Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

POSTANOWIENIE

Dnia 20 sierpnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Krystyna Stawecka (spr.)

Sędziowie: Paweł Duda i Edyta Bryzgalska

po rozpoznaniu w dniu 20 sierpnia 2024 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

w postępowaniu grupowym

sprawy z powództwa A. G. (1) jako reprezentanta grupy

przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Radę Ministrów, Ministra Zdrowia
i Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

o ustalenie

postanawia:

na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym ustalić skład grupy, do której zalicza:

1.  A. G. (1) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...),

2.  F. B. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Biuro (...),

3.  P. M. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) S.C.,

4.  A. C. (1) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...) S.C.,

5.  B. C. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...) S.C.,

6.  M. S. (1) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...),

7.  H. B. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...),

8.  A. S. (1) wspólnika spółki cywilnej BIURO (...),

9.  P. Z. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...)

10.  P. B. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

11.  K. A. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

12.  K. C. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...),

13.  B. Z. (1) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...),

14.  T. Z. (1) prowadzącego działalność gospodarczą pod (...),

15.  D. K. (1) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...),

16.  M. P. (1) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...),

17.  A. R. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...). (...),

18.  T. Z. (2) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

19.  (...) spółka jawna,

20.  A. C. (2) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...),

21.  J. P. (1) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...),

22.  K. O. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

23.  V. W. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...),

24.  D. K. (2) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

25.  J. P. (2) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą Biuro (...),

26.  B. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

27.  A. B. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...),

28.  T. N. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

29.  M. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

30.  (...),

31.  A. D. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...)

32.  D. G. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...),

33.  J. K. (1) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...),

34.  M. S. (2) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

35.  K. M. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą U (...) K. M.,

36.  (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

37.  G. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

38.  M. C. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

39.  M. P. (2) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...),

40.  J. B. (1) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą HOTEL RESTAURACJA (...),

41.  J. B. (2) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...),

42.  J. K. (2) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą 1. (...),

43.  A. N. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą 1. (...) 2. (...),

44.  (...),

45.  A. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Biuro (...),

46.  A. S. (2) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Agencja (...),

47.  J. S. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...),

48.  T. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

49.  (...) – spółka jawna,

50.  (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

51.  S. M. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...), (...) S. M.,

52.  (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa,

53.  (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

54.  (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

55.  (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

56.  W. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą PPHU (...),

57.  (...) spółka jawna,

58.  (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,

59.  M. O. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą RESTAURACJA (...),

60.  J. P. (3) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

61.  D. Z. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą FIRMA HANDLOWA (...),

62.  A. Z. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

63.  B. Z. (2) prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...),

64.  M. J. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...),

65.  S. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą 1. FIRMA BUDOWLANA – (...), 2. (...),

66.  D. B. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...),

67.  M. A. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...),

68.  D. A. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...),

69.  T. M. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...)

UZASADNIENIE Z URZĘDU

A. G. (1), działając jako reprezentant grupy na podstawie art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym wniosła o ustalenie, że Skarb Państwa reprezentowany przez Radę Ministrów, Ministra Zdrowia
i Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji jest względem członków grupy zobowiązany do zapłaty odszkodowania tytułem naprawienia szkody obejmującej straty, które ponieśli oraz korzyści, które mogliby osiągnąć, gdyby im szkody nie wyrządzono, wyrządzonej przez:

I.  niezgodne z prawem działanie przy wykonywaniu władzy publicznej polegające na wydaniu aktów normatywnych m.in. w postaci: rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia
13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz.U. z 2020 r. poz. 433), rozporządzenia Ministra Zdrowia
z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r. poz. 491), rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca
2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku
z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r. poz. 566), rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów
i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r. poz. 658), rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 kwietnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r. poz. 697), rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 maja 2020 r.
w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku
z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r. poz. 792), rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów
i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r. poz. 878), rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r. poz. 964),

II.  niezgodne z prawem zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej polegające na:

1) niewydaniu przez Radę Ministrów aktu normatywnego, którego obowiązek wydania przewiduje przepis prawa, tj. rozporządzenia Rady Ministrów wprowadzającego,
w związku z epidemią (...)19, stan nadzwyczajny – stan klęski żywiołowej, o którym mowa w art. 228 ust. 1 i 2 i art-232 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r.,

2) zaniechaniu przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji inicjatywy opracowania polityki Rządu dotyczącej wprowadzenia, w związku z epidemią COVID-19, stanu nadzwyczajnego – stanu klęski żywiołowej i zaniechaniu przedłożenia projektu aktu normatywnego na posiedzenie Rady Ministrów dotyczącego wprowadzenia stanu nadzwyczajnego – stanu klęski żywiołowej, o którym mowa w art. 228 ust. 1 i 2 i art. 232 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.

W uzasadnieniu pozwu powódka jako reprezentant grupy przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w ramach tej samej branży turystycznej ujętej
w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 79 (w szczególności 79.12.Z organizatorzy turystyki i 79.11 A działalność agentów turystycznych), dziale 49.3 (w szczególności 49.39. Z. pozostały transport lądowy pasażerski, gdzie indziej niesklasyfikowany – wynajem autobusów z kierowcą, przewozy wycieczkowe i turystyczne oraz inne okazjonalne przewozy autobusowe kursujące bez ustalonego rozkładu), dziale 55 (w szczególności 55.10.Z. hotele i podobne obiekty zakwaterowania), dziale 79 (w szczególności 79.90A działalność pilotów wycieczek i przewoźników turystycznych oraz działu 93.19Z działalność przewodników górskich) wskazała, że na skutek wydania wskazanych powyżej aktów prawnych, a także zaniechania podjęcia wskazanych wyżej działań przedsiębiorcy doznali szkody. Do pozwu powódka dołączyła oświadczenia 45 członków grupy o przystąpieniu do grupy wraz z oświadczeniami o wyrażeniu zgody co do osoby reprezentanta A. G. (1) oraz o wykonywaniu działalności gospodarczej związanej z branżą turystyczną. Pismem z dnia 15 stycznia 2021 r. powódka przedłożyła omyłkowo niezałączone do pozwu dwa oświadczenia członków grupy.

Pismem z dnia 16 lutego 2021 r. powódka wskazała na przystąpienie do grupy kolejnych czterech członków: A. S. (2) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...), J. S. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...), T. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) oraz (...), K. G., A. G. (2), M. G. – spółka jawna (pismo z załącznikami k.1281-1329).

Prawomocnym postanowieniem z dnia 27 kwietnia 2022 r. Sąd postanowił rozpoznać sprawę w postępowaniu grupowym (k.1415).

Postanowieniem z dnia 23 lutego 2023 r. zarządzono ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego (k.1486-1486 v.).

W wyniku ogłoszenia do grupy przystąpiło 20 nowych członków : (...) sp. z o.o., S. M. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...), (...), (...) sp. z o.o. sp. k., (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o., W. K. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) sp.
z o.o., M. O. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...), J. P. (3) prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...), D. Z. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...), A. Z. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...), B. Z. (2) prowadząca działalność gospodarczą pod firmą (...), M. J. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą (...), S. G. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą 1. (...), 2. (...), D. B. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą (...), M. A. prowadząca działalność gospodarczą pod firmą (...), D. A. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...), T. M. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...). Wskazane podmioty przedłożyły stosowne dokumenty uprawdopodabniające ich przynależność do grupy (pismo wraz z załącznikami k. 1498-1736 oraz pismo z dnia 10.05.2023 r. wraz z załącznikami k.1738-1769).

Zarządzeniem z dnia 24 maja 2023 r. przewodniczący wyznaczył pozwanemu termin miesiąca do podniesienia zarzutów co do członkostwa określonych osób w grupie (k.1771).

W zakreślonym terminie pozwany wniósł o wydanie postanowienia odmawiającego ustalenia składu grupy określonej w pozwie wskazując, że sytuacja faktyczna członków grupy różni się w znaczący sposób (pismo z dnia 16.06.2023 r. k.1780).

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek o ustalenie składu grupy ze wskazaniem poszczególnych jej członków, przedstawiony przez powódkę zasługiwał na uwzględnienie, zaś zarzuty pozwanego co do składu grupy należało uznać za bezzasadne.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 i 2 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym z dnia 17 grudnia 2009 r. po uprawomocnieniu się postanowienia o rozpoznaniu sprawy
w postępowaniu grupowym sąd zarządzi ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego zawierającego w szczególności informację o możliwości przystąpienia do grupy w terminie nie krótszym niż miesięczny, a nie dłuższym niż 3 miesiące od daty ogłoszenia przez złożenia pisemnego oświadczenia. Przystąpienie do grupy po upływie terminu wyznaczonego przez Sąd jest niedopuszczalne (art. 11 ust. 5 ustawy).

