Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 listopada 2023 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Krystyna Stawecka

Protokolant: stażysta Marcin Szcześniak

po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2023 roku w Warszawie,

na rozprawie zdalnej

sprawy z powództwa T. O. i E. R.

przeciwko Miastu (...) W.

o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli

1.  Zobowiązuje powódki oraz pozwanego do złożenia oświadczenia woli, zastępującego umowę w przedmiocie przeniesienie przysługującego powódkom prawa własności nieruchomości położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę o nr. ew (...) z obrębu (...) o pow. 0,0232 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa w W. prowadzi księgę wieczysta KW nr (...) o następującej treści: „ T. O. legitymująca się numer PESEL:(...) przenosi na rzecz Miasta (...) W. należący do nie udział ½ ( jedna druga) w prawie własności nieruchomości położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę o nr. ew (...) z obrębu (...) o pow. 0,0232 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa w W. prowadzi księgę wieczysta KW nr (...) za wynagrodzeniem łącznie w kwocie 348.000 (trzysta czterdzieści osiem tysięcy) złotych, płatnym z chwilą uprawomocnienia się niniejszego wyroku, a Miasto (...) W. wyraża zgodę na powyższe przeniesienie prawa własności opisanej wyżej nieruchomości za określonym wyżej wynagrodzeniem” oraz „ E. R. legitymująca się numer PESEL:(...) przenosi na rzecz Miasta (...) W. należący do nie udział ½ ( jedna druga) w prawie własności nieruchomości położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę o nr. ew (...) z obrębu (...) o pow. 0,0232 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa w W. prowadzi księgę wieczysta KW nr (...) za wynagrodzeniem łącznie w kwocie 348.000 (trzysta czterdzieści osiem tysięcy) złotych, płatnym z chwilą uprawomocnienia się niniejszego wyroku, a Miasto (...) W. wyraża zgodę na powyższe przeniesienie prawa własności opisanej wyżej nieruchomości za określonym wyżej wynagrodzeniem”

2.  Zasądza od pozwanego na rzecz powódki T. O. odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 301.500 (trzysta jeden tysięcy pięćset) złotych od dnia 31 października 2019 r. do dnia zapłaty.

3.  Zasądza od pozwanego na rzecz powódki E. R. odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 301.500 (trzysta jeden tysięcy pięćset) złotych od dnia 31 października 2019 r. do dnia zapłaty.

4.  Zasądza od pozwanego na rzecz powódki T. O. kwotę 11.800 (jedenaście tysięcy osiemset) złotych z tytułu zwrotu kosztów procesu.

5.  Zasądza od pozwanego na rzecz powódki E. R. kwotę 11.800 (jedenaście tysięcy osiemset) złotych z tytułu zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt XXVC 2831/19

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 24 listopada 2023 r.

Powódki T. O. i E. R. pozwem z dnia 6 listopada 2019 r. (data prezentaty – k. 3) skierowanym przeciwko Miastu (...) W. , wniosły:

1) na podstawie art. 36 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Dz.U.2020.293.j.t. (dalej jako u.p.z.p.) o zobowiązanie pozwanego (...) W. oraz powódek do złożenia oświadczenia woli zastępującego umowę w przedmiocie przeniesienia przysługującego powódkom prawa własności nieruchomości położonej w W., stanowiącej działkę oznaczoną numerem ewidencyjnym (...) z obrębu (...) 0 pow. 0,0232 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa w Warszawie prowadzi KW (...),

2/ na podstawie art. 37 ust. 9 u.p.z.p. o zasądzenie od pozwanego na rzecz każdej z powódek z osobna odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych od dnia 31.10 2019 r. do dnia zapłaty ustalonej wyrokiem ceny za należny każdej z nich udział w prawie własności opisanej na wstępie nieruchomości, liczonych od kwoty odpowiadającej wartości tego udziału w dniu 31.10.2019 r., którą na etapie wniesienia pozwu powódki określiły na kwotę 257 500 złotych (za udział wynoszący ¹/2) .

Powódki wskazały, że nieruchomość objęta pozwem położona w W. przy ulicy (...) oznaczona numerem ewidencyjnym (...) z obrębu (...) o pow. 0,0232 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy M. w W. prowadzi KW (...) została nabyta przez poprzednika prawnego powódek na własność w wyniku wydania przez Starostę (...) w dniu 13.04.2011 r. decyzji nr (...) zwrocie nieruchomości. Powódki nabyły własność przedmiotowej nieruchomości w wyniku dziedziczenia.

Podkreśliły, że w okresie przed wejściem w życie uchwalonego przez Radę Miasta (...) W. w dniu 14.06.2018 r. uchwałą nr (...) Planu Zagospodarowania Przestrzennego Północnej Części Osiedla S. - część B, od dnia 01.01.2004 r. na skutek wygaśnięcia poprzedniego planu miejscowego istniała tzw. luka planistyczna, w trakcie której nie obowiązywał żaden plan miejscowy.

Powódki wskazały, że przed wejściem w życie obecnego planu miejscowego (w okresie luki planistycznej) nieruchomość częściowo mogła zostać wykorzystana pod określoną w tej decyzji inwestycję — co wykluczył obecny plan, przeznaczając grunt pod cel publiczny, tj. pod park miejski tzw. Placem (...). Powyższe w ocenie powódek wynika z postanowień wydanej w dniu 11 września 2014 r. z up. Zarządu Dzielnicy U. (...) W. decyzji nr (...) o warunkach zabudowy, zgodnie z którą część nieruchomości należącej do powódek była przeznaczona pod infrastrukturę techniczną tego planowanej inwestycji i wjazdy.

W ocenie powódek decyzja dodatkowo dowodzi, że nieruchomość spełniała wskazane w art. 61 u.p.z.p. przesłanki wymagane do zabudowy gruntu który nie był objęty planem miejscowym ( pozew – k. 3-7).

W odpowiedzi na pozew z dnia 7 lipca 2020 r. pozwane Miasto (...) W. wniosło o oddalenie powództwa.

Na wstępie pozwany podniósł, że kwestionuje powództwo zarówno co do zasady jak i co do wysokości. Pozwany zakwestionował, że w związku z wejściem życie planu miejscowego uchwalonego przez Radę Miasta (...) W. w dniu 14.06.2018 r. uchwałą nr (...) o nazwie Plan Zagospodarowania Przestrzennego Północnej Części Osiedla S. - część B korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodnie z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone.

