Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 września 2017 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR del. Michał Jakubowski

Protokolant: Klaudia Kazimierczak

po rozpoznaniu w dniu 6 września 2017 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa A. G. (1)

przeciwko (...) Bank S.A. w W.

o zapłatę

orzeka:

powództwo oddala.

Sygn. akt XXV C 2000/15

UZASADNIENIE

Pozwem z 16 grudnia 2015 r. (data prezentaty) A. G. (1) wystąpił przeciwko (...) Bank S.A. o zapłatę kwoty 315 517,63 zł wraz z odsetkami ustawowymi od 01 lipca 2014 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu według norm przepisanych.

Powód wyjaśnił, iż na dochodzoną należność główną składają się:

1/ kwota 91 000 zł tytułem odszkodowania za wyrządzenie szkody wynikającej z podpisania aneksu z 29 lipca 2009 r. do umowy kredytowej nr (...), który spowodował podwyższenie wartości kredytu o kwotę 91 000 zł;

2/ kwota 27 000 zł tytułem zwrotu nadpłaconego ubezpieczenia, stanowiącej 93% ubezpieczenia obliczonego proporcjonalnie za okres faktycznego obowiązywania umowy (24 miesiące), przy kwocie ubezpieczenia (29 543,98 zł) obowiązującej dla całego okresu trwania umowy kredytu, czyli 360 miesięcy;

3/ kwota 38 666 zł tytułem odszkodowania za wyrządzenie szkody wynikłej z podpisania aneksu z 06 listopada 2009 r. do umowy kredytowej nr (...), który spowodował podwyższenie wartości kredytu o kwotę 38 666 zł;

4/ kwota 15 500,30 zł, pobrana zgodnie z punktem III.4. umowy kredytowej nr (...), tytułem zwrotu ubezpieczenia (...) (...), która to kwota zgodnie z oświadczeniem doradcy miała zostać zwrócona z chwilą uprawomocnienia się wpisu hipoteki w księdze wieczystej lokalu, co nastąpiło po 2 miesiącach, a nie została powodowi zwrócona przez pozwanego;

5/ kwota 16 000 zł tytułem zwrotu ubezpieczenia od ognia i innych zdarzeń losowych, pobranego niezasadnie przy uruchamianiu kredytu nr (...) jako kredytu refinansowego,

6/ kwota 37 351,33 zł pobrana zgodnie z punktem III.4. umowy kredytowej nr (...), tytułem zwrotu ubezpieczenia (...) C. (...), która to kwota miała zostać zwrócona z chwilą uprawomocnienia się dodatkowego wpisu hipoteki w księgach wieczystych lokali, które posiadały prawomocne wpisy hipotek w księgach wieczystych na lokalach, stanowiących przedmiot umów kredytowych , a nie została powodowi zwrócona przez Pozwanego,

7/ kwota 90 342 zł tytułem odszkodowania za wyrządzenie szkody wynikającej z pobrania przez pozwanego od powoda zawyżonych rat odsetkowych oraz innych świadczeń kredytu refinansowanego nr (...), w okresie od 2011 r. do 2015 r., który spowodował podwyższenie wartości spłacanego kredytu o kwotę 91 000 zł (pozew – k. 4-11).

(...) Bank S.A. z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana zakwestionowała swoją odpowiedzialność tak do zasady jak i wysokości. Strona pozwana zaprzeczyła, aby pracownicy spółki (...) S.A. w W., wprowadzili powoda w błąd, ukrywając skutki finansowe zawartych aneksów. Przeczy temu konstrukcja i prostota owych aneksów oraz umowy o refinansowanie zadłużenia. W ocenie pozwanego, powód nie wykazał również szkody. Z ostrożności procesowej w stosunku do roszczeń o charakterze odszkodowawczym wywodzonych przez powoda, pozwana podniosła zarzut przedawnienia wskazując, iż o swojej ewentualnej szkodzie dowiedział się najpóźniej w dniu podpisania umowy o refinansowanie kredytu nr (...) z 18 czerwca 2011 r. Odnosząc się do roszczeń w zakresie zwrotu nadpłaconej, zdaniem powoda, kwoty ubezpieczeń pozwana podniosła, iż umowa ubezpieczenia na wypadek utraty źródeł dochodów ze składką 29 543,98 zł w (...) S.A. we W., a także umowa ubezpieczenia z tytułu prawnego i wad prawnych nieruchomości w kwocie 15 500,30 zł w (...)w P. zostały zawarte na 12 miesięcy, zostały wykonane, a zatem brak jest podstaw dla roszczenia zwrotu opłaconych składek. Twierdzenia powoda, iż pozwana miała dokonać zwrotu składek po prawomocnym wpisie hipoteki są bezpodstawne. Ponadto pozwana nie jest legitymowana biernie do żądania zwrotu składek ubezpieczeniowych, skoro składki zostały odprowadzone do majątku ubezpieczycieli. Z ostrożności procesowej, roszczenia o zwrot składek uległy także przedawnieniu. Zważywszy, iż w umowie kredytu zawarto informację o ubezpieczeniu, nie sposób uznać za prawdziwe twierdzeń powoda, jakoby pozwana dokonała ubezpieczenia nieruchomości bez wiedzy i woli Kredytobiorcy, tym bardziej, iż Kredytobiorca podpisał deklaracje ubezpieczeniowe (odpowiedź na pozew – k. 255-268).

Strony w toku procesu podtrzymywały dotychczasowe stanowiska, uszczegółowiając je oraz odnosząc się do stanowiska oponenta procesowego (pismo procesowe powoda z 18 kwietnia 2016 r. – k. 310-313; pismo procesowe powoda z 13 czerwca 2016 r. – k. 337-346; oświadczenia stron zawarte w protokole rozprawy z 06 września 2017 r. – k. 399).

Sąd ustalił, co następuje.

^{( 1 )} W dniu 29 czerwca 2009 r. pomiędzy (...) Bank S.A. w W. (Kredytodawca) a M. G., A. G. (1) (Kredytobiorcy) została zawarta umowa nr (...) refinansowania kredytu mieszkaniowego w (...) S.A., kredytów ratalnych w (...) S.A., pożyczki na dowolny cel w (...) S.A. oraz kredytu ratalnego w (...) Bank.

Całkowita kwota kredytu wynosiła 1 031 034,95 zł. Całkowity koszt kredytu na dzień sporządzenia umowy wynosił 2 494 614,31 zł. Okres kredytowania ustalono na 360 miesięcy (równych rat), termin spłaty 07 sierpnia 2039 r. Marża Kredytodawcy w dniu udzielenia kredytu wynosiła 10,96%, docelowo, po wpisaniu hipoteki 8,96 %. Oprocentowanie kredytu w dniu udzielenia wynosiło 10,96%. RRSO 10,99%. Oprocentowanie kredytu stanowiło sumę marży kredytowej i stawki referencyjnej WIBOR 12M. Zabezpieczeniem spłaty kredytu poza hipoteką na nieruchomości Kredytobiorców, stanowiła cesja praw z polisy ubezpieczenia od ognia i innych zdarzeń losowych (...) (...).

Rzeczoną umową została także sfinansowana składka ubezpieczeniowa, ubezpieczenia w (...) S.A. z siedzibą we W. na wypadek utraty źródeł dochodu w kwocie 29 543,98 zł, którego beneficjentem był (...) Bank S.A. Umowa ubezpieczenia z tego tytułu została zawarta na 12 miesięcy (dowód: umowa nr (...) – k. 14-18; deklaracja zgody przystąpienia do ubezpieczenia – k. 280).

^{( 1A )}W dniu 29 lipca 2009 r. pomiędzy (...) Bank S.A. w W., a M. G., A. G. (1) został zawarty aneks nr (...) do umowy kredytu nr (...) (...)/ (...) z 29 czerwca 2009 r.

