzut odwołania potwierdził się, dlatego też Izba nakazała Zamawiającemu unieważnienie czynności unieważnienia postępowania.
Przy rozpoznaniu odwołania Krajowa Izba Odwoławcza pominęła stanowiska stron oraz dowody przedstawione przez Zamawiającego związane z okolicznościami dotyczącymi rozliczeń z tytułu świadczonych przez Odwołującego na rzecz Zamawiającego usług, gdyż nie miały one znaczenia dla rozpoznania odwołania.
O kosztach postępowania odwoławczego Izba orzekła, na podstawie art. 575 ustawy PZP oraz art. 574 ustawy PZP, a także w oparciu o przepisy § 5 pkt 1 i 2 lit. a i b oraz § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 roku w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz.U. z 2020 r. poz. 2437 ze zm.), mając na uwadze wynik postępowania odwoławczego, zaliczając na poczet niniejszego postępowania odwoławczego koszt wpisu od odwołania uiszczony przez Odwołującego, koszt obejmujący wynagrodzenie pełnomocnika, koszt związany z dojazdem na wyznaczone posiedzenie i rozprawę poniesione przez Odwołującego oraz zasądziła od Zamawiającego na rzecz Odwołującego koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania w wysokości 7 500,00 zł, wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 3 600,00 zł oraz obejmujące koszty związane z dojazdem na posiedzenie i rozprawę w wysokości 169,00 zł.
Zrelacjonowany powyżej wyrok Krajowej Izby Odwoławczej zaskarżył w całości Zamawiający Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w K. im. (...), podnosząc zarzuty naruszenia:
1) art. 255 pkt 5 ustawy PZP w zw. z art. 16 ustawy PZP poprzez nieuznanie podstaw do unieważnienia postępowania w postaci istnienia interesu publicznego, w szczególności wynikającego z:
a) obiektywnych, zewnętrznych oraz trwałych zmian organizacyjnych Zamawiającego -zwiększenie zakresu przedmiotowego i czasowego obsługi prawnej na rzecz Zamawiającego oraz wymogu bezpośredniości,
b) powiązania ze zmianą miejsca prowadzenia działalności przez Zamawiającego oraz znaczącego rozszerzenia zakresu świadczonych usług medycznych, która to okoliczność zaistniała po dniu ogłoszenia postępowania jak i otwarcia ofert, które odbyło się 18 listopada 2022 roku, gdyż w tych dnia Zamawiający nie tylko „nie mógł przewidzieć” ale miał jasną decyzję (Ministerstwa Zdrowia) o braku możliwości zmiany siedziby;
c) faktu, iż udzielenie przedmiotowego zamówienia skutkowałoby niezasadnym wydatkowaniem środków publicznych i naruszeniem dyscypliny finansów publicznych; w przedmiotowym postępowaniu interes publiczny jest na tyle istotny, iż musi być postawiony ponad indywidualnymi interesami uczestników postępowania;
d) podejrzenia popełnienia przestępstwa w związku z organizacją przetargu.
2) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodowej przez skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej w postaci nieuznania stanowiska Skarżącego dot. podstaw unieważnienia postępowania wbrew obiektywnym okolicznościom i dowodom;
3) art. 3 i 4 1 k.p.c. poprzez zatajenie i pomimo podniesienia tych okoliczności na rozprawie niewyjaśnienie, istnienia powiązań pomiędzy Wykonawcą a pracownikami Zamawiającego, co stanowić powinno de facto podstawę do wykluczenia z udziału w postępowaniu zarówno Wykonawcy jak i braku możliwości brania udziału w postępowaniu co najmniej Pani M. B. (jako osoby faktycznie zarządzającej jednostką Zamawiającego); nadto poprzez zatajenie i niewyjaśnienie powiązań jednego z radców prawnych Szpitala (mec. S.) z Wykonawcą (którego jest byłym pracownikiem);
4) art. 327 1 § 1 i 2 k.p.c. poprzez brak uzasadnienia prawnego wyroku - samo uzasadnienie zawiera niemalże wyłącznie część opisową a uzasadnienie prawne rozstrzygnięcia mieści się na niewiele ponad stronie a nadto nie spełnia wymogów w zakresie obowiązku przedstawienia argumentów przekonywujących za wydanym rozstrzygnięciem;
5) art. 5 k.c. poprzez nadużycie m.in. dobrych obyczajów i zasad współżycia społecznego albowiem zauważone i będące przedmiotem postępowania karnego powiązania (zapewne też i wpływy) Wykonawcy z pracownikami Skarżącego wskazują na możliwość posiadania wiedzy w zakresie prowadzonego postępowania (np. zadeklarowanie ceny ofertowej o identycznej wartości jaką zmierzał Skarżący przeznaczyć na wynagrodzenie dla celów zawarcia umowy) oraz w zakresie spraw organizacyjnych, Zamawiającego stanowić mogą o nieuprawnionym wykorzystaniu wiedzy nabytej w trakcie wykonywania obsługi prawnej przez Wykonawcę na rzecz Zamawiającego;
6) art. 58 § 1 i 2 k.c. poprzez pominięcie przez skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej, że czynności prawne podjęte w sprawie przetargu pozostają nieważne w związku z naruszeniem dobrych obyczajów i przepisów prawa w zakresie ważności czynności prawnych dokonanych przez Wykonawcę.
