Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy i Zamówień Publicznych w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Anna Gałas

Sędziowie: Sylwia Paschke

Anna Janas

Protokolant: sekr. sądowy Weronika Banach

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2025 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy o udzielenie zamówienia publicznego

z udziałem:

zamawiającego: Skarbu Państwa – Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w W. Oddział w B.

wykonawcy po stronie zamawiającego: Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w E.

odwołującego: (...) spółki akcyjnej w W.

na skutek skargi Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w E.

od wyroku Krajowej Izby Odwoławczej w W.

z dnia 27 września 2024 r. sygn. akt KIO 3247/24

I.  oddala skargę,

II.  zasądza od Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w E. na rzecz (...) spółki akcyjnej w W. 3600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem kosztów postępowania skargowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego od dnia uprawomocnienia się punktu II wyroku do dnia zapłaty.

Sylwia Paschke Anna Gałas Anna Janas

Sygn. akt: XXIII Zs 156/24

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 25 lutego 2025 r. w całości

Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w B. (dalej jako: zamawiający), prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie przepisów ustawy z 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (dalej: ustawa PZP), na realizację zadania pn.: „Dostawa soli drogowej (NaCl) do zwalczania śliskości zimowej na nawierzchniach dróg w latach 2024 - 2025 w podziale na 6 części", numer referencyjny: (...).

Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 25 marca 2024 r., numer: 178460-2024 (numer wydania: Dz. U. S: 60/2024). Wartość zamówienia przekracza progi unijne, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy PZP.

W dniu 6 września 2024 r. wykonawca (...) S.A. w W. (dalej: odwołujący, uczestnik, (...)), wniósł odwołanie wobec wyboru oferty złożonej przez Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. z siedzibą w E. (dalej: skarżący, uczestnik, (...)), jako oferty najkorzystniejszej w postępowaniu w zakresie wszystkich zadań, a także wobec zaniechania odrzucenia oferty (...).

Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie art. 224 ust. 6 ustawy PZP oraz art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy PZP w zw. z art. 224 ust. 5 ustawy PZP przez zaniechanie odrzucenia oferty złożonej przez (...), pomimo iż: a. wykonawca ten, wezwany do złożenia wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny, złożył wyjaśnienia nierzetelne, nie uzasadniające podanej w ofercie ceny, gdyż: podjął próbę wyjaśnienia ceny wyłącznie za pomocą ogólnikowych twierdzeń o posiadanym potencjalne, w tym sprzęcie, infrastrukturze (magazynach) i zasobach magazynowych soli oraz o doświadczeniu (w tym we współpracy z zamawiającym), bez jakiegokolwiek odniesienia się do: 1. wpływu wskazanych w wyjaśnieniach zasobów na wysokość ceny ofertowej, 2. sposobu wyliczenia ceny ofertowej, 3. kosztów, jakie będzie ponosił w związku z realizacją zamówienia (w szczególności kosztów związanych z zakupem/importem soli, kosztów magazynowania soli, kosztów jej transportu i rozładunku), 4. wskazania podstawy dla przyjęcia takiej, a nie innej ceny ofertowej w zakresie każdego z zadań, 5. przedstawienia merytorycznego materiału wystarczającego do sformułowania oceny zaoferowanej w ofercie kwoty,

- nie przedstawił żadnej, nawet najbardziej ogólnej kalkulacji ceny, - nie przedstawił żadnych założeń sposobu realizacji przedmiotu zamówienia (poza ogólnym wskazaniem, że przedmiot zamówienia wykona samodzielnie), - nie przedstawił żadnych dowodów dokumentujących prawidłowość wyliczenia ceny oraz kosztów, co również oznacza, że wykonawca (...):

i. nie sprostał ciążącemu na nim na mocy art. 224 ust. 5 ustawy PZP obowiązkowi wykazania, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny i nie obalił domniemania rażąco niskiej ceny, ii. nie wykazał, że jego oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej, - w istocie nie złożył żadnych wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny ofertowej, bowiem istotą procedury wyjaśniania ceny nie jest złożenie jakichkolwiek wyjaśnień, lecz wyjaśnień wykazujących właśnie sposób wyliczenia ceny.

W oparciu o powyższe odwołujący wnosił o: uwzględnienie odwołania w całości, nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej w zakresie wszystkich części zamówienia, nakazanie zamawiającemu odrzucenia oferty złożonej przez (...), a ponadto o zasądzenie na rzecz odwołującego kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa.

Odwołujący wniósł odwołanie wobec czynności wyboru oferty ww. wykonawcy jako najkorzystniejszej we wszystkich częściach zamówienia oraz wobec zaniechania odrzucenia oferty tego wykonawcy.

W dniu 25 września 2024 r. zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której wnosił o oddalenie odwołania w całości.

Wyrokiem z dnia 27 września 2024 r. (KIO 3247/24) Krajowa Izba Odwoławcza: w pkt 1. uwzględniła odwołanie i nakazała zamawiającemu: unieważnienie czynności wyboru najkorzystniejszej oferty w częściach: I, II, III, IV, V i VI oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert w tych częściach zamówienia, w tym odrzucenie oferty wykonawcy Przedsiębiorstwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w E. na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy Prawo zamówień publicznych; w pkt 2. kosztami postępowania obciążyła zamawiającego - Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w B. i: w pkt 2.1. zaliczyła w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł, uiszczoną przez wykonawcę (...) S.A. tytułem wpisu od odwołania; w pkt 2.2. zasądziła od zamawiającego - Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w B. na rzecz wykonawcy (...) S.A. w W. kwotę 18 600 zł, tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego poniesionych przez odwołującego w związku z uiszczonym wpisem od odwołania oraz wynagrodzeniem pełnomocnika.

Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła, że przedmiotem zamówienia jest dostawa 35 000 Mg soli drogowej (NaCI) i do zwalczania śliskości zimowej na nawierzchniach dróg w latach 2024 - 2025 dla Rejonu w A., B., B., Ł., S. i Rejon w Z., w podziale na następujące części:

•

Część I: Dostawa 3000 Mg soli drogowej (NaCl) do zwalczania śliskości zimowej na nawierzchniach dróg w latach 2024 - 2025 dla Rejonu w A..

•

Część II: Dostawa 7600 Mg soli drogowej (NaCl) do zwalczania śliskości zimowej na nawierzchniach dróg w latach 2024 - 2025 dla Rejonu w B..

