Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 września 2025 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Paweł Duda

Protokolant: sekretarz sądowy Urszula Flaga

po rozpoznaniu w dniu 17 września 2025 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa A. Y.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w W. na rzecz A. Y. kwotę 83.500 zł (osiemdziesiąt trzy tysiące pięćset złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 lipca 2021 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  zasądza tytułem zwrotu kosztów postępowania od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na rzecz A. Y. kwotę 10.668,24 zł (dziesięć tysięcy sześćset sześćdziesiąt osiem złotych dwadzieścia cztery grosze) wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygn. akt XXV C 394/23

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 17 września 2025 r.

A. Y. pozwem z dnia 13 sierpnia 2022 r. (data nadania w placówce pocztowej) wniósł o zasądzenia od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwoty 83.500 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 8 lipca 2021 r. do dnia zapłaty.

Na uzasadnienie pozwu powód podał, że w dniu 8 sierpnia 2018 r. zakupił od pozwanego samochód ciężarowy marki V. (...), VIN (...), za cenę 83.500 zł. W toku użytkowania, pojazd został zatrzymany do kontroli na terytorium Finlandii przez Policję. Policja stwierdziła, że pojazd figuruje na liście samochodów skradzionych na Łotwie, w związku z czym został on zwrócony właścicielowi – spółce (...) w R.. W związku z zaistniałą sytuacją, pismem z dnia 31 maja 2021 r. powód złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy, w którego treści wezwał pozwaną spółkę do zwrotu zapłaconej ceny sprzedaży. Pozwany zakwestionował skuteczność tego oświadczenia, wskazując, że w chwili sprzedaży pojazdu powodowi pozwana spółka była jego właścicielem. Według powoda, przedmiotowy pojazd dotknięty był wadą prawną, do których zalicza się także sytuację ograniczenia w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą, gdy wynika to z decyzji lub orzeczenia właściwego organu, co rodzi odpowiedzialność pozwanego względem powoda z tytułu rękojmi.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 22 listopada 2022 r., tutejszy Sąd nakazał pozwanemu, aby zapłacił na rzecz powoda kwotę 83.500 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie i kosztami postępowania.

Pozwany (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w W. w sprzeciwie od nakazu zapłaty zaskarżył powyższy nakaz zapłaty
w całości i wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że był pierwszym właścicielem przedmiotowego pojazdu, zakupionego jako nowy od importera. Pojazd ten został następnie nabyty od pozwanego przez (...) sp. z o.o. w dniu 30 stycznia 2014 r.
i zarejestrowany w Polsce 4 lutego 2014 r. V. (...) oddał następnie pojazd do używania (...) sp. z o.o. w oparciu o umowę leasingu, a korzystający oddał pojazd spółce (...) w najem. (...) sp. z o.o. zaprzestała spłacania rat leasingowych, więc V. (...) wypowiedział umowę leasingu i wezwał korzystającego do zwrotu pojazdu. Z uwagi na zaniechanie zwrotu w terminie, V. (...) zgłosił fakt przywłaszczenia pojazdu (...) organom ściągania, na skutek czego w dniu 13 października 2014 r. wszczęto postępowanie karne w Polsce. W dniu 20 października 2014 r. pojazd został odnaleziony przez (...) organy ścigania i zwrócony V. (...). W 2014 r. zgłoszono również na Łotwie kradzież pojazdu o tożsamym VIN co przedmiotowy pojazd, ale zarejestrowanego na Łotwie pod innym numerem rejestracyjnym. Zgłoszenie kradzieży zostało dokonane przez spółkę (...), będącą jedynie najemcą pojazdu, co skutkowało wszczęciem postępowania karnego przez organy (...) w dniu 13 marca
2015 r. Z nieznanych przyczyn postępowanie karne prowadzone przez (...) organy ścigania nie zakończyło się, pomimo odnalezienia pojazdu w Polsce i dokonania jego zwrotu prawowitemu właścicielowi. W 2018 r. sporny pojazd został nabyty w ramach grupy kapitałowej przez (...) GmbH sp. z o.o. Oddział w Polsce, a następnie nabyty od tej spółki przez pozwanego, co potwierdzono fakturą z dnia 10 maja 2018 r. Następnie
w 2019 r. nastąpiło ponowne zgłoszenie kradzieży pojazdu na Łotwie. Według pozwanego, zajęcie pojazdu przez służby (...) było nieprawidłowe oraz niezasadne, zaś pozwany
w dniu sprzedaży i wydania pojazdu powodowi był jego prawowitym właścicielem, uprawnionym do rozporządzenia pojazdem. Wobec tego pozwany nie może ponosić odpowiedzialności na podstawie rękojmi za rzekomą wadę prawną pojazdu, co czyni oświadczenie powoda o odstąpieniu od umowy sprzedaży bezskutecznym, a roszczenie dochodzone pozwem bezzasadnym.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29 stycznia 2014 r. pomiędzy (...) sp. z o.o. z siedzibą
w W., jako finansującym, a (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., jako korzystającym (reprezentowaną przez prezesa zarządu D. R.) została zawarta umowa leasngu operacyjnego nr (...)- (...)- (...), której przedmiotem był samochód marki V. (...) o numerze nadwozia nr (...). Umowa powyższa została zawarta za pośrednictwem (...) sp. z o.o. (umowa leasingu operacyjnego niekonsumenckiego z 29.01.2014 r. – k. 125-128).

