Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 maja 2016 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:	SSO Anna Pogorzelska
Protokolant:	protokolant sąd. Paula Michalczuk

po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2016 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa

D. W. (1)

D. W. (2)

P. W.

przeciwko

(...)z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie

I.  zasądza od pozwanego (...) z siedzibą w W. na rzecz powódki D. W. (1) kwotę 50 000 zł (pięćdziesiąt tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda D. W. (2) kwotę 40 000 zł (czterdzieści tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty;

III.  zasądza od pozwanego (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda P. W. kwotę 30 000 zł (trzydzieści tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lipca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty;

IV.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

V.  umarza postępowanie w części dotyczącej łącznej kwoty 120 000 zł (sto dwadzieścia tysięcy złotych);

VI.  koszty zastępstwa procesowego między stronami wzajemnie znosi;

VII.  zasądza od pozwanego (...) z siedzibą w W. na rzecz powódki D. W. (1) kwotę 2 500 zł (dwa tysiące pięćset złotych), na rzecz D. W. (2) kwotę 2 000 zł (dwa tysiące złotych), na rzecz P. W. 1 500 zł (tysiąc pięćset złotych) tytułem zwrotu części opłaty od pozwu;

VIII.  nakazuje pobrać od powódki D. W. (1) na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Okręgowego w Warszawie) kwotę 368, 65 zł (trzysta sześćdziesiąt osiem złotych 65/100) tytułem zwrotu części kosztów opinii biegłego;

IX.  nakazuje pobrać od powoda D. W. (2) na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Okręgowego w Warszawie) kwotę 368, 65 zł (trzysta sześćdziesiąt osiem złotych 65/100) tytułem zwrotu części kosztów opinii biegłego;

X.  nakazuje pobrać od powoda P. W. na rzecz Skarbu Państwa (kasa Sądu Okręgowego w Warszawie) kwotę 323, 61 zł (trzysta dwadzieścia trzy złote 61/100) tytułem zwrotu części kosztów opinii biegłego;

Sygn. akt XXV C 897/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 1 lipca 2014 r. (data prezentaty) skierowanym przeciwko pozwanemu (...), powodowie D. W. (1), D. W. (2) oraz P. W. wnieśli o zasądzenie od pozwanego na rzecz:

a)  D. W. (1) kwoty 200.000 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie prawnie chronionego dobra osobistego w postaci życia rodzinnego, posiadania męża i korzystania z jego pomocy oraz wsparcia, pozytywnej więzi emocjonalnej i duchowej z mężem, wraz z ustawowymi odsetkami za zwłokę w wykonaniu zobowiązania liczonymi od dnia następnego po upływie trzydziestu dni od zgłoszenia szkody, tj. od dnia 2 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

b)  D. W. (2) kwoty 150.000 zł za naruszenie prawnie chronionego dobra osobistego w postaci życia rodzinnego, posiadania ojca i korzystania z jego pomocy oraz wsparcia, pozytywnej więzi emocjonalnej i duchowej z ojcem, wraz z ustawowymi odsetkami za zwłokę w wykonaniu zobowiązania liczonymi od dnia następnego po upływie trzydziestu dni od zgłoszenia szkody, tj. od dnia 2 maja 2014 r. do dnia zapłaty;

c)  P. W. kwoty 150.000 zł za naruszenie prawnie chronionego dobra osobistego w postaci życia rodzinnego, posiadania ojca i korzystania z jego pomocy oraz wsparcia, pozytywnej więzi emocjonalnej i duchowej z ojcem, wraz z ustawowymi odsetkami za zwłokę w wykonaniu zobowiązania liczonymi od dnia następnego po upływie trzydziestu dni od zgłoszenia szkody, tj. od dnia 2 maja 2014 r. do dnia zapłaty.

Ponadto, powodowie wnieśli o zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kosztów procesu według norm przepisanych, tj. dla:

a)  D. W. (1) – kwoty 3.600 zł

b)  D. W. (2) – kwoty 3.600 zł

c)  P. W. – kwoty 3.600 zł.

W uzasadnieniu powodowie wskazali, iż mąż D. W. (1), a ojciec D. i P. M. W. zmarł w skutek obrażeń doznanych w wypadku samochodowym, który miał miejsce w dniu 5 października 1999 r. Dochodzenie w sprawie zostało umorzone z powodu niewykrycia sprawcy, jednak stwierdzone zostało, iż bezpośrednią przyczyną wypadku było zachowanie nieustalonego sprawcy, kierującego pojazdem marki F. (...).

Jak podkreślili powodowie, poszkodowany M. W. miał szczęśliwą rodzinę. Był dobrym mężem i ojcem. W dniu śmierci, jego żona D. W. (1) była w ciąży z synem P., natomiast syn D. W. (2) miał 4 lata.

Powodowie wskazali, iż po śmierci męża, powódka D. W. (1) straciła sens życia, stała się osobą apatyczną. Traumatyczne wspomnienia wzbudzają w niej ból i niepokój. Powódka nie jest w stanie pogodzić się z tragiczną śmiercią męża. Jej stan psychiczny po śmierci męża uległ znacznemu pogorszeniu. Ponadto, na powódkę spadł ciężar samotnego wychowania dzieci.

Powodowie podnieśli, iż powód D. W. (2) pomimo swojego młodego wieku w chwili śmierci M. W. również bardzo dotkliwie przeżył jej konsekwencje. Powód został pozbawiony ojcowskiego wsparcia, pomocy w trudnych chwilach życia codziennego. Jego wychowanie zostało powierzone pogrążonej w żalu matce. D. W. (2) został pozbawiony możliwości doświadczenia unikalnych relacji z ojcem. Powód często myśli o tragicznym wypadku ojca, zastanawia się jakby to było mieć ojca i doświadczyć jego ojcowskiej miłości.

