Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 czerwca 2019 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący SSR (del.) Kamil Gołaszewski

Protokolant Katarzyna Konarzewska

po rozpoznaniu 14 czerwca 2019 roku na rozprawie

sprawy z powództwa J. S. i D. S.

przeciwko (...) Bank SA w W.

o ustalenie, że aneks z 26 listopada 2009 roku nie wąże powodów i zasądzenie kwoty 102.233,43 zł

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od J. S. i D. S. na rzecz (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty po 3 248,50 zł (trzy tysiące dwieście czterdzieści osiem złotych pięćdziesiąt groszy) tytułem kosztów procesu.

sygn. XXV C 1424/17

UZASADNIENIE

Pozew w niniejszej sprawie, wniesiony pierwotnie do Sądu Rejonowego dla W-wy Woli (pomimo wskazania wartości przedmiotu sporu na 102.234 zł), został następnie przekazany według właściwości Sądowi Okręgowemu w Warszawie.

Zarządzeniem z 10 maja 2017 roku pełnomocnik powoda został wezwany do uzupełnienia braków pozwu – złożenia pełnomocnictwa (z odpisem) oraz złożenia załączników do pozwu. Zarządzenie zostało doręczone pełnomocnikowi powodów 14 kwietnia 2017 roku, a na skutek jego niewykonania – zarządzeniem z 29 czerwca 2017 roku pozew został zwrócony.

Braki pozwu zostały uzupełnione pismem z 30 czerwca 2017 roku, wówczas też pełnomocnik powodów wniósł o nadanie sprawie dalszego biegu. W tym samym piśmie pełnomocnik wskazała nowy adres. Pozew został zatem skutecznie wniesiony tego dnia.

Wniosek powodów o zwolnienie od kosztów sądowych został oddalony postanowieniem z 31 sierpnia 2017 roku, utrzymanym następnie w mocy postanowieniem z 23 października 2017 roku. Odpis postanowienia nie został odebrany przez pełnomocnika powodów, a skutek jego doręczenia nastąpił 23 listopada 2017 roku. Opłata od pozwu została uiszczona 28 lutego 2018 roku. Przyjmując, że opłata od pozwu została uiszczona zanim doszło do zwrotu pozwu, sąd uznał, że nastąpiło to w terminie określonym w art.130 ²§2 kodeksu postępowania cywilnego (kpc), zatem nie zmieniło to wcześniejszego przyjęcia, że pozew został skutecznie wniesiony 30 czerwca 2017 roku.

Pierwotne i niezmienione w toku sprawy żądania pozwu dotyczyły stwierdzenia, że aneks nr (...) „oferta (...)” z 26 listopada 2009 roku, zmieniający treść umowy kredytu hipotecznego nr (...) indeksowanego do CHF z 19 maja 2008 roku nie wiąże powodów oraz zasądzenia na rzecz powodów kwoty 102 233,43 zł tytułem odszkodowania.

Z uzasadnienia pozwu wynika, że po stronie banku doszło do nieprawidłowości, polegających na wprowadzeniu kredytobiorców w błąd zarówno co do skutków prawnych, jak i finansowych aneksu nr (...), pobraniu fakultatywnego ubezpieczenia oraz obciążenia kredytu dwiema hipotekami. Kredytobiorcy mieli nie zostać poinformowani o długofalowych skutkach finansowych wynikających ze zmiany postanowień umowy kredytowej (s.2 pozwu).

Ponadto powodowie wskazywali, że zawarte w aneksie do umowy postanowienia dotyczące waloryzacji zadłużenia z tytułu udzielonego kredytu oraz wysokości rat spłat w oparciu o miernik w postaci franka szwajcarskiego ustalanego według Tabeli Kursów Walut Obcych są niedozwolonymi postanowieniami umownymi i przez to nie wiążą powodów. Powodowie mieli być obciążeni dodatkową płatnością na rzecz banku stanowiącą różnicę między kursem kupna i kursem sprzedaży CHF. Uprawnienie banku do określania wysokości kursu CHF nie doznawało żadnych formalnie uregulowanych ograniczeń (s.3 pozwu).

Bank miał też określać wysokość rat kredytowych w wysokości zawyżonej, posługując się bezskutecznymi zapisami umownymi (s.4 pozwu).