Wobec powyższych zarzutów Skarżący wniósł o:
1) zwrócenie się do Prokuratury Okręgowej w K. celem ustalenia aktualnego stanu sprawy prowadzonej w zakresie nieprawidłowości w postępowaniu (...), o numerze referencyjnym (...) (podejrzenie tzw. ustawienia przetargu publicznego);
2) wezwanie do udziału w sprawie Prokuratury w trybie art. 59 k.p.c. i art. 60 k.p.c.;
3) przeprowadzenie rozprawy;
4) zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez oddalenie odwołania w całości względnie uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Krajową Izbę Odwoławczą;
5) zasądzenie od Odwołującego na rzecz Skarżącego/Zamawiającego kosztów postępowania za postępowanie odwoławcze i skargowe.
W odpowiedzi na skargę Przeciwnik Skargi Kancelaria Radców Prawnych (...)sp. j. wniósł o oddalenie skargi na wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 5 lipca 2024 roku (sygn. akt KIO 2025/24) jako oczywiście bezzasadnej, stosownie do treści art. 588 ust. 2 ustawy PZP oraz zasądzenie od Skarżącego na rzecz Przeciwnika Skargi zwrotu kosztów postępowania skargowego, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Dnia 25 listopada 2025 roku na rozprawie w ramach postępowania skargowego Sąd Zamówień Publicznych postanowił oddalić wniosek o wezwanie Prokuratury do udziału w postępowaniu w trybie art. 59 k.p.c. oraz art. 60 k.p.c. Wskazać w tym miejscu należy, iż Prokuratura posiada wiedzę o tym, że toczy się przedmiotowe postępowanie skargowe, a pomimo tego nie skorzystała z prawa wstąpienia do postępowania. Sąd Okręgowy miał także na względzie specyfikę postępowania o udzielnie zamówienia publicznego, a mianowicie, że jest to postępowanie, które powinno zakończyć się w możliwie krótkim terminie, z uwagi na wydatkowanie środków publicznych podlegających rozliczeniu przez Zamawiających w określonych terminach, niejednokrotnie warunkującym w ogóle możliwość skorzystania z nich. Wobec powyższego za niezasadne należało uznać wzywanie Prokuratury do udziału w postępowaniu.
Sąd Okręgowy – Sąd Zamówień Publicznych zważył, co następuje:
W ocenie Sądu Okręgowego skarga Zamawiającego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w K. im. (...) nie była zasadna.
Sąd Okręgowy nie prowadził postępowania dowodowego, ani nie zmienił ustaleń faktycznych Krajowej Izby Odwoławczej, na podstawie art. 387 § 2 1 k.p.c. (który stosownie do treści art. 579 ust. 2 ustawy PZP znajduje odpowiednie zastosowanie również w postępowaniu toczącym się wskutek wniesienia skargi), zatem ograniczy się do przedstawienia jedynie wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.
Sąd Okręgowy w całości podziela ustalenia faktyczne dokonane przez Krajową Izbę Odwoławczą stanowiące podstawę uwzględnienia odwołania złożonego przez Wykonawcę Kancelarię Radców Prawnych (...) sp. j., jak i wywody prawne zawarte w uzasadnieniu wyroku Izby. Zauważyć też należy, iż w istocie wywody zawarte w części merytorycznej skargi sprowadzają się do prezentowania przez Skarżącego – Zamawiającego własnej, a konkurencyjnej wobec Krajowej Izby Odwoławczej oceny faktycznej i prawnej sprawy. W ocenie Sądu Okręgowego natomiast Krajowa Izba Odwoławcza w sposób staranny, wyczerpujący i wszechstronny wyjaśniła podstawy uwzględnienia odwołania w niniejszej sprawie. Ocena materiału dowodowego została dokonana w sposób wszechstronny i bezstronny, nie naruszała granic oceny swobodnej, była zgodna z zasadami doświadczenia życiowego oraz nie zawierała błędów faktycznych lub logicznych, stąd ustalenia te Sąd Okręgowy uznaje za własne. Sąd Okręgowy w całości podziela także argumentację prawną przedstawioną przez Krajową Izbę Odwoławczą w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.
Wszystkie podniesione przez Skarżącego Zamawiającego Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w K. im. (...) zarzuty należało uznać za bezpodstawne, a stanowisko wyrażone w zaskarżonym wyroku Krajowej Izby Odwoławczej za prawidłowe.