Co więcej, powodowie wskazali, iż skutki tragicznej śmierci M. W. odczuwa również powód P. W.. Powód, który urodził się już po śmierci M. W., został pozbawiony możliwości posiadania ojca. W ocenie powodów krzywda jakiej doświadczył P. W. ma wyjątkowy wymiar, bowiem został pozbawiony nawet możliwości poznania swojego ojca, co jest dla niego traumą do końca życia. Przez tragiczny wypadek ojca, powód pogrążony jest w apatii, bowiem uważa, iż życie nie ma sensu, bo każdego dnia może przyjść niespodziewana śmierć. Powód nie lubi spotykać się z ludźmi, rzadko się uśmiecha.

W ocenie powodów, z uwagi na traumatyczne skutki śmierci M. W., dochodzone przez nich kwoty zadośćuczynienia są kwotami odpowiednimi i niewygórowanymi.

W uzasadnieniu wysokości dochodzonego zwrotu kosztów procesu, powodowie wskazali, iż żądanie to wynika z tego, iż między powodami występuje współuczestnictwo formalne, w związku z czym zwrot kosztów zastępstwa procesowego winien nastąpić na rzecz każdego z nich.

W zakresie żądanych odsetek powodowie podnieśli, iż żądanie to opiera się na art. 481 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych,(...)i Polskim (...). Z uwagi na 30 dniowy termin na wypłatę odszkodowania przez ubezpieczyciela, to dniem wymagalności odsetek jest dzień następujący po upłynięciu tego terminu, tj. dzień 2 maja 2014 r. (pozew – k. 4-29)

Pismem z dnia 11 lipca 2014 r. (data prezentaty) z uwagi na dokonanie przez pozwanego wypłaty kwot po 40.000 zł na rzecz każdego z powodów, powodowie zmodyfikowali swoje roszczenie, wnosząc o zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów tytułem zadośćuczynienia kwoty 160.000 zł na rzecz D. W. (1), 110.000 zł na rzecz D. W. (2) oraz 110.000 zł na rzecz P. W.. W związku z powyższym cofnęli powództwo w części ,a mianowicie w zakresie kwoty 40 000 zł w stosunku do każdego z powodów , co stanowi łączną kwotę 120 000 zł. (pismo z dnia 11.07.2014 r. – k. 67-69)

W odpowiedzi na pozew z dnia 16 lutego 2015 r. (data prezentaty) pozwany wniósł o zobowiązanie strony powodowej do uzyskania zgody Sądu rodzinnego względnie o odrzucenie pozwu, oddalenie powództwa w całości, oddalenie roszczenia o zasądzenie odsetek od dnia wcześniejszego niż dzień wyrokowania oraz o oddalenie wniosków o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, iż (...) nie jest ubezpieczycielem, w związku z czym w terminie 30 dni jest on zobowiązany wypłacić jedynie kwoty bezsporne, w których zarówno odpowiedzialność nie budzi zastrzeżeń, jak również wysokość świadczenia została ustalona w sposób prawem przewidzianym.

Ponadto, pozwany podniósł, iż powodowie zgłosili mu swoje roszczenia w dniu 19 maja 2000 r. W skutek przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego przyznano powodom kwoty po 10.000 zł, zwrócono koszty pogrzebu w kwocie 3.430 zł oraz przyznano im świadczenie rentowe wypłacane kwartalnie w kwotach po 303,03 zł, co na przestrzeni 14 lat wypłat daje kwotę 50.000 zł. Pozwany podkreślił, iż następnie w dniu 12 kwietnia 2014 r. powodowie ponownie zgłosili roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia, w wyniku czego przyznano im łącznie kwotę 120.000 zł.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie pozwanego roszczenie powodów o zapłatę dalszej kwoty zadośćuczynienia jest nienależne. Nadto, zdaniem pozwanego kwoty żądane przez powodów są rażąco wygórowane.

Ponadto, pozwany podniósł, iż ewentualne odsetki w niniejszej sprawie winny być liczone od dnia ogłoszenia wyroku, bowiem w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody (...) jest obowiązany wypłacić jedynie kwoty bezsporne. Co więcej, pozwany podkreślił, iż regułą jest, iż wymagalność roszczenia z tytułu zadośćuczynienia powstaje z chwilą wyrokowania, niezależnie od tego, czy obowiązany był wcześniej wzywany przez poszkodowanego do zapłaty.

Co do żądania powodów w zakresie zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego, pozwany podniósł, iż w niniejszej sprawie po stronie powodowej istnieje współuczestnictwo materialne, wskazując na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2008 r., III CZP 111/07. (odpowiedź na pozew – k. 86-92)

Strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska w dalszym toku postępowania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 5 października 1999 r. w miejscowości C. gmina G. doszło do wypadku drogowego, polegającego na zderzeniu samochodu ciężarowego S. nr rej. (...) z naczepą z samochodem ciężarowym marki M. o nr rej. (...) w następstwie którego obrażeń ciała skutkujących zgonem doznał M. W.. (okoliczność bezsporna)

Dochodzenie w powyższej sprawie prowadzone przez Prokuraturę Rejonową w P.w sprawie o sygnaturze akt 1 Ds.-2012/99/VI zostało umorzone postanowieniem z dnia 31 grudnia 1999 r. z powodu niewykrycia sprawcy przestępstwa. (postanowienie z dnia 31.12.1999 r. – k. 44)

