Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy i Zamówień Publicznych w składzie:

Przewodnicząca: sędzia Aleksandra Komór (spr.)

Sędziowie: Bernard Litwiniec

Sylwia Paschke

Protokolant: sekr. sądowy Weronika Banach

po rozpoznaniu w dniu 9 października 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego

z udziałem:

skarżącego – przystępującego po stronie zamawiającego: (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

przeciwnika skargi – odwołującego: (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.,

zamawiającego: (...) Instytutu (...) Państwowego Instytutu (...) w W.

ze skargi przystępującego po stronie zamawiającego

od wyroku Krajowa Izba Odwoławcza w W.

z dnia 24 lipca 2024r. sygn. akt KIO 2369/24

I.  zmienia zaskarżony wyrok w całości i oddala odwołanie oraz kosztami postępowania odwoławczego obciąża odwołującego i zasądza od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na rzecz (...) Instytutu (...) Państwowego Instytutu (...) 3600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem kosztów postępowania odwoławczego;

II.  zasądza od przeciwnika skargi – odwołującego: (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na rzecz skarżącego – przystępującego po stronie zamawiającego: (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. 48 600 zł (czterdzieści osiem tysięcy sześćset złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów postępowania skargowego.

Bernard Litwiniec Aleksandra Komór Sylwia Paschke

Sygn. akt XXIII Zs 125/24

UZASADNIENIE

Zamawiający – (...) Instytut (...) Państwowy Instytut (...) w W. prowadzi na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 roku – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1320, dalej: ustawa PZP) postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie negocjacji z ogłoszeniem pod nazwą „Opracowanie kompletnej dokumentacji projektowej dla budowy, rozbudowy i modernizacji (...) Instytutu (...) Państwowego Instytutu (...) w W.” o numerze referencyjnym (...). Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 21 lutego 2023 roku pod numerem (...).

Do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 8 lipca 2024 roku wpłynęło odwołanie wykonawcy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. od niezgodnych z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych czynności wyboru oferty (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. jako oferty najkorzystniejszej oraz zaniechania odrzucenia oferty tego Wykonawcy.

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:

1.  przepisu art. 226 ust. 1 pkt 14 ustawy PZP w zw. z art. 16 pkt 1 ustawy PZP poprzez zaniechanie odrzucenia oferty (...) sp. z o.o. z uwagi na brak wniesienia wadium i/lub wniesienie wadium w sposób nieprawidłowy (niezgodny z postanowieniami Specyfikacji Warunków Zamówienia), podczas gdy obowiązkiem Zamawiającego było zweryfikowanie przedłożonego dokumentu gwarancji bankowej (wadium) i porównanie z wymogami określonymi Specyfikacją Warunków Zamówienia, co w konsekwencji winno prowadzić do wniosku, że złożone przez (...) sp. z o.o. wadium nie spełnia wymogów określonych przez Zamawiającego i/lub (...) sp. z o.o. nie wniosła ważnego wadium, a przez to oferta (...) sp. z o.o. winna podlegać odrzuceniu,

2.  przepisu art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy PZP w związku z art. 16 ust. 1 ustawy PZP poprzez zaniechanie odrzucenia oferty (...) sp. z o.o. z uwagi na niezgodność z warunkami zamówienia, podczas gdy obowiązkiem Zamawiającego było porównanie warunków oferty w zakresie wadium z warunkami zamówienia, co winno skutkować odrzuceniem oferty (...) sp. z o.o. jako niezgodnej z warunkami zamówienia.

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:

1) unieważnienia czynności oceny ofert,

2) unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,

3) odrzucenia oferty (...) sp. z o.o.;

4) ponownej oceny ofert.

Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania w całości.

Przystępujący po stronie (...) sp. z o.o. złożył pismo procesowe, w którym wniósł o oddalenie odwołania w całości.

Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku wydanym w dniu 24 lipca 2024 roku w sprawie zarejestrowanej pod sygn. akt KIO 2369/24 po rozpoznaniu na rozprawie odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 8 lipca 2024 roku przez (...) sp. z o.o. w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego (...) Instytut (...) Państwowy Instytut (...) w W. przy udziale uczestnika po stronie (...) sp. z o.o., w punkcie pierwszym uwzględniła odwołanie i nakazała Zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, odrzucenie oferty (...) sp. z o.o. na podstawie przepisów art. 226 ust. 1 pkt 5 i 14 ustawy PZP w zw. z art. 16 pkt 1 ustawy PZP, ponowne badanie i ocenę ofert;

zaś w punkcie drugim kosztami postępowania obciążyła Zamawiającego (...) Instytut (...) Państwowy Instytut (...) w W. zasądzając od niego na rzecz (...) sp. z o.o. kwotę 18 600 zł stanowiącą koszty postępowania odwoławczego.

Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska Stron oraz Przystępującego, złożone w pismach procesowych, jak też podczas rozprawy Izba stwierdziła, iż odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Krajowa Izba Odwoławcza wskazała, że Specyfikacja Warunków Zamówienia jako podstawowy dokument regulujący wszystkie okoliczności związane z danym postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego wskazuje i opisuje zarówno tryb postępowania zamawiającego i wykonawców, jak i wszelkiego rodzaju ograniczenia i wyłączenia, jakie w danym postępowaniu obowiązują zamawiającego i wykonawców. Tym samym wszelkiego rodzaju odstępstwa od ustalonych w Specyfikacji Warunków Zamówienia zasad na etapie

badania i oceny ofert są niedopuszczalne. Jak uznała Izba w przeciwnym przypadku doszłoby do nierównego traktowania wykonawców oraz naruszenia zasady uczciwej konkurencji oraz zasady przejrzystości (art. 16 ustawy PZP).

Kolejno Izba wskazała na art. 7 pkt 29 ustawy PZP, który stanowi, że ilekroć w niniejszej ustawie jest mowa o warunkach zamówienia – należy przez to rozumieć warunki, które dotyczą zamówienia lub postępowania o udzielenie zamówienia, wynikające w szczególności z opisu przedmiotu zamówienia, wymagań związanych z realizacją zamówienia, kryteriów oceny ofert, wymagań proceduralnych lub projektowanych postanowień umowy w sprawie zamówienia publicznego.

Zgodnie natomiast z przepisem art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy PZP zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść jest niezgodna z warunkami zamówienia.

Stosownie do wywodów Składu Orzekającego Krajowej Izby Odwoławczej, jeżeli zamawiający w treści Specyfikacji Warunków Zamówienia ustanowił ograniczenia względem treści gwarancji wadialnej, to uznać należało, iż ustalenia te (zgodnie z art. 7 pkt 29 ustawy PZP) stanowią warunki udziału w postępowaniu dotyczące wymagań proceduralnych. Ustalenie powyższe doprowadziło Izbę do wniosku, że choć co do zasady gwarancja wadialna nie stanowi treści oferty sensu stricto, to przepis art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy PZP pozwala na jego zastosowanie w przypadku, gdy treść gwarancji wadialnej zawiera postanowienia niezgodne z wymaganiami zamawiającego opisanymi w Specyfikacji Warunków Zamówienia.

Jak ustaliła Izba Zamawiający względem treści gwarancji wadialnej postawił następujące wymagania (Uwaga pod ust. 6 rozdziału XVI SWZ): „ Oryginał w postaci elektronicznej dokumentu wadium w formie gwarancji lub poręczenia winien zawierać bezwarunkowe i nieodwołalne zobowiązanie gwaranta lub poręczyciela do zapłaty wymaganej kwoty wadium, na pisemne żądanie Zamawiającego wzywające do zapłaty kwoty wadium, powstałe na skutek okoliczności określonych w Pzp. W dokumencie tym, gwarant/ poręczyciel nie może uzależniać dokonania zapłaty od spełnienia przez beneficjenta dodatkowych warunków (np. żądanie przesłania wezwania zapłaty za pośrednictwem banku prowadzącego rachunek Zamawiającego, żądanie potwierdzenia przez notariusza, że podpisy złożone na żądaniu zapłaty należą do osób umocowanych do występowania w imieniu Zamawiającego, żądanie złożenia wezwania do zapłaty np. tylko w formie listu poleconego czy kurierem, żądanie przedłożenia dodatkowych dokumentów (oprócz dokumentu potwierdzającego umocowanie osób do występowania w imieniu Zamawiającego z żądaniem zapłaty)”.

Izba uznała, że powyższe zastrzeżenie zamawiającego doznaje wyłączenia tylko w jednym przypadku – dokumentu potwierdzającego umocowanie osób do występowania w imieniu zamawiającego z żądaniem zapłaty. Oznacza to, że w przypadku ziszczenia się sytuacji, w której zamawiający podejmie decyzję o zatrzymaniu wadium wykonawcy, zamawiający kieruje taki wniosek bezpośrednio do gwaranta lub poręczyciela i jedynym dokumentem, który może być załączony do takiego wniosku/wezwania są dokumenty rejestrowe zamawiającego i/lub stosowne pełnomocnictwa.

Jak wskazała Izba, w gwarancji wadialnej Przystępującego (gwarancja bankowa nr (…)), gwarant dokonał takiego zastrzeżenia, iż w celu skutecznego zaspokojenia się zamawiającego z kwoty wynikającej z gwarancji wadialnej koniecznym będzie potwierdzenie przez bank prowadzący rachunek zamawiającego, że podpisy na żądaniu zapłaty (zamawiającego) należą do osób uprawnionych do zaciągania zobowiązań w imieniu zamawiającego (tiret pierwsze i trzecie zastrzeżeń, z uwagą, że zamawiający w zakresie tiret trzeciego uznawał to zastrzeżenie z wyłączeniem sformułowania „od notariusza”). Odnośnie tiret drugiego zamawiający nie zgłaszał zastrzeżenia co do zasadności zarzutu odwołania, tym samym zgadzając się z odwołującym, że zastrzeżenie to jest niezgodne ze Specyfikacją Warunków Zamówienia.