•

Część III: Dostawa 3000 Mg soli drogowej (NaCl) do zwalczania śliskości zimowej na nawierzchniach dróg w latach 2024 - 2025 dla Rejonu w B..

•

Część IV: Dostawa 8000 Mg soli drogowej (NaCl) do zwalczania śliskości zimowej na nawierzchniach dróg w latach 2024 - 2025 dla Rejonu w Ł..

•

Część V: Dostawa 7100 Mg soli drogowej (NaCl) do zwalczania śliskości zimowej na nawierzchniach dróg w latach 2024 - 2025 dla Rejonu w S..

•

Część VI: Dostawa 6 300 Mg soli drogowej (NaCl) do zwalczania śliskości zimowej na nawierzchniach dróg w latach 2024 - 2025 dla Rejonu w Z..

Wartość zamówień z podziałem na części - zgodnie z protokołem postępowania - wynosi: Część I: 1 500 000,00 zł (netto); Część II: 3 800 000,00 zł (netto); Część III: 1 500 000,00 zł (netto); Część IV: 4 000 000,00 zł (netto); Część V: 3 550 000,00 zł (netto), Część VI: 3 150 000,00 zł (netto).

Kwota brutto przeznaczona przez zamawiającego na sfinansowanie zamówienia wynosi: Część i: 1 845 000,00 zł; Część II: 4 674 000,00 zł; Część III: 1 845 000,00 zł; Część IV: 4 920 000,00 zł; Część V: 4 366 500,00 zł; Część VI: 3 874 500,00 zł.

W postępowaniu 4 wykonawców złożyło ofertę, na wszystkie części zamówienia, w tym wykonawca (...), oferując wykonanie przedmiotu zamówienia za cenę brutto: Część I: 1 228 770,00 zł; Część II: 3 112 884,00 zł; Część HI: 1 228 770,00 zł; Część IV: 3 276 720,00 zł; Część V: 2 908 089,00 zł; Część VI: 2 580 417,00 zł.

W dniu 19 lipca 2024 r. zamawiający wezwał wykonawcę Przedsiębiorstwo (...) sp. z o. o. z siedzibą w E. do złożenia wyjaśnień w trybie art. 224 ust. 1, ust. 2 pkt 1) ustawy PZP wskazując w treści tego wezwania, że: „w celu ustalenia czy Państwa oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia oraz czy oferta uwzględnia wszystkie wymagania zawarte w SWZ, żąda wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny.

Cena oferty na:

- Część I wynosi 1 228 770,00 zł i jest niższa o 33,4% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania.

- Część II wynosi 3 112 884,00 zł i jest niższa o 33,4% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania.

- Część III wynosi 1 228 770,00 zł i jest niższa o 33,4% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania.

- Część IV wynosi 3 2 76 720,00 zł i jest niższa o 33,4%> od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania.

- Część V wynosi 2 908 089,00 zł i jest niższa o 33,4% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania.

- Część VI wynosi 2 580 417,00 zł i jest niższa o 33,4% od wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania.

Zamawiający prosi o wyjaśnienie:

1)  czy Wykonawca uwzględnił, że dostawy do wszystkich części mogą odbywać się w tym samym przedziale czasowym? Prosimy o udowadnianie posiadania potencjału pozwalającego na zabezpieczenia dostaw do wszystkich wskazanych punktów w tym samym przedziale czasowym.

2)  czy Wykonawca uwzględnił w ofercie, że w okresie od dnia 01 września do dnia 31 marca, do dyspozycji Zamawiającego będzie musiał utrzymać rezerwę soli drogowej w ilości min. 500 ton każdego dnia na każdą z części zamówienia osobno?

3)  czy wykonawca zapewnił miejsce składowania „rezerwy” soli? Prosimy o wskazanie tego miejsca.

Ocena wyjaśnień dokonywana przez Zamawiającego ma na celu ustalenie, czy cena skalkulowana była rzetelnie i czy w związku z tym Wykonawca będzie w stanie zrealizować zamówienie. Przedstawione przez Wykonawcę wyjaśnienia muszą być merytoryczne, a Wykonawca musi dostarczyć wystarczający materiał do sformułowania przez Zamawiającego oceny zaoferowanej w ofercie kwoty, za którą Wykonawca ma zamiar wykonać przedmiot zamówienia. Dlatego prosimy o przesłanie wszelkich informacji oraz dowodów, które uznacie Państwo za istotne, na temat sposobu obliczenia przez Państwa ceny zamówienia.

Ponadto informujemy, iż obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny spoczywa na Wykonawcy, o czym stanowi art. 224 ust. 5 ustawy Pzp.

Zgodnie z art. 224 ust. 6 ustawy Pzp odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.”.

Pismem z 23 lipca 2024 r. wykonawca Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. z siedzibą w E. złożył wyjaśnienia wskazując, że:

„oferowana cena jest jak najbardziej ceną rynkową. Spółka jest bezpośrednim importerem soli drogowej i działa na rynku od 1992 r.

Wyjaśnienie na Państwa pytania

Pkt. 1

P.W. (...) sp. z o.o. oświadcza, że uwzględniło, że dostawy do wszystkich części mogą odbywać się w tym samym przedziale czasowym. Dostawy zamierzamy wykonać sami bez udziału podwykonawców, własnym sprzętem o dużej wydajności.

Posiadamy 14 pojazdów samowyładowczych o ładowności ok. 27Mg, 2 ładowarki o łyżkach 4,5m z wmontowanymi wagami (w załączeniu Polisa ubezpieczeniowa na potwierdzenie posiadania własnych pojazdów oraz maszyn i ładowarek). Tego typu dostawy realizowaliśmy bez przeszkód w poprzednich umowach.

Firmy konkurencyjne uczestniczące w postępowaniu bazują na usługach firm spedycyjnych.

Pkt. 2

P.W. T. (...) oświadcza, że uwzględnił w swojej ofercie, że w okresie od dnia 01 września do dnia 31 marca, do dyspozycji Zamawiającego będzie musial utrzymać rezerwę soli drogowej w ilości min. 500 ton każdego dnia na każdą z części zamówienia osobno.

Stan magazynu na dzień 01.07.2024r. wynosi 21.755Mg.

Magazyny buforowe o łącznej pojemności 58.000Mg pozwalają na dostawy soli w ilości wielokrotnie przekraczające 500Mg na dobę.