Ponadto, Miasto (...) W. zakwestionowało, że teren działki (...) przed wejściem w życie aktualnego planu miejscowego mógł być faktycznie czy potencjalnie wykorzystany pod zabudowę, a także powstanie po stronie powódek szkody w postaci obniżenia wartości nieruchomości w związku z wejściem w życie planu miejscowego.

Co więcej, podkreślono, że w pozwie nie wspomniano jednak, że z treści przywołanej decyzji wynika, że jedynie część działki nr ew. (...) z obrębu (...) była objęta wnioskiem o wydanie decyzji o warunkach zabudowy oraz że przedmiotowa działka nie była przeznaczona pod zabudowę kubaturową, ponieważ znajdowała się w granicach terenu przeznaczonego pod wjazdy i infrastrukturę techniczną, a nie pod inwestycję kubaturową, tj. w decyzji Nr (...) warunkach zabudowy działka ew. nr (...) nie występuje samodzielnie, a jej część została przeznaczona na dojazd do ul. (...). Zgodnie z koncepcją w obrębie przedmiotowej działki o aktualnym numerze ew. (...) z obrębu (...) wnioskodawca nie przewidywał realizacji zabudowy kubaturowej.

Z uwagi na powyższe strona pozwana zakwestionowała twierdzenia pozwu, że decyzja nr (...) „zezwalała na zabudowę przedmiotowej nieruchomości budynkiem mieszkaniowym wielorodzinnym z usługami na parterze i garażem podziemnym".

Pozwany zwrócił również uwagę na parametry przedmiotowej działki (szerokość ok. 6 m) i podkreślił, że nie pozwalały na lokalizację na niej samodzielnej zabudowy mieszkalno-usługowej. Działka powódek ma powierzchnię 232 m ² i otoczona jest ze wszystkich stron działkami. Powyższe uniemożliwia w konsekwencji samodzielną zabudowę działki.

Uzupełniająca strona pozwana wskazała, że w przypadku braku obowiązującego planu miejscowego wyłącznie decyzja o warunkach zabudowy jest jedynym sposobem ustalenia prawnie dopuszczalnego sposobu korzystania z nieruchomości, a po drugie, że w przypadku jej wydania dla istoty szkody zdefiniowanej w art. 36 ust. 1 rozstrzygające są działania zmierzające do jej realizacji. W ocenie pozwanego decyzja o warunkach zabudowy nie rodzi praw do terenu oraz nie narusza prawa własności i uprawnień osób trzecich, co jednoznacznie wynika z art. 63 ust. 2 u.p.z.p., gdzie ustawodawca skutki finansowe, o których mowa w art. 36 ust. 1-3 u.p.z.p. nie wiąże wyłącznie z samą decyzją o warunkach zabudowy, ale z dopiero z wydanym na jej podstawie pozwoleniem na budowę.

Strona pozwana powołując się na stosowne orzecznictwo wskazywała, że tylko prawomocna decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu może być dowodem na potencjalny sposób zagospodarowania terenu w okresie bezplanowym.

Zgodnie z art. 37 ust. 11 u.p.z.p., do oceny wartości nieruchomości powinno być uwzględniane wyłącznie faktyczne użytkowanie nieruchomości. Strona pozwana wskazała, że jakiekolwiek hipotetyczne dywagacje w zakresie możliwości zagospodarowania, niepoparte nawet decyzją o warunkach zabudowy — nie mają wpływu na prawidłowe ustalenie rzeczywistego sposobu użytkowania nieruchomości i są niezgodne z prawem. Strona pozwana wskazała, że uchwalony m.p.z.p. nie ograniczył, korzystania z nieruchomości w dotychczasowy sposób ani go nie uniemożliwił. Nieruchomość powódek nie spełniała parametrów działki budowlanej i dlatego w taki sposób nie była wykorzystywana. Od 2001 roku stanowiła teren zielony i tak była wykorzystywana, co usankcjonował uchwalony 14 czerwca 2018r. m.p.z.p. (odpowiedź na pozew – k. 89-95).

Pismem z dnia 22 marca 2022 r. (k. 381 – 384)strona powodowa dokonała modyfikacji podchodzonego roszczenia wskazując, że na wypadek, gdyby Sąd rozpoznał sprawę w oparciu o stanowisko wyrażone w wyroku SN o sygn. akt II CSK 461/17, w którym wskazano na obowiązujący w orzecznictwie pogląd, w świetle którego w przypadku luki planistycznej przyjmuje się na potrzeby art. 36 ust 1 u.p.z.p. dalsze - do czasu uchwalenia nowego planu miejscowego, przeznaczenie wskazane w planie, który w dniu 31.12.2003 r. wygasł, powódki wnoszą o uwzględnienie sporządzonej przez biegłą wyceny, precyzując w oparciu o jej treść roszczenie o wykup nieruchomości oraz o zasądzenie odsetek na podstawie art. 37 ust 9 u.p.z.p. W konsekwencji powódki wniosły o zobowiązanie pozwanego (...) W. oraz powódek do złożenia oświadczenia woli zastępującego umowę w przedmiocie przeniesienia przysługującego powódkom prawa własności nieruchomości położonej w W., stanowiącej działkę oznaczoną numerem ewidencyjnym (...) z obrębu (...) 0 pow. 0,0232 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa w warszawie prowadzi KW nr (...), tj. wnoszę o zastąpienie orzeczeniem Sądu następującego oświadczenia woli stron:

-

T. O., legitymująca się numerem PESEL: (...), sprzedaje Miastu (...) W. przysługujący jej udział w wysokości 1,4 w prawie własności nieduchowności położonej W. przy ul. (...), stanowiącej działkę oznaczoną numerem ewidencyjnym (...) z obrębu (...) 0 pow. 0,0232 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy — Mokotowa w Warszawie prowadzi KW nr (...), za cenę 355.500 zł (słownie: trzysta pięćdziesiąt pięć tysięcy pięćset złotych), płatną z chwilą uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia oraz z tą datą wydaje nabywcy przysługujący jej udział w prawie własności powyższej nieruchomości, a Miasto (...) W. należny jej udział w prawie własności opisanej powyżej nieruchomości za wskazaną cenę kupuje.

