Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lutego 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy i Zamówień Publicznych

w składzie:

Przewodniczący: Protokolant:

Sędzia Jolanta Stasińska sekr. sądowy Weronika Banach

po rozpoznaniu w dniu 26 lutego 2025 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy o udzielenie zamówienia publicznego

z udziałem:

zamawiającego przeciwnika skargi Skarbu Państwa – Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad

przystępującego po stronie zamawiającego (...) sp.p. w O.

na skutek skargi odwołującego(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w K.

od wyroku Krajowej Izby Odwoławczej

z dnia 19 września 2024 r., sygn. akt (...)

1.  oddala skargę,

2.  zasądza od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w K. na rzecz Skarbu Państwa – Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad kwotę 3.600,00 zł (trzy tysiące sześćset złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za
czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów postępowania skargowego.

Jolanta Stasińska

Sygn. akt XXIII Zs 150/24

UZASADNIENIE

Zamawiający Skarb Państwa – Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, w imieniu którego działała Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w O. prowadził na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 roku – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1320, dalej: ustawa PZP) postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie podstawowym bez negocjacji przewidzianym w art. 275 pkt 1 ustawy PZP na usługi pod nazwą „Kompleksowa obsługa prawna Oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w O.” o numerze (...). Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu 15 lipca 2024 roku pod numerem (...).

Do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 2 września 2024 roku na podstawie art. 513 pkt 1 i 2 ustawy PZP odwołanie złożył Wykonawca (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. wobec czynności odrzucenia oferty Odwołującego oraz wobec czynności wyboru jako najkorzystniejszej oferty Wykonawcy (...) spółka partnerska z siedzibą w O..

Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:

1)  art. 226 ust. 1 pkt 4 ustawy PZP w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o radcach prawnych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 499) oraz art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 roku prawo o adwokaturze (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1184) poprzez podjęcie czynności bezpodstawnego i nieuzasadnionego odrzucenia oferty Odwołującego jako oferty rzekomo służącej obejściu przepisów prawa i będącej czynnością nieważną;

2)  art. 239 ustawy PZP poprzez podjęcie czynności dokonania wyboru jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez Wykonawcę (...) sp. p. z siedzibą w O., pomimo iż oferta złożona przez tego Wykonawcę nie jest ofertą najkorzystniejszą.

Odwołujący wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:

1)  unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego;

2)  unieważnienia czynności wyboru oferty Wykonawcy (...) sp. p. z siedzibą w O., jako najkorzystniejszej;

3)  przeprowadzenia ponownego badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty Odwołującego.

Do postępowania odwoławczego zgłoszenie przystąpienia po stronie Zamawiającego złożył Wykonawca (...) sp. p. z siedzibą w O.. Izba potwierdziła skuteczność zgłoszonego przystąpienia i dopuściła Wykonawcę jako Przystępującego.

Przystępujący (...) sp. p. wnosił o oddalenie odwołania w całości.

Zamawiający Skarb Państwa – Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad wnosił o oddalenie odwołania w całości jako bezzasadnego.

Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku wydanym w dniu 19 września 2024 roku w sprawie zarejestrowanej pod sygn. akt (...) po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 września 2024 roku w W. odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 23 sierpnia 2024 roku przez Wykonawcę (...) sp. z o.o. w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego Skarb Państwa – Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, w imieniu którego działała Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w O. przy udziale Przystępującego zgłaszającego przystąpienie po stronie Zamawiającego, Wykonawcy (...)z siedzibą w O. w punkcie pierwszym oddaliła odwołanie, zaś w punkcie drugim orzekła o kosztach postępowania obciążając nimi Odwołującego.

Na podstawie przekazanej dokumentacji postępowania Izba ustaliła, że przedmiotem zamówienia było świadczenie kompleksowej obsługi prawnej zgodnie z wymaganiami Opisu przedmiotu zamówienia oraz postanowieniami umowy. Wykonawca zobowiązany był do świadczenia usług prawnych dotyczących wszystkich obszarów funkcjonowania Zamawiającego z należytą starannością, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz etyką zawodową. Zakres usług prawnych w szczególności miał obejmować zagadnienia dotyczące: obsługi umów cywilno-prawnych zawieranych przez Zamawiającego, obsługi kontraktów w zakresie realizowanych inwestycji, według wzorów obowiązujących w GDDKIA, ochrony pasa drogowego, dyscypliny finansów publicznych, prawa pracy, prawa administracyjnego, prawa cywilnego, prawa upadłościowego, prawa zamówień publicznych, prawa autorskiego, innych dziedzin wynikających ze statutu Zamawiającego. Termin wykonywania umowy wynosił 36 miesięcy.

Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, że w Rozdziale 8 Specyfikacji Warunków Zamówienia – Warunki udziału w postępowaniu, Zamawiający wskazał, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się Wykonawcy, którzy nie podlegają wykluczeniu oraz spełniają określone przez Zamawiającego warunki udziału w postępowaniu.

„O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się Wykonawcy, którzy spełniają warunki dotyczące:

1) zdolności do występowania w obrocie gospodarczym

„Nie dotyczy”

2) uprawnień do prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub zawodowej, o ile wynika to z odrębnych przepisów:

„Nie dotyczy”

3) sytuacji ekonomicznej lub finansowej:

„Nie dotyczy”

4) zdolności technicznej lub zawodowej:

a) dotyczącej Wykonawcy:

„Nie dotyczy”

b) dotyczącej osób:

Wykonawca musi wskazać osoby, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, legitymujące się kwalifikacjami zawodowymi, doświadczeniem i wykształceniem odpowiednim do funkcji, jakie zostaną im powierzone.

Wykonawca, na każdą funkcję wymienioną poniżej, wskaże osoby stanowiące Personel kluczowy, który musi mieć dostępny na etapie realizacji zamówienia, spełniający następujące wymagania:

1. Osoba proponowana do pełnienia funkcji: Lider Zespołu/Koordynator obsługi prawnej - Radca prawny/Adwokat

wymagana liczba osób: 1,

minimalne kwalifikacje: uprawnienia radcy prawnego lub adwokata potwierdzone aktualnym wpisem odpowiednio na listę radców prawnych, o której mowa w ustawie z dnia 6 lipca 1982 roku o radcach prawnych lub na listę adwokatów, zgodnie z ustawą z dnia 26 maja 1982 roku o adwokaturze.

Doświadczenie zawodowe:

a. minimum 24 miesiące doświadczenia zawodowego jako radca prawny lub adwokat, zdobytego w ramach jednej umowy (zakończonej lub będącej w trakcie realizacji) w okresie ostatnich 5 lat, polegającego na świadczeniu obsługi prawnej związanej z realizacją lub nadzorem i zarządzaniem kontraktem dotyczącym inwestycji drogowej, w oparciu o warunki kontraktowe FIDIC,

oraz

b. udział w charakterze pełnomocnika w co najmniej trzech postępowaniach przed Krajową Izbą Odwoławczą w okresie ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert.

oraz

c. udział w charakterze pełnomocnika w co najmniej trzech postępowaniach przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym lub Naczelnym Sądem Administracyjnym w okresie ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert

2. Osoba proponowana do pełnienia funkcji: Radca prawny/ Adwokat

wymagana liczba osób: min. 2

minimalne kwalifikacje: uprawnienia radcy prawnego lub adwokata potwierdzone aktualnym wpisem odpowiednio na listę radców prawnych, o której mowa w ustawie z dnia 6 lipca 1982 roku o radcach prawnych lub na listę adwokatów, zgodnie z ustawą z dnia 26 maja 1982 roku o adwokaturze.

Doświadczenie zawodowe:

a. każda spośród osób wskazanych do pełnienia funkcji Radca prawny/Adwokat – minimum 12 miesięcy doświadczenia zawodowego w okresie ostatnich 3 lat, jako radca prawny lub adwokat, polegającego na świadczeniu obsługi prawnej w zakresie dotyczącym przygotowania i realizacji inwestycji na rzecz zarządcy lub Wykonawcy umów na realizację inwestycji liniowej lub na rzecz Wykonawców umów na nadzór i zarządzanie kontraktem dotyczącym realizacji inwestycji liniowej,

oraz

b. co najmniej jedna osoba spośród osób wskazanych do pełnienia funkcji Radca prawny/Adwokat – udział w charakterze pełnomocnika w co najmniej trzech postępowaniach przed Krajową Izbą Odwoławczą w okresie ostatnich 5 lat przed upływem terminu składania ofert,

oraz

c. co najmniej jedna osoba spośród osób wskazanych do pełnienia funkcji Radca prawny/ Adwokat – minimum 12 miesięcy doświadczenia zawodowego zdobytego w ramach jednej umowy (zakończonej lub będącej w trakcie realizacji), polegającego na świadczeniu obsługi prawnej związanej z realizacją lub nadzorem i zarządzaniem kontraktem inwestycji liniowej,

w oparciu o warunki kontraktowe FIDIC,

oraz

d. co najmniej jedna osoba spośród osób wskazanych do pełnienia funkcji Radca prawny/Adwokat – minimum 12 miesięcy doświadczenia zawodowego w okresie ostatnich 3 lat, jako radca prawny lub adwokat, polegającego na świadczeniu obsługi prawnej na rzecz jednostki administracji publicznej (rządowej lub samorządowej) w zakresie niedotyczącym bezpośrednio przygotowania i realizacji inwestycji.”

Kolejno Izba referowała, że w przypadku Wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia, spełnianie warunków dotyczących zdolności zawodowej, wykonawcy mieli wykazywać łącznie.