Skarżący w pierwszej kolejności wystosował zarzut naruszenia art. 255 pkt 5 ustawy PZP w zw. z art. 16 ustawy PZP poprzez nieuznanie podstaw do unieważnienia postępowania w postaci istnienia interesu publicznego.
Zamawiający unieważnia postępowanie o udzielenie zamówienia, jeżeli wystąpiła istotna zmiana okoliczności powodująca, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć (art. 255 pkt 5 ustawy PZP).
Przywołania w tym miejscu wymaga art. 16 ustawy PZP statuujący kardynalne zasady prawa zamówień publicznych, zgodnie z którym Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców, przejrzysty oraz proporcjonalny.
Podkreślenia należy, że obowiązek unieważnienia postępowania na podstawie art. 255 pkt 5 ustawy PZP jest uwarunkowany kumulatywnym spełnieniem wszystkich przesłanek, tj. wystąpienia istotnej zmiany okoliczności powodującej, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, oraz istotnej zmiany okoliczności, której nie można było wcześniej przewidzieć.
W ocenie Sądu Okręgowego Skarżący – Zamawiający nie wykazał, iż jego decyzja o unieważnieniu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego była prawidłowa, albowiem żadna ze wskazanych w art. 255 pkt 5 ustawy PZP przesłanek nie została spełniona. W przedmiotowej sprawie Skarżący nie wykazał, aby nastąpiła istotna zmiana okoliczności, nie wykazał, że wykonanie zamówienia nie leżało w interesie publicznym, jak również, że faktu zmiany można było wcześniej przewidzieć.
Zmiana okoliczności stanowiąca podstawę unieważnienia postępowania musi być istotna. Ze względu na brak ustawowego wyjaśnienia pojęcia istotności pomocniczo można odwołać się do jego znaczenia w języku potocznym. Powinna to być tylko zmiana usuwająca potrzebę wykonania zamówienia lub kontynuowania postępowania w świetle interesu publicznego. Chodzi tu o powiązanie kauzalne tego typu, że zmiana okoliczności ma stanowić warunek niezbędny (conditio sine qua non) zaprzestania kontynuacji postępowania lub wykonania zamówienia. Jest to bowiem takiej natury zmiana, że nikt działający racjonalnie nie byłby jej w stanie przewidzieć przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia. Skoro tak, może polegać na odpadnięciu warunków istniejących w momencie wszczęcia postępowania, powstaniu nowych, dotychczas nieistniejących okoliczności albo takich, których rozwoju nie dało się przewidzieć ( A. Gawrońska-Baran [w:] E. Wiktorowska, A. Wiktorowski, P. Wójcik, A. Gawrońska-Baran, Prawo zamówień publicznych. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2024, art. 255).
Należy zgodzić się ze stanowiskiem zaprezentowanym w uzasadnieniu skarżonego orzeczenia, że w ramach przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego nie doszło do istotnej zmiany okoliczności albowiem zmiana siedziby to okoliczność, która wpisywała się w ramy zwykłego ryzyka Zamawiającego związanego z jego działalnością, nie była to okoliczność istotna, nie była to także okoliczność, której Zamawiający nie mógł przewidzieć, ponieważ aktywnie uczestniczył w procesie analizy dotyczącej stanu nieruchomości, która miała stać się jego siedzibą. Powyższa okoliczność, co przyznał Zamawiający, wynikała również z dokumentów prowadzonego przez Zamawiającego postępowania pod nazwą: „ Przygotowanie i opracowanie kompleksowej analizy stanu nieruchomości „due diligence” związanej z terenami oraz budynkiem zlokalizowanym przy ulicy (...) w K. ”.
Sąd Okręgowy także miał na względzie podniesioną przez Zamawiającego okoliczność, że na dzień ogłoszenia postępowania miał decyzję o braku możliwości zmiany siedziby, która związana była z decyzją Ministra Finansów z 6 października 2022 roku o braku możliwości przyznania środków finansowych na nabycie nieruchomości przy ul. (...) w K., lecz stwierdził, że Zamawiający nie wskazał dla stwierdzenia powyższego faktu żadnych dowodów.
Ponadto podkreślenia wymaga, że dwa elementy zarzutu skargi wskazujące na naruszenie art. 255 pkt 5 ustawy PZP w zw. z art. 16 ustawy PZP wskazane w lit. c i d niezależnie od ich bezzasadności nie stanowiły ani elementu uzasadnienia decyzji o unieważnieniu postępowania wydanej przez Zamawiającego ani nie były podnoszone przed Krajową Izbą Odwoławczą - zatem nie ma podstaw do ich rozpoznania.
Skarżący bowiem w ramach zarzutu numer 1 lit. c i d skargi po raz pierwszy wskazał na okoliczności, że:
- udzielenie przedmiotowego zamówienia skutkowałoby niezasadnym wydatkowaniem środków publicznych i naruszeniem dyscypliny finansów publicznych w przedmiotowym postępowaniu, zaś interes publiczny jest na tyle istotny, iż musi być postawiony ponad indywidualnymi interesami uczestników postępowania,
- zaistniało podejrzenie popełnienia przestępstwa w związku z organizacją przetargu.