-

E. R., legitymująca się numerem PESEL: (...), sprzedaje Miastu (...) W. przysługujący jej udział w wysokości 1/2 w prawie własności nieruchomości położonej w W. przy ulicy (...), stanowiącej działkę oznaczoną numerem ewidencyjnym (...) z obrębu (...) 0 pow. 0,0232 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy — Mokotowa w Warszawie prowadzi KW nr (...), za cenę 355.500 zł (słownie: trzysta pięćdziesiąt pięć tysięcy pięćset złotych), płatną z chwilą uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia oraz z tą datą wydaje nabywcy przysługujący jej udział w prawie własności powyższej nieruchomości, a Miasto (...) W. należny jej udział w prawie własności opisanej powyżej nieruchomości za wskazaną cenę kupuje.

Na podstawie art. 37 ust. 9 u.p.z.p. strona powoda wniosła o zasądzenie od pozwanego na rzecz każdej z powódek z osobna odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych od dnia 31.10.2019 r. do dnia zapłaty ustalonej wyrokiem ceny za należny każdej z nich udział w prawie własności opisanej na wstępie nieruchomości, liczonych od kwoty 301 500 zł.

Następnie w piśmie z dnia 5 lipca 2023 r. (594-597) strona powodowa wskazała na roszczenie alternatywne, wnosząc o zastąpienie wyrokiem oświadczenia woli stron odpowiadającego umowie przeniesienia własności o treści:

- T. O., legitymująca się numerem PESEL: (...), przenosi na rzecz Miasta (...) W. należący do niej udział w wysokości ^{( 1)}/2 w prawie własności nieruchomości położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę oznaczoną numerem ewidencyjnym (...) z obrębu (...) 0 pow. 0,0232 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie prowadzi KW (...), za łączne wynagrodzenie 348.000 zł (słownie: trzysta czterdzieści osiem tysięcy złotych), płatnym z chwilą uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia, a Miasto (...) W. wyraża zgodę na powyższe przeniesienie prawa własności i wyżej wskazaną nieruchomość za określonym powyżej wynagrodzeniem nabywa,

- E. R., legitymująca się numerem PESEL: (...), przenosi na rzecz Miasta (...) W. należący do niej udział w wysokości 1/2 w prawie własności nieruchomości położonej w W. przy ulicy (...), stanowiącej działkę oznaczoną numerem ewidencyjnym (...) z obrębu (...) 0 pow. 0,0232 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie prowadzi KW nr (...), za łączne wynagrodzenie (słownie: trzysta czterdzieści osiem tysięcy złotych), płatnym z chwilą uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia, a Miasto (...) W. wyraża zgodę na powyższe przeniesienie prawa własności i wyżej wskazaną nieruchomość za określonym powyżej nabywa.

Strona pozwana w odpowiedzi na argumentacje strony powodowej wskazała, w piśmie stanowiącym podsumowanie stanowiska w sprawie, że kwestionuje jakoby w związku z wejściem w życie planu miejscowego uchwalonego przez Radę Miasta (...) W. w dniu 14 czerwca 2018 r. korzystanie z działki stanowiącej własność powódek stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone.

Strona pozwana podkreśliła, że zarówno w okresie obowiązywania Miejscowego Ogólnego Planu Zagospodarowania Przestrzennego (...) W. z dnia 28 września 1992 r., jak i w okresie bezplanowym nieruchomość powódek nie mogła być faktycznie czy potencjalnie wykorzystywana pod zabudowę. Co więcej, w ocenie pozwanego brak jest podstaw do zakładania, jakoby nieruchomość powódek mogła być wykorzystana jako część większej nieruchomości przewidzianej pod zabudowę ( pismo z dnia 8 listopada 2023r. – k. 621-632).

Wyrokiem z dnia 24 listopada 2023 roku Sąd Okręgowy w Warszawie orzekł, że :

1. Zobowiązuje powódki oraz pozwanego do złożenia oświadczenia woli, zastępującego umowę w przedmiocie przeniesienie przysługującego powódkom prawa własności nieruchomości położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę o nr. ew (...) z obrębu (...) o pow. 0,0232 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa w W. prowadzi księgę wieczysta KW nr (...) o następującej treści: „T. O. legitymująca się numer PESEL:(...) przenosi na rzecz Miasta (...) W. należący do nie udział ½ ( jedna druga) w prawie własności nieruchomości położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę o nr. ew (...) z obrębu (...) o pow. 0,0232 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa w W. prowadzi księgę wieczysta KW nr (...) za wynagrodzeniem łącznie w kwocie 348.000 (trzysta czterdzieści osiem tysięcy) złotych, płatnym z chwilą uprawomocnienia się niniejszego wyroku, a Miasto (...) W. wyraża zgodę na powyższe przeniesienie prawa własności opisanej wyżej nieruchomości za określonym wyżej wynagrodzeniem” oraz „E. R. legitymująca się numer PESEL:(...) przenosi na rzecz Miasta (...) W. należący do nie udział ½ ( jedna druga) w prawie własności nieruchomości położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę o nr. ew (...) z obrębu (...) o pow. 0,0232 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa w Warszawie prowadzi księgę wieczysta KW nr (...) za wynagrodzeniem łącznie w kwocie 348.000 (trzysta czterdzieści osiem tysięcy) złotych, płatnym z chwilą uprawomocnienia się niniejszego wyroku, a Miasto (...) W. wyraża zgodę na powyższe przeniesienie prawa własności opisanej wyżej nieruchomości za określonym wyżej wynagrodzeniem”

2. Zasądza od pozwanego na rzecz powódki T. O. odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 301.500 (trzysta jeden tysięcy pięćset) złotych od dnia 31 października 2019 r. do dnia zapłaty.

3. Zasądza od pozwanego na rzecz powódki E. R. odsetki ustawowe za opóźnienie od kwoty 301.500 (trzysta jeden tysięcy pięćset) złotych od dnia 31 października 2019 r. do dnia zapłaty.

4. Zasądza od pozwanego na rzecz powódki T. O. kwotę 11.800 (jedenaście tysięcy osiemset) złotych z tytułu zwrotu kosztów procesu.

