Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

POSTANOWIENIE

Dnia 21 grudnia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXIV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Dorota Gozalbo-Gągolewicz

po rozpoznaniu 21 grudnia 2023 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Ł. W., (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., (...)Capital Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych z siedzibą w W.

przeciwko (...)Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. z siedzibą w W., (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

przedmiocie wniosku powoda o udzielenie zabezpieczenia

postanawia:

I.  udzielić zabezpieczenia roszczenia powodów o zapłatę kwoty 9.825.959,71 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 9 września 2023 r. do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania do łącznej sumy zabezpieczenia wynoszącej 11.208.623,68 zł (jedenaście milionów dwieście osiem tysięcy sześćset dwadzieścia trzy złotych 68/100) poprzez:

1)  zajęcie następujących praw z instrumentów finansowych przysługujących pozwanemu (...) Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. z siedzibą w W.:

a.  jednostek uczestnictwa w Subfundusz (...) w liczbie 21647,735482 zł;

b.  certyfikatów inwestycyjnych (...)w liczbie 4.803.189;

c.  certyfikatów inwestycyjnych (...) w liczbie 1;

d.  Certyfikatów inwestycyjnych (...) w liczbie 1;

e.  certyfikatów inwestycyjnych (...) w liczbie 1.299;

f.  certyfikatów inwestycyjnych (...) w liczbie 1;

g.  obligacji skarbowych (...) 29.07.2022 w liczbie 1.000;

h.  obligacji skarbowych (...)w liczbie 1.023

2)  zajęcie udziałów pozwanego (...) Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. z siedzibą w W. w spółce pod firmą (...) Sp. z o.o. w liczbie 30;

3)  zajęcie akcji własnych pozwanego (...)Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. z siedzibą w W. nabytych dla celów ich umorzenia;

II.  oddalić wniosek w pozostałym zakresie.

Sygn. akt XXIV C 973/23

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 15 grudnia 2023 r. (data prezentaty – k. 3) Ł. W. (powód ad 1, Beneficjent), (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. (powód ad 2, (...) sp. z o.o.), (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. (powód ad 3, (...) sp. z.o.o.), (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych z siedzibą w W. (powód ad 4., (...), uczestnik) wnieśli o zasądzenie solidarnie ewentualnie in solidum od pozwanych (...)Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. z siedzibą w W. (pozwany ad 1, Towarzystwo, TFI) i (...) S.A. z siedzibą w W. (pozwany ad 2, Depozytariusz) na rzecz powodów w sposób in solidum ewentualnie łącznie kwoty (...) zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 9 września 2023 r. do dnia zapłaty. Powodowie wystąpili nadto z żądaniem ewentualnym o zasądzenie kwoty (...) zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 9 września 2023 r. na rzecz wyłącznie powoda (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych z siedzibą w W..

Wraz z pozwem powodowie wnieśli o udzielenie zabezpieczenia roszczenia o zapłatę przeciwko (...)Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. z siedzibą w W. do sumy zabezpieczenia 11 208 623,68 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia złożenia wniosku o zabezpieczenie do dnia wydania postanowienia o zabezpieczeniu w kwocie wynoszącej 3 317,11 zł za każdy dzień poprzez:

1.  zajęcie wierzytelności z rachunków bankowych oraz rachunków w spółdzielczych kasach oszczędnościowo – kredytowych Towarzystwa a także środków pieniężnych na rachunkach pieniężnych związanych z rachunkami papierów wartościowych, rachunkami derywatów i rachunkami zbiorczymi, wierzytelności o zwrot kaucji bankowych (tj. środków przeniesionych na bank w celu zabezpieczenia wierzytelności banku) i wszelkich innych kwot niewymienionych powyżej a przyjętych przez banku pod tytułem zwrotnym – oraz rachunków inwestycyjnych prowadzonych na rzecz pozwanej Ad 1) przez wszystkie banki i instytucje finansowe działające w Polsce w przewidzianych prawnie formach oraz banki spółdzielcze i spółdzielcze kasy oszczędnościowo – kredytowe działające w Polsce;