Pierwszym właścicielem przedmiotowego pojazdu była V. (...)
sp. z o.o. (od 31 grudnia 2013 r.) Pierwsza rejestracja wymienionego pojazdu w Polsce miała miejsce 4 lutego 2014 r., a jako jego właściciel została wpisana: (...) sp. z o.o.”, która pozostawała właścicielem do 22 marca 2018 r. (kopia dowodu rejestracyjnego – k. 28-28v., kopia karty pojazdu – k. 29-29v., wydruk historii pojazdu z portalu (...) – k. 33-34).

D. R., w bliżej nieustalonym miejscu i czasie, nie wcześniej niż 29 stycznia 2014 r. i nie później niż 10 czerwca 2014 r., dokonał przywłaszczenia powierzonego mienia
w postaci dwóch samochodów ciężarowych marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) (będącego przedmiotem umowy leasingu nr (...)) oraz o numerze rejestracyjnym (...) (będącego przedmiotem umowy leasingu nr (...)), poprzez ich niewydanie na wezwanie leasingodawcy i zbycie na rzecz innego podmiotu – sprzedaż do lombardu na terenie Łotwy (odpis wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy- Śródmieścia w Warszawie z dnia 15.11.2022 r. sygn. akt V K 1027/21 wraz z uzasadnieniem – k. 206-218).

Samochód V. (...), VIN (...) został zarejestrowany na Łotwie w dniu 20 lutego 2014 r. pod numerem rejestracyjnym (...) jako własność spółki (...), zaś od dnia 24 lutego 2014 r. do 10 sierpnia 2021 r. zarejestrowany był na Łotwie jako własność spółki (...) i znajdujący się w posiadaniu spółki (...) (pismo (...) Dyrekcji Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego
z 22.04.2025 r. wraz z tłumaczeniem przysięgłym – k. 266-268).

Umowy leasingu obydwu wymienionych wyżej pojazdów, w tym pojazdu V. (...), zawarte przez (...) sp. z o.o. ze (...) sp. z o.o., zostały wypowiedziane przez leasingodawcę w dniu 5 czerwca 2014 r. ze względu na zaległości w spłacie rat leasingowych (odpis wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy- Śródmieścia w Warszawie z dnia 15.11.2022 r. sygn. akt V K 1027/21 wraz
z uzasadnieniem – k. 206-218).

W dniu 24 lipca 2014 r. na Litwie pomiędzy (...) (sprzedawcą)
a M. Š. (kupującym) została zawarta umowa sprzedaży samochodu V. (...). Pojazd ten był w dacie zawarcia umowy sprzedaży zarejestrowany na Litwie pod numerem rejestracyjnym (...), a po nabyciu został zarejestrowany przez M. Š. pod numerem rejestracyjnym (...). (umowa kupna-sprzedaży z 24.07.2014 r. – k. 186-187; pismo Komendanta Rejonowego Policji W. I z 12.11.2014 r. – k. 184-184v.; protokół Komendy Powiatowej w Policji
w S. przesłuchania świadka M. S. w dniu 17.10.2014 r. – k. 228-230; protokół Komendy Powiatowej w Policji w S. przesłuchania świadka A. S. w dniu 17.10.2014 r. – k. 224-226; protokół Komendy Rejonowej Policji
W. przesłuchania świadka M. S. w dniu 15.12.2014 r. – k. 228-230).

Samochody V. (...) o numerach VIN (...) i VIN (...) nie zostały zwrócone leasingodawcy przez (...) Sp. z o.o.
w W., wobec czego (...) Sp. z o.o. w W. w dniu
13 października 2014 r. zgłosiła w Polsce kradzież tych pojazdów ( odpis wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy- Śródmieścia w Warszawie z dnia 15.11.2022 r. sygn. akt V K 1027/21 wraz z uzasadnieniem – k. 206-218).