W pozwie złożono również wnioski dowodowe – o dopuszczenie dowodu z dokumentów załączonych do pozwu na okoliczności tam wskazane oraz dopuszczenie dowodu z przesłuchania powodów (bez sprecyzowania okoliczności (faktów), których miałoby dotyczyć przesłuchanie powodów).

Do pozwu załączony był plik korespondencji powodów z bankiem, UOKiK, (...), powiatowym rzecznikiem konsumentów, Sądem Polubownym przy Komisji Nadzoru Finansowego z lat 2013-2015 (k.48-97).

Pozwany w złożonej odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości, podnosząc zarzut przedawnienia roszczeń, a także zaprzeczając aby doszło do wprowadzenia powodów w błąd co do treści i skutków aneksu. Ponadto pozwany podniósł, że zarzuty dotyczące nieprawidłowości związanych z pobraniem ubezpieczenia i obciążenia kredytu dwiema hipotekami są niezrozumiałe (z pozwu nic konkretnego nie wynika). Odnośnie zarzutu swobody ustalania kursów mającej wynikać z postanowień aneksu, pozwany wskazał, że treść aneksu nie odwoływała się do tabelarycznych kursów banku, a do kursu sprzedaży walut ustalonego przez Narodowy Bank Polski.

Wobec treści odpowiedzi na pozew, postanowieniem z 15 czerwca 2018 roku – doręczonym 20 czerwca 2018 roku – pełnomocnik powoda został zobowiązany do złożenia w terminie 21 dni pisma procesowego zawierającego stanowisko wobec odpowiedzi na pozew, a także wskazanie, które z postanowień aneksu nr (...) są niedozwolonymi postanowieniami umownymi, w szczególności wyjaśnienie, które przewidują waloryzację zadłużenia z tytułu kredytu oraz wysokości rat spłaty w oparciu o kurs franka szwajcarskiego ustalany według Tabeli Kursów Walut Obcych (poprzez przytoczenie treści kwestionowanych postanowień), a także wyjaśnienie sposobu obliczenia wysokości żądania.

Zobowiązanie pozostało bez odpowiedzi do rozpoczęcia rozprawy, również pomimo wcześniejszego wyznaczenia i odwołania rozprawy w dniu 22 marca 2019 roku. Dopiero na rozprawie 14 czerwca 2019 roku pełnomocnik powodów wniósł o zakreślenie terminu na złożenie pisma zawierającego modyfikację powództwa.

Rozstrzygnięcia należało oprzeć o następujące ustalenia faktyczne, dokonane w oparciu o przedłożone przez strony dokumenty:

1.  W dniu 20 maja 2008 roku powodowie J. S. i D. S. zawarli z (...) Bank SA w K. (...) Oddział w Ł. sporządzoną 19 maja 2008 roku umowę kredytu hipotecznego nr (...) indeksowanego do CHF (umowa k.22). Bank udzielił kredytobiorcom kredytu w kwocie 425 972,70 złotych polskich indeksowanego kursem CHF. Przy założeniu, że uruchomiono całość kredytu w dacie sporządzenia umowy równowartość kredytu wynosiłaby 212 667,35 CHF (§ 2 ust. 1 umowy), rzeczywista równowartość miała zostać określona po wypłacie kredytu.

2.  W §9 ust. 3 umowy ustalono, że w dniu wypłaty kredytu lub każdej transzy kredytu kwota wypłaconych środków będzie przeliczana do CHF według kursu kupna walut określonego w tabeli kursów - obowiązującego w dniu uruchomienia środków.

3.  Zgodnie z §10 ust. 3 umowy wysokość zobowiązania będzie ustalana jako równowartość wymaganej spłaty wyrażonej w CHF - po jej przeliczeniu według kursu sprzedaży walut określonego w ,,Bankowej tabeli kursów walut dla kredytów dewizowych oraz indeksowanych kursem walut obcych” do CHF obowiązującego w dniu spłaty.

4.  Zgodnie z definicją zawartą w § 6 ust. 1 umowy, bankowa tabela kursów walut dla kredytów dewizowych oraz indeksowanych kursem walut, zwana tabelą kursów jest sporządzana przez merytoryczną komórkę banku na podstawie kursów obowiązujących na rynku międzybankowym w chwili sporządzania tabeli i po ogłoszeniu kursów średnich przez NBP, tabela sporządzana jest o godz. 16 każdego dnia roboczego i obowiązuje przez cały następny dzień roboczy.