Mając na uwadze Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 27 lipca 2021 roku wydany w sprawie o sygn. akt KIO 1766/21, wskazać należy, że okoliczności faktyczne i prawne wskazane przez Zamawiającego w informacji o unieważnieniu postępowania mają znaczenie dla granic, w jakich mogą być rozpoznane środki ochrony prawnej wnoszone wobec tej czynności. Odwołanie jest środkiem ochrony prawnej dotyczącym konkretnej czynności zamawiającego, która została dokonana w danych okolicznościach faktycznych oraz prawnych i tylko w tych granicach podlega rozpoznaniu. Zarówno bowiem Krajowa Izba Odwoławcza nie może orzekać co do zarzutów, które nie były zawarte w odwołaniu, jak i Sąd Zamówień Publicznych nie może orzekać co do zarzutów, które nie były przedmiotem odwołania (art. 555 ustawy PZP oraz art. 583 ustawy PZP). Dodatkowo w postępowaniu toczącym się wskutek wniesienia skargi nie można rozszerzyć żądania odwołania ani występować z nowymi żądaniami (art. 582 ustawy PZP). Powyższe przepisy Ustawy Prawo zamówień publicznych stanowią wyraz konsekwencji ustawodawcy, aby organy orzecznicze (Krajowa Izba Odwoławcza i Sąd Okręgowy – Sąd Zamówień Publicznych) orzekały wyłącznie w zakresie zarzutów, które sformułowane zostały pierwotnie w odwołaniu. Treść zarzutów należy odczytywać łącznie z uzasadnieniem faktycznym i twierdzeniami odwołania, w kontekście zaskarżonych czynności.
Konsekwencją powyższego jest brak możliwości podawania przez Zamawiającego okoliczności uzasadniających czynność unieważnienia postępowania, które nie zostały wskazane w informacji przesłanej zgodnie z art. 260 ust. 1 PZP. Okoliczności te zostały jedynie zakomunikowane przed Krajową Izbą Odwoławczą i jako podniesione w skardze przekraczają granice wyznaczone okolicznościami faktycznymi i prawnymi wskazanymi w treści odwołania.
Kolejno, twierdzenia Skarżącego, iż dotychczas podmioty świadczące obsługę prawną na rzecz zamawiającego nie wykonywały tak obszernej obsługi prawej, ograniczając się wyłącznie do dwóch 2 godzinnych dyżurów tygodniowo na rzecz Zamawiającego nie znajduje potwierdzenia w ustalonym stanie faktycznym. Zamawiający tej okoliczności nie udowodnił na etapie postępowania odwoławczego, twierdzenia nie znalazły odzwierciedlenia w materiale dowodowym, bo Zamawiający poza gołosłownymi twierdzeniami nie zaoferował żadnego dowodu, który pozwoliłby Krajowej Izbie Odwoławczej, czy też Sądowi Okręgowemu na porównanie zakresu czynności po zmianie siedziby Zamawiającego z tymi czynnościami, które znajdują się w Opisie Przedmiotu Zamówienia i wzorze umowy przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Tymczasem analiza wzoru umowy i sposobu świadczenia usługi opisanego w Opisie Przedmiotu Zamówienia prowadzi do wniosku, że obsługa prawna nie ogranicza się wyłącznie do dwóch 2 - godzinnych dyżurów tygodniowo na rzecz Zamawiającego. Co więcej, zapisy podważają koronny argument Zamawiającego w unieważnieniu postępowania, którym jest brak obowiązku uczestniczenia kancelarii w różnych komisjach wewnętrznych, podczas gdy ze wzorca umowy § 1 ust. 2 lit. p wprost wynika, że obsługa prawna odnosi się m.in. do uczestnictwa w komisjach powoływanych przez Zamawiającego - w tym komisji antymobbingowej.