Pkt. 3

P.W. (...) oświadcza, że zapewnił miejsce składowania „rezerwy’’ soli. Posiadamy 2 magazyny soli w E. przy ul. (...) o łącznej możliwości składowania 28 tys. Mg.

W chwili obecnej budowane są 2 magazyny soli o łącznej pojemności 30.000Mg. w miejscowości P. k/S., planowany termin zakończenia inwestycji to wrzesień 2024r. W przypadku hal magazynowych w m. P. średni promień dowozu materiału do poszczególnych Rejonów wynosi poniżej 100km (w załączeniu potwierdzenie posiadania magazynów w E. przy ul. (...) oraz zezwolenie na budowę 2 hal magazynowych w m. P.).

Z firm konkurencyjnych jedynie Kopalnia (...) oraz P. W. (...) posiadają hale magazynowe pozwalające na składowanie tej wielkości soli.

Spółka (...) dostarczała sól do GDDKiA B./ (...) B. od roku 1992 co potwierdzały wystawione referencje.

W związku z posiadaniem własnego sprzętu o wysokiej wydajności oraz posiadania soli z własnego importu (niezależne 4 Kopalnie soli: (...)) możemy zaoferować ceny jak w postępowaniu.

Pragniemy zauważyć, że część ofert firm konkurencyjnych w innych postępowaniach jest znacznie niższych od naszej oferty np.:

-

postępowanie (...) G. najniższa oferta wynosiła 264,00zł + VAT za 1 Mg. - postępowanie (...) W. najniższa oferta wynosiła 310,00zł + VAT za 1Mg.

W załączeniu:

-

informacja z otwarcia ofert,

-

polisa ubezpieczenia na pojazdy własności P.W. (...),

-

potwierdzenie nr (...) posiadania 2 hal magazynowych w E. ul. (...),

-

zezwolenie na budowę 2 hal magazynowych w m. P..”.

W dniu 27 sierpnia 2024 r. zamawiający zawiadomił wykonawców biorących udział w postępowaniu o wyborze jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy Przedsiębiorstwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w E. w części: I, II, Ul, IV, V, VI.

Krajowa Izba Odwoławcza rozpoznając złożone odwołanie i uwzględniając dokumentację z niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego oraz stanowiska stron i uczestnika postępowania odwoławczego złożone na pismach i podane do protokołu rozprawy zważyła, że odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Izby potwierdził się zarzut naruszenia art. 224 ust. 6 ustawy PZP oraz art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy PZP w zw. z art. 224 ust. 5 ustawy PZP.

Zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy PZP zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.

Stosownie do art. 224 ust. 1, ust. 2 pkt 1 oraz ust. 5 i ust. 6 ustawy PZP:

1.  Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający żąda od wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych.

2.  W przypadku gdy cena całkowita oferty złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30% od: 1) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert niepodlegających odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia;

(...)

5.  Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy.

6.  Odrzuceniu, jako oferta z rażąco niską ceną lub kosztem, podlega oferta wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień w wyznaczonym terminie, lub jeżeli złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu.

(...) przytoczyła podzielany pogląd wyrażony w wyroku (...) z dnia 6 marca 2024 r. (KIO 534/24), że: gdy zaistnieją przesłanki do wezwania wykonawcy do złożenia wyjaśnień na podstawie art. 224 ust. 1 lub 2 ustawy PZP, ustawowym obowiązkiem wykonawcy jest wykazanie, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. W takiej sytuacji to na wykonawcy spoczywa ciężar dowodu, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska. Na powyższe wskazuje wprost art. 224 ust. 5 ustawy PZP. Mając na uwadze, że złożone wyjaśnienia stanowią podstawę dla zamawiającego do oceny prawidłowości zaoferowanej ceny, oczywistym jest, że wyjaśnienia te powinny być wyczerpujące, zawierać uzasadnienie zaoferowanej ceny, w tym wskazanie okoliczności wpływających na zaoferowanie takiej a nie innej ceny oraz przede wszystkim potwierdzające jej realny charakter. Niewątpliwie z treści art. 224 ust. 6 ustawy PZP wynika, że nie tylko nieudzielanie wyjaśnień w wyznaczonym terminie skutkować będzie koniecznością odrzucenia oferty, podstawą do odrzucenia oferty w oparciu o tę przesłankę będzie również sytuacja, gdy złożone wyjaśnienia wraz z dowodami nie uzasadniają podanej w ofercie ceny lub kosztu. W tym miejscu podkreślenia wymaga, że ustawodawca przesądził, że wyjaśnienia muszą być poparte dowodami, zostawiając jednocześnie wykonawcy swobodę w ich doborze. Oczywiście, w zależności od okoliczności danego stanu faktycznego, niewykluczone będzie, że złożenie samych wyjaśnień będzie wystarczające dla pozytywnej ich oceny, ale może mieć to miejsce w sytuacji szczególnej, gdy same wyjaśnienia są na szczegółowe i rzeczowe i zawierają kluczowe informacje pozwalające na wniosek, że wykonawca wykazał prawidłowość zaoferowanej ceny. Niewątpliwie ocena taka musi być dokonywana z uwzględnieniem okoliczności danej sprawy. Ponadto, przytoczono treść części uzasadnienia z innego wyroku (...) z dnia 18 czerwca 2024 r. (KIO 1804/24), gdzie stwierdzono, że: „Jak wskazuje się w orzecznictwie Izby, wyjaśnienia składane w reakcji na wezwanie zamawiającego kierowane w trybie art. 224 ustawy PZP powinny stanowić podstawę oceny przez zamawiającego, czy zaoferowano mu cenę rażąco niską w stosunku do przedmiotu zamówienia, czy też nie. Jak wynika z treści art. 224 ust. 5 ustawy PZP obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy. Polski ustawodawca przesądził w przywołanym przepisie, że wykonawca wezwany do złożenia wyjaśnień w trybie art. 224 ustawy PZP, ma obowiązek udowodnić zamawiającemu, że jego oferta nie zawiera ceny rażąco niskiej. Z przepisu tego wynika zatem domniemanie, że wykonawca wezwany do złożenia wyjaśnień zaoferował cenę rażąco niską. Wyjaśnienia i dowody na ich poparcie, składane przez wykonawcę w odpowiedzi na wezwanie, muszą zaś obalić owo domniemanie.