5.  §3 umowy określał zabezpieczenia spłaty kredytu, zaliczając do nich m.in.:

a.  hipotekę kaucyjną łączną na rzecz banku obciążającą dwie nieruchomości lokalowe,

b.  ubezpieczenie z tytułu pakietowego ubezpieczenia na wypadek odmowy ustanowienia hipoteki, przez pierwsze 6 miesięcy kredytowania z możliwością przedłużenia na kolejne 9 miesięcy – przy czym składka związana ze wznowieniem ubezpieczenia miała wynosić 0,9% kwoty kredytu i być doliczana do bieżącego salda kredytowego

c.  cesja na rzecz banku wierzytelności z tytułu umowy ubezpieczenia nieruchomości obciążonych hipoteką od ognia, powodzi i innych zdarzeń losowych,

d.  ubezpieczenie od ryzyka utraty wartości nieruchomości przez okres 5 lat od dnia uruchomienia kredytu,

e.  ubezpieczenie spłaty kredytu na wypadek śmierci lub trwałej niezdolności do pracy w (...) SA przez okres pierwszego roku kredytowania.

2.  Zgodnie z §4 umowy ubezpieczenia wskazane powyżej w punkcie 5 lit. „c” i „e”, jak również ubezpieczenie od ryzyka braku możliwości spłat kredytu z powodu utraty źródła dochodu w (...) SA, ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w życiu codziennym, miały być objęte programem (...) Bank (...). Zasady uczestnictwa w tym programie określał §19 umowy. W szczególności wskazano w nim opłaty za kolejne lata uczestnictwa w programie (§19 ust.2), przewidziano kontynuowania ubezpieczeń w kolejnych latach o ile kredytobiorca nie złoży rezygnacji (§19 ust.3) oraz przewidziano, że koszty i opłaty związane z udziałem w programie będą doliczane do kwoty kredytu poprzez podwyższanie bieżącego salda (§19 ust.6).

3.  26 listopada 2008 r. strony zawarły aneks nr (...) do Umowy kredytu (oferta (...)) na mocy którego dokonano zmian części postanowień umowy kredytu k.34). W szczególności następowało (poprzez dodanie do umowy §1 ust.11-15) odroczenie płatności rat kredytu – w okresie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie aneksu kredytobiorcy zobowiązani byli do zapłaty wyłącznie rat kapitałowych w stałej wysokości 375,69 CHF. Po upływie 24 miesięcy suma odroczonych części rat kredytu miała zostać doliczone do salda kredytu pozostającego do spłaty. W okresie tych 24 miesięcy oprocentowanie kredytu (jego składnik w postaci marży banku) miało zostać podwyższone o 2,25 punktu procentowego

4.  Ponadto zmianie uległa treść §10 ust.3 umowy w ten sposób, że wysokość zobowiązania miała być ustalana jako równowartość wymaganej spłaty wyrażonej w CHF – po jej przeliczeniu według kursu sprzedaży walut ustalonego przez Narodowy Bank Polski. równocześnie zmieniona aneksem treść §6 umowy definiował kurs sprzedaży walut NBP.

5.  Za sporządzenie aneksu bank naliczył opłatę w wysokości 1,65% kwoty kredytu pozostającego do spłaty. Wysokość opłaty miała zostać wyliczona w PLN, wg kursu sprzedaży dewiz CHF do złotego podanego w bankowej tabeli kursów obowiązującej w dniu wejścia w życie aneksu, a następnie doliczona do bieżącego salda kredytu poprzez jej przeliczenie na CHF według kursu kupna dewiz CHF do złotego.

6.  Zmiana §10 umowy, w tym ust.3, nastąpiła również na podstawie postanowień aneksu nr (...) do umowy kredytu, zawartego 21 września 2011 roku (k.38). Zgodnie ze zmienioną wersją, kredytobiorcy mogli, oprócz dokonywania spłaty kredytu jako równowartości wymaganej raty z harmonogramu spłaty wyrażonego w CHF – po jej przeliczeniu na PLN wg. kursu sprzedaży walut NBP, dokonywać również spłaty bezpośrednio w walucie indeksacyjnej (CHF).