Ponadto już sam zapis § 1 ust. 1 projektowanych postanowień umowy wskazywał na szeroko zakreślone ramy współpracy albowiem przedmiotem zamówienia miała być usługa obsługi prawnej we wszystkich aspektach działalności Samodzielnego Publicznego zakładu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w K. im. (...), w szczególności w zakresie prawa regulującego działalność z zakresu ochrony zdrowia, prawa cywilnego, prawa zamówień publicznych, ustawy o finansach publicznych, ustaw podatkowych, przepisów o ubezpieczeniach społecznych, prawa pracy, przepisów związkowych oraz aktów prawnych instytucji finansujących działalność Zamawiającego (NFZ). Z kolei § 1 ust. 2 projektowanych postanowień umowy wskazywał, iż w skład obsługi prawnej wchodzi:
a) obsługa w zakresie prawa pracy,
b) udzielanie konsultacji i porad prawnych,
c) konsultacje i praktyczne zastosowania ustawy Prawo zamówień publicznych,
d) bieżące rozwiązywanie problemów w zakresie udzielania zamówień publicznych,
e) opracowywanie i nadzorowanie niezbędnych dokumentów i instrukcji wymaganych dla prawidłowego funkcjonowania Zamawiającego,
f) doradztwo w zakresie regulowania stanów prawnych nieruchomości oraz majątku ruchomego,
g) doradztwo prawne we wszystkich obszarach działalności Zamawiającego,
h) udzielanie informacji na temat aktualnych zmian w przepisach prawnych wraz z dokonywaniem ich interpretacji,
i) sporządzanie opinii i analiz prawnych,
j) sporządzanie projektów umów oraz projektów odpowiedzi na pisma wszelkich instytucji, organów administracji państwowej, samorządowej, związków zawodowych,
k) zatwierdzania pod względem formalno-prawnym umów i innych dokumentów,
l) uczestnictwo w mediacjach i negocjacjach,
m) zastępstwo procesowe oraz reprezentowanie przed sądami powszechnymi wszystkich instancji, organami administracji państwowej, samorządowej lub innymi organami,
n) wykonywanie czynności prawnych niezbędnych dla zaspokojenia roszczeń majątkowych Zamawiającego, dochodzenia na drodze sądowej oraz w postępowaniu egzekucyjnym,
o) nadzorowanie windykacji należności,
p) uczestnictwo w komisjach powoływanych przez Zamawiającego,
q) nadzór pod względem prawnym zmian organizacyjnych w funkcjonowaniu Zamawiającego, związanych z wejściem w życie pakietów ustaw zdrowotnych,
r) nadzór nad inwestycjami.
Skarżący wyprowadzał m.in. zwiększony nakład pracy z rozbudowy szpitala o nowy Szpitalny Oddział Ratunkowy. Lecz brak było dowodów na te okoliczności – to były tylko twierdzenia Zamawiającego. Również te twierdzenia nie mogą stanowić podstawy dla zmian organizacji lub sposobu udzielenia pomocy prawnej.
Powyższym twierdzeniom w zakresie istotnych zmian niemożliwych do przewidzenia przeczą prowadzone przez Skarżącego postępowania o udzielenie zamówień - wymienione szczegółowo przez Przeciwnika Skargi w piśmie procesowym, a były to:
- postępowanie pod nazwą „Rozbudowa i doposażenie szpitala celem utworzenia Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w SP ZOZ MSWiA w K. im. (...) - zakup sprzętu i aparatury medycznej etap 1” - ogłoszenie o zamówieniu z dnia 15 września 2020 roku ((...));
- postępowanie pod nazwą „Rozbudowa i doposażenie szpitala celem utworzenia Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w SP ZOZ MSWiA w K. im. (...) - prace budowlane” – ogłoszenie nr (...) z dnia 16 sierpnia 2021 roku;
- postępowanie pod nazwą „Rozbudowa i doposażenie szpitala celem utworzenia Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w SPZOZ MSWiA w K. im. (...) - zakup sprzętu i aparatury medycznej etap 2” – ogłoszenie o zamówieniu z dnia 4 października 2021 roku ((...));
- postępowanie pod nazwą „Rozbudowa i doposażenie szpitala celem utworzenia Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w SP ZOZ MSWiA w K. im. (...) - prace budowlane.” – ogłoszenie nr (...) z dnia 31 grudnia 2021 roku.
Powyżej wymienione postępowania były prowadzone w związku z Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 Oś Priorytetowa: IX Wzmocnienie strategicznej infrastruktury ochrony zdrowia DZIAŁANIE: 9.1. Infrastruktura ratownictwa medycznego PROJEKT pt. "Rozbudowa i doposażenie szpitala celem utworzenia Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w SP ZOZ MSWiA w K. im. (...)." w czasie poprzedzającym wszczęcie przedmiotowego postępowania i mają cechy bieżącej działalności szpitala bez wpływu na zakres i podstawy świadczonej pomocy prawnej.
Podsumowując Zamawiający nie wykazał żadnym dokumentem, analizą - że w strukturze Skarżącego doszło do istotnych zmian organizacyjnych, mających wpływ na sposób świadczenia pomocy prawnej.
W ocenie Sądu Okręgowego Zamawiający również nie wykazał, aby okoliczności zmiany siedziby szpitala Zamawiający nie mógł przewidzieć. Przeczy temu nie tylko wskazywane przez Przeciwnika Skargi ogłoszenie o zamówieniu z dnia 18 maja 2021 roku na przygotowanie i opracowanie kompleksowej analizy stanu nieruchomości due dilligence związanej nieruchomością przy ul (...) w K., (przedmiotowe postępowanie zostało ogłoszone tymczasem w listopadzie 2022 r.). Po drugie do przewidzenia było - albo przynajmniej Zamawiający powinien brać pod uwagę taką okoliczność - że siedziba szpitala ulegnie zmianie (musi ulec zmianie) z uwagi na zły stan techniczny użytkowanej pod dotychczasowym adresem infrastruktury. Niezależnie zatem od tego, czy docelowa nieruchomością miałaby być położona przy ulicy (...) to zmiana siedziby w kontekście złych warunków szpitalnych była jedynie kwestią czasu.
