Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 lipca 2022 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący Sędzia Kamil Gołaszewski

Protokolant Katarzyna Konarzewska

po rozpoznaniu 10 czerwca 2022 roku w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa M. L.

przeciwko M. O.

o ochronę dóbr osobistych

oraz z powództwa wzajemnego M. O.

przeciwko M. L.

o ochronę dóbr osobistych

z powództwa głównego

I.  nakazuje pozwanemu M. O. złożenie oświadczenia o następującej treści:

„PRZEPROSINY. Ja M. O. przepraszam za publikację bezprawnych treści – zarówno na moim profilu na portalu społecznościowym (...), jak i w formie udzielonych przeze mnie wywiadów, publikowanych w serwisach internetowych w tym na kanałach na platformie (...).com – w którym znajdowały się nieprawdziwe, krzywdzące i obraźliwe stwierdzenia oraz wprowadzające w błąd informacje dotyczące M. L. i jego działalności na rzecz Stowarzyszenia (...) polegające na posądzeniu go o działania (...). Oświadczam, że takie oskarżenia były nieprawdziwe i nie miały żadnego oparcia w rzeczywistości. Przepraszam Pana M. L., że wskazanymi publikacjami bezprawnie i świadomie naruszyłem jego dobra osobiste w postaci dobrego imienia i godności.

Przepraszam również Pana M. L. za naruszenie jego dóbr osobistych w postaci dobrego imienia oraz godności poprzez nazwanie go „(...)” w udzielonym przeze mnie wywiadzie opublikowanym 29 kwietnia 2021 roku na portalu internetowym www.(...). pl. Powyższe określenie użyte w stosunku do Pana M. L. miało na celu wyłącznie jego obrażenie oraz dyskredytację jego działalności na rzecz (...) w P.”

- w formie:

1.  trzykrotnej publikacji oświadczenia w postaci posta na portalu społecznościowym (...), na swoim profilu (z którego pozwany publikował posty dotycząca powoda), z użyciem czcionki nie mniejszej niż standardowa przyjęta przy publikacji postów na portalu (...), w odstępach trzydniowych, poczynając od daty uprawomocnienia się wyroku w niniejszej sprawie, z zastrzeżeniem, że żaden z tych postów na portalu (...) nie może być usunięty wcześniej niż po upływie trzech lat od dnia publikacji ani nie może być edytowany po jego publikacji,

2.  udzielenia wywiadu video lub wypowiedzi video oraz wyrażenie przez pozwanego zgody na opublikowanie takiego nagrania, nie krótszego niż trzydzieści sekund, w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku w niniejszej sprawie, w następujących serwisach internetowych:

a.  (...)

b.  (...)

c.  (...)

d.  (...)

jak również w każdym z niżej wymienionych kanałów na platformie (...), tj. użytkowników „(...).pl”, (...), „ (...), (...), (...)”, „(...)” oraz (...) na koszt pozwanego, z zastrzeżeniem, że pozwany nie może wnosić o usunięcie ww. materiału z serwisów internetowych lub z kanałów użytkowników na (...) ani cofnąć zgody na jego publikację przez okres trzech lat od dnia opublikowania;

II.  nakazuje pozwanemu M. O. aby po opublikowaniu oświadczeń zgodnie z punktem I wyroku usunął:

1.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 13 lipca 2019 roku o godz. 00:07,

2.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 11 lipca 2019 roku o godz. 07:26,

3.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 9 lipca 2019 roku o godz. 12:46,

4.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 7 lipca 2019 roku o godz. 17:31,

5.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 7 lipca 2019 roku o godz. 12:19,

6.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 6 lipca 2019 roku o godz. 12:06,

7.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 5 lipca 2019 roku o godz. 12:11,

8.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 5 lipca 2019 roku o godz. 11:29 – w zakresie użytego słowa (...),

9.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 5 lipca 2019 roku o godz. 10:57 – w zakresie użytego słowa (...),

10.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 5 lipca 2019 roku o godz. 10:51 – w zakresie użytego słowa (...),

11.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 5 lipca 2019 roku o godz. 10:09,

12.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 4 lipca 2019 roku o godz. 21:16 – w zakresie słowa (...),

13.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 4 lipca 2019 roku o godz. 10:05,

14.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 4 lipca 2019 roku o godz. 09:51,

15.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 4 lipca 2019 roku o godz. 09:45 – w zakresie słów „(...)”,

16.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 2 lipca 2019 roku o godz. 23:32,

17.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 2 lipca 2019 roku o godz. 23:18,

18.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 2 lipca 2019 roku o godz. 16:12,

19.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 2 lipca 2019 roku o godz. 12:18,

20.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 1 lipca 2019 roku o godz. 19:44,

21.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 1 lipca 2019 roku o godz. 19:43,

22.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 1 lipca 2019 roku o godz. 19:40,

23.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 1 lipca 2019 roku o godz. 19:39,

24.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 1 lipca 2019 roku o godz. 11:05,

25.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 30 czerwca 2019 roku o godz. 18:08,

26.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 30 czerwca 2019 roku o godz. 17:19,

27.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 29 czerwca 2019 roku o godz. 20:52,

28.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 29 czerwca 2019 roku o godz. 18:11,

29.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 29 czerwca 2019 roku o godz. 18:03,

30.  komentarz opublikowany pod postem z 29 czerwca 2019 roku z godz. 17:17 – w zakresie słowa „(...)”,

31.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 29 czerwca 2019 roku o godz. 10:18 w zakresie słów „(...)” oraz „(...)”