Niemniej w zakresie dwóch pozostałych zastrzeżeń gwaranta Izba stwierdziła, iż zawierają one postanowienia niezgodne z treścią Specyfikacji Warunków Zamówienia, co stanowiło przesłankę do odrzucenia oferty przystępującego na podstawie przepisu art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy PZP.

Odnosząc się do drugiej z przesłanek stanowiących podstawę do odrzucenia oferty Przystępującego, tj. przepisu art. 226 ust. 1 pkt 14 ustawy PZP, który stanowi, że zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli wykonawca nie wniósł wadium, lub wniósł w sposób nieprawidłowy lub nie utrzymywał wadium nieprzerwanie do upływu terminu związania ofertą lub złożył wniosek o zwrot wadium w przypadku, o którym mowa w art. 98 ust. 2 pkt 3, Izba stwierdziła, przyjmując konsekwentnie, że treść gwarancji wadialnej Przystępującego jest niezgodna z treścią Specyfikacji Warunków Zamówienia, że Przystępujący wniósł wadium w sposób nieprawidłowy, a nieprawidłowość ta polegała na ustanowieniu zastrzeżeń gwaranta pozostających w sprzeczności z treścią warunków udziału w postępowaniu ustalonych przez zamawiającego w przedmiotowym postępowaniu.

O kosztach postępowania Krajowa Izba Odwoławcza orzekła stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 575 ustawy PZP oraz § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 roku w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu wysokości wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437).

Zrelacjonowany powyżej wyrok Krajowej Izby Odwoławczej zaskarżył w całości (...) sp. z o.o., podnosząc zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego:

1.  art. 7 ust. 29 ustawy PZP poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie przez Izbę, że warunki stawiane przez Zamawiającego co do gwarancji wadialnych należy traktować jako wymagania proceduralne w myśl ww. przepisu;

2.  art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy PZP poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie przez Izbę, że oferta Przystępującego powinna zostać odrzucona, ponieważ nie spełnia warunków udziału w postępowaniu;

3.  art. 226 ust. 1 pkt 14 ustawy PZP poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie że Przystępujący wniósł wadium w sposób nieprawidłowy.

Ponadto Skarżący zarzucił naruszenie przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia:

1.  art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy PZP poprzez uznanie, że odwołanie podlega uwzględnieniu mimo że nie doszło do naruszenia przepisów ustawy, które mogło mieć istotny wpływ na wynik postępowania;

2.  art. 542 ust. 1 ustawy PZP w zw. z art. 552 ust. 1 ustawy PZP w zw. z art. 523 ust. 1 ustawy PZP poprzez brak wszechstronnego rozważenia wyjaśnień Skarżącego i dokonania ich oceny w sposób sprzeczny z zasadami logiki, doświadczenia życiowego i wskazań wiedzy w zakresie prawidłowości wniesienia wadium.

W oparciu o powyższe zarzuty, na podstawie art. 581 ustawy PZP (...) sp. z o.o. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez oddalenie odwołania ewentualnie w przypadku zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego do dnia wydania przez Sąd orzeczenia w niniejszej sprawie, gdyby umowa została zawarta w okolicznościach dopuszczonych w ustawie, wniesiono o zmianę zaskarżonego wyroku i stwierdzenie naruszenia przepisów ustawy. Dodatkowo Skarżący wnosił o rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego zgodnie z art. 589 ust. 2 ustawy PZP, w tym zasądzenie od Przeciwnika Skargi na rzecz Skarżącego zwrotu kosztów postępowania skargowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na skargę (...) sp. z o.o. wniósł o oddalenie w całości skargi wobec jej bezzasadności oraz zasądzenie od (...) sp. z o.o. na rzecz (...) sp. z o.o. kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu skargowym, według norm przepisanych.

Umowa w sprawie zamówienia publicznego nie została zawarta, zaś przedmiotowe postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego nie zostało zakończone.

Sąd Okręgowy – Sąd Zamówień Publicznych zważył, co następuje:

W ocenie Sądu Okręgowego skarga (...) sp. z o.o. zasługiwała na uwzględnienie a zarzuty zawarte w skardze okazały się zasadne.

W pierwszej kolejności Skarżący zarzucił naruszenie art. 7 ust. 29 ustawy PZP poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie przez Izbę, że warunki stawiane przez Zamawiającego co do gwarancji wadialnych należy traktować jako wymagania proceduralne w myśl ww. przepisu oraz naruszenie art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy PZP poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie przez Izbę, że oferta Przystępującego powinna zostać odrzucona, ponieważ nie spełnia warunków udziału w postępowaniu.

Przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych nie zawierają definicji legalnej wadium. W związku z tym określając, czym jest wadium, należy odnieść się do art. 70 ⁴ k.c., zgodnie z którym za wadium uważa się sumę pieniężną lub odpowiednie zabezpieczenie zapłaty tej sumy wnoszone pod rygorem niedopuszczenia do uczestnictwa w przetargu lub aukcji. Czyniąc rozważania w zakresie podniesionych zarzutów podkreślenia przede wszystkim wymaga charakter jaki w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego należy przypisać wadium. Wadium służy bowiem zabezpieczeniu oferty, a w konsekwencji zabezpieczeniu zawarcia umowy w sprawie wykonania zamówienia publicznego. Jego celem jest m.in. łatwe wyciąganie konsekwencji wobec wykonawcy naruszającego obowiązki określone w ustawie, czego skutkiem jest zatrzymanie wadium. Podstawową funkcją wadium jest możliwość zaspokojenia zamawiającego w razie ziszczenia się przesłanki wskazanej w treści dokumentu wadialnego, wynikającej z przepisów Prawa zamówień publicznych. Wadium nie stanowi treści oferty, ale jedynie jej finansowe zabezpieczenie w sytuacji zaistnienia okoliczności, o których mowa w art. 98 ust. 6 ustawy PZP ( Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 20 lutego 2019 roku, sygn. akt KIO 208/19, LEX nr 2671234.E. Wiktorowska [w:] A. Gawrońska-Baran, A. Wiktorowski, P. Wójcik, E. Wiktorowska, Prawo zamówień publicznych. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2024, art. 97; J. E. Nowicki [w:] P. Wiśniewski, J. E. Nowicki, Prawo zamówień publicznych. Komentarz, wyd. V, Warszawa 2023, art. 97.).

Stosownie do treści art. 97 ust. 1, 7 i 10 ustawy PZP Zamawiający może żądać od wykonawców wniesienia wadium, które może być wnoszone według wyboru wykonawcy w jednej lub kilku następujących formach:

1) pieniądzu;

2) gwarancjach bankowych;

3) gwarancjach ubezpieczeniowych;

4) poręczeniach udzielanych przez podmioty, o których mowa w art. 6b ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (Dz. U. z 2024 r. poz. 419).

Jeżeli wadium jest wnoszone w formie gwarancji lub poręczenia, o których mowa w ust. 7 pkt 2-4, wykonawca przekazuje zamawiającemu oryginał gwarancji lub poręczenia, w postaci elektronicznej.

Przenosząc poczynione rozważania prawne na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, że oceniając prawidłowość wniesienia wadium w toku postępowania o udzielnie zamówienia publicznego zupełnie nieuprawnionym jest dokonywanie analizy pod kątem przesłanki odrzucenia oferty z uwagi na niezgodność treści oferty z warunkami zamówienia (art. 226 ust 1 pkt 5 ustawy PZP), albowiem wadium nie stanowi oferty, ale jej finansowe zabezpieczenie w sytuacji zaistnienia okoliczności, o których mowa w art. 98 ust. 6 ustawy PZP.

Tym samym Sąd Zamówień Publicznych nie podziela stanowiska, które zaprezentowała w swoim uzasadnieniu Krajowa Izba Odwoławcza wywodząca, iż wniesienie wadium w takiej formie jaką zaproponował Skarżący stanowi naruszenie art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy PZP. Nieuprawnionym jest rozszerzająca interpretacja Izby, że choć co do zasady gwarancja wadialna nie stanowi treści oferty sensu stricto, to przepis art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy PZP pozwala na jego zastosowanie w przypadku, gdy treść gwarancji wadialnej zawiera postanowienia niezgodne z wymaganiami zamawiającego opisanymi w Specyfikacji Warunków Zamówienia.

Przepis art. 226 ust. 1 ustawy PZP wymienia przesłanki odrzucenia oferty. Ma on charakter katalogu zamkniętego, co oznacza, że zamawiający nie może z innych powodów odrzucić oferty złożonej przez wykonawcę w postępowaniu o udzielenie zamówienia klasycznego (dodatkowe podstawy odrzucenia oferty mogą być stosowane w przypadku udzielania zamówień sektorowych – art. 393 ust. 1 pkt 4 PZP, oraz zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa – art. 418 ust. 1 pkt 1 PZP). Z uwagi na restrykcyjny charakter tego przepisu wskazane w nim przesłanki nie mogą podlegać wykładni rozszerzającej. Przesłanki odrzucenia oferty, jako eliminacyjne, podlegają wykładni ścisłej i nie mogą być rozszerzane na sytuacje nie objęte zakresem przedmiotowym normy ( Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej sygn. akt KIO 2593/20, Prawo zamówień publicznych. Komentarz red. Marzena Jaworska, Dorota Grześkowiak-Stojek, Julia Jarnicka, Agnieszka Matusiak, 2023, wydanie: 5).

W konsekwencji nie jest możliwe poszukiwanie podstawy oceny stanu faktycznego sprawy jako kwalifikujące się pod art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy PZP, w zakresie oceny prawidłowości wniesienia wadium.

Dokonując analizy, czy wystąpiły przesłanki z art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy PZP, należy odnieść się do warunku zamówienia stosownie do definicji zawartej w art. 7 pkt 29 ustawy PZP, ale nie w sposób totalny. Istotnym jest, aby zbadać czy zostało wykazane, iż oferta gwarantuje Zamawiającemu wykonanie przedmiotu zamówienia zgodnie z dokumentacją przetargową. W zakres tej analizy nie wchodzi zaś prawidłowość wniesienia wadium.