Na mocy aneksu strony postanowiły (§1), iż w okresie 24 miesięcy od dnia jego wejścia w życie Kredytobiorcę obowiązują parametry kredytu:

1.  Okres kredytu 360 miesięcy, w tym okres karencji 24 miesiące od dnia wejścia w życie Aneksu, termin spłaty kredytu 07 sierpnia 2039 r., marża Banku 7,26% (plus podwyższenie marży o 2 punkty procentowe do czasu wpisu hipoteki), oprocentowanie kredytu w dniu sporządzenia Aneksu (...) 13,97%,

2.  W okresie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie Aneksu Kredytobiorca zobowiązany jest do zapłaty rat odsetkowych obliczonych przez Bank w oparciu o stałe oprocentowanie wynoszące 3% w skali roku. Odroczone części rat odsetkowych będą oprocentowane na warunkach wskazanych w pkt 1,

3.  Bank, po upływie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie Aneksu wyliczy sumę kwot wszystkich odroczonych rat odsetkowych, naliczonych zgodnie z pkt 1 i 2 i doliczy ją do salda Kredytu pozostającego do spłaty, Bank niezwłocznie prześle do Kredytobiorcy nowy Harmonogram Spłat,

4.  Po upływie 24 miesięcy od wejścia w życie Aneksu Kredytobiorcę obowiązywać będą Parametry Kredytu określone dotychczas w umowie, z zastrzeżeniem, że Bank niezwłocznie powiadomi Kredytobiorcę o nowych Parametrach Kredytu takich jak:

- całkowity koszt kredytu,

- RRSO,

- kwota kredytu.

Aneksem dokonano zmiany części szczegółowej umowy (pkt VIII) przyjmując m.in., iż całkowity koszt kredytu 3 360 416,10 zł, Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania na dzień Sporządzenia Aneksu 14%, po upływie 24 miesięcy od dnia uruchomienia Aneksu oprocentowanie kredytu będzie zmienne i będzie składało się z sumy obowiązującej stawki referencyjnej 12M WIBOR dla PLN i marży Banku 5,01%. Aneks wszedł w życie z dniem podpisania (dowód: Aneks do umowy nr (...) – k. 19-20).

² W dniu 18 września 2009 r. pomiędzy (...) Bank S.A. w W. (Kredytodawca), a A. G. (2), A. G. (1), M. G. (Kredytobiorca) została zawarta umowa nr (...) celem zakupu nieruchomości na rynku wtórnym.

Całkowita kwota kredytu wyniosła 540 934,30 zł. Całkowity koszt kredytu na dzień sporządzenia umowy 1 154 203,72 zł. Okres kredytowania 360 miesięcy do 07 listopada 2039 r. Marża Banku 9,9%, docelowa marża 7,9%, oprocentowanie kredytu w dniu udzielenia 9,9%, RRSO 9,91%.

Rzeczoną umową została także sfinansowana składka ubezpieczeniowa, ubezpieczenia z tytułu prawnego i wad prawnych nieruchomości Kredytobiorcy zabezpieczonej hipoteką, w kwocie 15 500,30 zł zawarta przez Kredytobiorcę z C. z siedzibą w P.. Umowa ubezpieczenia została zawarta na 12 miesięcy. Okres Odpowiedzialności Ubezpieczyciela rozpoczynał się z dniem złożenia wniosku o wpis hipoteki zabezpieczającej udzielony przez Bank (...), nie wcześniej niż z Początkiem Okresu Ubezpieczenia (tj. z dniem złożenia podpisanej deklaracji przystąpienia) i kończył z upływem Okresu Ubezpieczenia (tj. z upływem 12 miesięcy)

(dowód: umowa nr (...) z 18 września 2009 r. – k. 28-31; deklaracja przystąpienia do ubezpieczenia – k. 281; wyciąg z umowy grupowego ubezpieczenia tytułu prawnego i wad prawnych nieruchomości – k. 282-286).

^2A Postanowienia umowy nr (...) z 18 września 2009 r. zostały zmienione Aneksem nr (...) z 06 listopada 2009 r.

Na mocy aneksu w okresie 24 miesięcy od dnia jego wejścia w życie Kredytobiorcę obowiązywały parametry:

1.  Okres kredytu 360 miesięcy, w tym okres karencji 24 miesiące od dnia wejścia w życie Aneksu, termin spłaty kredytu 07 listopada 2039 r., marża Banku 5,40% (plus podwyższenie marży o 2 punkty procentowe do czasu wpisu hipoteki), oprocentowanie kredytu w dniu sporządzenia Aneksu(...)12,11%,

2.  W okresie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie Aneksu Kredytobiorca zobowiązany jest do zapłaty rat odsetkowych obliczonych przez Bank w oparciu o stałe oprocentowanie wynoszące 3% w skali roku. Odroczone części rat odsetkowych będą oprocentowane na warunkach wskazanych w pkt 1,

3.  Bank, po upływie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie Aneksu wyliczy sumę kwot wszystkich odroczonych rat odsetkowych, naliczonych zgodnie z pkt 1 i 2 i doliczy ją do salda Kredytu pozostającego do spłaty, Bank niezwłocznie prześle do Kredytobiorcy nowy Harmonogram Spłat,

4.  Po upływie 24 miesięcy od wejścia w życie Aneksu Kredytobiorcę obowiązywać będą Parametry Kredytu określone dotychczas w umowie, z zastrzeżeniem, że Bank niezwłocznie powiadomi Kredytobiorcę o nowych Parametrach Kredytu takich jak:

- całkowity koszt kredytu,

- RRSO,

- kwota kredytu.

Aneksem dokonano zmiany części szczegółowej umowy (pkt VIII) przyjmując m.in., iż całkowity koszt kredytu wynosi 1 479 212,38 zł, Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania na dzień Sporządzenia Aneksu 12,12%, po upływie 24 miesięcy od dnia uruchomienia Aneksu oprocentowanie kredytu będzie zmienne i będzie składało się z sumy obowiązującej stawki referencyjnej 12M WIBOR dla PLN i marży Banku 2,95%. Aneks wszedł w życie z dniem podpisania (dowód: Aneks nr (...) do umowy nr (...) – k. 21-22).

Obie ww. umowy, w brzemieniu wynikającym z zawartych Aneksów były spłacane terminowo tj. Kredytobiorca dokonywał spłaty wyłącznie rat odsetkowych od pożyczonego kapitału w oparciu o stałe oprocentowanie wynoszące 3% w skali roku (dowód: wyciągi z rachunków bankowych – k. 143-230; opinia o kredycie z 20 maja 2011 r. – k. 278; opinia o kredycie z 23 maja 2011 r. – k. 279; zeznania A. G. (1) w charakterze strony – k. 363v, 380-396).

³ W dniu 15 lipca 2011 r. pomiędzy (...) Bank S.A. z siedzibą w W. (Kredytodawcą), a A. G. (1) prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą Przedsiębiorstwo – Handlowo – Usługowo – Produkcyjne (...) zawarto umowę nr (...).

Umowa stanowiła umowę konsolidacyjną, przeznaczoną na spłatę:

1.  Opłaty okołokredytowe – 357,28 zł,

2.  Spłatę zadłużenia w (...) Bank S.A. – 1 227 243,55 zł,

3.  Spłatę zadłużenia w (...) Bank S.A. – 625 600,00 zł,

4.  Ubezpieczenie ochrony prawnej tytułu prawnego do nieruchomości (...) 37 351,33 zł,

5.  Ubezpieczenie Nieruchomości od Pożaru i innych Zdarzeń losowych – 24 900,89 zł.

Na kwotę zadłużenia w wysokości 1 227 243,55 zł wynikającego z umowy nr (...) składały się:

⚫

pozostały do spłaty pożyczony kapitał – 1 031 034,95 zł,

⚫

suma odroczonych Aneksem nr (...) rat odsetkowych – 167 858,75 zł,

⚫

saldo odsetek – 1 374,74 zł,

⚫

nieopłacona prowizja Banku – 26 975,11 zł.

