XXIV C 971/13 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Warszawie z 2015-12-03
Sygn. akt XXIV C 971/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 3 grudnia 2015 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie XXIV Wydział Cywilny
w następującym składzie:
Przewodniczący: Sędzia SO Dorota Stokowska - Komorowska
Protokolant: st. sekr. sądowy Agnieszka Jastrzębska
po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2015 r. w Warszawie na rozprawie
sprawy z powództwa I. V.
przeciwko (...) Bankowi (...) S.A. w W.
o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego i ustalenie
1. pozbawia wykonalności tytuł wykonawczy w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego z 19 sierpnia 2013 roku, nr (...), wystawionego przez (...) Bank (...) S.A. w W., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Bielsku-Białej z 6 września 2013 roku, wydanym w sprawie I Co 3927/13;
2. oddala powództwo w pozostałym zakresie;
3. zasądza od (...) Banku (...) S.A. w W. na rzecz I. V. kwotę 1.000 zł (tysiąc złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sygn. akt XXIV C 971/13
UZASADNIENIE
Pozwem z 17 września 2013 roku I. V. wniosła o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...), wystawionego 19 sierpnia 2013 roku przez pozwaną, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Bielsku Białej z 6 września 2013 roku, wydanym w sprawie I Co 3927/13, oraz zwrot kosztów procesu od pozwanej według norm przepisanych. Ponadto powódka domagała się stwierdzenia nieistnienia stosunku prawnego umowy kredytu, z uwagi na brak zawarcia przez strony umowy 30 czerwca 2009 roku, względnie stwierdzenia, że była to umowa nieważna, względnie, że powódka skutecznie uchyliła się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu, wydanie weksla in blanco wystawionego na zabezpieczenie umowy z 30 czerwca 2009 roku. W przypadku ustalenia, że umowa została zawarta przez strony, powódka domagała się ustalenia stosunku prawnego o treści zgodnej z jej żądaniem oraz uznanie, że istnieje on nadal z uwagi na brak skutecznego wypowiedzenia.
W uzasadnieniu powódka wskazała, że pozwana wystawiła przeciwko niej bankowy tytuł egzekucyjny. Powódka została o tym fakcie poinformowana pismem z 22 sierpnia 2013 roku. Podstawą wystawienia było wypowiedzenie dokonane przez pozwaną 28 maja 2013 roku, wskutek czego wierzytelność wynikająca z umowy kredytu stała się wymagalna. Postanowieniem z 6 września 2013 roku Sąd Rejonowy w Bielsku Białej nadał przedmiotowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności. Na tej podstawie przeciwko powódce zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne.
Powódka wskazała, że umowa pomiędzy stronami nie została zawarta z uwagi na brak złożenia zgodnych oświadczeń woli co do jej istotnych postanowień - w zakresie kosztu kredytu w postaci odsetek. Powódka podniosła także zarzut sprzeczności umowy z zasadami współżycia społecznego. W przypadku uznania umowy za ważnie zawartą powódka twierdziła, że pozwana wykonywała ją sprzecznie z jej treścią. Powódka wskazała w tym zakresie na wysokość żądanych przez pozwaną świadczeń z tytułu rat kredytu oraz kwotę pozostałą do spłaty. Ponadto pozwana w sposób nieuzasadniony treścią czterech aneksów do umowy, zwiększyła wymiar zobowiązania powódki, poprzez dokonanie kapitalizacji zaległości w spłacie. Powódka zakwestionowała także, mające charakter klauzul niedozwolonych, postanowienia umowy które obciążały ją wygórowanymi opłatami windykacyjnymi. W odniesieniu do wypowiedzenia umowy powódka podniosła zarzut jego bezskuteczności, powołując się na brak podstaw do jego dokonania, oraz brak doręczenia oświadczenia, wskutek czego powódka nie mogła zapoznać się z jego treścią. Nadto w ocenie powódki w okolicznościach sprawy doszło do nadzwyczajnej zmiany stosunków, co uzasadnia zmniejszenie jej zobowiązania lub rozwiązanie umowy z rozliczeniem stron. Powódka zarzuciła także, że produkt ubezpieczeniowy powiązany z umową kredytu nie dawał jej żadnego zabezpieczenia. Wreszcie powódka zakwestionowała także, określoną w bankowym tytule egzekucyjnym, wysokość zobowiązania, które w jej ocenie zostało błędnie wyliczone (k. 2-36 - pozew).