W konsekwencji należało uznać zarzuty niewłaściwego zastosowania art. 7 pkt 29 ustawy PZP oraz art. 226 ust. 1 pkt 5 ustawy PZP przez Krajową Izbę Odwoławczą za w pełni uzasadnione.

Kolejno Skarżący wystosował zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 14 ustawy PZP poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że Przystępujący wniósł wadium w sposób nieprawidłowy.

Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli wykonawca nie wniósł wadium, lub wniósł w sposób nieprawidłowy lub nie utrzymywał wadium nieprzerwanie do upływu terminu związania ofertą lub złożył wniosek o zwrot wadium w przypadku, o którym mowa w art. 98 ust. 2 pkt 3 ustawy PZP. (art. 226 ust. 1 pkt 14 ustawy PZP).

Dokonując oceny prawidłowości złożenia wadium, Zamawiający jest zatem uprawniony do badania czy nie wystąpiły przesłanki odrzucenia zawarte w art. 226 ust. 1 pkt 14 ustawy PZP.

Krajowa Izba Odwoławcza stwierdziła, przyjmując konsekwentnie, że treść gwarancji wadialnej przystępującego jest niezgodna z treścią Specyfikacji Warunków Zamówienia, że Przystępujący wniósł wadium w sposób nieprawidłowy, a nieprawidłowość ta polegała na ustanowieniu zastrzeżeń gwaranta pozostających w sprzeczności z treścią warunków udziału w postępowaniu ustalonych przez Zamawiającego w przedmiotowym postępowaniu.

Skład Orzekający Sądu Zamówień Publicznych po wszechstronnej analizie zapisów SWZ oraz postanowień gwarancji bankowej przedstawionej przez (...) sp. z o.o. doszedł do przekonania, że sposób w jaki Skarżący złożył wadium w ramach przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego należało uznać za prawidłowy albowiem przewidziany w przepisach (w postaci gwarancji bankowej – art. 97 ust. 7 pkt 2 ustawy PZP) oraz zgodny z postanowieniami SWZ (pkt XVI, ppkt 6).

Istotnie w SWZ muszą być wpisane postanowienia w zakresie obowiązku wniesienia wadium i w zakresie podstawowych przesłanek, jakie każda z form wadium powinna spełniać. Muszą to być przesłanki merytoryczne, które konstytuują zabezpieczenie realizacji oferty na tym etapie postępowania.

Zamawiający w SWZ zawarł postanowienie dotyczące wadium w postaci gwarancji bankowej, jednakże zapis ten budził wątpliwości interpretacyjne.

Zamawiający w pkt XVI, ppkt 6 SWZ zawarł następujący zapis dotyczący wniesienia wadium w postaci gwarancji lub poręczenia:

„Uwaga! Oryginał w postaci elektronicznej dokumentu wadium w formie gwarancji lub poręczenia winien zawierać bezwarunkowe i nieodwołalne zobowiązanie gwaranta lub poręczyciela do zapłaty wymaganej kwoty wadium, na pisemne żądanie Zamawiającego wzywające do zapłaty kwoty wadium, powstałe na skutek okoliczności określonych w Pzp. W dokumencie tym, gwarant/ poręczyciel nie może uzależniać dokonania zapłaty od spełnienia przez beneficjenta dodatkowych warunków (np. żądanie przesłania wezwania zapłaty za pośrednictwem banku prowadzącego rachunek Zamawiającego, żądanie potwierdzenia przez notariusza, że podpisy złożone na żądaniu zapłaty należą do osób umocowanych do występowania w imieniu Zamawiającego, żądanie złożenia wezwania do zapłaty np. tylko w formie listu poleconego czy kurierem, żądanie przedłożenia dodatkowych dokumentów (oprócz dokumentu potwierdzającego umocowanie osób do występowania w imieniu Zamawiającego z żądaniem zapłaty)”.

Zgodnie z treścią gwarancji bankowej o numerze (...) złożonej w ramach postępowania o udzielnie zamówienia publicznego przez (...) sp. z o.o. wystawionej przez (...), gwarant przewidział następujące postanowienia w zakresie żądania zapłaty:

„Żądania zapłaty w ramach Gwarancji mogą być skutecznie składane począwszy od 07.06.2024 r.

Dokument zawierający Państwa żądanie zapłaty powinien zostać zaprezentowany w Banku przed upływem Terminu Ważności, w jeden ze wskazanych poniżej sposobów:

- w formie elektronicznej z kwalifikowanym podpisem elektronicznym na adres e-mail guarantees@mbank.pl wraz z potwierdzeniem w formie elektronicznej z kwalifikowanym podpisem elektronicznym od banku prowadzącego Państwa rachunek, stwierdzającym, że podpisy na Państwa żądaniu zapłaty należą do osób uprawnionych do zaciągania zobowiązań w Państwa imieniu, lub

- za pośrednictwem banku prowadzącego Państwa rachunek, który potwierdzi, że widniejące na żądaniu podpisy należą do osób uprawnionych do zaciągania zobowiązań w Państwa imieniu. Jeżeli w celu przekazania Państwa żądania bank ten skorzysta z systemu SWIFT, to wówczas będzie zobowiązany przytoczyć pełny tekst żądania wraz z Państwa oświadczeniem i potwierdzić, że oryginalny dokument został przesłany na wyżej wskazany adres siedziby Banku, lub

- w formie pisemnej na wyżej wskazany adres siedziby Banku wraz z potwierdzeniem od banku prowadzącego Państwa rachunek lub od notariusza, stwierdzającym, że podpisy na Państwa żądaniu zapłaty należą do osób uprawnionych do zaciągania zobowiązań w Państwa imieniu.”