Ustalono, że Zamawiający nie dopuścił możliwości zastępstwa osób wskazanych w ofercie aplikantami lub innymi osobami nie posiadającymi uprawnień do wykonywania zawodu radcy prawnego/adwokata. Zamawiający nie dopuścił przedstawienia tej samej osoby do pełnienia więcej niż jednej funkcji wymienionych powyżej.

Krajowa Izba Odwoławcza relacjonowała, że oceniając zdolność techniczną lub zawodową, Zamawiający może, na każdym etapie postępowania, uznać, że wykonawca nie posiada wymaganych zdolności, jeżeli posiadanie przez wykonawcę sprzecznych interesów, w szczególności zaangażowanie zasobów technicznych lub zawodowych wykonawcy w inne przedsięwzięcia gospodarcze wykonawcy może mieć negatywny wpływ na realizację zamówienia.

Zgodnie z ustaleniami Izby, na potwierdzenie wyznaczonego warunku Zamawiający żądał złożenia wykazu osób.

Zamawiający wskazywał, że Wykonawca może w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu, w stosownych sytuacjach oraz w odniesieniu do konkretnego zamówienia, lub jego części, polegać na zdolnościach technicznych lub zawodowych lub sytuacji finansowej lub ekonomicznej podmiotów udostępniających zasoby, niezależnie od charakteru

prawnego łączących go z nim stosunków prawnych (Rozdział 11 Specyfikacji Warunków Zamówienia).

W odniesieniu do warunków dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia, Wykonawcy mogą polegać na zdolnościach podmiotów udostępniających zasoby, jeśli podmioty te wykonają roboty budowlane lub usługi, do realizacji których te zdolności są wymagane. Zamawiający zaznaczył, że Wykonawca może powierzyć wykonanie części zamówienia podwykonawcy (Rozdział 12 Specyfikacji Warunków Zamówienia).

Ustalono, że kryteriami oceny ofert będą „cena” (50%) oraz „doświadczenie zawodowe” (50%).

Jak wynika z ustaleń Izby, Zamawiający podał, że na sfinansowanie zamówienia przeznaczy kwotę 1 994 508,50 zł brutto. W postępowaniu złożono dwie oferty:

1) Odwołującego na kwotę 924 960,00 zł

2) Przystępującego na kwotę 1 990 632,00 zł.

Pismem z dnia 28 sierpnia 2024 roku Zamawiający dokonał czynności odrzucenia oferty Odwołującego oraz wyboru jako oferty najkorzystniejszej Wykonawcy(...) sp. p. z siedzibą w O.. Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 4 ustawy PZP w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o radcach prawnych oraz art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 roku prawo o adwokaturze uznając, że przedmiotowa oferta służy obejściu przepisów prawa i jest czynnością nieważną.

Swoje stanowisko Zamawiający uzasadnił wskazując, że: „Zgodnie z Opisem Przedmiotu Zamówienia pkt 1 Przedmiot zamówienia zd. 2 „Wykonawca zobowiązany jest do świadczenia usług prawnych dotyczących wszystkich obszarów funkcjonowania Zamawiającego z należytą starannością, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz etyką zawodową.”. Oznacza to, że czynności wchodzące w zakres przedmiotu zamówienia wykonywane będą przez radców prawnych lub adwokatów, czyli osoby posiadające do takich czynności stosowne kwalifikacje zawodowe w formach przewidzianych przez prawo, tj. ustawę o radcach lub prawo o adwokaturze. Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 1 ustawy o radcach, „radca prawny wykonuje zawód w ramach stosunku pracy, na podstawie umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy prawnego oraz w spółce: cywilnej lub jawnej (...), partnerskiej (...), komandytowej lub komandytowo akcyjnej (...) oraz z art. 4a ust. 1 ustawy o adwokatach, (…) adwokat wykonuje zawód w kancelarii adwokackiej, w zespole adwokackim oraz w spółce: cywilnej lub jawnej (...), partnerskiej (...), komandytowej lub komandytowo-akcyjnej (...). Wskazane powyżej przepisy prawa ograniczają możliwość prowadzenia działalności związanej z obsługą prawną do form wskazanych w tychże ustawach, tym samym czyniąc jako niedozwolone prowadzenie w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Taki sposób działania w rzeczywistości doprowadza do sytuacji prawnej zabronionej przez przepisy, co oznacza, że mamy do czynienia z czynnością prawną, która jest nieważna w świetle art. 58 § 1 KC. Radcy prawni (adwokaci), którzy mają wykonywać obsługę prawną Zamawiającego będą wykonywać te czynności (zawód radcy prawnego lub adwokata) w ramach wykonawcy, z którym Zamawiający podpisze umowę. Tymczasem Wykonawca (...) Sp. z o.o. składający ofertę nr 2 - działa w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która to forma prawna uniemożliwia wykonywanie zawodu radcy prawnego lub adwokata, gdyż sprzeczne byłoby to z powyżej przytoczonymi przepisami ustaw o radcach prawnych i prawa o adwokaturze.”

Biorąc pod uwagę poczynione ustalenia Krajowa Izba Odwoławcza uznała, że odwołanie Wykonawcy (...) sp. z o.o. w całości podlegało oddaleniu.

Izba wskazała, że stan faktyczny nie był sporny między Stronami, wywodziły one jednak z ustaleń odmienne wnioski.

Krajowa Izba Odwoławcza z dokumentacji postępowania, w tym opisu przedmiotu zamówienia oraz projektowanych postanowień umowy wywodziła, że Zamawiający uczynił przedmiotem zamówienia świadczenie pomocy prawnej mającej charakter kompleksowy.

Kolejno Krajowa Izba Odwoławcza podała, że zakres usługi obejmuje doradztwo prawne, sporządzanie opinii prawnych, opiniowanie dokumentów, pism i umów oraz zastępstwo procesowe przed sądami, organami administracji i innymi instytucjami, w szczególności:

1) przygotowanie lub opiniowanie wszystkich projektów umów, aneksów, porozumień Zamawiającego, w tym umów z podwykonawcami Wykonawców realizujących umowy zawarte z Zamawiającym;

2) udział w pracach związanych lub wynikających z postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, doradztwo, opracowanie odpowiedzi na pytania stawiane przez podmioty w toku postępowań o udzielenie zamówień publicznych, opiniowanie dokumentów składanych przez wykonawców w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, weryfikacja i analiza projektów gwarancji bankowych i ubezpieczeniowych i innych form tytułem wniesienia zabezpieczenia należytego wykonania umowy lub zabezpieczenia zaliczki, doradztwo na wniosek

komisji przetargowej w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, przygotowywanie i uzgadnianie pism związanych z wniesionymi przez wykonawców środkami ochrony prawnej,

3) analizę pisemną podstaw i zasadności oraz przygotowanie pisemne roszczeń zgłaszanych przez Zamawiającego w stosunku do wykonawców robót, projektantów i wykonawców umów na nadzór i zarządzanie kontraktem;

4) przygotowywanie skarg, pozwów i wniosków, środków zaskarżenia, wystąpień i innych pism procesowych w celu wszczęcia postępowania sądowego lub administracyjnego oraz

w związku z toczącym się postępowaniem;

5) sporządzanie pisemnych opinii i analiz prawnych - w tym również opiniowanie korespondencji sporządzanej na podstawie umów realizowanych przez Zamawiającego;

6) opracowanie pisemnych analiz i opinii prawnych dotyczących zasadności oraz zgodności z warunkami kontraktowymi oraz obowiązującym prawem roszczeń zgłaszanych przez wykonawców i wszelkie podmioty trzecie;

7) opiniowanie pisemne zasadności wprowadzania zmian do umów pod względem zgodności z obowiązującym prawem, przepisami wewnętrznymi Zamawiającego i zawartymi przez Zamawiającego umowami;

8) opiniowanie raportu roszczenia sporządzonego przez wykonawcę umowy na nadzór i zarządzanie kontraktem i opiniowanie pod względem formalno-prawnym propozycji stanowiska Kierownika Projektu do raportu roszczenia;

9) posiadanie biegłej znajomości umów z Wykonawcami robót oraz umów z Wykonawcami umów na nadzór i zarządzanie kontraktem, po podpisaniu tych umów;

10) posiadanie znajomości procedury beneficjenta (właściwego) projektu unijnego;

11) obsługę prawną związaną z rozliczaniem podwykonawców, usługodawców i dostawców;

12) monitorowanie zagrożeń związanych z realizacją umów i zgłaszanie ich z własnej inicjatywy Zamawiającemu oraz współdziałanie z Kierownikami Projektu i przedstawianie propozycji Zamawiającemu w celu podejmowania działań zapobiegających powstawaniu sporów;

13) opiniowanie lub współudział w opracowywaniu polis ubezpieczeniowych, gwarancji bankowych i innych dokumentów zabezpieczających roszczenia;

14) udział w Radach Budowy, Radach Technicznych, roboczych spotkaniach stron zaangażowanych w realizację Umów, na których omawiane będą sprawy dotyczące roszczeń Wykonawcy oraz dotyczące zapisów i sposobu realizowania Umowy z Wykonawcą Robót i Nadzorem Inwestorskim;

15) uczestnictwo w rozmowach, negocjacjach, pertraktacjach, pracach grup roboczych i innych spotkaniach wymagających obsługi prawnej, na polecenie Zamawiającego, uczestniczenie w spotkaniach w Centrali GDDKiA w W. na każde pisemne lub ustne polecenie;

16) opracowywanie pisemnych analiz i opinii prawnych dotyczących zasadności zgłaszanych do Zamawiającego skarg i wniosków na podstawie materiałów i dokumentów otrzymanych od Zamawiającego, w tym dokumentów, o które Wykonawca zgłosi się do Zamawiającego i jakie uzna za konieczne i właściwe w celu dokonania właściwej analizy i wydania opinii prawnej;

17) konsultacje ustne zagadnień wymagających analizy prawnej;