32.  post opublikowany na profilu M..O. na portalu (...) 29 czerwca 2019 roku o godz. 10:02 w zakresie słów (...) oraz „(...)”;

II.  zakazuje pozwanemu M. O. rozpowszechniania w sieci internet, za pośrednictwem portali społecznościowych oraz w udzielanych wywiadach nieprawdziwych informacji na temat powoda M. L.:

1.  sugerujących, że powód dopuścił się przestępstwa (...) w celu wprowadzenia Stowarzyszenia (...) w struktury światowego związku organizacji promujących (...) ( (...)), w tym, że powód pokrywał koszty wizyty członków (...) w P. lub że oferował członkom (...) lub innym osobom decyzyjnym w zakresie przyjęcia organizacji do (...) jakiekolwiek inne korzyści w związku z przyjęciem Stowarzyszenia w struktury (...),

2.  sugerujących, że powód dopuszcza się zachowań noszących znamiona nepotyzmu;

III.  zasądza od pozwanego M. O. na rzecz Fundacji (...) z siedzibą w G. kwotę 10 000 zł (dziesięć tysięcy złotych);

IV.  w pozostałym zakresie oddala powództwo;

V.  zasądza od M. O. na rzecz M. L. kwotę 2 467 zł (dwa tysiące czterysta sześćdziesiąt siedem złotych) tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 1 350 zł (tysiąc trzysta pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

VI.  zwraca M. L. 100 zł (sto złotych) uiszczonej opłaty;

z powództwa wzajemnego

VII.  nakazuje M. L. opublikowanie na własny koszt, na głównej stronie portalu (...) w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku, sporządzonego czarną czcionką formatu Arial o rozmiarze 14 bold, którego treść poprzedzać będzie słowo „Przeprosiny” sporządzone czcionką formatu Arial o rozmiarze 18 bold, umieszczone bezpośrednio nad tekstem oświadczenia, wyjustowane do środka, z zastosowaniem widocznego odstępu pomiędzy wierszami, w prostokątnej ramce koloru czarnego, dostosowanej do rozmiarów żądanego tekstu przeprosin o grubości cztery piksele, z zachowaniem marginesu pomiędzy tekstem a ramką o wielkości 21 pikseli ze wszystkich stron, na białym tle, z zastosowaniem standardowego odstępu między wierszami, bez jakichkolwiek komentarzy, uzupełnień czy odniesień się do treści oraz bez sąsiedztwa jakichkolwiek innych przeprosin na tej samej stronie (poza przeprosinami w wykonaniu punktu I wyroku), bez zastosowania jakichkolwiek zabiegów formalnych i treściowych umniejszających znaczenie, rangę i powagę oświadczenia, względnie zaznaczających dystans do jego treści lub formy, oświadczenia o treści:

„Ja, niżej podpisany M. L., przepraszam Pana M. O. za naruszenie jego dóbr osobistych – dobrego imienia, czci oraz godności w moich wypowiedziach opublikowanych 3 lipca 2019 r. na portalu (...) oraz 13 września 2019 roku na portalu (...) Oświadczam, że w swoich wypowiedziach zawarłem bezpodstawne informacje dotyczące Pana M. O., jego życia zawodowego i prywatnego, (...)””;

VIII.  w pozostałym zakresie oddala powództwo;

IX.  zasądza od M. L. na rzecz M. O. kwotę 1 697 zł (tysiąc sześćset dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 1 080 zł (tysiąc osiemdziesiąt złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

sygn. akt XXV C 1913/19

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22 sierpnia 2019 r. (data stempla pocztowego k. 67) powód M. L. wniósł o nakazanie pozwanemu M. O., aby dokonał usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych powoda, tj. dobrego imienia, godności oraz wizerunku poprzez złożenie oświadczenia o następującej treści: „PRZEPROSINY. Ja M. O. przepraszam za publikację bezprawnych treści - zarówno na moim profilu na portalu społecznościowym (...), jak i w formie udzielonych przeze mnie wywiadów, publikowanych w serwisach internetowych w tym na kanałach na platformie (...).com – w których znajdowały się nieprawdziwe, krzywdzące i obraźliwe stwierdzenia oraz wprowadzające w błąd informacje dotyczące M. L. i jego działalności na rzecz Stowarzyszenia (...), w szczególności w zakresie posądzenia go o działania (...). Oświadczam, że takie oskarżenia były nieprawdziwe i nie miały żadnego oparcia w rzeczywistości. Przepraszam pana M. L., że wskazanymi publikacjami bezprawnie i świadomie naruszyłem jego dobra osobiste w postaci dobrego imienia i godności, a także że naruszyłem prawa do jego wizerunku.” – w formie trzykrotnej publikacji ww. oświadczenia w postaci postu na portalu społecznościowym (...), na swoim profilu (z którego pozwany publikował posty dotyczące powoda), z użyciem czcionki nie mniejszej niż standardowa przyjęta przy publikacji postów na portalu (...), w odstępach trzydniowych poczynając od daty uprawomocnienia się orzeczenia sądowego w niniejszej sprawie, z zastrzeżeniem, że żaden z tych postów na portalu (...) nie może być usunięty wcześniej niż po upływie 3 lat od daty publikacji, ani też nie może być edytowany po jego publikacji.

Powód wniósł o nakazanie złożenia opisanego wyżej oświadczenia także w formie udzielania wywiadu video lub wypowiedzi video i jednocześnie poprzez wyrażenie przez pozwanego zgody na opublikowanie takiego nagrania, we wskazanych przez powoda serwisach internetowych.