7.  Na podstawie aneksu nr (...) (kolejny aneks o tym numerze) z 26 marca 2012 roku bank udzielił karencji w spłacie kredytu (k.41).

8.  Pismem z 5 lutego 2014 r. powodowie zrezygnowali z ubezpieczenia Program (...) (k.63).

9.  W latach 2013-2014 powodowie składali do banku reklamacje dotyczące sposobu wyliczenia salda kredytu, błędnych informacji udzielanych im podczas zawierania umowy oraz aneksów oraz obciążania ich kosztami ubezpieczeń.

Podstaw do poszerzenia stanu faktycznego nie dały zeznania świadka J. M., który nie pamiętał ani umowy i aneksu zawieranego z powodami, ani ogólnych faktów związanych z wykonywaną w 2008 roku pracą. Wnioskowane przez pełnomocnika powodów na rozprawie 14 czerwca 2019 roku rozszerzenie tezy dowodowej o zasady informowania klientów o zasadach zaciągania kredytów i ryzyku walutowym, sposobie waloryzacji kredytu, zasadach podpisywania umów kredytowych nie mogło nastąpić, gdyż były to fakty, których przywołanie przede wszystkim wykraczało poza przytoczoną w pozwie podstawę faktyczną powództwa, a ponadto było zdecydowanie spóźnione, co dodatkowo uzasadnia ich pominięcie podstawie art.217§2 kpc. Co prawda zgodnie z art.217 kpc strona może aż do zamknięcia rozprawy przytaczać okoliczności faktyczne i dowody na uzasadnienie swoich wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej, jednakże sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich we właściwym czasie bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności (§2), jak również pomija twierdzenia i dowody, jeżeli są powoływane jedynie dla zwłoki lub okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione (§3).

Biorąc pod uwagę przebieg postępowania, zaistniały podstawy do przyjęcia, że twierdzenia zgłaszane przez powodów dopiero na rozprawie, bez uzasadnienia takiego terminu ich zgłoszenia okolicznościami sprawy i przebiegiem dotychczasowego postępowania, są spóźnione. Zgodnie bowiem z art.6§2 kpc strony i uczestnicy postępowania obowiązani są przytaczać wszystkie okoliczności faktyczne i dowody bez zwłoki, aby postępowanie mogło być przeprowadzone sprawnie i szybko. Zgłoszenie twierdzeń kreujących w istocie nową podstawę faktyczną zgłoszonego roszczenia dopiero na rozprawie jest więc oczywiście spóźnione. Strona powodowa dążyła w istocie do otwarcia nowego sporu, dotyczącego innej podstawy faktycznej i jej oceny prawnej. Biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia stronie pozwanej możliwości obrony, tak daleko idąca modyfikacja podstawy żądania powinna zostać dokonana na odpowiednim etapie postępowania. Nie zaistniały żadne okoliczności które nakazywałyby w myśl art.217§2 kpc ich uwzględnienie – tym bardziej, że powodowie od początku byli reprezentowani przez zawodowego pełnomocnika, który w toku sprawy był wyraźnie zobowiązywany do poszerzenia i zweryfikowania podstawy zgłoszonych zeznań. Nie można uznać, że niezgłoszenie nowych twierdzeń we właściwym czasie nastąpiło bez winy strony, skoro nastąpiło to po upływie dwóch lat od wniesienia pozwu, kilkanaście miesięcy po doręczeniu odpowiedzi na pozew i rok po zignorowaniu zobowiązania nałożonego na pełnomocnika powodów postanowieniem z 15 czerwca 2018 roku. Trzeba też podkreślić, że nawet jeśli twierdzenia pełnomocnika powodów o trudnościach związanych z jego sytuację osobistą i zdrowotną, a także kwestiami organizacyjnymi (zmiana siedziby kancelarii) byłyby prawdziwe (nie zostały w żaden sposób uprawdopodobnione), to pełnomocnikowi powodów będącemu adwokatem powinny być znane regulacje dotyczące wydłużenia terminu na dokonanie czynności procesowej (art.166 kpc), przywrócenia terminu (art. 168 i nast. kpc), trybu składania pism procesowych (art.207 kpc) czy też możliwości złożenia, bez zgody sądu, pisma zawierającego modyfikację powództwa (jego podstawy faktycznej), wreszcie regulacje prawa o adwokaturze dotyczące wyznaczania zastępcy (art.37a). Nie sposób nie zauważyć, że wszelkie czynności po stronie powodowej powinny nastąpić, o ile wcześniejsza zwłoka miała usprawiedliwione podstawy, najpóźniej w momencie zawiadomienia pełnomocnika powodów o wyznaczeniu, następnie odwołanej, rozprawy w dniu 22 marca 2019 roku – a więc blisko trzy miesiące przed rozprawą, która odbyła się 14 czerwca 2019 roku.