Na kwotę zadłużenia w wysokości 625 556,85 zł wynikającego z umowy nr (...) składały się:

⚫

pozostały do spłaty pożyczony kapitał – 540 934,30 zł,

⚫

suma odroczonych Aneksem nr (...) rat odsetkowych – 73 186,17 zł,

⚫

saldo odsetek – 582,87 zł,

⚫

nieopłacona prowizja Banku – 13 752,48 zł

Całkowita kwota kredytu wyniosła 1 915 453,05 zł. Okres kredytowania ustalono na 312 miesięcy. Całkowity koszt kredytu w dniu udzielenia wyniósł 2 436 667,43 zł. Oprocentowanie Kredytu w dniu udzielenia 9,29%. (...) 7.86% pod warunkiem ustanowienia zabezpieczenia w postaci hipoteki. Marża Banku 2,99%. Oprocentowanie kredytu stanowiło sumę marży Kredytowej i stawki referencyjnej 3M WIBOR dla waluty kredytu.

Rzeczoną umową zostały także sfinansowane składki ubezpieczeniowe, ubezpieczenia nieruchomości Kredytobiorcy zabezpieczonej hipoteką, od pożaru i innych zdarzeń losowych w kwocie 24 900,89 zł oraz ubezpieczenia ochrony prawnej tytułu prawnego do nieruchomości w kwocie 37 351,33 zł, zawarte z (...) S.A. z siedzibą we W.. Okres Odpowiedzialności Ubezpieczyciela w przypadku drugiej z powołanych umów rozpoczynał się z dniem złożenia wniosku o wpis hipoteki zabezpieczającej udzielony przez Bank (...), nie wcześniej niż z Początkiem Okresu Ubezpieczenia (tj. z dniem złożenia podpisanej deklaracji przystąpienia) i kończył z upływem Okresu Ubezpieczenia (tj. z upływem 10, 12, 14, 16, 18, 22 lub 24 miesięcy)

(dowód: umowa kredytu nr (...) (...) z 15 lipca 2011 r. – k. 23-27; wyciągi z rachunków bankowych – k. 143-230; opinia o kredycie z 20 maja 2011 r. – k. 278; opinia o kredycie z 23 maja 2011 r. – k. 279; dyspozycja uruchomienia środków – k. 287; deklaracja ubezpieczeniowa z 18 czerwca 2011 r. – k. 292-296; deklaracja ubezpieczeniowa z 18 czerwca 2011 r. – k. 297-298 ; wyciąg z grupowego ubezpieczenia ochrony prawnej tytułu prawnego do nieruchomości – k. 299-303; zeznania A. G. (1) w charakterze strony – k. 363v, 380-396).

W dniu 26 listopada 2013 r. powód złożył reklamację do pozwanej w której wystąpił o zwrot ubezpieczenia z tytułu prawnej ochrony nieruchomości w związku z wpisaniem hipoteki. Ponadto zwrócił się o wyjaśnienie dlaczego przy refinansowaniu kredytu okazało się, że poniósł z tego tytułu dodatkowe koszty w kwocie około 343 000 zł, mimo, iż przez dwa lata dokonywał regularnych spłat kredytu (dowód: reklamacja – k. 43v-43).

Powód wystąpił do pozwanej z ponownymi reklamacjami, domagając się wyjaśnień w dniu 27 października 2014 r. oraz 07 stycznia 2015 r. Pozwana odmówiła uwzględnienia złożonych przez powoda reklamacji (dowód: reklamacja z 27 października 2014 r. – k. 46-48; reklamacja z 07 stycznia 2015 r. – k. 49-50; odpowiedź na reklamacje z 04 marca 2015 r. – k. 51).

Powód pismem z 23 czerwca 2014 r. wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 305 000 zł, wskazując w uzasadnieniu, iż Bank nakłaniając Kredytodawcę do zawierania kolejnych aneksów do ww. umów oraz umowy o refinansowanie kredytu wzbogacił się jego kosztem o powyższą kwotę (dowód: wezwanie do zapłaty – k. 52).

Próby polubownego rozstrzygnięcia sporu nie przyniosły żadnego rezultatu (dowód: wniosek o rozstrzygnięcie sporu z 26 marca 2015 r. – k. 53-57; odpowiedź na wniosek z 24 lipca 2015 r. – k. 58; wniosek o wszczęcie postępowania arbitrażowego z 23 września 2015 r. – k. 59-62).

Kredytobiorca w okresie od 06 października 2011 r. do dnia 26 listopada 2015 r. uiścił raty kapitałowo – odsetkowe wynikające z umowy o refinansowanie nr (...) (...) w łącznej kwocie 630 000 zł (okoliczność bezsporna; dowód: historia rachunku bankowego – k. 64-141, 149, 150v, 160-161, 167,170v, 172v, 179, 182v, 183v, 196, 197v, 204, 212, 216, 230, 234, 241).

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie wiarygodnych dokumentów oraz wyciągów bankowych złożonych przez strony, których autentyczności, pochodzenia od poszczególnych podmiotów żadna ze stron nie kwestionowała. Konstatacja ta dotyczy w szczególności spornych umów kredytowych wraz z aneksami oraz umowy refinansującej rzeczone stosunki prawne. Powód nie kwestionował, iż złożył podpis pod ich treścią, nie zaprzeczył także, iż składał podpisy pod ww. deklaracjami przystąpienia do ww. stosunków ubezpieczeniowych. A. G. (3) zeznając w charakterze strony przyznał również, że otrzymał od pozwanej opinie o kredycie z 20 i 23 maja 2011 r. (k. 278 -279).

Oceniają natomiast same zeznania A. G. (3), Sąd obdarzył je wiarygodnością wyłącznie w zakresie w którym korelują one z pozostałym materiałem dowodowym. W szczególności Sąd nie był związany wykładnią spornych stosunków prawnych, zaprezentowaną przez powoda, a także przedstawionymi przezeń wyliczeniami, co do rzekomej szkody, którą doznał Kredytobiorca.

Wobec obiektywnie postrzeganej przejrzystości i jasności poszczególnych zapisów umownych odnoszących się do głównych świadczeń stron, podstaw faktycznych i prawnych wywiedzionego roszczenia, Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda w zakresie sposobu rozumienia przez niego poszczególnych postanowień umownych. Wobec rozbieżności wykładni zapisów umów i aneksów łączących strony do ich wykładni należało zastosować tzw. kombinowaną wykładnię oświadczeń woli. Zważywszy, iż treść łączących strony stosunków prawnych została utrwalona w formie pisemnej, należało przyjąć, iż strony postanowiły ułożyć ww. stosunki prawne tak jak wynika to z treści oświadczeń woli złożonych w dokumentach prywatnych w postaci ww. umów i aneksów, podpisanych własnoręcznie przez powoda.

Brak jest przy tym uzasadnionych materiałem dowodowym podstaw faktycznych, wskazujących, aby w okresie negocjacji, oferowania poszczególnych rozwiązań przez pozwaną, powodowi została przedstawiona oferta o innej treści aniżeli wynika to z treści złożonych umów i aneksów. Przesłuchany m.in. na rzeczoną okoliczność świadek B. D. (k. 398), z uwagi na znaczny upływ czasu, dużą liczbę zawieranych umów, nie pamiętał okoliczności mogących wpływać na sposób rozumienia przez Kredytobiorcę poszczególnych zapisów umownych, dlatego też Sąd zeznania tegoż świadka uznał za nieprzydatne. Znamiennym pozostaje przy tym, iż jak wynika z zeznań A. G. (1), zawierając aneksy nr (...) do ww. umów kredytowych, zdawał on sobie sprawę, iż są one mniej korzystne aniżeli pierwotne brzmienie obu umów kredytowych. Liczył jednakże, iż z uwagi na swój wysoki status „klient platynowy” uda mu się wynegocjować korzystniejsze warunki. Zwrócić należy przy tym uwagę, iż jak wynika z zeznań powoda w charakterze strony, warunki umowy, które przedstawił mu doradca osobisty B. D. w zakresie skutku zawarcia aneksu (k. 382) znalazły potwierdzenie w treści łączących strony aneksów nr (...) do ww. umów kredytowych. Tak jak informował o tym Kredytobiorcę doradca, Kredytobiorca przez okres dwóch lat, świadczył na rzecz banku jedynie część umówionego świadczenia w postaci 3% raty odsetkowej. Przez dwa lata „karencji” powód nie wnosił Kredytodawcy rat w części kapitałowej oraz pozostałej części raty odsetkowej, co stanowiło kwintesencję „quasi” pożyczki, o której zeznawał powód, a którą Kredytobiorca obowiązany był zwrócić dopiero w późniejszym okresie poprzez jej doliczenie do kwoty kapitału głównego. Korzyść Kredytobiorcy z zawarcia aneksów polegała na tym, iż korzystał on z udostępnionego przez Kredytodawcę całego kapitału, przez okres dwóch lat wnosił on niższe raty kredytowe, aniżeli wynika to z pierwotnej treści umów kredytowych, zaś płatność pozostałej różnicy została odroczona w czasie, co także wynika z literalnej treści łączących strony stosunków prawnych.