Istotnie w gwarancji bankowej przedstawionej przez Skarżącego były ograniczenia, jednakże nie wszystkie z nich były sprzeczne z postanowieniami SWZ. Przede wszystkim w gwarancji bankowej wskazane były trzy sposoby w jakich można było wystąpić z żądaniem wypłaty wadium. Sąd Zamówień Publicznych stanął na stanowisku, że wystarczającym dla uznania, że gwarancja wadialna została wystawiona prawidłowo było, aby chociaż jeden z tych alternatywnych sposobów był zgodny z wymaganiami Zamawiającego.

Trzecie ze wskazanych zastrzeżeń w odniesieniu do potwierdzenia od banku jest zgodne z postanowieniami pkt. XVI ppkt 6 SWZ. Wskazano tam bowiem, że dokument zawierający żądanie zapłaty powinien zostać zaprezentowany w Banku przed upływem Terminu Ważności w formie pisemnej na wskazany adres siedziby Banku wraz z potwierdzeniem od banku prowadzącego rachunek Zamawiającego stwierdzającym, że podpisy na żądaniu zapłaty należą do osób uprawnionych do zaciągania zobowiązań w imieniu Zamawiającego. Niewątpliwie w tym zakresie gwarancja wadialna była prawidłowa i należało uznać, że wadium zostało złożone w sposób przewidziany w przepisach Prawa zamówień publicznych oraz postanowieniach SWZ.

Zamawiający wskazał bowiem, że gwarant/poręczyciel nie może uzależniać dokonania zapłaty od spełnienia przez beneficjenta dodatkowych warunków - oprócz dokumentu potwierdzającego umocowanie osób do występowania w imieniu Zamawiającego z żądaniem zapłaty. Zatem dokument potwierdzający umocowanie osób do występowania w imieniu Zamawiającego był dopuszczalny. W dokumentach zamówienia nie zostało określone jaki dokument może stanowić umocowanie do reprezentacji. Za taki dokument należy zatem uznać wskazane w gwarancji bankowej przedłożonej przez Skarżącego potwierdzenie od banku prowadzącego rachunek Zamawiającego stwierdzające, że podpisy na żądaniu zapłaty należą do osób uprawnionych do zaciągania zobowiązań w imieniu Zamawiającego.

Nie sposób zgodzić się w tym miejscu ze stanowiskiem Krajowej Izby Odwoławczej, że Zamawiającemu chodziło o dokumenty rejestrowe. Izba bezzasadnie bowiem uznała, że w przypadku ziszczenia się sytuacji, w której zamawiający podejmie decyzję o zatrzymaniu wadium wykonawcy, zamawiający kieruje taki wniosek bezpośrednio do gwaranta lub poręczyciela i jedynym dokumentem, który może być załączony do takiego wniosku/wezwania są dokumenty rejestrowe zamawiającego i/lub stosowne pełnomocnictwa.

Należy przychylić się do argumentacji prezentowanej przez stronę skarżącą, że skoro Zamawiający nie uszczegółowił w zapisach SWZ jakie dokładnie dokumenty mają wykazywać umocowanie osób składających żądanie do reprezentacji Zamawiającego, to w ramach przedstawianych w przedmiotowym postępowaniu o udzielenie zamówienia gwarancji wadialnych dopuszczalne były zastrzeżenia przedstawienia jakichkolwiek dokumentów potwierdzających osoby uprawnione do reprezentacji. Wykazywanie prawidłowości złożonych podpisów nie następuje tylko na podstawie odpisów z Krajowego Rejestru Sądowego, ale także przykładowo na podstawie aktów powołania.

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej jak i Sądu Zamówień Publicznych postanowienia SWZ powinny być tłumaczone zgodnie z ich literalnym brzmieniem. Nie jest bowiem rolą wykonawców domyślać się, co zamawiający miał na myśli. Jeżeli wykładnia może prowadzić do ustalenia kilku wersji rodzaju dokumentów jakie należy przedstawić w celu wykazania prawidłowego wniesienia wadium, za obowiązującą powinna być uznana ta najkorzystniejsza dla wykonawcy.

Podsumowując wszelkie niejasne, nieprecyzyjne wymogi zawarte w SWZ nie mogą wpływać negatywnie na sytuację wykonawcy w postępowaniu, a więc przede wszystkim nie mogą prowadzić do odrzucenia oferty. Wykonawca nie może ponosić żadnych negatywnych konsekwencji błędów zamawiającego. Jeżeli zamawiający nie dochował należytej staranności przy sporządzaniu SWZ, poprzez wprowadzenie niejasnych zapisów, nie może obarczać jakąkolwiek winą wykonawcy, który w wyniku błędnej interpretacji tych zapisów, przedstawił wadium, w ocenie zamawiającego, w sposób sprzeczny z tymi niejasnymi zapisami.