Sąd Okręgowy w tym miejscu miał również na uwadze Specyfikację Warunków Zamówienia i pkt 17.5.4. – w którym wskazano wyraźnie, iż Zamawiający dopuszcza w szczególności zmianę postanowień umowy w przypadku, gdyby nastąpiła zmiana organizacyjna po stronie Zamawiającego w zakresie mającym wpływ na realizację przedmiotu umowy. W § 11 ust. 1 umowy wskazano zaś, że każda ze stron może rozwiązać umowę z zachowaniem jednomiesięcznego wypowiedzenia np. (istotna zmiana organizacyjna) na koniec miesiąc kalendarzowego. Takie zapisy jednoznacznie wskazują, że Zamawiający przygotowując dokumenty do przedmiotowego postępowania przewidział możliwości wystąpienia istotnych zmian organizacyjnych po stronie szpitala.
Należy wskazać w tym miejscu również, że Zamawiający mając informację o złym stanie dotychczasowej siedziby winien był przewidzieć, że zakres oczekiwanych usług prawnych może się zmienić w toku wykonywania umowy w sprawie zamówienia publicznego, a tym samym mógł skorzystać z instrumentów jakie na tę okoliczność zostały zawarte w samej ustawie Prawo zamówień publicznych (poza przewidzianą możliwością zmiany umowy czy wypowiedzeniem), tj. z opcji uregulowanej w art. 441 ustawy PZP czy też z wznowień (art. 31 ust. 2 ustawy PZP, art. 35 ust. 1 ustawy PZP), w zależności od zaistniałych okoliczności.
Już tylko marginalnie wskazać należy, że interes ekonomiczny zamawiającego nie jest tożsamy z interesem publicznym, na co słusznie wskazywała także Krajowa Izba Odwoławcza w uzasadnieniu do zaskarżonego orzeczenia. Wywody Izby w tym zakresie zasługują na aprobatę.
Podsumowując, w takich okolicznościach nie można mówić o spełnieniu przesłanek unieważnienia postępowania na podstawie art. 255 pkt 5 ustawy PZP.
Skarżący wystosował zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodowej przez skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej w postaci nieuznania stanowiska Skarżącego dotyczącego podstaw unieważnienia postępowania wbrew obiektywnym okolicznościom i dowodom.
W ocenie Sądu Okręgowego Skarżący nie uzasadnił tego zarzutu, Krajowa Izba Odwoławcza miała prawo ocenić dowody niezgodnie z intencją strony skarżącej, nie oznacza to jednak naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Wskazać również należy, iż ustawa Prawo zamówień publicznych posiada własną regulację w zakresie ustaleń faktycznych w ramach postępowania odwoławczego i to głównie pod kątem tychże przepisów strona winna rozpatrywać czy orzeczenie Izby było prawidłowe.
Wydając wyrok, Krajowa Izba Odwoławcza bowiem bierze za podstawę stan rzeczy ustalony w toku postępowania odwoławczego (art. 552 ust. 1 ustawy PZP). Ustalony stan rzeczy to taki, który znajduje potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym ocenionym wedle reguł wyrażonych w art. 542 ustawy PZP i reguł dowodowych ustanowionych w oddziale 6 rozdziału 2 działu IX Prawa zamówień publicznych. Postępowanie dowodowe w postępowaniu odwoławczym służy zgromadzeniu dowodów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Skład orzekający ocenia wiarygodność oraz moc każdego z dowodów odrębnie według własnego uznania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału (art. 542 ust. 1 ustawy PZP). Należy wskazać, iż Krajowa Izba Odwoławcza ma swobodę w ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, natomiast zarzut naruszenia tego uprawnienia może być usprawiedliwiony tylko wówczas, gdyby Izba zaprezentowała rozumowanie sprzeczne z regułami logiki bądź doświadczeniem życiowym. Dlatego też dla skuteczności tego zarzutu nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujących się do stanu faktycznego, który w przekonaniu Skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest zatem wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie w tym zakresie. Dlatego też należy wskazać jakie kryteria oceny zostały naruszone przy ocenie konkretnych dowodów uznając brak wiarygodności i mocy dowodowej. Natomiast nie jest wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjęła Izba doniosłości poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena Izby.
Skarżący Zamawiający Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w K. im. (...) w przedmiotowej sprawie nie sprostał ciążącemu na nim obowiązkowi wykazania przyczyn dyskwalifikujących rozumowanie Krajowej Izby Odwoławczej i ustalenia przez nią dokonane. Skarżący nie wskazał jakie zasady wnioskowania oraz logicznego rozumowania zostały przez Izbę naruszone i jaki to miało wpływ na treść ustaleń. Zarzuty naruszenia przepisów postępowania miały zatem jedynie wymiar polemiczny. Wskazano jedynie na brak wzięcia pod uwagę stanowiska Skarżącego przedstawionego w toku postępowania odwoławczego.