W dniu 16 października 2014 r. Policja zatrzymała na terenie Polski pojazd V. (...) (zaopatrzony w (...) tablice rejestracyjne). Pojazd ten znajdował się wówczas we władaniu A. S. – syna M. Š., który podróżował nim do Polski. Pojazd został zabezpieczony jako dowód rzeczowy w postepowaniu karnym przygotowawczym prowadzonym przez (...) Policję w sprawie możliwego przywłaszczenia tego pojazdu (protokół zatrzymania rzeczy
z 16.10.2014 r. – k. 221-223; postanowienie prokuratora z 17.10.2014 r. o zatwierdzeniu zatrzymania rzeczy – k. 227; postanowienie z 21.10.2014 r. w przedmiocie dowodów rzeczowych – k. 111; protokół Komendy Powiatowej w Policji w S. przesłuchania świadka M. S. w dniu 17.10.2014 r. – k. 228-230; protokół Komendy Powiatowej w Policji w S. przesłuchania świadka A. S. w dniu 17.10.2014 r. – k. 224-226; protokół Komendy Rejonowej Policji W. I przesłuchania świadka M. S. w dniu 15.12.2014 r. – k. 228-230).

Komenda Rejonowa Policji W. I postanowieniem z dnia 21 października
2014 r., wydanym w sprawie dotyczącej przywłaszczenia mienia w postaci dwóch wymienionych wyżej samochodów marki V. (...) poprzez niedotrzymanie warunków umów leasingu, na szkodę (...) sp. z o.o. przez R. D. z firmy (...) sp. z o.o., uznała za dowód rzeczowy samochód ciężarowy marki V. (...) nr VIN (...) ( postanowienie z dnia 21.10.2014 r. –
k. 111).

(...) sp. z o.o. w pismach z 7 lipca 2015 r. i 29 października 2015 r. zwróciła się do Prokuratury Rejonowej (...) w W.
o wydanie orzeczenia o zwrocie spółce, jako właścicielowi, pojazdu V. (...) nr VIN (...) wraz z dokumentami, uznanego jako dowód rzeczowy
w sprawie sygn. akt (...) (pisma z 07.07.2015 r. – k. 188-189 i z 29.10.2015 r. – k. 190-191).

Prokurator Prokuratury Rejonowej (...) w W. postanowieniem z dnia 20 czerwca 2016 r. postanowił wydać pojazd V. (...) nr VIN (...) oraz kluczyki do pojazdu ustalonemu właścicielowi,
tj. (...) GmbH sp. z o.o. Oddział w Polsce, po uprzednim ich uzyskaniu od osoby, której pojazd został oddany na przechowanie (postanowienie w przedmiocie dowodów rzeczowych z 20.06.2016 r. – k. 192-193).

Na podstawie postanowienia z 20 czerwca 2016 r., wymieniony wyżej pojazd został wydany spółce (...) Sp. z o.o. w W. ( fakt ustalony na podstawie art. 230 k.p.c. – podany przez pozwanego w odpowiedzi na pozew
i niekwestionowany przez powoda).

Drugi z pojazdów będących przedmiotem postępowania karnego przygotowawczego prowadzonego przez (...) organy, tj. samochód V. (...) o numerze VIN (...), został zatrzymany na Litwie i był przechowywany przez Policję
w K., w związku z prowadzonym tam postępowaniem przygotowawczym, wszczętym
9 września 2017 r. (...) GmbH sp. z o.o. wystąpiła do Policji w K.
o zwrot spółce tego pojazdu. Do Prokuratury Rejonowej w K. wpłynął również wniosek spółki (...) o zwrot powyższego pojazdu, kupionego od spółki (...). Postanowieniem z dnia 9 maja 2018 r. Prokuratura Rejonowa w K. postanowiła odrzucić wniosek (...) oraz zwrócić pojazd wraz
z kluczykiem i dokumentami spółce (...), uznając, że (...) nabyła skutecznie własność tego pojazdu na podstawie cywilnoprawnej transakcji kupna, jako uczciwy nabywca w dobrej wierze. W dniu 17 września 2018 r. postępowanie przygotowawcze dotyczące wymienionego pojazdu, prowadzone przez organy (...), zostało umorzone (pismo (...) GmbH sp. z o.o. z 15.05.2018 r. – k. 194; tłumaczenie z języka (...) postanowienia Prokuratury Rejonowej w K.
z 09.05.2018 r. – k. 195-198, pismo Komendy Rejonowej Policji W. – k. 199, pismo Prokuratury Rejonowej (...) z 26.11.2018 r. – k. 200).