18) reprezentowanie Zamawiającego przed sądami powszechnymi, sądami administracyjnymi, organami rozstrzygającymi spory w zakresie zamówień publicznych, organami administracji publicznej, organami prowadzącymi i nadzorującymi postępowania przygotowawcze, organami egzekucyjnymi oraz przed innymi instytucjami, w tym również w sprawach, w których uczestniczy radca prawny pozostający w stosunku pracy u Zamawiającego, o ile zastępstwo to nie będzie wykonywane przez radców Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: „Prokuratorii Generalnej”) zgodnie z ustawą z dnia 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej;

19) zastępowanie głównego specjalisty oraz radcy prawnego pozostającego w stosunku pracy u Zamawiającego, podczas jego nieobecności w pracy, w szczególności z powodu choroby lub urlopu;

20) współpracę z Prokuratorią Generalną, w szczególności w trakcie prowadzonych spraw sądowych oraz w okresie przed wszczęciem postępowania sądowego;

21) współpracę z komórką właściwą ds. obsługi prawnej w Centrali GDDKiA;

22) uczestnictwo w naradach, szkoleniach i konferencjach organizowanych dla radców prawnych przez Centralę GDDKiA;

23) współtworzenie i opiniowanie pism kierowanych do Centrali GDDKiA w W. oraz do instytucji zewnętrznych w sprawach dotyczących sporów, roszczeń, zmian umów, zamówień uzupełniających i dodatkowych;

24) zgłaszanie wierzytelności Skarbu Państwa w postępowaniach upadłościowych, restrukturyzacyjnych, egzekucyjnym lub innych o podobnym charakterze;

25) udzielanie pisemnych odpowiedzi komornikom na zawiadomienia o egzekucji wobec (...) lub wierzytelności podmiotów trzecich ze zobowiązań (...), w terminach wymaganych przepisami;

26) świadczenie pomocy prawnej przy sporządzaniu wniosków o przeprowadzenie egzekucji administracyjnych oraz przy sporządzaniu wezwań do złożenia oświadczenia o posiadanym majątku lub źródłach dochodu;

27) opiniowanie pod względem formalno-prawnym decyzji w zakresie zastosowania ulg w spłacie zaległych należności na rzecz Skarbu Państwa;

28) reprezentowanie Zamawiającego w postępowaniach egzekucyjnych oraz windykację należności;

29) doradztwo oraz opracowywanie odpowiedzi na wezwania podmiotów kontrolujących Zamawiającego do złożenia wyjaśnień oraz opracowywanie zastrzeżeń od wyników kontroli;

30) bieżące doradztwo w sprawach realizowanych w komórkach organizacyjnych Zamawiającego, w tym udzielanie pisemnych i ustnych opinii prawnych i interpretacji obowiązujących przepisów prawnych;

31) opiniowanie, uzgadnianie pod względem prawnym i parafowanie projektów decyzji administracyjnych, pism i innych rozstrzygnięć przygotowywanych przez pracowników Zamawiającego, w szczególności decyzji na zajęcie pasa drogowego z powodu wykonywania robót budowlanych, usług, umieszczania urządzeń obcych lub awarii;

32) uczestnictwo w komisjach terenowych w przypadkach nielegalnego naruszenia lub zajęcia pasa drogowego;

33) doradztwo prawne w zakresie przygotowywania odpowiedzi na zapytania składane w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej;

34) doradztwo prawne w zakresie oceny informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w prowadzonych przez Zamawiającego postępowaniach;

35) świadczenie pomocy prawnej przy sporządzaniu wniosków o uzgodnienie treści ksiąg wieczystych;

36) świadczenie pomocy prawnej przy składaniu należności wynikających z decyzji odszkodowawczych do depozytu sądowego;

37) doradztwo w zakresie rozwiązywania problemów związanych z regulacją stanów prawnych nieruchomości niezbędnych dla potrzeb statutowych Zamawiającego;

38) współpraca w działaniach związanych z pracami scaleniowymi w pasach drogowych oraz zagospodarowaniem poscaleniowym;

39) informowanie Zamawiającego o zmianach w przepisach prawnych i wyjaśnianie tych zmian i ich wpływu na funkcjonowanie jednostki organizacyjnej Zamawiającego.

Powyższe czynności Izba uznała za wyczerpujące definicję zawartą w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 6 lipca 1982 roku o radcach prawnych, gdzie wskazano, że świadczenie pomocy prawnej przez radcę prawnego polega w szczególności na udzielaniu porad i konsultacji prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed urzędami i sądami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy.

Zatem Izba stwierdziła, że Zamawiający w sposób przedmiotowy zdefiniował świadczenie, odnosząc go wprost do zawodowego charakteru czynności, które mają być wykonywane w postępowaniu, podkreślając jednocześnie, że mogą one być wykonywane tylko przez osoby posiadające opisane uprawnienia zawodowe radcy prawnego lub adwokata, a same czynności mają być wykonywane zgodnie z przepisami prawa i etyką zawodową. Tym samym Zamawiający nie musiał formułować podmiotowego warunku udziału w postępowaniu dotyczącego zdolności do występowania w obrocie gospodarczym. Oczywistym bowiem wydaje się, iż skoro czynności będące przedmiotem świadczenia polegają na świadczeniu pomocy prawnej, muszą być wykonywane przez osoby zdolne do wykonywania takich czynności, czyli posiadających odpowiednie uprawnienia zawodowe.

Dalej Izba dostrzegła, iż Odwołujący sztucznie i w sposób wybiórczy dokonał wyłączenia z opisu przedmiotu zamówienia jako czynności nie stanowiących w jego ocenie wykonywania czynności pomocy prawnej, zaznaczając w ofercie, że Odwołujący będzie je wykonywał osobiście. Zgodnie z pkt 12 „monitorowanie zagrożeń związanych z realizacją umów i zgłaszanie ich z własnej inicjatywy Zamawiającemu oraz współdziałanie z Kierownikami Projektu i przedstawianie propozycji Zamawiającemu w celu podejmowania działań zapobiegających powstawaniu sporów” jak najbardziej wpisuje się w definicję pojęcia, ponieważ czynność ta obejmuje udzielanie porad i konsultacji. W przypadku pkt 39 „informowanie Zamawiającego o zmianach w przepisach prawnych i wyjaśnianie tych zmian i ich wpływu na funkcjonowanie jednostki organizacyjnej

Zamawiającego”, nie chodzi o proste, niewymagające wiedzy specjalistycznej informowanie o zmianach prawa ale przede wszystkim wyjaśnienie w jaki sposób zmiany te wpłyną na działalność jednostki Zamawiającego. Jeśli pojęcie pomocy prawnej wyróżnia i charakteryzuje subsumpcja ustaleń stanu faktycznego oraz obowiązujących reguł prawnych, to z takim stanem faktycznym mamy do czynienia w przypadku czynności określonych w pkt 39 opisu przedmiotu zamówienia. Izba zauważyła, iż Zamawiający nie wymagał dysponowania innym personelem, ale odnosił się tylko do konieczności dysponowania radcami prawnymi i/lub adwokatami.

Izba przyjęła, że stosowanie przez Odwołującego (...) sp. z o.o. pojęcia „świadczenia usług prawnych”, a nie wykonywania usług pomocy prawnej to tak naprawdę semantyka. Jeśli, jak wskazywał na rozprawie Odwołujący, celem spółki jest wykonywanie czynności administracyjnych, organizacyjnych, to takich czynności nie obejmuje przedmiot zamówienia lub stopień ich występowania ma charakter znikomy, nie wymaga zaangażowania dodatkowych pracowników.

Ponadto, zdaniem Izby taki sposób wykonywania przedmiotu zamówienia, jaki wynika z treści oferty Odwołującego prowadzi do próby naruszenia zakazu wykonywania całości zamówienia przez podwykonawców. Irrelewantne dla sporu jest, że Zamawiający nie zastrzegł konieczności osobistego wykonywania przedmiotu zamówienia. Zgodnie ze stanowiskiem doktryny i orzecznictwa, wykonawca może powierzyć wykonanie części zamówienia podwykonawcy (art. 462 ust. 1 ustawy PZP). Skoro możliwość powierzenia dotyczy tylko części zamówienia, to oznacza, że podwykonawca nie może być odpowiedzialny za wykonanie całości zamówienia. Brak określenia w Specyfikacji Warunków Zamówienia wymogu osobistego świadczenia nie oznacza, że całość czynności może być wykonana przez inne osoby, podwykonawców udostępniających zasoby Wykonawcy. Tymczasem zdaniem Krajowej Izby Odwoławczej tak byłoby w przedmiotowym postępowaniu. Izba zwróciła uwagę, że owo udostępnienie przyjęłoby formę udostępnienia wiedzy i doświadczenia radców prawnych prowadzących jednoosobowe kancelarie prawne na rzecz spółki kapitałowej, w których ci sami radcy prawni pełnią role organów spółki. Właśnie w próbie narzucenia Zamawiającego sposobu wykonywania zamówienia Izba upatrywała próby obejścia przepisów prawa korporacyjnego wyznaczającego formy, w których radca prawny i adwokat mogą świadczyć pomoc prawną.

Na marginesie jedynie Izba zauważyła, iż Odwołujący (...) sp. z o.o. w piśmie procesowym pod nazwą „konspekt na rozprawę” przy odnoszeniu się do zagadnienia podwykonawstwa przywołuje orzecznictwo dotyczące sposobu wykonywania zadania przez konsorcjum. W przedmiotowym postępowaniu Odwołujący nie występuje w takim charakterze,

ubiega się o zamówienie samodzielnie, przywołane rozstrzygnięcia Izba uznała za nieistotne dla sporu.