Oddaleniu podlegał też wniosek o przesłuchanie stron – przede wszystkim ze względu na brak skonkretyzowanej tezy dowodowej, a ponadto ze względu brak potrzeby przeprowadzania tego dowodu wobec zakreślonej w pozwie podstawy faktycznej powództwa.

Uwzględnienie nowych okoliczności zgłoszonych na rozprawie w istocie zmierzałoby do przekształcenia sporu – modyfikacji podstawy faktycznej zgłoszonego żądania.

Ustalony w powyższy sposób stan faktyczny nie mógł doprowadzić do uwzględnienia powództwa. Rozstrzygając w ten sposób, sąd miał na uwadze że zgodnie z art.3 kpc, na stronach postępowania spoczywa ciężar przytaczania okoliczności faktycznych i powoływania dowodów. Równocześnie art.6§2 kpc określa, że realizacja tego obowiązku powinna następować bez zwłoki. Powód, przedstawiając zbyt ograniczoną podstawę faktyczną, ryzykuje, że uniemożliwi to uwzględnienie żądania. Powód (wierzyciel) dochodząc od pozwanego (dłużnika) spełnienia określonego świadczenia, powinien przedstawić twierdzenia (a w razie potrzeby – również dowody) w zakresie łączącego go z pozwanym stosunku prawnego (wynikającego czy to z umowy, czy z innych źródeł), będącego źródłem zobowiązania, które miałby wykonać dłużnik.

Występując z pozwem zawierającym sprecyzowane żądania powód występuje o udzielenie mu przez sąd ochrony prawnej polegającej na rozpoznaniu sporu między stronami, jednak tylko w zakresie przez siebie przedstawionym. Dotyczy to zarówno treści zgłoszonego żądania, jak i przedstawionych faktów, które mają to żądanie uzasadnić. Na tym polega związanie sądu zgłoszonym żądaniem, znajdujące swój wyraz w treści art.321§1 kpc zgodnie z którą sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie. Z przywołanego przepisu wynika, że sąd jest związany żądaniem zgłoszonym przez powoda w powództwie.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 września 2011 r. (V CSK 418/10, LEX nr 960546) jednoznacznie wskazał, że sąd nie może uwzględnić roszczenia w oparciu o inną podstawę faktyczną niż podana przez powoda, gdyż byłoby to dokonaniem niedopuszczalnej zmiany powództwa i orzeczeniem ponad żądanie. Również Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 14 września 2012 r. (I ACa 113/12, LEX nr 1238160) wskazał, że sąd jest związany zakreśloną przez stronę powodową podstawą faktyczną powództwa i nie jest uprawniony do jej konstruowania za powoda ani do jej zmiany.

Związanie Sądu granicami żądania obejmuje nie tylko związanie co do samej treści (wysokości) żądania zasadniczego, ale także co do uzasadniających je elementów motywacyjnych. Sąd uwzględnić może tylko takie roszczenia, które wynikają z faktów przytoczonych przez powoda. Związanie podstawą faktyczną oznacza również niedopuszczalność oparcia wyroku na okolicznościach faktycznych, które, nawet jeżeli zostały przytoczone w toku procesu przez stronę pozwaną, to nie zostały objęte następnie przez powoda jego twierdzeniami (wyrok Sądu Najwyższego z 9 maja 2008 roku, sygn. III CSK 17/08 oraz wyrok Sądu Najwyższego z 11 grudnia 2008 roku, sygn. II CSK 364/08).