W niniejszej sprawie Izba podzieliła stanowisko odwołującego, że ocena wyjaśnień złożonych przez wykonawcę (...) w zakresie zaoferowanej przez niego ceny (a w zasadzie cen zaoferowanych w ramach poszczególnych części zamówienia), dokonana przez zamawiającego, jest nieprawidłowa. Stwierdziła, że wykonawca ten nie złożył w istocie wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny ofertowej.

Izba wskazała, że zamawiający wezwał wykonawcę (...) do złożenia wyjaśnień w trybie art. 224 ustawy PZP (art. 224 ust. 1, ust. 2 pkt 1) wskazując, że żąda wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny. Jednocześnie zamawiający w wezwaniu tym zaznaczył, że ocena wyjaśnień ma na celu ustalenie czy cena była skalkulowana rzetelnie i czy w związku z tym wykonawca będzie w stanie zrealizować zamówienie.

Tymczasem, jak oceniła Izba wyjaśnienia wykonawcy (...), podzielając stanowisko odwołującego, nie odnoszą się do zasadniczej części wezwania. W żaden sposób nie wyjaśniają sposobu kalkulacji ceny oferty, nie odnoszą się do wyliczenia ceny. Według Izby, wyjaśnienia są lakoniczne, ogólnikowe i nie dają podstaw do dokonania merytorycznej oceny czy zaoferowana cena nie jest rażąco niska.

Zdaniem Izby, wykonawca (...) wprawdzie odpowiedział na wszystkie trzy pytania jakie zamawiający wyszczególnił w treści wezwania i uczynił to w wystarczającym zakresie. Nie oznacza to jednak zdaniem Izby, że wykonawca odniósł się w wystarczający sposób do zasadniczej części wezwania. Wykonawca (...) potwierdził jedynie, że:

1)  uwzględnił, że dostawy do wszystkich części mogą się odbywać równolegle - w tym samym przedziale czasowym;

2)  uwzględnił w swojej ofercie, że będzie musiał utrzymywać rezerwę soli drogowej w ilości minimalnej określonej przez zamawiającego (min. 500 ton każdego dnia na każdą z części zamówienia osobno). Jednocześnie wykonawca wskazał, że na 1.07.2024 r. posiada zasoby soli w magazynie w ilości: 21.755 Mg;

3)  zapewnił miejsce składowania „rezerwy” soli.

Tym samym, jak podniosła Izba wykonawca (...) potwierdził, że uwzględnił wymagania związane z realizacją zamówienia w ramach wszystkich części zamówienia. Natomiast nie należy tego utożsamiać z zasadniczym celem wezwania, tj. przedstawieniem wyjaśnień w zakresie wyliczenia ceny, które pozwoliłyby na obalenie domniemania rażąco niskiej ceny.

Zdaniem Izby, słusznie też odwołujący kwestionował argumentację przedstawianą przez zamawiającego, że wystarczające jest to, że wykonawca odpowiedział na pytania zawarte w treści wezwania (przy czym zdaniem zamawiającego wystarczyłyby odpowiedzi TAK/NIE), gdyż w ten sposób zamawiający w istocie podważał sens i cel swojego wezwania.

Dalej Izba wskazała, że w złożonych wyjaśnieniach, wykonawca (...) powołał się na swój potencjał, wyjaśniając, że posiada własny sprzęt, magazyny buforowe oraz hale magazynowe pozwalające na składowanie znaczących ilości soli, a także sól z własnego importu (4 niezależne kopalnie soli w Egipcie, Hiszpanii, Polsce i Białorusi). Z tego potencjału wywodził on możliwość zaoferowania cen jak w postępowaniu. Są to jednak zdaniem Izby wyłącznie ogólnikowe zapewnienia wykonawcy, które nie pozwalają na ustalenie czy cena oferty została skalkulowana rzetelnie czy też nie.

Z tych też powodów Izba uznała, że wykonawca (...) nie sprostał obowiązkowi wykazania, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. Złożone przez niego wyjaśnienia w zasadzie nie pozwalają na ustalenie czy cena została skalkulowana rzetelnie (a taki cel oceny wyjaśnień dokonywanej przez zamawiającego - zresztą słusznie - wskazał sam zamawiający w treści wezwania).

Izba dodała też, że odnoszenie się przez wykonawcę (...) do cen oferowanych za dostawę soli w innych postępowaniach przez innych wykonawców, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia tej sprawy, ponieważ nie wyjaśnia to sposobu kalkulacji ceny dokonanej przez tego wykonawcę w tym postępowaniu.

Mając powyższe na uwadze Izba ustaliła, że wyjaśnienia wykonawcy (...) wraz z dowodami nie uzasadniają cen podanych w ofercie w odniesieniu do wszystkich części zamówienia i z tego też względu uznała, że oferta tego wykonawcy podlega odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy PZP. To skutkowało orzeczeniem, jak w pkt 1.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 574 i art. 575 ustawy PZP oraz w oparciu o przepisy § 7 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 5 pkt 1 i 2 rozporządzenia w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania.

Skargę od tego wyroku Krajowej Izby Odwoławczej wywiódł wykonawca Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. w E., zaskarżając ten wyrok w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie:

1)  art. 554 ust. 1 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 lit. a i lit. b ustawy PZP - poprzez niezasadne stwierdzenie naruszenia przepisów ustawy PZP i w konsekwencji tego uwzględnienie odwołania wykonawcy (...) S.A. i niezasadne nakazanie Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty Skarżącego w częściach 1-VII oraz nakazanie powtórzenia czynności badania i oceny oferty, w tym odrzucenie oferty Skarżącego na podstawie art. 226 ust. 1 piet 8 w związku z art. 224 ust. 6 ustawy PZP;

2)  art. 559 ust. 2 ustawy PZP - poprzez niewskazanie przez Izbę przyczyn, dla których odmówiła ona wiarygodności i mocy dowodowej dokumentom i twierdzeniom Zamawiającego i Skarżącego, a uznała za wiarygodne twierdzenia Odwołującego;

3)  art. 226 ust. 1 pkt 8 PZP w związku z art. 224 ust. 6 PZP — poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i nakazanie Zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty Skarżącego w częściach 1-VII oraz nakazanie powtórzenia czynności badania i oceny oferty, w tym odrzucenie oferty Skarżącego na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 224 ust. 6 ustawy PZP.

Wskazując na powyższe zarzuty, skarżący wniósł o zmianę w całości zaskarżonego wyroku i oddalenie w całości odwołania wykonawcy (...) S.A. w W. i o zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania skargowego.