W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o jego oddalenie oraz zasądzenie na jej rzecz od powódki kosztów procesu według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwana wskazała, że w jej ocenie 30 czerwca 2009 roku strony zawarły ważną umowę, która nie naruszała zasad współżycia społecznego. Na jej podstawie został wydany bankowy tytuł egzekucyjny, który odzwierciedla realne rozmiary zobowiązania powódki. Pozwana podniosła także, że podejmowane przez nią czynności / naliczane odsetki i opłaty były zgodnie z postanowieniami umowy zaakceptowanymi przez powódkę, w związku z czym nie można pozwanej postawić zarzutu nieprawidłowego działania (k. 142-148 - odpowiedź na pozew).
W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny.
30 czerwca 2009 roku I. V. zawarła z (...) Bankiem (...) S.A. w W. umowę kredytu mieszkaniowego (...) hipoteczny spłacanego w ratach annuitetowych udzielonego w walucie polskiej. W Części Szczegółowej umowy („CSU”) wskazano, że kwota udzielonego kredytu wynosi 354.900 zł (§ 2 ust 1. CSU). Szacunkowy całkowity koszt kredytu w dniu sporządzenia umowy został określony na kwotę 495.353,40 zł, z kolei szacunkowa wysokość kosztu jaki kredytobiorca będzie obowiązany ponieść z tytułu odsetek wynosiła 495.153,40 zł (§ 3 ust 1. i 3. CSU). Spłata kredytu miała nastąpić w malejących ratach kapitałowo odsetkowych (§ 7 ust 3. CSU). W Części Ogólnej Umowy („COU”) zdefiniowano pojęcie raty malejącej i annuitetowej. Raty malejące to raty kapitałowo-odsetkowe, na które składa się równa część kapitałowa oraz malejąca część odsetkowa, naliczana od aktualnej kwoty zadłużenia co powoduje, że wysokość każdej następnej raty malejącej zmniejsza się w okresie obowiązywania stopy procentowej (§ 1 ust 1. pkt 15) COU). Z kolei raty annuitetowe to raty kapitałowo-odsetkowe, na które składa się zwiększająca się część kapitałowa oraz malejąca część odsetkowa, co powoduje, że wysokość rat annuitetowych jest stała w okresie obowiązywania stopy procentowej (§ 1 ust 1. pkt) 16 COU). Zgodnie z § 41 ust 1. pkt 1) i 2) COU (...)S.A. powiadamiała o wypowiedzeniu umowy kredytobiorcę poprzez doręczenie wypowiedzenia osobiście za potwierdzeniem odbioru lub listem poleconym wysłanym za zawrotnym lub listem poleconym, wysłanym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru na ostatni znany (...) S.A. adres korespondencyjny. Zgodnie zaś z § 41 ust 2. pkt 1) - 3) COU okres wypowiedzenia wynosił 30 dni, licząc od dnia następującego po dniu osobistego doręczenia wypowiedzenia kredytobiorcy lub dniu odebrania awiza listu poleconego zawierającego wypowiedzenie lub upływie 14 dni następujących po dniu pierwszego awizowania nie odebranego listu poleconego zawierającego wypowiedzenie (k.173-180 - umowa kredytu).
W umowie kredytu jako adres korespondencyjny powódki wskazano ul. (...), (...)-(...) B.. Na przedmiotowy adres pozwana przesyłała powódce zawiadomienia o wysokości raty (k.173-180 - umowa kredytu, k. 82, 83, 84 akt sprawy XXIV Co 7/14 - zawiadomienia).