Dalej Skarżący przedstawił także zarzut naruszenia art. 3 i 4 1 k.p.c. poprzez zatajenie i pomimo podniesienia tych okoliczności na rozprawie niewyjaśnienie, istnienia powiązań pomiędzy Wykonawcą a pracownikami Zamawiającego.
W ramach postępowania odwoławczego przed Krajową Izbą Odwoławczą ustawa Prawo zamówień publicznych przewiduje odpowiednie stosowanie art. 781 § 2 k.p.c. w odniesieniu do mocy prawnej orzeczenia Izby (art. 562 ust. 1 ustawy PZP) oraz odpowiednie stosowanie przepisów wydane na podstawie art. 158 § 5 k.p.c. (art. 570 ust. 3 ustawy PZP). Brak jest zaś w ustawie Prawo zamówień publicznych odesłania do możliwości zastosowania w ramach postępowania odwoławczego wskazanych przez Skarżącego norm zawartych art. 3 k.p.c. oraz art. 4 1 k.p.c. Tym samym brak było podstaw do rozpoznania przedmiotowego zarzutu odwołania, jako wskazującego na regulacje nie mające zastosowania.
Ponadto pomijając już nawet wyżej wskazaną kwestię, iż w postępowaniu odwoławczym prowadzonym na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych nie stosuje się przepisów Kodeksu postępowania cywilnego poza podanymi wyjątkami, to okoliczności przytoczone w treści omawianego zarzutu skargi nie były podnoszone ani w uzasadnieniu czynności unieważnienia postępowania z dnia 7 czerwca 2024 roku ani na etapie postępowania odwoławczego. Sąd Zamówień Publicznych zapoznał się z szczegółowo z nagraniem rozprawy przed Krajową Izbą Odwoławczą. Przedstawiciel Zamawiającego ograniczył się do trzech zdań, z treści których jedynie wynikało, że w Szpitalu trwa audyt i być może doszło do nieprawidłowości w przygotowaniu przedmiotowego postępowania - przy czym w sposób wyraźny pełnomocnik Zamawiającego zaniechał formułowaniu jakichkolwiek zarzutów w tym obszarze.
Zatem za kompletnie niezrozumiały należy uznać zarzut, że Krajowa Izba Odwoławcza cokolwiek zataiła, albo że nie wyjaśniła powiązań pomiędzy Wykonawcą a pracownikami Zamawiającego, co stanowić by miało podstawę do wykluczenia z udziału w postępowaniu Przeciwnika Skargi Kancelarii Radców Prawnych (...) sp. j. Nie zostało wykazane na jakiej podstawie Krajowa Izba Odwoławcza miała czynić takowe ustalenia. Nie sposób uznać, aby Izba mogła to czynić na podstawie niesformułowanych zarzutów i paru zdań wypowiedzianych w zasadzie tak mimochodem, przy okazji, na zakończenie stanowiska przed Krajową Izbą Odwoławczą. Zamawiający tylko spekulował w tym zakresie na rozprawie przed Krajową Izbą Odwoławczą. Zresztą tak jak już wskazano okoliczności ewentualnego wystąpienia tzw. ustawionego przetargu nie były podstawą decyzji unieważnienia przedmiotowego postępowania, jak również nie stanowiły podstawy jakichkolwiek twierdzeń przed Krajową Izbą Odwoławczą — to były tylko insynuacje zawarte jedynie w trzech zdaniach. Zatem ustalenia w tym zakresie pozostają poza zakresem kognicji tutejszego Sądu Okręgowego.
Podkreślić także należy, że do dnia wydania wyroku Prokuratura nie wstąpiła do postępowania, zatem Sąd Okręgowy związany okolicznościami wskazanymi w decyzji o unieważnieniu postępowania ograniczył się do badania tych okoliczności i zakresu zarzutów zwartych w odwołaniu.
W tej sytuacji także zarzuty naruszenia art. 5 k.c. oraz art. 58 § 1 i 2 k.c. poprzez pominięcie przez skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej, że czynności prawne podjęte w sprawie przetargu pozostają nieważne w związku z naruszeniem dobrych obyczajów i przepisów prawa w zakresie ważności czynności prawnych dokonanych przez Wykonawcę, jako odnoszące się do wskazanych wyżej kwestii nie zawartych w uzasadnieniu unieważnienia postępowania oraz niebędących przedmiotem postępowania odwoławczego nie podlegały rozpoznaniu.