W rezultacie należało uznać, iż w ramach postępowania odwoławczego doszło do niewłaściwego zastosowania art. 226 ust. 1 pkt 14 ustawy PZP przez Krajową Izbę Odwoławczą.

Zarzucono także naruszenie art. 542 ust. 1 ustawy PZP w zw. z art. 552 ust. 1 ustawy PZP w zw. z art. 523 ust. 1 ustawy PZP poprzez brak wszechstronnego rozważenia wyjaśnień Skarżącego i dokonania ich oceny w sposób sprzeczny z zasadami logiki, doświadczenia życiowego i wskazań wiedzy w zakresie prawidłowości wniesienia wadium.

Wydając wyrok, Izba bierze za podstawę stan rzeczy ustalony w toku postępowania odwoławczego (art. 552 ust. 1 ustawy PZP). Ustalony stan rzeczy to taki, który znajduje potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym ocenionym wedle reguł wyrażonych w art. 542 ustawy PZP i reguł dowodowych ustanowionych w oddziale 6 rozdziału 2 działu IX Prawa zamówień publicznych. Postępowanie dowodowe w postępowaniu odwoławczym służy zgromadzeniu dowodów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Skład orzekający ocenia wiarygodność oraz moc każdego z dowodów odrębnie według własnego uznania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału (art. 542 ust. 1 ustawy PZP). Należy wskazać, iż Krajowa Izba Odwoławcza ma swobodę w ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, natomiast zarzut naruszenia tego uprawnienia może być usprawiedliwiony tylko wówczas, gdyby Izba zaprezentowała rozumowanie sprzeczne z regułami logiki, bądź doświadczeniem życiowym. Dlatego też dla skuteczności tego zarzutu nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujących się do stanu faktycznego, który w przekonaniu Skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest zatem wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie w tym zakresie. Dlatego też należy wskazać jakie kryteria oceny zostały naruszone przy ocenie konkretnych dowodów uznając brak wiarygodności i mocy dowodowej. Natomiast nie jest wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjęła Izba wadze, doniosłości poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena Izby.

Sąd Zamówień Publicznych w stosunku do wyroku Krajowej Izby Odwoławczej jest zobowiązany do oceny czy postawiony przez Skarżącego zarzut naruszenia art. 542 ust. 1 ustawy PZP wykazuje, że Izba uchybiła zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Jedynie to bowiem może być przeciwstawione uprawnieniu Izby do dokonywania swobodnej oceny dowodów.

Sąd Okręgowy zgodził się ze stanowiskiem Skarżącego, iż Krajowa Izba Odwoławcza dokonała nieprawidłowych ustaleń w odniesieniu do prawidłowości wniesienia wadium. Izba odniosła się bowiem do gwarancji bankowej przez interpretację zapisów SWZ na niekorzyść wykonawcy. Stąd doszło do ustalenia, iż gwarancja bankowa została wniesiona nieprawidłowo. Dodatkowo sama Izba w uzasadnieniu wyroku wskazała, że w zakresie dwóch zastrzeżeń gwaranta Izba stwierdziła, iż zawierają one postanowienia niezgodne z treścią SWZ, a tym samym nie stwierdziła niezgodności w zakresie wszystkich tiret, co wynikało ze

stanowiska Zamawiającego. Mimo takich twierdzeń dokonała nielogicznych, niekonsekwentnych ustaleń, że gwarancja jest sprzeczna z postanowieniami SWZ, a tym samym została wniesiona w sposób nieprawidłowy. Mając na względzie, że zastrzeżenia zawarte w gwarancji bankowej stanowiły alternatywę, a zatem każde z nich mogło być spełnione osobno, za uprawnione należało przyjąć ustalenie, że w przypadku gdy choć jedno wymaganie żądania określonych dokumentów jest spójne z dokumentacją postępowania to gwarancję należy uznać za prawidłowo wniesioną. Takich jednak wniosków i ustaleń zabrakło w uzasadnieniu Izby.

Tym samym bez wątpienia za należycie uargumentowany należało uznać zarzut naruszenia art. 542 ust. 1 ustawy PZP w zw. z art. 552 ust. 1 ustawy PZP w zw. z art. 523 ust. 1 ustawy PZP przez Krajową Izbę Odwoławczą.

Kolejno Skarżący podnosił zarzut naruszenia art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy PZP poprzez uznanie, że odwołanie podlega uwzględnieniu mimo że nie doszło do naruszenia przepisów ustawy, które mogło mieć istotny wpływ na wynik postępowania.

Mając na względzie poczynione powyżej rozważania należało uznać, iż istotnie doszło do naruszenia przez Krajową Izbę Odwoławczą art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy PZP poprzez uwzględnienie odwołania. Zdaniem Sądu Okręgowego w ramach przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego Zamawiający dokonując wyboru oferty Skarżącego jako najkorzystniejszej oraz nie odrzucając oferty tego Wykonawcy nie naruszył przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych, a tym samym nie potwierdziły się zarzuty prezentowane w ramach odwołania i odwołanie powinno podlegać oddaleniu w całości.