Datowanym na 9 maja 2013 roku pismem, zatytułowanym „Wezwanie do zapłaty i wypowiedzenie warunków spłaty umów” pozwana wezwała powódkę do uregulowania zaległości w terminie 7 dni od daty otrzymania pisma. Jednocześnie, na wypadek bezskutecznego upływu powyższego terminu, pozwana składała oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu w zakresie warunków spłaty, wskutek czego cała kwota zadłużenia miała stać się wymagalna. Pismo zawierające przedmiotowe oświadczenie zostało nadane 10 maja 2013 roku na adres ul. (...), (...)-(...) B.. 13 maja 2013 roku przesyłka została awizowana, zaś 23 maja 2013 roku awizowano ją powtórnie. Przesyłka nie została odebrana przez powódkę w terminie do 28 maja 2013 roku, w związku z czym zwrócono ją pozwanej (k. 192 - pismo, k. 193-194 - ksero koperty).
14 czerwca 2013 roku powódka tytułem spłaty kredytu przelała na właściwy rachunek (wskazany w aneksie nr 4/2012 do umowy kredytu) kwotę 3.000 zł, zaś 16 lipca 2013 roku kwotę 2.900 zł (k. 91, 93 akt sprawy XXIV Co 7/14 - potwierdzenia wpłat, k. 183 - aneks nr 4/2012).
Pismem z 3 lipca 2013 roku pozwana wskazała, że w związku z wypowiedzeniem umowy kredytu wzywa pozwaną do spłacenia całej kwoty zadłużenia (k. 88 akt sprawy XXIV Co 7/14 - pismo).
Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy zostało powódce przekazane w oddziale pozwanej, w formie kserokopii na przełomie lipca i sierpnia 2013 roku (k. 29 - pozew).
W piśmie z 16 sierpnia 2013 roku pozwana poinformowała powódkę, że łącząca strony umowa została wypowiedziana zgodnie z § 41 ust 1 pkt 2) i ust 2. pkt 3) COU. Oświadczenie w tym zakresie zostało przesłane na adres powódki i dwukrotnie awizowane, w związku z czym brak jest podstaw do ponownego doręczenia wypowiedzenia (k. 101 akt sprawy XXIV Co 7/14 - pismo).
19 sierpnia 2013 roku pozwana wystawiła przeciwko powódce bankowy tytuł egzekucyjny wskazując na wymagalne zadłużenie z tytułu zwartej przez strony umowy kredytu (k. 114 - bankowy tytuł egzekucyjny).
Pismem z 20 sierpnia 2013 roku pozwana poinformowała powódkę o wystawieniu bankowego tytułu egzekucyjnego i złożeniu wniosku o nadanie mu klauzuli wykonalności (k. 102 akt sprawy XXIV Co 7/14 - pismo).
Postanowieniem z 6 września 2013 roku, wydanym w sprawie I Co 2927/13, Sąd Rejonowy w Bielsku Białej nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu z 19 sierpnia 2013 roku. Pismem z 7 listopada 2013 roku komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w B.poinformował powódkę o wszczęciu egzekucji, prowadzonej w oparciu o powyższy tytuł wykonawczy (k. 112 - zawiadomienie, k. 113 - postanowienie).
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie złożonych do akt sprawy dokumentów, które uznał za wiarygodne albowiem ich treść i autentyczność nie budziła wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony.
Sąd oddalił wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości na okoliczności wskazane w pozwie oraz pismach procesowych powódki z 7 stycznia i 17 lutego 2015 roku (k. 234-239, 246-252), gdyż ich ustalenie nie było niezbędne do wydania w sprawie rozstrzygnięcia. Wystarczający do tego celu był zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w postaci złożonych w toku postępowania przez strony dokumentów. Z tych samych powodów należało także oddalić wniosek powódki o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków L. Ł., A. K., J. S. i J. M. na okoliczności wskazane w pozwie.