2.  zajęcie akcji, obligacji, obligacji skarbowych, listów zastawnych, certyfikatów inwestycyjnych oraz innych papierów wartościowych, bonów skarbowych, świadectw i innych instrumentów rynku pieniężnego depozytowych i innych instrumentów rynku pieniężnego, a także udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, w tym w spółkach z siedzibą za granicą, jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych i innych praw majątkowych należących do pozwanego Ad 1) w tym w szczególności, ale nie wyłącznie wynikających z dodatkowych informacji i objaśnień do sprawozdania finansowego za rok 2022 r. następujących papierów wartościowych wg stanu na dzień ustanowienia zabezpieczenia:

a.  jednostek uczestnictwa w Subfundusz (...) w liczbie 21647,735482 zł;

b.  certyfikatów inwestycyjnych (...)w liczbie 4.803.189;

c.  certyfikatów inwestycyjnych (...)w liczbie 1;

d.  Certyfikatów inwestycyjnych (...) w liczbie 1;

e.  certyfikatów inwestycyjnych (...) w liczbie 1.299;

f.  certyfikatów inwestycyjnych (...) w liczbie 1;

g.  obligacji skarbowych (...) 29.07.2022 w liczbie 1.000;

h.  obligacji skarbowych (...)_CG 28.09.2022 w liczbie 1.023

i.  Udziałów w spółce pod firmą (...) Sp. z o.o. w licznie 30 o łącznej wartości na dzień bilansowy (...) zł;

j.  akcji własnych Towarzystwa nabytych dla celów ich umorzenia.

Ewentualnie, na wypadek uznania przez tutejszy Sąd że ustanowienie sposobu zabezpieczenia zgodnie z pkt 1 i 2 powyżej będzie nader dotkliwe dla pozwanego ad 1) w tym w szczególności w sytuacji uznania, że udzielenie zabezpieczenia pozbawi pozwanego Ad 1) możliwości regulowania bieżących zobowiązań oraz kontynuowania działalności (w tym spełnienia adekwatności kapitałowej) powodowie wnieśli o udzielenie zabezpieczenia poprzez ustanowienie zakazu zbywania i obciążania papierów wartościowych wskazanych w pkt 2 lub innych instrumentów finansowych w tym papierów wartościowych pozostających w majątku pozwanego Ad 1) wg stanu na dzień ustanowienia zabezpieczenia.

W uzasadnieniu powodowie podali, że powód Ł. W. był klientem pozwanego towarzystwa, a jego oszczędności były źródłem finansowania certyfikatów inwestycyjnych funduszu. Zaoferowano mu utworzenie funduszu inwestycyjnego zamkniętego. Towarzystwo miało stworzyć wehikuł inwestycyjny - funduszu inwestycyjnego zamkniętego – powoda 4), do którego powód miał wnieść swoje środki w postaci oszczędności. Środkami pieniężnymi i aktywami miało zarządzać Towarzystwo w ramach świadczenia usługi tzw. wealth managment w tym dobierać, rekomendować oraz proponować inwestycje portfelowe funduszu. Jedną z zaoferowanych i zarekomendowanych inwestycji była inwestycja w certyfikaty inwestycyjne funduszu. Na skutek nienależytego zarządzania przez pozwane Towarzystwo, zarówno funduszem jak i powodem ad 4) oraz nieprawidłowego świadczenia usługi wealth manaement na rzecz powoda 1, 2 i 3 w tym zawartej w sposób dorozumiany usługi doradztwa inwestycyjnego (art. 415 k.c., art. 471 k.c. w zw. z art. 64 ust 1 ustawy o funduszach i w zw. z art. 108 k.c.) oraz na skutek niewykonywania oraz nienależytego wykonywania przez pozwanego Ad 2) obowiązków depozytariusza oraz sprawowania funkcji depozytariusza w warunkach głębokiego konfliktu interesów (art. 415 k.c., art. 471 k.c. w zw. z art. 75 ust 1 w zw. z art. 72 ust 1, 3 i 4 w zw. z art. 10 ustawy o funduszach) powodowie ponieśli szkodę. Powodowie zarzucali także brak poinformowania przez pozwane towarzystwo o ryzyku związanym z inwestycją w certyfikaty inwestycyjne funduszu oraz o nieprawidłowościach związanych z zarządzaniem portfelem wierzytelności funduszu przez jej serwisera – (...)SA. Nadto powód ad. 1), a tym samym ad. 2 i 3 ) nie został zapoznany z zasadami wypłaty środków z Funduszu przed podjęciem decyzji o nabyciu certyfikatów inwestycyjnych, które wprowadzał statut Funduszu. Zgłoszone przez powoda żądanie wykupu zostało zredukowane o 98,99 %. Kolejne certyfikaty powoda zostały umorzone po ogłoszeniu likwidacji funduszu. Różnica pomiędzy środkami zainwestowanymi ((...) zł a uzyskanymi z tytuły wykupów i umorzeń ((...) zł) wynosi (...) zł i stanowi szkodę w majątku powodów pozostającą w związku z przyczynowym z działaniami i zaniechaniem pozwanych. W okresie, w którym powód ad 4 nie był uprawniony do realizacji prawa do wykupu certyfikatów inwestycyjnych, ich wartość zaczęła znacznie spadać, towarzystwo nie podjęło jednak decyzji o żądaniu złożenia wykupu. W związku z powstaniem szkody w majątku funduszu toczy się postępowanie karne, towarzystwo zakończyło współpracę z (...) SA, zaś od 2 lipca 2016 r. zarządzającym portfelem wierzytelności funduszu (serwiserem) była już spółka (...) SA. Towarzystwo w okresie od czerwca do lipca 2016 r. miało więc wiedzę nieprawidłowości w procesie zarządzania aktywami funduszu – na szkodę funduszu, a więc powodów. Towarzystwo nie realizowało skutecznego nadzoru nad działaniami podejmowanymi przez serwiserów. Pozwane towarzystwo nie podjęło również żadnych działań mających na celu naprawienie szkody przez serwisera.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Wniosek powodów o udzielenie zabezpieczenia roszczenia przeciwko (...)Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. z siedzibą w W. zasługiwał na częściowe uwzględnienie.