W odpowiedzi na skargę wykonawca (odwołujący, przeciwnik skargi) (...) S.A. w W. wniósł o oddalenie skargi i zasądzenie od skarżącego na rzecz przeciwnika skargi kosztów postępowania skargowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zamawiający nie wniósł odpowiedzi na skargę.

Skarżący pismem nadanym w dniu 7 stycznia 2025 r., które fizycznie wpłynęło do Sądu Okręgowego w Warszawie w dniu 10 stycznia 2025 r. tj. przed rozprawą skargową, w dniu 14 stycznia 2025 r. reprezentowany od tego momentu przez zawodowego pełnomocnika poinformował, że zamawiający w dniu 29 października 2024 r. zawarł umowę z (...) S.A. na całość zamówienia w tej sprawie, co spowodowało konieczność uzupełnienia skargi. Wobec tego skarżący wniósł:

- na podstawie art. 588 ust. 2 w zw. z art. 554 ust. 3 pkt 2 lit. a) oraz w zw. z art. 457 ustawy PZP o unieważnienie umowy (umów) zawartej przez zamawiającego z wykonawcą (...) S.A. w W., na realizacje zamówienia publicznego na dostawę soli drogowej (NaCl) do zwalczania śliskości zimowej na nawierzchniach dróg w latach 2024 – 2025, na wszystkie 6 części, ewentualnie

- na podstawie art. 588 ust. 2 w zw. z art. 554 ust. 3 pkt 2 lit. b) oraz w zw. z art. 457 ustawy PZP o unieważnienie umowy (umów) zawartej przez zamawiającego z wykonawcą (...) S.A. w W., na realizacje zamówienia publicznego na dostawę soli drogowej (NaCl) do zwalczania śliskości zimowej na nawierzchniach dróg w latach 2024 – 2025, na wszystkie 6 części, ewentualnie

- na podstawie art. 70 ⁵ k.c. w zw. z art. 457 ust. 4 ustawy PZP o unieważnienie umowy (umów) zawartej przez zamawiającego z wykonawcą (...) S.A. w W., na realizacje zamówienia publicznego na dostawę soli drogowej (NaCl) do zwalczania śliskości zimowej na nawierzchniach dróg w latach 2024 – 2025, na wszystkie 6 części, ewentualnie

- na podstawie art. 70 ⁵ k.c. w zw. z art. 457 ust. 4 ustawy PZP o unieważnienie umowy (umów) zawartej przez zamawiającego z wykonawcą (...) S.A. w W., na realizacje zamówienia publicznego na dostawę soli drogowej (NaCl) do zwalczania śliskości zimowej na nawierzchniach dróg w latach 2024 – 2025, na wszystkie 6 części, w zakresie zobowiązań niewykonanych. W pozostałym zakresie skarżący podtrzymał żądania.

Na terminie rozprawy w dniu 17 stycznia 2025 r., w związku ze zmianą żądania przez skarżącego zarządzono doręczenie odpisów ww. pisma uczestnikom; zamawiającemu i wykonawcy (...) S.A. i zobowiązano do zajęcia stanowiska wobec tej zmiany żądania.

Przeciwnik skargi - uczestnik (...) S.A. w piśmie z dnia 28 stycznia 2025 r. podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w zakresie oddalenia skargi i zasądzenia kosztów postępowania. Wskazał na bezzasadność nowych żądań skarżącego zarówno pod względem faktycznym, jak i prawnym uzasadniając brak podstaw do uznania zasadności ogólnego i lakonicznego wniosku skarżącego o unieważnienie umowy.

Zamawiający, w zakreślonym terminie nie zajął żadnego stanowiska, w tym ustnego i nie stawił się na rozprawie w dniu 25 lutego 2025 r.

Skarżący i przeciwnik skargi uczestnik (...) S.A. (odwołujący) podtrzymali swoje stanowiska na rozprawie w dniu 25 lutego 2025 r.

Sąd Okręgowy – sąd zamówień publicznych zważył, co następuje:

Skarga podlegała oddaleniu, jako niezasadna.

Przed oceną skargi należy wyjaśnić, że w składanych w postępowaniu skargowym pismach skarżącego i uczestnika (...) S.A. powoływano się na okoliczności związane z następującymi po wydaniu zaskarżonego wyroku dalszymi czynnościami zamawiającego. Zamawiający nie podejmował żadnej inicjatywy w sprawie, w tym też zaniechał informowania sądu zamówień publicznych o istotnych czynnościach prowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia. Sąd w postępowaniu skargowym, dokonał zatem koniecznych uzupełniających ustaleń faktycznych, jak poniżej w oparciu o bezsporne stanowiska stron potwierdzone danymi z postępowania o udzielenie zamówienia, w szczególności z przedłożonego przez skarżącego wydruku z ogłoszenia o udzieleniu zamówienia (k. 132-148) oraz przedłożonych przez uczestnika wydruków z obrazów z ekranu danych na stronie internetowej prowadzonego przez zamawiającego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (k. 182 – 184v).

Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o powyższe, że w dniu 8 października 2024 r. zamawiający dokonał wyboru oferty wykonawcy (...) S.A. w W., jako najkorzystniejszej. W dniu 29 października 2024 r. zamawiający zawarł z tym wykonawcą umowę (okoliczność bezsporna).

Przechodząc do oceny merytorycznej skargi należy na wstępie zaznaczyć, że Krajowa Izba Odwoławcza w zakresie objętym zaskarżeniem dokonała prawidłowych ustaleń faktycznych, które stały się podstawą do oceny odwołania i jego uwzględnienie. Sąd Okręgowy ustalenia te podziela i uznaje za własne, wobec czego wystarczającym jest odniesienie się do zarzutów skarżącego, które w istocie sprowadzają się do zaprezentowania własnej analizy i oceny faktów bez skutecznego podważania oceny dowodów dokonanej przez Izbę. Sąd podziela ocenę prawną, co do zasadności odwołania. Żaden z zarzutów podniesionych w skardze nie okazał się zasadny.

W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy poddał ocenie zarzuty procesowe związane z oceną dowodów, ustaleniami faktycznymi, a właściwie błędami w ustaleniach faktycznych oraz wadliwością rozstrzygnięcie podnoszonych w uzasadnieniu skargi.