Sąd zważył co następuje.
Na wstępie wskazać trzeba, że w niniejszym procesie rozpoznawane było powództwo przeciwegzekucyjne, o którym mowa w art. 840 § 1 k.p.c. W tego typu sprawie rozstrzygnięcie Sądu ograniczać się będzie do pozbawienia spornego tytułu wykonawczego wykonalności w całości / w części lub oddalenia powództwa. Z tego też względu liczne sformułowane przez powódkę żądania wynikające z art. 189 k.p.c. (powództwo o ustalenie) czy też żądanie wydania weksla nie mogły zostać uwzględnione i podlegały oddaleniu.
Zgodnie z art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście.
Rozważania należało rozpocząć od najdalej idących zarzutów powódki, tj. nieistnienia umowy ewentualnie jej nieważności. Pierwszy z przytoczonych zarzutów powódka wywodziła z braku konsensusu pomiędzy stronami przy zawieraniu umowy oraz brak jednoznacznego określenia w umowie jej elementów istotnych ( essentialia negotii). Zdaniem Sądu argumentacja powódki nie zasługiwała na uwzględnienie. Faktem jest, że w umowie, a konkretnie w § 7 ust 3 CSU wskazano, że spłata kredytu ma nastąpić w systemie malejących rat kapitałowo-odsetkowych. Wskazać jednakże trzeba, że w tytule umowy wskazano na spłatę w systemie rat annuitetowych. Ponadto w treści umowy wskazano dodatkowo szacunkowy całkowity koszt kredytu oraz szacunkowy koszt z tytułu odsetek, który określono odpowiednio na 495.353,40 zł i 495.153,40 zł. Kwota ta, jak wskazała sama powódka w pozwie, odpowiada kosztom związanym z annuitetowym systemem spłaty kredytu. W ocenie Sądu przemawia to za uznaniem, że wskazany w § 7 ust 3 CSU system spłaty rat malejących stanowił jedynie omyłkę pisarską. Brak jest zatem podstaw do twierdzenia, że umowa nie precyzuje elementów istotnych umowy kredytu, o których mowa w art. 69 prawa bankowego. Za niezasadny należało uznać argument, zgodnie z którym strony nie złożyły zgodnych oświadczeń woli, gdyż, jak wskazywała powódka, chciała ona zawrzeć najkorzystniejszą dla siebie umowę, a taką nie była umowa kredytu przewidująca spłatę w systemie rat annuitetowych. Oczywistym jest, że każdy racjonalnie działający podmiot zawsze będzie dążyć do maksymalizacji korzyści / zysku. Z tej ogólnej konstatacji nie płynie jednakże wniosek, że w niniejszej sprawie nie doszło do konsensusu pomiędzy stronami, a w istocie właśnie taki charakter miał zarzut powódki. Z twierdzeń pozwu wynikało bowiem, że powódka w dacie zawierania umowy nie uświadamiała sobie różnicy pomiędzy systemem spłat w ratach malejących i annuitetowych, zatem nie sposób przyjąć, że chciała złożyć oświadczenie woli o innej, niż to miało miejsce, treści.
Zarzut nieważności umowy powódka opierała na jej sprzeczności z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 k.c.). Powódka podnosiła, że jej zdolność kredytowa została nieprawidłowo oceniona przez pozwaną, co stanowiło naruszenie art. 70 prawa bankowego. Powoływała się przy tym na okres spłaty kredytu, oraz swój wiek w chwili zawarcia umowy i związane z tym prawdopodobne trudności w spłacie w momencie przejścia na emeryturę. Powyższa argumentacja nie zasługiwała na aprobatę. W orzecznictwie wskazuje się bowiem, że art. 70 prawa bankowego kreuje po stronie banku obowiązek weryfikowania zdolności kredytowej. Obowiązek ten ma jednak charakter publicznoprawny, zaś jego należyte wykonanie kontrolują organy nadzoru finansowego. Norma ta nie zawiera natomiast żadnego odniesienia do sfery prawa prywatnego. Tym samym udzielenie przez bank kredytu osobie niemającej zdolności kredytowej nie wywołuje żadnych konsekwencji w aspekcie prywatnoprawnym tej umowy, w szczególności zaś nie ma wpływu na jej ważność (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 6 listopada 2014 roku, I ACa 452/14, Legalis nr 1163517; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 7 maja 2014 roku, VI ACa 945/13, Legalis nr 993819). Ewentualny błąd po stronie banku w zakresie oceny zdolności kredytowej powódki nie mógł zatem stanowić przyczyny nieważności umowy z uwagi na jej sprzeczność z zasadami współżycia społecznego.