Sąd Okręgowy pragnie w tym miejscu odnieść się także pokrótce do podnoszonego przez Przeciwnika Skargi w szczególności w odwołaniu zarzutu naruszenia zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców poprzez kwestionowane czynności zamawiającego. Wskazać należy, że na zamawiającym ciąży obowiązek przygotowania i przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji, a więc taki, który nie będzie eliminować z udziału w postępowaniu określonej grupy wykonawców bądź nie będzie stwarzać określonej grupie wykonawców uprzywilejowanej pozycji. Zasada uczciwej konkurencji oznacza również, że zamawiający jest obowiązany eliminować z postępowania wykonawców dopuszczających się względem siebie czynów nieuczciwej konkurencji przez odrzucanie złożonych przez nich ofert, jak też wykluczenie z postępowania.

Sąd Zamówień Publicznych stanął na stanowisku, że w toku przedmiotowego postępowania o udzielnie zamówienia publicznego Zamawiający dokonując wyboru jako najkorzystniejszej oferty Skarżącego i nie odrzucając jej nie naruszył zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Wskazać bowiem należy, że wadium zostało wniesione przez Skarżącego prawidłowo tj. zgodnie z zapisami SWZ. Tym samym Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uznania, aby takie zachowanie Zamawiającego naruszało zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Sam fakt, że zapisy dokumentacji przetargowej zostały skonstruowane w sposób niejednoznaczny i za dopuszczalną należało uznać także interpretację prezentowaną w tej mierze przez Skarżącego nie mógł stanowić o jakimkolwiek uchybieniu omawianej zasady przez Zamawiającego.

Takie postępowanie Zamawiającego nie mogło być uznane za nierówne traktowanie wykonawców. Wręcz przeciwnie gdyby Zamawiający odrzucił ofertę Skarżącego doszłoby do naruszenia równego traktowania wykonawców poprzez złamanie zasadny, że niejasności zawarte w dokumentacji przetargowej należy interpretować na korzyść wykonawcy.

W świetle przytoczonych ustaleń i wniosków, Sąd Okręgowy uznał zarzuty podniesione przez Skarżącego za trafne i należycie uargumentowane, co na podstawie art. 588 ust. 2 ustawy PZP musiało skutkować uwzględnieniem skargi i zmianą wyroku Krajowej Izby Odwoławczej.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Zamówień Publicznych orzekł stosownie do jego wyniku na podstawie art. 589 ust. 2 ustawy PZP, art. 557 ustawy PZP, art. 574 ustawy PZP i 575 ustawy PZP oraz § 8 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 1 i 2 lit. b oraz § 2 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 roku w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. poz. 2437). Do uzasadnionych kosztów postępowania odwoławczego zalicza się wpis oraz wynagrodzenie i wydatki jednego pełnomocnika, jednak nieprzekraczające łącznie kwoty 3 600 zł.

Reasumując, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 24 lipca 2024 roku wydany w sprawie o sygn. akt KIO 2369/24 w całości i oddalił odwołanie oraz kosztami postępowania odwoławczego obciążył Odwołującego i zasądził od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na rzecz (...) Instytutu (...) Państwowego Instytutu (...) w W. 3 600 zł tytułem kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy o kosztach postępowania skargowego orzekł stosownie do treści art. 589 ust. 1 ustawy PZP statuującego zasadę odpowiedzialności za wynik sporu i tym samym obciążył (...) sp. z o.o. kosztami postępowania w całości jako stronę przegrywającą.

Koszty postępowania wywołanego wniesieniem skargi, poniesione przez Skarżącego – (...) sp. z o.o. sprowadzają się do kwoty wynagrodzenia reprezentującego go adwokata w kwocie 3 600 zł ustalonej na podstawie § 14 ust. 2a pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1964 z późn. zm.) oraz kwoty 45 000 zł tytułem wpisu od skargi. Wysokość wpisu została ustalona na podstawie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 959 z późn. zm.) w związku z § 2 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 roku w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania czyli jako trzykrotności wpisu wniesionego od odwołania w sprawie, której dotyczy skarga. Wysokość wpisu wnoszonego w postępowaniu o udzielenie zamówienia na dostawy lub usługi o wartości równej progom unijnym, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy, lub przekraczającej te progi, wynosi 15 000 zł, zatem opłata od skargi w przedmiotowej sprawie wyniosła 45 000 zł. Łącznie dało to kwotę kosztów postępowania skargowego 48 600 zł po stronie Skarżącego.

Stosownie do treści art. 98 § 1 ¹ k.p.c. koszty zostały przyznane wraz odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia o kosztach do dnia zapłaty.

W konsekwencji Sąd Okręgowy zasądził od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na rzecz Skarżącego – Przystępującego po stronie (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. 48 600 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów postępowania skargowego.

Mając powyższe na względzie Sąd Zamówień Publicznych orzekł jak w sentencji wyroku.

Bernard Litwiniec Aleksandra Komór Sylwia Paschke