5. Zasądza od pozwanego na rzecz powódki E. R. kwotę 11.800 (jedenaście tysięcy osiemset) złotych z tytułu zwrotu kosztów procesu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódki T. O. i E. R. są właścicielkami nieruchomości położonej w W., stanowiącej działkę oznaczoną numerem ewidencyjnym (...) z obrębu (...) 0 pow. 0,0232 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa w Warszawie prowadzi KW (...) (dowód – odpis księgi wieczystej – k. 12).

Przedmiotowa nieruchomość została nabyta przez poprzednika prawnego powódek na własność w wyniku wydania przez Starostę (...) w dniu 13.04.2011 r. decyzji nr (...) o zwrocie nieruchomości.

Powódki nabyły własność przedmiotowej nieruchomości w wyniku dziedziczenia na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa z dnia 16 grudnia 2015 r. w sprawie III Ns 1379/15, na podstawie którego stwierdzono, że spadek po P. F. (1) na podstawie ustawy nabyły żona M. F. oraz córki E. R. i T. O. po 1/3 części spadku każda z nich (dowód – postanowienie z dnia 16.12.2015 r. – k. 13).

Następnie na postawie aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzonego w dniu 16 kwietnia 2018 r. powódki nabyły po ½ części spadek po zmarłej matce M. F. (dowód: akt poświadczenia dziedziczenia – k. 14).

W odniesieniu do przedmiotowej nieruchomości od dnia 28 września 1992 r. do dnia 1 stycznia 2004 r. funkcjonował poprzedni plan zagospodarowania przestrzennego. W uchwalonym w dniu 28 września 1992 r. miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego (...) W. należąca do powódek nieruchomość była przeznaczona pod zabudowę mieszkaniowo-usługową oznaczoną MU-25.

Decyzją nr (...) z dnia 8 listopada 1995 r. Urząd Gminy W. U. zatwierdził budowę boiska treningowego i zezwolił na budowę boiska treningowego wg zatwierdzanego projektu – budowa tymczasowa na okres posiadania przez Inwestora prawa do władania gruntem na cele budowlane na terenie przy Placu (...) w W. (dowód: decyzja nr (...) z dnia 8 listopada 1995 r. – k. 289).

Od dnia 1 stycznia 2004 r. na skutek wygaśnięcia poprzedniego planu miejscowego istniała tzw. luka planistyczna, w trakcie której nie obowiązywał żaden plan miejscowy (okoliczność bezsporna).

W okresie funkcjonowania wskazanej luki planistycznej, w dniu 11 września 2014 r. została przez Zarząd Dzielnicy U. (...) W. wydana decyzja o warunkach zabudowy nr (...). Z treści przywołanej decyzji wynikało, że w odniesieniu do działki nr ew. (...) z obrębu (...) wnioskiem o wydanie decyzji o warunkach zabudowy była objęta część przedmiotowej działki w wymiarze 15%. Na mocy przedmiotowej decyzji ustalono warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego wielorodzinnego z usługami w parterze, garażem podziemnym, zagospodarowaniem terenu, niezbędną infrastrukturą techniczną oraz zjazdem. Działka nr ew. (...) nie była przeznaczona pod zabudowę kubaturową, a pod zabudowę terenu przeznaczonego pod wjazdy i infrastrukturę techniczną, a precyzyjnie na dojazd do ul. (...). Zgodnie z przedmiotową decyzją na budowę obiektów kubaturowych zostały przeznaczone działki (...) z obr. (...) (dowód: decyzja Zarządu Dzielnicy U. z dnia 11 września 2014 r., nr (...) – k. 32-36).

Parametry przedmiotowej działki (szerokość ok. 6 m) nie pozwalały na lokalizację na niej samodzielnej zabudowy mieszkalno-usługowej. Działka powódek ma powierzchnię 232 m ^{( 2 )}i otoczona jest ze wszystkich stron działkami, których właścicielem jest Miasto (...) W. bądź osoby fizyczne.

Niemniej przedmiotowa działka traktowania jako składowa, wraz z innymi działkami, mogłaby stanowić nieruchomość, co do której istniałaby możliwość dokonania zabudowy.

Nieruchomość stanowiąca działkę ew. nr (...) w okresie poprzedzającym wejście w życie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przyjętego uchwałą Rady miasta (...) W. z dnia 14 czerwca 2018 r. spełniała warunki do uzyskania decyzji o warunkach zabudowy, ale jedynie jako fragment większej nieruchomości. Powyższe było konsekwencją przepisu art. 61 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, z którego wynikało, że wydanie decyzji o warunkach zabudowy jest możliwe jedynie w przypadku łącznego spełnienia następujących warunków: co najmniej jedna działka sąsiednia, dostępna z tej samej drogi publicznej, jest zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań dotyczących nowej zabudowy w zakresie kontynuacji parametrów, cech i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym gabarytów i formy architektonicznej obiektów budowlanych, linii zabudowy oraz intensywności wykorzystania terenu.

Ponadto, zgodnie z przepisami i założeniami ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz sztuką urbanistyczną przesłankę kontynuacji funkcji należy odnosić do zabudowy istniejącej na działkach sąsiednich. Przy czym pojęcie działka sąsiednia należy stosować w szerokim rozumieniu.

W okresie od 2004 r. do 2018 r. (okres luki planistycznej) istniała otaczająca przedmiotową działkę zabudowa wielorodzinna osiedla (...). Uwzględniając, że pod pojęciem działki sąsiedniej rozumie się działki położone w określonej jednostce strukturalnej o jednolitym charakterze, nieruchomość powódek spełniała w pełni ten warunek, znajdując się wewnątrz osiedla mieszkaniowego, pomiędzy budynkami o funkcjach edukacji, zdrowia i mieszkalnictwa. Ponadto, w strefie 50 m od granicy działki będącej własnością powódek znajduje się kilka budynków dostępnych z tej samej drogi publicznej, poprzez tę samą drogę wewnętrzna, przychodnia psychologiczna, szkoła podstawowa z przedszkolem i dom mieszkalny wielorodzinny. Budynki te istniały przed rokiem 2013 (dowód: opinia biegłego T. S. (1) – k. k. 194-201).

W konsekwencji nieruchomość spełniała warunki do uzyskania decyzji o warunkach zabudowy zezwalającej na jej zabudowę wszelkimi mieszkalnymi budynkami wielokondygnacyjnymi. W każdych warunkach w pierwszym stanie z 1992 r. do grudnia 2003 r. była możliwa inwestycja, która byłaby realizowana na działce (...) połączonej z inną nieruchomością gruntową. Istniała możliwość przyłączenia działki (...) do większej nieruchomości zarówno w okresie bezplanowym, jak i w okresie, w którym obowiązywał planem z 1992 r. (dowód: opinia biegłego T. S. (1) – k. 396).