Zgodnie z art. 730 § 1 k.p.c. w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia. Sąd może udzielić zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania lub w jego toku (art. 730 § 2 zd. 1 k.p.c.). Z kolei w myśl art. 730 ¹ § 1 i 2 k.p.c. udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia, który istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.

Udzielenie zabezpieczenia uzależnione jest zatem od łącznego spełnienia obu wymienionych przesłanek: uwiarygodnienia roszczenia mającego być zabezpieczonym i uprawdopodobnienia, że brak zabezpieczenia może poważnie utrudnić lub uniemożliwić osiągnięcie celu postępowania.

Dla uprawdopodobnienia roszczenia wystarczająca jest możliwość przyjęcia, na podstawie okoliczności sprawy, że są one prawdopodobne. Uprawniony, składając wniosek o udzielenie zabezpieczenia, nie musi wskazywać dowodów na istnienie roszczenia, ale obowiązany jest wskazać materiał, który pozwoli sądowi przyjąć, iż roszczenie faktycznie istnieje i zasługuje na ochronę ( P. Rylski (red. nacz.), A. Olaś (red. cz. III) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Wyd. 2, Warszawa 2023). Z kolei wskazuje się, że wykazanie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia polega w szczególności na wskazaniu przez podmiot składający wniosek o udzielenie zabezpieczenia, że brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie lub w sprawach, w których wydane orzeczenie nie będzie nadawać się do wykonania w postępowaniu egzekucyjnym ( E. Marszałkowska-Krześ (red.), I. Gil Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, 2023).

Sąd uznał, że powodowie uprawdopodobnili roszczenie przeciwko pozwanemu towarzystwu.

Zgodnie z treścią art. 64 ust 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1896) Towarzystwo odpowiada wobec uczestników zbiorczego portfela papierów wartościowych oraz uczestników funduszu inwestycyjnego za wszelkie szkody spowodowane niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem swoich obowiązków w zakresie zarządzania zbiorczym portfelem papierów wartościowych lub funduszem i jego reprezentacji, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązków jest spowodowane okolicznościami, za które towarzystwo odpowiedzialności nie ponosi.

Powyższy przepis stanowi podstawę odpowiedzialności odszkodowawczej towarzystwa wobec uczestników funduszu inwestycyjnego oraz uczestników zbiorczego portfela papierów wartościowych (zatem powodów ad 2 i ad 3) Również wobec pozostałych powodów pozwane towarzystwo ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 415 k.c. w zw. z art. 471 k.c. W tym zakresie Sąd dokonał wstępnej oceny żądania powodów uznając za uprawdopodobnione twierdzenia pozwu w zakresie legitymacji czynnej powodów oraz biernej pozwanego towarzystwa.

Jak bowiem wynika z twierdzeń pozwu i zaprezentowanego materiału dowodowego Towarzystwo utworzyło (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty (Fundusz, (...)), a w dniu 4 lipca 2016 r. utworzyło (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych - powoda ad 4 ( wniosek o wpisanie funduszu do rejestru funduszy inwestycyjnych – k. 166-169, wyciąg z rejestru funduszy inwestycyjnych – k. 247-253).

Pozwane towarzystwo jest podmiotem zarządzającym Funduszem oraz do dnia 17 marca 2022 r. zarządzało powodem(...) Uczestnikami powoda (...) są powód (...) sp. z o.o. i powód (...) sp. z o.o. ( wyciąg z rejestru funduszy – k. 255, wyciąg z ewidencji uczestników (...) k. 282, 283)

Powód 1 Ł. W. jest zaś udziałowcem powoda(...) sp. z o.o. w (...)% i powoda (...) Sp. z o.o. w (...) % oraz beneficjentem środków i aktywów znajdujących się w portfelu powoda (...). Był również jedynym wspólnikiem i Prezesem zarządu spółki (...) Sp. z o.o.

Jako działanie powodujące szkodę w majątku powodów powodowie wskazali nienależyte wykonywanie usługi wealth management polegającej na utworzeniu powoda (...), nieprawidłowym zarządzeniu nim oraz doradztwie inwestycyjnym na rzecz pozostałych powodów.

Powodowie uprawdopodobnili, że pozwane towarzystwo świadczyło na rzecz powoda Ł. W. usługi zarządzania majątkiem, w tym usługę doradztwa inwestycyjnego. Osobą bezpośrednio kontaktującą się z powodem 1) był A. D.. Kontakt odbywał się m.in. za pośrednictwem poczty elektronicznej. W wiadomości z 6 grudnia 2016 r. A. D. potwierdził dotychczasowe ustalenia, w tym w zakresie Funduszu (...), zagwarantował stopę zwrotu 5 % w skali roku, z uwzględnieniem wszystkich elementów implikowało to rentowność inwestycji na poziomie 21,2 % za cały okres lub 7,4 % rocznie. W czerwcu 2018 r, zaproponowano powodowi ad 1 inwestycję w Fundusz (...) na około (...) złotych. W odpowiedzi na zapytanie powoda przesłano powodowi historyczne stopy zwrotu za ostatni rok (...) w wysokości 6,81 % i wskazano, że ,,fundusz wierzytelnościowy celuje w ok. 5 %”. Kolejno przesłano powodowi symulację rocznie. W kolejnych wiadomościach powodowi ad 1) przekazano propozycję portfela ze stopami zwrotu ( wydruk korespondencji – k. 303 i nast.).

W konsekwencji uprawdopodobnionym jest, że pozwane towarzystwo świadczyło na rzecz powoda Ad 1 Ł. W. usługi doradztwa inwestycyjnego. Takie działanie pozwanego towarzystwa może okazać się sprzeczne z art. 45 ust. 2 pkt 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi z dnia 27 maja 2004 r. (Dz.U. Nr 146, poz. 1546). Z treści art. 45 usta. 2 pkt 2 ustawy o funduszach wynika, że za zezwoleniem Komisji towarzystwo może rozszerzyć przedmiot działalności o doradztwo inwestycyjne, pod warunkiem że towarzystwo jednocześnie wystąpiło o zezwolenie na prowadzenie działalności, zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych (o której mowa w pkt 1 powołanego przepisu), lub prowadzi taką działalność. Jak wynika ze statutu pozwanego towarzystwa przedmiotem działalności spółki jest m.in. pośrednictwo w zbywaniu i odkupowaniu jednostek uczestnictwa, doradztwo w zakresie obrotu papierami wartościowymi. Spółka podejmuje działalność doradztwa w zakresie obrotu papierami wartościowymi po uzyskaniu pisemnych zezwoleń Komisji Nadzoru Finansowego (§ 6 ust 2).

Jednocześnie treść wiadomości sugeruje, że powoda Ł. W. zapewniono o gwarancji zwrotu. Za uprawdopodobnione Sąd uznał zatem, ze powód ad 1 nie został pouczony o ryzyku związanym z inwestycją i mógł zostać zapewniony o gwarancji zwrotu co może być sprzeczne z zasadami polityki inwestycyjnej funduszu inwestycyjnego.

Powyższe działania zdają się być również niezgodne ze wskazanymi przez powodów przepisami § 9, § 13 i § 15 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 września 2012 r. w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, oraz banków powierniczych (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 878 z późn. zm.), obowiązującego do dnia 22.06.2018 roku oraz Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia z dnia 30 maja 2018 r. (w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, oraz banków powierniczych Dz.U. z 2018 r. poz. 1112 z późn. zm.).

Powodowie nadto podnieśli brak możliwości zapoznania się z zasada wypłaty środków z funduszy oraz ograniczeniami wykupu certyfikatów przewidzianych w statucie Funduszu. Wykup certyfikatów inwestycyjnych możliwy był bowiem w sytuacji posiadania przez Fundusz aktywów płynnych, a nadto łączna wartość wykupowanych certyfikatów inwestycyjnych nie mogła przeważać 20 % (...) Funduszu. Dodatkowo statut Funduszu przewidywał, iż uczestnikom Funduszu posiadającym certyfikaty inwestycyjne o nieparzystych numerach serii począwszy od serii 001 (dotyczące powoda ad 4) przysługuje uprawnienie do żądania wykupu certyfikatów wyłącznie dwa razy w roku, podczas gdy uczestnicy parzystych certyfikatów inwestycyjnych byli uprawnienie do składania żądań wykupu dwanaście razy w ciągu roku. Zgodzić się należy z wyrażonym stanowiskiem powodów, iż przywilejowanie nabywców certyfikatów inwestycyjnych Funduszu świadczy o działaniu w sposób sprzecznych z nałożonymi na pozwane Towarzystwo obowiązkami reprezentowania interesów wszystkich uczestników Funduszu .

Powodowie zarzucali również działanie przez towarzystwo i depozytariusza w warunkach konfliktów interesów (zarządzanie przez towarzystwo równocześnie powodem 4 oraz funduszem i reprezentowanie tych podmiotów w czynnościach między nimi w tym w transakcjach nabycia certyfikatów inwestycyjnych funduszu, które to transakcje są źródłem szkody w majątku powodów i jednoczesny brak jakiegokolwiek nadzoru ze strony depozytariusza nad działaniami towarzystwa. W tym zakresie dla potrzeb rozpoznania wniosku o zabezpieczenie stwierdzić należało te twierdzenia za uprawdopodobnione.

Przepis art. 48 ust 2 ustawy o funduszach statuuje obowiązek powstrzymywania się od zawierania transakcji, które mogłyby powodować wystąpienie konfliktu interesów z funduszem inwestycyjnym lub interesem klientów, dla których towarzystwo wykonuje usługi doradztwa inwestycyjnego, zarządzania portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, albo przyjmowania i przekazywania zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych. Powodowie zarzucali naruszenie ww. przepisu w związku z jednoczesnym zarządzeniem Funduszem (...) oraz pozwanym (...) oraz wykonywaniem wzajemnych transakcji pomiędzy ww. podmiotami.

Jak wynika z załączonego wraz z pozwem materiału dowodowego 30 grudnia 2016 r. pomiędzy powodem (...)zarządzanym przez pozwane towarzystwo jako kupującym a (...) Ltd w L. na C. w imieniu której działała (...)w W. jako sprzedającym została zawarta umowa sprzedaży instrumentów rynku niepublicznego za pośrednictwem (...) S.A.. Przedmiotem umowy był 1 certyfikat inwestycyjny serii (...) wyemitowany przez (...) zakupiony po cenie (...) ( umowa – k. 321 i nast., potwierdzenie przelewu - k. 325, potwierdzenie zawarcia transakcji – k. 329-330). Następnie (...) zwrócił się do Towarzystwa z wnioskiem o wpisanie jako uczestnika Funduszu (...) powoda (...) z tytułu nabycia certyfikatu inwestycyjnego (...) ( wniosek z 2 stycznia 2017 r. – k. 327). Tego samego dnia podobna umowa została zawarta pomiędzy powodem (...) zarządzanym przez pozwane towarzystwo jako kupującym a (...), której przedmiotem było nabycie 14 certyfikatów inwestycyjnych serii (...) Funduszu ( umowa – k. 332-334, potwierdzenie przelewu – k. 336, wniosek – k. 338). W tym samym dniu (...) nabył również 20 certyfikatów, łączna kwota z zapisu wyniosła (...) zł, w dniu 27 kwietnia 2018 r. przydzielono powodowi ad 4 Certyfikaty Inwestycyjne serii (...) w liczbie 20 sztuk. Certyfikaty serii (...) zostały również nabyte przez (...)Sp. z o.o. ( wpis do ewidencji uczestników funduszu – k. k. 340-350, potwierdzenie przelewu – k. 352, formularz zapisu na certyfikaty – k. 356-357, informacja – k. 363).

Wstępna analiza umów i podmiotów je zawierających, jak też ich przedmiotu prowadzi więc do wniosku, że pozwane towarzystwo mogło działać sprzecznie z przepisem art. 48 ust 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi z dnia 27 maja 2004 r..

Pozostałe okoliczności, w tym fakt, że w czerwcu 2016 r. nastąpiła zmiana serwisanta Funduszu (...) ( wydruk – k. 437 i nast., , ogłoszenie z 1 lipca 2016 r. -k. 441), jak też fakt, iż Prokuratura Okręgowa w Warszawie prowadzi postępowanie sprawdzające o spowodowanie szkody majątkowej w wielkich rozmiarach w mieniu (...) S.A. (w tym sprawdzane są również okoliczności uzyskania nieuzasadnionych korzyści wobec Funduszu (...) w okresie od 6 maja 2015 r. do 30 czerwca 2016 r. kopia pisma PO w W-wie – k. 897) i czy było to związane z jakimkolwiek działaniem czy też zaniechaniem pozwanego, będą przedmiotem dalszego postępowania dowodowego. Na obecnym etapie postępowania twierdzenia powoda w tym zakresie Sąd uznał za zbyt daleko idące. Załączony materiał dowodowy nie pozwala natomiast na jednoznaczne ustalenie (również oceniany w ramach uprawdopodobnienia roszczenia) czy pozwane towarzystwo poinformowało KNF o rozwiązaniu umowy z depozytariuszem i co do braku nawiązania stosunku umownego z kolejnym.

W dniach 24 czerwca 2022 r, 7 września 2022 r. i 31 maja 2023 r. Komisja Nadzoru Finansowego KNF wydała decyzję nakładające na pozwane towarzystwo kary finansowe w związku m.in. z nienależytym zarządem nad funduszami ( informacja KNF – k. 1011, 1015, 1018 i nast.). Komunikat UKNF oraz kary nałożone na pozwane towarzystwo również powodują uprawdopodobnienie roszczenia. Wprawdzie nałożenie kar dotyczyło innych funduszy niż w sprawie niniejszej, jednakże może sugerować praktykę pozwanego towarzystwa w sprawozdaniu nadzoru. Kwestie te będą jednak przedmiotem dalszych ustaleń w sprawie.

Powodowie uprawdopodobnili również, że powyższe spowodowało szkodę w ich majątku. Rozważania w tym przedmiocie należało rozpocząć od braku należytego pouczenia o ryzyku, które gdyby zostało dokonane mogłoby spowodować zaniechanie przez powoda ad 1 inwestycji w oferowany mu fundusz.

Z załączonego do pozwu materiału dowodowego wynika, że pozwane towarzystwo działając w imieniu Funduszu (...) ogłosiło o podziale certyfikatów inwestycyjnych 12 września 2019 r. ( ogłoszenie – k. 365). W dniu 20 października 2019 r. (...) zarządzany przez Towarzystwo zgłosił żądanie wykupu certyfikatów inwestycyjnych serii (...) ( formularz – k. 367-375). Pozwane Towarzystwo w imieniu Funduszu ogłosiło wykup certyfikatów na dzień wykupu 30 września 2020 r. który został objęty redukcją na poziomie 96,57 %. O wykupie poinformowano również (...) wykup dotyczył certyfikatów serii (...) w licznie (...) za kwotę wykupu (...) zł. Po dokonaniu wykupu w ewidencji zapisano uczestnikowi CI serii (...) w liczbie 14 484 o wartości (...) zł ( ogłoszenie – k. 377, informacja – k. 379). W związku z likwidacją M. in (...) sp. z o.o. 22 grudnia 2020 r. powód 4 (...) reprezentowany przez pozwane towarzystwo zawarł z M. in (...) sp. z o.o. umowę przeniesienia prawa własności certyfikatów. Przedmiotem umowy były 22 000 (liczba po podziale certyfikatów) certyfikatów inwestycyjnych serii (...) Funduszu (...) ( umowa – k. 382-384).Na dzień 31 marca 2021 r. wartość aktywów netto certyfikatu inwestycyjnego wynosiła 154,32 zł. Towarzystwo w imieniu Funduszu ogłosiło o wykupie certyfikatów na dzień 31 marca 2021 r. kierując informację do (...) wykup dotyczył certyfikatów serii 29 w licznie 623 za kwotę wykupu (...) zł. Po dokonaniu wykupu uczestnik posiadał CI serii (...) w liczbie 13 861 o wartości (...)zł ( informacja -k . 388, ogłoszenie – k. 390, pismo z 29 kwietni a 2021 r. – k. 392, potwierdzenie – k. 393). 29 września 2021 r. nastąpiło otwarcie likwidacji Funduszu (...). Wartość certyfikatu wynosiła wówczas 117,65 zł ( wyciąg z rejestru funduszy inwestycyjnych – k. 247-253, informacja dotycząca podziału CI – k. 395-399).W dniu 26 października 2021 r. nastąpił kolejny podział certyfikatów na 11 765 certyfikaty dotychczasowy jeden, wartość certyfikatu wyniosła 0,01 zł ( informacja dotycząca podziału CI – k. 395-399).W piśmie z 9 listopada 2021 r. pozwane towarzystwo jako likwidator funduszu zawiadomił powoda 4 (...) o częściowym umorzeniu certyfikatów w dniu 26 października 2021 r. – umorzono 24 362 250 certyfikatów (...) o wartości (...) zł, po umorzeniu uczestnik posiadał CI serii (...) w liczbie 138 712 415 o wartości 1 (...)zł. Dokonano umorzenia 73 819 675 CI serii (...) o wartości (...) zł, , po umorzeniu uczestnik posiadał CI serii (...) w liczbie 420 310 325 o wartości (...) zł ( informacja – k. 401, 404, potwierdzenie umorzenia – k. 402, 405).

Następnie w dniu 2 lutego 2022 r. dokonano kolejnego umorzenia certyfikatów serii (...) – umorzenie dotyczyło 7 477 726 CI (...) o wartości (...)zł. Po umorzeniu uczestnik posiadał (...)zł CI (...) o wartości (...)zł. Ponadto umorzono certyfikaty serii (...) w liczbie 2 467 827 CI o wartości (...) zł, po umorzeniu uczestnik posiadał 136 2444 588 Ci serii (...) o wartości (...) zł ( informacja – k. 407, 410, potwierdzenie umorzenia – k. 408, 411). W dniu 22 kwietnia 2022 r. dokonano umorzenia CI serii (...) w liczbie 5 982 181 o wartości (...)zł, pozostało 406 850 418 CI serii (...) o wartości (...) zł oraz Ci serii (...) w liczbie 1 974 262 o wartości (...) zł, pozostało 134 270 326 CI o wartości (...)zł ( informacja – k. 416, potwierdzenie – k. 417).W dniu 19 października 2022 r. dokonano umorzenia CI serii (...) w liczbie 9 347 158 o wartości (...)zł, pozostało 397 503 260 CI serii 097 o wartości (...) zł oraz CI serii (...) w liczbie 3 084 784 o wartości (...) zł, pozostało CI serii (...) 131 185 542 o wartości (...) zł ( informacja – k. 419, 422 potwierdzenie umorzenia – k. 420, 423). W dniu 12 stycznia 2023 r. dokonano umorzenia CI serii (...) w licznie 14 955 452 o wartości (...) zł, pozostało CI serii (...) 382 547 808 o wartości (...) zł oraz CI serii (...) o wartości (...) zł, pozostało 126 249 887 CI serii (...) o wartości (...) zł ( informacja – k. 425, 428, potwierdzenie umorzenia – k. 426, 429). 14 lipca 2023 r. powód 4 otrzymał kwotę (...)zł tytułem wykupu certyfikatów ( potwierdzenie – k. 431, 433). Na dzień 31 marca 2023 r. w Funduszu (...) posiadał 126 249 887 CI serii (...) i 382 547 808 CI serii (...) ( informacja – k. 435).

Zważywszy, że powód zainwestował kwotę (...) zł powód niewątpliwie poniósł szkodę. W chwili obecnej za uprawdopodobnione Sąd uznał również, że szkoda pozostaje w związku z przyczynowym z działaniami i zaniechaniem pozwanych. W szczególności w sytuacji poinformowania o ryzyku możliwe, że powód nie przekazałby środków na oferowaną mu inwestycję. Inwestycja ukierunkowana na konkretny fundusz jest natomiast ściśle związana z osiągnięciem zysków lub start inwestycyjnych, toteż strata zainwestowanych środków jest szkodą rzeczywistą.

Powód ad 4 (...) zwracał się do pozwanego ad 2 z wnioskiem o wytoczenie powództwa przeciwko pozwanemu towarzystwu w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem obowiązków w zakresie zarządzania funduszem i jego reprezentacji, a także o podjęcie stosownych działań. W odpowiedzi pozwany ad 2 poinformował, że nie pełnił funkcji depozytariusza Funduszu w dacie otrzymania wniosku, wskazał także że umowa o wykonywanie funkcji depozytariusza uległa rozwiązaniu. Z tożsamym wnioskiem zwrócili się uczestnicy funduszu, tj. powód ad 2 i powód ad 3 ( wniosek – k. 881 i nast., odpowiedź – k. 910 i nast., pismo o udzielenie wyjaśnień – k. 914, odpowiedź – k. 917, wniosek – k. 921 i nast., odpowiedź – k. 954 i nast. )

Towarzystwo nie uznaje roszczeń powodów ( pismo – k. 1500).

Sąd podziela twierdzenia pozwu, ze powód nie miał realnego wpływu na datę wykupu i umorzenia. Toteż uprawdopodobnione pozostają twierdzenia o braku przyczynienia się powodów do powstania szkody.

Mając na względzie powyższe rozważania należało stwierdzić, że powodowie uprawdopodobnili swoje roszczenie o zapłatę. Kolejno należało więc ocenić interes prawny powodów w zabezpieczeniu ich roszczenia. Powodowie uzasadniali, że brak zabezpieczenia uniemożliwi im bądź znaczenie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie z uwagi na złą sytuację majątkową pozwanego towarzystwa. Powodowie w sposób szczegółowo wskazali spadki uwidocznione w sprawozdaniu za 2022 r. w stosunku do stanu na koniec 2021 r. , w tym także spadek rezerw i brak zyskowności. Za uprawdopodobnione należało więc uznać twierdzenia pozwu co do prawdopodobieństwa cofnięcia pozwanemu towarzystwu zezwolenia na prowadzenie działalności. Taki stan rzeczy niewątpliwie świadczy o interesie prawnym powodów w uzyskaniu zabezpieczenia.

Analizując wnioskowany przez powodów sposób zabezpieczenia i sumę zabezpieczenia Sąd miał na względzie konieczność wyważenia interesów stron. Zgodnie z art. 730 ¹ § 3 k.p.c. przy wyborze sposobu zabezpieczenia sąd uwzględni interesy stron lub uczestników postępowania w takiej mierze, aby uprawnionemu zapewnić należytą ochronę prawną, a obowiązanego nie obciążać ponad potrzebę.

Sąd uznał, że żądany przez powodów sposób zabezpieczenia w ramach wniosku głównego będzie zbyt obciążające dla powoda. Dostrzegła to również strona powoda występując z żądaniem ewentualnym na wypadek ustalenia, że zabezpieczenie jak we wniosku głównym będzie nader dotkliwe dla pozwanego ad 1) w tym w szczególności w sytuacji uznania, że udzielenie zabezpieczenia pozbawi pozwanego Ad 1) możliwości regulowania bieżących zobowiązań oraz kontynuowania działalności. Sąd doszedł do przekonania, że tak właśnie mogłoby nastąpić. Powodowie żądali bowiem w rzeczywistości zajęcia rachunków bankowych i wszelkich aktywów co niewątpliwe sparaliżowałoby całkowicie działalność pozwanego.

Za adekwatny Sąd uznał natomiast sposób wskazany we wniosku głównym – w części. Powodowie domagali się zajęcia praw z instrumentów finansowych przysługujących pozwanemu wskazanych we wniosku. Jest to częściowy majątek pozwanego toteż z pewnością taki sposób zabezpieczenia nie obciąży pozwanego w sposób nadmierny, zaś pozwoli powodom na uzyskanie zabezpieczenia wobec niepewnej sytuacji pozwanego towarzystwa. Tak sformułowany wniosek o zabezpieczenie będzie również możliwy do wykonania w drodze ewentualnej egzekucji komorniczej.

Uwzględniając żądanie w zakresie pkt 2 wniosku Sąd oddalił wniosek w zakresie zajęcia praw z innych nie wymienionych we wniosku instrumentów finansowych należących do pozwanego ad. 1, ewentualnie o ustanowienie ich zakazu zbywania i obciążania. W tym zakresie Zdaniem Sądu wniosek był nieprecyzyjny, zbyt daleko idący i w efekcie nie nadawałby się do wykonania.

Jeśli zaś chodzi o sumę zabezpieczenia, to jak wynika z art. 736 § 1 pkt 1 k.p.c. wniosek o udzielenie zabezpieczenia powinien odpowiadać wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego, a nadto zawierać wskazanie sposobu zabezpieczenia, a w sprawach o roszczenie pieniężne także wskazanie sumy zabezpieczenia. Stosownie do art. 736 § 3 k.p.c. suma zabezpieczenia nie może być wyższa od dochodzonego roszczenia liczonego wraz z odsetkami do dnia wydania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia oraz z kosztami wykonania zabezpieczenia. Suma ta może obejmować także przewidywane koszty postępowania.

Sąd nie znalazł podstaw, aby poddać w wątpliwość wskazaną przez powodów sumę zabezpieczenia. Na kwotę 11 208 623,68 zł składały się : kwota dochodzonego roszczenia w wysokości (...) zł, koszty wykonania zabezpieczenia ustalone na podstawie art. 31 ust 2 stawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1357 z późn. zm.) w wysokości 982 595,91 zł (10% wartości roszczenia), przewidywanych kosztów postępowania w wysokości 400 068 zł, w tym tytułem opłaty od pozwu, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika w sprawie. Natomiast Sąd nie uwzględnił w sumie zabezpieczenia wskazywana kwoty odsetek za opóźnienie w wysokości 3317,11 zł za każdy dzień od dnia wydania postanowienia o zabezpieczeniu z uwagi na brak możliwości skonkretyzowania pełnej kwoty roszczenia o odsetki w sumie udzielonego zabezpieczenia.

Mając na uwadze wszystko powyższe Sąd postanowił jak w sentencji.

Sędzia Dorota Gozalbo-Gągolewicz

Z:arządzenie:

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

Sędzia Dorota Gozalbo-Gągolewicz