Zasadnym okazał się natomiast zarzut nieskutecznego wypowiedzenia umowy przez pozwaną. Zgodnie z treścią § 41 ust 1 pkt 1-2 COU, stanowiącej integralną część łączącej strony umowy kredytu, pozwana powiadamiała kredytobiorcę o wypowiedzeniu umowy poprzez doręczenie go osobiście, za potwierdzeniem odbioru, lub listem poleconym, wysłanym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru na ostatni znany pozwanej adres korespondencyjny. Stosownie zaś do § 41 ust 2 pkt 1)-3) COU okres wypowiedzenia wynosił 30 dni liczonych od dnia jego osobistego doręczenia kredytobiorcy, w dniu odebrania awiza listu poleconego zawierającego wypowiedzenie lub po upływie 14 dni, następujących po dniu pierwszego awizowania nie odebranego listu poleconego zawierającego wypowiedzenie. Z okoliczności sprawy wynikało, że pozwana skorzystała z zapisu § 41 ust 2 pkt 3 COU, który częściowo powiela regulację kodeksu postępowania cywilnego, stanowiące element tzw. fikcji prawnej doręczenia (art. 139 k.p.c.). Tego typu postanowienie należy uznać za niedopuszczalne. Stoi ono bowiem w jaskrawej sprzeczności z art. 61 § 1 k.c., w świetle którego oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Jak wskazał Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w wyroku z 24 marca 2011 roku, XVII AmC 3228/10 (Legalis nr 739463) adnotacja poczty "nie podjęto w terminie" ani doręczenie zastępcze nie gwarantuje dojścia do konsumenta oświadczenia woli przedsiębiorcy. Instytucja doręczenia zastępczego należy do prawa procesowego i negatywnie należy ocenić próbę jej adoptowania do obrotu gospodarczego, zwłaszcza gdy jedną ze stron umowy jest konsument. Dodania wymaga, że do oceny prawidłowości oraz skuteczności doręczenia w świetle przepisów Kodeksu postępowania cywilnego uprawniony jest wyłącznie sąd w postępowaniu sądowym, a nie przedsiębiorca. Wypada również zauważyć, że zapis COU, w porównaniu z regulacją kodeksową, skraca na niekorzyść konsumenta termin na odebranie przesyłki. Zgodnie z art. 139 § 1 k.p.c. zawiadomienie (awizo) powinno zawierać pouczenie, że należy je odebrać w terminie 7 dni od dnia zawiadomienia. W przypadku bezskutecznego upływu tego terminu, czynność zawiadomienia należy powtórzyć. Odnosząc powyższe do okoliczności sprawy, z ksera spodniej części koperty zawierającej oświadczenie o wypowiedzeniu wynikało, że pierwsze awizo zostało wystawione 13 maja 2013 roku. Zgodnie z art. 111 § 2 k.c. jeżeli początkiem terminu oznaczonego w dniach jest pewne zdarzenie, nie uwzględnia się przy obliczaniu terminu dnia, w którym to zdarzenie nastąpiło. Stosownie do tej reguły, po upływie terminu do podjęcia przesyłki, tj. po 20 maja 2013 roku, przesyłka została awizowana powtórnie 21 maja 2013 roku. Powódka mogła zatem w terminie do 28 maja 2013 roku odebrać przedmiotową