Skoro zatem przedmiot zamówienia obejmuje wyłącznie świadczenie pomocy prawnej, tak został zdefiniowany przez Zamawiającego i tak postrzegali go inni wykonawcy, to w ocenie Izby musi być wykonywany przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia. Dlatego Zamawiający szczególny nacisk położył na konieczność dysponowania odpowiednim zespołem osób radców prawnych i/lub adwokatów. Taka konstatacja zaś odsyła do art. 8 ust. 1 ustawy o radcach prawnych, gdzie określono w jakiej formie radca prawny może wykonywać działalność. Izba uznała, że forma prowadzenia działalności Odwołującego nie mieści się w katalogu przywołanej normy prawnej. Nie ulega wątpliwości, że wskazany w treści oferty sposób realizacji zamówienia nie może naruszać bezwzględnie obowiązującej regulacji ustawowej ustawy o radcach prawnych i ustawy o adwokaturze.

Izba podzieliła stanowisko Zamawiającego ujęte w Informacji o wyborze i stanowisko Przystępującego zaprezentowane w zgłoszeniu przystąpienia oraz na rozprawie. Sposób wykonywania czynności zastrzeżonych dla osób posiadających odpowiednie uprawnienia zawodowe powinien odbywać się w formie, którą przepisy prawa powszechnie obowiązującego dopuszczają dla takich osób. Natomiast czynność prawna mająca na celu obejście prawa jest nieważna na podstawie art. 58 k.c.

Izba pominęła wywody Przystępującego dotyczące możliwości wystąpienia deliktu dyscyplinarnego, odpowiedzialności dyscyplinarnej, czy odpowiedzialności zawodowej, bowiem choć niewątpliwie podkreślają one istotne kwestie dla prawidłowości prowadzenia działalności przez radców prawnych w określonej formie, to nie były one podstawą odrzucenia oferty Odwołującego i nie zostały przez Zamawiającego zaznaczone w Informacji o odrzuceniu oferty.

Co do zasady przedstawione przez Odwołującego wyciągi z opracowań naukowych w sposób bardzo ostrożny odnoszą się do możliwości uczestnictwa radcy prawnego przy działalności spółek kapitałowych. W wyciągach z komentarzy przywołanych przez Odwołującego stwierdza się, że „Rozpatrując kwestię możliwości uczestnictwa radców prawnych w spółkach kapitałowych, należy zwrócić uwagę na odróżnienie zaangażowania związanego z działalnością nieprawniczą tych spółek od aktywności dotyczącej działalności prawniczej. O ile więc na podstawie zasad ogólnych można przyjąć, że swoboda świadczenia usług oraz wolność gospodarcza stanowią dostateczną podstawę umożliwiającą radcy prawnemu obejmowanie udziałów lub akcji oraz pełnienie funkcji w organach spółek kapitałowych, nie wyłączając spółek świadczących usługi prawne lub prowadzących prawniczą działalność gospodarczą, o tyle takich aktywności radcy prawnego oraz spółki nie można uznać za formę wykonywania zawodu i przejaw prowadzenia prawniczej działalności regulowanej w zakresie świadczenia pomocy prawnej. Dla stwierdzenia, że dany radca prowadziłby działalność zawodową w niedopuszczalnej formie niezbędne jest wykazanie, że poprzez ten podmiot (spółka kapitałowa) świadczona jest w istocie pomoc prawna właściwa wyłącznie dla regulowanej właściwości zawodowej. (…) O ile więc radca prawny może być np. udziałowcem lub akcjonariuszem w spółkach kapitałowych świadczących usługi prawnicze albo członkiem zarządu takich spółek, o tyle jego czynności w tych spółkach związane ze świadczeniem usług prawniczych, jeśli są podejmowane w oparciu o stosunek spółki, nie mogą być kwalifikowane jako czynności zawodowe radcy prawnego.

O ile więc dopuszczalne jest posiadanie udziału przez radcę prawnego w spółce kapitałowej, a same czynności podejmowane w oparciu o stosunek spółki nie są kwalifikowane jako czynności zawodowe radcy prawnego, o tyle w przedmiotowym przypadku radcy prawni nie będą wykonywali czynności w oparciu o stosunek wobec spółki. Radcy prawni będący organami spółki będą wykonywali właśnie działalność polegającą ściśle na świadczeniu pomocy prawnej, a dla tej ustawy zastrzegają szczególną formę.

Podobnie wypowiada się profesor B. S. w artykule pt. Uczestnictwo w spółkach kapitałowych jako forma wykonywania zawodu radcy prawnego, gdzie zaznacza się, że: „Rozpatrując kwestię możliwości uczestnictwa radców prawnych w spółkach kapitałowych, należy zwrócić uwagę na odróżnienie zaangażowania związanego z działalnością nieprawniczą tych spółek od aktywności dotyczącej działalności prawniczej. W pierwszym przypadku radca prawny podlega jedynie ograniczeniom o charakterze względnym. Z uwagi na posiadane uprawnienia zawodowe zakazują mu one podejmowania działalności oraz wykonywania poszczególnych zajęć kolidujących z godnością zawodu oraz zasadami tzw. deontologii zawodowej, na którą składają się zarówno unormowania prawne, jak i poza prawne, w szczególności z zakresu etyki oraz pragmatyki zawodowej. Mimo że wymagają one przeważnie indywidualnego wyważenia różnych wartości, to niekiedy przepisy przesądzają wprost o dopuszczalności wykonywania przez radców prawnych określonej działalności nieprawniczej. Natomiast w drugim przypadku, zakres reglamentacji jest znacznie szerszy. Obejmuje on bowiem ponadto zakaz świadczenia pomocy prawnej bez spełnienia określonych ustawowo przesłanek, zakaz wykonywania zawodu radcy prawnego w innych formach organizacyjnych niż zostały przewidziane w obowiązujących przepisach oraz zakaz prowadzenia działalności nieprawniczej przez spółki, w których na zasadzie wyłączności radca prawny może zgodnie z przepisami dokonywać czynności zawodowych (zob. art. 6, 8 oraz 23 i n. u.r.p.)”.

W kwestii pozostałych złożonych przez Odwołującego dowodów, to Izba uznała je za nieprzydatne dla rozstrzygnięcia przedmiotu sporu. Złożone dokumenty, zwłaszcza w postaci wyciągów z umów, specyfikacji w innych w postępowaniach, faktur, wyciągów z rozpraw Krajowej Izby Odwoławczej i sądowych, nie dowodzą w opinii Izby tez prezentowanych przez Odwołującego (...) sp. z o.o. Podpisanie umowy przez inny oddział GDDiKA z Odwołującym nie potwierdza, że działalność spółki jest zgodna z zasadami prowadzenia działalności przez radców prawnych zgodnie z ustawą o radcach prawnych.

Dalej Izba zauważyła, iż Odwołujący (...) sp. z o.o. nie złożył dowodu świadczącego o niepodjęciu przez rzecznika dyscyplinarnego właściwej Izby zawodowej postępowania dyscyplinarnego. Odwołujący przedstawił tylko, że dwaj radcowie prawni, pełniący jednocześnie funkcje organów w spółce kapitałowej, wezwani zostali do złożenia wyjaśnień. Nie przedstawiono dowodu, że postępowanie zostało umorzone lub niepodjęte. Nie ulega wątpliwości, że zarówno w przypadku umorzenia, jak też niestwierdzenia czynu dyscyplinarnego, Strona takiego postępowania jest o jego wyniku informowana.

W takiej sytuacji Izba uznała, że złożenie oferty przez spółkę kapitałową służyło obejściu przepisów prawa i jest czynnością nieważną na podstawie odrębnych przepisów, tj. sprzeczną z ustawą o radcach prawnych. Zamawiający prawidłowo dokonał odrzucenia oferty na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 4 ustawy PZP.

Reasumując, Zamawiający wymagał, by przedmiot świadczenia realizowany był przez radców prawnych i/lub adwokatów. Zatem realizacja takiej usługi powinna odbywać się zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, w tym z rygorami form prawnych prowadzenia tego typu działalności w RP.

W konsekwencji Izba uznała, że zarzuty odwołania nie zasługiwały na uwzględnienie i oddaliła odwołanie w całości. Nie uznano zasadności zarzutu naruszenia art. 239 ustawy PZP, bowiem Zamawiający dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej spośród ofert nie podlegających odrzuceniu, do czego był zobowiązany.

Krajowa Izba Odwoławcza o kosztach postępowania odwoławczego orzekła na podstawie na podstawie art. 574 ustawy PZP oraz art. 575 ustawy PZP, a także w oparciu o przepisy § 5 pkt 1 i 2 lit. b oraz § 8 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 roku w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r., poz. 2437

ze zm.), orzekając w tym zakresie o obciążeniu kosztami postępowania stronę przegrywającą, czyli Odwołującego.

Zrelacjonowany powyżej wyrok Krajowej Izby Odwoławczej zaskarżył w całości Odwołujący (...) sp. z o.o., podnosząc zarzuty naruszenia przepisów postępowania, tj.:

a)  art. 555 ustawy PZP, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, poprzez jego naruszenie, a w konsekwencji oparcie zaskarżonego wyroku na okolicznościach prawnych i faktycznych, które nie były zawarte w odwołaniu, tj. w odniesieniu do art. 462 ust. 1 ustawy PZP;

b)  art. 542 ust. 1 ustawy PZP, poprzez jego naruszenie i niedokonanie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego, co miało istotny wpływ na orzeczenie w sprawie, jak też dokonanie wszechstronnego rozważenia w sprawie materiału dowodowego w sposób sprzeczny z odrębnymi przepisami prawa, jak również w sposób wzajemnie i wewnętrznie sprzeczny;

Ponadto Skarżący zarzucił naruszenie prawa materialnego, tj.:

a)  art. 226 ust. 1 pkt 4 ustawy PZP w zw. z art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o radcach prawnych (Dz. U. z 2024, poz. 499) poprzez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, a w konsekwencji uznanie czynności odrzucenia oferty Wykonawcy (...) sp. z o.o. w K. jako oferty rzekomo służącej obejściu przepisów prawa i będącej czynnością nieważną;

b)  art. 239 ustawy PZP poprzez uznanie za prawidłowe czynności Zamawiającego dokonania wyboru jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez Wykonawcę (...) z siedzibą w O., pomimo iż oferta złożona przez tego wykonawcę nie jest ofertą najkorzystniejszą.