Ponadto postępowanie karne w sprawie możliwego przywłaszczenia na terytorium Republiki (...) samochodów V. (...)
i VIN (...) należących do (...), w okresie od 18 marca 2014 r. do 5 sierpnia 2014 r., zostało wszczęte na Łotwie przez (...) organy ścigania
w dniu 13 marca 2015 r. W toku tego postępowania zarządzono poszukiwanie pojazdu V. (...), VIN (...). Pojazd ten zarejestrowany był na Łotwie: w okresie od 20 lutego 2014 r. do 24 lutego 2014 r. jako własność (...), w okresie od 24 lutego 2014 r. do 10 sierpnia 2021 r. jako własność (...) (użytkownik (...)), w dniu 10 sierpnia 2021 r. jako własność K. M., zaś od dnia 22 października 2021 r. jest zarejestrowany jako własność I. P. (wydruk wiadomości e-mail policji (...) z 25.02.2022 r. wraz z tłumaczeniem – k. 20-24; pismo Policji Państwowej Komendy Głównej Regionu (...) z 18.06.2025 r. wraz z tłumaczeniem przysięgłym – k. 263-265; pismo Dyrekcji (...) Ruchu Drogowego na Łotwie
z 24.04.2025 r. wraz z tłumaczeniem przysięgłym – k. 266-268).

W dniu 10 maja 2018 r. spółka (...) w Niemczech, reprezentowana przez (...) GmbH sp. z o.o. Oddział w Polsce, sprzedała (...) sp. z o.o. samochód V. (...) nr rej. (...) (faktura VAT nr (...) z 10.05.2018 r. – k. 76).

W dniu 8 sierpnia 2018 r. (...) Sp. z o.o. sprzedała i wydała powodowi A. Y. samochód V. (...), VIN (...) za cenę 83.500 zł (umowa sprzedaży samochodu używanego z 08.08.2018 r. – k. 17).

(...) GmbH Sp. z o.o. Oddział w Polsce pismem z dnia 20 sierpnia 2019 r. oświadczyła na podstawie art. 54 k.p.k., że w postępowaniu karnym przeciwko D. R. toczącym się przed Sądem Rejonowym dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie pod sygn. akt XII K 567/19 będzie działała w charakterze oskarżyciela posiłkowego, a także wniosła o orzeczenie o obowiązku naprawienia szkody przez oskarżonego na rzecz (...) GmbH sp. z o.o. Oddział w Polsce. Analogiczne oświadczenie w piśmie z 4 stycznia 2021 r. złożyła (...) Sp. z o.o. – następca pracy (...) GmbH sp. z o.o. Oddział w Polsce (pisma z 20.08.2019 r. – k. 201-202
i z 04.01.2021 r. – k. 203-204).

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie prawomocnym wyrokiem
z dnia 15 listopada 2022 r. sygn. akt V K 1027/21 uznał oskarżonego D. R. za winnego czynu polegającego na przywłaszczeniu stanowiącego (...) Sp. z o.o. powierzonego mienia w postaci dwóch samochodów ciężarowych marki V. (...) o numerach rejestracyjnych (...) o łącznej wartości nie większej niż 190.741,46 zł poprzez jego niewydanie na wezwanie leasingodawcy, zbycie na rzecz innego podmiotu oraz unikanie kontaktu z leasingodawcą, tj. o czyn z 284 § 2 k.k., skazał oskarżonego na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby oraz orzekł obowiązek naprawienia szkody na rzecz (...) sp. z o.o. w kwocie 161.318,41 zł ( wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie z dnia 15.11.2022 r. sygn. akt V k 1027/21 – k. 206-207).

W trakcie użytkowania przedmiotowego pojazdu po jego nabyciu przez powoda, pojazd ten został zidentyfikowany w dniu 21 marca 2021 r. w Finlandii w porcie pasażerskim miasta T., w wyniku czego został zatrzymany i umieszczony na parkingu (...) Straży Przybrzeżnej w mieście T., w związku ze stwierdzeniem, że pojazd jest poszukiwany jako skradziony na Łotwie. Następnie pojazd został zwrócony członkowi zarządu spółki (...) (wydruk wiadomości e-mail policji (...) z 25.02.2022 r. wraz z tłumaczeniem –
k. 20-24; pismo Policji Państwowej Komendy Głównej Regionu (...) z 18.06.2025 r. wraz z tłumaczeniem przysięgłym – k. 263-265; pismo Dyrekcji (...) Ruchu Drogowego na Łotwie z 24.04.2025 r. wraz z tłumaczeniem przysięgłym – k. 266-268; przesłuchanie powoda A. Y. – k. 282-282v.).

W piśmie z dnia 22 czerwca 2021 r. A. Y., reprezentowany przez pełnomocnika umocowanego do składania materialnoprawnych oświadczeń woli, oświadczył (...) sp. z o.o., że odstępuje od umowy sprzedaży samochodu ciężarowego (...), zawartej 8 sierpnia 2018 r. Powód wskazał, że podstawą odstąpienia od umowy jest art. 560 k.c. i że pojazd obarczony jest wadą prawną (samochód posiada zmienione oznaczenia fabryczne oraz ślady innego rodzaju ingerencji w strukturę samochodu, świadczące o jego nielegalnym pochodzeniu i jako taki został zatrzymany, odebrany, a następnie wydany przez organ prowadzący postępowanie prokuratorskie właścicielowi) oraz wezwał pozwanego do zwrotu ceny sprzedaży w kwocie 83.500,00 zł w terminie 7 dni od otrzymania pisma (pismo powoda z 22.06.2021 r. – k. 18-18v.; pełnomocnictwo z 17.05.2021 r. – k. 6; pocztowe potwierdzenie nadania z 25.06.2021 r. – k. 19).

W odpowiedzi na powyższe pismo powoda, pozwany w piśmie z dnia 20 lipca 2021 r. poinformował powoda, że według najlepszej wiedzy pozwanego zajęcie dokonane przez służby (...) było nieprawidłowe oraz niezasadne, zaś (...) S.A.
w dniu sprzedaży i wydania pojazdu powodowi była jego prawowitym właścicielem. Pozwany wskazał, że wobec powyższego pozwany nie widzi podstaw do zapłaty na rzecz powoda żądanej kwoty (pismo pozwanego z 20.07.2021 r. wraz z pełnomocnictwem – k. 25-27).

W kolejnym piśmie procesowym z dnia 2 sierpnia 2021 r. powód podtrzymał swoje stanowisko o skuteczności złożonego oświadczenia o odstąpieniu od umowy sprzedaży samochodu, gdyż zakupione przez powoda auto okazało się kradzione, oraz podtrzymał żądanie zwrotu ceny ( pismo powoda z 02.08.2021 r. – k. 36-37; pocztowe potwierdzenie nadania – k. 38).

Pozwany w piśmie z 9 sierpnia 2021 r. podtrzymał swe dotychczasowe stanowisko
w zakresie oceny skuteczności oświadczenia o odstąpieniu od umowy sprzedaży pojazdu oraz braku możliwości zadośćuczynienia żądaniu powoda o zwrot ceny pojazdu ( pismo pozwanego z 09.08.2021 r. – k. 39-40).

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie powołanych wyżej dowodów.

Sąd uznał za wiarygodne obiektywne dowody z dokumentów, które nie budziły wątpliwości co do ich autentyczności i nie były kwestionowane przez strony postępowania.

Zeznania powoda, w których powód przedstawił okoliczności związane
z zatrzymaniem przedmiotowego pojazdu przez organy (...), ze względu na fakt, że został on umieszczony przez Policję (...) w Systemie Informacyjnym Schengen jako skradziony, i w związku z tym utraty pojazdu, korespondują z dowodami z dokumentów, składają się na spójną i logiczną całości, wobec czego nie budzą wątpliwości.

Nieprzydatne do dokonania ustaleń w zakresie faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okazały się zeznania świadka K. D., ponieważ świadek ten nie był pracownikiem pozwanej spółki w okresie, kiedy miała miejsce sporna transakcja sprzedaży pojazdu powodowi, nie znał okoliczności tej transakcji, nie znał również historii przedmiotowego pojazdu, a potwierdził tylko pewne informacje, które wynikały już
z dokumentów stanowiących materiał dowodowy sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 556 k.c., w brzmieniu obowiązującym w dniu zawarcia spornej umowy sprzedaży pojazdu z dnia 8 sierpnia 2018 r., sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia).

Rękojmia za wady fizyczne i prawne rzeczy jest szczególnym rodzajem odpowiedzialności cywilnej sprzedawcy względem kupującego, która ma charakter obiektywny, a więc opiera się na zasadzie ryzyka. Odpowiedzialność sprzedawcy za wady rzeczy sprzedanej, przewidziana w art. 556 k.c., ma charakter absolutny, w tym sensie, że sprzedawca nie może się z niej zwolnić i obciąża go ona niezależnie od tego, czy spowodował wadę i czy o niej wiedział. Okolicznością uzasadniającą powstanie odpowiedzialności jest samo istnienie wady. Z takiego charakteru tej odpowiedzialności wynika w sposób oczywisty praktyczny wniosek, że w interesie sprzedawcy leży staranne badanie towarów, które sam nabywa w celu odsprzedaży, to bowiem pozwala mu zmniejszyć ryzyko, jakie wiąże się ze sprzedażą towarów wadliwych (por. orz SN z 20.05.1997 r., II CKN 115/97).

Wada prawna rzeczy zdefiniowana została w art. 556 ³ k.c., który w ówczesnym brzmieniu stanowił, że sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem osoby trzeciej,
a także jeżeli ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu.

Zważywszy na okoliczności faktyczne niniejszej sprawy, twierdzenia i zarzuty stron, należy przede wszystkim pochylić się nad wykładnią sformułowania „ograniczenia
w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynikające z decyzji lub orzeczenia właściwego organu”. Znaczenie określenia „ograniczenia w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą” przez jej właściciela należy odczytywać w kontekście regulacji art. 140 k.c. Przepis ten stanowi, że w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może,
z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody
z rzeczy; w tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

Ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą, o którym traktuje art. 556 ³ k.c., może dotyczyć zatem: posiadania rzeczy, jej używania, pobierania pożytków, dyspozycji faktycznych, a także przeniesienia i obciążenia własności rzeczy. W tym ujęciu wadą prawną będzie każdy przypadek zmniejszający swobodę działania właściciela w zakresie jego uprawnień, jakie powstały do konkretnej rzeczy w granicach wyznaczonych przez zasady wynikające z art. 140 k.c. Podstawą takiego ograniczenia musi być jednak decyzja lub orzeczenie właściwego organu, a więc legalny akt władczy wydany na podstawie norm prawa prywatnego lub publicznego przez upoważniony do tego ustawowo organ. Stąd za wadę prawną w tej postaci nie można uznać sytuacji, w której istnieje sama możliwość wydania takiego aktu, ani też faktycznych ograniczeń niemających umocowania w legalnej decyzji czy orzeczeniu. Dla powstania odpowiedzialności za wadę prawną w tym ujęciu nie ma też znaczenia trwałość skutków takiego ograniczenia własności ani też skuteczność
i prawomocność w znaczeniu procesowym konkretnego aktu władczego, jeśli tylko wystąpi wynikający z tego aktu skutek. Za taką wykładnią analizowanego przepisu przemawia cel rękojmi za wady rzeczy sprzedanej, w tym surowa odpowiedzialność sprzedawcy na zasadzie ryzyka. Jeżeli rzecz sprzedana miała w momencie wydania jej kupującemu wadę prawną, nie sposób przerzucać na kupującego obowiązku definitywnego wyjaśnienia stanu prawnego sprzedanej rzeczy, podejmowania czynności faktycznych oraz prawnych, zmierzających np. do odzyskania władztwa nad rzeczą od podmiotu trzeciego, który wszedł w jej posiadanie na skutek decyzji organu sprawującego władztwo publiczne.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, należy wskazać, że
w dniu zawarcia przez strony umowy sprzedaży i wydania powodowi przez pozwanego przedmiotowego pojazdu (8 sierpnia 2018 r.), pojazd posiadał już wadę prawną
w przedstawionym wyżej rozumieniu, o której powód nie wiedział. Podkreślić trzeba, że
w dacie zawarcia przez strony umowy sprzedaży pojazdu, był on wpisany w państwowym rejestrze pojazdów i kierowców na Łotwie jako własność spółki (...)
i znajdujący się w posiadaniu spółki (...). Właściwy państwowy organ (...) prowadzący ten rejestr (Państwowa Agencja „(...)”) uznał, że właścicielem oraz posiadaczem samochodu są wskazane spółki (...). Ponadto (...) organy ścigania prowadziły od 13 marca 2015 r. postępowania karne w przedmiocie przywłaszczenia tego pojazdu. Wada prawa pojazdu ujawniła się wraz z jego zatrzymaniem na terytorium Finlandii przez tamtejsze właściwe organy państwowe, w związku z decyzją (...) organów ścigania o poszukiwaniu pojazdu. Zatrzymanie pojazdu w Finlandii pozbawiło powoda władztwa na pojazdem, ale będące podstawą tej decyzji były wskazane wyżej fakty, które zaistniały jeszcze przed sprzedażą pojazdu powodowi przez pozwanego (wpisanie pojazdu na Łotwie do państwowego rejestru jako przedmiotu własności
i posiadania innych podmiotów, jego poszukiwanie w prowadzonym postępowaniu karnym
w związku z przywłaszczeniem).

Okoliczności sprawy wskazują przy tym, że podstawą współdziałania organów (...) i (...) stanowiły przepisy w zakresie współpracy organów ścigania państw Unii Europejskiej, skoro obydwa te państwa są członkami Unii, a samochód został wpisany do Systemu Informacyjnego Schengen (na co wskazuje treść e-maila z 14 kwietnia 2021 r. –
k. 43 i co nie było przedmiotem sporu pomiędzy stronami). Podstawę tejże współpracy stanowić musiała wobec tego decyzja Rady nr (...) z dnia 12 czerwca 2007 r.
w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) (Dz. Urz. UE L 205 z 07.08.2007 r., poz. 63) w zw. z decyzją Rady z dnia 7 marca 2013 r., ustalającą datę rozpoczęcia stosowania decyzji (...)
w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II). Przepisy tych aktów prawnych obowiązywały w dniu zawarcia przez strony niniejszego postępowania umowy sprzedaży pojazdu, a następnie zostały zmienione przez rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1862 z dnia
28 listopada 2018 r. w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen (SIS) w dziedzinie współpracy policyjnej i współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych, zmiany i uchylenia decyzji Rady (...) oraz uchylenia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1986/2006 i decyzji Komisji 2010/261/UE z dnia 28 listopada 2018 r. Decyzja powyższa określała warunki
i procedury dokonywania oraz przetwarzania wpisów w SIS II dotyczących osób
i przedmiotów oraz wymiany informacji uzupełniających i danych dodatkowych w celach związanych ze współpracą policyjną i sądową w sprawach karnych (art. 2). Według art. 36 decyzji, dane osób lub pojazdów, jednostek pływających, statków powietrznych i kontenerów są wprowadzane zgodnie z prawem krajowym państwa członkowskiego, które dokonuje wpisu” (ust. 1). Wpisu takiego można dokonać w celu ścigania przestępstw oraz zapobiegania zagrożeniom bezpieczeństwa publicznego (ust. 2). Państwo członkowskie na którego terytorium ujawniono np. kradziony pojazd, postępuje zgodnie z art. 37-39 decyzji. Przywołane rozporządzenie również określa warunki i procedury wprowadzania do SIS
i przetwarzania wpisów w SIS dotyczących osób i przedmiotów oraz wymiany informacji uzupełniających i danych dodatkowych w celach związanych ze współpracą policyjną
i współpracą wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych (art. 2 ust. 1). Szczegółowe warunki postępowania w przypadku „trafienia” poszukiwanej przez inne państwo rzeczy, określa m.in. art. 39 Rozporządzenia, który stanowi, że jeżeli wyszukiwanie wykaże istnienie wpisu dotyczącego przedmiotu, który został zlokalizowany, właściwy organ zajmuje ten przedmiot zgodnie ze swoim prawem krajowym i kontaktuje się z organem państwa członkowskiego dokonującego wpisu, tak aby ustalić środki, które należy zastosować (ust. 1). Wykonujące państwo członkowskie stosuje środki, o które wniesiono, zgodnie z prawem krajowym (ust. 3).

Nie ulega w związku z powyższym wątpliwości, że decyzje organów (...) poszukujących spornego pojazdu w związku z prowadzonym postępowaniem karnym, jak
i decyzje organów (...) (realizujące dyspozycje władz (...)) wchodziły w zakres sfery imperium obu państw członkowskich Unii Europejskiej i miały charakter wiążący
w stosunku do powoda, który nie mógł się im przeciwstawić. Sekwencja opisanych wcześniej zdarzeń poprzedzających decyzje władz (...) o zatrzymaniu pojazdu i jego odebraniu powodowi, wypełnia pojęcie „decyzji lub orzeczenia właściwego organu”, na podstawie którego kupujący rzecz został faktycznie ograniczony w możliwości korzystania
i rozporządzania rzeczą. Nie można w tej sytuacji poczytywać czynności władz (...)
i (...) jako oczywiście bezzasadnych, będących następstwem omyłki, jak próbował przekonywać pozwany. Kwestia ta nie miała zresztą znaczenia w kontekście odpowiedzialności pozwanego z tytułu wad prawnych pojazdu, gdyż decyzje o wpisaniu pojazdu do (...) rejestru państwowego jako przedmiotu praw innych podmiotów niż pozwany i jego poprzednicy prawni, oraz o poszukiwaniu pojazdu i jego zatrzymaniu
w związku z prowadzonym postępowaniem karnym, podjęte zostały przez właściwe organy państwowe. W związku z tymi decyzjami powód został pozbawiony władztwa na pojazdem, możliwości korzystania z niego czy rozporządzania nim.

Podmiot, od którego pozwana spółka kupiła sporny samochód (finansujący w ramach umowy leasingu operacyjnego zawartej ze (...) sp. z o.o.) odzyskał posiadanie samochodu dlatego tylko, że jego kolejny nabywca na terytorium Litwy wjechał nim na terytorium Polski. Transakcje sprzedaży, do których doszło poza terytorium Polski, zarejestrowanie pojazdu i wpisanie w (...) rejestrze jako przedmiotu własności i użytkowania spółek (...), zgłoszenie przestępstwa przywłaszczenia pojazdu (...) organom ścigania oraz zarządzenie jego poszukiwań i wpisanie do rejestru pojazdów skradzionych przez te organy, doprowadziły w konsekwencji do powstania wady prawnej pojazdu. Decyzje (...) organów stały się następstwie podstawą czynności (...) służb, co pozbawiło powoda władztwa nad pojazdem i doprowadziło do jego przekazania podmiotowi traktowanego na Łotwie jako właściciel pojazdu (według wpisu w odpowiednim (...) rejestrze), tj. spółce (...), przez co powód utracił możliwość korzystania z pojazdu
i rozporządzania nim. Oznacza to, że pojazd będący przedmiotem zawartej przez strony umowy sprzedaży z dnia 8 sierpnia 2018 r., posiadał w dacie zawarcia tej umowy wadę prawną w rozumieniu art. 556 ^{( 3)} k.c., co rodzi odpowiedzialność pozwanego z tytułu rękojmi.