W dniu śmierci M. W. był żonaty z D. W. (1). Wspólny syn małżonków, D. W. (2) miał wówczas 3,5 roku. Żona zmarłego była natomiast w ciąży z drugim synem – P., który urodził się kilka miesięcy po śmierci ojca. (zeznania D. W. (1) – k. 193)

M. W. i D. W. (1) tworzyli szczęśliwą rodzinę. Byli młodym, kochającym się małżeństwem. Powódka nie pracowała zawodowo i prowadziła gospodarstwo domowe. Zajmowała się wychowywaniem dziecka, domem i ogrodem. Zmarły M. W. utrzymywał rodzinę. Był on kierowcą TIR-a. M. W. był człowiekiem zaradnym i towarzyskim. Pomagał żonie w codziennych czynnościach. (zeznania D. W. (1) – k. 193, zeznania K. F. –k. 120-121, zeznania J. K. – k. 121, fotografie – k. 52-53)

Małżonkowie mieli wspólne plany na przyszłość. Planowali wybudować dom. Chcieli wykształcić swoje dzieci, a poza synami pragnęli mieć jeszcze córkę. (zeznania D. W. (1) – k. 193)

M. W. miał bardzo dobre relacje z synem D.. Zmarły bardzo kochał syna, który był jego oczkiem w głowie. Po powrotach z trasy M. W. przywoził synowi zabawki, bawił się z nim, nosił go na rękach. (zeznania D. W. (1) – k. 193, fotografie – k. 52-53)

Przed śmiercią M. W., małżonkowie mieli dużo przyjaciół. Często organizowali grille i ogniska. Spędzali wspólnie wolny czas, jeździli nad wodę i organizowali wycieczki. Małżonkowie robili razem zakupy i odwiedzali rodziców M. W.. (zeznania D. W. (1) – k. 194 -195, fotografie – k. 52-53)

O wypadku i śmierci męża powódka dowiedziała się, kiedy zaniepokojona jego długotrwałą nieobecnością zadzwoniła na policję. Po śmierci męża życie powódki uległo zmianie. Powódka była w szoku, nie wierzyła w to, co się stało. Siedziała sama w pokoju, płakała, nie mogła spać. Powódka korzystała z pomocy brata i bratowej oraz swojej matki. Po śmierci męża powódka odsunęła się od wszystkich i zamknęła się w sobie. Na spotkania wychodzi sporadycznie. Powódka czuje zazdrość, kiedy widzi inne pary. D. W. (1) nie pracuje, utrzymuje się z otrzymywanej renty. (zeznania D. W. (1) – k. 193-195, zeznania K. F. – k. 120-121, zeznania J. K. – k. 121-122 )

Powódka nie związała się z żadnym innym mężczyzną i nie czuje takiej chęci ani potrzeby. (zeznania D. W. (1) – k. 193-195, zeznania K. F. – k. 121, zeznania J. K. – k. 122)

Powódka wraz z synami kultywuje pamięć po zmarłym mężu. Chodzą wspólnie na cmentarz, modlą się za zmarłego, a w domu stoją jego zdjęcia.

W związku ze złym stanem psychicznym, po śmierci męża powódka przyjmowała ziołowe leki uspokajające przepisane jej przez ginekologa. Powódka nie korzystała z pomocy psychologa ani psychiatry. (zeznania D. W. (1) – k. 193, zeznania K. F. – k. 120)

Powód D. W. (2) również bardzo przeżył śmierć ojca. Z uwagi na swój wiek, nie rozumiał od razu co się wydarzyło. Rodzina mówiła mu, że tata śpi i wszystko będzie dobrze. Powód tęsknił za ojcem. Powód musiał szybko dorosnąć, bowiem spadło na niego dużo obowiązków. Nie był towarzyskim dzieckiem. ( zeznania K. F. – k. 120, zeznania D. W. (1) – k. 194)

Obecnie powód D. W. (2), wchodząc w okres dorosłości odczuwa brak ojca. Nie ma osoby, której mógłby się poradzić. Czuje się wykluczony z życia społecznego z powodu braku ojca. W najważniejszych momentach jego życia brakowało mu ojca. Powód często wspomina tatę, ogląda wspólne zdjęcia i rozmyśla, jak by to było gdyby ojciec żył. (zeznania D. W. (2) – k. 195)

Powód P. W. narodził się już po śmierci ojca. Był on dzieckiem nerwowym i niespokojnym. Często płakał. Po jego narodzinach powódka czuła żal, że będzie musiała wychowywać syna sama bez męża. (zeznania K. F. – k. 120)

W dniu 19 maja 2000 r. powodowie zgłosili swoje roszczenia związane ze śmiercią M. W. do (...). W skutek przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego przyznano powodom kwoty po 10.000 zł tytułem odszkodowania, zwrócono koszty pogrzebu w kwocie 3.430 zł oraz przyznano im świadczenie rentowe wypłacane kwartalnie w kwotach po 303,03 zł. Następnie, w dniu 12 kwietnia 2014 r. powodowie ponownie zgłosili wezwanie do zapłaty zadośćuczynienia. W wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego wypłacono im świadczenie w kwotach po 40.000 zł. (akta szkody – koperta k. 136)