Mimo, iż powód, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, nie złożył stosownego zastrzeżenia do protokołu w trybie art. 162 k.p.c., należy wyjaśnić powody dla których, Sąd oddalił wniosek powoda o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu rachunkowości na okoliczność wysokości szkody poniesionej przez Kredytobiorcę. Motywem podjętej przez Sąd decyzji procesowej był fakt, iż tego rodzaju dowód przeprowadzany jest wyłącznie w sytuacji gdy poszczególne sporne okoliczności faktyczne wymagają wiedzy specjalnej, której orzekający w sprawie Sąd nie posiada (zob. art. 278 § 1 k.p.c.). Na kanwie niniejszego postępowania, faktyczny spór między stronami opierał się de facto na odmiennym rozumieniu poszczególnych zapisów umownych, a właściwie brak ich zrozumienia przez Kredytobiorcę, który zważywszy na treść zeznań powoda, nie był w stanie uchwycić istoty umowy kredytu bankowego, zrozumieć poszczególnych zapisów umownych, przedstawiając własną wykładnię łączącego strony stosunku prawnego, podkreślając przy każdej sposobności, iż został oszukany.

Ponadto trzeba skonstatować, iż wszelkie dane potrzebne do wyliczenia wysokości poniesionej przez powoda szkody, na podstawie których biegły miałby sporządzić opinię na okoliczności wskazane w piśmie procesowym z 18 kwietnia 2016 r. (k. 310), winny znajdować się w aktach sprawy. Powód tymczasem, na którym spoczywał ciężar dowodu w niniejszym postępowaniu nie złożył harmonogramu płatności wynikających z poszczególnych umów i aneksów, warunków ubezpieczeń powiększających kwotę udostępnionego kapitału, przyjmując za podstawę ustaleń faktycznych własne hipotetyczne wyliczenia oraz oderwane od materiału dowodowego znajdującego się w aktach twierdzenia.

Opinia biegłego z zakresu rachunkowości miała stanowić wyłącznie matematyczne odzwierciedlenie stanu faktycznego sprawy, w oparciu o łączące strony stosunki prawne. Zadaniem tego rodzaju opracowań specjalistycznych nie jest tworzenie podstawy faktycznej lecz jej przełożenie na czynniki pierwsze pozwalające zrozumieć zastosowane przez strony umowy mechanizmy. Dodatkowo należało zważyć, iż sposób zakreślenia przez powoda tezy dowodowej dla biegłego, uznać należało za zbyt ogólną.

Za irrelewantne dla wyniku postępowania Sąd uznał natomiast w szczególności dokumenty i dowody złożone przez strony w zakresie uwzględnienia reklamacyjnego odnośnie innej umowy kredytu hipotecznego nr (...) (...)/ (...) z 08 grudnia 2010 r. (porozumienie z 13 czerwca 2013 r. - k. 32v-32; umowa kredytu hipotecznego nr (...) (...) (...) z 08 grudnia 2010 r. – k. 318-323; Aneks do tejże umowy – k. 324-325; podanie z 13 marca 2012 r. – k. 326-328); porozumienia zawartego ze (...) S.A. (pismo z 17 października 2013 r. – k. 330; porozumienie z 06 sierpnia 2013 r. – k. 330v-331; potwierdzenie przelewu z 27 sierpnia 2013 r. – k. 332-332v). Przedmiot niniejszego sporu koncentrował się bowiem wokół zupełnie innych stosunków prawnych, których ocena pod kątem twierdzeń stanowiących podstawę faktyczną wywodzonych roszczeń powoda została poddana pod rozstrzygnięcie Sądu.

Powyższa konstatacja tyczy się również złożonych przez powoda artykułów z publikacji prasowych (k. 314-317). Ponownego podkreślenia wymaga, iż do oceny żądań powoda, właściwe były przede wszystkim zapisy ww. umów, aneksów, a także umowy o refinansowanie, których postanowienia stanowiły podstawę faktyczną w oparciu o którą Sąd dokonał przedmiotowego rozstrzygnięcia.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Mając na uwadze podstawy faktyczne i prawne wywiedzionego powództwa, sposób wykładni poszczególnych zapisów umownych, w celu pełnego wyjaśnienia motywów zapadłego rozstrzygnięcia, koniecznym jest w pierwszej kolejności wyjaśnienie charakteru oraz istoty umowy kredytu bankowego.

Rzeczony stosunek prawny jest umową nazwaną, której elementy zostały określone w art. 69 Prawa bankowego. Przepis ten stanowi, iż przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu (ust. 1). Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności: strony umowy, kwotę i walutę kredytu, cel, na który kredyt został udzielony, zasady i termin spłaty kredytu, wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany, sposób zabezpieczenia spłaty kredytu, zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu, terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych, wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje, warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

Z powyższego wynika, iż jest to umowa konsensualna, dwustronnie zobowiązująca, która ma charakter dobrowolny - brak obowiązku kontraktowania zarówno po stronie banku, jak i po stronie kredytobiorcy. Roszczenie banku o zwrot kredytu powstaje dopiero po wykorzystaniu odpowiedniej sumy kredytowej przez kredytobiorcę. Takie wykorzystanie oznacza wykonanie umowy kredytowej przez bank w postaci oddania kredytobiorcy odpowiedniej sumy kredytowej do dyspozycji (zob. wyrok SN z 16 grudnia 2005 r., III CK 314/2005, LEX nr 412961).

Jak wynika z treści cytowanego przepisu umowa kredytu powinna określać m.in. wysokość jego oprocentowania. Odsetki od udzielonego kredytu bankowego są elementem składowym świadczenia głównego stron umowy kredytu, stanowią bowiem z jednej strony cenę płaconą przez kredytobiorcę za korzystanie z oddanych mu do dyspozycji środków finansowych banku, z drugiej zaś strony - wynagrodzenie pobierane przez bank za udostępnienie kredytobiorcy tychże środków (zob. wyrok SN z 04 listopada 2011 r., I CSK 46/2011, LEX nr 3049899). Inaczej rzecz ujmując, korzyścią kredytobiorcy wynikającą z umowy kredytu bankowego jest możliwość wykorzystania na określony cel oznaczonych środków pieniężnych, których podmiot zaciągający pożyczę nie posiada tj. możliwość korzystania z cudzego kapitału przez z góry określony czas. W zamian jednakże, kredytobiorca zobowiązuje się poza zwrotem kwoty udostępnionego kapitału, zapłacić drugiej stronie umowy wynagrodzenie w postaci odsetek i prowizji za okres korzystania z tychże środków pieniężnych.

Reasumując należy wyjaśnić, iż z istoty umowy kredytu wynika, iż wysokość finalnej kwoty zwrotu kredytu (całkowitego kosztu kredytu) uzależniona jest od trzech zasadniczych czynników: 1/ wysokości pożyczonego kapitału, 2/ czasu w którym kredytobiorca będzie korzystał z tegoż kapitału, 3/ wysokości oprocentowania za korzystanie z cudzego kapitału, a także ewentualnej prowizji. Powyższe z pozoru lapidarne stwierdzenia należało brać pod rozwagę jako jedno z podstawowych kryteriów przy ocenie wywiedzionych w niniejszym postępowaniu roszczeń.