Powód domagał się nakazania pozwanemu, po trzykrotnym opublikowaniu ww. oświadczenia i opublikowaniu oświadczeń video, usunięcia treści dotychczas opublikowanych w sieci Internet, za pośrednictwem portali społecznościowych oraz w udzielanych wywiadach, które mają na celu szerzenie nieprawdziwych i naruszających dobra osobiste powoda treści, wyszczególnionych w załączonej do pozwu Liście postów i publikacji. Powód zażądał zakazania pozwanemu rozpowszechniania nieprawdziwych informacji na temat powoda, naruszających jego dobra osobiste, w sieci Internet, za pośrednictwem portali społecznościowych oraz w udzielanych wywiadach.

Powód domagał się również zasądzenia od pozwanego kwoty 50.000 zł na cel społeczny tj. na rzecz Fundacji (...).

Powód wniósł o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

(pozew k. 3-11)

W odpowiedzi na pozew z dnia 17 stycznia 2020 r. pozwany M. O. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Jednocześnie pozwany złożył pozew wzajemny i wniósł o zobowiązanie powoda-pozwanego wzajemnego M. L. do opublikowania na własny koszt oświadczenia o następującej treści: „Ja, niżej podpisany M. L., przepraszam Pana M. O. za naruszenie jego dóbr osobistych - dobrego imienia, czci oraz godności w mojej wypowiedzi opublikowanej w dniu 3 lipca 2019 r. na portalu www.(...). Oświadczam, że w swojej wypowiedzi zawarłem bezpodstawne i nieprawdziwe informacje dotyczące Pana M. O., jego życia zawodowego i prywatnego, (...)”. Wyrażam głębokie ubolewanie, z powodu naruszenia dóbr osobistych M. O. oraz wprowadzenia odbiorców w błąd” – na głównej stronie portalu (...) w terminie 3 dni od uprawomocnienia się wyroku wydanego w niniejszej sprawie.

Pozwany-powód wzajemny, wniósł także o zobowiązanie powoda-pozwanego wzajemnego do opublikowania na własny koszt oświadczenia o następującej treści:

„Ja, niżej podpisany M. L., przepraszam Pana M. O. za naruszenie jego dóbr osobistych – dobrego imienia, czci oraz godności w mojej wypowiedzi opublikowanej w dniu 13 września 2019 r. na portalu (...) Oświadczam, że w swojej wypowiedzi zawarłem bezpodstawne i nieprawdziwe informacje dotyczące Pana M. O., jego życia zawodowego i prywatnego, (...)”. Wyrażam głębokie ubolewanie, z powodu naruszenia dóbr osobistych M. O. oraz wprowadzenia odbiorców w błąd.”

Pozwany-powód wzajemny wniósł również o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(odpowiedź na pozew k. 92-121)

W piśmie z dnia 12 lipca 2021 r. powód – pozwany wzajemny, rozszerzył powództwo w ten sposób, że obok dotychczasowych żądań wniósł o nakazanie M. O. aby dokonał usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych powoda – pozwanego wzajemnego, w postaci dobrego imienia oraz godności poprzez złożenia w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądowego w niniejszej sprawie, oświadczenia o następującej treści:

„PRZEPROSINY. Ja, M. O. przepraszam Pana M. L. za naruszenie jego dóbr osobistych w postaci dobrego imienia oraz godności poprzez nazwanie go „(...)” w udzielonym przeze mnie wywiadzie opublikowanym w dniu 29 kwietnia 2021 r. na portalu internetowym www.(...). pl. Powyższe określenie użyte w stosunku do Pana M. L. miało na celu wyłącznie jego obrażenie oraz dyskredytację jego działalności na rzecz (...) w P. i nie znajduje potwierdzenia w rzeczywistości, ponieważ pan M. L. nie był zatrudniony jako (...)”.

Powód - pozwany wzajemny wniósł również o nakazanie pozwanemu –powodowi wzajemnemu usunięcia udzielonego wywiadu pt.: „M. O.: (...)” opublikowanego w dniu 29 kwietnia 2021 r. na portalu internetowym (...), na własny koszt, po upływie 30 dni od publikacji przeprosin, o których mowa powyżej.

Ewentualnie, powód-pozwany wzajemny wniósł o nakazanie pozwanemu - powodowi wzajemnemu usunięcia fragmentu wskazanego wyżej wywiadu, rozpoczynając od zdania „(...)” i kończącego się zdaniem „(...)”, na własny koszt po upływie 30 dni od publikacji przeprosin.

(pismo k. 252)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód M. L. jest współzałożycielem (...) federacji (...), prezesem Stowarzyszenia (...) oraz osobą powszechnie rozpoznawalną w środowisku związanym z (...) ((...) – w skrócie: (...)). M. O. również jest związany ze środowiskiem tej branży sportowej – jako trener i zawodnik (...), a także założyciel organizacji takich jak (...), oraz (...).

(okoliczności bezsporne)

W czerwcu i lipcu 2019 r. M. O. zaczął publikować w sieci Internet nieprzychylne wypowiedzi na temat M. L.. Publikacje te pojawiły się zarówno na profilu M. O. na portalu społecznościowym (...), jak również w formie nagrań video (wywiadów) na portalu (...).com. W udzielanych wywiadach M. O. określił M. L. mianem „(...)”, mówiąc: „(...)”. W innym wywiadzie M. O. zarzucał powodowi, że założone przez niego stowarzyszenie „(...)” dopuściło się „wrogiego przejęcia” innej, działającej wcześniej organizacji związanej z dyscypliną sportu jaką jest (...). W postach publikowanych na portalu (...) w okresie o od 29 czerwca do 13 lipca, M. O. określał M. L. mianem „(...)” oraz „(...)”, jak również oskarżał go o działania (...).