przesyłkę. Taka też data została wskazana na kopercie jako ostatni dzień terminu, po którego bezskutecznym upływie nastąpił zwrot przesyłki do nadawcy. Tymczasem wedle postanowień COU, skuteczne doręczenie nastąpiło 27 maja 2013 roku - 14 dni następujących po dniu pierwszego awizowania - co w niniejszej sprawie nastąpiło 13 maja 2013 roku. Pozwana opierając się na zapisach COU stwierdziła, że umowa została wypowiedziana 2 lipca 2013 roku (14 dni od dnia pierwszego awiza + 7 dni na zapłatę od dnia doręczenia pisma + 30 dniowy termin wypowiedzenia). Świadczy o tym fakt, że już 3 lipca 2013 pozwana, powołując się na fakt wypowiedzenia umowy, wezwała powódkę do spłaty całego zadłużenia z tytułu kredytu. Naruszone zostały zatem również reguły obliczania terminów w prawie cywilnym. Z opisanych powyżej względów omawiane postanowienie umowne należało uznać za niedozwolone w rozumieniu art. 385 ( 1) § 1 k.c. i w konsekwencji niewiążące powódkę. Tym samym pozwana nie mogła za pośrednictwem niedoręczonej powódce przesyłki poleconej złożyć oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy. Podkreślić w tym miejscu trzeba, że całokształt okoliczności sprawy (odbiór wcześniejszych jak i późniejszych pism banku, zawiadamiających o wysokości raty, dokonywanie wpłat 14 czerwca i 16 lipca 2013 roku) przemawiał za uznaniem, że brak odbioru przez powódkę przesyłki z 10 maja 2013 roku nie stanowił z jej strony celowego działania, lecz był niezawiniony.
Wskazać trzeba, że ogólna reguła z art. 61 § 1 k.c. ma charakter dyspozytywny i nie wyklucza możliwości określenia przez strony stosunku prawnego sposobów porozumiewania się i przekazywania oświadczeń (por. E. Gniewek, P. Machnikowski (red.) „Kodeks cywilny. Komentarz” Warszawa 2014, Legalis; Konrad Osajda (red.) „Kodeks cywilny. Komentarz” Legalis 2015). Jak już wspomniano, zgodnie z § 41 ust 1 pkt 1)-3) COU, doręczenie wypowiedzenia mogło nastąpić osobiście za potwierdzeniem odbioru lub listem poleconym, wysłanym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru na ostatni znany pozwanej adres korespondencyjny. Tym samym, w świetle zapisów COU, okoliczność, że pracownik oddziału pozwanej przekazał powódce kserokopię pisma nie skutkował złożeniem oświadczenia o wypowiedzeniu, bowiem formy takiej nie przewidywała umowa stron. Pozwana nie udowodniła, że powódka otrzymała oryginał przedmiotowego pisma jak również nie przedstawiła potwierdzenia jego odbioru przez powódkę. Twierdziła natomiast, że przekazanie kserokopii było wystarczające. Pozwana nie zdołała zatem doręczyć oświadczenia o wypowiedzeniu, w sposób przewidziany umową stron. To z kolei oznacza, że pozwana nie wypowiedziała skutecznie powódce umowy kredytu i nie miała podstaw do wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego z 19 sierpnia 2013 roku.