Tytułem wstępu do zasadniczych rozważań, należy pokrótce odnieść się także do samego przedmiotu rozstrzygnięcia, a ściślej materialnoprawnych podstaw roszczenia powoda. Strona powodowa w uzasadnieniu pozwu wyraźnie wyartykułowała na jakich podstawach prawnych opiera swoje żądanie (art. 415 k.c.), które to podstawy zdeterminowały sposób przedstawienia przez nią okoliczności faktycznych uzasadniających jej roszczenie, stosownie do wymagań wynikających z art. 187 § 1 pkt 2 k.p.c. Element ten uznać należy za kluczowy dla określenia zakresu przedmiotowego sporu, identyfikuje bowiem podstawę faktyczną poddanych pod osąd roszczeń. Okoliczności przytoczone w pozwie stanowią podstawę sporu, zakreślają stan zawisłości sprawy (art. 192 pkt 2 k.p.c.) wyznaczają przedmiot rozstrzygnięcia (art. 321 § 1 k.p.c.).

Uzupełniająco do powyższej tezy, zaznaczenia wymaga także, iż choć konstrukcja podstawy prawnej rozstrzygnięcia należy do sądu, to z przyczyny tego, że relacje zachodzące między stronami bywają niekiedy bardzo skomplikowane i powikłane, zarówno od strony faktycznej, jak i prawnej, a racje stron mogą znajdować swe źródło lub podstawę w różnych przepisach prawa, niekiedy wskazanie podstawy prawnej przez stronę powodową może mieć istotne znaczenie. Sytuacja taka zachodzi gdy, tak jak w niniejszym postępowaniu, podmiot wnoszący pozew buduje konstrukcję swego żądania, osadzając ją na ściśle wskazanym przepisie prawa materialnego. W ten sposób wytycza granice okoliczności spornych i niespornych, które mają stanowić podstawę faktyczną orzeczenia. Inaczej rzecz ujmując, powołanie przez stronę określonej normy prawa materialnego jako mającej stanowić podstawę rozstrzygania o tym roszczeniu wiąże Sąd w tym sensie, że stanowi uzupełnienie okoliczności faktycznych określających żądanie pozwu.

Odpowiedzialność odszkodowawcza w oparciu o art. 415 k.c. opiera się na trzech przesłankach, które muszą zostać spełnione kumulatywnie, a mianowicie:

⚫

zachowanie pozwanej ma być zawinione (i bezprawne),

⚫

musi powstać szkoda,

⚫

pomiędzy powyższymi przesłanki musi zachodzić adekwatny, czyli normalny związek przyczynowy.

Powyższe daje asumpt do twierdzenia, iż o odpowiedzialność deliktowej możemy mówić wówczas, gdy wyrządzenie szkody jednemu podmiotowi przez drugi stanowi samoistne źródło stosunku zobowiązaniowego między nimi, niezależnie od tego czy oba podmioty łączył wcześniej jakikolwiek stosunek prawny. Wyraźnego podkreślenia wymaga przy tym, iż ciężar wykazania wszystkich przesłanek odpowiedzialności deliktowej obciążał powoda.

Dokonując analizy stanowiska powoda w niniejszym postępowaniu należy skonstatować, iż formułując podstawy faktyczne i prawne wywiedzionych roszczeń, powód skupił się przede wszystkim na przesłance szkody, marginalizując zupełnie pozostałe przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanej, w tym przede wszystkim przesłankę winy oraz bezprawności, które stanowiły punkt wyjścia do pociągnięcia pozwanej do odpowiedzialności deliktowej w ramach łączącego strony stosunku zobowiązaniowego.

Powód konstruując swoje żądania twierdził de facto, iż zawierając aneksy do ww. umów oraz umowę o refinansowanie kredytów, został wprowadzony w błąd co do korzyści płynących z zawarcia aneksów, zarzucając jednocześnie, iż zapisy umowne są nieczytelne i niejasne, pozwana zaniechała przedstawienia powodowi symulacji kredytu, przez co Kredytobiorca dokonał niekorzystnej zmiany ww. umów kredytowych, w skutek czego jego zobowiązanie zwiększyło się o kwotę 315 859,63 zł.

Zaznaczenia wymaga na marginesie, iż powód zarzucając pozwanej doprowadzenie do zawarcia lichwiarskiej pożyczki (odsetki 80% w skali roku), występowanie korzyści z umowy jedynie po stronie Kredytodawcy, narzucenie mu dodatkowych umów ubezpieczenia, w istocie podważał ważność poszczególnych zapisów umownych, a w tak skonstruowanym stanie faktycznym podstawę wywiedzionych roszczeń mogłyby stanowić ewentualnie przepisy art. 353 ¹ k.c. w zw. z art. 58 k.c. Sąd związany był jednakże podstawą prawną wskazywaną przez powoda.

Wobec braku natomiast złożenia stosownego oświadczenia na piśmie oraz roczny termin zawity, wynikający z art. 88 k.c. (zakładając hipotetycznie, iż powód dowiedział się o swoim błędzie najpóźniej w dniu złożenia reklamacji tj. 26 listopada 2013 r. – k. 43v-43) wykluczyć należało natomiast możliwość rozpoznania przedmiotowego sporu ewentualnie w oparciu o przepisy regulujące skutki złożenia oświadczenia woli pod kątem wad oświadczeń woli.

Jak już zaznaczono, podstawowym elementem warunkującym odpowiedzialność odszkodowawczą pozwanej było wykazanie przez powoda winy pozwanej w zawarciu przez powoda niekorzystnych (w ocenie Kredytobiorcy) ww. stosunkach prawnych.

Żaden z przepisów kodeksu cywilnego nie wprowadza legalnej definicji winy. Na gruncie orzecznictwa przyjmuje się jednak, że wina zachodzi wówczas, gdy sprawcy szkody można postawić zarzut obiektywnej oraz subiektywnej niewłaściwości zachowania. Obiektywny element winy stanowi tzw. bezprawność rozumianą jako sprzeczność działania lub zaniechania sprawcy z całym porządkiem prawnym: z konkretnym przepisem (naruszenie konkretnych nakazów lub zakazów), z zasadami współżycia społecznego lub innymi normami powszechnie stosowanymi i akceptowanymi w danym społeczeństwie (np. zasadami uczciwego obrotu , dobrej wiary, zaufania do określonej instytucji).

Subiektywny element winy, dotyczy natomiast stosunku woli oraz świadomości działającego podmiotu do jego czynu. Winę można zatem przypisać konkretnemu sprawcy tylko wtedy, gdy istnieją podstawy do negatywnej oceny jego zachowania z punktu widzenia obu tych warunków. W konsekwencji subiektywny element winy może stanowić umyślność (zamiar bezpośredni lub zamiar ewentualny) lub zarzucalna nieumyślność (lekkomyślność, niedbalstwo). Odrębną kategorię stanowi rażące niedbalstwo, które w pewnych sytuacjach zrównane jest w skutkach prawnych z winą umyślną, w myśl zasady culpa lata dolo equiparatur.

Przy badaniu występowania winy oraz jej rodzaju, należy odnieść się także do miernika staranności oczekiwanego od danego podmiotu. Zgodnie z brzmieniem art. 355 § 1 k.c. dłużnik obowiązany jest do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju (należyta staranność). Jak precyzuje judykatura, przypisanie określonej osobie niedbalstwa jest uzasadnione tylko wtedy, gdy osoba ta zachowała się w określonym miejscu i czasie w sposób odbiegający od właściwego dla niej miernika należytej staranności. Wzorzec należytej staranności ma przy tym charakter obiektywny oraz abstrakcyjny. W praktyce jego zastosowanie polega na wyznaczeniu stosownego modelu, ustalającego optymalny w danych warunkach sposób postępowania, odpowiednio skonkretyzowanego i aprobowanego społecznie, a następnie na porównaniu zachowania dłużnika z tak określonym wzorcem. O tym, czy na tle konkretnych okoliczności można danej osobie postawić zarzut braku należytej staranności w dopełnieniu obowiązków, decyduje jednak nie tylko niezgodność jej postępowania z wyznaczonym modelem, lecz także empirycznie uwarunkowana możliwość oraz powinność przewidywania odpowiednich następstw zachowania. Miernik postępowania dłużnika, w istocie odnoszący się do miary należytej staranności, nie powinien być jednak formułowany na poziomie obowiązków niedających się wyegzekwować, oderwanych od ogólnego doświadczenia życiowego oraz konkretnych okoliczności.