(drugie nagranie na płycie CD k. 60 – 00:05:49-00:05:52, pierwsze nagranie na płycie CD k. 60 – 00:09:17-00:09:40, wydruki: k. 24-47)

W dniu 21 kwietnia 2019 r. na portalu internetowym (...) został opublikowany wywiad udzielony przez M. O., w którym wypowiedział się on o M. L. w następujący sposób: „(...)”.

(wydruk artykułu z dnia 29 kwietnia 2021 r. k. 253-274)

W dniu 3 lipca 2019 r. na portalu internetowym (...) został opublikowany wywiad przeprowadzony z M. L., zawierający m.in. wypowiedzi dotyczące M. O.. M. L. wskazywał, że M. O. dyskredytuje dyscyplinę jaką jest (...) ponieważ siedział w więzieniu za malwersacje finansowe, oszukał wiele osób, i próbował zarobić pieniądze na swojej chorobie nowotworowej. Fragment tego wywiadu został również opublikowany na portalu (...).com w dniu 13 września 2019 r.

(nagranie wypowiedzi M. L.: 01:07:24, 01:09:00, – płyta CD k. 122,)

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie w zakresie wypowiedzi publikowanych w Internecie przez obie strony (a zatem faktu ich opublikowania, zawartych w nich treści, oraz tego, że zostały one stworzone odpowiednio przez powoda i pozwanego) był w zasadzie bezsporny. Spór pojawił się jedynie w zakresie dotyczącym załączonych do pozwu wydruków, przedstawiających posty publikowane na portalu (...) – jak twierdzi powód M. L. – przez pozwanego M. O..

Nie zasługiwały na uwzględnienie argumenty pozwanego, jakoby przedstawione przez powoda w niniejszej sprawie wydruki ze stron internetowych nie mogły stanowić dowodu zamieszczenia tych treści przez pozwanego na jego profilu (...). Zgodnie z art. 308 k.p.c. dowody z innych dokumentów niż dokumenty zawierające tekst, umożliwiające ustalenie ich wystawców, w szczególności zawierających zapis obrazu, dźwięku albo obrazu i dźwięku, sąd przeprowadza, stosując odpowiednio przepisy o dowodzie z oględzin oraz o dowodzie z dokumentów. W orzecznictwie niejednokrotnie podkreślano, że katalog „innych środków dowodowych” o których mowa w art. 308 – 309 kpc ma charakter otwarty i mieszczą się w nim także wydruki komputerowe. Przedmiotowy środek dowodowy świadczy o istnieniu zapisu komputerowego określonej treści w chwili dokonywania wydruku. Oczywiście każdy dokument, czy też dowód wymieniony w art. 308 kpc może ulec modyfikacjom, ale fakt ten sam w sobie nie pozbawia go mocy dowodowej. Dowód takiej modyfikacji obciąża stronę, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - I Wydział Cywilny z dnia 8 października 2020 r. I ACa 894/19 Legalis 2533488 i cytowane w nim orzecznictwo). W przedmiotowej sprawie pozwany podniósł jedynie, że powód nie wykazał aby to pozwany był autorem przedmiotowych wpisów, oraz że treść strony internetowej można dowolnie modyfikować przed dokonaniem wydruku. Nie negując ostatniego argumentu wskazać trzeba, że zawartość spornych wpisów jest bardzo podobna w swej treści do wpisów, które zostały otwarte i potwierdzone w drodze protokołu notarialnego z dnia 3 lipca 2019 r. (k. 48-58). Wszystkie wpisy odnoszą się do osoby powoda – M. L. i są utrzymane w podobnym tonie. Zarówno na jednych jak i na drugich wydrukach widnieją dane pozwanego - imię i nazwisko oraz zdjęcie profilowe z konta na portalu społecznościowym (...). W związku z powyższym zdaniem Sądu nie istnieją podstawy do zaprzeczania, że autorem pozostałych wisów jest również pozwany M. O.. Nie można się w tym zakresie zgodzić z pozwanym, że strona powodowa „nawet nie uprawdopodobniła możliwości pochodzenia wskazanych postów i komentarzy”. Nadto, argumentacja pozwanego miała w tym zakresie charakter jedynie teoretyczny, sprowadzała się bowiem do ogólnych rozważań dotyczących możliwości modyfikacji treści stron internetowych oraz zasad przeprowadzania dowodów w postępowaniu cywilnym. W ocenie Sądu zarzuty te nie były wystarczające do zanegowania mocy dowodowej przedstawionych przez powoda wydruków.

Sąd poczynił zatem również załączone do pozwu wydruki podstawą ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie.

Sąd zważył co następuje:

Zarówno powództwo główne jak i wzajemne zasługiwały na częściowe uwzględnienie.

Ponieważ żądania obu pozwów dotyczyły naruszenia dóbr osobistych w postaci dobrego imienia i godności powoda oraz powoda - wzajemnego, w pierwszej kolejności należy poczynić ogólne uwagi dotyczące tych roszczeń, jako że odnoszą się one do żądań obu stron.

Zgodnie z art. 24 § 1 kodeksu cywilnego (kc) ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty określonej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Zasady przewidziane w kodeksie, do których odsyła powyższy przepis, to regulacja zawarta w art. 448 kc, zgodnie z którym w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny.

Wreszcie nie może budzić wątpliwości, że dobre imię i godność osobista człowieka należą do chronionych prawem dóbr osobistych osoby fizycznej. Są to bowiem, zgodnie z utrwalonymi już poglądami doktryny, elementy czci, wskazanej wprost w treści art. 23 kc jako jedno z chronionych prawem dóbr osobistych. Godność osobista, czyli wyobrażenie jednostki o własnej wartości to inaczej mówiąc – cześć wewnętrzna, natomiast dobre imię odnoszące się do wyobrażenia innych osób o danej jednostce stanowi jej aspekt zewnętrzny.