Następnie, Skarżący zarzucił naruszenie art. 327 1 § 1 i 2 k.p.c. poprzez brak uzasadnienia prawnego wyroku, wskazując, że samo uzasadnienie zawiera niemalże wyłącznie część opisową a uzasadnienie prawne rozstrzygnięcia mieści się na niewiele ponad stronie a nadto nie spełnia wymogów w zakresie obowiązku przedstawienia argumentów przekonywujących za wydanym rozstrzygnięciem. Jako skorelowany z tym zarzutem zawarto wniosek o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez oddalenie odwołania w całości względnie uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Krajową Izbę Odwoławczą.
Stosownie do treści art. 579 ust. 2 ustawy PZP w postępowaniu toczącym się wskutek wniesienia skargi stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego o apelacji, jeżeli przepisy niniejszego rozdziału nie stanowią inaczej.
W tym miejscu wyjaśnić należy, że w sprawach rozpoznawanych na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego braki uzasadnienie zaskarżonego wyroku uniemożliwiające odczytanie motywów rozstrzygnięcia mogą oznaczać nierozpoznanie istoty sprawy, a co za tym idzie uzasadniać uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania na podstawie art. 386 § 4 k.p.c. ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2012 r., I CSK 632/11, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 września 2012 r., II PK 44/12). Ogólnikowe wywody Sądu pierwszej instancji, które nie spełniają elementarnych, wymagań prawidłowego uzasadnienia orzeczenia, o jakich mowa w art. 327 1 § 1 k.p.c. powodują, że zaskarżony wyrok nie poddaje się kontroli instancyjnej. Przesądza to zatem o konieczności uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, bowiem w tym przypadku należy uznać, iż nie została rozpoznana istota sprawy. Zmiana wyroku i oddalenie powództwa byłoby natomiast rozstrzygnięciem przedwczesnym, bowiem strony powodowej nie mogą obciążać negatywne konsekwencje nieprawidłowego procedowania Sądu pierwszej instancji.
Tymczasem w postępowaniu skargowym prowadzonym na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych możliwość uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania została wprost i jednoznacznie wyłączona przez art. 588 ust. 2 zd. drugie tej ustawy. Oznacza to, że nawet w przypadku tak dalekich wadliwości uzasadnienia wyroku Krajowej Izby Odwoławczej, że uniemożliwiają one ocenę prawidłowości toku wywodu Izby, będącego podstawą rozstrzygnięcia, uchylenie wyroku z uwagi na nierozpoznanie istoty sprawy nie jest możliwe. Sprawa pozostaje w Sądzie Zamówień Publicznych i to skład orzekający tegoż Sądu czyni stosowne ustalenia i rozważania.
Natomiast podkreślić także należy, iż to sama ustawa Prawo zamówień publicznych reguluje jak powinno wyglądać uzasadnienie Krajowej Izby Odwoławczej wskazując w art. 559 ust. 2 ustawy PZP, że uzasadnienie orzeczenia powinno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, w tym ustalenie faktów, które Izba uznała za udowodnione, dowodów, na których się oparła, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówiła wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wskazanie podstawy prawnej orzeczenia z przytoczeniem przepisów prawa.
Zatem ani art. 327 1 § 1 i 2 k.p.c. nie ma zastosowania do oceny uzasadnienia Krajowej Izby Odwoławczej, ani art. 386 § 4 k.p.c. w zakresie możliwych rozstrzygnięć Sądu Zamówień Publicznych.
Nietrafny był więc zarzut naruszenia art. 327 1 § 1 i 2 k.p.c.
W świetle przytoczonych ustaleń i wniosków, Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uznania zasadności zarzutów podniesionych przez Skarżącego Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w K. im. (...), co na podstawie art. 588 ust. 1 ustawy PZP musiało skutkować oddaleniem skargi jako bezzasadnej.
Sąd Okręgowy o kosztach postępowania skargowego orzekł stosownie do treści art. 589 ust. 1 ustawy PZP statuującego zasadę odpowiedzialności za wynik sporu i tym samym obciążył Skarżącego – Zamawiającego kosztami postępowania w całości jako stronę przegrywającą.
Koszty postępowania wywołanego wniesieniem skargi, poniesione przez Przeciwnika Skargi Kancelarię Radców Prawnych (...) sp. j. sprowadzają się do wynagrodzenia reprezentującego go radcy prawnego w kwocie 3 600 zł ustalonej na podstawie § 14 ust. 2a pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935 z późn. zm.).
Stosownie do treści art. 98 § 1 1 k.p.c. koszty zostały przyznane wraz odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia o kosztach do dnia zapłaty.
W konsekwencji Sąd Okręgowy zasądził od Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w K. im. (...)na rzecz Kancelarii Radców Prawnych (...)spółki jawnej w K. 3 600,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się tego orzeczenia o kosztach do dnia zapłaty.
Mając powyższe na względzie Sąd Zamówień Publicznych orzekł jak w sentencji wyroku.
sędzia Małgorzata Siemianowicz - Orlik sędzia Sylwia Paschke sędzia Jolanta Stasińska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Sylwia Paschke, Małgorzata Siemianowicz-Orlik
Data wytworzenia informacji: