Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 marca 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXIV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Agnieszka Bedyńska-Abramczyk

Protokolant: sekretarz sądowy Natalia Szpura

po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2025 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W.

przeciwko (...) Bank spółka akcyjna z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  powództwo oddala;

2.  kosztami procesu obciąża w całości powoda (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W., pozostawiając szczegółowe wyliczenie tych kosztów referendarzowi sądowemu.

Sygn. akt XXIV C 375/23

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 15 maja 2023 r. (data stempla pocztowego) wniesionym przeciwko (...) Bank S.A. z siedzibą w W., powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W., wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, aby pozwany zapłacił na rzecz powoda kwotę 90 744,47 zł, tytułem zwrotu kosztów pożyczki gotówkowej (kredytu konsumenckiego) o numerze (...) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od powyższej kwoty od dnia 30 kwietnia 2023 r. do dnia zapłaty. Wniósł również o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W przypadku skutecznego wniesienia przez pozwanego sprzeciwu lub uznania przez Sąd, iż brak jest podstaw do wydania nakazu zapłaty, wniósł zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 90 744,47 zł wraz z odsetkami za opóźnienie od powyższej kwoty od dnia 30 kwietnia 2023 r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu swego stanowiska wskazał, że w dniu 5 lipca 2018 r. doszło do zawarcia pomiędzy konsumentem a pozwanym umowy pożyczki nr (...). Zawarta umowa była umową kredytu konsumenckiego. Zaznaczył, że na skutek zawartej w dniu 20 grudnia 2022 r. pomiędzy powodem a konsumentem umowy powierniczej doszło do przelewu wszelkich wierzytelności, pieniężnych, zarówno obecnych, jak i przyszłych wraz z wszystkimi przynależnymi do wierzytelności prawami, wynikającymi z zastosowania sankcji kredytu darmowego. Powód dodał, że posługując się pełnomocnictwem udzielonym przez konsumenta, złożył pozwanemu oświadczenie o skorzystaniu przez konsumenta z sankcji kredytu darmowego i wezwał pozwanego do zapłaty w terminie 7 dni kwoty 90 644,47 zł. Jako materialnoprawną podstawę dochodzonego roszczenia wskazał art. 45 w zw. z art. 30 ustawy o kredycie konsumencki (dalej również „u.k.k.”). W jego ocenie doszło do naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 6, 7, 10, 11, 12 u.k.k. oraz art. 30 ust. 1 pkt 15 w zw. z 53 ust. 1 i 2 u.k.k., zaś przywołane uchybienia powinny prowadzić do zastosowania sankcji kredytu darmowego, o której mowa w art. 45 u.k.k. Zdaniem powoda doszło do błędnego wskazania wysokości „całkowitego kosztu kredytu”, a w konsekwencji do błędnego określenia wysokości „całkowitej kwoty do zapłaty przez konsumenta ustalonej w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki” i rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania”, wynikające z nieuprawnionego faktu naliczania przez bank odsetek od kredytowanej prowizji. Podniósł również, że w umowie nie wyjaśniono, czy i na jakich zasadach czy warunkach oprocentowanie od zadłużenia przeterminowanego podlega zmianie. Zarzucił, że w umowie nie wskazano warunku determinującego zmianę kosztów kredytu, jak również nie wskazano terminu i przesłanek odstąpienia od umowy. Podniósł, iż w umowie nieokreślono ewentualnych opłat i kosztów kredytu – kosztów sądowych i egzekucyjnych określonych ustawowo. Ponadto w umowie zastrzeżono na rzecz kredytodawcy prawo do zmiany kosztów kredytu w sposób dowolny i niejasny. W umowie nieokreślono również kosztów związanych z dochodzeniem należności, które nie zostały określone i zdefiniowane, a nadto nieokreślono ich wysokości. Podkreślił ponadto, że w sprawie nie upłynął roczny termin na złożenie oświadczenia określonego w art. 45 ust. 5 ustawy o kredycie konsumencki, albowiem kredyt jest w trakcie spłaty. W odniesieniu kwoty dochodzonej pozwem wyjaśnił, że obejmuje ona łączną sumę kosztów kredytu poniesioną przez kredytobiorcę na dzień 29 marca 2023 r., w tym kwotę 30 283,63 zł stanowiącą pobraną prowizję oraz 60 460,84 stanowiącą uiszczone odsetki (pozew – k. 3-27, pismo przygotowawcze powoda – k. 178-191).

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym z dnia 31 maja 2023 r. referendarz sądowy w Sądzie Okręgowym w Warszawie nakazał pozwanemu, aby zapłacił powodowi kwotę 90 744,47 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 30 kwietnia 2023 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 8155 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (nakaz zapłaty – k. 58)

Od powyższego nakazu zapłaty pozwany złożył skutecznie sprzeciw. Zaskarżył nakaz zapłaty w całości i wniósł o oddalenie powództwa. Wniósł również o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz kwoty 17 zł tytułem uiszczonej przez pozwanego opłaty od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany zakwestionował roszczenie powoda co do zasady, jak i wysokości. Wskazał, że powód nie wykazał w sposób odpowiedni istnienia stosunku prawnego, z którego wywodzi swoje roszczenie. Zakwestionował skuteczność złożonego przez kredytobiorcę K. Ś. oświadczenia z art. 45 u.k.k., albowiem wskazane w nim naruszenia przepisów ustawy w odniesieniu do umowy kredytu są chybione. Wskazał również, że oświadczenie zostało złożone po upływie zawitego terminu określonego w art. 45 ust. 5 uk.k. Zaprzeczył, jakoby doszło do naruszenia przepisów ustawy o kredycie konsumenckim. W jego ocenie wskazane w pozwie naruszenia u.k.k. nie wystąpiły w umowie kredytu. Podniósł, że był uprawniony do pobierania odsetek od całej kwoty kredytu tj. również tej części kredytu, która jest przeznaczona na zapłatę przez kredytobiorcę kosztów kredytu takich jak prowizja za jego udzielenie. Bank w tym zakresie dopełnił wszelkich obowiązków informacyjnych, zaś RSSO została ustalona w sposób zgodny z założeniami przewidzianymi w ustawie o kredycie konsumenckim. Zaprzeczył, jakoby bank był obowiązany do wskazania w jakiejkolwiek formie kredytobiorca informowany będzie o zmianie oprocentowania. Bank również nie był obowiązany do poinformowania konsumenta o zmianach kosztów kredytu, ponieważ ten obowiązek nie zalicza się do obowiązków kontraktowych wynikających z art. 30 ust. 1 u.k.k. Podniósł, iż bank nie naruszył obowiązku informacyjnego o prawie do odstąpienia od umowy. Zaprzeczył, jakoby był obowiązany do zawarcia w umowie kredytu szczegółowego wyjaśnienia istoty, charakteru i znaczenia stopy referencyjnej WIBOR 3 M, jako że wskaźnik ten stanowi kryterium obiektywne i powszechne. W odniesieniu do zarzutu niepoinformowania kredytobiorcy o kosztach sądowych i egzekucyjnych, podniósł, że umowa spełniała w tym zakresie ustawowe wymogi w zakresie poinformowania konsumenta o skutkach braku spłaty kredytu i zawierała szeroki opis możliwych skutków braku płatności. Wskazał, iż brak jest podstaw do czynienia zarzutów pozwanemu w odniesieniu do przesłanek zmiany kosztów kredytu, albowiem dotyczy to wyłącznie prowizji i opłat pobieranych za koszty zależne wyłącznie od woli konsumenta (np. skorzystanie z dodatkowej usługi bankowej). Zaprzeczył również, jakoby bank przyznał sobie prawo do obciążenia kredytobiorcy kosztami związanymi z dochodzeniem roszczeń. W odniesieniu do żądania zapłaty, wskazał, że brak jest podstaw do zwrotu świadczenia, ponieważ kredytobiorca nie świadczył na rzecz banku jakichkolwiek kwot z tego tytułu z zastrzeżeniem zwrotu. Podniósł zarzut braku legitymacji czynnej po stronie powoda - nieważności umowy cesji z uwagi na niepowiadomienie o jej fakcie dłużnika (banku) skutkiem czego powodowi nie przysługuje legitymacja czynna w niniejszej sprawie. Na koniec swego stanowiska podniósł zarzut przedawnienia roszczenia w zakresie kwoty 24.982,35 tj. w zakresie odsetek umownych za okres od 5 lipca 2018 r. do 4 maja 2020 r., z uwagi na upływ 3 letniego terminu określonego w art. 118 k.c. (sprzeciw od nakazu zapłaty – k. 64-111, pismo procesowe pozwanego – k. 194-204).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 5 lipca 2018 roku K. Ś. jako kredytobiorczyni zawarła z (...) Bank S.A. z siedzibą w W. jako kredytodawcą umowę nr (...) o udzielenie (...) Kredytu Konsolidacyjnego (umowa – k. 39-44).

Na podstawie przedmiotowej umowy bank udzielił kredytobiorczyni kredytu w kwocie 216.311,63 zł, na którą złożyły się: kwota udostępniona klientowi na spłatę zobowiązań określonych w pkt II.F ust. 1 umowy w wysokości 176 028 zł; kwota udostępniona klientowi na cele konsumpcyjne w wysokości 10 000,00 zł; kwota przeznaczona na sfinansowanie prowizji za udzielenie kredytu w wysokości 30 283,63 zł (pkt II.B umowy).