Odnośnie powództwa głównego:

Powód M. L. domagał się usunięcia skutków naruszenia jego dobrego imienia i godności osobistej, które wynikało z obraźliwych wypowiedzi pozwanego M. O. zamieszczonych w Internecie. Naruszenia swych dóbr osobistych powód upatrywał w określaniu go mianem „(...)”, „S. polskiego (...), oraz bezpodstawnym zarzucaniu mu działań korupcyjnych związanych z założeniem Stowarzyszenia (...) i wprowadzeniem go w struktury (...) M. F. (dalej jako (...)).

Nie ulega wątpliwości, że zamieszczone przez pozwanego wpisy naruszyły dobra osobiste powoda w postaci jego dobrego imienia i godności osobistej. Oczywiście należało zgodzić się z pozwanym, że nazwanie kogoś „(...)” nie jest samo w sobie obraźliwe, nie mniej jednak przy ocenie czy doszło do naruszenia dóbr osobistych zawsze trzeba badać kontekst konkretnej sytuacji. W przedmiotowej sprawie, nazywanie powoda „(...)” w zestawieniu z pozostałą częścią wypowiedzi, oraz z faktem, że wszystkie wypowiedzi dotyczyły branży sportowej należy uznać za obraźliwe. Sąd miał w szczególności na uwadze, że cały kontekst zamieszczanych w Internecie wypowiedzi pozwanego (niezależnie czy w formie postów publikowanych na portalu (...), czy też w formie udzielanych wywiadów utrwalonych w postaci nagrań video), wskazywał na chęć obrażenia powoda, oraz na pewnego rodzaju agresję ze strony pozwanego. Posłużenie się słowem „(...)” w zdaniach: „(...) „(...)”, „(...) chce zawłaszczyć (...), wskazuje jednoznacznie, że słowo „(...)” miało negatywny wydźwięk. Nie istnieje bowiem żadne racjonalne wytłumaczenie użycia tego określenia w sytuacji dotyczącej działalności związanej z (...). Nie ma przy tym znaczenia, czy powód M. L. pracował kiedykolwiek jako (...). Sąd doszedł do wniosku, że użycie w omawianym kontekście powyższego określenia miało na celu poddanie w wątpliwość doświadczenia powoda w dziedzinie sportów walki, i ośmieszenie go w środowisku (...).

Bezdyskusyjnie naruszeniem godności powoda było określenie go mianem „(...)”. Nie ulega wątpliwości, że publiczne porównanie kogokolwiek do osoby, która zapisała się w historii jako jeden z największych zbrodniarzy odpowiedzialnych za śmierć milionów ludzi, samo przez się stanowi naruszenie godności osobistej. Również kontekst sytuacji nie usprawiedliwia w żaden sposób użycia takiego właśnie określenia. Pozwany mógł inaczej przedstawić swoje zastrzeżenia pod adresem działalności powoda. Co więcej, należy zwrócić uwagę, że o ile w kwestii użycia określenia „(...)” pozwany zajął stanowisko merytoryczne w przedmiotowej sprawie, to w odniesieniu do nazwania powoda „(...)” pozwany nie wypowiedział się merytorycznie, ograniczając się jedynie do kwestionowania wartości dowodowej przedstawionych przez powoda wydruków zawierających sporne wypowiedzi.

Do naruszenia dóbr osobistych powoda w postaci dobrego imienia doszło również w wyniku publikowania przez pozwanego wypowiedzi zawierających sugestie dopuszczania się przez powoda działań korupcyjnych. Pozwany udzielając wywiadu, który następnie został opublikowany na portalu (...).com (pierwsze nagranie z płyty CD dołączonej do pozwu – k. 60) wskazywał, że powód celem wprowadzenia Stowarzyszenia (...) w struktury światowego związku organizacji promujących (...), oferował członkom (...) różne korzyści w związku z przyjęciem jego Stowarzyszenia w struktury (...). Prawdziwość tych informacji nie została w żaden sposób potwierdzona, a zatem stanowiła poczyniony publicznie bezpodstawny zarzut podejmowania przez powoda działań sprzecznych z prawem.

Należy mieć na uwadze, że zgodnie z poglądami prezentowanymi w orzecznictwie przypisanie każdemu działania będącego naruszeniem obowiązującego porządku prawnego narusza z reguły cześć osoby w ten sposób opisanej. Szczególnie uciążliwe i brzemienne w skutkach jest zaś bezpodstawne skierowanie takich zarzutów do osoby szeroko znanej publicznej opinii z jej działalności zawodowej. Utrudnia bowiem zachowanie dobrej opinii o takiej osobie, która jest w zasadzie niezbędna do wykonywania takiego zawodu. Szczególnie brzemienne w skutkach może być przy tym przekazanie informacji nieodpowiadających prawdzie. (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie – V Wydział Cywilny z dnia 22 listopada 2021 r. V ACa 659/21, Legalis Numer 2667396). W realiach przedmiotowej sprawy pozwany w żaden sposób nie wykazał prawdziwości twierdzeń o korupcyjnych działaniach powoda, zaś powód konsekwentnie im zaprzeczał. Należało zatem uznać, że pozwany formułując przedmiotowe wypowiedzi dopuścił się naruszenia godności i dobrego imienia powoda.

Odrębnym zagadnieniem jest natomiast ewentualny brak bezprawności zachowania pozwanego wynikający z wolności wyrażania opinii. Istotnie, wypowiedź naruszająca cześć lub dobre imię może mieć charakter wypowiedzi opisowej (dotyczącej faktów) albo oceniającej (wyrażającej opinię). W przedmiotowej sprawie wypowiedzi pozwanego można zakwalifikować do obu wskazanych kategorii. Określanie powoda mianem „(...)” i „(...)” niewątpliwie stanowią wypowiedzi wyrażające przekonania pozwanego. Nie wskazują na konkretne fakty. Jednak uproszczeniem jest stanowisko, zgodnie z którym każda wypowiedź oceniająca korzystać będzie z ochrony w myśl zasady swobody wypowiedzi. Sąd stoi na stanowisku, że naruszające dobra osobiste wypowiedzi oceniające są dozwolone jedynie w zakresie, w jakim mieszczą się w granicach rzetelnej i rzeczowej krytyki. Chodzi tu o takie formułowanie wypowiedzi ocennych, aby znajdowały one uzasadnienie w rzeczywiście istniejących faktach, bądź faktach, o których istnieniu formułujący określoną wypowiedź mógł nabrać przekonania działając z zachowaniem odpowiedniej staranności i rzetelności. rzeczywistości

W omawianym zakresie nie ma decydującego znaczenia jaki był charakter wypowiedzi pozwanego. Wypowiadając się poprzez wpisy zamieszczane na internetowym portalu społecznościowym, czy też wywiady publikowane w Internecie, pozwany ma pełne prawo do wyrażania krytycznej opinii o działaniach powoda, który w zakresie działalności związanej z (...) jest osobą publiczną. Pozwany musi jednak liczyć się z tym, że postawienie określonego zarzutu (również mającego charakter oceny), może wiązać się z koniecznością przedstawienia konkretnych faktów uzasadniających taką ocenę. A następnie z weryfikacją ich prawdziwości, bądź też przynajmniej wykazania należytej staranności i rzetelności przy gromadzeniu informacji o zaistnieniu określonych faktów.

W ocenie Sądu pozwany M. O. nie wykazał by opisane wyżej działania nie były bezprawne. Argumentacja pozwanego sprowadzała się głównie do podnoszenia wciąż tej samej kwestii, mianowicie, że określenie „(...)” nie może być uznane za obraźliwe tym bardziej, że M. L. wykonywał kiedyś ten zawód. Nie uszło uwagi Sądu, że pozwany nie próbował nawet wykazać braku bezprawności pozostałych wypowiedzi, tj. tych zawierających porównanie powoda do (...)oraz sugerujących, że powód dopuszczał się (...). Pozwany nie wykazał żadnych faktów świadczących o tym, że powód rzeczywiście podejmował działania o charakterze korupcyjnym w tym, że dokonał „wrogiego przejęcia” organizacji związanej niegdyś z (...). Nie można zatem uznać by pozwany był uprawniony do publikowania w Internecie wypowiedzi sugerujących takie działania ze strony powoda.

Jak już wyżej wskazano, słowo „(...)” w istocie nie jest samo w sobie obraźliwe, jednakże pozwany użył go w celu obrażenia powoda, o czym świadczy cały kontekst zaistniałej między stronami sytuacji – narastający konflikt, oraz kwestionowanie przez pozwanego kompetencji powoda do podejmowania działań związanych ze środowiskiem (...). Nadto należy zauważyć, że określanie kogoś poprzez nazwę zawodu, który kiedyś wykonywał, nie jest zwyczajowo przyjęte w stosunkach społecznych, pozwany nie wyjaśnił przy tym z jakiej przyczyny postanowił w ten sposób określać powoda, zwłaszcza że zawód (...) nie ma żadnego związku ze sportem i sztukami walki.

W tym stanie rzeczy należało przyjąć, że wypowiedzi pozwanego w zakresie nazywania powoda M. L. „(...)” oraz (...), jak również w zakresie w jakim sugerowały dopuszczanie się przez powoda M. L. (...), miały charakter bezprawny.

W rezultacie należało przyjąć, że w pełni zasadnie powód zgłosił żądanie nakazania pozwanemu podjęcia określonych działań, jak również przeproszenia powoda, w opisanym wyżej zakresie tj. w zakresie w jakim pozwany w publicznych wypowiedziach porównywał powoda do (...), (...), oraz oskarżał o działania (...). Żądanie takie znajduje swoją podstawę w treści powoływanego już art. 24 § 1 kc.

Jednocześnie wskazać należy, że Sąd nie znalazł podstaw do stwierdzenia, że pozwany swoim działaniem naruszył również dobro osobiste powoda w postaci jego wizerunku.

Stąd też Sąd nakazał pozwanemu złożenie oświadczenia o określonej w pozwie treści, z tą jednakże modyfikacją, że nie zawiera ono odniesienia do naruszenia wizerunku powoda, ponieważ w ocenie Sądu okoliczności przedmiotowej sprawy nie wskazują na naruszenie tego dobra osobistego.

Również treść przeprosin, o które wnosił powód rozszerzając żądanie pozwu, a zatem przeprosin dotyczących artykułu opublikowanego na portalu (...) dotyczących określenia powoda mianem (...), musiały zostać zmodyfikowane, z uwagi na fakt, że w toku postępowania ustalono, że powód w przeszłości wykonywał zawód (...). W treści przeprosin nie mogło zatem paść stwierdzenie, że określenie powoda mianem (...) „nie znajduje potwierdzenia w rzeczywistości”. Stąd też, Sąd nakazując pozwanemu przeproszenie powoda ograniczył treść oświadczenia do wskazania celu, w jakim pozwany wypowiadał się w ten sposób na temat powoda, tj. „w celu obrażenia oraz dyskredytacji jego działalności na rzecz (...)”.