Wskazując na powyższe Odwołujący (...) sp. z o.o. na podstawie art. 588 ust. 1 ustawy PZP wniósł o:

1)  uwzględnienie skargi w całości;

2)  zmianę zaskarżonego wyroku Krajowej Izby Odwoławczej w całości poprzez uwzględnienie odwołania i obciążenie kosztami postępowania odwoławczego przed Izbą w całości Zamawiającego (art. 589 ust. 2 ustawy PZP);

3)  stwierdzenie naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, na podstawie art. 554 ust. 3 pkt 3 ustawy PZP w zw. z art. 588 ust. 2 PZP, w zw. z faktem, iż Zamawiający w dniu 19 września 2024 roku zawarł umowę w sprawie przedmiotowego zamówienia publicznego;

4)  zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Skarżącego kosztów postępowania skargowego, w tym kosztów zastępstwa radcy prawnego oraz kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł;

5)  przeprowadzenie rozprawy;

6)  dopuszczenie i przeprowadzenie na podstawie art. 381 k.p.c. w zw. z art. 579 ust. 2 ustawy PZP dowodu z dokumentów znajdujących się w aktach dochodzenia Rzecznika Dyscyplinarnego przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych we W. - sygn. akt (...) załączonych do skargi, który to dowód był awizowany już podczas postępowania odwoławczego, ale którego potrzeba i przede wszystkim możliwość powołania powstała dopiero po rozprawie przed Krajową Izbą Odwoławczą, jak też po zapoznaniu się z uzasadnieniem orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej, a który to dowód ma istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, a powoływany jest na okoliczność, iż składanie ofert w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego w przedmiocie zamówienia tożsamym do tego, którego dotyczy skarga, nie stanowi naruszenia art. 8 ust. 1 ustawy o radcach prawnych, co było już przedmiotem badania w stosownej procedurze dyscyplinarnej.

Pismem z dnia 14 stycznia 2025 roku w związku z pojawieniem się nowych środków dowodowych, których Skarżący nie mógł powołać w postępowaniu przed Krajowa Izbą Odwoławczą, jak również w skardze na wyrok (...), Skarżący przedłożył w trybie art. 380 k.p.c. w zw. z art. 579 ust. 2 ustawy PZP następujące środki dowodowe:

1)  skarga strony przeciwnej do Rzecznika Dyscyplinarnego przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych we W. z dnia 9 października 2024 roku,

2)  protokół z przesłuchania r.pr. W. W. w sprawie sygn. akt (...) z dnia 6 grudnia 2024 roku;

3)  postanowienie Rzecznika Dyscyplinarnego przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych we W. w sprawie sygn. akt (...)z dnia 16 grudnia 2024 roku;

wszystkie na okoliczność, iż składanie ofert w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego w przedmiocie zamówienia tożsamym do tego, którego dotyczy skarga, nie stanowi naruszenia art. 8 ust. 1 ustawy o radcach prawnych, a także, iż działanie członków zarządu (...) sp. z o.o. w K. w okolicznościach faktycznych przedmiotowej sprawy w żaden sposób nie stanowi wykonywania zawodu radcy prawnego z naruszeniem art. 8 ust. 1 ustawy o radcach prawnych, ani też art. 25a ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, co było już dwukrotnie przedmiotem badania w stosownej procedurze dyscyplinarnej przez ustawowo kompetentny w tej kwestii organ dyscyplinarny.

Przeciwnik Skargi Zamawiający w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od Skarżącego na rzecz Przeciwnika Skargi kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Ponadto Zamawiający w piśmie z dnia 21 stycznia 2025 roku w związku z odniesieniem się Skarżącego do postanowienia Rzecznika Dyscyplinarnego Okręgowej Izby Radców Prawnych we W. z dnia 16 grudnia 2024 roku, wydanego w związku z wnioskiem Dyrektora Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w O. (dalej również w skrócie: GDDKiA/ O.) z dnia 9 października 2024 roku, wniesiono o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z następujących dokumentów:

1.  postanowienia z dnia 9 grudnia 2024 roku Głównego Rzecznika Dyscyplinarnego Krajowej Izby Radców Prawnych w W. (sygn. akt (...)) o wyłączeniu Rzecznika od prowadzenia sprawy ze skargi GDDKiA O. na radcę prawnego P. P. i przekazanie jej Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Okręgowej Izby Radców Prawnych w O., na okoliczność wykazania, że wniosek Zamawiającego z dnia 9 października 2024 roku nie został w pełni rozpatrzony, bowiem wobec radcy prawnego P. P. nie zostało wydane żadne rozstrzygnięcie;

2.  odwołanie Dyrektora Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w O. z dnia 3 stycznia 2025 roku (doręczony Rzecznikowi w dniu 13 stycznia 2025 roku), na potwierdzenie, że Zamawiający wniósł środek zaskarżenia od postanowienia z dnia 16 grudnia 2024 roku umarzającego dochodzenie prowadzone w sprawie radcy prawnego W. W..

Uczestnik(...) sp. p. z siedzibą w O. w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie w całości, jako bezzasadnej.

Na rozprawie w dniu 26 lutego 2025 roku Zamawiający oświadczył, iż umowa w sprawie zamówienia publicznego została zawarta. Potwierdza to także Ogłoszenie z dnia 30 września 2024 roku o wyniku postępowania „Kompleksowa obsługa prawna Oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w O.” wskazujące, że w wyniku przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w dniu 19 września 2024 roku doszło do zawarcia umowy pomiędzy Zamawiającym a Uczestnikiem (...)sp. p. (numer ogłoszenia (...)).

Skarżący na rozprawie skargowej poparł skargę. Ponadto poinformował, iż postępowanie dyscyplinarne jest w toku, jednakże jego przedmiot nie dotyczy niniejszej sprawy, zatem nie wnosił o zawieszenie postępowania w sprawie.

Zamawiający na rozprawie wnosił o oddalenie skargi, podtrzymywał stanowisko z pism procesowych, zaś Uczestnik podtrzymał stanowisko jak w piśmie procesowym, wnosił o oddalenie skargi.

Sąd Okręgowy – Sąd Zamówień Publicznych zważył, co następuje:

W ocenie Sądu Okręgowego skarga Wykonawcy (...) sp. z o.o. nie była zasadna.

Sąd Okręgowy nie prowadził postępowania dowodowego, ani nie zmienił ustaleń faktycznych Krajowej Izby Odwoławczej.

Sąd Okręgowy w całości podziela ustalenia faktyczne dokonane przez Krajową Izbę Odwoławczą stanowiące podstawę oddalenia odwołania złożonego przez Wykonawcę (...) sp. z o.o., jak i wywody prawne zawarte w uzasadnieniu wyroku Izby. Zauważyć też należy, iż w istocie wywody zawarte w części merytorycznej skargi sprowadzają się do prezentowania przez Skarżącego (...) sp. z o.o. własnej, a konkurencyjnej wobec Krajowej Izby Odwoławczej oceny faktycznej i prawnej sprawy. W ocenie Sądu Okręgowego natomiast Krajowa Izba Odwoławcza w sposób staranny, wyczerpujący i wszechstronny wyjaśniła podstawy oddalenia odwołania w niniejszej sprawie. Ocena materiału dowodowego została dokonana w sposób wszechstronny i bezstronny, nie naruszała granic oceny swobodnej, była zgodna z zasadami doświadczenia życiowego oraz nie zawierała błędów faktycznych lub logicznych, stąd ustalenia te Sąd Okręgowy uznaje za własne. Sąd Okręgowy w całości podziela także argumentację prawną przedstawioną przez Krajową Izbę Odwoławczą w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Podkreślenia w tym wymaga, że wskazywane postępowania dyscyplinarne nie są przedmiotem tego postępowania, ani też w ocenie Sądu Okręgowego nie mają jakiegokolwiek wpływu na przebieg sprawy skargowej, a tym bardziej na ocenę zarzutów zawartych w skardze. Dlatego też wnioskowane dokumenty niewiele wniosły do sprawy.

Ponadto wskazywanie na inne postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w tym przypadku prowadzone przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad we W. nie może rzutować na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie. Sąd Zamówień Publicznych obowiązany jest do oceny zarzutów skargi przez pryzmat postępowania o udzielenie zamówienia publicznego,

którego ona dotyczy, a więc winien opierać się na dokumentacji przetargowej tegoż postępowania. Ewentualna niekonsekwencja zamawiającego w różnych postępowaniach nie może być przesądzająca, a tym bardziej oceniania w ramach przedmiotowego postępowania skargowego. W tym postępowaniu przedmiotem orzekania Sądu Okręgowego były zaskarżone czynności Zamawiającego w konkretnym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pod nazwą: „Kompleksowa obsługa prawna Oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w O.” o numerze (...), pomiędzy konkretnymi stronami: Skarżącym (...) sp. z o.o., Przeciwnikiem Skargi Zamawiającym.