Całkowita kwota kredytu została określona na 186 028 zł, stanowiącą sumę wszystkich środków pieniężnych, które zostaną udostępnione klientowi na podstawie umowy kredytu (II.C umowy). Dalej wskazano, iż okres kredytowania rozpoczął się 5 lipca 2018 r., a miał się zakończyć 17 lipca 2028 r. (pkt II.D umowy). Środki przyznane z tytułu kredytu bank miał wypłacić na podstawie odrębnej, pisemnej dyspozycji wypłaty kredytu złożonej przez klienta po zawarciu umowy, której wzór określał załącznik nr 1 do umowy kredytu. Bank miał dokonać przelewu środków tytułem spłaty zobowiązań klienta, zgodnie z tabelą określoną w pkt II.F ust. 1 pkt 1.1 umowy, w terminie do 5 dni roboczych od dnia zwarcia umowy kredytu oraz złożenia dyspozycji wypłaty kredytu (pkt II.F ust. 1 umowy).

Kredyt oprocentowany był według zmiennej stopy procentowej, która wynosiła 6,90 % w stosunku rocznym. Wysokość zmiennej stopy procentowej ustalono jako sumę zmiennej stopy bazowej obowiązującej w banku, wynoszącej 1,70 % w stosunku rocznym oraz stałej marży banku wynoszącej 5,20 %. Wysokość stopy bazowej ustalano w trybie opisanym w pkt III.1 umowy kredytu (pkt II.G ust. 1-2 umowy).

W przypadku braku spłaty należności z tytułu umowy kredytu w terminie jej wymagalności, w szczególności w przypadku braku spłaty raty kredytu w wymaganym terminie bank pobierał od kwoty zaległej odsetki według zmiennej stopy procentowej dla zadłużenia przeterminowanego, która wynosi 14% w stosunku rocznym (pkt II.H ust. 1 umowy).

Rzeczywista roczna stopa oprocentowania kredytu wynosiła 10,92 %. Całkowitą kwotę do zapłaty określono jako sumę całkowitego kosztu kredytu, wynoszącego 114 661,53 zł oraz całkowitej kwoty kredytu, o której mowa w pkt II.C umowy kredytu. Całkowita kwota do zapłaty przez klienta wynosiła 300 689,53 zł (pkt II.I ust. 1-2 umowy).

W pkt II.I ust. 3 umowy wskazano założenia przyjęte do wyliczenia Rzeczywistej Rocznej Stopy Oprocentowania.

Klient zobowiązał się do spłaty udzielonego kredytu wraz z należnymi opłatami, prowizjami i odsetkami w 120 kapitałowo-odsetkowych ratach, płatnych na wskazany w umowie rachunek. Pierwsza rata miała być płatna w dniu 16 sierpnia 2018 r. w wysokości 2 505,74 zł, natomiast kolejne raty w dniu 15 każdego miesiąca w wysokości 2 505,74 zł. Ostatnia rata kredytu płatna w dniu 17 lipca 2028 r. miała mieć charakter wyrównujący, a jej wysokość ustalono na 2 506,47 zł (pkt II.J ust. 1 umowy).

Raty kapitałowo-odsetkowe były równe z zastrzeżeniem: (i) raty przypadającej bezpośrednio po zmianie oprocentowania, której kwota mogła się różnić od kolejnych rat, jeżeli uwzględniała dodatkowe odsetki naliczone po zmianie oprocentowania oraz (ii) pierwszej i ostatniej raty kapitałowo-odsetkowej, które były ratami wyrównującymi jej wysokość mogły różnić się od wysokości poprzednich rat kredytu, mimo braku zmiany oprocentowania kredytu (pkt II.J ust. 2 umowy).

Bank zobowiązał się do informowania o każdej zmianie wysokości raty kredytu, przekazując informację o takiej zmianie w trybie określonym w pkt III.1.5 umowy. Informacja o zmianie raty miała być przekazywana w terminie umożliwiającym klientowi terminową spłatę zmienionej raty kredytu (pkt II.J ust. 3 umowy).

Spłata rat miała następować poprzez wpłatę odpowiedniej kwoty na rachunek kredytu, nie później niż w dniu wymagalności spłaty danej należności (pkt II.J ust. 4 umowy).

Stopa bazowa, z zastrzeżeniem ust.1.2, ulegała zmianie w okresach trzymiesięcznych liczonych od pierwszego dnia miesiąca, w którym została zawarta umowa kredytu. Stopa bazowa na każdy kolejny trzymiesięczny okres kalendarzowy była równa średniej arytmetycznej stopy referencyjnej WIBOR 3M (publikowanej w ogólnopolskiej prasie codziennej lub w Internecie, np. www.bankier.pl, www.money.pl i zaokrąglonej do drugiego miejsca po przecinku), obowiązującej w ostatnich 5 dniach roboczych poprzedzających ostatni dzień roboczy poprzedniego trzymiesięcznego okresu kalendarzowego. Aktualna wysokość stopy bazowej publikowano na stronie internetowej banku. Bank uruchamiał kredyt według stopy bazowej obowiązującej w dniu zawarcia umowy kredytu (pkt III.1.1 i 1.4 umowy).

Oprocentowanie kredytu według zmiennej stopy procentowej oznaczało, że w trakcie trwania umowy kredytu oprocentowanie kredytu mogło ulec obniżeniu, jak i podwyższeniu. Klient ponosił ryzyko, iż w przypadku wzrostu stopy bazowej wyższe będzie oprocentowanie kredytu i wzrośnie wówczas wysokość miesięcznej raty kapitałowo-odsetkowej, a tym samym wysokość całego zobowiązani zaciągniętego na podstawie umowy kredytu (pkt III.1.6 umowy).

Klient mógł w każdym czasie dokonać wcześniejszej spłaty całości lub części kredytu, bez ponoszenia dodatkowych opat ani prowizji z tego tytułu. W przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie kredytu, ulegał obniżeniu całkowity koszt kredytu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy kredytu, chociażby klient poniósł je przed datą takiej wcześniejszej spłaty z wyłączeniem kredytowanych kosztów ubezpieczenia stanowiącego zabezpieczenia spłaty kredytu, jeżeli klient zdecydowała się dalej je kontynuować, mimo wygaśnięcia umowy kredytu. Bank dokonywał rozliczenia kredytu w terminie 14 dni od dnia dokonania całkowitej spłaty kredytu (pkt III.2.1-3 umowy).

Bank pobierał następujące opłaty i prowizje związane z umową kredytu:

-

prowizja za udzielenie kredytu – w wysokości 30 283,63 zł (pkt II.B ust. 2.3 umowy), płatna jednorazowo w dniu wypłaty kredytu, w formie przelewu na rachunek banku wskazany w dyspozycji wypłaty kredytu;

-

opłata za zmianę warunków umowy kredytu na wniosek klienta – 100 zł za realizację każdego wniosku klienta o zmianę umowy kredytu;

-

opłata za zaświadczenie lub opinię banku na wniosek klienta – 50 zł za każde zaświadczenie lub opinię sporządzoną przez bank.

W okresie obowiązywania umowy kredytu, zakres oraz wysokość opłat i prowizji dotyczących umowy kredytu mogły ulec zmianie, w tym poprzez dodanie nowych opłat i prowizji albo zniesienie już istniejących. Dodanie nowej opłaty lub prowizji następowało wyłącznie w przypadku wprowadzenia nowej, odpłatnej funkcjonalności lub usługi, z której klient będzie mógł dobrowolnie korzystać. Podwyższenie istniejących opłat lub prowizji nie dotyczyło prowizji i opłat już naliczonych lub pobranych przez bank, a ponadto mogło nastąpić tylko z zastrzeżeniem ust. 3.9, zgodnie z którym zmiana opłat za pakiet usług, odbywa się na warunkach określonych w regulaminie usług (pkt III.3.1-2 i 9 umowy). Bank informował klienta o zmianach w zakresie opłat i prowizji, o których mowa w ust. 3.1, przekazując informację w trybie określonym w pkt III ust. 1.5 umowy kredytu (pkt III.3.3 umowy).

Klient uprawniony był do odstąpienia od umowy kredytu bez podawania przyczyny w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia, poprzez złożenie bankowi oświadczenia o odstąpieniu od umowy kredytu na adres siedziby banku wskazany we wzorze oświadczenia o odstąpieniu od umowy kredytu. W przypadku skutecznego odstąpienia od umowy kredytu uważano ją za niezawartą, a odstąpienie było skuteczne także wobec wybranego przez klienta pakietu usług. Klient nie ponosił kosztów związanych z odstąpieniem od umowy kredytu, z wyjątkiem odsetek za okres od dnia wypłaty kredytu do dnia spłaty kredytu. W przypadku, gdy przed odstąpieniem od umowy kredytu przez klienta doszło do wypłaty kredytu, klient był zobowiązany zwrócić na rachunek kredytu kwotę udostępnionego kredytu określoną w pkt II.B ust. 2.1 oraz 2.2 umowy kredytu wraz z odsetkami w wysokości 35,17 zł w stosunku dziennym, nie później niż w terminie 30 dni od dnia złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy kredytu. Dniem spłaty kredytu był dzień przekazania tych środków pieniężnych bankowi przez klienta (pkt III.4.1, 4.3, 4.4 umowy).