W dniu 14 czerwca 2018 r. doszło do uchwalenia obecnego planu miejscowego o nazwie „Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Północnej Części Osiedla S. – część B”. W wyniku uchwalonego m.p.z.p. należąca do powódek nieruchomość została przeznaczona pod funkcję oznaczoną symbolem (...), tj. uzyskała przeznaczenie pod tereny zieleni urządzonej - park oraz tereny rekreacji i sportu. Zgodnie z paragrafem 7 ww. planu obszar oznaczony symbolem (...) stanowi w świetle postanowień tego planu obszar przestrzeni publicznej i teren parku miejskiego.

W dniu 30 kwietnia 2019 r. do pozwanego został skierowany wniosek powódek reprezentowanych przez r.pr. K. K. o wykup nieruchomości w trybie art. 36 u.p.z.p. z proponowaną ceną wykupu działki o nr (...) z obrębu (...) w kwocie 515 000 zł czyli po 2000 zł na 1 m ^{( 2 )} (dowód: wniosek z 29.04.2019 r. o wykup nieruchomości – k. 24).

Stosownych informacji pozwany udzielił w pismach z dnia 11 lipca 2019 r. i 18 listopada 2019 r., w których wskazał, że każde nabycie nieruchomości jest poprzedzone indywidualnymi rokowaniami z właścicielami, a ustalona cena nie może być wyższa niż wartość nieruchomości określona przez rzeczoznawcę majątkowego. Ponadto, jednym z warunków zrealizowania planów inwestycyjnych związanych z tym terenem jest utworzenie odpowiedniego zadania inwestycyjnego oraz zabezpieczenie środków finansowych w budżecie na realizację parku. Co więcej, pozwany wyraził opinię, że nabycie do zasobu (...) W. nieruchomości wymaga wyrażeni zgody przez wszystkich właścicieli nieruchomości przeznaczonych w planie pod zieleń urządzoną (dowód: pismo Burmistrza Dzielnicy U. z 11.07.2019 r. – k. 28, pismo Zastępcy Burmistrza Dzielnicy U. z 18.11.2019 r. – k. 61).

W toku prowadzonego postępowania, mającego na celu nabycie nieruchomości powódek Urząd Dzielnicy U. zlecił rzeczoznawcy majątkowemu wykonanie operatu w celu oszacowania wartości rynkowej działki ew. nr (...) z obrębu (...) o czym pełnomocniczka została powiadomiona pismem z dnia 18 listopada 2019r. Oszacowana wartość rynkowa przez rzeczoznawcę J. B. dla sposobu użytkowania w postaci terenów zieleni urządzonej wyniosła 142.000 zł (dowód: operat szacunkowy z dnia 12.11.2019 r. sporządzony przez rzeczoznawcę majątkowego J. B. –k. 131-153).

W toku niniejszego postępowania Sąd dopuścił dowód z opinii biegłej rzeczoznawcy M. D., która wskazała, że wartość rynkowa dz. ew. nr (...) według cen z daty sporządzenia opinii przy uwzględnieniu, że nieruchomość mogła podlega zabudowie mieszkaniowo – usługowej zgodnie z przeznaczeniem określonym w uchwalonym 28 września 1992 r. miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego (...) W. wynosi 696.000 zł (k. 478).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, a w szczególności na podstawie wymienionych wyżej dokumentów, których wartość dowodowa nie była kwestionowana przez strony i także Sąd nie znalazł podstaw do podważenia ich waloru dowodowego.

Dowody z dokumentów, w dużej mierze stanowiące decyzje administracyjne korzystały z materialnej mocy dowodowej wynikającej z treści art. 244 k.p.c., stanowiąc dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone.

Za istotny materiał dowodowy służący ustalenia czy nieruchomość powódek w okresie poprzedzającym wejście w życie planu zagospodarowania przestrzennego z 2018 r. spełniała warunki do uzyskania decyzji o warunkach zabudowy, a także ustalenie czy dotychczasowy sposób zagospodarowania zmienił się w związku z wejściem w życie planu, a także czy nieruchomość w okresie bezplanowym nie mogła zostać wykorzystana pod zabudowę i nie spełniała warunków do uzyskania decyzji o warunkach zabudowy (art. 61 u.p.z.p.), a jeśli spełniała warunki do uzyskania decyzji o warunkach zabudowy, to zabudowa o jakim charakterze mogła zostać na jej obszarze zrealizowana Sąd przyjął opinię biegłego sądowego T. S. (1), który w sposób rzeczowy, jednoznaczny, przekonujący i jasny, odpowiedział na pytania objęte zakresem tezy dowodowej. W toku postępowania biegły złożył opinie pisemne główną i uzupełniającą oraz ustne uzupełniające co było wynikiem kolejnych prób odpowiedzi na zagadnienia związane z istotnymi okolicznościami niniejszej sprawy. Sąd podzielił w całości wnioski płynące z tej opinii, gdyż zostały ona przedstawione przez biegłego o specjalności adekwatnej do zleconych w tezie dowodowej czynności. Ostatecznie na jej podstawie Sąd przyjął, że o ile działka powódek nie nadaje się praktycznie do samodzielnej zabudowy, to mogła stanowić część większej nieruchomości co do której mógł zostać złożony i pozytywnie rozpatrzony wniosek o zabudowę.

Ponadto, w celu określenia wartości nieruchomości. Do których tytuł własności przysługuje powódkom, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego do spraw wyceny nieruchomości M. D.. Również tę opinię Sąd uwzględni na potrzeby zasądzonego na rzecz powódek roszczenia. Sposób badań zaprezentowany przez biegłą sądową wskazuje na prawidłowy tok podejmowania przez nią kolejnych czynności analitycznych. Przedmiotowe opinie złożone do akt sprawy pisemne i ustne są szczegółowe, logiczne i przekonywujące. W tym stanie rzeczy Sąd nie znalazł podstaw do jej podważania i przyjął ją w pełni za podstawę ustaleń faktycznych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na całkowite uwzględnieniu.

W toku niniejszego postępowania powódki wskazywały, że w wyniku wejścia w życie przepisów uchwalonego w dniu 14 czerwca 2018 r. obecnego planu miejscowego o nazwie „Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Północnej Części Osiedla S. - część B” doszło do ziszczenia się przesłanki wskazanej w art. 36 ustawy o zagospodarowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Istota sporu sprowadzała się do zarzutu zaprezentowanego przez stronę powodową, że aktualny plan miejscowy przeznaczył grunt na cel publiczny, wykluczając możliwość wykorzystywania nieruchomości przez powódki z wyłączeniem innych osób (art. 140 k.c.). Okoliczność taka nie miła miejsca wcześniej zarówno w okresie obowiązywania poprzedniego planu z 1992 r., jak również w okresie tzw. „luki planistycznej”.

Ponadto, zaprezentowane w toku postępowania stanowisko strony pozwanej spowodowało w niniejszej sprawi konieczność przeprowadzenia szczegółowej analizy, co możliwości zagospodarowania nieruchomości powódek przed wejściem w życie uchwalonego przez Radę Miasta (...) W. w dniu 14.06.2018 r. uchwałą nr (...) „Planu Zagospodarowania Przestrzennego Północnej Części Osiedla S. - część B”.

O ile powódki, w toku postępowania wskazywały opierając się na decyzji o warunkach zabudowy nr (...) wydanej przez Zarząd Dzielnicy U. (...) W. dnia 11.09.2014r., że należąca do nich nieruchomość została objęta planem budowy nieruchomości budynkowej przeznaczonej na cele mieszkalne, o tyle strona pozwana wskazywała, że jedynie część działki nr ew. (...) z obrębu (...) była objęta wnioskiem o wydanie decyzji o warunkach zabudowy oraz że przedmiotowa działka nie była przeznaczona pod zabudowę kubaturową, a wyłącznie pod wjazdy i infrastrukturę techniczną. Z powyższego względu strona powodowa kwestionował roszczenie strony powodowej co do zasady oraz co do wysokości.

Podstawę prawną rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie stanowi art. 36 ust. 1 pkt 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. w zw. z art. 64 k.c, w zw. z art. 1047 k.p.c. Zgodnie z powyższym przepisem powoływanej ustawy, jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodnie z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone, właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości może, z uwzględnieniem ust. 2 i art. 37 ¹ ust. 1, żądać od gminy albo od władającego terenem zamkniętym, jeżeli uchwalenie planu lub jego zmiana spowodowane były potrzebami obronności i bezpieczeństwa państwa: odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę albo wykupienia nieruchomości lub jej części.

W dniu 14 czerwca 2018 roku, kiedy wszedł w życie Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Północnej Części Osiedla S. - część B”

właścicielem nieruchomości były powódki, które nabyły prawo własności przedmiotowej nieruchomości w drodze dziedziczenia. Skoro spadek po zmarłym ojcu P. F. (2) nabyły powódki i ich matka M. F. po 1/3 części każda z nich, a następnie powódki nabyły spadek po matce, każda po ½ części, przyjąć należy, że mające charakter majątkowy roszczenie z art. 36 ust. 1 pkt 2 u.p.z.p. weszło w skład spadku (art. 922 § 1 k.c.) i może być realizowane przez powódki.

W ocenie Sądu, w świetle poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych, zaistniały podstawy do uznania, że na skutek wejścia w życie uchwały nr (...) Rady Miasta (...) W. z dniu 14.06.2018 r. i wprowadzenia „Planu Zagospodarowania Przestrzennego Północnej Części Osiedla S. - część B”, stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone wykorzystanie przedmiotowej nieruchomości w dotychczasowy sposób lub zgodnie z dotychczasowym przeznaczeniem.

W sprawie Sąd stanął na stanowisku, że w związku z wejściem życie planu miejscowego uchwalonego przez Radę Miasta (...) W. w dniu 14 czerwca 2018 r. uchwałą nr (...) o nazwie „Plan Zagospodarowania Przestrzennego Północnej Części Osiedla S. - część B” korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodnie z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone. Sposobu, zaś dotychczasowego przeznaczenia należy upatrywać, tak jak wskazywała na to strona powodowa, w decyzji o warunkach zabudowy nr (...) wydanej przez Zarząd Dzielnicy U. (...) W. dnia 11 września 2014 r. która „zezwalała na zabudowę przedmiotowej nieruchomości budynkiem mieszkaniowym wielorodzinnym z usługami na parterze i garażem podziemnym".

Z treści przedmiotowej decyzji oraz pozyskanej na potrzeby niniejszego postępowania opinii biegłego T. S. (1) wynika, że część, o wielkości 15 % całej nieruchomości, działki nr ew. (...) z obrębu (...) była objęta wnioskiem o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i późniejszą decyzja. Pomimo, że przedmiotowa działka nie była przeznaczona pod zabudowę kubaturową, to jej teren został przeznaczony pod infrastrukturę techniczną oraz na dojazd do ul. (...).

W toku postępowania strona pozwana kwestionowała fakt, że decyzja nr (...) „zezwalała na zabudowę przedmiotowej nieruchomości budynkiem mieszkaniowym wielorodzinnym z usługami na parterze i garażem podziemnym" wskazując, że tylko część nieruchimości została uwazględniona w decyjli oraz, że została ona przeznaczona pod wjazdy i infrastrukturę techniczną, a nie pod inwestycję kubaturową.

Przedmiotowa kwestia została jednoznacznie wyjaśniona przez biegłego T. S. (1) , który wskazał, że o ile działka o szerokości około 6 m nie nadaje się praktycznie do samodzielnej zabudowy, to mogła stanowić część większej nieruchomości w zakresie złożonego wniosku o zabudowę. Biegły podkreślił, że taka właśnie sytuacja miała miejsce w decyzji nr (...) z dnia 11 września 2014 r. wydanej przez Zarząd Dzielnicy U. miasta (...) W. na wniosek (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego wielorodzinnego (siedem kondygnacji naziemnych) z usługami, garażem podziemnym, zagospodarowaniem terenu, niezbędną infrastrukturą techniczną oraz zjazdem na działkach.
biegły z całą stanowczością podkreślił, że drogi dojazdowe, parkingi, zbiorniki retencyjne, dojazdy i innych urządzeń technicznych.
stanowią elementy składowe, bez których żadna inwestycja w postaci budynku mieszkalnego nie może samodzielnie funkcjonować.