Odnosząc się zaś do podjętej przez Skarżącego polemiki i nawiązania do stanowisk doktryny w zakresie skuteczności działań podejmowanych przez poszczególne osoby w ramach realizacji umowy, należy stwierdzić, że to także nie jest przedmiotem tego postępowania. Z całą mocą zaś Sąd Okręgowy podkreśla, że przedmiotem postępowania skargowego jest kwestia ważności złożonej oferty, gdyż z uwagi na jej nieważność została ona odrzucona.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do kluczowego zarzutu skargi czyli zarzutu naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 4 ustawy PZP w zw. z art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o radcach prawnych poprzez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, a w konsekwencji uznanie czynności odrzucenia oferty Wykonawcy (...) sp. z o.o. w K. jako oferty rzekomo służącej obejściu przepisów prawa i będącej czynnością nieważną.

Zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jest nieważna na podstawie odrębnych przepisów (art. 226 ust. 1 pkt 4 ustawy PZP).

Przepisy Prawa zamówień publicznych nie określają, na podstawie jakich przepisów oferta może być nieważna, nie zawierają również w tym zakresie żadnego ograniczenia, co oznacza, że norma zawarta w art. 226 ust. 1 pkt 4 ustawy PZP obejmuje wszystkie przepisy powszechnie obowiązującego prawa. Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 25 lipca 2022 roku, sygn. akt KIO 1753/22, wskazała, że norma określona w art. 226 ust. 1 pkt 4 ustawy PZP obejmuje wszystkie przepisy powszechnie obowiązującego prawa, a więc także ustawy dotyczące przepisów odnoszących się do działalności wykonywanej przez radców prawnych, adwokatów oraz prawników zagranicznych.

Mamy tu do czynienia przede wszystkim z nieważnością bezwzględną, następującą ipso iure, od chwili złożenia wadliwej oferty, bez potrzeby składania jakichkolwiek dodatkowych oświadczeń. Ma ona charakter definitywny, ponieważ nieważne oświadczenie nie może uzyskać

skuteczności, nawet gdyby przyczyna nieważności odpadła. Takie odrzucenie oferty przybiera charakter czynności porządkowo-informacyjnej, mieszczącej się co najwyżej w kategoriach stwierdzenia nieważności oferty dotkniętej wadą ( A. Gawrońska-Baran [w:] E. Wiktorowska, A. Wiktorowski, P. Wójcik, A. Gawrońska-Baran, Prawo zamówień publicznych. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2025, art. 226).

Wobec powyższego za mylne należało uznać stanowisko Skarżącego, że dyspozycja art. 226 ust. 1 pkt 4 ustawy PZP dotyczy tylko wad oświadczenia woli. Zatem działanie Zamawiającego, a kolejno ocena tego działania przez Krajową Izbę Odwoławczą w kontekście interpretacji wyrażenia „odrębnych przepisów” była prawidłowa.

Kolejno Sąd Zamówień Publicznych zawraca uwagę, że przedmiot zamówienia wskazywał na kompleksową obsługę prawną. Słusznie Krajowa Izba Odwoławcza poddała analizie postanowienia Specyfikacji Warunków Zamówienia zawarte w Tomie III dotyczące zasad obsługi prawnej i w ramach tego poszczególnych czynności, które miały być wykonywane.

Zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia „przedmiotem zamówienia jest świadczenie kompleksowej obsługi prawnej zgodnie z wymaganiami Opisu przedmiotu zamówienia oraz postanowieniami umowy. Wykonawca zobowiązany jest do świadczenia usług prawnych dotyczących wszystkich obszarów funkcjonowania Zamawiającego z należytą starannością, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz etyką zawodową".

Rację miał Zamawiający, że trudno było rozdzielić, które czynności wymienione w Specyfikacji Warunków Zamówienia wymagają kompetencji adwokata bądź radcy prawnego, a które nie. Należy przyjmować, że cała lista czynności dotyczy zadań, które mogą wykonywać radcowie prawni lub adwokaci. W ramach kompleksowej obsługi prawnej powinny być bowiem realizowane czynności wymienione w § 1 ust. 2 pkt l)-39) Projektowanych Postanowień Umowy (PPU). Tak ustalony zakres zamówienia pokrywa się ze świadczeniem pomocy prawnej przewidzianej w art. 6 ustawy o radcach prawnych oraz w art. 4 ustawy Prawo o adwokaturze. Powyższe przepisy stanowią, iż świadczenie pomocy prawnej przez radcę prawnego (adwokata) polega w szczególności na udzielania porad i konsultacji prawnych, sporządzania opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz, występowaniu przed urzędami i sądami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy. Wbrew sugestiom Skarżącego ani ustawa o radcach prawnych ani też Prawo o adwokaturze nie zawierają precyzyjnej definicji pomocy prawnej, ustawodawca w regulacjach prawnych ograniczył się jedynie do przykładowego (na co jasno wskazuje użyty w przepisie zwrot „w szczególności”) wskazania co wchodzi w zakres pojęcia pomocy prawnej, wymieniając jedynie najbardziej typowe czynności które mieszczą się w ramach wykonywania zawodu prawniczego. Należy jednak zwrócić uwagę na dwa elementy konstruujące pojęcie pomocy prawnej regulowanej ustawą o radcach prawnych i Prawem o adwokaturze, po pierwsze jest to kwalifikacja podmiotowa polegająca na realizacji tych czynności przez radcę prawnego lub adwokata, drugim jest natomiast wyróżnienie przedmiotowe w oparciu o kryterium usług prawnych wymagających określonej wiedzy i analizy prawnej. Wszystkie czynności wymienione w § 1 ust. 2 pkt 1) — 39) PPU spełniają oba przedmiotowe kryteria.

Z kolei forma wykonywania tych czynności jest prawem zastrzeżona. Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy o radcach prawnych, radca prawny wykonuje zawód w ramach stosunku pracy, na podstawie umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy prawnego oraz w spółce:

1)  cywilnej lub jawnej, w której wspólnikami są radcowie prawni, adwokaci, rzecznicy patentowi, doradcy podatkowi lub prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę na podstawie przepisów ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2020 r. poz. 823);

2)  partnerskiej, w której partnerami są radcowie prawni, adwokaci, rzecznicy patentowi, doradcy podatkowi lub prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę na podstawie przepisów ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej;

3)  komandytowej lub komandytowo-akcyjnej, w której komplementariuszami są radcowie prawni, adwokaci, rzecznicy patentowi, doradcy podatkowi lub prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę na podstawie przepisów ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej.

Wyłącznym przedmiotem działalności spółek, o których mowa w ust. 1, jest świadczenie pomocy prawnej (art. 8 ust. 2 ustawy o radcach prawnych).

Zgodnie z unormowaniem art. 8 ustawy o radcach prawnych wszystkie inne formy organizacyjne, które nie zostały wymienione w tym przepisie, nie stanowią formy wykonywania zawodu radcy prawnego. O ile więc radca prawny może być np. udziałowcem lub akcjonariuszem w spółkach kapitałowych świadczących usługi prawnicze albo członkiem zarządu takich spółek, o tyle jego czynności w tych spółkach związane ze świadczeniem usług prawniczych, jeśli są podejmowane w oparciu o stosunek spółki, nie mogą być kwalifikowane jako czynności zawodowe radcy prawnego ( zob. B. Sołtys, Prawnicze spółki kapitałowe, s. 338 i n.).

Brak jest zatem możliwości wykonywania zawodu przez radcę prawnego w formie spółki kapitałowej. Jeśli w postępowaniu zachodzi okoliczność, z której wynika obowiązek świadczenia

przedmiotowej usługi przez podmioty posiadające w tym zakresie stosowne uprawnienia w sposób zorganizowanej firmy dopuszczonej obowiązującymi przepisami prawa a forma prowadzonej działalności prawnej nie pozwala na uznanie, że usługa świadczona będzie w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami prawa o radcach prawnych i adwokaturze, to konstytuuje stanowisko o nieważności oferty za zasadne ( Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 30 listopada 2011 roku, sygn. akt KIO 2494/11).

Przenosząc powyższe stanowisko doktryny i orzecznictwa na grunt przedmiotowej sprawy i analizując stanowiska stron należało zgodzić się ze stanowiskiem Zamawiającego, który dokonując oceny oferty przyjął, że doszło do naruszenia bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa i dlatego oferta Skarżącego (...) sp. z o.o. jest nieważna. Słusznie wskazywał Zamawiający, że biorąc pod uwagę przedmiot zamówienia czyli kompleksową obsługę prawną to ustawy regulują kto i w jakiej formie może taką obsługę wykonywać. Ponadto Skarżący nie mógłby być odpowiedzialny jako wykonawca za czynności wykonywane przez podwykonawcę jak za własne ponieważ spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie może wykonywać pomocy prawnej, jak już wyżej wskazano.

Sąd Okręgowy za niezasadne uznał twierdzenia skargi, iż Skarżący (...) sp. z o.o. jako spółka kapitałowa nie może naruszyć art. 8 ustawy o radcach prawnych lub też art. 4a Prawa o adwokaturze. Nie chodzi bowiem o bezpośrednie naruszenie przez spółkę kapitałową regulacji form wykonywania zawodu radcy prawnego i adwokata lecz takie skonstruowanie oferty, które ma umożliwić spółce kapitałowej świadczenie pomocy prawnej, którą radcowie prawni lub adwokaci mogą zgodnie z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa wykonywać wyłącznie w formach uregulowanych w art. 8 ustawy o radcach prawnych i art. 4a Prawa o adwokaturze.

Kolejno Sąd Okręgowy zauważa, że istniała możliwość skierowania części usług do podwykonawcy – innego radcy prawnego czy też adwokata, ale nie w całości o czym przesądza art. 462 ust. 1 ustawy PZP.