Sąd nie dokonuje zatem oceny całości sytuacji prawnej obu stron, a orzeka o istnieniu albo nieistnieniu tego roszczenia, które przedstawił powód i w oparciu o podstawę faktyczną wskazaną przez powoda. Powód winien zatem przedstawić taki zespół twierdzeń faktycznych, który, po zastosowaniu do niego odpowiednich norm prawnych, doprowadzi do wniosku o istnieniu po stronie pozwanej obowiązku świadczenia odpowiadającego żądaniu pozwu bądź, w zakresie ustalenia, sytuacji prawnej, która umożliwia podzielenie stanowiska wyrażonego w zgłoszonym żądaniu. Konstrukcja pozwu powinna być taka, by przedstawiony w nich stan faktyczny uzasadniał w pełny sposób dochodzone roszczenie. Wskazanie okoliczności faktycznych w pozwie musi nastąpić w takich granicach, aby można było stwierdzić, że skierowane do sądu żądanie znajduje w nich uzasadnienie.

Istniejący obowiązek działania przez sąd z urzędu w zakresie stosowania prawa materialnego, w tym konieczność oceny postanowień umowy pod względem ich ewentualnej nieważności bądź bezskuteczności, wynikającej w szczególności z zastosowania przepisów o niedozwolonych postanowieniach umownych, znajduje swoje ograniczenie przez związanie sądu zgłoszoną i ustaloną podstawą faktyczną oraz żądaniem – tj. przedstawionymi przez powoda twierdzeniami odnośnie faktów oraz żądaniem. Również z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości wynika, że sąd krajowy jest zobowiązany z urzędu do zbadania nieuczciwego charakteru warunku umownego, jednak o ile dysponuje niezbędnymi w tym celu informacjami co do okoliczności prawnych i faktycznych (m.in. wyrok TSUE z 4 czerwca 2009 r., C-243/08). Jeśli strony nie zgłoszą odpowiedniej podstawy faktycznej, albo żądania dla oceny którego konieczna jest weryfikacja ewentualnie nieuczciwego charakteru postanowień, sąd nie może go w tym zastępować. Badanie z .urzędu określonej kwestii prawnej nie polega na obowiązku poszukiwania z urzędu faktów, które umożliwiają przeprowadzenie takiego badania, a tym bardziej formułowania za stronę żądań.

Dlatego tez sąd w niniejszej sprawie nie wypowiada się o ważności bądź nieważności umowy kredytu czy jej poszczególnych postanowień i nie ocenia ich dopuszczalności w świetle przepisów o niedozwolonych postanowieniach umownych. Nie jest to konieczne dla rozstrzygnięcia sprawy, tj. rozstrzygnięcia o konkretnych zgłoszonych przez powodów żądaniach.

Zgodnie z przedstawionym w pozwie uzasadnieniem zgłoszonych żądań, są one wywodzone z faktu zawarcia aneksu do umowy kredytu o określonej treści. Nie było zatem konieczne ani możliwe odwoływanie się do treści umowy kredytu i okoliczności jej zawarcia – gdyż w tej sprawie powodowie nie odwoływali się do nieprawidłowości na tym etapie relacji z pozwanym. Załączenie do pozwu obszernej ale nieuporządkowanej korespondencji powodów dotyczącej zawartej umowy kredytu, nie może zastąpić zgłoszenia odpowiedniej podstawy faktycznej żądań. Sąd, jak już wskazano, nie jest uprawniony do wyszukiwania spośród przedłożonych dowodów pewnych faktów, które umożliwiają uwzględnienie powództwa, do konstruowania podstawy faktycznej za stronę powodową – jeśli strona powodowa takich faktów nie powoła. Oznaczałoby to złamanie podstawowej dla postępowania sądowego zasady bezstronności sądu.

Odnosząc się do poszczególnych żądań W pełni zasadnie pełnomocnik pozwanego wskazał w odpowiedzi na pozew, że z pozwu nie wynika nic konkretnego odnośnie podstaw odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego, w szczególności w zakresie związanym z pobieraniem ubezpieczenia czy obciążeniem kredytu dwoma hipotekami. Dlatego też pełnomocnik powoda został zobowiązany, postanowieniem z 15 czerwca 2018 roku, m.in. do wyjaśnienia podstaw obliczenia wysokości żądanego odszkodowania. Do momentu zamknięcia rozprawy strona powodowa nie wyjaśniła jednak w jaki sposób zawarcie aneksu miało doprowadzić do powstania szkody w wysokości 102 233,43 zł, w jaki sposób kwota szkody została ustalona i w oparciu o zastosowanie których z postanowień aneksu taka szkoda powstała.