W takiej sytuacji, powód stał się uprawniony do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy sprzedaży przedmiotowego pojazdu, stosownie do regulacji art. 560 § 1 k.c. Oświadczenie powoda o odstąpieniu od umowy, złożone pozwanemu pismem z dnia
22 czerwca 2021 r., było zatem skuteczne i skutkowało rozwiązaniem umowy sprzedaży oraz powstaniem po stronie pozwanego obowiązku zwrotu powodowi kwoty 83.500 zł, zapłaconej tytułem ceny sprzedaży pojazdu, zgodnie z art. 494 § 1 k.c.

Pozwany nie może skutecznie powoływać się względem powoda, w celu zwolnienia od odpowiedzialności, na art. 169 § 2 k.c., podnosząc, że sam nabył pojazd w dobrej wierze. Celem przepisów art. 169 k.c. oraz 560 i nast. k.c. jest ochrona nabywcy, a nie zbywcy.
W niniejszym postępowaniu istotne było zatem tylko to, czy w dniu zawarcia przez strony umowy sprzedaży zachodziły przesłanki wynikające z cytowanych wcześniej przepisów art. 560 i 563 ³ k.c. Jak już wskazywano, rękojmia za wady prawne ma charakter odpowiedzialności na zasadzie ryzyka. Dobra lub zła wiara sprzedającego nie ma znaczenia dla oceny roszczeń podmiotu, który odstąpił do umowy sprzedaży ze względu na istnienie wady prawnej rzeczy, która istniała w dniu zawarcia umowy sprzedaży. Z tego właśnie powodu kupujący nie traci uprawnień z tytułu rękojmi za wady prawne w sytuacjach określonych przez art. 169 § 1 i 2 k.c. oraz może skutecznie odstąpić od umowy (tak również SN w orz. z 24.07.2008 r., IV CSK 182/08).

Powodowi należą się również odsetki ustawowe za opóźnienie w zapłacie powyższej należności głównej. Stosownie do art. 481 § 1 i 2 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności, a jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Termin zapłaty świadczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, zatem świadczenie to powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu pozwanego do zapłaty (art. 455 k.c.). W piśmie z 22 czerwca 2021 r. powód wezwał pozwanego do zwrotu kwoty 83.500 zł w terminie 7 dni od dnia otrzymania pisma. Pismo to zostało wysłane listem poleconym 25 czerwca 2021 r. W aktach brak jest dowodu wskazującego, kiedy pismo zostało faktycznie doręczone pozwanemu, ale skoro pozwany udzielił na nie odpowiedzi we własnym piśmie z 20 lipca 2021 r., to znaczy, że przed tą datą żądanie powoda przeanalizował oraz miał możliwość je zaspokoić. Pozwany znalazł się zatem w opóźnieniu w zapłacie najpóźniej 20 lipca 2021 r., co uzasadniało zasądzenie odsetek od tej daty. Nie zasługiwało natomiast na uwzględnienie żądanie zasądzenia odsetek za okres wcześniejszy.

Z tych wszystkich przyczyn, Sąd pkt. I sentencji wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 83.500 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia
20 lipca 2021 r., zaś w pkt. II sentencji wyroku oddalił dalej idące żądanie o odsetki.

Orzekając o kosztach postępowania w pkt. III sentencji wyroku, Sąd na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. włożył na pozwanego obowiązek zwrotu powodowi pełnych kosztów procesu
z uwagi na fakt, że powód uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania, tj. co do części żądanych odsetek. Koszty powoda niezbędne do celowego dochodzenia praw w niniejszej sprawie wyniosły łącznie 10.668,24 zł, na co składają się uiszczona opłata sądowa od pozwu w wysokości 4.175 zł, koszty tłumaczeń dokumentów w wysokości 1.076,24 zł (667,35 zł
+ 408,89 zł), opłata skarbowa od pełnomocnictwa procesowego w wysokości 17 zł
i wynagrodzenie pełnomocnika procesowego powoda w stawce 5.400 zł, ustalonej na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r., poz. 1935).