W związku z prawomocnym postanowieniem o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym, Sąd na podstawie art. 11 ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym zarządził umieszczenie ogłoszenia o wszczęciu postępowania grupowego
w Biuletynie Informacji Publicznej Sądu Okręgowego w Warszawie oraz na stronie internetowej kancelarii pełnomocników powódki zakreślając dwumiesięczny termin od dnia ogłoszenia na złożenie reprezentantowi grupy A. G. (1) oświadczenia
o przystąpieniu do grupy z zastrzeżeniem, że przystąpienie po upływie powyższego terminu jest niedopuszczalne.

Publikacja ogłoszenia w Biuletynie Informacji Publicznej nastąpiła w dniu 28 lutego 2023 r., natomiast na stronie internetowej kancelarii w dniu 27 lutego 2023 r., a więc termin do złożenia oświadczenia o przystąpieniu upływał w dniu 28 kwietnia 2023 r. Z dokumentów dołączonych do pozwu oraz dalszych pism procesowych powódki wynika, że takie oświadczenie w wyznaczonym terminie złożyło 69 członków grupy.

Zatem wydanie wskazanego orzeczenia jest równoznaczne z uznaniem dopuszczalności postępowania przez pryzmat przedstawionych w pozwie roszczeń. Akceptując te roszczenia jako nadające się do grupowego rozpoznania Sąd określa wzorzec roszczenia obowiązujący przy ocenie statusu członka postępowania grupowego. Natomiast badanie przynależności do grupy to nic innego jak przykładanie indywidualnych roszczeń członków grupy do wzorca roszczenia określonego w postanowieniu o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym.

Wskazać należy, że podstawę zarzutów zmierzających do wykazania, że dana osoba nie spełnia kryteriów przynależności do grupy może stanowić: 1) brak oparcia roszczenia danego członka grupy na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej co roszczenia objęte postanowieniem o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym 2) okoliczność, że roszczenie danego członka grupy jest roszczeniem innego rodzaju niż to objęte postanowieniem o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym; 3) wysokość roszczenia pieniężnego danego członka grupy nie jest ujednolicona z wysokością roszczeń innych członków grupy lub podgrupy; 4) roszczenia danego członka grupy lub podgrupy nie jest uzasadnione wspólnymi okolicznościami; 5) roszczenie danego członka grupy,
w przeciwieństwie do roszczeń innych członków grupy, nie mieści się w zakresie przedmiotowym ustawy; 6) niedopełnienie wymogów formalnych niezbędnych dla przystąpienia do grupy w szczególności nieterminowe złożenia oświadczenia o przystąpieniu do grupy, złożenie oświadczenia niezawierającego wymaganych elementów (Ustawa
o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Komentarza, Tomasz Jaworski, Patrick Radzimierski, Warszawa 2010).

Zgodnie z art. 17 ust.1 ustawy po upływie terminu do podniesienia zarzutów, o których mowa w art. 15, sąd wydaje postanowienie co do składu grupy.

W ocenie Sądu wszystkie podmioty wskazane w pozwie oraz podmioty, które zgłosiły przystąpienie do grupy w wyniku ogłoszenia spełniają przesłanki z art. 1 ustawy.

Wszyscy prowadzą bowiem działalność gospodarczą w tej samej branży turystycznej. Ich roszczenia mają w ocenie Sądu charakter jednorodny albowiem wszyscy członkowie grupy żądają ustalenia odpowiedzialności Skarbu Państwa za te same zdarzenia, które w ich ocenie są źródłem poniesionej przez każdego z nich szkody i wszyscy członkowie grupy zachowują przeciwko Skarbowi Państwa roszczenie majątkowe – roszczenie pieniężne, tj. roszczenie o zapłatę odszkodowania.

Powodowie upatrują źródła szkody w dokładnie tych samych działaniach
i zaniechaniach Skarbu Państwa w szczególności polegających na:

⚫

ustaleniu, że Skarb Państwa jest zobowiązany do naprawienia członkom grupy wyrządzonej im szkody wynikającej z niezgodnego z prawem działania przy wykonywaniu władzy publicznej oraz z niezgodnego z prawem zaniechania przy wykonywaniu władzy publicznej,

⚫

żądanie wszystkich członków grupy odnosi się do zachowań stationes fisci Skarbu Państwa, których dopuściły się w związku i w czasie epidemii (...)19,

⚫

roszczenia wszystkich członków grupy powstały w związku z dokładnie tymi samymi okolicznościami, tj. wydaniem tych samych aktów normatywnych i tymi samymi zaniechaniami ze sfery władztwa publicznego,

⚫

wszyscy członkowie grupy byli objęci nakazami, zakazami i ograniczeniami wprowadzonymi rozporządzeniami Rady Ministrów i Ministra Zdrowia – zakazy, nakazy i ograniczenia miały charakter powszechny i obowiązywały na całym terytorium RP,
a przepisy nie zawierały żadnych wyłączeń podmiotowych. Wszyscy członkowie grupy są przedsiębiorcami posiadającymi siedzibę w Polsce i są wpisani do właściwego polskiego rejestru przedsiębiorców lub ewidencji i na terenie Polski prowadzą działalność gospodarczą,

⚫

roszczenia członków grupy dotyczą szkód wyrządzonych przez stationes fisci Skarbu Państwa w tym samym okresie, tj. od dnia 13 marca 2020 r. do dnia 7 grudnia 2020 r. (czas obowiązywania rozporządzeń wymienionych w pozwie),

⚫

wszystkich członków grupy łączy fakt, że każdy z nich prowadzi działalność gospodarczą o analogicznym charakterze, tj. jest przedsiębiorcą z branży turystycznej,

⚫

faktycznym zakazem prowadzenia działalności gospodarczej był objęty każdy członek grupy, wskutek czego każdy członek grupy poniósł szkodę,

⚫

wszyscy członkowie grupy zostali dotknięci skutkami zaniechania, a mianowicie nie podjęcia wymaganych prawem działań z zakresu formalnego wprowadzenia stanu klęski żywiołowej. Żaden z członków grupy nie uzyskał odszkodowania w trybie ustawy z dnia 22 listopada 2002 r. o wyrównywaniu strat majątkowych wynikających z ograniczenia
w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela, pomimo poniesienia szkody z tytułu wprowadzenia zakazów, nakazów i ograniczeń charakterystycznych dla stanów nadzwyczajnych,

W orzecznictwie wskazuje się, że roszczenia oparte na jednakowej podstawie faktycznej to roszczenia, których podstawę stanowi taka sama podstawa faktyczna (przesłanka sensu stricto) lub roszczenia, których istotne okoliczności faktyczne są wspólne (przesłanka sensu largo). Rozpoznaniu roszczenia w postępowaniu grupowym nie stoi na przeszkodzie fakt, że istnieją nieznaczne różnice pomiędzy indywidualnymi podstawami roszczeń, jeżeli istotne okoliczności faktyczne uzasadniają żądanie wspólne dla wszystkich roszczeń (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 14 maja 2013 r., sygn. akt I ACz 464/13, Legalis). Co za tym idzie, roszczenia członków grupy należy zakwalifikować, jako oparte na tej samej podstawie faktycznej, nawet gdy pomiędzy podstawami roszczeń poszczególnych członków występują pewne nieznaczne różnice. Pewne indywidualne odmienności są więc dopuszczalne w postępowaniu grupowym.

W ocenie Sądu, źródło szkody powodów pozostaje tożsame, albowiem podmioty występujące w ramach postępowania prowadzą działalność gospodarczą w ramach branży turystycznej, co wynika z załączonych oświadczeń. Wobec tego członkiem grupy może być każdy kto był adresatem norm prawnych wymienionych w pozwie niezależnie od tego czy jego działalność polegała na organizowaniu turystyki, zakwaterowaniu czy organizowaniu transportu turystycznego.

Mając na względzie powyższe zdaniem Sądu zostały również spełnione wymogi formalne określone w art. 12 ustawy. Strona powodowa załączyła wykaz podmiotów, które przystąpiły do grupy. Każdy z nich jest przedsiębiorcą świadczącym usługi w ramach branży turystycznej, posiadającym siedzibę w Polsce. Każdy z nich poniósł szkodę wskutek opisanych wyżej działań i zaniechań pozwanego, co uprawdopodobnił w złożonym oświadczeniu.

W załączonych oświadczeniach o przystąpieniu do grupy, każdy z członków grupy określił swoje żądanie oraz wskazał okoliczności uzasadniające żądanie, przynależność do grupy (oświadczył o rodzaju wykonywanej przez niego działalności gospodarczej, celem uprawdopodobnienia przynależności członka do grupy), przedstawił wydruk z właściwego rejestru lub ewidencji (Krajowy Rejestr Sądowy, Centralna Ewidencja i Informacja
o Działalności Gospodarczej), wskazujący m.in. na posiadany status przedsiębiorcy w okresie wystąpienia działań i zaniechań pozwanych wskazanych w petitum pozwu.

Oświadczeniom tym przyznać należy walor dowodu (dokumentu prywatnego
w rozumieniu art. 245 k.p.c.) wystarczającego do uprawdopodobnienia przynależności do grupy składających te oświadczenia.

Z powyższych względów orzeczono jak w postanowieniu.

ZARZĄDZENIE

1.  (...).

2.  (...).

3.  (...).