Korzystając z utrwalonej już w orzecznictwie reguły braku związania sądu wskazanym przez powoda miejscem publikacji oświadczenia, sąd uznał, że biorąc pod uwagę charakter sporu (środowisko, w którym się toczy) oraz przeważające miejsce publikacji wypowiedzi obu stron, byłoby niezasadne, jako nakładające zbyt duży ciężar na pozwanego, nakazanie publikacji wypowiedzi na portalu internetowym (...). Wystarczające dla odwrócenia skutków wypowiedzi pozwanego będzie opublikowanie jednego oświadczenia, obejmującego wszystkie wypowiedzi, w tym samym miejscu.

Z uwagi na uznanie za bezprawne jedynie części wypowiedzi pozwanego publikowanych na jego profilu na portalu (...), nie było możliwe nakazanie pozwanemu usunięcia całości wskazanych w pozwie wpisów. Sąd nakazał zatem pozwanemu usunięcie wszystkich wpisów, w których powód został określony mianem „(...)” oraz porównany do (...), jako że te wypowiedzi nosiły znamiona bezprawności.

W zakresie w jakim żądanie pozwu, sprecyzowane w piśmie z 9 września 2019 r. (k.72) dotyczyło zakazu rozpowszechniania nieprawdziwych informacji, zostało ono uwzględnione w zakresie tych wypowiedzi, które zastały uznane za naruszające dobra osobiste powoda. Dotyczy to rozpowszechniania informacji dotyczących (...) oraz nepotyzmu w ramach funkcjonowania powoda w Stowarzyszeniu (...). Sąd nie znalazł natomiast podstaw aby uznać za nieprawdziwe i zakazać rozpowszechniania w pozostałym zakresie. Nie zostało wykazane aby wypowiedzi w zakresie objętym punktami 3) i 4) pisma z 9 września 2019 roku były nieprawdziwe, a równocześnie ich treść mieści się w ramach dozwolonej debaty publicznej dotyczących funkcjonowania określonej organizacji – ich rozpowszechnianie nie jest więc bezprawne.

Powód domagał się również zasądzenia od pozwanego kwoty 50.000 zł na wskazany przez niego cel społeczny w związku z krzywdą jakiej doznał w wyniku naruszenia przez pozwanego dóbr osobistych – na podstawie art. 448 k.c. Roszczenie to jest usprawiedliwione co do zasady. Bez wątpienia powód doznał krzywdy w wyniku publikowanych przez pozwanego w Internecie obraźliwych treści. Trudno zgodzić się z pozwanym, że krzywda powoda nie została w żaden sposób w niniejszej sprawie wykazana. Krzywda rozumiana jest jako ogół negatywnych przeżyć osoby fizycznej. Jest to tak zwana „szkoda niemajątkowa”, rozumiana jako zespół nieprzyjemnych doświadczeń psychicznych człowieka wywołany konkretnym zdarzeniem, tj. pozostający z tym zdarzeniem w adekwatnym związku przyczynowym. Powód wskazał, że działania pozwanego wywołały u niego cierpienie psychiczne w postaci niepokoju o swoje dobre imię i renomę. Zasady logiki i doświadczenia życiowego pozwalają w ocenie Sądu stwierdzić, że między obraźliwymi publikacjami zamieszczonymi w Internecie przez pozwanego, a urażonymi uczuciami powoda istniał normalny związek przyczynowy.

Powyższy przepis jasno wskazuje na możliwość zasądzenia określonej sumy na wskazany przez pokrzywdzonego cel społeczny. W ocenie Sądu kwota 50.000 zł jest jednak zbyt wygórowana i nie odpowiada rozmiarom wyrządzonej powodowi krzywdy. Sąd wziął w tym względzie pod uwagę, że zasądzenie określonej sumy na wskazany przez powoda cel społeczny nie różni się w swych przesłankach od zwykłego zadośćuczynienia. A zatem wysokość sumy zasądzanej na ów cel społeczny musi odpowiadać takim samym wymogom jakie powinno spełniać „zwykłe” zadośćuczynienie. Kwota ta powinna być adekwatna do rozmiarów wyrządzonej krzywdy i pełnić funkcję kompensacyjną, a także nie być zbyt wygórowana, by nie stanowić formy szykany, mającej na celu zdecydowanie bardziej pognębienie sprawcy naruszenia, niż danie należnej (a więc zgodnej z zasadami systemu prawnego) satysfakcji pokrzywdzonemu. (M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz. Art. 353–626. Wyd. 3, Warszawa 2022/Mularski).

W ocenie Sądu, po uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy, oraz faktu, że również powód dopuścił się naruszenia dóbr osobistych pozwanego (o czym niżej przy rozważaniach o powództwie wzajemnym) kwota 10.000 zł jest całkowicie adekwatna do rozmiarów poniesionej przez powoda krzywdy.

W pozostałym zakresie powództwo podlegało zaś oddaleniu.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 102 kpc. Powód poniósł koszty w łącznej wysokości 4467 zł, na która składa się 2500 i 600 zł opłat, 1080 zł wynagrodzenia pełnomocnika, 270 zł wynagrodzenia pełnomocnika w postępowaniu zabezpieczającym i 17 zł opłaty skarbowej. Powód uległ pozwanemu w zakresie części żądania pieniężnego, stąd też sąd nie zasądził na jego rzecz zwrotu tej części opłaty, która odpowiadała oddalonemu powództwu o zapłatę w kwocie 40.000 zł (2000 zł opłaty).