Niezależnie od powyższego wskazać trzeba, że sama treść pisma zawierającego oświadczenie o wypowiedzeniu wywoływała poważne wątpliwości, co do skuteczności złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu. Jak zauważył Sąd Apelacyjny w Warszawie, w wyroku z 14 maja 2015 roku, I ACa 16/15 (Legalis nr 1285021) „Połączenie w jednym piśmie wezwania do uregulowania należności i jednocześnie przyjęcie, że stanowi ono wypowiedzenie na wypadek niezadośćuczynienia powyższemu obowiązkowi, czyni iluzorycznym postępowanie upominawcze, a wypowiedzenie umowy niejednoznacznym. Z samej istoty upomnienia wynika, że stanowi ono rodzaj skarcenia, napomnienia, przypomnienia, lecz nie ukarania. Sekwencja oświadczeń, powinna być taka, że pozwany w pierwszej kolejności winien wezwać kredytobiorcę do zapłaty - a przypadku upływu wyznaczonego mu terminu - złożyć oświadczenie o wypowiedzeniu umowy. Należy mieć na uwadze, że wypowiedzenie jest prawem kształtującym, które jest realizowane poprzez oświadczenie złożone drugiej stronie umowy (art. 61 k.c.). Z uwagi na szczególne skutki jakie ze sobą niesie, a które prowadzą do zerwania pomiędzy stronami węzła obligacyjnego, uznać należy, że zgodnie z art. 60 k.c. zachowanie takie nie powinno pozostawiać żadnych wątpliwości co do prawidłowości jego złożenia. Przepis art. 60 k.c. o ile pozostawia swobodę w doborze zachowania wyrażającego wolę, to stawia wymóg tego, aby było ono zrozumiałe dla jego odbiorcy - innymi słowy by ten mógł ustalić jaki był sens tego oświadczenia.”. Bez względu zatem na skuteczność doręczenia oświadczenia o wypowiedzeniu, w ocenie Sądu również analiza jego treści przemawiała za uznaniem, że nie doszło do skutecznego wypowiedzenia powódce umowy kredytu.
Podsumowując, w świetle przeprowadzonych rozważań stwierdzić należało, że spełniona została przesłanka z art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. Skoro bowiem pozwana nie dokonała skutecznego wypowiedzenia umowy kredytu, to nie miała podstaw do wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego, a zatem brak było też podstaw do opatrzenia go klauzulą wykonalności. Sporny tytuł wykonawczy należało zatem pozbawić wykonalności w całości, w związku z czym Sąd orzekł jak w punkcie 1. wyroku.
W odniesieniu do pozostałych roszczeń powódki o ustalenie i wydanie weksla in blanco, jak wskazano na wstępie, powództwo podlegało oddaleniu, w związku z czym orzeczono jak w punkcie 2. wyroku.
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 i 100 k.p.c., zgodnie z zasadami odpowiedzialności za wynik procesu i częściowego ich uwzględnienia, uzupełniając ją wynikającą z art. 102 k.p.c., zasadą słuszności. W zasadniczym trzonie, tj. w zakresie powództwa przeciwegzekucyjnego roszczenie powódki okazało się zasadne. Mając jednakże na uwadze zgłoszone dodatkowo roszczenia o ustalenie i wydanie weksla, ścisłe arytmetyczne rozliczenie kosztów skutkowałoby obciążeniem powódki znaczną kwotą. Należało przy tym zauważyć, że podnoszone przez powódkę zarzuty uzasadniające roszczenie o stwierdzenie nieistnienia / nieważności umowy jednocześnie mogły być podniesione jako uzasadnienie roszczenia o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego. Jak bowiem jednolicie wskazuje się w orzecznictwie i doktrynie w przypadku powództwa przeciwegzekucyjnego, skierowanego przeciwko tytułowi wykonawczemu, wydanemu na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego, dłużnik może podnosić wszelkie zarzuty materialnoprawne dotyczące wierzytelności banku. Konieczność podjęcia obrony przed tymi zarzutami nie skutkowała zatem zwiększeniem nakładu pracy po stronie pełnomocnika pozwanej, gdyż nawet w przypadku zgłoszenia wyłącznie roszczenia opartego na art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. powódka mogła zarzuty te zgłosić i podlegałyby one rozpoznaniu. Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd przyznał powódce od pozwanej tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 1.000 zł, orzekając jak w punkcie 3. wyroku.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację: Dorota Stokowska-Komorowska
Data wytworzenia informacji: