Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 8 stycznia 2013 r. powódka (...) S.A. w W. wniosła przeciwko Skarbowi Państwa – Generalnemu Dyrektorowi Dróg Krajowych i Autostrad w W. pozew o zapłatę kwoty 104.992,80 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 31 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powództwa wskazała, iż jest następcą prawnym (...) sp. z o.o. w W., która zawarła umowę podwykonawczą w związku z kontraktem w zakresie robót budowlanych na odcinku Autostrady (...). Pozwany inwestor zatwierdził powódkę jako podwykonawcę. W związku z wykonaniem robót powód wystawił fakturę na kwotę 663.628,30 zł. Wykonawca nie zapłacił niniejszej kwoty, inwestor zaś dokonał jedynie części płatności. Pozwany odmówił zapłaty ze względu na brak kompletu badań betonu i brak wniosku o odbiór ustroju nośnego. Powódka podniosła, iż prace zostały wykonane zgodnie ze sztuką budowlaną i umową, zaś zaakceptowany protokół odbioru nie wskazuje wad.

Wskazała, iż umowa podwykonawcza (zaakceptowana przez pozwanego) nie przewidywała obowiązku, na który powołuje się strona pozwana. Autostrada zaś została otworzona dla ruchu ( pozew k. 6-67).

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. Podniósł, że Inżynier Rezydent nie potwierdził wykonania w całości przepustu (...) z uwagi na brak badań laboratoryjnych betonu, pomiarów geodezyjnych i braku wniosku o odbiór ustroju nośnego. Podwykonawca był odpowiedzialny za technologię wbudowania materiałów. Brak badań uniemożliwiał stwierdzenie, czy beton został właściwe zagęszczony. Badania geodezyjne mogą z kolei wykazać odchyłki wysokościowe lub sytuacyjne wykonanego elementu. Badania laboratoryjne i geodezyjne potwierdzają prawidłowość wykonania danego elementu. Inżynier Rezydent potwierdził zaawansowanie robót na poziomie 65% ze względu na brak kompletu badań betonu i brak wniosku o odbiór ustroju nośnego. W związku z tym nakazał uzupełnienie badań i ich przedłożenie ( odpowiedź na pozew k. 89-155).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu l sierpnia 2011 r. Skarb Państwa - Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, reprezentowany przez Oddział w W. Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, zwany dalej też GDDKiA (Inwestor), podpisał umowę (...) z Konsorcjum firm (zwane dalej Wykonawcą) w skład, którego wchodziły: (...) S.A., (...) a (...) Sp. z o.o. oraz (...) a (...) k.s., w której zamawiający powierzał, a wykonawca zobowiązywał się do wykonania robót polegających na kontynuacji projektowania i wykonania robót budowlanych w zakresie autostrady (...) od S. do K. na odcinku od km 411+465,8 do km 431+500.

Zgodnie z § 2 ust. 2 ww. umowy Akt Umowy, wraz z innymi dokumentami (m.in. Warunkami Ogólnymi Kontraktu, Warunkami Szczególnymi Kontraktu oraz Ofertą Wykonawcy wraz z załącznikami), stanowiły część umowy zawartej między stronami.

( Umowa nr (...) z dnia l sierpnia 2011 r. wraz z aneksami k. 129-135).

W dniu 7 września 2011 r. Wykonawca zawarł z (...) sp. z o.o. w W., umowę podwykonawczą. Zgodnie z §2 umowy jej integralną część stanowiły zawarte w kolejnych załącznikach od 1 do 10: Warunki Szczególne, Warunki Ogólne, Zakres Robót Podwykonawczych, Specyfikacje Techniczne, Dokumentacja Projektowo-Techniczna, Harmonogram, Wzory Wniosku o Płatność oraz Świadectwa Płatności, Wzory gwarancji bankowych lub ubezpieczeniowych, Wykaz substancji zakazanych, Dokumenty formalne podwykonawcy (umowa k. 27-44).