W aktualnym stanie psychicznym powodowie D. W. (1), D. W. (2) oraz P. W. nie ujawniają objawów zaburzeń zachowania i chorób psychicznych. Doświadczenie starty związanej ze śmiercią męża powódki o ojca powodów miało istotny negatywny wpływ na system rodzinny funkcjonujący w oparciu o emocjonalny proces żałoby powódki D. W. (1). Reakcja żałoby odczuwanej przez matkę w istotny sposób rzutowała na synów. (opinia biegłego sądowego psychiatry dot. D. W. (1)– k. 145-150, opinia biegłego sądowego psychiatry – dot. D. W. (2) k. 151-156, opinia biegłego sądowego psychiatry dot. P. W. – k. 139-144)

Proces rozwojowy powoda D. W. (2) związany był również ze zjawiskami związanymi z funkcjonowaniem w grupie rówieśniczej, które stanowiły istotny czynnik stresowy dla powoda. Niemniej jednak, brak jest przesłanek dla wniosku, iż konfrontacja z doświadczeniem straty wiąże się dla niego z zakłóceniami jego stanu emocjonalnego. (opinia biegłego sądowego psychiatry dot. D. W. (2) – k. 151-156)

Aktualne funkcjonowanie powoda P. W. nie wskazuje na cechy zaburzeń rozwojowych i zaburzeń zachowania. Fakt nieobecności ojca należy traktować jako czynnik stresowy dla małoletniego. Niemniej jednak, brak jest przesłanek dla wniosku, iż konfrontacja z doświadczeniem straty wiąże się dla niego z zakłóceniami jego stanu emocjonalnego. (opinia biegłego sądowego psychiatry dot. P. W. – k. 139-144)

Sąd dokonał następującej oceny dowodów:

Podstawę ustaleń faktycznych w rozpoznawanej sprawie stanowiły wskazane powyżej dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, zeznania powołanych świadków oraz powodów D. W. (1) i D. W. (2), a także opinie biegłego sądowych z zakresu psychiatrii.

Sąd dał wiarę przedstawionym w niniejszej sprawie dowodom w postaci dokumentów. W ocenie Sądu brak jest podstaw do podważania zawartości lub autentyczności dokumentów uznanych przez Sąd za wiarygodny materiał dowodowy. Nie były one także kwestionowane przez żadną ze stron procesu.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków K. F. i J. K. albowiem przedstawiona przez nie relacja tworzy spójną, logiczną i szczegółową całość. Sąd nie znalazł podstaw do zakwestionowania zeznań świadków, którzy są osobami bliskimi dla rodziny powodów i byli bezpośrednimi świadkami tragedii jaką przeżywali oraz związanych z nią reakcji i zachowań powodów. Zeznania powyższych świadków znajdują również potwierdzenie w całości zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

Sąd nie znalazł również podstaw do podważenia wiarygodności zeznaniom powodów D. W. (1) i D. W. (2), bowiem korespondują one ze zgormadzonym materiałem dowodowym. Tym samym, Sąd dał wiarę zeznaniom stron w całości.

Ponadto, w ustaleniach stanu faktycznego Sąd posiłkował się opiniami biegłego sądowego z zakresu psychiatrii. Opinie biegłego zostały przyjęte przez Sąd bez zastrzeżeń, gdyż została ona sporządzona zgodnie ze zleceniem Sądu, przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności istotnych dla poczynienia niezbędnych ustaleń faktycznych. Sąd uznał opinie biegłego za rzetelne, spójne i zupełne.

W ocenie Sądu powyższe opinie zostały sporządzona w oparciu o wiedzę fachową. Powołany biegły to kompetentna osoba, posiadająca odpowiednie w tym kierunku specjalistyczne wykształcenie i wieloletnie doświadczenie zawodowe. Z tego względu Sąd przyjął opinie za bezstronny i wiarygodny dowód w sprawie, a wnioski z nich wynikające Sąd przyjął jako własne.

Sąd oddalił wniosek dowodowy pozwanego o przeprowadzenie dowodu z wywiadu środowiskowego, z uwagi na to, iż w ocenie Sądu dowód ten nie były konieczny do rozpoznania istoty sprawy oraz zmierzał jedynie do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania. Ponadto , z dużym prawdopodobieństwem , przeprowadzenie wywiadu środowiskowego nie wniosło by do sprawy istotnych ustaleń , głównie z powodu znacznego upływu czasu. Wywiad ten miałby dotyczyć zdarzeń, które miały miejsce co najmniej 15 lat temu. W ocenie Sądu charakter więzi łączących powódkę z jej tragicznie zmarłym mężem został udowodniony zeznaniami świadków , dokumentacją fotograficzną i zeznaniami powódki i syna D. W. (2).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo co do zasady podlegało uwzględnieniu.

W niniejszej sprawie powodowie D. W. (1), D. W. (2) i P. W. wystąpili przeciwko pozwanemu (...) z roszczeniem o zapłatę zadośćuczynienia za krzywdę związaną z tragiczną śmiercią męża powódki a ojca powodów M. W..

W ocenie Sądu, rozważając niniejszą sprawę pod względem prawnym w pierwszej kolejności należy wskazać na zasadność dochodzenia powyższych roszczeń względem pozwanego, a mianowicie na okoliczność ponoszenia przez niego odpowiedzialności ubezpieczeniowej. Podkreślić zatem należy, iż sprawca wypadku, w którym śmierć poniósł M. W. nie został ustalony. Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach majątkowych, (...)i Polskim (...)(Dz. U. z 2013 r. poz. 392 ze zm.), poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. O zgłoszonym roszczeniu zakład ubezpieczeń powiadamia niezwłocznie ubezpieczonego. Poszkodowany może dochodzić roszczeń bezpośrednio od (...) w przypadkach, o których mowa w art. 98 ust. 1, 1a i 2 (art. 19 ust. 2). W myśl natomiast art. 98 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, do zadań Funduszu należy zaspokajanie roszczeń z tytułu ubezpieczeń obowiązkowych, o których mowa w art. 4 pkt 1 i 2, w granicach określonych na podstawie przepisów rozdziałów 2 i 3, za szkody powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej: na osobie, gdy szkoda została wyrządzona w okolicznościach uzasadniających odpowiedzialność cywilną posiadacza pojazdu mechanicznego lub kierującego pojazdem mechanicznym, a nie ustalono ich tożsamości . Jednocześnie, zgodnie z art. 822 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r. poz. 121, dalej jako: k.c.), przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

W sprawie niniejszej, nie budziło zatem wątpliwości to, iż pozwany, co do zasady obowiązany jest do kompensaty krzywdy, odniesionej przez powodów. Zwłaszcza ,że pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności wypłacając powodom zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 k.c. w kwocie po 40 000 zł dla każdego z nich. Sporna była natomiast wysokość przysługującego powodom zadośćuczynienia.

Rozważając kwestię należnego powodom zadośćuczynienia zważyć należy na podstawy prawne roszczenia dochodzonego przez nich roszczenia. W tym miejscu podkreślić należy, iż zgodnie z art. 446 § 4 k.c., sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Przepis ten został jednak wprowadzony do obrotu prawnego dopiero od dnia 3 sierpnia 2008 r. Nie ulega natomiast wątpliwości, iż wypadek w którym śmierć poniósł mąż powódki, a ojciec powodów miał miejsce w 1999 r., a więc w okresie znacznie poprzedzającym datę obowiązywania art. 446 § 4 k.c. Niemniej jednak, zważyć należy iż zgodnie z ugruntowanym poglądem doktryny i orzecznictwa, w przypadku śmierci osoby bliskiej w skutek wypadku mającego miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r., możliwe jest dochodzenie należnego zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 k.c. Potwierdzeniem tego jest m.in. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2010 r., III CZP 76/10 (LEX nr 604152), w której Sąd Najwyższy stwierdził, iż: ”najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r.”. Jednocześnie, wskazać należy, iż wspominany art. 24 k.c., reguluje kwestię roszczeń związanych z naruszeniem dóbr osobistych. Istotne jest przy tym, że prawu polskiemu nie jest znany wyczerpujący katalog dóbr osobistych, a obecnie, w świetle dorobku literatury i judykatury, nie budzi wątpliwości, że ochronie podlegają również dobra osobiste niewymienione w art. 23 k.c., takie jak chociażby szczególna więź emocjonalna istniejąca pomiędzy członkami rodziny czy też prawo do życia w pełnej rodzinie. Nie ulega zatem wątpliwości, iż w związku z tym, że mąż powódki, a ojciec powodów zmarł w wyniku wypadku komunikacyjnego, spowodowanego przez nieustalonego kierowcę, co niewątpliwie jest uznawane za delikt, powódce jako żonie zmarłego, a powodom jako jego dzieciom przysługuje roszczenie o zadośćuczynienie dochodzone na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 k.c.

Przechodząc natomiast do kwestii wysokości należnego zadośćuczynienia wskazać należy, iż wysokości zadośćuczynienia za szkodę niemajątkową nie da się określić tak dokładnie jak przy wynagradzaniu szkody majątkowej. W ocenie Sądu zmierzenie rozmiaru krzywdy ludzkiej związanej z tragiczną śmiercią najbliższej osoby za pomocą wartości środków materialnych nie jest możliwe. Celem zadośćuczynienia jest jednak przynajmniej pozorne zmniejszenie krzywdy subiektywnie odczuwanej przez stronę, poczucia pustki po stracie bliskiej osoby, cierpienia, jak też wsparcia czy opieki ze strony zmarłego. Z doświadczenia życiowego wynika, iż śmierć najbliższego członka rodziny, jakim jest mąż i ojciec jest traumatycznym wydarzeniem, rzutującym często na całe dalsze życie opuszczonej żony i osieroconych dzieci. Niemniej jednak kwota zadośćuczynienia powinna być określona w sposób uwzględniający panujące stosunki społeczno-ekonomiczne, jak również w oparciu o kryteria doświadczenia i kolidujące ze sobą w danej sprawie interesy. Przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego ma na celu zrekompensować krzywdę za naruszenie prawa do życia w rodzinie i ból spowodowany utratą najbliższej osoby. W związku z powyższym należy wskazać, iż wysokość zadośćuczynienia powinna być utrzymana w rozsądnych granicach, ale jednocześnie winna być odczuwalna przez stronę uprawnioną do świadczenia.

Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 sierpnia 2015 r., II CSK 595/14 (LEX nr 1809874): „dla domagania się zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej na skutek naruszenia dobra osobistego nie wystarczy wykazanie istnienia formalnych więzi rodzinnych ze zmarłym, lecz potrzebne jest także istnienie więzi emocjonalnych między zmarłym i dochodzącym zapłaty zadośćuczynienia. Powód żądający tego świadczenia na tej podstawie jest bezpośrednio poszkodowany i musi udowodnić istnienie tak rozumianego dobra osobistego. Jeden czyn niedozwolony może wyrządzać różne szkody u różnych osób; w tym przypadku krzywdą uczynioną zmarłemu jest pozbawienie go życia, natomiast krzywdą wyrządzoną jego bliskim jest naruszenie ich dobra osobistego w postaci zerwania więzi emocjonalnej, szczególnie silnej w relacjach rodzinnych”.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, iż w ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, iż w związku z tragiczną śmiercią M. W., powodowie doznali szczególnej krzywdy uzasadniającej przyznanie im odpowiedniego zadośćuczynienia.

Zdaniem Sądu powódka D. W. (1) - żona zmarłego jako członek jego najbliższej rodziny, niewątpliwie doznała na skutek śmierci męża krzywdy wynikającej z nagłego i zupełnie niespodziewanego zerwania więzi rodzinnych, który to skutek jest także naruszeniem jej dobra osobistego. Nie chodzi tu jedynie o szczególnie mocne i wyjątkowe więzi przekraczające przywiązanie, jakie powstają zwykle między członkami rodziny, lecz również o więzi rodzinne choćby bez cech szczególnych, którym można przypisać cechę wyjątkowości. Na gruncie niniejszej sprawy może być jednak mowa o zdecydowanie silnych więziach, co pozwala na uznanie żądania powódki za uzasadnione co do zasady, choć nie co do wysokości.

Podkreślić należy, iż w chwili śmierci M. W., powódka i zmarły byli młodym małżeństwem, darzącym się wzajemnie bardzo silnym uczuciem i mającym rozbudowane plany na wspólną przyszłość. Powódka wraz z mężem tworzyła szczęśliwą rodzinę, która każdą wolną chwilę spędzała wspólnie. Małżonkowie darzyli się głębokim uczuciem i wzajemnym zaufaniem. Okoliczności te potwierdzają zeznania powołanych w niniejszym postępowaniu świadków oraz powódki, a także przedłożone fotografie. Małżonkowie posiadali prawie czteroletniego wówczas syna i oczekiwali narodzin kolejnego dziecka. Cały świat, który powódka zbudowała wraz z mężem i w którym szczęśliwie żyła został zburzony w skutek śmierci M. W.. Więź małżonków została zerwana w sposób nagły, tragiczny i niezawiniony przez żadną ze stron. Powódka w ciągu jednego dnia została sama z małym synkiem i drugim nienarodzonym dzieckiem, w okrutny sposób wyrwana ze spokojnego i ustabilizowanego życia, które prowadziła. Co więcej, powódka pozostała bez środków do życia, bowiem to zmarły mąż pracował i był żywicielem rodziny. Tym samym powódka zmuszona była korzystać z pomocy najbliższej rodziny i znajomych. Sąd zdaje sobie jednak sprawę z tego, iż to nie kwestie materialne, ale ból i cierpienie jakie odczuwała powódka były w tym okresie dla niej najgorsze. Jednoznacznie stwierdzić należy, iż na skutek tragicznej śmierci męża powódka doznała załamania psychicznego. Śmierć męża przypadła bowiem w szczególnie trudnym dla niej czasie, jakim był okres ciąży. Powódka została sama, bez jakiegokolwiek wsparcia czy pomocy ze strony partnera, a nadto ze świadomością, że jej nienarodzone dziecko nigdy nie będzie miało szansy poznać swojego ojca.

Powyższe okoliczności w ocenie Sądu jednoznacznie wskazują na to, iż w związku z tragiczną śmiercią męża powódka doznała znacznej krzywdy.

Niemniej jednak podnieść należy, iż jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, pomimo cierpienia i bólu odczuwanego przez powódkę, jej stan przygnębienia nie był na tyle poważny, aby musiała ona korzystać z pomocy psychologa czy psychiatry. Powódka z uwagi na ciążę przyjmowała jedynie ziołowe tabletki uspokajające. Ani w okresie bezpośrednio następującym po śmierci męża ani później powódka nie podjęła jednak żadnego leczenia terapeutycznego. Uczucie pustki i przygnębienia są natomiast normalnymi następstwami śmierci bliskiej osoby i nie stanowią okoliczności nadzwyczajnej i niespotykanej. Co więcej, wskazać należy, iż jak wynika z opinii biegłego sądowego psychiatry, powódka nie ujawnia objawów zaburzeń czy chorób psychicznych. Niewątpliwie, po śmierci męża funkcjonowała ona w sytuacji przewlekłego obciążenia szeregiem czynników stresowych. W ocenie biegłego psychologa, którego wnioski Sąd przyjmuje za własne, najbardziej intensywne obciążenie psychiczne związane ze śmiercią męża obejmowało jednak okres dwóch lat po jego śmierci. Pozew o zadośćuczynienie w niniejszej sprawie został natomiast wytoczony 15 lat po tragicznym wypadku M. W., a więc w czasie, kiedy negatywne emocje powódki w znacznym stopniu przygasły.

Ponadto, zważyć należy, iż krzywda doznana przez powódkę została już częściowo zrekompensowana przez pozwanego. W toku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego bowiem, tytułem zadośćuczynienia wypłacono powódce łącznie kwotę 40.000 zł. W ocenie Sądu przy zasądzeniu na rzecz powódki określonej kwoty zadośćuczynienia, zasadne jest zatem uwzględnienie owej okoliczności.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Sądu wysokość zadośćuczynienia należnego powódce wymagała zmiarkowania przy uwzględnieniu różnorodnych okoliczności, co też Sąd w niniejszej sprawie uczynił. Sąd uznał, iż kompensującą krzywdę z tego tytułu jest kwota 90.000 zł. W ocenie Sądu tak ustalona kwota spełni swoje zadanie jako kompensacja poniesionej przez powódkę krzywdy. Jest to kwota odpowiednia i adekwatna do okoliczności niniejszej sprawy. Jednocześnie kwota ta jest stosowna - uwzględnia stosunki majątkowe i poziom życia powódki. Dlatego też Sąd zasądził na rzecz powódki kwotę 50 000 zł. W pozostałym zakresie Sąd oddalił roszczenie powódki uznając, że roszczenie o zapłatę kwoty przewyższającej kwotę zasądzoną jest w ocenie Sądu zawyżone.