Odnośnie do pierwszego zarzutu - naruszenia art. 554 ust. 1 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 lit. a) i lit b) ustawy PZP, to przed jego oceną sąd przytacza treść tej regulacji. Art. 554 ustawy PZP stanowi zasadniczo podstawę procesową uwzględnienia odwołania. Mianowicie, zgodnie z art. 554 ust. 1 pkt 1) Izba uwzględnia odwołanie w całości lub w części, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, konkursu lub systemu kwalifikowania wykonawców. Natomiast zgodnie z art. 554 ust. 3 pkt 1 lit. a i b), to uwzględniając odwołanie, Izba może: 1) jeżeli umowa nie została zawarta: a) nakazać wykonanie lub powtórzenie czynności zamawiającego albo b) nakazać unieważnienie czynności zamawiającego.

Zastosowanie tej regulacji przez Izbę w sytuacji uwzględnienia odwołania nie budzi wątpliwości sądu i w konsekwencji należy uznać, że KIO prawidłowo oparła się właśnie na tych przepisach wydając zaskarżony wyrok uwzględniający odwołanie. Skarżący w żaden sposób nie wyjaśnił swoich zarzutów w aspekcie wadliwości ich zastosowania, w sytuacji gdy zostało stwierdzone przez Izbę naruszenie prawa materialnego przez zamawiającego.

Co istotne, konstrukcja zarzutów jest taka, że skarżący zakwestionował w tym zakresie jedynie sam rezultat rozpoznania przez Izbę odwołania (rozstrzygnięcie o uwzględnieniu odwołania), nie zaś te rozumowania czy ustalenia Izby, które do takiego rozstrzygnięcia doprowadziły. Niezależnie od tej istotnej wadliwości, to sąd poddał ocenie zastosowanie prawa materialnego przez KIO w związku z argumentami w uzasadnieniu skargi a odnoszącymi się do oznaczonych czynności zamawiającego w postępowaniu.

Analiza uzasadnienia skargi prowadzi do wniosku, iż wolą skarżącego było prawdopodobnie w tym zakresie zakwestionowanie czy podważenie zastosowanej przez Izbę materialnoprawnej podstawy rozstrzygnięcia uwzględniającego odwołanie wykonawcy (wyrażającej się uznaniem, że oferta skarżącego podlegała odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 224 ust. 6 ustawy PZP), nie zaś wykazanie naruszeń proceduralnych w formule wyroku KIO, które do tego rozstrzygnięcia doprowadziły.

W tym zakresie należy zauważyć, że Izba nie naruszyła powołanego przepisu art. 554 ust. 1 i ust. 3 pkt 1 lit. a i b ustawy PZP, lecz prawidłowo go zastosowała - bowiem stwierdzając naruszenie przepisów ustawy PZP (co było objęte hipotezą tych przepisów), prawidłowo zastosowała ich dyspozycję - uwzględniła bowiem odwołanie w całości i nakazała zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, dokonanie czynności odrzucenia oferty skarżącego oraz powtórzenie czynności badania i oceny ofert.

Sąd wskazuje, że co prawda skarżący nie podniósł naruszenia przepisów procesowych, to uzasadnienie skargi świadczy o takim zamiarze i intencji tj. formułowanie zarzutów naruszenia art. 542 PZP ustawy PZP w zw. z kwestionowaniem przez skarżącego oceny dowodów. Wobec tego sąd wypowiada się, co do ewentualnego zarzutu naruszenia art. 542 ustawy PZP, który stanowi, że izba ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Z Przepisu tego wynika, że izba dokonuje swobodnej oceny dowodów, oceniając je według własnego przekonania, a na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego ma obowiązek ocenić ten materiał zebrany w toku postępowania o zamówienie publiczne od rozpoczęcia tego postępowania do zamknięcia rozprawy.

W ocenie Sądu Okręgowego nie potwierdza się w materiale dowodowym ujęte w uzasadnieniu skargi przekonanie skarżącego, że Izba dokonała wadliwej oceny dowodów w sprawie. Skarżący powołuje się mianowicie na:

- pismo zamawiającego z dnia 19 lipca 2024 r. wzywające skarżącego do złożenia wyjaśnień oraz

- pismo skarżącego z dnia 23 lipca 2024 r. obejmujące złożone zamawiającemu wyjaśnienia.

Izba z pewnością te dokumenty oceniała i jakkolwiek krótko, to było absolutnie wystarczające, ponieważ samo zagadnienie objęte wezwaniem i wyjaśnieniami nie było obszerne. Wniosek KIO oparty o analizę wymienionych dokumentów, że skarżący uwzględnił wymagania związane z realizacją zamówienia w ramach wszystkich części zamówienia był słuszny. Natomiast nie należy tego utożsamiać z zasadniczym celem wezwania sformułowanego przez zamawiającego, tj. przedstawieniem wyjaśnień w zakresie wyliczenia ceny, które pozwoliłyby na obalenie domniemania rażąco niskiej ceny. Skarżący w całości pominął zasadniczą część wezwania zamawiającego z dnia 19 lipca 2024 r., która powołuje się na regulację art. 224 ust. 1 ustawy PZP, czyli żądanie wyjaśnienia rażąco niskiej ceny oraz nadto art. 224 ust. 2 pkt 1 ustawy PZP, czyli wyjaśnienie w sytuacji, gdy cena całkowita oferty złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30% wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert niepodlegających odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10 ustawy PZP.

Oceniając wymienione dowody Izba wskazała, że zamawiający wezwał wykonawcę (...) do złożenia wyjaśnień w trybie art. 224 ustawy PZP (art. 224 ust. 1, ust. 2 pkt 1) wskazując, że żąda wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny. Jednocześnie zamawiający w wezwaniu tym zaznaczył, że ocena wyjaśnień ma na celu ustalenie czy cena była skalkulowana rzetelnie i czy w związku z tym wykonawca będzie w stanie zrealizować zamówienie.