Tak ukształtowane zasady zostały w znaczny sposób zaostrzone w stosunku do profesjonalistów. Przepis art. 355 § 2 k.c. precyzuje, że należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.

W istotę aktywności gospodarczej wliczony jest bowiem niepisany wymóg niezbędnej wiedzy fachowej, obejmującej nie tylko czysto formalne kwalifikacje, ale także doświadczenie wynikające z praktyki zawodowej oraz ustalone zwyczajowo standardy postępowania.

Mając na uwadze, iż powód upatrywał winy pozwanej w sposobie skonstruowania treści łączącego Kredytobiorcę z Kredytodawcą stosunku prawnego, przesłankę winy należało badać przez pryzmat treści tegoż stosunku prawnego. Inaczej rzecz ujmując należało dokonać wykładni umowy, zaś jej wynik porównać z wykładnią zaprezentowaną przez powoda oraz pozwaną, ustalić czy faktycznie zapisy umów i aneksów były na tyle zawiłe, niedookreślone, Kredytodawca zaniechał obowiązków informacyjnych, iż Kredytodawca mógł podjąć niekorzystną decyzję co do zmiany zasadniczej treści umów. Rzeczona wykładnia oraz ocena zapisów umownych nie może przy tym odbiegać od omówionego na wstępie charakteru oraz istoty umowy kredytu bankowego.

Ogólne reguły wykładni oświadczeń woli zawiera art. 65 k.c. Zgodnie z tymże przepisem oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje (§1). W umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu (§2).

Kryteria zarysowane przez cytowaną normę prawną zostały uszczegółowione przez bogate orzecznictwo sądowe, w ramach którego przeważa tzw. kombinowana metoda wykładni przyznająca pierwszeństwo - w wypadku oświadczeń woli składanych innej osobie - temu znaczeniu oświadczenia woli, które rzeczywiście nadały mu obie strony w chwili jego złożenia (subiektywny wzorzec wykładni). Podstawą tego pierwszeństwa jest zawarty w art. 65 § 2 nakaz badania raczej, jaki był zgodny zamiar stron umowy, aniżeli opierania się na dosłownym brzmieniu umowy (zob. m.in. uchwalę [7] SN z 29.06.1995 r., III CZP 66/95, LEX nr 9220).

Jeżeli okaże się, że strony różnie rozumiały treść złożonego oświadczenia woli, to za prawnie wiążące - zgodnie z kombinowaną metodą wykładni - należy uznać znaczenie oświadczenia woli ustalone według wzorca obiektywnego. Ustalając powyższe znaczenie oświadczenia woli należy zacząć od sensu wynikającego z reguł językowych, z tym że przede wszystkim należy uwzględnić zasady, zwroty i zwyczaje językowe używane w środowisku, do którego należą strony, a dopiero potem ogólne reguły językowe. Trzeba jednak przy tym mieć na uwadze nie tylko interpretowany zwrot, ale także jego kontekst.

Przy wykładni oświadczenia woli należy - poza kontekstem językowym - brać pod uwagę także okoliczności złożenia oświadczenia woli, czyli tzw. kontekst sytuacyjny (art. 65 § 1 k.c.). Obejmuje on w szczególności przebieg negocjacji (por. wyrok SN z 03.09.1998 r., I CKN 815/97, LEX nr 34446), dotychczasowe doświadczenie stron ich status (por. wyrok SN z 04.07.1975 r., III CRN 160/75, LEX nr 5004).

Przenosząc powyższe rozważania na kanwę niniejszej sprawy, mając na uwadze wynik postępowania dowodowego, należy skonstatować, iż zarzuty stawiane pozwanej, zdaniem Sądu (mając na uwadze treść zeznań powoda w charakterze strony, zarzuty i argumentację podnoszoną w pismach procesowych) wynikają z braku chociażby pobieżnego przeanalizowania aneksów (na etapie ich zawierania) oraz umowy o refinansowanie, w których treści zawarto wszelkie przewidziane prawem elementy konstrukcyjne kwestionowanych stosunków prawnych, które pozwalały przy dochowaniu minimum staranności oczekiwanej od przeciętnego człowieka dbającego należycie o swoje interesy, dokonać samodzielnej oceny opłacalności oferty Banku.

Jak już zaznaczono przy ocenie stanu faktycznego, a co wynika z zeznań powoda, Kredytobiorcy jeszcze przed zawarciem ww. aneksów, zostały przez osobistego doradcę przedstawione jego zasadnicze warunki. Powód otrzymał informację o sposobie rzeczonej „quasi” pożyczki, która polegała nie na fizycznym przekazaniu Kredytobiorcy dodatkowych środków pieniężnych w ramach ww. stosunków prawnych, lecz na odłożeniu w czasie momentu płatności poszczególnych rat kapitałowo – odsetkowych, które w pierwotnym brzmieniu umów, winien wnieść Kredytobiorca po udostępnieniu mu środków pieniężnych w łącznej kwocie 1 571 969,25 zł (1 031 034,95 zł + 540 934,30 zł).

Jak wynika z materiału dowodowego oraz zeznań w charakterze strony A. G. (1), powód nie rozumie dlaczego przez dwuletni regularny okres spłaty kredytów na podstawie aneksu, jego zadłużenie zamiast się zmniejszyć, zostało podwyższone, co Kredytobiorca odczuł dopiero po upływie okresu obowiązywania aneksów.

Odpowiedź na to pytanie znajduje się w treści samych aneksów. Kredytobiorca w okresie obowiązywania Aneksów płacił jedynie część raty odsetkowej od pożyczonego kapitału (3%), a zatem poszczególne raty były niższe, aniżeli wynikało to z pierwotnego brzmienia umowy (zważywszy na sposób skonstruowania treści umowy tj. wysokość udzielonych kredytów, liczbę rat, oprocentowanie – powód nie złożył harmonogramu spłaty rat). Kredytobiorca w ten sposób mógł „zaoszczędzić” w okresie karencji na różnicy między ustaloną pierwotnie wysokością rat kapitałowo – odsetkowych, a faktycznie wniesionymi ratami w okresie karencji. Na tym właśnie polegała swoistego rodzaju „pożyczka” na którą powołuje się powód w niniejszym postępowaniu. W zamian jednakże, całość oprocentowania kredytu uległa podwyższeniu zaś odłożona w czasie płatność części raty odsetkowej miała zostać skapitalizowana i doliczona do kwoty pożyczonego kapitału, będąc oprocentowana na zasadach ogólnych, z terminem spłaty całego kredytu.

Postanowienia umowne w tym zakresie zostały, w ocenie Sądu, przedstawione w sposób jasny, zrozumiały i przejrzysty.

W aneksach przedstawiono sposób płatności rat kredytowych w okresie karencji, oraz wiążące się z tym skutki. W treści aneksów wskazano także całkowity, szacowany koszt poszczególnych kredytów na dzień zawarcia aneksów. W aneksach do obu umów wyartykułowano wyraźnie( § 1 ust. 1 - k. 19, 21) nie tylko sposób obliczania oprocentowania kredytu, ale także oprocentowania odroczonych rat odsetkowych, które w myśl § 1 ust. 2 oprocentowano na zasadach określonych w § 1 ust. 1 aneksu.