Odnośnie powództwa wzajemnego:

Pozwany również wystąpił w niniejszej sprawie z roszczeniem o ochronę jego dóbr osobistych, wskazując, że powód naruszył jego godność i dobre imię podczas udzielania wywiadu, który został opublikowany na portalu (...) w dniu 3 lipca 2019 r., a następnie również na portalu (...) – 13 września 2019 r.

Udzielając tego wywiadu M. L. powiedział między innymi, że powód-wzajemny M. O. oszukał wielu ludzi, i próbował „zbić hajs” na swojej chorobie nowotworowej, a także, że dyskredytuje całą dyscyplinę jaką jest (...).

W ocenie Sądu tego typu wypowiedzi bez wątpienia naruszają dobra osobiste powoda wzajemnego w postaci godności oraz dobrego imienia, sugerują bowiem, że powód wzajemny podejmował działania sprzeczne zarówno z prawem jak i z ogólnie rozumianymi zasadami moralności, zaś informacje te nie zostały przez pozwanego wzajemnego poparte jakimikolwiek dowodami. Pozwany wzajemny nie wykazał braku bezprawności swoich działań.

Sąd nie podziela argumentów pozwanego wzajemnego, jakoby wypowiadał się on o powodzie wzajemnym w sposób umiarkowany i niewykraczający poza standardy panujące w środowisku (...). Z pewnością za tego typu wypowiedź nie można uznać stwierdzenia, że powód wzajemny próbował „zbić hajs” na swojej chorobie nowotworowej. Nie ma przy tym znaczenia, że wypowiedź ta dotyczyła bezspornego faktu, tj. tego, że powód wzajemny rzeczywiście chorował. Taka argumentacja pozwanego wzajemnego jest o tyle nietrafiona, że naruszeniem dobra osobistego nie było samo wypowiadanie się na temat problemów zdrowotnych powoda wzajemnego (co z resztą on sam również czynił), lecz czynienie sugestii jakoby w związku z tą chorobą powód wzajemny próbował zarobić pieniądze. Takie zachowanie jest bowiem w odbiorze społecznym uważane za niewłaściwe i sprzeczne z ogólnie pojętą moralnością, a zatem wypowiedź pozwanego wzajemnego narażała powoda wzajemnego na nieprzychylne opinie w środowisku, w którym obaj funkcjonują. Pozwany wzajemny wskazywał, że wypowiadając się w tej materii miał na celu przekazanie, że choroba powoda stanowiła (następczo) pretekst do dalszego niewywiązywania się z zobowiązań finansowych. Powyższa okoliczność nie wyłącza jednak bezprawności działania pozwanego wzajemnego, który posługując się instytucją swobody wypowiedzi w rzeczywistości obraził powoda przekraczając dozwolone granice dopuszczalnej krytyki. Analogicznie należało ocenić formułowane pod adresem powoda wzajemnego zarzuty, jakoby oszukał on wiele osób.

W tym miejscu warto ponownie odnieść się do kwestii naruszania dobra osobistego osoby fizycznej w postaci czci za pomocą wypowiedzi ocennych. Pozwany wzajemny podkreślał w toku postępowania, że jego wypowiedzi miały jedynie charakter opinii. Jednak jak już wskazano w części rozważań dotyczących roszczeń z powództwa głównego, niewątpliwie uproszczeniem jest stanowisko, zgodnie z którym każda wypowiedź oceniająca korzystać będzie z ochrony w myśl zasady swobody wypowiedzi. Wypowiedzi oceniające są bowiem dozwolone jedynie w zakresie, w jakim mieszczą się w granicach rzetelnej i rzeczowej krytyki. Pozwany wzajemny udzielając wywiadu, opublikowanego następnie na portalu (...) przekroczył te granice. Nie ulega wątpliwości, że biorąc pod uwagę kontekst sytuacyjny całej sprawy, tj. przede wszystkim istniejący od jakiegoś czasu konflikt między stronami postępowania, publikowane wypowiedzi pozwanego wzajemnego doprowadziły do naruszenia dóbr osobistych powoda wzajemnego w postaci godności i dobrego imienia.

Z tej przyczyny, Sąd, działając na podstawie art. 24 § 1 kc nakazał pozwanemu wzajemnemu złożenie oświadczenia, w którym zawarte zostaną przeprosiny za naruszenie dobrego imienia, czci oraz godności powoda wzajemnego w zakresie w jakim w kwestionowanej w niniejszej sprawie wypowiedzi, pozwany wzajemny podał bezpodstawne i nieprawdziwe informacje dotyczące powoda wzajemnego, jego życia zawodowego i prywatnego, (...)”.

Również w przypadku żądań powoda wzajemnego sąd uznał za zasadne zamieszczenie jednego oświadczenia w jednym miejscu. Również termin publikacji należało określić realnie, tj. na 14 a nie 3 dni. W tym zakresie powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach postępowania Sąd orzekł art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c., zasądzając od pozwanego wzajemnego na rzecz powoda wzajemnego obowiązek zwrotu całości poniesionych przez powoda kosztów, z uwagi na fakt, że powód wzajemny przegrał sprawę z powództwa wzajemnego jedynie w nieznacznym stopniu. Koszty poniesione przez powoda wzajemnego w przedmiotowej sprawie to: opłata od pozwu wzajemnego - 600 zł, oraz koszty zastępstwa procesowego, na które złożyły się: opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, oraz wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata w kwocie 1080 zł zgodnie z §8 ust. 1 pk2 w Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800) w brzmieniu obowiązującym w dniu wniesienia pozwu.

W tym stanie rzeczy Sąd orzekł jak w sentencji.