W ocenie Sądu Okręgowego słusznie oceniła Izba, tak jak podnosił odwołujący, że wyjaśnienia wykonawcy (...) z dnia 23 lipca 2024 r. w ogóle nie odnoszą się do zasadniczej części wezwania. Bez wątpienia wyjaśnienia te w żaden sposób nie wskazują/wyjaśniają sposobu kalkulacji ceny oferty, ani tym bardziej nie odnoszą się do wyliczenia ceny zaoferowanej przez tego wykonawcę (skarżącego). Nie sposób ustalić w oparciu o te wyjaśnienia, że miała miejsce jakakolwiek kalkulacja ceny oferty. Tym samym nie ma oparcia w tym dowodzie z dokumentu tj. pismo skarżącego z dnia 23 lipca 2024 r. przekonanie skarżącego, że wyjaśnienia tam zawarte były wyczerpujące i wystarczające do tego, aby uznać ofertę skarżącego za prawidłowo skalkulowaną i najkorzystniejszą. Stanowisko to i przekonanie jest w istocie wyłącznie teoretyczne i zasadniczo opierające się tylko na wniosku z dotychczasowej współpracy z zamawiającym i stosowanych dotąd cenach.

Według Sądu Okręgowego, dotychczasowa współpraca nie zastępuje ww. wymogów złożenia wyjaśnień a złożone na wezwanie wyjaśnienia wykonawcy (...) są lakoniczne, ogólnikowe i nie dają podstaw do dokonania merytorycznej oceny czy zaoferowana przez niego cena nie jest rażąco niska, co do całości i każdej z części zamówienia. Co istotne, to wyjaśnienia w ogóle nie zawierają kalkulacji ceny oferty czy nawet wskazania sposobu, metodologii jej dokonania. Wykonawca oczywiście odpowiedział na trzy pytania zawarte w wezwaniu, co nie budzi wątpliwości ale z pewnością nie odniósł się w wystarczająco merytoryczny sposób do zasadniczej części wezwania. Innymi słowy nie złożył wyjaśnień rażąco niskiej ceny, nie wyjaśnił w ogóle jak tę cenę skalkulował. Godzi się przypomnieć, że zasadnicza część wezwania do wyjaśnień ceny oferty miała brzmienie: „w celu ustalenia czy Państwa oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia oraz czy oferta uwzględnia wszystkie wymagania zawarte w SWZ, żąda wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny ”.

Zgodnie z art. 224 ust. 1, ust. 2 pkt 1 oraz ust. 5 i ust. 6 ustawy PZP, jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia lub budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi w dokumentach zamówienia lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający żąda od wykonawcy wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny lub kosztu, lub ich istotnych części składowych. Natomiast, (ust. 2) w przypadku gdy cena całkowita oferty złożonej w terminie jest niższa o co najmniej 30% od: 1) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed wszczęciem postępowania lub średniej arytmetycznej cen wszystkich złożonych ofert niepodlegających odrzuceniu na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 1 i 10, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają wyjaśnienia. Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy (ust. 5).

Zamawiający w tym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego dokonał oceny, że zaistniały okoliczności uzasadniające wezwanie wykonawcy (...) do złożenia wyjaśnień na podstawie art. 224 ust. 1 i 2 pkt 1 ustawy PZP, a ustawowym obowiązkiem tego wykonawcy było wykazanie, że jego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny. W takiej sytuacji to na wykonawcy spoczywa ciężar dowodu, że zaoferowana cena nie jest rażąco niska, ponieważ wynika to wprost z dyspozycji powołanego wyżej art. 224 ust. 5 ustawy PZP. Należy podkreślić, że złożone wyjaśnienia stanowią podstawę dla zamawiającego do oceny prawidłowości zaoferowanej przez wyjaśniającego wykonawcę ceny, oczywistym jest, że wyjaśnienia te powinny być wyczerpujące, zawierać uzasadnienie zaoferowanej ceny, w tym wskazanie okoliczności wpływających na zaoferowanie takiej a nie innej ceny oraz przede wszystkim potwierdzające jej realny charakter. Co więcej, ustawodawca przesądził, że wyjaśnienia muszą być poparte dowodami, których dobór pozostawił wykonawcy. W okolicznościach konkretnej sprawy może być i tak, że same wyjaśnienia będą wystarczające do wykazania, że cena nie jest rażąco niska, ale muszą zawierać kluczowe informacje, które pozwalają na taki właśnie wniosek. W sprawie okoliczności są takie, że literalna treść wezwania zawierała żądanie wyjaśnień, w tym złożenia dowodów w zakresie wyliczenia ceny, a zatem aspekt „wyliczenia” w powszechnym rozumieniu tego słowa powinien być wzięty pod uwagę przez wykonawcę, jako kluczowy element składanych wyjaśnień odnośnie do zaoferowanej ceny w każdej z sześciu jej części.

Zgodnie z art. 226 ust. 1 pkt 8 ustawy PZP zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.

Sąd Okręgowy, nie podziela zarzutów skargi, co do naruszenia zaskarżonym wyrokiem wymienionych przepisów prawa materialnego. Po pierwsze skarżący w swoich wywodach skargi (sprowadzających się głównie do przytoczenia tez rozmaitych orzeczeń Krajowej Izby Odwoławczej i sądów okręgowych) pomija całkowicie to, że w przypadku wezwania danego wykonawcy do złożenia wyjaśnień w zakresie wyliczenia ceny, to wezwanego wykonawcę obciąża obowiązek wykazania, że jego oferta ceny rażąco niskiej nie zawiera (co wprost wynika z treści art. 226 ust. 5 ustawy PZP). Na tle ww. dowodów w sprawie, to dowodzenie skarżącego było nieskuteczne.

Przywołane przez skarżącego tezy orzecznictwa, dotyczące w szczególności braku obowiązku wyjaśniania przez wezwanego wykonawcę wszystkich szczegółów wyceny oferty w zakresie nieobjętym wezwaniem zamawiającego, zupełnie nie przystają do stanu faktycznego sprawy, czyli nie dają się zastosować w badanych okolicznościach faktycznych. Zasadniczym powodem nakazania przez KIO odrzucenie oferty skarżącego nie było bowiem to, że nie wyjaśnił on pewnych szczegółów wyceny swej oferty czy też przedstawił wyjaśnienia ceny w inny sposób, aniżeli oczekiwałby tego zamawiający czy przeciwnik skargi (odwołujący), lecz to, że skarżący wyjaśnień dotyczących ceny nie przedstawił w ogóle. Nie jest rolą KIO albo sądu zamówień publicznych w trybie rozpoznawania skargi udzielanie porad w zakresie potencjalnych dowodów ale wystarczy tutaj podołać się na powszechnie spotykane dowody, i tak w praktyce są to arkuszowe kalkulacje ceny, czy kalkulacje cen do każdej z części albo indywidualne wyliczenia wedle metodologii przyjętej w przedsiębiorstwie wykonawcy. Niestety skarżący nie przekazał zamawiającemu żadnych danych pozwalających na ocenę tego, czy zaoferowana cena uwzględnia podstawowe koszty realizacji zamówienia.