Wykonawca może powierzyć wykonanie części zamówienia podwykonawcy (art. 462 ust. 1 ustawy PZP).

Z wykładni literalnej art. 462 ust. 1 ustawy PZP wynika, że w zamówieniach publicznych zakazane jest zlecenie całości zamówienia przez wykonawcę jego podwykonawcom. Konsekwencją dopuszczenia możliwości powierzenia wykonania całości zamówienia podwykonawcy byłoby funkcjonowanie na rynku podmiotów, których rolą byłoby wyłącznie wygrywanie przetargów

(także za pomocą potencjału podmiotów trzecich), nie zaś realizacja zakontraktowanych z zamawiającymi zamówień.

Na niedopuszczalność powierzenia wykonania całości zamówienia podwykonawcy wskazuje również definicja umowy podwykonawczej (art. 7 pkt 27 ustawy PZP). Przez umowę podwykonawczą należy rozumieć umowę w formie pisemnej o charakterze odpłatnym, zawartą między wykonawcą a podwykonawcą, a w przypadku zamówienia na roboty budowlane innego niż zamówienie w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, także między podwykonawcą a dalszym podwykonawcą lub między dalszymi podwykonawcami, na mocy której odpowiednio podwykonawca lub dalszy podwykonawca zobowiązuje się wykonać część zamówienia.

Na gruncie przepisów Prawa zamówień publicznych oraz orzecznictwa Krajowej Izby Odwoławczej i sądowego prawidłowa wykładnia art. 462 ust. 1 ustawy PZP jest następująca. Wykonawca może powierzyć wykonanie części zamówienia podwykonawcy, co oznacza, że nie może powierzyć wykonania całości. Powierzenie wykonania części zamówienia podwykonawcy nie będzie natomiast możliwe, gdy zamawiający zgodnie z art. 60 pkt 1 i art. 121 pkt 1 ustawy PZP zastrzeże obowiązek osobistego wykonania przez odpowiednio poszczególnych wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia lub wykonawcę kluczowych zadań dotyczących zamówień na roboty budowlane lub usługi lub prac związanych z rozmieszczeniem i instalacją, w ramach zamówienia na dostawy. Jeśli zamawiający nie zastrzegł obowiązku osobistego wykonania przez odpowiednio poszczególnych wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia lub wykonawcę np. kluczowych zadań dotyczących zamówień na roboty budowlane, wykonawca może powierzyć wykonanie tylko części zamówienia podwykonawcy. Odmienna interpretacja art. 462 ust. 1 ustawy PZP jest nieuprawniona i wykraczająca poza reguły wykładni tego przepisu. Taka interpretacja jest prezentowana w orzecznictwie ( wyrok z 11.06.2014 r., KIO 1075/14; wyrok z 27.02.2020 r., KIO 299/20; wyrok z 7.12.2020 r., KIO 2971/20 i KIO 2976/20,; uchwała z 4.11.2016 r., KIO/KU 67/16, Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 5.05.2021 r., XXIII Zs 11/21)

Podkreślić należy, że wykładnia literalna art. 462 ust. 1 ustawy PZP nie pozostawia wątpliwości interpretacyjnych, że podwykonawstwo całości zamówienia nie jest możliwe. Przyjęcie odmiennej interpretacji dopuściłoby sytuację, w których poprzez zlecenie realizacji całości zamówienia publicznego podwykonawcy, zamawiający de facto udzielałby zamówienia podwykonawcy, a nie wykonawcy - pomijając w ten sposób regulację prawa zamówień publicznych. A taka sytuacja byłaby niezgodna zarówno z zasadą udzielania zamówienia jedynie wykonawcy wybranemu zgodnie z przepisami prawa jak i zasadą transparentności. Oznaczałoby to również akceptację pozorności czynności złożenia oferty przez rzekomego wykonawcę przedmiotu zamówienia ( wyrok SO w Warszawie z 5.05.2021 r., XXIII Zs 11/21).

Skarżący wskazywał, iż w rozpatrywanej sprawie okoliczność o której stanowi art. 462 ust. 1 PZP nie miała miejsca, jako że Skarżący nie powierzył całości zamówienia podwykonawcom, a skorzystał jedynie z przewidzianej przez Zamawiającego możliwości powierzenia podwykonawcom wykonania kluczowych elementów przedmiotu zamówienia.

Podkreślenia jednakże wymaga, że Skarżący jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie może wykonać przedmiotu zamówienia i podpisać umowy, której przedmiotem jest świadczenie obsługi prawnej na rzecz Zamawiającego. Sama nazwa postępowania, tj.: „Kompleksowa obsługa prawna Oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w O.” wskazywała, że postępowanie dotyczyło całościowej obsługi prawnej. Podobnie wskazywały postanowienia Specyfikacji Warunków Zamówienia, że przedmiotem zamówienia jest wykonywanie kompleksowej obsługi prawnej Zamawiającego. Powyższe prowadziło do wniosku, że Zamawiający potrzebował osób, które mogą wykonywać obsługę prawną. Tym samym Skarżący nie mógł być stroną umowy przewidzianej w ramach przedmiotowego zamówienia publicznego, albowiem nie sposób uznać, aby którakolwiek z czynności przewidzianych w opisie przedmiotu zamówienia mogłaby być wykonywana przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Zatem, aby wykonać zamówienie Skarżący musiałby przekazać realizację całego zamówienia podwykonawcom, co jest sprzeczne z art. 462 ust. 1 ustawy PZP.

Słusznie zatem Zamawiający wskazał w uzasadnieniu odrzucenia: „Wykonawca zobowiązany jest do świadczenia usług prawnych dotyczących wszystkich obszarów funkcjonowania Zamawiającego z należytą starannością, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz etyką zawodową.". Oznacza to, że czynności wchodzące w zakres przedmiotu zamówienia wykonywane będą przez radców prawnych lub adwokatów, czyli osoby posiadające do takich czynności stosowne kwalifikacje zawodowe w formach przewidzianych przez prawo (…) Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 1 ustawy o radcach, „radca prawny wykonuje zawód w ramach stosunku pracy, na podstawie umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy prawnego oraz w spółce: cywilnej lub jawnej (...), partnerskiej (...), komandytowej lub komandytowo- akcyjnej (...) oraz z art 4a ust. 1 ustawy o adwokatach, ... adwokat wykonuje zawód w kancelarii adwokackiej, w zespole adwokackim oraz w spółce: cywilnej lub jawnej (,..), partnerskiej (...), komandytowej lub komandytowo-akcyjnej (...). Wskazane powyżej przepisy prawa ograniczają możliwość prowadzenia działalności związanej z obsługą prawną do form wskazanych w tychże ustawach, tym samym czyniąc jako niedozwolone prowadzenie w formie spółki z ograniczoną

odpowiedzialnością. Taki sposób działania w rzeczywistości doprowadza do sytuacji prawnej zabronionej przez przepisy, co oznacza, że mamy do czynienia z czynnością prawną, która jest nieważna w świetle art 58 § 1 k.c. Radcy prawni (adwokaci), którzy mają wykonywać obsługę prawną Zamawiającego będą wykonywać te czynności (zawód radcy prawnego lub adwokata) w ramach wykonawcy, z którym Zamawiający podpisze umowę. Tymczasem Wykonawca(...) sp. z o.o. składający ofertę nr 2 - działa w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która to forma prawna uniemożliwia wykonywanie zawodu radcy prawnego lub adwokata, gdyż sprzeczne byłoby to z powyżej przytoczonymi przepisami ustaw o radcach prawnych i prawa o adwokaturze.”

Nieważność oferty złożonej przez Skarżącego w przedmiotowym postępowaniu wynika z treści przepisów kodeksu cywilnego, a w szczególności jest wprost przewidziana w art. 58 k.c. Zgodnie z tą regulacją czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Oferta złożona w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego niewątpliwie jest czynnością prawną, a tym samym podlega ocenie pod kątem warunków przewidzianych w art. 58 k.c.

Podnoszony w skardze zarzut braku zastrzeżenia co do „zdolności do występowania w obrocie gospodarczym" względnie braku zastrzeżenia „obowiązku osobistego świadczenia usług przez wykonawcę" w wyżej wymienionym zamówieniu, nie skutkuje wyłączeniem obowiązywania regulacji zawartych np. w art. 8 ust. 1 ustawy o radcach prawnych tj. wspomnianej już określonej formy wykonywania zawodu radcy prawnego. Innymi słowy do przetargu mogły zgłosić się wyłącznie podmioty, dopuszczone przez wyżej wymienione ustawy regulujące zawody prawnicze, co do formy świadczenia usług prawnych.

Skarżący, jako spółka kapitałowa nie stanowił podmiotu wymienionego w art. 8 ust. 1 ustawy o radcach prawnych tym samym jego oferta podlegała odrzuceniu z powodu niezgodności z tym przepisem. Radcowie prawni mogą wykonywać zawód w formie spółek, ale tylko tych wymienionych w powołanym przepisie. Pozyskiwanie klienta poprzez podmiot trzeci (tu spółka kapitałowa), stanowi obejście przytoczonej regulacji. Forma prawna Skarżącego była przeszkodą do oceny merytorycznej jego oferty, bowiem ustawy korporacyjne ograniczają struktury prawne, w których radcowie prawni i adwokaci mogą wykonywać zawód.

W konsekwencji zarzut naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 4 ustawy PZP w zw. z art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 roku o radcach prawnych był chybiony.

Skarżący przedstawił także zarzut naruszenia art. 555 ustawy PZP, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, poprzez jego naruszenie, a w konsekwencji oparcie zaskarżonego wyroku na okolicznościach prawnych i faktycznych, które nie były zawarte w odwołaniu, tj. w odniesieniu do art. 462 ust. 1 ustawy PZP.