W przypadku braku spłaty należności z tytułu umowy kredytu w terminie ich wymagalności, bank mógł bez zgody klienta skorzystać z pośrednictwa wyspecjalizowanych firm windykacyjnych, które mogły podejmować wszelkie działania dopuszczalne prawem, służące zaspokojeniu roszczeń banku lub po rozwiązaniu umowy kredytu z klientem na zasadach określonych w pkt III.9.2.1 umowy kredytu przelać wierzytelności z umowy kredytu osobie trzeciej specjalizującej się w nabywaniu tego rodzaju wierzytelność (pkt III.5.3 umowy).

W przypadku, gdy klient opóźniał się ze spłatą zobowiązań z tytułu kredytu, bank przed skorzystaniem z uprawnienia do wypowiedzenia umowy kredytu wzywał klienta do uregulowania zaległej płatności, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych, informując jednocześnie klienta w wezwaniu o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. W przypadku złożenia przez klienta wniosku o restrukturyzację zadłużenia z tytułu kredytu, bank umożliwiał klientowi restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę warunków lub terminów spłaty kredytu, o ile było to uzasadnione dokonaną przez bank oceną sytuacji finansowej i gospodarczej klienta oraz bank i klient uzgodnią warunki restrukturyzacji (pkt III. 5.6-5.7 umowy).

Klient miał prawo do wypowiedzenia umowy kredytu w każdym czasie, bez ponoszenia dodatkowych opłat i prowizji z tego tytułu, z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. W przypadku wypowiedzenia umowy kredytu, klient obowiązany był spłacić kredyt wraz z należnymi odsetkami, prowizjami i opłatami do końca okresu wypowiedzenia (pkt III. 6.1). Z zastrzeżeniem pkt III.5.6-III.5.9, bank mógł wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, w przypadku:

-

braku spłaty kwot kredytu w terminie ich wymagalności lub niedotrzymania przez klienta innych warunków udzielenia kredytu określonych w umowie kredytu;

-

utraty przez klienta zdolności kredytowej;

-

gdy klient wykorzystywał kredyt niezgodnie z przeznaczeniem;

-

gdy klient poświadczył nieprawdę lub podał we wniosku kredytowym nieprawdziwe informacje (pkt III. 6.2 umowy).

Wypowiedzenie umowy kredytu dokonywane było w formie pisemnej pod rygorem nieważności i było skuteczne wobec pakietu usług. W następnym dniu po upływie terminu wypowiedzenia umowy kredytu, niespłacona część kredytu wraz z odsetkami stawała się zadłużeniem wymagalnym i przeterminowanym, od której bank naliczał i pobierał odsetki od zadłużenia przeterminowanego (pkt III.6.4, 6.5 umowy).

Klient, zawierając umowę kredytu, oświadczył m.in., że przed zawarciem umowy został poinformowany, iż ponosi ryzyko (w tym ryzyko zmiany stopy procentowej polegające na tym, że w wyniku niekorzystnej zmiany stopy procentowej ulegała zwiększeniu comiesięczna rata kredytu oraz wysokość całego zaciągniętego zobowiązania oraz ryzyko kursowe) oraz że jest świadomy ponoszenia tych ryzyk. Ponadto klient oświadczył, że przed zawarciem umowy kredytu otrzymał formularz informacyjny dotyczący kredytu, został poinformowany o możliwości otrzymania na jego wniosek bezpłatnego projektu umowy kredytu, a przed zawarciem umowy kredytu uzyskał wyjaśnienia dotyczące tej umowy, w tym treści informacji przekazanych przed zawarciem umowy kredytu oraz postanowień zawartych w umowie kredytu w sposób umożliwiający podjęcie decyzji dotyczącej umowy kredytu, jak również otrzymał wyjaśnienia do zgłaszanych wątpliwości (pkt III.9.1.1-9.1.4 umowy).

Umowa kredytu ulegała rozwiązaniu z chwilą upływu okresu wypowiedzenia lub podpisania pisemnego porozumienia o jej rozwiązaniu przez obie strony, a wygasała z chwilą spłaty przez klienta wszystkich należności wynikających z umowy kredytu (pkt III.9.2 umowy).

Z zastrzeżeniem uprawnienia Banku do dokonania przelewu wierzytelności z Umowy kredytu zgodnie z punktem III.5.3. Umowy Kredytu, żadna ze stron nie może przelać żadnego ze swoich praw lub obowiązków wynikających z umowy kredytu bez uprzedniej pisemnej zgody drugiej strony (pkt. III.9.14 umowy).

Kredytobiorczyni otrzymała również formularz informacyjny dotyczący kredytu konsolidacyjnego zawierający najważniejsze informacje dotyczące zawartej przez nią umowy kredytowej, takie jak całkowita kwota kredytu, terminy i sposób wypłaty kredytu, zasady i terminy spłaty kredytu, całkowita kwota do zapłaty, czas obowiązywania umowy, koszty kredytu, rzeczywista roczna stopa oprocentowania, skutki braku płatności, odstąpienie od umowy. W pkt III.9.1.2. umowy znalazło się oświadczenie kredytobiorczyni, iż otrzymała przedmiotowy dokument (formularz informacyjny – k. 141-150).

Wraz z zawarciem umowy kredytu kredytobiorczyni wypełniła dyspozycję uruchomienia kredytu (dyspozycja uruchomienia kredytu – k. 44v).

Środki z kredytu zostały uruchomione w dniu 18 stycznia 2018 r. Kwota 176 028 zł była przeznaczona na spłatę zobowiązań kredytowych kredytobiorczyni, kwota 10 000,00 zł na cele konsumpcyjne oraz kwota 30 283,63 zł tytułem prowizji od udzielonego kredytu (umowa – k. 39-44, dyspozycja uruchomienia kredytu – k. 44v, wyciąg z historii rachunku – k. 148).

W dniu 5 kwietnia 2023 roku kredytobiorczyni udzieliła powodowej spółce pełnomocnictwa do złożenia oświadczenia wynikającego z art. 45 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, przewidującego sankcje tzw. kredytu darmowego w odniesieniu do umowy kredytowej nr (...) z dnia 5 lipca 2018 r. zawartej z (...) Bank S.A. z siedzibą w W. (pełnomocnictwo – k. 45).

K. Ś. zawarła z powodową spółką umowę powierniczego przelewu wierzytelności, z której wynika, że jako cedent przelała na rzecz (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. (cesjonariusza) wszelkie wierzytelności pieniężne, zarówno obecne, jak i przyszłe, wraz ze wszystkimi przynależnymi do wierzytelności prawami (m.in. odsetki za zwłokę i opóźnienie) wynikające z zastosowania tzw. sankcji kredytu darmowego, określonej w art. 45 u.k.k., w odniesieniu do umowy kredytu konsumenckiego nr (...) z dnia 5 lipca 2018 r., wobec (...) Bank S.A., gdzie górna granica wartości wierzytelności to wszelkie zapłacone przez konsumenta koszty kredytu, tj. m.in. odsetki umowne i prowizja. W § 3 ust. 1 i 2 umowy przelewu cesjonariusz zobowiązał się do przekazania cedentowi 50% wyegzekwowanego od dłużnika świadczenia obejmującego należność główną w terminie 14 dni od dnia wyegzekwowania świadczenia od dłużnika (faktycznego otrzymania środków pieniężnych przez cesjonariusza). W przypadku niemożności skutecznego wyegzekwowania nabytej przez cesjonariusza wierzytelności w całości bądź w części wierzytelność będąca przedmiotem umowy przelewu zostanie przeniesiona w całości lub części z cesjonariusza na cedenta (przelew zwrotny), zaś umowa przelewu wygasa. Dokument został podpisany przez cedenta w dniu 29 listopada 2022 r. roku, zaś przez cesjonariusza w dniu 20 grudnia 2022 r. (umowa powierniczego przelewu wierzytelności – k. 47 i verte).

Pismem datowanym na 29 listopada 2022 r. powód poinformował pozwanego o przelewie wierzytelności (zawiadomienie – k. 50).

W zaświadczeniu z dnia 29 marca 2023 r. pozwany poinformował kredytobiorcę, że na sumę dokonanych wpłat w wysokości 103 395,70 zł zostały zaliczone: spłata kapitału w kwocie 42 815,24 zł, spłata odsetek w kwocie 60 460,84 zł, spłata odsetek karnych w kwocie 18,71 zł, prowizja w kwocie 100 zł; zwrot podwójnie spłaconych odsetek w kwocie 0,27 zł; nadpłata w kwocie 0,64 zł (zaświadczenie – k. 37).