Zgodnie z §12 Warunków Ogólnych do umów podwykonawczych podwykonawca wraz ze zgłoszeniem przekaże wykonawcy kompletną dokumentację odbiorową zgodnie z wymaganiami określonymi w Warunkach Szczególnych ( pkt 12.1.- k. 40).

W myśl pkt. I Warunków Szczególnych dokumenty odbiorowe z pkt 12.1 miały być zgodne ze Specyfikacjami Technicznymi (k. 30). ( umowa podwykonawcza k. 27- 480.

Zgodnie ze zleceniem nr (...) z 7 września 2011 r. Wykonawca zlecił powódce wykonanie robót montażowych przy budowie przepustów w ramach budowy Autostrady (...). ( zlecenie k. 50).

Pismem z dnia l grudnia 2011 r., skierowanym do K. I. Rezydenta, Kierownik Projektu zatwierdził (...) Sp. z o.o. jako Podwykonawcę stosownie do subklauzuli 4.4 Szczegółowych Warunków Kontraktu, przy czym zobowiązał Wykonawcę do dostarczenia Aneksu nr l do umowy z Podwykonawcą z podpisami prawidłowo umocowanych przedstawicieli stron ( pismo Kierownika Projektu GDDKiA(...)z dnia l grudnia 2011 r. k. 49).

Dnia 6 grudnia 2011 r. sporządzono protokół odbioru robót, podpisany przez Kierownika Robót na kwotę 539.535,20 zł netto tj. 663 628,30 zł brutto ( protokół k. 52).

W związku z powyższym powódka wystawiła fakturę nr (...) z dnia 16 grudnia 2011 r. na w/w kwotę brutto ( faktura k. 51). Wykonawca nie uiścił powyższej kwoty (bezsporne).

Pismem z dnia 7 lutego 2012 r. Podwykonawca wezwał Zamawiającego do zapłaty kwoty 751.141,84 zł „wynikającej z zaległości wobec Spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. za wykonanie prac zgodnie z umową podwykonawczą nr 21/A2- (...) z dnia 07 września 2011 r. zawartą ze Spółką (...) S.A. z siedzibą w W., oraz ze zlecenia nr (...) z dnia 29.11. 2011 r.”, nie precyzując z tytułu wykonania, jakich robót wywodzi powyższe roszczenie. W piśmie z dnia 23 lutego 2012 r. Podwykonawca poinformował Zamawiającego, że niezapłacone należności dotyczą m.in. faktury nr (...). ( wezwanie do zapłaty z dnia 7 lutego 2012 r., pismo powoda z dnia 23 lutego 2012 r. k. 55 i 57 i n).

Pismem z dnia 5 marca 2012 r., skierowanym do Kierownika Projektu, Inżynier Rezydent przekazał korektę rozliczenia robót wskazanych przez Podwykonawcę objętych m.in. fakturą nr (...). Z dołączonych do pisma załączników (tabel) wynika, że odnośnie wykonania przepustów (...)(poz. 3 tabeli) Inżynier Rezydent potwierdził zaawansowanie robót na poziomie 65 % ze względu na brak kompletu badań betonu i brak wniosku o odbiór ustroju nośnego. ( Pismo Inżyniera Rezydenta (...)z dnia 5 marca 2012 r. wraz z dwoma załącznikami k. 145-148).

W piśmie z dnia 25 kwietnia 2012 r. skierowanym do Wykonawcy Zamawiający poinformował, że dokonał zapłaty kwoty 578.084, 28 zł, w tym za wykonanie przepustu (...) kwoty 157.489,20 zł (potwierdzonej w (...)), tj. nie wypłacono 25%, co stanowi kwotę 104.992,80 zł z uwagi na brak kompletu badań betonu i brak wniosku o odbiór ustroju nośnego. ( pismo k. 39).

Inżynier potwierdził zaawansowanie robót na poziomie 65% adekwatnie do poziomu zaawansowania robót potwierdzonych w Przejściowym Świadectwie Płatności Wykonawcy, część prac wykonanych na przepuście (...) nie została poświadczona w przejściowym Świadectwie płatności na rzecz wykonawcy. Do Zamawiającego nie został złożony prawidłowy wniosek o odbiór ustroju nośnego, nie dołączono badań laboratoryjnych potwierdzających zgodność wykonanych robót ze specyfikacją techniczną.

Wniosek podwykonawcy z dnia 16.01.2012 r. Nr D- (...) w zakresie odbioru ścian i płyty ustroju nośnego obiektu (...) nie dotyczył tego co było oznaczone w tytule, ale wlotu i wylotu, czyli innego elementu konstrukcyjnego przepustu. Inżynier Rezydent uczynił na nim stosowaną adnotację i nie zezwolił na odbiór robót w tym zakresie, ze względu na brak kompletu badań (betonu) i brak wniosku o odbiór ustroju nośnego. Wniosek ten był uzupełnieniem poprzedniego wniosku nr 841 (k. 142) zatwierdzonego warunkowo, z zastrzeżeniem iż nie dotyczy on ścian i płyt ustroju nośnego, ale wlotu i wylotu przepustu. Tym samym do Inżyniera nie wpłynął wniosek odbiorowy dotyczący ściany i płyty ustroju nośnego ( wnioski o odbiór robót - 8 szt k. 137-144, 145, zeznania K. M. k. k. 408-412, zeznania świadka T. K. k. 702-705).

Brak badań betonu zgodnie z umową wiążącą Inwestora i Wykonawcę, a tym samym Podwykonawcę i Wykonawcę skutkował niemożnością uwzględnienia pełnej kwoty ( przelew k. 58, Pismo Zastępcy Dyrektora Oddziału w W. (...) z dnia 25 kwietnia 2012 r. k. 59-60, zeznania świadka K. M. k. 408-412, zeznania świadka T. K. k. 702-705).

W piśmie z dnia 5 lipca 2012 r. Zastępca Dyrektora Oddziału (...) poinformował Podwykonawcę, że wstrzymana kwota za wykonanie przepustu(...) nie może zostać wypłacona wykonawcy, ponieważ do tej chwili Nadzór nie otrzymał od Wykonawcy badań betonu oraz wniosku o odbiór ustroju nośnego. (p ismo Zastępcy Dyrektora Oddziału z 5 lipca 2012 r. k. 136).

Powyższe stanowisko pozwany oparł o postanowienia umowy łączącej go z Wykonawcą, a ściślej Szczegółową Specyfikację Techniczną Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych, w tym odnoszącą się do betonu konstrukcyjnego (k.214-267). Zgodnie z subklauzulą 2.2.1. określającej wymogi cementu, wskazywała ona na konieczność przedstawienia materiału wraz z wynikami badań ( k. 244-245). Zgodnie z klauzulą 6.1 na Wykonawcy, (w tym także na Podwykonawcy) spoczywał obowiązek zapewnienia wykonania badań laboratoryjnych (k. 254, 265). Strony ustaliły, że roboty uznaje się za wykonane zgodnie z Dokumentacją Projektową, (...), instrukcją producenta i wymaganiami inżyniera, jeżeli wszystkie pomiary i badania dały wynik pozytywny. W odmiennym przypadku Wykonawca zobowiązał się do ich poprawy na własny koszt. ( klauzula 8.2, k. 267).

Szczególne wymogi dotyczące mieszkanki betonowej określała również klauzula 2 i 3(k. 262-273). Na wykonawcy spoczywał obowiązek uzyskania wymaganych dokumentów jakości i wykonania badań (Szczególna Specyfikacja Techniczna (...)00.00.00 k. 214 - 268, Warunki Szczególne Kontraktu k. 269-308, Warunki Ogólne Kontraktu k. 309-387).

Autostrada (...) została otwarta dla ruchu w czerwcu 2012 r. należy wskazać, iż stało się tak na podstawie tymczasowych pozwoleń na użytkowanie. Nie zostały wydane decyzje w przedmiocie ostatecznych pozwoleń na użytkowanie. ( tymczasowe pozwolenie na użytkowanie zamierzenia inwestycyjnego k. 150-154).

Na mocy uchwały nr 3 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki (...) sp. z o.o. w W. z dnia 5 września 2012 r. (aktem notarialnym Rep. A nr(...)) dokonano przekształcenia firmy na spółkę akcyjną (...) Spółka Akcyjna w W. (odpis z KRS k. 675).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o w/w dokumenty i zeznania świadków. Sąd dał wiarę złożonym do akt sprawy dokumentom prywatnym uwzględniając, że stanowią one jedynie dowód złożenia oświadczenia w nich zawartego. Złożone do akt dokumenty urzędowe w pełni zasługują na wiarę, albowiem zostały wydane przez uprawnione do tego organy, w zakresie ich kompetencji. Złożone dokumenty potwierdzają okoliczności niesporne i nie budzą wątpliwości co do ich wiarygodności i autentyczności.

Pozwany nie co do zasady nie kwestionował okoliczności faktycznych wynikających z twierdzeń pozwu i z załączonych do pozwu dokumentów, poza faktem, że ciążyły na powódce obowiązki przedstawienia kompletu wyników badań laboratoryjnych betonu oraz wskazywał na brak złożenia wniosku o odbiór ustroju nośnego. Pomimo zarzutu strony pozwanej, powódka nie przedstawiła pełnej umowy podwykonawczej wraz z wszystkimi załącznikami do umowy określonymi w par. 2 Umowy, w tym specyfikacji technicznej, zakresu robót, dokumentacji projektowo technicznej, czy harmonogramu.

Zgodnie §2 Umowy Wykonawczej jej integralną część stanowiły zawarte w kolejnych załącznikach od 1 do 10: Warunki Szczególne, Warunki Ogólne, Zakres Robót Podwykonawczych, Specyfikacje Techniczne, Dokumentacja Projektowo-Techniczna, Harmonogram, Wzory Wniosku o Płatność oraz Świadectwa Płatności, Wzory gwarancji bankowych lub ubezpieczeniowych, Wykaz substancji zakazanych, Dokumenty formalne podwykonawcy ( umowa k. 27-44). Powódka nie przedłożyła pełnej umowy, w związku z czym brak jest możliwości zweryfikowania, czy prace i wbudowane materiały, zostały wykonane zgodnie ze specyfikacją techniczną i dokumentacją projektową- techniczną. Tym samym Sąd nie dał wiary zeznaniom J. H., iż strona powodowa nie była zobowiązana do przedstawienia badań betonu, a jedynie w tym zakresie obowiązek ciążył na Wykonawcy (k. 99 -202).

Powyższemu zaprzeczył pozwany twierdząc, iż wskazane w par. 2 Umowy podwykonawczej załączniki, które stanowiły integralną cześć umowy, w tym specyfikacje techniczne były tożsame z umową zawartą z Wykonawcą i wiązały także Podwykonawcę. Z zeznań J. H. wynika, iż specyfikacja techniczna dla Wykonawcy i Podwykonawcy powinna być taka sama, a czasami specyfikacja techniczna jest bardziej restrykcyjna dla podwykonawców.

Zeznania świadków K. M., T. K., J. H. uzupełniały się wzajemnie i tworzyły wraz z pozostałym materiałem dowodowym jednolitą całość. Zeznania te były logiczne, jasne i spójne.

Jednocześnie Sąd pominął dowód z zeznań świadka P. P. oraz dowód z przesłuchania w charakterze strony powódki wobec nie wykonania postanowienia Sądu z dnia 28 maja 2014 r. Sąd zobowiązał powódkę do wskazania aktualnego adresu świadka ewentualnie do wskazania osoby, która może być przesłuchana w charakterze strony, pod rygorem pominięcia dowodu, zaś strona powodowa nie podjęła w zakreślonym terminie żadnych czynności.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo, jako nieudowodnione podlegało oddaleniu.

Powódka domagała się zapłaty części wynagrodzenia na podstawie wystawionej przez nią faktury VAT z dnia 16 grudnia 20911 nr (...) na kwotę 663.628,30 zł. Roszczenie swoje wywodziła z umowy podwykonawczej jaką zawarła z Wykonawcą robót budowlanych dotyczących wykonania autostrady (...) od S. do K. na odcinku od km 411+465,8 do km 431+500.

Powódka podniosła, iż pomimo wezwań Wykonawca nie zapłacił jej za wykonane roboty. Po zwróceniu się o zapłatę do inwestora jej świadczenie zostało uznane i pokryte w części. Kwestia ta nie była sporna między stronami. Pozwany nie kwestionował również, iż zatwierdził powódkę, jako podwykonawcę. Pozwany podnosił bowiem, że nie dokonał zapłaty za część prac wobec nie spełnienia warunków przewidzianych umową, a mianowicie z uwagi na brak przedstawienia kompletu badań betonu i brak wniosku o odbiór ustroju nośnego.

Z postępowania dowodowego przeprowadzonego w sprawie nie wynika, by powódka spełniła powyższe kryteria, jak również nie wynika by nie ciążyły na niej powyższe obowiązki. Powódka, na której zgodnie z art. 6 k.c. spoczywał ciężar dowodu nie wykazała zasadności roszczenia. Pozwany zaprzeczył należytemu wykonaniu zobowiązania przez powódkę, przez co rolą strony powodowej było obalenie powyższego i tym samym wykazanie zasadności żądania.

Materialnoprawną podstawą żądania powódki jest art. 647 ¹ k.c. dotyczący solidarnej odpowiedzialności inwestora i wykonawcy wobec podwykonawcy.

W myśl art. 647 ¹§ 1 k.c. w umowie o roboty budowlane, o której mowa w art. 647 k.c., zawartej między inwestorem a wykonawcą (generalnym wykonawcą), strony ustalają zakres robót, które wykonawca będzie wykonywał osobiście lub za pomocą podwykonawców.

§ 2. Do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora. Jeżeli inwestor, w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu, wraz z częścią dokumentacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie, nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważa się, że wyraził zgodę na zawarcie umowy.

§ 3. Do zawarcia przez podwykonawcę umowy z dalszym podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora i wykonawcy. Przepis § 2 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

§ 4. Umowy, o których mowa w § 2 i 3, powinny być dokonane w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

§ 5. Zawierający umowę z podwykonawcą oraz inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę.

§ 6. Odmienne postanowienia umów, o których mowa w niniejszym artykule, są nieważne.

W wyroku z dnia 10 stycznia 2013 r. I ACa 792/12 Sąd Apelacyjny wW. wskazał, że skoro zgodnie z art. 647 ¹ § 5 k.c. inwestor odpowiada za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy, a jego solidarna odpowiedzialność z wykonawcą ma charakter ustawowej solidarnej odpowiedzialności gwarancyjnej za cudzy dług, on zaś sam pełni rolę ustawowego poręczyciela gwarancyjnego wykonawcy, to warunkiem tej odpowiedzialności jest to, aby znał lub miał możliwość poznania tych postanowień umowy wykonawcy z podwykonawcą, które wyznaczają zakres jego odpowiedzialności. W świetle art. 6 k.c. w zw. z art. 647 ¹ § 2 zdanie pierwsze i § 5 k.c., ciężar udowodnienia tego, że inwestor wyraził zgodę na zawarcie umowy o roboty budowlane wykonawcy z podwykonawcą, spoczywa na podwykonawcy, on bowiem z tego faktu wywodzi skutki prawne. Jeżeli inwestor twierdzi, że zgody takiej nie wyraził również w sposób dorozumiany oraz że nie znał istotnych postanowień umowy wykonawcy z podwykonawcą, podwykonawca powinien udowodnić także świadomość inwestora, co do tych okoliczności, wyznaczających zakres jego odpowiedzialności za wynagrodzenie podwykonawcy lub to, że z postanowieniami tymi inwestor mógł się zapoznać.

Przekładając powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, iż powódka została zaakceptowana przez inwestora, jako Podwykonawca. Umowa podwykonawcza zaś w swej treści wskazuje, że jej integralnymi częściami są m. in. Warunki Ogólne, Warunki Szczególne oraz Specyfikacje Techniczne. Zgodnie z klauzulą warunków Ogólnych umowy podwykonawczej wraz ze zgłoszeniem podwykonawca przekaże Wykonawcy kompletną dokumentację odbiorową zgodnie z wymaganiami określonymi w Warunkach Szczególnych. Zgodnie zaś z pkt. I.17 Warunków Szczególnych umowy podwykonawczej wymagane dokumenty odbiorowe powinny być zgodne ze Specyfikacjami Technicznymi.

Tymczasem powódka nie przedłożyła Specyfikacji (...) stanowiących integralną część umowy podwykonawczej. Tym samym nie wykazała aby w stosunku zobowiązaniowym między nią, a wykonawcą istniały odmienności od umowy obejmującej te same roboty stanowiące przedmiot umowy Inwestora z Wykonawcą. Zeznania świadka J. H., wskazują, iż specyfikacje techniczne powinny być takie same. Należało, zatem przyjąć jak twierdzi pozwany, iż strony obowiązują w tym zakresie regulacje zawarte w umowie wykonawczej. Ze złożonych dokumentów tj. Szczególnej Specyfikacji (...)00.00.00 (k. 214 – 268), Warunków Szczególnych Kontraktu (k. 269-308), Warunków Ogólnych Kontraktu (k. 309-387), stanowiących umowę wykonawczą wynika, iż na Wykonawcy spoczywał obowiązek wykonania badań i załączenia ich przy przedstawieniu robót do odbioru. Strony umowy wykonawczej ustaliły, że roboty uznaje się za wykonane zgodnie z umową, jeżeli wszystkie pomiary i badania dały wynik pozytywny. W odmiennym przypadku wykonawca zobowiązany jest do ich poprawy na własny koszt. ( klauzula 8.2 k. 267).

Powódka nie wykazała, aby wykonała powyższe badania betonu i aby ich wynika był pozytywny. Tym samym należało przyjąć, iż nie wykonała całości umowy w zakresie przepustu (...). Ponadto, do inwestora nie został złożony wniosek o odbiór ścian i płyty ustroju nośnego. Pierwszy z wniosków został zatwierdzony warunkowo z uwagą, iż nie dotyczy ścian i płyty ustroju nośnego, tylko wlotu i wylotu przepustu.

Sąd podziela pogląd pozwanego, iż nawet dobrej jakości materiał niewłaściwie wbudowany może być przyczyną wad. Tym samym nawet użycie przez powódkę materiałów powierzonych, nie zwalnia jej z odpowiedzialności za wbudowanie betonu. Brak badań czyni niemożliwym stwierdzenie prawidłowości wykonania prac. Autostrada została otwarta dla ruchu w czerwcu 2012 r. należy wskazać, iż stało się tak na podstawie tymczasowych pozwoleń na użytkowanie, nadal nie zostały wydane decyzje w przedmiocie ostatecznych pozwoleń na użytkowanie.

Wobec powyższego brak jest podstaw do zasądzenia na rzecz powódki dochodzonej pozostałej części kwoty wynagrodzenia, a powództwo podlegało oddaleniu.

Mając na uwadze bardzo złą sytuację finansową powódki, na podstawie art. 102 k.p.c., Sąd odstąpił od obciążania powódki kosztami procesu. Postanowieniem Sądu Rejonowego dlam. W. z dnia 28 maja 2013 r. w sprawie XGU 121/13 oddalono wniosek powódki o ogłoszenie upadłości z uwagi na fakt, iż majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania ( odpis z KRS k. 682).

Z tych też powodów, na podstawie art. 83 §2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd obciążył pozwanego wydatkami związanymi z przypozwaniem Konsorcjum Wykonawców, którzy zostali zawiadomieni na jego wniosek ( k. 165). Żaden z wykonawców nie wstąpił do procesu. Na koszty te składają się poniesione tymczasowo przez Skarb Państwa koszty tłumaczenia z języka czeskiego, związane z jednym z wykonawców w kwocie 15.902,56 zł (15.601,84 zł + 300,72 zł).