Analizując treść skargi można dojść do wniosku, który trafnie wskazuje przeciwnik skargi, że skarżący oczekiwałby, aby to zamawiający wskazał mu, w jaki dokładnie sposób ma wyjaśnić cenę ofertową. Tymczasem to nie zamawiający, ale skarżący prawdopodobnie kalkulował cenę swojej oferty i tylko on wiedział, w jaki sposób oszacował poszczególne koszty realizacji i ten sposób należało przedstawić w ramach przejrzystości i jawności postępowania oraz w celu uniknięcia odrzucenia oferty, która zawiera rażąco niską cenę. Tymczasem, skarżący wykonawca błędnie ograniczył się wyłącznie do odpowiedzi na 3 pytania zadane przez zamawiającego, których zasadniczym celem było przecież uszczegółowienie wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny, nie zaś jakiekolwiek „zastąpienie" wyjaśnień dotyczących wyliczenia ceny innymi wyjaśnieniami (w tym przypadku dotyczącymi posiadania potencjału umożliwiającego wykonania zamówienia). Wyjaśnień ceny natomiast bez wątpienia skarżący nie złożył. Dlatego obowiązkiem zamawiającego było dokonanie takich czynności, do których zobowiązał wyrok KIO.

Powyższe rozważania są łącznie podstawą do uznania, że KIO słusznie uwzględniło odwołanie i w związku z zarzutem, co do formuły orzeczenia, to prawidłowa była konstrukcja rozstrzygnięcia, która końcowo nakazywała odrzucenie oferty skarżącego.

W tych okolicznościach Sąd Okręgowy stwierdził brak podstaw do uwzględnienia żądań skarżącego unieważnienia umowy zawartej w ramach postepowania o udzielenie zamówienia publicznego, którego dotyczy ta skarga i wcześniejsze odwołanie. Otóż, nie zaszły żadne okoliczności faktyczne i prawne, które uzasadniałyby unieważnienie umowy w oparciu o przepisy powołane przez skarżącego tj. art. 588 ust. 2 (odsyłający do postępowania odwoławczego) w zw. z art. 554 ust. 3 pkt 2 lit a) (dotyczący możliwości orzeczenia o unieważnieniu umowy, gdy następuje uwzględnienie odwołania) w zw. z art. 547 (dotyczący przesłanek unieważnienia umowy). Przeprowadzona analiza zarzutów skargi w odniesieniu do zakresu orzekania przez sąd zamówień publicznych wobec wyroku KIO, prowadzi do jednoznacznego wniosku, że skarga nie może być uwzględniona. W konsekwencji oczywistym jest, że sąd nie ma żadnych podstaw do unieważnienia zawartej umowy, tak co do wszystkich 6 części, jak i zobowiązań niewykonanych. Umowa zawarta w konsekwencji wykonania przez zamawiającego zaskarżonego wyroku KIO, którego skarżący nie zdołał podważyć, nie narusza żadnych regulacji PZP, w szczególności gdy skarżący też na takie się nie powołuje.

Sąd ocenił też, że bezzasadne było żądanie ewentualne skarżącego unieważnienia umowy na podstawie art. 70 ⁵ k.c. w zw. z art. 457 ustawy PZP. Zgodnie z tym art. 70 ⁵ § 1 k.c. organizator oraz uczestnik aukcji albo przetargu może żądać unieważnienia zawartej umowy, jeżeli strona tej umowy, inny uczestnik lub osoba działająca w porozumieniu z nimi wpłynęła na wynik aukcji albo przetargu w sposób sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami. Jeżeli umowa została zawarta na cudzy rachunek, jej unieważnienia może żądać także ten, na czyj rachunek umowa została zawarta, lub dający zlecenie.

Zastosowanie tej regulacji nie może być abstrakcyjne a skarżący powołał wskazaną podstawę bezrefleksyjnie, w zasadzie jedynie cytując prawną podstawę do unieważnienia umowy. Tego rodzaju postawa procesowa nie może korzystać z ochrony sądowej w postępowaniu skargowym, gdzie istotne jest profesjonalne i sprawne dokonywanie wszelkich czynności. Sąd zwraca uwagę, że skarżącego aktualnie reprezentują zawodowi pełnomocnicy, od których wymaga się co oczywiste więcej. Należy podkreślić, że skarżący powołał ww. podstawę prawną i równocześnie nie zawarł nawet twierdzeń o istnieniu choćby poszlak lub domniemań związanych z potencjalnym wpływaniem na wynika przetargu, o dowodach nie wspominając. W ocenie Sądu Okręgowego opisane żądanie, jedynie z przytoczeniem regulacji prawnej (zawierającej opisane przesłanki) bez konkretnych twierdzeń i związków ze stanem faktycznym oraz też dowodów mających wykazać zasadność żądania, jest nadużyciem prawa w rozumieniu art. 5 k.c. ale też stanowi naruszenie zasady procesowej, o której mowa w art. 3 k.p.c. odpowiednio stosowanego w postępowaniu skargowym. Z przytoczonych względów sąd nie uwzględnił żądań skarżącego sformułowanych w piśmie z dnia 7 stycznia 2025 r. obejmującym wnioski o unieważnienie zawartej przez zamawiającego umowy (umów), na wszystkie 6 części zamówienia, w tym w zakresie zobowiązań niewykonanych.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy oddalił skargę, o czym orzekł w punkcie 1. wyroku na podstawie art. 588 ust. 1 ustawy PZP.

O kosztach postępowania skargowego (pkt 2. wyroku) orzeczono na podstawie art. 589 ust. 1 ustawy PZP stosownie do wyniku tego postępowania. Skarżący przegrał postępowanie skargowe, a zatem zgodnie z wynikiem tego postępowania obciążają go koszty poniesione przez przeciwnika skargi, którym jest odwołujący. Na koszty te po stronie przeciwnika skargi składało się wynagrodzenie pełnomocnika 3.600 zł zgodnie z § 14 ust. 2a pkt 1) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Wskazaną kwotę zasadzono wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, z urzędu zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. w zw. z art. 579 ust. 2 ustawy PZP.

Anna Janas Anna Gałas Sylwia Paschke