Skierowanym do (...) Bank S.A. z siedzibą w W. pismem z dnia 13 kwietnia 2023 roku (...) sp. z o.o. z siedzibą we W., działając w imieniu kredytobiorcy K. Ś. złożył oświadczenie w trybie art. 45 u.k.k. i w tym zakresie podniósł: naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 6 u.k.k; art. 30 ust. 1 pkt 7 u.k.k.; naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 10 u.k.k.; naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 11 u.k.k.; ; naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 10 i 11 u.k.k.; naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 10 i 12 u.k.k.; naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 15 u.k.k. W piśmie wskazano, że przywołane uchybienia powinny prowadzić do zastosowania sankcji tzw. kredytu darmowego, o której mowa w art. 45 u.k.k. Podkreślono, że w przedmiotowej sprawie nie upłynął roczny termin na złożenie oświadczenia określonego w art. 45 ust. 5 u.k.k., albowiem kredyt jest w trakcie spłaty. Jednocześnie (...) sp. z o.o. poinformował, że nabył od kredytobiorcy w drodze umowy cesji wszelkie wierzytelności pieniężne z tytułu umowy kredytu z dnia 5 lipa 2018 r., na dowód czego przekazał w załączeniu pisemne oświadczenie – zawiadomienie kredytobiorcy (cedenta). W piśmie tym (...) sp. z o.o. wezwał (...) Bank S.A. do zwrotu uiszczonych przez kredytobiorcę kosztów kredytu w kwocie łącznej 90 744,47 zł, w tym odsetek 60 460,84 zł, prowizji za udzielenie kredytu 30 283,63 zł, na wskazany rachunek bankowy, w terminie nie dłuższym niż 7 dni. Przedmiotowe pismo zostało doręczone pozwanemu w dniu 21 kwietnia 2023 r. (oświadczenie – k. 31-33v, kopia książki nadawczej – k. 34-35; wydruk ze śledzenia przesyłek – k. 36).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane wyżej wymienione dowody, których autentyczność jak i wiarygodność nie budziła wątpliwości Sądu. Z kolei kopie innych dokumentów niezwiązanych bezpośrednio z zawartą przez strony umową (tj. wyroków sądów) i złożonych do akt sprawy przez stronę pozwaną nie stanowiły dowodów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a jedynie były wyrazem stanowiska procesowego strony.

Sąd pominął na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. wnioski dowodowe stron o zobowiązanie do złożenia oryginałów dokumentów. Wnioski powoda, jak i pozwanego wiązały się w zasadzie ze zobowiązaniem do przedstawienia oryginału umowy nr (...) kredytu konsolidacyjnego z dnia 5 lipca 2018 r., natomiast biorąc pod uwagę poczynione powyżej rozważania, okazały się one nieprzydatne dla rozstrzygnięcia sporu.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie, powód domagał się zasądzenia od pozwanego Banku na swoją rzecz wskazanej pozwem kwoty wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie z tytułu skorzystania przez kredytobiorczynię z tzw. sankcji kredytu darmowego. Powód swe roszczenie oparł o dyspozycję art. 45 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1497 z późn. zm.), zgodnie z którą w przypadku naruszenia przez kredytodawcę art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17, art. 31-33, art. 33a i art. 36a-36c konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie. Jeżeli kredytodawca w umowie nie określił zasad i terminów spłaty kredytu, konsument zwraca kredyt w równych ratach, płatnych co miesiąc, od dnia zawarcia umowy.

W pierwszej kolejności, wobec charakteru powyższego żądania, rozważyć należało zasadność zarzutów pozwanej odnośnie braku legitymacji czynnej po stronie powoda.

Co do zasady legitymacja czynna w przypadku roszczenia wywodzonego w oparciu o art. 45 u.k.k. przysługuje kredytobiorcy, zaś legitymacja bierna przysługuje kredytodawcy. W toku procesu powód powoływał się na zawartą z kredytobiorcą umowę powierniczego przelewu wierzytelności, na mocy której uzyskał uprawnienie do wystąpienia z roszczeniem opartym o sankcję z art. 45 ust. 1 u.k.k. Pozwany natomiast kwestionował umocowanie powoda, podnosząc zarzut nieważności zawartej umowy powierniczego przelewu wierzytelności kredytobiorczyni, wynikających ze skorzystania z tzw. sankcji kredytu darmowego. Zdaniem pozwanego strony zgodnie z pkt. III.9.14. ustaliły, że do cesji wierzytelności wynikających z umowy niezbędna jest zgoda dłużnika (w tym przypadku banku). W odniesieniu do tak przedstawionych zarzutów, powód podniósł zarzut abuzywności wspomnianego postanowienia z uwagi na jego niedozwolony charakter (art. 385 ¹ k.c.).

Zważyć należy, iż zgodnie z pkt III.9.14, z zastrzeżeniem uprawnienia banku do dokonania przelewu wierzytelności z umowy kredytu zgodnie z pkt III.5.3 umowy kredytu, żadna ze stron nie może przelać żadnego ze swoich praw lub obowiązków wynikających z umowy kredytu bez uprzedniej pisemnej zgody drugiej strony. Z kolei zaś pkt III.5.3 umowy przewidywał, że w przypadku braku spłaty należności z tytułu umowy kredytu w terminie ich wymagalności, bank może bez zgody klienta: (i) skorzystać z pośrednictwa wyspecjalizowanych firm windykacyjnych, które mogą podejmować wszelkie działania dopuszczalne prawem, służące zaspokojeniu roszczeń banku, w szczególności ustalać sytuację majątkową klienta, prowadzić negocjacje w zakresie warunków dobrowolnej spłaty zadłużenia; lub (ii) po rozwiązaniu umowy kredytu z klientem na zasadach określonych w pkt III.9.2.1 umowy kredytu przelać wierzytelności z umowy kredytu osobie trzeciej specjalizującej się w nabywaniu tego rodzaju wierzytelności.

Nie ulega wątpliwości w niniejszej sprawie, że pozwany bank nie udzielił uprzedniej pisemnej zgody na przelew wierzytelności dokonany na rzecz powoda. Spór koncentrował się natomiast na ustaleniu czy postanowienie zawarte w pkt III.9.14 umowy kredytu, przewidujące obowiązek udzielenia zgody na przelew wierzytelności przez którąkolwiek ze stron umowy, miało charakter abuzywny, a w konsekwencji czy było skuteczne względem kredytobiorcy.

Kwestie abuzywności reguluje art. 385 ¹ § 1 k.c., zgodnie z którym postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

Do uznania konkretnego postanowienia za „niedozwolone postanowienie umowne” w rozumieniu przytoczonego przepisu wymagane jest kumulatywne spełnienie następujących przesłanek:

1) umowa została zawarta z konsumentem;

2) postanowienie umowy „nie zostało uzgodnione indywidualnie”;

3) postanowienie kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy;

4) jednoznacznie sformułowane postanowienie nie dotyczy „głównych świadczeń stron”.

Niewątpliwie umowa została zawarta z konsumentem, czego nie kwestionowała którakolwiek ze stron niniejszego procesu.

Przesłanka braku indywidualnego uzgodnienia została przez ustawodawcę bliżej określona w art. 385 ¹ § 3 k.c., zgodnie z którym za nieuzgodnione indywidualnie należy uznać te postanowienia, na które konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. Domniemuje się, że postanowienia umowne przyjęte z wzorca zaproponowanego przez kontrahenta konsumenta, nie zostały uzgodnione indywidualnie. Umowa kredytu łączącego pozwanego z kredytobiorczynią została zawarta na wzorze stosowanym przez bank, co zresztą nie było kwestionowane przez strony.

Aby postanowienie umowne mogło zostać uznane za abuzywne, nie może ono dotyczyć głównych świadczeń stron, chyba że zostało sformułowane w sposób niejednoznaczny. Warto zgodzić się z poglądem, że w przypadku umów nazwanych to właśnie essentialia negotii, określają główne świadczenia stron. Ograniczenie możliwości uznania klauzuli dotyczącej głównych świadczeń stron za niedozwoloną wynika z przekonania, że każda strona zawierająca umowę powinna być świadoma tych świadczeń. Z tego względu postanowienia te nie będą podlegać ocenie pod kątem abuzywności, chyba że zostały sformułowane w sposób niejednoznaczny. Postanowienie dotyczące wprowadzenia obowiązku otrzymania zgody na cesję wierzytelności wynikającej z umowy nie stanowi głównych świadczeń stron, zatem podlega ocenie pod kątem abuzywności w rozumieniu art. 385 ¹ k.c.

Ostatnią z przesłanek uznania klauzuli za niedozwoloną stanowi ukształtowanie praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, z rażącym naruszeniem jego interesów. Do tej przesłanki Sąd odniesie się w dalszej części niniejszego uzasadnienia.

Kontrola treści postanowień zawartych we wzorcach umów może mieć charakter incydentalny lub abstrakcyjny. Kontrola incydentalna polega na badaniu treści postanowień konkretnej umowy, w sytuacji, gdy przy jej zawieraniu posłużono się wzorcem umowy, kontrola ta pośrednio obejmuje także postanowienia tego wzorca umowy. Jest to kontrola dokonywana w każdym postępowaniu sądowym, w którym strona powołuje się na fakt inkorporowania do treści umowy niedozwolonych postanowień umownych w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c., bądź sama wytaczając powództwo, bądź w formie zarzutu podniesionego w sprawie, w której jest pozwanym.