W tym miejscu wskazać należy na wniosek biegłego T. S. (2), który podkreślił, cytują za wskazywana decyzją nr (...), że
„teren analizowanej drogi dojazdowej, który stanowił część terenu opisanego w decyzji o warunkach zabudowy nr (...) i w części nakładał się na obszar działki nr (...) stanowił drogę wewnętrzną położną na terenach mieszkaniowych wielorodzinnych i stanowiąca ich integralną część, to w decyzji stwierdzono, że fragment działki spełnia warunki prawne lokalizowania na nim (zawsze jednak w powiązaniu z innymi terenami) zabudowy wielorodzinnej”

Podkreślenia wymaga, że nie zasługiwało na uwzględnienie stanowisko pozwanego, że nieruchomość ta na przestrzeni lat funkcjonowała jako ogólnodostępny teren zielony, który nie był przez stronę powodową w jakikolwiek sposób wykorzystywany. To w jaki faktyczny sposób nieruchomość była przez właścicieli wykorzystywana, a wręcz czy w ogóle była, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Przy ocenie roszczeń opartych o treść art. 36 ust. 1 u.p.z.p. należy uwzględniać sposób korzystania potencjalnie dopuszczalny, nawet jeżeli nie został zrealizowany przez uprawnionego. Tak wypowiedział się Sad Najwyższy w sprawie sygn. akt I CSK 231/19 który podkreślił, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje pogląd, że ocenę czy nieruchomość może być wykorzystana w sposób dotychczasowy lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem powinno opierać się nie tylko na uprzednim faktycznym jej wykorzystaniu, lecz uwzględnić także należy sposób korzystania potencjalnie dopuszczalny, nawet jeżeli nie został zrealizowany przez ujawnionego.

Okoliczność, że nieruchomość stanowiąca działkę ew. nr (...) w okresie poprzedzającym wejście w życie planu spełniała warunki do uzyskania decyzji o warunkach zabudowy potwierdził ponadto biegły T. S. (1), który wskazał, że realizacja inwestycji budowlanej uzależniona była od uzyskania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu przy spełnieniu m.in. warunku określonych w art. 61 ust. 1 ustawy o planowaniu przestrzennym, tj.: co najmniej jedna działka sąsiednia, dostępna z tej samej drogi publicznej, jest zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań dotyczących nowej zabudowy w zakresie kontynuacji funkcji, parametrów, cech i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym gabarytów i formy architektonicznej obiektów budowlanych, linii zabudowy oraz intensywności zagospodarowania terenu.

Biegły podkreślił, że warunek ten pozostawał spełniony, a to chociażby z uwagi na fakt, że w strefie 50 metrów od granic przedmiotowej działki znajduje się kilka budynków dostępnych z tej samej drogi publicznej w postaci przychodni, szkoły i domu mieszkalnego wielorodzinnego.

Ponadto, w toku rozprawy w dniu 2 czerwca 2022 r. biegły jednoznacznie wskazał, że w każdych warunkach w pierwszym stanie z 1992 r. do grudnia 2003 r. była możliwa inwestycja, która byłaby realizowana na działce (...) połączonej z inną nieruchomością gruntową. Można było przyłączyć działkę (...) do większej nieruchomości i mówię to o wszystkich okresach tym bez planowym i tym z planem z 1992 r.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt sprawy niniejszej, podkreślenia wymaga, że dla Sądu kwestią bezdyskusyjną pozostaje, że objęcie należącej do powódek nieruchomości powyższej wskazywaną decyzją o warunkach zabudowy, potwierdziło, że nieruchomość mogła być przeznaczona na wskazany w decyzji cel. Przedmiotowa decyzja dodatkowo dowodzi, że nieruchomość spełniała wskazane w art. 61 u.p.z.p. przesłanki wymagane do zabudowy gruntu który nie był objęty planem miejscowym.

Zgodnie bowiem z poglądem SN wyrażonym w wyroku z dnia 13.05.2016 r. sygn. akt. III CSK 271/15 decyzja o warunkach zabudowy stanowi - w przypadku braku planu miejscowego wiążące potwierdzenie hipotetycznej możliwości realizacji zamierzenia inwestycyjnego i uzyskania pozwolenia na budowę oraz potwierdza, że przed wejściem w życie obecnego planu miejscowego właściciel w ramach swoich uprawnień właścicielskich miał prawo określonego jej zagospodarowania.

Jak wynika z poczynionych ustaleń w wyniku uchwalonego m.p.z.p. należąca do powódek nieruchomość została przeznaczona pod funkcję oznaczoną symbolem (...), tj. uzyskała przeznaczenie pod tereny zieleni urządzonej - park oraz tereny rekreacji i sportu. Zgodnie z paragrafem 7 ww. planu obszar oznaczony symbolem (...) stanowi w świetle postanowień tego planu obszar przestrzeni publicznej i teren parku miejskiego.

W konsekwencji należy przyjąć, kierując się powyższym założeniem, że uchwalony m.p.z.p. uniemożliwił/ograniczył korzystanie (które w realiach niniejszej sprawy należy rozumieć jako hipotetyczne korzystanie) z nieruchomości w dotychczasowy sposób.

W tym miejscu koniecznym jest odniesienie się do twierdzeń strony pozwanej, która wskazywała, że po wydaniu decyzji o warunkach zabudowy nr (...) przeznaczającej m.in. przedmiotową nieruchomość pod inwestycję polegającą na wybudowaniu budynku mieszkaniowego wielorodzinnego z usługami na parterze i garażem podziemnym, nie została wydana decyzja o pozwoleniu na budowę, nie ma żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia, tj. ustalenia możliwości wykorzystania nieruchomości przed wejściem w życie obecnego planu miejscowego (w okresie bezplanowym).