Tak przedstawiony przez Skarżącego zarzut nie zasługiwał jednak na uwzględnienie.

Zarówno Krajowa Izba Odwoławcza nie może orzekać co do zarzutów, które nie były zawarte w odwołaniu, jak i Sąd Zamówień Publicznych nie może orzekać co do zarzutów, które nie były przedmiotem odwołania (art. 555 ustawy PZP oraz art. 583 ustawy PZP). Dodatkowo w postępowaniu toczącym się wskutek wniesienia skargi nie można rozszerzyć żądania odwołania ani występować z nowymi żądaniami (art. 582 ustawy PZP). Powyższe przepisy Ustawy Prawo zamówień publicznych stanowią wyraz konsekwencji ustawodawcy, aby organy orzecznicze (Krajowa Izba Odwoławcza i Sąd Okręgowy – Sąd Zamówień Publicznych) orzekały wyłącznie w zakresie zarzutów, które sformułowane zostały pierwotnie w odwołaniu. Treść zarzutów należy odczytywać łącznie z uzasadnieniem faktycznym i twierdzeniami odwołania.

Regulacja art. 555 ustawy PZP oznacza, że niezależnie od wskazania w odwołaniu przepisu, którego naruszenie jest zarzucane zamawiającemu, Izba jest uprawniona do oceny prawidłowości zachowania zamawiającego (podjętych czynności lub zaniechania czynności), jedynie przez pryzmat sprecyzowanych w odwołaniu okoliczności, przede wszystkim faktycznych, ale i prawnych. Mają one decydujące znaczenie dla ustalenia granic kognicji Izby przy rozpoznaniu sprawy, gdyż konstytuują zarzut podlegający rozpoznaniu. Zarzut odwołania stanowi wskazanie czynności lub zaniechanej czynności zamawiającego oraz okoliczności faktycznych i prawnych uzasadniających jego wniesienie. Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie były zawarte w odwołaniu, przy czym stawianego przez wykonawcę zarzutu nie należy rozpoznawać wyłącznie pod kątem wskazanego przepisu prawa, ale również jako wskazane okoliczności faktyczne, które podważają prawidłowość czynności zamawiającego i mają wpływ na sytuację wykonawcy ( wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 8 września 2022 roku, sygn. akt KIO 2217/22).

W postępowaniu odwoławczym ocenie podlega czynność zamawiającego bądź zaniechanie czynności, do których zamawiający był zobowiązany na podstawie ustawy. Tym samym należało uznać, że Izba była obowiązana do zbadania prawidłowości czynności dokonanej przez Zamawiającego a polegającej na odrzuceniu oferty Skarżącego. To skarżona czynność Zamawiającego, związane z nią okoliczności faktyczne wskazane w zarzucie wyznaczają ramy


prawne w jakich powinna dokonywać oceny prawnej Krajowa Izba Odwoławcza. Choć Zmawiający w uzasadnieniu czynności odrzucenia oferty Skarżącego nie powołał się wprost na art. 462 ust. 1 ustawy PZP, ani też w odwołaniu nie pojawiło się nawiązanie do tego przepisu, to wskazania wymaga, że nie stanowił on podstawy orzekania w przedmiotowej sprawie. Krajowa Izba Odwoławcza wskazała na tenże przepis jedynie pomocniczo, wyjaśniając kontekst okoliczności prowadzących do podjęcia określonego rozstrzygnięcia w sprawie. Zaś jak wynika z poczynionych powyżej rozważań Sądu Okręgowego oraz zreferowanych rozważań Izby kluczową kwestią w przedmiotowej sprawie była niezgodność oferty z przepisami odrębnymi, co powodowało jej nieważność.

Tym samym wbrew twierdzeniom Skarżącego Krajowa Izba Odwoławcza nie oparła zaskarżonego wyroku na okolicznościach prawnych i faktycznych, które nie były zawarte w odwołaniu.

Wobec poczynionych rozważań zarzut naruszenia art. 555 ustawy PZP należało uznać za chybiony.

Kolejno wystosowano zarzut naruszenia art. 542 ust. 1 ustawy PZP, poprzez jego naruszenie i niedokonanie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego, co miało istotny wpływ na orzeczenie w sprawie, jak też dokonanie wszechstronnego rozważenia w sprawie materiału dowodowego w sposób sprzeczny z odrębnymi przepisami prawa, jak również w sposób wzajemnie i wewnętrznie sprzeczny.

Wydając wyrok, Izba bierze za podstawę stan rzeczy ustalony w toku postępowania odwoławczego (art. 552 ust. 1 ustawy PZP). Ustalony stan rzeczy to taki, który znajduje potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym ocenionym wedle reguł wyrażonych w art. 542 ustawy PZP i reguł dowodowych ustanowionych w oddziale 6 rozdziału 2 działu IX Prawa zamówień publicznych. Postępowanie dowodowe w postępowaniu odwoławczym służy zgromadzeniu dowodów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Skład orzekający ocenia wiarygodność oraz moc każdego z dowodów odrębnie według własnego uznania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału (art. 542 ust. 1 ustawy PZP). Przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 531 ustawy PZP). Należy wskazać, iż Krajowa Izba Odwoławcza ma swobodę w ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, natomiast zarzut naruszenia tego uprawnienia może być usprawiedliwiony tylko wówczas, gdyby Izba zaprezentowała rozumowanie sprzeczne z regułami logiki, bądź doświadczeniem życiowym. Dlatego też dla skuteczności tego zarzutu nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujących się do stanu faktycznego, który w przekonaniu Skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest zatem wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie w tym zakresie. Dlatego też należy wskazać jakie kryteria oceny zostały naruszone przy ocenie konkretnych dowodów uznając brak wiarygodności i mocy dowodowej. Natomiast nie jest wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjęła Izba wadze, doniosłości poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena Izby.

Sąd Zamówień Publicznych w stosunku do wyroku Krajowej Izby Odwoławczej jest zobowiązany do oceny, czy postawiony przez skarżącego zarzut naruszenia art. 542 ust. 1 ustawy PZP wykazuje, że Izba uchybiła zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Jedynie to bowiem może być przeciwstawione uprawnieniu Izby do dokonywania swobodnej oceny dowodów.

Skarżący (...) sp. z o.o. w przedmiotowej sprawie nie sprostał ciążącemu na nim obowiązkowi wykazania przyczyn dyskwalifikujących rozumowanie Krajowej Izby Odwoławczej i ustalenia przez nią dokonane. Skarżący nie wskazał jakie zasady wnioskowania oraz logicznego rozumowania zostały przez Krajową Izbę Odwoławczą naruszone i jaki to miało wpływ na treść ustaleń. Zarzuty naruszenia przepisów postępowania miały zatem jedynie wymiar polemiczny.

Jak już Sąd Okręgowy podkreślił we wstępnej części rozważań Krajowa Izba Odwoławcza w sposób prawidłowy oceniła materiał dowodowy przedstawiony w ramach postępowania odwoławczego uznając dokumentację dotyczącą innych postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, jak i dokumentację z postępowań dyscyplinarnych za nie mającą znaczenia dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy.

W rezultacie powyżej dokonanych wywodów zarzut naruszania art. 542 ust. 1 ustawy PZP należało ocenić jako nienależycie uargumentowany.

Jako ostatni Skarżący zaprezentował zarzut naruszenia art. 239 ustawy PZP poprzez uznanie za prawidłowe czynności Zamawiającego dokonania wyboru jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez Wykonawcę (...) sp. p. z siedzibą w O., pomimo iż oferta złożona przez tego Wykonawcę nie jest ofertą najkorzystniejszą.

Stosownie do treści art. 239 ustawy PZP Zamawiający wybiera najkorzystniejszą ofertę na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w dokumentach zamówienia (ust. 1). Najkorzystniejsza oferta to oferta przedstawiająca najkorzystniejszy stosunek jakości do ceny lub kosztu lub oferta z najniższą ceną lub kosztem (ust. 2).

Poczynione powyżej rozważania wskazują, iż spośród ofert złożonych w przedmiotowym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego i niepodlegających odrzuceniu najkorzystniejszą ofertą była oferta złożona przez Wykonawcę (...) sp. p., zaś oferta Skarżącego (...) sp. z o.o. została prawidłowo odrzucona.

Podsumowując, przyjąć należało, iż nie doszło do naruszenia art. 239 ustawy PZP.

W świetle przytoczonych ustaleń i wniosków, Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uznania zasadności zarzutów podniesionych przez Skarżącego, co na podstawie art. 588 ust. 1 ustawy PZP musiało skutkować oddaleniem skargi jako bezzasadnej.

Sąd Okręgowy o kosztach postępowania skargowego orzekł stosownie do treści art. 589 ust. 1 ustawy PZP statuującego zasadę odpowiedzialności za wynik sporu i tym samym obciążył Skarżącego (...) sp. z o.o. kosztami postępowania w całości jako stronę przegrywającą.

Koszty postępowania wywołanego wniesieniem skargi, poniesione przez Zamawiającego Skarb Państwa – Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad sprowadzają się do wynagrodzenia reprezentującego go radcy prawnego w kwocie 3 600 zł ustalonej na podstawie § 14 ust. 2a pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935 z późn. zm.).

Stosownie do treści art. 98 § 1 ¹ k.p.c. koszty zostały przyznane wraz odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia o kosztach do dnia zapłaty.

W konsekwencji Sąd Okręgowy zasądził od (...) sp. z o.o. z siedzibą w K. na rzecz Skarbu Państwa – Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad kwotę 3 600,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów postępowania skargowego.

Mając powyższe na względzie Sąd Zamówień Publicznych orzekł jak w sentencji wyroku.

Sędzia Jolanta Stasińska