Natomiast kontrola abstrakcyjna do dnia 17 kwietnia 2016 r. tj. do dnia wejścia w życie nowelizacji ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, była dokonywana przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w postępowaniu odrębnym w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone w trybie art. 479 ³⁶ -479 ⁴⁵ k.p.c.

Powód wskazując na abuzywność postanowienia zawartego w pkt III.9.14 w zw. z pkt III.5.3 umowy powołał się na klauzulę wpisaną do rejestru klauzul niedozwolonych UOKiK pod nr 1501. Zarzut ten należy jednak uznać za chybiony, bowiem klauzula wpisana do rejestru klauzul niedozwolonych UOKiK pod nr 1501 dotyczy zupełnie innego przedsiębiorcy – (...) sp. z o.o. w W.. Prawomocność wspomnianej klauzuli wiąże tylko i wyłącznie w stosunku do klauzul, które są stosowane przez konkretnego przedsiębiorcę (zob. uchwała SN z dnia 20 listopada 2015 r., III CZP17/15). Strona powodowa zatem nie może skutecznie powoływać się na wpisanie do rejestru klauzul niedozwolonych i z tego względu wywodzić wyłączenia stosowania tejże klauzuli w niniejszej sprawie.

Wobec powyższego należało dokonać indywidualnej oceny legalności postanowień umownych, zawartych w pkt III.9.14 w zw. z pkt III.5.3, a dotyczących możliwości ograniczenia w zbywaniu wierzytelności wynikających z zawarcia umowy kredytu.

Zgodnie z art. 509 § 1 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W pkt III.9.14 umowy przewidziano, że żadna ze stron umowy kredytu nie może dokonać przelewu swoich praw lub obowiązków wynikających z umowy bez uprzedniej pisemnej zgody drugiej strony. Zastrzeżono przy tym, że bank ma uprawienie do dokonania przelewu wierzytelności z umowy kredytu w sytuacji przewidzianej w pkt III.5.3, tj. bank może dokonać przelewu na rzecz osoby trzeciej specjalizującej się w nabywaniu wierzytelności po rozwiązaniu umowy kredytu z klientem.

Powyższy zapis stanowi typowe zastrzeżenie umowne w rozumieniu art. 509 § 1 k.c. (pactum de non cedendo), ograniczające zbywalność wierzytelności. W doktrynie przyjmuje się, że zastrzeżenie to może być ujęte w treści samej czynności prawnej, kreującej wierzytelność, jak również w umowie zawartej już później. Przy czym, jak można uważać, w tym wypadku nie chodzi wyłącznie o czynność prawną składającą się ze zgodnych oświadczeń woli jej stron, takie samo znaczenie przypisać należy wzorcom umownym zawierającym ograniczenia zbywalności wierzytelności, jeżeli nastąpiła ich właściwa inkorporacja (zob. Z. Radwański, Zobowiązania, s. 305, K. Zagrobelny [w:] E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 11, Warszawa 2023).

Podzielając to stanowisko stwierdzić należy, że zawarcie we wzorcu umowy klauzuli o braku zgody na przelew wierzytelności jest dopuszczalne. Odmienne stanowisko prowadziłoby do naruszenia dyspozycji art. 509 k.c., który również nie ogranicza rodzaju umów, co do których tego rodzaju zastrzeżenie może być zgłoszone, jak i również sposobu ich zawarcia.

Na gruncie przedmiotowej umowy kredytu Sąd nie znalazł podstaw do zakwalifikowania zapisu zawartego w punkcie III.9.14. umowy kredytu jako klauzuli niedozwolonej, albowiem przede wszystkim nie kształtuje ona praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jej interesów. Sąd przede wszystkim nie podzielił argumentacji powoda odnośnie asymetryczności spornego postanowienia. Wskazać należy, że postanowienie z pkt III.9.14 chroni w takim samym zakresie kredytodawcę jak i kredytobiorcę. Oczywiście, w przypadku braku spłaty należności kredytodawca może zbyć bez zgody kredytobiorcy wierzytelność wynikającą z umowy zgodnie z pkt. III.5.3, natomiast odbywa się to w przypadku naruszenia przez stronę obowiązków wynikających z umowy, nie ma natomiast wpływu na ogólne zastrzeżenie umowne o niezbywalności wierzytelności wynikających z umowy. W przypadku prawidłowego postępowania kredytobiorczyni, przelew wierzytelności banku może się odbyć wyłącznie za jej zgodą.

Mając powyższe rozważania na uwadze, w ocenie Sądu umowa kredytu z 5 lipca 2018 r. zawierała skuteczny zapis o ograniczeniu zbywalności wierzytelności.

Zgodnie z art. 514 k.c., jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, zastrzeżenie umowne, że przelew nie może nastąpić bez zgody dłużnika, jest skuteczne względem nabywcy tylko wtedy, gdy pismo zawiera wzmiankę o tym zastrzeżeniu, chyba że nabywca w chwili przelewu o zastrzeżeniu wiedział.

Niewątpliwie dyspozycja wynikająca z art. 514 k.c. znajduje zastosowanie w okolicznościach niniejszej sprawy. Wierzytelność będąca przedmiotem przelewu została stwierdzona pismem, natomiast cesjonariusz, znając treść umowy wiedział o zapisie ograniczającym możliwość dokonywania przelewu wierzytelności przez każdą ze stron umowy kredytu. Przy czym zawarcie umowy bez wyrażonej uprzednio zgody dłużnika nie powoduje nie skutkuje jej sankcją nieważności bezwzględnej. Sąd podziela pogląd, zgodnie z którym w przypadku bezskuteczności umowy przelewu z uwagi na umowne ograniczenie zbywalności, dłużnik może wyrazić zgodę następczą na przelew po zawarciu umowy cesji. W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się bowiem jednolicie, że umowa taka pozostaje jednak bezskuteczna do chwili wyrażenia przez dłużnika zgody na przelew (zob. M.Załucki [w:] M. Załucki (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 4, Warszawa 2024, uchwała SN z 20.04.2012 r., III CZP 10/12, OSNC 2012, nr 10, poz. 117.).

Sąd biorąc pod uwagę powyższe rozważania uznał, że umowa przelewu wierzytelności stała się trwale bezskuteczna, z uwagi na brak następczej zgody dłużnika na zawarcie umowy przelewu wierzytelności, co wprost wynika ze stanowiska zaprezentowanego w sprzeciwie od nakazu zapłaty. Tym samym umowa przelewu z dnia 29 listopada 2022 roku nie mogła wywołać żadnych skutków prawnych w stosunku do pozwanego.

Z tych względów, wobec braku legitymacji czynnej po stronie powodowej spółki, powództwo podlegało oddaleniu w całości, o czym orzeczono w punkcie 1 wyroku.

Bezskuteczność umowy przelewu, z której powód wywodził swoje prawa w stosunku do pozwanego Banku, była wystarczającą przesłanką do oddalenia powództwa. Niemniej jednak Sąd dodatkowo odniósł się do zarzutów strony powodowej odnośnie naruszenia obowiązków wynikających z art. 30 u.k.k. pod kątem ziszczenia się warunków skorzystania przez kredytobiorcę z sankcji kredytu darmowego.

Strony w toku niniejszego procesu nie kwestionowały, iż umowa zawarta pomiędzy K. Ś. w dniu 5 lipca 2018 r. z pozwanym stanowi umowę kredytu konsumenckiego do której będą miały zastosowanie przepisy Ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1497 z późn. zm.). Natomiast pozwany kwestionował zasadność zarzutów podniesionych przez powoda, sam podniósł zarzut przedawnienia dochodzonego roszczenia.

Kwestię przedawnienia żądania opartego o sankcję kredytu darmowego reguluje art. 45 ust. 5 u.k.k., zgodnie z którym uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, wygasa po upływie roku od dnia wykonania umowy.

W pkt II.D umowy określono, że okres kredytowania zakończy się w dniu 17 lipca 2028 r. Z przedstawionych przez strony twierdzeń, jak również zgromadzonego materiału dowodowego nie wynika, aby kredytobiorczyni wykonała umowę przed zakończeniem okresu kredytowania, co prowadziłoby do wykonania umowy przed zakończeniem okresu kredytowania. Biorąc pod uwagę powyższe, a przede wszystkim okoliczność, że umowa w dalszym ciągu jest wykonywana, termin określony w art. 45 ust. 5 ustawy o kredycie konsumenckim nie rozpoczął biegu. Z tych też względów zarzut przedawnienia podniesiony przez pozwanego należało uznać za chybiony.