Na potrzeby wykazania przesłanki zmiany na skutek wejścia w życie obecnego planu miejscowego z roku 2018 „korzystania z nieruchomości w dotychczasowy sposób”, nie jest niezbędne wykazanie, iż po wydaniu decyzji o warunkach zabudowy doszło następnie do uzyskania pozwolenia na budowę. Zgodnie bowiem z treścią art. 65 ust. 1 i 2 u.p.z.p. w przypadku uzyskania prawomocnej decyzji pozwolenia na budowę, inwestycja może podlegać realizacji niezależnie od ewentualnej zmiany planu miejscowego. Jeżeli zatem przedsięwzięcie budowalne określone w decyzji pozwolenia na budowę może zostać także po zmianie planu miejscowego zrealizowane, to właściciel nie ma interesu prawnego w dochodzeniu określonych w art. 36 ust. 1 u.p.z.p. roszczeń. Wejście w życie nowego planu miejscowego - niezależnie od ustalonego w nim przeznaczenia - nie uniemożliwia w takim wypadku wykorzystania nieruchomości na cel wskazany w decyzji o pozwoleniu na budowę. Na powyższe zwrócił uwagę SN w uzasadnieniu wyroku z dnia 13.05.2016 r. sygn. akt III CSK 271/15 stwierdzając, iż zawężenie występującego w art. 36 ust. I u.p.z.p. sformułowania „korzystanie z nieruchomości w dotychczasowy sposób” do wykazania okoliczności uzyskania ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, nie ma z powyższego powodu (uprawnień do realizacji zabudowy wynikających z art. 65 u.p.z.p.) żadnego uzasadnienia. W tym stanie rzeczy fakt, że dla przedmiotowej nieruchomości nie doszło do wydania decyzji pozwolenia na budowę, nie ma wpływu na ustalenie przesłanki „korzystania z nieruchomości w dotychczasowy sposób”.

Mając na uwadze powyższe, Sąd stanął na stanowisku, że roszczenie powódek zasługuje na uwzględnienie.

Istotne znaczenie z punku widzenia powyższego rozstrzygnięcia ma orzeczenie Sądu Najwyższego wydane w sprawie o sygn.. akt II CSKP 1654/22, w którym wskazano, że „ocena wpływu uchwalenia planu na możliwość wykorzystania nieruchomości „zgodnie z dotychczasowym przeznaczeniem”, sprowadza się do ustalenia skutku działań planistycznych dla ograniczenia celów możliwych do realizacji na nieruchomości. Niewątpliwie wpływ taki istnieje, jeżeli na skutek wejścia w życie planu zagospodarowania przestrzennego utracona zostanie definitywnie możliwość zabudowy nieruchomości, jeżeli przed uchwaleniem takiego planu taka możliwość istniała. Godzi w prawo własności ograniczenie lub uniemożliwienie korzystania z nieruchomości w sposób, w który nieruchomość dotychczas nie była wykorzystywana, lecz potencjalnie mogła być wykorzystywana zgodnie ze swoim przeznaczeniem, w tym przeznaczeniem przewidzianym w planie zagospodarowania przestrzennego. Istotne jest więc to, w jaki sposób nieruchomość mogła być „potencjalnie” (realnie w okolicznościach sprawy) wykorzystana, o czym decyduje szereg uwarunkowań prawnych i faktycznych, a nie „wyłącznie” plan zagospodarowania przestrzennego. To, czy nieruchomość mogła zostać wykorzystana w określony sposób przed uchwaleniem planu jest istotne dla oceny, czy w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą korzystanie z nieruchomości lub jej części zgodnie z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone”.

Ponadto, w cytowanym orzeczeniu Sąd wskazał, że art. 36 ust. 1 pkt 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie kreuje po stronie właściciela roszczenia o zawarcie umowy sprzedaży. Po pierwsze, czynność prawna polegająca na wykupieniu nieruchomości jest czynnością tylko o skutku rozporządzającym. Zobowiązanie do nabycia przez gminę własności (wykupu) nieruchomości wynika z samej ustawy. Zatem wykup nieruchomości sprowadza się do przeniesienia własności w wykonaniu istniejącego już zobowiązania (zob. art. 156 KC) za wynagrodzeniem, czyli z reguły do zawarcia umowy przenoszącej własność (umowy rozporządzającej), a nie - do zawarcia umowy sprzedaży o podwójnym skutku ( z art. 155 § 1 KC).

Z tego też względu Sąd zobowiązał powódki oraz pozwanego do złożenia oświadczenia woli, zastępującego umowę w przedmiocie przeniesienie przysługującego powódkom prawa własności nieruchomości położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę o nr. ew (...) z obrębu (...) o pow. 0,0232 ha, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy - Mokotowa w W. prowadzi księgę wieczysta KW nr (...).

Określając kwotę wynagrodzenia Sąd oparł się na opinii biegłej M. D., która wskazała, że wartość rynkowa dz. ew. nr (...) wyceny według cen z daty sporządzenia opinii (25.11.2022 r.) przy uwzględnieniu, że nieruchomość mogła podlegać zabudowie mieszkaniowo – usługowej zgodnie z przeznaczeniem określonym w uchwalonym 28 września 1992 r. miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego (...) W. wynosi 696.000 zł.

O odsetkach Sąd orzekł kierując się również założeniami cytowanego już orzeczenia IICSKP 1654/22, w którym wskazano, „że nie jest jednak wykluczone jest zasądzenie odsetek za opóźnienie za okres poprzedzający wyrokowanie. Według bowiem art. 37 ust. 9 zd. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w przypadku opóźnienia w wypłacie odszkodowania lub wykupie nieruchomości właścicielowi albo użytkownikowi wieczystemu nieruchomości przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie. Sankcyjny charakter tego przepisu nakazuje przyjąć, że odsetki ustawowe od daty opóźnienia w wykupie przysługują uprawnionemu od wynagrodzenia, które gmina byłaby zobowiązana zapłacić, gdyby zawarła umowę z uprawnionym w terminie”.

Określając kwotę wynagrodzenia Sąd oparł się na opinii biegłej M. D., która wskazała, że wartość rynkowa dz. ew. nr (...) wyceny według cen na datę 31.10.2019 r., przy uwzględnieniu, że nieruchomość mogła podlegać zabudowie mieszkaniowo – usługowej zgodnie z przeznaczeniem określonym w uchwalonym 28 września 1992 r. miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego (...) W. wynosi 603.000 zł.

O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c zasądzając na rzecz powódek kwoty po 11.800 zł, na która to kwotę składały się kwota częściowej opłaty uiszczonej od pozwu w wysokości 1000 zł oraz kwota kosztów zastępstwa procesowanego w wysokości 10.800 zł. Rozliczenie kosztów wydatków poniesionych na wynagrodzenia biegłych dokonano w postanowieniu uzupełniającym do wyroku. z dnia 16 stycznia 2024 r.