Kredytobiorca dysponując pierwotnym brzmieniem umów, zawierając aneksy mógł bez problemu oszacować bez przedstawiania mu kalkulacji kredytu (co nie jest obowiązkiem wynikającym z ww. przepisów) jakie skutki finansowe wiążą się z zawarciem aneksów. Było to proste nie wymagające wiedzy specjalistycznej z zakresu ekonomii czy też prawa, matematyczne porównanie:

1. Umowa z 29.06.2009 r.	1 A Aneks nr (...)	2. Umowa z 18.09.2009 r.	2 A Aneks nr (...)
a/ kwota kapitału: 1 031 034,95 zł, b/ całkowity koszt kredytu po 30 latach: 2 494 614,31 zł	a/ kwota kapitału 1 031 034,95 zł + suma odroczonych rat odsetkowych (tj. 167 858,75 zł), b/ całkowity koszt kredytu po 30 latach, uwzględniając zmianę wysokości oprocentowania: 3 360 416,10 zł.	a/ kwota kapitału: 540 934,30 zł, b/ całkowity koszt kredytu po 30 latach: 1 154 203,72 zł	a/ kwota kapitału: 540 934,30 zł + suma odroczonych rat odsetkowych (tj. 73 186,17 zł), b/ całkowity koszt kredytu po 30 latach, uwzględniając zmianę wysokości oprocentowania: 1 479 212,38 zł
	1/ Różnica w kwocie całkowitego kredytu między umową podstawową a aneksem: 865 801,97 zł 2/ Kwota „zaoszczędzona”, „pożyczona” w okresie karencji: 167 858,75 zł, 3/ Różnica (1 – 2): 697 943,22 zł.		1/ Różnica w kwocie całkowitego kredytu między umową podstawową a aneksem: 325 008,66 zł, 2/ Kwota „zaoszczędzona”, „pożyczona” w okresie karencji: 73 186,17 zł, 3/ Różnica (1 – 2): 251 822,49 zł.

Na mocy aneksów nastąpiła swoistego rodzaju nowacja zadłużenia. Podkreślenia wymaga przy tym, iż do „zaoszczędzonej”, „pożyczonej” kwoty składającej się z odroczonych rat odsetkowych nie zastosowano „lichwiarskiego” oprocentowania sięgającego 80%.

Powód nie wykazał, aby w wyniku zawarcia aneksów zostały naruszone jakiekolwiek przepisy prawa, bądź też kryteria pozaprawne wynikające z charakteru umowy kredytu bankowego, którego istota sprowadza się do udostepnienia określonych środków finansowych za wynagrodzeniem, na przestrzeni określonego przedziału czasowego. Kredytodawca jasno wyłożył warunki aneksu, zaś Kredytobiorca na nie przystał, podpisując aneksy do umów kredytowych. Powód nie wykazał także, aby doradcy kredytowi zwodzili Kredytobiorcę, przedstawiając mu wykładnię oferowanych aneksów odbiegającą od ich rzeczywistej i ostatecznej treści, wyrażonej w formie pisemnej.

Podkreślenia wymaga przy tym, iż na skutek zawarcia umowy z 15 lipca 2011 r., postanowienia aneksów poza kwestią skapitalizowania odsetek za dwuletnie okresy karencji, w zasadzie nie weszły w życie (w szczególności obniżone w porównaniu do stanu wykreowanego przez aneksy, zostało oprocentowanie kapitału). Szacowany koszt kredytu (obu skonsolidowanych kredytów) na dzień sporządzenia tejże umowy, oszacowano na kwotę 2 436 667,43 zł, w tym: dodatkowe ubezpieczenia na łączną kwotę 62 252,22 zł, ww. skapitalizowane nieopłacone odsetki za okresy karencji w spłacie kredytów, prowizje itp. Dla porównania w pierwotnym brzmieniu obu umów całkowity szacowany koszt kredytów wynosił 3 648 818,03 zł (odpowiednio 2 494 614,31 zł oraz 1 154 203,72 zł).

W rezultacie powód korzystał z udostępnionego kapitału w łącznej kwocie 1 571 969,25 zł przez okres dwóch lat na preferencyjnych warunkach, a następnie wynegocjował refinansowanie obu ww. kredytów w kształcie wynikającym z powyższych aneksów mając do zapłaty (według stanu na dzień zawarcia umowy o refinansowanie), kwotę 2 436 667,43 zł, przy pierwotnie szacowanych kosztach całkowitych obu kredytów w kwocie 3 648 818,03 zł.

Reasumując, powód nie wykazał zasadniczej przesłanki warunkującej zasadność wywiedzionego powództwa w postaci winy.

Zdaniem Sądu jasność i przejrzystość kwestionowanych zapisów, wyłącza możliwość uznania, iż Kredytodawca ukrywał przed Kredytobiorcą rzeczywiste koszty zawarcia spornych aneksów tj. aby Kredytodawca miał ukryty, nieuchwytny dla drugiej strony umowy na moment zawarcia danego stosunku prawnego cel, sprzeczny z ustawą bądź kryteriami poza prawnymi, co mogłoby stanowić argument przemawiający za wystąpieniem winy (element obiektywny – bezprawność oraz subiektywny – stan świadomości podmiotu konstruującego umowę w określony sposób) po stronie pozwanej jak i za naruszeniem przez pozwaną naruszeniem zasady swobody kontraktowania (norma wynikają z art. 353 ¹ k.c. ma charakter podrzędny względem normy wynikającej z art. 58 § 1 i 2 k.c. tzn. mieści się w niej w całości).

Brak wykazania przez powoda winy pozwanej, w zasadzie wyłączał konieczność badania pozostałych przesłanek odpowiedzialności deliktowej. Zwrócić bowiem należy uwagę, iż całą koncepcję w zakresie wyliczenia wysokości poniesionej szkody, powód oparł na założeniu, iż wskutek zawinionych i bezprawnych działań pozwanej, Kredytobiorcy nie wiążą postanowienia ww. aneksów. Powód wyliczając wysokość szkody, poniesionej na skutek zawarcia ww. aneksów, oparł się wyłącznie na hipotetycznym wyliczeniu różnicy jaką zapłaciłby w przypadku wykonywania przez okres 24 miesięcy obu umów w pierwotnym brzmieniu a kwotami, które uiścił wykonując umowy w sposób wynikający z zawartych aneksów. Przy jej wyliczaniu (oraz rzekomego 80% oprocentowania „pożyczek”), powód skupił się wyłącznie na różnicy wskazywanej na str. 5-6 (k. 6, 6v), str. 7-8 (k. 7, 7v), str. 9 -10 (k. 8-8v) uzasadnienia pozwu, tracąc całkowicie z pola widzenia, iż przez okres dwóch lat, Kredytobiorca nie płacił rat kapitałowych oraz części rat odsetkowych od kapitału w łącznej kwocie odpowiednio 1 031 039,95 oraz 540 934,30 zł (łącznie: 1 571 969,25 zł). Na zmianę oprocentowania, w tym wiążącą się z tym stawkę oprocentowania części odsetek kapitałowych oraz marży Banku, zawarcie dodatkowych umów ubezpieczenia, których koszty powiększały kwotę kapitału, Kredytobiorca natomiast wyraził zgodę w powyższych aneksach, których treść jak już zaznaczono uznać należy za transparentną, możliwą do oceny przy zastosowaniu minimum staranności oczekiwanej od podmiotu należycie dbającego o swoje interesy. Dodatkowo wskazać należy, iż strona powodowa nie udowodniła bezprawności działania pozwanego. W żaden sposób nie zostało wykazane, iż działania strony pozwanej były bezprawne, czyli sprzeczne z obowiązującymi normami prawnymi.

Na marginesie w odniesieniu w szczególności do roszczenia zawartego w pkt 1 lit g petitum pozwu oraz sposobu wyliczenia przez powoda szkody w tym zakresie, należy również zaznaczyć, iż wysokość rat kapitałowo – odsetkowych, uzależniona była od okresu na który zawarto umowę o refinansowanie, oprocentowania kapitału, wysokości prowizji, które to czynniki powód pominął w swoich obliczeniach i porównaniach, powodując, iż są one błędne. Trzeba także zauważyć, iż powód w swoich obliczeniach zawarł koszty dodatkowego ubezpieczenia, powiększającego wysokość udostępnionego kapitału, a których zwrotu niezależnie także domagał się w niniejszym postępowaniu.

Nawet jednakże gdyby podzielić zapatrywania powoda, w zakresie przesłanek odpowiedzialności deliktowej pozwanej, w tym przede wszystkim winy oraz sposobu obliczania szkody poniesionej przez Kredytobiorcę, roszczenia powoda zawarte w pkt 1 lit. a, c petitum pozwu oraz częściowo w pkt 1 lit. g (w zakresie wpłaconych przez Kredytobiorcę rat kapitałowo – odsetkowych w wysokości określonej w umowie o refinansowanie - trzy lata wstecz licząc od daty wniesienia pozwu tj. do 15 grudnia 2012 r.), uznać należałoby za przedawnione.

Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym (nie będącym przestępstwem) ulega bowiem przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia (art. 442 § 1 ¹ k.c.).

Z ustalonych okoliczności sprawy wynika, iż powód powołujący się na brak stosownej symulacji warunków kredytowych wynikających z zawartych aneksów, wyobrażenia o rozmiarze świadczeń Kredytobiorcy, o szkodzie powstałej na skutek zawarcia aneksów (objętych roszczeniami zawartymi w pkt 1 lit. a,c petitum pozwu) oraz podmiocie za nią odpowiedzialnym, dowiedział się (a właściwie uświadomił sobie skutki zawarcia aneksu) co najmniej w chwili otrzymania opinii o kredytach z 20 maja 2011 r. oraz 23 maja 2011 r. (vide: 278-279). Mając na uwadze, iż 15 lipca 2011 r. refinansowano sporne kredyty, wysoce prawdopodobnym jest, iż złożone przez pozwaną opinie zostały opracowane na zlecenie Kredytobiorcy (o czym świadczy sposób redagowania ich treści), powód zeznając w charakterze strony nie zaprzeczył natomiast, aby przedmiotowych opinii nie otrzymał (k. 393). O opracowaniu rzeczonych opinii na zlecenie Kredytobiorcy, świadczyć może treść § 1 ust. 3 aneksów (k. 19v, 21v) oraz zawarcie w dniu 15 lipca 2011 r. umowy o refinansowanie przed upływem terminu obowiązywania spornych aneksów.

Najpóźniejszą datą w której powód dowiedział się o okolicznościach na które powołuje się w niniejszym postępowaniu (uświadomił sobie koszty zawarcia aneksów) jest dzień zawarcia umowy z 15 lipca 2011 r. Wówczas to bowiem w treści umowy wskazano ile wyniosły „namacalne” koszty zawarcia aneksów. W treści tej umowy wyszczególniono bowiem wszystkie elementy potrzebne Kredytobiorcy do oceny wzrostu kwoty kredytu w porównaniu do pierwotnego brzmienia umów, w tym wysokość rat kapitałowo – odsetkowych przy założeniu uruchomienia kredytu w dniu 13 lipca 2011 r. Twierdzenia powoda, iż Kredytobiorca zdał sobie sprawę o krzywdzącej jego zdaniem zmianie umów, dopiero na etapie składania reklamacji uznać należy za niewiarygodne.

Powyższe roszczenia przedawniłyby się zatem - najwcześniej odpowiednio w dniu 21 maja 2014 r., 24 maja 2014 r., - najpóźniej natomiast z dniem 16 lipca 2014 r.

W przypadku natomiast roszczenia zawartego w pkt 1 lit. g pozwu, bieg terminu przedawnienia (art. 120 k.c.) należy liczyć oddzielnie dla każdej z uiszczonych do 26 listopada 2015 r. rat kapitałowo – odsetkowych wynikających z umowy o refinansowanie z 15 lipca 2011 r., przyjmując, iż o wysokości realnie poniesionej szkody tj. o niekorzystnej różnicy opisanej na str. 9-10 pozwu (k. 8-8v), Kredytobiorca dowiedział się (a obiektywnie, przy zachowaniu minimum staranności, mógł się dowiedzieć) co najmniej w dniu zapłaty pierwszej raty kapitałowo – odsetkowej wynikającej z harmonogramu – vide: §4 ust. 4 – 6 – k. 25-25v – (którego żadna ze stron nie złożyła) tj. jak wynika z historii rachunku bankowego powoda w dniu 06 października 2011 r. (k. 241).

W omawianym zakresie, uwzględnieniu jako nieprzedawnione, mogłaby podlegać wskazywana przez powoda różnica w płatności rat kapitałowo – odsetkowych w okresie po 15 grudnia 2012 r.

W świetle podniesionego przez pozwaną zarzutu przedawnienia, nie zasługiwały na uwzględnienie twierdzenia powoda wskazujące na uznanie spornych roszczeń w piśmie z 04 marca 2015 r. (k. 51). Treść rzeczonego pisma wskazuje wyłącznie na możliwość polubownego zakończenia sporu co do umów nr (...). Pismo to mogłoby co najwyżej stanowić tzw. niewłaściwe uznanie długu (czemu pozwana zaprzecza) skutkujące przerwaniem biegu terminu przedawnienia do wysokości wskazanych w nim kwot. Nawet jednakże gdyby przyjąć powyższą koncepcję to w przypadku roszczeń wynikających z pkt 1 lit. a,c petitum pozwu, nie zmieniłoby to sytuacji powoda. Roszczenia te uległy bowiem przedawnieniu przed datą sformułowania przez pozwaną omawianej propozycji polubownego zakończenia sporu, podobnie jak część roszczeń wynikających z roszczenia zawartego w pkt 1 lit. g pozwu, dla których termin przedawnienia biegnie oddzielnie dla każdej „nadpłaty” wskazywanej przez powoda, wnoszonej wraz z ratą kapitałowo – odsetkową począwszy od 06 października 2011 r. (zakładając hipotetycznie, iż takowa występuje, czego powód nie wykazał).

Odnosząc się natomiast do roszczeń powoda zawartych w pkt 1 lit. b, d, e, f pozwu należy wskazać, iż pozwana nie posiada w tym przedmiocie legitymacji procesowej biernej, gdyż to ubezpieczyciele, a nie Kredytodawca pobrał z tytułu zawartych umów ubezpieczenia stosowne składki. Bank był jedynie pośrednikiem w zawarciu umów ubezpieczenia i nie dysponował składką, którą powód wpłacał, ani też nie ma możliwości zwrotu tej składki (powód okoliczności przeciwnych nie wykazał). Zwrócić należy uwagę, iż w złożonych umowach kredytowych i aneksach brak jest jakiegokolwiek oświadczenia Kredytodawcy, traktującego o warunkach zwrotu części sfinansowanych z kredytów składek ubezpieczeniowych. Wątpliwości podnoszone przez powoda w treści złożonych pism procesowych, w omawianym przedmiocie, pozostają wyłącznie nieudowodnionymi twierdzeniami. Powód na ich poparcie nie złożył nawet warunków poszczególnych umów ubezpieczeniowych. Co więcej z dowodów zaoferowanych przez pozwaną w tym wyciągu z części warunków zawartych umów ubezpieczeń (brak pełnej treści umów), należy wywieść wnioski odmienne aniżeli podnoszone przez powoda, m.in. co do długości objęcia ochroną ubezpieczeniową przy poszczególnych umowach. Brak jest również dowodu w postaci warunków umownych, wskazującego na możliwość zwrotu składki po spełnieniu określonych warunków (np. ustanowieniu hipoteki).

Nie potwierdziły się także zarzuty, jakoby pozwana zawierała dodatkowe umowy ubezpieczenia bez wiedzy i woli Kredytobiorcy. Pozwana złożyła deklaracje Kredytobiorcy przystąpienia do dobrowolnych ubezpieczeń, a ponadto w poszczególnych umowach kredytowych, aneksach zawarto informację o częściach składowych kwoty udzielanego kredytu, wśród których wyodrębniano także koszty dodatkowych ubezpieczeń.

W powołanym świetle należy skonstatować, iż Kredytobiorca posiadał autonomię co do wykupienia dodatkowych ubezpieczeń. Z zebranego materiału dowodowego nie sposób wywnioskować podnoszonych przez powoda okoliczności mających uzasadniać sporne twierdzenia. Nawet gdyby pozwana posiadała legitymację procesową bierną w tym zakresie, uznać należałoby więc ww. roszczenia powoda za nieudowodnione, bez względu na przyjętą podstawę materialnoprawną (wynikającą z warunków umów ubezpieczenia – których powód nie przedstawił, mimo, iż powołując się na nie wywodził korzystne dla siebie skutki prawne, czy też odpowiedzialności deliktowej).

Mając na uwadze wszystkie powołane okoliczności Sąd oddalił wywiedzione przez A. G. (1) powództwo.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. a contrario. Zważywszy, iż pozwana nie poniosła kosztów obrony swych praw, Sąd nie zawarł w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w tym przedmiocie.