Przechodząc do merytorycznej oceny zgłoszonego roszczenia, jak już zostało wskazane powyżej, roszczenie powoda oparte jest o dyspozycję art. 45 ust. 1 u.k.k. Sankcja kredytu darmowego powstaje w przypadku, gdy kredytodawca naruszył jeden z obowiązków wskazanych tam obowiązków tj.:

1)  formę umowy o kredyt konsumencki (art. 29 ust. 1 u.k.k.);

2)  niektóre elementy treści dokumentu umowy o kredyt konsumencki (art. 30 ust. 1 pkt 1–8, 10, 11, 14–17 u.k.k.);

3)  treść dokumentu umowy o kredyt wiązany lub kredyt w formie odroczonej płatności (art. 31 u.k.k.);

4)  treść dokumentu umowy o kredyt w rachunku konsumenta, gdy kredyt ten podlega spłacie na żądanie lub w terminie do trzech miesięcy (art. 32 u.k.k.);

5)  treść dokumentu umowy o kredyt, który spełnia przesłanki określone w art. 4 ust. 2 pkt 5 (art. 33 u.k.k.);

6)  wysokość opłat pobieranych od konsumenta w związku z opóźnieniem w spłacie kredytu (art. 33a u.k.k.);

7)  limity pozaodsetkowych kosztów kredytu (art. 36a–36c u.k.k.).

Przy czym wskazać należy, że powyższe obowiązki stanowią katalog zamknięty, a zatem brak jest możliwości, aby w drodze wykładni Sąd rozszerzył katalog obowiązków wymienionych w art. 45 u.k.k.

Przesłanką zastosowania omawianej sankcji jest naruszenie jednego lub więcej nakazów bądź zakazów wypływających z powołanych przepisów. W art. 45 ust. 1 można wyróżnić dwie grupy sankcjonowanych norm wynikających z przepisów ustawy o kredycie konsumenckim. Po pierwsze, sankcjonuje się naruszenie przez kredytodawcę obowiązków informacyjnych wobec konsumenta dotyczących formy i treści dokumentu umowy w związku z zawarciem przez strony umowy o kredyt konsumencki (art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1–8, 10, 11, 14–17 i art. 31–33). Uchybienie takie może wystąpić jedynie na etapie dokonywania czynności prawnej. Po drugie, sankcji podlega naruszenie ograniczeń, które zapewniają konsumentowi ochronę przed nadmiernym obciążeniem finansowym w związku z umową o kredyt konsumencki (art. 33a, art. 36a–36c). Zdarzenie takie może wystąpić na etapie zawierania umowy albo w okresie późniejszym, zwłaszcza w trakcie dochodzenia roszczeń wobec konsumenta (zob. T. Czech [w:] Kredyt konsumencki. Komentarz, wyd. III, Warszawa 2023, art. 45. str. 679-680).

W ocenie Sądu twierdzenia strony powodowej co do naruszenia przepisów ustawy z dnia 12 maja 2012 r. o kredycie konsumenckim tj. art. 30 ust. 1 pkt 7, art. 30 ust. 1 pkt 11, art. 30 ust. 1 pkt 10, art. 30 ust. 1 pkt 15, art. 30 ust. 1 pkt 6, art. 30 ust. 1 pkt 10 i 12, art. 30 ust. 1 pkt 10 i 11 nie znajdują potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym.

Zgodnie z art. 30 ust. 1 u.k.k. umowa o kredyt konsumencki, z zastrzeżeniem art. 31-33, powinna określać m.in.:

-

stopę oprocentowania kredytu, warunki stosowania tej stopy, a także okresy, warunki i procedury zmiany stopy oprocentowania wraz z podaniem indeksu lub stopy referencyjnej, o ile ma zastosowanie do pierwotnej stopy oprocentowania kredytu; jeżeli umowa o kredyt konsumencki przewiduje różne stopy oprocentowania, informacje te podaje się dla wszystkich stosowanych stóp procentowych w danym okresie obowiązywania umowy (art. 30 ust. 1 pkt. 6 u.k.k.);

-

rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia (art. 30 ust. 1 pkt.7 u.k.k.);

-

informację o innych kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki, w szczególności o opłatach, w tym opłatach za prowadzenie jednego lub kilku rachunków, na których są zapisywane zarówno transakcje płatności, jak i wypłaty, łącznie z opłatami za korzystanie ze środków płatniczych zarówno dla transakcji płatności, jak i dla wypłat, prowizjach, marżach oraz kosztach usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, jeżeli są znane kredytodawcy, oraz warunki, na jakich koszty te mogą ulec zmianie (art. 30 ust. 1 pkt. 10 u.k.k.);

-

roczną stopę oprocentowania zadłużenia przeterminowanego, warunki jej zmiany oraz ewentualne inne opłaty z tytułu zaległości w spłacie kredytu (art. 30 ust. 1 pkt. 11 u.k.k.);

-

skutki braku płatności (art. 30 ust. 1 pkt. 12 u.k.k.);

-

termin, sposób i skutki odstąpienia konsumenta od umowy, obowiązek zwrotu przez konsumenta udostępnionego przez kredytodawcę kredytu oraz odsetek zgodnie z rozdziałem 5, a także kwotę odsetek należnych w stosunku dziennym (art. 30 ust. 1 pkt. 15 u.k.k.);

Powyższe obowiązki stanowią tzw. grupę obowiązków informacyjnych opisanych powyżej.

Bezpodstawny okazał się zarzut dotyczący błędnego wskazania rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania i całkowitej kwoty do zapłaty przez konsumenta ustalonej w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia tj. naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy o kredycie konsumenckim.

Art. 5 pkt. 8 ustawy o kredycie konsumenckim definiuje, iż całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta to suma całkowitego kosztu kredytu i całkowitej kwoty kredytu. Zgodnie zaś z pkt. art. 5 pkt 6 całkowity koszt kredytu to wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności: odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże, jeżeli są znane kredytodawcy oraz koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach - z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta. Natomiast całkowita kwota kredytu zgodnie z art. 5 pkt. 7 powołanej ustawy, to maksymalna kwota wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt, a w przypadku umów, dla których nie przewidziano tej maksymalnej kwoty, suma wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt.

Rzeczywista roczna stopa oprocentowania zaś została zdefiniowana w art. 5 pkt 12 u.k.k. i stanowi całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym. Jeżeli rzeczywistą roczną stopę oprocentowania obliczono w oparciu o określone założenia (tj. gdy pewne parametry potrzebne do obliczenia wskaźnika nie są znane kredytodawcy), w dokumencie umowy należy podać wszystkie te założenia. W praktyce istotne wątpliwości może budzić, jak szczegółowo trzeba opisać te założenia. Sądzę, że w dokumencie umowy powinny być one określone na tyle szczegółowo, aby na podstawie tego dokumentu oraz innych powszechnie dostępnych informacji można było powtórzyć obliczenie i zweryfikować jego poprawność. W przypadku gdy skorzystano z założeń określonych w załączniku nr 4 do ustawy o kredycie konsumenckim, moim zdaniem nie trzeba ich podawać w dokumencie umowy W tym przypadku, zgodnie z wymaganiem zwięzłości, nie ma sensu powielanie treści przepisów ustawowych (Wyrok SA w Warszawie z 1.07.2019 r., V ACa 118/18, LEX nr 2706625, T. Czech [w:] Kredyt konsumencki. Komentarz, wyd. III, Warszawa 2023, art. 30.).

W umowie kredytu zawartej przez (...) Bank S.A. w pkt II.I.2 wskazano, że całkowita kwota do zapłaty wynosi 300 689,53 zł, zaś całkowity koszt kredytu wynosi 114 661,53 zł. Kwota kredytowanej prowizji 30 283,63 zł wchodzi, wobec tego w zakres całkowitej kwoty do zapłaty, ale nie w zakres całkowitej kwoty kredytu określonej w pkt II.C jako 186 028 zł. W konsekwencji przyjąć należy, że w umowie kredytu zawartej przez pozwanego z kredytobiorcą prawidłowo wskazano całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki, wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania kredytu wynosiła natomiast 10,92 %. (pkt II.I ust. 1 umowy). W pkt II.I ust. 3 umowy wskazano założenia przyjęte do wyliczenia Rzeczywistej Rocznej Stopy Oprocentowania.

W zakresie zarzutu nieprawidłowego określenia wysokości RRSO wobec pobierania odsetek od kosztów kredytowanych wskazać należy, iż istota zagadnienia została wyjaśniona w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2016 r., C-377/14 i sprowadza się do tego, że włączenie jakiejkolwiek kwoty należącej do całkowitego kosztu kredytu do całkowitej kwoty kredytu może mieć wpływ na obliczenie rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania i w konsekwencji może wpłynąć na prawidłowość informacji, które kredytodawca powinien wskazać w danej umowie o kredyt (vide pkt 89 i 91 uzasadnienia).

Stanowisko powoda odnośnie nieprawidłowości wyliczenia RRSO nie było uzasadnione. W ocenie Sądu, przy obliczaniu rocznej rzeczywistej stopy oprocentowania (RRSO), pozwany miał prawo uwzględnić koszty odsetek związanych z kredytowanymi kosztami. Zgodnie z art. 5 pkt 10 ustawy o kredycie konsumenckim (u.k.k.), stopa oprocentowania kredytu to stopa oprocentowania wyrażona jako stała lub zmienna, stosowana do wypłaconej kwoty kredytu, obliczana w stosunku rocznym. Warto zwrócić uwagę, że pojęcie "wypłacona kwota" w kontekście art. 5 pkt 10 u.k.k. różni się istotnie od pojęcia "udostępniona kwota", używanego w art. 5 pkt 7 u.k.k. do określenia całkowitej kwoty kredytu. Podkreślić należy, że oba pojęcia mają odmienne znaczenie w kontekście ustawy, a zatem nie są pojęciami tożsamymi. W związku z powyższym, Sąd uznał, że bank prawidłowo obliczył wysokość RRSO i nie naruszył obowiązku informacyjnego względem konsumenta.