Przechodząc do roszczenia powoda D. W. (2) o zadośćuczynienie za krzywdę związaną z tragiczną śmiercią jego ojca wskazać należy, iż w ocenie Sądu żądanie to, tak jak w przypadku powódki co do zasady jest uzasadnione. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż na skutek śmierci ojca, naruszone zostało dobro osobiste powoda D. W. (2) do życia w pełnej rodzinie. Podkreślić należy, iż ojciec powoda zmarł w okresie, kiedy powód miał niespełna cztery lata. Tym samym, D. W. (2) został pozbawiony możliwości zaznania ojcowskiej miłości i wsparcia, tak niezbędnego w okresie dorastania, dojrzewania, jak i w trudnym okresie wchodzenia w dorosłe życie. Z doświadczenia życiowego Sądu jednoznacznie wynika, iż relacje syna z ojcem odgrywają w jego życiu szczególne znaczenie. To ojciec bowiem jest dla chłopca autorytetem, źródłem wzorców zachowania i najlepszym życiowym nauczycielem. Co więcej, podkreślić należy, iż jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, śmierć ojca miała znaczny wpływ na dzieciństwo powoda i dalsze etapy jego życia. Jak wskazał biegły sądowy psychiatra, powód od dziecka żył w systemie rodzinnym, który funkcjonował w oparciu o emocjonalny proces żałoby matki powoda. Reakcja żałoby odczuwanej przez matkę w istotny sposób rzutowała na powoda. Nadto, zważyć należy, iż w związku z brakiem ojca, na powoda już od wczesnych lat spadła duża część jego obowiązków. Co więcej, Sąd w żaden sposób nie podważa tego, iż powód odczuwa pewnego rodzaju wykluczenie społeczne związane z brakiem ojca, a pamięć po nim kultywuje.

Niemniej jednak, w ocenie Sądu na uwagę zasługuje okoliczność, iż w momencie śmierci ojca, powód D. W. (2) miał zaledwie niecałe cztery lata. W związku z tym, jak sam zeznał powód, nie miał on w tym czasie odpowiedniej świadomości odnośnie tego, co się wydarzyło. Powód nie pamięta momentu dowiedzenia się o śmierci ojca i okresu następującego bezpośrednio po tym wydarzeniu, pamięta jedynie przebłyski. Tym samym, podkreślić należy, iż powód nie przeżywał żałoby po ojcu w sposób świadomy. Niewątpliwie, z biegiem czasu powód zaczął coraz bardziej dostrzegać brak ojca i jego autorytetu w swoim życiu, jednak w ocenie Sądu z uwagi na wiek powoda w chwili śmierci ojca nie jest możliwie stwierdzenie, iż była ona dla niego nagłym i traumatycznym przeżyciem. Zdaniem Sądu, uczucie bólu i cierpienia dziecka po stracie ojca podsycała w szczególności żałoba przeżywana przez jego matkę, a nie własne świadome odczucia powoda. Nadto, wskazać należy, iż aktualny stan powoda nie wskazuje na jakiekolwiek zaburzenia czy choroby psychiczne. Jak podał biegły sądowy psychiatra, brak jest przesłanek dla wniosku, iż konfrontacja z doświadczeniem straty po śmierci ojca wiąże się dla powoda z zakłóceniami jego stanu emocjonalnego

Co więcej, tak jak w przypadku powódki D. W. (1) podnieść należy, iż krzywda doznana przez powoda została już częściowo zrekompensowana przez pozwanego w toku postępowania likwidacyjnego. Całościowo wypłacona przez pozwanego kwota jest rzędu 40.000 zł.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Sądu wysokość zadośćuczynienia należnego powodowi również wymagała zmiarkowania przy uwzględnieniu różnorodnych okoliczności, co też Sąd w niniejszej sprawie uczynił. Sąd uznał, iż kompensującą krzywdę z tego tytułu jest kwota 80.000 zł. W ocenie Sądu tak ustalona kwota spełni swoje zadanie jako kompensacja poniesionej przez powoda krzywdy. Jest to kwota odpowiednia i adekwatna do okoliczności niniejszej sprawy. Jednocześnie kwota ta jest stosowna - uwzględnia stosunki majątkowe i poziom życia powoda. W tej sytuacji Sąd zasądził na rzecz powoda kwotę 40 000 zł. W pozostałym zakresie Sąd oddalił roszczenie powoda uznając, że roszczenie o zapłatę kwoty przewyższającej kwotę zasądzoną jest w ocenie Sądu zawyżone.

Co do żądania powoda P. W. w przedmiocie przyznania mu zadośćuczynienia za krzywdę związaną ze śmiercią ojca, podobnie jak w przypadku dwojga pozostałych powodów podnieść należy, iż roszczenie to co do zasady jest jak najbardziej uzasadnione. Tak samo jak powód D. W. (2), P. W. doznał naruszenia jego dobra osobistego w postaci prawa do życia w pełnej rodzinie. Również całe życie powoda naznaczone było i jest funkcjonowaniem w rodzinie pogrążonej w żałobie odczuwanej przez matkę powoda. Co istotne, podkreślenia wymaga to, iż powód P. W. urodził się już po tragicznej śmierci jego ojca. Powód został zatem pozbawiony możliwości poznania ojca i tak jak jego brat możliwości odczucia miłości, autorytetu i udziału ojca w jego procesie wychowawczym. Niewątpliwie, brak obecności ojca wywiera wpływ na życie powoda.