Z pozwu wynika jedynie że powstanie szkody miałoby być skutkiem określania przez bank wysokości rat kredytowych w wysokości zawyżonej, posługując się bezskutecznymi zapisami umownymi. Jedyne postanowienia którym zarzucono w pozwie bezskuteczność, to zawarte w aneksie z 26 listopada 2009 roku postanowienia dotyczące waloryzacji zadłużenia z tytułu udzielonego kredytu oraz wysokości rat spłaty w oparciu o miernik w postaci franka szwajcarskiego ustalanego według Tabeli Kursów Walut Obcych. Tymczasem to właśnie postanowienia aneksu zastępowały dotychczasowe postanowienia, przewidujące stosowanie do wyliczenia wysokości świadczeń kredytobiorców kursu sprzedaży franka szwajcarskiego ustalonego przez pozwanego w tabeli kursów, postanowieniem przewidującym zastosowanie kursu sprzedaży NBP.

Nie zaistniało zatem zdarzenie, z którego powodowi wywodzili powstanie szkody po ich stronie. W tej sytuacji nie mogło zostać uwzględnione powództwo o odszkodowanie.

Nawet gdyby przyjąć, że szkodę powodom wyrządziło zastosowanie §5 aneksu, przewidującego naliczenie opłaty w wysokości 1,65% kwoty kredytu pozostającego do spłaty, której wysokość miała zostać wyliczona w PLN, wg kursu sprzedaży dewiz CHF do złotego podanego w bankowej tabeli kursów obowiązującej w dniu wejścia w życie aneksu, a następnie doliczona do bieżącego salda kredytu poprzez jej przeliczenie na CHF według kursu kupna dewiz CHF do złotego, a więc jedyne postanowienie aneksu, które odwoływało się do tabeli kursów, to przedstawione przez powodów twierdzenia nie pozwalają ustalić wysokości powstałej w ten sposób szkody. Powodowie nie przytoczyli twierdzeń dotyczących którejkolwiek z wielkości stanowiącej podstawę ustalenia wysokości opłaty, tj. wysokości salda kredytu oraz wysokości kursu kupna i sprzedaży ustalonego w tabeli kursów banku i użytego do obliczenia opłaty. Bez względu zatem na to czy w ogóle nie byłoby podstaw do naliczenia opłaty, czy też konieczne byłoby wyeliminowanie przeliczeń przy zastosowaniu kursów kupna i sprzedaż, czy kursy z tabeli banku powinny zostać zastąpione kursami NBP, nie było danych, które pozwoliłyby ustalić wysokość opłaty, a w konsekwencji – wysokość potencjalnej szkody.

Nie było również zasadne żądanie ustalenia, że aneks nie wiąże powodów, skoro postanowienia aneksu nie miały takiej treści, a w szczególności takiego znaczenia, jakie przypisywała im, w treści pozwu, strona powodowa.

Dlatego też zgłoszone żądania podlegały oddaleniu w całości. Zakończenie niniejszej sprawy nie oznacza jednak, że pomiędzy stronami nie mogą toczyć się inne postępowania związane z zawarciem i wykonywaniem umowy kredytu, o ile tylko oparte będą one o inną podstawę faktyczną niż wskazana i podlegająca rozpoznaniu w niniejszej sprawie.

Konsekwencją oddalenia powództwa jest obciążenie powodów obowiązkiem zapłaty na rzecz pozwanego poniesionych przez niego kosztów procesu, na które składa się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego. Z uwagi na występowanie po stronie powodowej dwóch osób i zwiększony z tego tytułu nakład pracy pełnomocnika pozwanego, wynagrodzenie to zostało ustalone w wysokości 120% stawki minimalnej.

Sąd nie dostrzegł żadnych szczególnych okoliczności uzasadniających odstąpienie od obciążenia powodów kosztami procesu. Nie stanowią takiej okoliczności potencjalne zaniechania pełnomocnika powodów, gdyż nawet jeśli takie nastąpiły, to w relacji z pozwanym zmuszonym do podjęcia obrony, obciążają one również powodów.

Mając powyższe na względzie, sąd orzekł jak w sentencji wyroku.