Zdaniem Sądu, nie można również podzielić twierdzeń powoda, że pozwany bank, przyjmując określony sposób wyliczenia oraz oznaczenia rocznej rzeczywistej stopy oprocentowania (RRSO), miał na celu wprowadzenie w błąd kredytobiorcy. Zastosowany mechanizm nie był bowiem jednoznacznie sprzeczny z obowiązującymi przepisami prawa i nie znajdował się poza granicami norm prawnych dotyczących udzielania kredytów. Przeciwnie, stanowił on część obowiązującej wówczas praktyki rynkowej w sektorze bankowym. Nawet gdyby przyjąć, że sposób wyliczenia RRSO przez pozwanego banku w analizowanym przypadku był nieprawidłowy, nie sposób uznać, by miało to istotny wpływ na stopień poinformowania konsumenta, który wciąż mógł zweryfikować warunki swojego zobowiązania. TSUE w wyroku z dnia 13 lutego 2025 r., C-472/23 wypowiedział się, że art. 19 ust. 3 dyrektywy 2008/48 przewiduje, iż obliczenia RRSO dokonuje się przy założeniu, że umowa o kredyt będzie obowiązywać przez uzgodniony okres oraz że kredytodawca i konsument wywiążą się ze swoich zobowiązań zgodnie z warunkami określonymi w tej umowie i w określonych w niej terminach. Wynika z tego, że przewidziany w art. 10 ust. 2 lit. g) tej dyrektywy obowiązek podania RRSO jest spełniony, jeżeli RRSO wskazane w danej umowie odpowiada RRSO obliczonemu zgodnie ze wzorem matematycznym zawartym w części I załącznika I do wspomnianej dyrektywy na podstawie „całkowitego kosztu kredytu ponoszonego przez konsumenta” w rozumieniu art. 3 lit. g) tej dyrektywy, który to koszt obejmuje koszty, jakie konsument jest zobowiązany ponieść na podstawie warunków tej umowy, w tym warunków, które następnie okażą się nieuczciwe i niewiążące dla konsumenta. Z uwagi na powyższe rozważania na pytanie pierwsze trzeba odpowiedzieć, iż art. 10 ust. 2 lit. g) dyrektywy 2008/48 należy interpretować w ten sposób, że okoliczność, iż w umowie o kredyt wskazano RRSO, które okazuje się zawyżone ze względu na to, że niektóre warunki tej umowy zostały następnie uznane za nieuczciwe w rozumieniu art. 6 ust. 1 dyrektywy 93/13, a tym samym za niewiążące dla konsumenta, nie stanowi sama w sobie naruszenia obowiązku informacyjnego ustanowionego w tym przepisie dyrektywy 2008/48. (pkt 34-36 uzasadnienia).

Zarzuty powoda odnoszące się do oprocentowania kredytu oraz oprocentowania zadłużenia przeterminowanego również okazały się bezzasadne. Powód w tym zakresie odnosił się do jedynie niewyjaśnienia przez bank w umowie definicji wszelkich pojęć o charakterze ekonomicznym, jak również sposobu ustalania stawki referencyjnej WIBOR 3M, co miało stanowić naruszenie art. 30 ust. 1 pkt 6 i 11 u.k.k.

Odnosząc się do naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 11 u.k.k. należy wskazać, że w pkt III.1.11 bank wskazał jednoznacznie, jak określa się stopę oprocentowania przeterminowanego. Odesłanie do przepisów kodeksu cywilnego w zakresie określenia wysokości stopy oprocentowania jest wystarczające, aby uznać, że miernik jest niezależny od stron umowy.

Zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt. 6 u.k.k. umowa o kredyt konsumencki powinna określać stopę oprocentowania kredytu, warunki stosowania tej stopy, a także okresy, warunki i procedury zmiany stopy oprocentowania wraz z podaniem indeksu lub stopy referencyjnej, o ile ma zastosowanie do pierwotnej stopy oprocentowania kredytu; jeżeli umowa o kredyt konsumencki przewiduje różne stopy oprocentowania, informacje te podaje się dla wszystkich stosowanych stóp procentowych w danym okresie obowiązywania umowy. W zasadzie jeżeli wysokość zmiennej stopy oprocentowania kredytu zależy od wysokości stopy referencyjnej, w dokumencie umowy należy wskazać tę stopę referencyjną. Może być ona określona powszechnie rozpoznawanym, jednoznacznym skrótem (np. WIBOR 3M). Zasadniczo nie ma potrzeby, aby detalicznie opisywać warunki, na jakich zmienia się stopa referencyjna (T. Czech [w:] Kredyt konsumencki. Komentarz, wyd. III, Warszawa 2023, art. 30).

W ocenie Sądu biorąc pod uwagę treść pkt II.G i II.H Umowy spełnia ona powyższe wymogi. Zgodnie z umowa, kredyt oprocentowany był według zmiennej stopy procentowej, która wynosiła 6,90 % w stosunku rocznym. Wysokość zmiennej stopy procentowej ustalono jako sumę zmiennej stopy bazowej obowiązującej w banku, wynoszącej 1,70 % w stosunku rocznym oraz stałej marży banku wynoszącej 5,20 %. Wysokość stopy bazowej ustalano w trybie opisanym w pkt III.1 umowy kredytu. Stopa bazowa, z zastrzeżeniem ust.1.2, ulegała zmianie w okresach trzymiesięcznych liczonych od pierwszego dnia miesiąca, w którym została zawarta umowa kredytu. Stopa bazowa na każdy kolejny trzymiesięczny okres kalendarzowy była równa średniej arytmetycznej stopy referencyjnej WIBOR 3M (publikowanej w ogólnopolskiej prasie codziennej lub w Internecie, np. www.bankier.pl, www.money.pl i zaokrąglonej do drugiego miejsca po przecinku), obowiązującej w ostatnich 5 dniach roboczych poprzedzających ostatni dzień roboczy poprzedniego trzymiesięcznego okresu kalendarzowego. Aktualna wysokość stopy bazowej publikowano na stronie internetowej banku. Bank uruchamiał kredyt według stopy bazowej obowiązującej w dniu zawarcia umowy kredytu. W przypadku braku spłaty należności z tytułu umowy kredytu w terminie jej wymagalności, w szczególności w przypadku braku spłaty raty kredytu w wymaganym terminie bank pobierał od kwoty zaległej odsetki według zmiennej stopy procentowej dla zadłużenia przeterminowanego, która wynosi 14% w stosunku rocznym. Co więcej kredytobiorca zawierając umowę kredytu złożył jednocześnie oświadczenie dotyczące ryzyka zmiennej stopy procentowej (pkt 9.1.1 umowy).

Nie można też zgodzić się ze stanowiskiem powoda, jakoby konieczna była szczegółowa informacja odnośnie czynników ekonomicznych wpływających na określenie powyższych wskaźników. Nieracjonalnym jest oczekiwanie, aby w treści umowy zawarte zostały definicje wszelkich pojęć i wskaźników o charakterze ekonomiczno – finansowym, które co oczywiste z uwagi na charakter prowadzonej przez bank działalności na rynkach finansowych oraz charakteru produktów kredytowych mają bardzo rozbudowany i skomplikowany charakter.

W ocenie Sądu chybionym jest również zarzut naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 10 u.k.k. poprzez niewskazanie warunku determinującego zmianę kosztów kredytu w sytuacji określonej w art. 45 ust. 1 u.k.k. Warunki te wynikają wprost z przepisu ustawy i dotyczą naruszenia określonych tam obowiązków. Co istotne, obowiązku takiego nie można wywodzić z powołanego przepisu ustawy, bowiem w przypadku skorzystania z sankcji kredytu darmowego, nie dochodzi do zmiany wysokości kosztów kredytu, natomiast do zwolnienia kredytobiorcy od ponoszenia jakichkolwiek kosztów kredytu. Sytuacja, w której aktualizuje się uprawnienie wynikające z art. 45 u.k.k. aktualizuje się dopiero wówczas, gdyby informacji wskazanych w art. 30 ust. 1 pkt. 10 u.k.k. nie została wskazana, natomiast w niniejszej sprawie do takiej sytuacji nie doszło.