Niemniej jednak, podkreślić należy to, iż tak jak w przypadku brata, brak jest przesłanek dla wniosku, iż konfrontacja z doświadczeniem straty związanej ze śmiercią ojca wiąże się dla powoda z zakłóceniami jego stanu emocjonalnego. Powód nie doznał uczucia nagłej i niespodziewanej śmierci ojca, bowiem od urodzenia wychowywany był tylko przez matkę. Tym samym, w ocenie Sądu uczucie krzywdy jest odczuwane przez powoda w zupełnie inny sposób niż w przypadku osieroconych dzieci, które znały swojego rodzica i z dnia na dzień świadomie zostały pozbawione jego obecności i wsparcia.

Ponadto, podobnie jak w przypadku matki i brata, powód uzyskał już częściową rekompensatę doznanej krzywdy, bowiem pozwany wypłacił mu łączną kwotę 40.000 zł.

W związku z powyższym, Sąd zmiarkował wysokość zadośćuczynienia należnego powodowi. Mając na uwadze całokształt przedstawionych powyżej okoliczności, w ocenie Sądu zasadne jest przyznanie powodowi tytułem zadośćuczynienia kwoty 70.000 zł. Wobec wypłacenia przez pozwanego w toku postępowania likwidacyjnego kwoty 40 000 zł , Sąd zasądził na rzecz powoda kwotę 30 000 zł. Roszczenie powoda ponad tę kwotę jest zdaniem Sądu zawyżone i nieuzasadnione.

Odsetki należne od zasądzonych kwoty Sąd zasądził od dnia 1 lipca 2014 r., tj. od dnia wpływu pozwu do Sądu, przyjmując tę datę za dzień wytoczenia powództwa przez powodów. Sąd uwzględnił nadto nowelizację treści art. 481 § 2 k.c., obowiązującą od dnia 1 stycznia 2016 r. Sąd miał na względzie przepis art. 455 k.c. , który stanowi , że jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony , ani nie wynika z właściwości zobowiązania , świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Wprawdzie pismo skierowane do pozwanego (...) , zawierające żądanie zapłaty zadośćuczynienia nosi datę 12 kwietnia 2014r. , to zdaniem Sądu powodowie nie wykazali , kiedy pismo to zostało doręczone pozwanemu. Zgodnie z treścią art. 817 § 1 k.c. zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o szkodzie , zatem odsetki wynikające z art. 481 k.c. należą się od dnia następnego po upływie tego terminu. Okolicznością bezsporną jest to ,iż pozwany otrzymał pismo powodów wzywające do zapłaty zadośćuczynienia , gdyż w czerwcu 2014r. przyznał i wypłacił powodom kwoty po 40 000 zł z tego tytułu. Pozew w niniejszej sprawie został złożony w dniu 30 06 2014r. , zatem Sąd uznał iż od dnia następnego tj. od 1 lipca 2014r. należą się odsetki ustawowe za opóźnienie.

Zgodnie z art. 203 § 1 k.p.c., pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. W myśl natomiast art. 203 § 4 k.p.c., Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa.

Zważyć należy, iż pismem procesowym z dnia 11 lipca 2014 r., jeszcze przed doręczeniem pozwu stronie pozwanej, powodowie cofnęli powództwo co do łącznej kwoty 120.000 zł. W ocenie Sądu żadna z przesłanek niedopuszczalności cofnięcia powództwa w ww. części nie została spełniona, wobec czego cofnięcie pozwu w tym zakresie uznać należy za dopuszczalne. Zgodnie z art. 355 § 1 i 2 k.p.c., Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne.

W związku z cofnięciem pozwu przez powodów co do łącznej kwoty 120.000 zł i uznaniem jego dopuszczalności, Sąd umorzył postępowanie w części dotyczącej łącznej kwoty 120.000 zł, o czym orzeczono w punkcie piątym wyroku.

Zgodnie z art. 100 k.p.c., w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Z uwagi na częściowe uwzględnienie żądań powodów, Sąd wzajemnie zniósł między stronami koszty zastępstwa procesowego, o czym orzeczono w punkcie szóstym wyroku.

Ponadto, Sąd stosunkowo rozdzielił koszty procesu w zakresie częściowej opłaty od pozwu. Z uwagi na to, że opłata od pozwu należna od powódki D. W. (1) wynosiła 8.000 zł, natomiast powódka wygrała w 31,25%, Sąd zasądził od pozwanego na jej rzecz kwotę 2.500 zł tytułem zwrotu części opłaty od pozwu. Opłata od pozwu należna od powoda D. W. (2) wynosiła natomiast kwotę 5.500 zł. Powód wygrał zaś w 36,36%, zatem należna powodowi kwota zasądzona od pozwanego tytułem zwrotu części opłaty od pozwu wynosi 2.000 zł. Co do powoda P. W. wskazać natomiast należy, iż należna od powoda opłata od pozwu wynosiła 5.500 zł, a powód wygrał niniejszy proces w 27,27 %, w związku z czym tytułem zwrotu części opłaty od pozwu, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.500 zł, o czym orzeczono w punkcie siódmym wyroku.

Z uwagi na częściowe tylko uwzględnienie żądań powodów, Sąd w punkcie ósmym, dziewiątym i dziesiątym wyroku nakazał nadto pobrać od nich nieuiszczoną część kosztów opinii biegłego, której łączny koszt wynosił 1.060,92 zł.

Mając na uwadze całokształt poczynionych powyżej rozważań Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.