Zapisy przedmiotowej umowy nie naruszały również art. 30 ust. 1 pkt. 15 ustawy o kredycie konsumenckim. W ocenie powoda, pozwany nie powiadomił kredytobiorcy o możliwości odstąpienia od umowy zgodnie z art. 53 ust. 2 u.k.k. Zgodnie z powołaną regulacją, umowa powinna zawierać termin, sposób i skutki odstąpienia konsumenta od umowy, obowiązek zwrotu przez konsumenta udostępnionego przez kredytodawcę kredytu oraz odsetek zgodnie z rozdziałem 5, a także kwotę odsetek należnych w stosunku dziennym. Zdaniem Sądu wymogi te spełnia przede wszystkim pkt III.4 umowy kształtujący uprawnienie klienta odnośnie możliwości odstąpienia od umowy. W ocenie Sądu wskazany w omawianym przepisie obowiązek informacyjny nie odnosi się do wszelkich abstrakcyjnie uregulowanych przez ustawodawcę zdarzeń, od których rozpoczyna bieg termin na złożenie oświadczenia o odstąpieniu, lecz odnosi się jedynie do okoliczności, które choćby hipotetycznie mogłyby wystąpić w warunkach konkretnej zawieranej z konsumentem umowy. Z uwagi na powyższe, obowiązek powiadomienia o uprawnieniu wynikającym z art. 53 ust. 2 u.k.k., które zostało przewidziane wyłącznie na wypadek, gdyby kontrakt nie zawierał wszystkich danych wymaganych przez art. 30 ust. 1 u.k.k., aktualizuje się tylko wtedy, kiedy w treści czynności prawnej rzeczywiście zabrakło tych elementów (por. wyrok SA w Białymstoku z 28.06.2019 r., I ACa 281/19, LEX nr 2712576). Okoliczności taka nie zaktualizowała się w sprawie niniejszej.

Postanowienia przedmiotowej umowy nie naruszały również art. 30 ust. 1 pkt 10 i 12 u.k.k. poprzez brak określenia kosztów ewentualnej windykacji i kosztów sądowych.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że zarzut powoda w tym zakresie jest niewątpliwie chybiony, jeżeli chodzi o obowiązki informacyjne wynikające z art. 30 ust. 1 pkt. 10 u.k.k. Jak już wskazano powyżej, definicja art. 5 pkt 6) u.k.k. wymaga, aby poszczególne elementy kosztów uwzględniano w obliczeniach dotyczących całkowitego kosztu kredytu dopiero wówczas, gdy kredytodawca wie o nich. Słusznie zauważa się w doktrynie, że kredytodawcy nie są znane odsetki za opóźnienie i inne koszty związane z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy przez konsumenta, w tym kary umowne, przyznane koszty postępowania sądowego i egzekucyjnego, ponieważ nie może ustalić, czy i kiedy oraz w jakiej konkretnie wysokości kredytobiorca je rzeczywiście poniesie (T. Czech [w:] Kredyt konsumencki. Komentarz, wyd. III, Warszawa 2023, art. 5).

Odnosząc się natomiast do wymogu wskazanego w art. 30 ust. 1 pkt 12 u.k.k. w pierwszej kolejności należy wskazać, że niedochowanie obowiązku wymienionego w tymże przepisie, nie stanowi podstaw do zastosowania art. 45 ust. 1 u.k.k. Niemniej jednak dla przejrzystości, Sąd oceni również i zarzuty powoda w oparciu o powyższy przepis.

Obowiązek wynikający z powyższego przepisu uznaje się go za spełniony, jeżeli w dokumencie umowy zostanie zamieszczone ostrzeżenie o skutkach nieterminowej płatności przez konsumenta. Może to być informacja o podstawowych konsekwencjach opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Kredytodawca powinien poinformować konsumenta o tym, że wskutek nieterminowej płatności dane konsumenta zostaną przekazane do zewnętrznej bazy nierzetelnych dłużników (por. A. Wiewiórowska-Domagalska, R. Bujalski, Ustawa o kredycie konsumenckim. Komentarz [w:] P. Machnikowski (red.), Zobowiązania. Tom V. Przepisy pozakodeksowe. Komentarz. Wyd. 1, Warszawa 2025). Informacje o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt. 12 u.k.k. niewątpliwie spełniają pkt III. 5.3 i III.6.4-6.5.

Zarzuty odnośnie niedookreślenia ewentualnych kosztów nie znajdują uzasadnienia w powołanych obowiązkach informacyjnych w art. 30 pkt 12 u.k.k. Niewątpliwie na etapie zawarcia umowy nie sposób określić, ile wynosić będą ewentualne koszty windykacji, czy też egzekucji sądowej. Zagadnienie to objęte jest bowiem znaczną liczbą zmiennych (np. wartość przedmiotu sporu, wysokość należności w tym zakresie). Wystarczającym w tym zakresie jest wskazanie kredytobiorcy, że to na nim będzie mógł ciążyć obowiązek uiszczenia kosztów tych postępowań, w przypadku, gdyby kredytodawca był zobowiązany do dochodzenia należności w drodze procesu. Nie wydaje się konieczne do osiągnięcia celu informacyjnego przedstawienie wszelkich przepisów ustaw regulujących koszty postępowania sądowego oraz egzekucyjnego. Niewątpliwie wystarczającym jest stwierdzenie, że windykacja i egzekucja mogą nieść ze sobą konieczność podjęcia dalszych czynności – ten wymóg niewątpliwie przedmiotowa umowa spełnia.

W ocenie Sądu powód również niezasadnie twierdził, że pozwany Bank nie wskazał warunku determinującego zmianę kosztów kredytu oraz jakoby zastrzegł dla siebie prawo do zmiany kosztów kredytu w oparciu o przesłanki, które zostały sformułowane w sposób dowolny i niejasny, co miało naruszać art. 30 ust. 1 pkt 10 u.k.k.

Artykuł 30 ust. 1 pkt 10 u.k.k. wymaga przedstawienia konsumentowi informacji o wszelkich kosztach kredytu, które nie są objęte obowiązkiem informacyjnym na innej podstawie, a składają się na całkowity koszt kredytu (a więc wszelkich kosztów, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, z wyjątkiem opłat notarialnych. Jeżeli powstanie kosztu ma zależeć od pewnych przesłanek, dokument umowy powinien określać te przesłanki. Wymaganie to nie dotyczy kosztów, które – zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 5 pkt 6 – nie są znane kredytodawcy (T. Czech [w:] Kredyt konsumencki. Komentarz, wyd. III, Warszawa 2023, art. 30).

Niewątpliwie Bank wskazał opłaty i prowizję wraz z ich wartościami w pkt III.3.1 umowy. Odnosząc się zaś do zmiany warunków wskazał, że pobiera opłaty i prowizje związane z umową kredytu, których zakres oraz wysokość może ulec zmianie, w tym poprzez dodanie nowych opłat i prowizji albo zniesienie już istniejących. W umowie kredytu w sposób szczegółowy opisano warunki, których wystąpienie mogło generować zmiany opłat i prowizji tj. w przypadku wprowadzenia nowej, opłatnej funkcjonalności lub usługi, z której klient będzie mógł skorzystać dobrowolnie, jak również sytuacji niezależnych od banku opisanych w pkt. III.3.2.1 i III.3.2.2 (pkt. III.3.2. umowy). Takie oznaczenie w umowie nie stanowiło o niedochowaniu należytej staranności i nie można postawić Bankowi zarzutu zawinionego błędnego poinformowania kredytobiorcy o warunkach determinujących zmianę kosztów kredytu. Niezależnie od powyższego, jak wskazano powyżej, zmiana opłat i prowizji ma zastosowanie wyłącznie do tych, które nie zostały pobrane przed dokonaniem zmiany ich wysokości, a zatem nie będą stanowiły kosztów kredytu w rozumieniu art. 30 ust 1 pkt. 10 u.k.k.

Dodatkowo zarzut naruszenia art. 30 ust. 1 pkt. 10 i 11 u.k.k. należało uznać również za chybiony. Powód twierdził, iż pozwany przyznał sobie prawo do obciążania kosztami związanymi z dochodzeniem należności, które nie zostały określone i zdefiniowane, a nadto nie została określona ich wysokość.

Powyżej, wskazano już, iż koszty windykacji nie stanowią kosztów kredytu w rozumieniu art. 5 pkt 6 u.k.k., a co za tym idzie nie podlegają ocenie pod względem naruszenia art. 30 ust. 1 pkt. 10 i 11 u.k.k. Niemniej jednak niezależnie od tej okoliczności, zdaniem Sądu twierdzenia powoda w tym zakresie są błędne, bowiem czynności windykacyjne niezbędne do odzyskania należności, zostały przez strony ustalone enumeratywnie w pkt II.5.1.1. – 5.1.3. umowy. Ponadto strony określiły, że czynności te będą odbywać się bezpłatnie (pkt. II.5.2. umowy). Jeżeli chodzi o niedookreślenie czynności windykacyjne związane z prowadzeniem postępowania sądowego i egzekucyjnego, to przeważająca część argumentacji w tym zakresie została poczyniona powyżej przy okazji odniesienia się do zarzutu naruszenia art. 30 ust. 1 pkt. 10 i 12 u.k.k. i znajduje zastosowanie również w odniesieniu do zarzutu niniejszego.

Reasumując, w niniejszej sprawie nie zaktualizowały się określone w art. 45 ust. 1 u.k.k. przesłanki do złożenia w imieniu kredytobiorcy oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego, co skutkowało oddaleniem powództwa w całości.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w punkcie 1 wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt II wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. i wyrażonej w nim zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu, obciążając powoda kosztami procesu w całości, zaś ich szczegółowe wyliczenie pozostawiono referendarzowi sądowemu na podstawie art. 108 k.p.c.

sędzia Agnieszka Bedyńska-Abramczyk